Professional Documents
Culture Documents
Ιανουαριος progect
Ιανουαριος progect
Ιανουαριος progect
Α΄Φάση
- Επιλογή του θέματος
- Καθορισμός στόχων
Από τους μαθητές
Από τους μαθητές
- Προσεκτικός σχεδιασμός
Βήματα α΄ φάσης
- Διατύπωση ιδεών - Κατασκευή ακτινογράμματος
- Ακριβής προσδιορισμός του θέματος και καθορισμός των ορίων του
- Καθορισμός των στόχων
- Σχεδιασμός και περιγραφή - Χρονοδιάγραμμα
- Καθορισμός ομάδων εργασίας - Κατανομή εργασιών
Β΄ Φάση
- Εξοικείωση παιδιών με τη μεθοδολογία
- Επαφές με εξωσχολικούς παράγοντες
- Καταγραφή βιβλιογραφίας και πληροφοριών, ταξινόμηση, ανάλυση, οργάνωση
συγκεντρωθέντος υλικού
- Αξιολόγηση ομάδας - Αυτοκριτική - Λεπτομέρειες
Βήματα Β΄ Φάσης
- Έρευνα, συλλογή πληροφοριών από ειδικούς, τοπικούς φορείς, υπηρεσίες, βιβλία,
περιοδικά, ταινίες, διαδύκτιο κτλ
- Έρευνα πεδίου
- Ταξινόμηση και ανάλυση πληροφοριών
- Καταγραφή πηγών και βιβλιογραφίας
- Παρουσίαση στην τάξη των πληροφοριών
- Αξιολόγηση της πορείας της εργασίας
Γ΄ Φάση
Πραγματοποίηση της εργασίας
Προτεινόμενα βήματα:
- Οργάνωση και αξιοποίηση του υλικού
- Εκπόνηση των εργασιών που ανέλαβαν οι μαθητές
- Σύνθεση των εργασιών των ομάδων και δημιουργία κοινής εργασίας
Δ΄ Φάση
- Αξιολόγηση της συνθετικής εργασίας
Από το δάσκαλο
Από τους μαθητές
- Η αξιολόγηση γίνεται με βάση τους στόχους που τέθηκαν στην Α΄φάση
- Γίνεται έλεγχος
- Γίνονται διορθώσεις και τροποποιήσεις
Ε΄ Φάση
Αξιοποίηση και διάχυση των αποτελεσμάτων με εκτύπωση - δημοσίευση στο διαδίκτυο
κλπ.
Πρέπει να τηρηθούν τα εξής:
-Ευχαριστίες σ' αυτούς που βοήθησαν
-Εισαγωγή στο θέμα της εργασίας
-Περιγραφή της μεθόδου
-Καταγραφή των στοιχείων
-Συμπεράσματα
-Προτάσεις
-Βιβλιογραφία
πιλογή θέματος
Το σχέδιο εργασίας που θα αναπτύξω είναι βασισμένο σ' ένα σχέδιο που εφάρμοσα με
μαθητές της Α΄ τάξης, στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης τον πρώτο χρόνο εφαρμογής της
στα σχολεία της χώρας.
Οι συνθήκες ήταν πολύ ευνοϊκές.: μια διευθύντρια ανοιχτή σε κάθε καινοτόμα πρόταση,
ένας σύμβουλος υποστηρικτικός, συνάδελφοι συνεργάσιμοι ,γονείς πρόθυμοι, αλλά κυρίως
μαθητές χαρούμενοι, δημιουργικοί, με δίψα για μάθηση και δράση . Σχέσεις αυθεντικής
επικοινωνίας. Έχοντας εμπειρία επτά χρόνων στο πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ ,δέχτηκα με
ανακούφιση, την ένταξη της Ε.Ζ. στο ωρολόγιο πρόγραμμα, ως «άλλοθι» γι αυτό που
πάντα πίστευα , στη μάθηση ως μια ευχάριστη δημιουργική διαδικασία. Η αίθουσα της τάξης
ήταν μεγάλη και φωτεινή, με γωνιές δραστηριοτήτων, μοκέτα και μαξιλάρια, ποικιλία
υλικών και μέσων.
Πλησίαζαν Χριστούγεννα και οι μαθητές ήξεραν πια να διαβάζουν και να γράφουν, ήξεραν
να συνεργάζονται κυρίως εταιρικά και σπανιότερα σε ομάδες των τριών και των τεσσάρων.
Κατακλυζόμουν καθημερινά με απορίες τους για το χρόνο που τελειώνει και το νέο που
έρχεται. Έτσι προέκυψε το πρώτο μας σχέδιο με θέμα « Ιανουάριος, ο πρώτος μήνας του
χρόνου». Θεωρήσαμε ότι το θέμα προσφέρεται για σχέδιο εργασίας και έχει ενδιαφέρον,
γιατί ο χρόνος γενικά είναι το καθημερινό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούμε, αναπτυσσόμαστε
και κινούμαστε και ο κάθε μήνας επηρεάζει πολλούς τομείς της ζωής μας.
Ήταν πρόκληση για μένα να εφαρμόσω τόσο νωρίς ,σε παιδιά της πρώτης τάξης, ένα
σχέδιο και να πετύχουν οι στόχοι που θα τίθεντο.
Πρωταρχική μου σκέψη ήταν εμψυχώνοντας τους μαθητές μου ,να τους «μυήσω» σε
συνεργατικές και ερευνητικές μεθόδους, μέσα σε συνθήκες εξατομικευμένης υποστήριξης
και φθίνουσας καθοδήγησης, να ξετυλίξω τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους
,παράγοντας γνώση με βιωματικό τρόπο.
Γιατί ,όπως λέει ο Rogers, <<Δώστε περισσότερη έμφαση στη διαδικασία, παρά στη
στατική γνώση, είναι ο μόνος στόχος που έχει νόημα στην εκπαίδευση του μέλλοντος>>.
φύση του αντικειμένου, τη δημογραφία της τάξης , την ηλικία και τα ενδιαφέροντα των
παιδιών, το διαθέσιμο χρόνο, την υλικοτεχνική υποδομή.
- την ομαδική εργασία ως κοινωνικό πλαίσιο μάθησης ,εξοικείωση με τις αρχές και τις
δομές της
- την απλότητα στη διατύπωση των στόχων, ώστε η υλοποίηση να είναι εφικτή
- τη διερεύνηση της συστημικής σχέσης των πραγμάτων, στην περίπτωσή μας σχέση
μεταξύ μηνών, εποχών ,ζωής ανθρώπων, ζώων, φύσης
-τη σύνδεση της σχολικής με την εξωσχολική ζωή και της επιστημονικής με τη βιωματική
γνώση
- την ενημέρωση και εμπλοκή γονέων, άλλων δασκάλων, εκπαιδευτικών ειδικοτήτων και
εξωσχολικών προσώπων και φορέων
ΓΕΝΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ
ΓΕΝΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Επιδιώξεις : Η συστηματική μελέτη του Γενάρη να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τον
τρόπο προσέγγισης και μελέτης και των υπόλοιπων μηνών.
Δραστηριότητες
<< Για να μάθεις οτιδήποτε γρήγορα και αποτελεσματικά πρέπει να το δεις, να το ακούσεις
και να το αγγίξεις .>> "Tony Stockwell
Οι δραστηριότητες ενεργοποιούν τους πολλαπλούς τύπους νοημοσύνης, σύμφωνα με τη
θεωρία του Gardner. Θα είναι διαθεματικές και θα εμπλέκουν και άλλα γνωστικά
αντικείμενα, όπως τη Γλώσσα, τη Μελέτη Περιβάλλοντος, τα Μαθηματικά, τη Γυμναστική, τη
Μουσική, τα Εικαστικά, τη Μυθολογία..
Με κριτήρια την ηλικία των παιδιών, τη φύση του θέματος ,το γενικό σκοπό, το
χρονοδιάγραμμα, αποφασίζουμε οι δραστηριότητες να είναι ευχάριστες, μέτριας δυσκολίας
και κυρίως βιωματικές, αισθητικές παρά ακαδημαϊκές γνωσιο- κεντρικές .
Θα είναι δραστηριότητες:
Μεθοδολογία
Για την επιλογή των ζευγαριών στις εταιρικές ομάδες θα πραγματοποιηθεί ένα
διασκεδαστικό παιχνίδι που έχει τίτλο
« ΒΡΕΙΤΕ ΤΟ ΤΑΙΡΙ ΣΑΣ» Ο συντονιστής ανακατεύει και σκορπάει στο πάτωμα, στο κέντρο
της ομάδας, κάρτες που έχει ετοιμάσει από πριν. Στις κάρτες έχει γράψει διαφορετικά
ονόματα και αντικείμενα που γενικά ταιριάζουν μεταξύ τους και αποτελούν ζευγάρι,
π.χ. μανταρίνι και πορτοκάλι , μπρόκολο και κουνουπίδι , αλάτι και πιπέρι, ήλιος και
φεγγάρι, λάδι και ξίδι , κ.λ.π.
Κάθε μέλος διαλέγει μια κάρτα και ψάχνει να βρει το ταίρι του .
Διάρκεια
Κριτήρια αξιολόγησης
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Γνωριμία με τον Ιανουάριο. «Γύρω γύρω οι μήνες όλοι, η ζωή ένα περιβόλι,
άνθη, χιόνια και βροχή, κάθε χρόνο απ την αρχή
» (Λιλιπούπολη)
Με αφορμή αυτούς τους στίχους στην Ενότητα 4. «Πώς αλλιώς μετράω το χρόνο» του
βιβλίου της Μ.τ.Π. και αφού ακούσουμε το τραγούδι «12 μήνες αθλητές» (στ. Μ. Κριεζή,
μουσ. Μ. Χατζηδάκης), ξεκινάει συζήτηση για τον κύκλο του χρόνου, τις εποχές και
ειδικότερα το χειμώνα και τους μήνες. Γίνεται παραλληλισμός με άλλους κύκλους, κύκλος
της ζωής , κύκλος του νερού . Ο δάσκαλος καρφιτσώνει στο φελλοπίνακα καρτέλα με τη
λέξη ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ και οι μαθητές καλούνται να την προσεγγίσουν αισθητηριακά και με
φαντασία. Ανακοινώνουν εικόνες που τους έρχονται στο νου, μυρωδιές, γεύσεις, χρώματα,
κ.ά. (καταιγισμός ιδεών). Στη συνέχεια σε καρτέλες που τους μοιράζονται γράφουν μια λέξη
σχετική με το θέμα. .Οι καρτέλες τοποθετούνται γύρω από την κεντρική και έτσι
δημιουργείται ένας εννοιολογικός χάρτης. Γίνεται συζήτηση για τις γιορτές που πλησιάζουν.
Ανακαλούν βιώματά τους και μιλούν γι αυτά. Αναφέρουν το μήνα των γενεθλίων τους.
Παρατηρούν απ το παράθυρο της τάξης τον ουρανό, τον καιρό, τα πουλιά, τα δέντρα, τα
βαριά ρούχα που φοράμε. Αποφασίζουμε να χωριστούν σε ομάδες ,να ρωτήσουν τους
γονείς, τη γιαγιά και τον παππού και να φέρουν υλικό:
Στο λεξικό της τάξης αναζητούμε στο - Ι- τη λέξη Ιανουάριος ή Γενάρης. Διαβάζουμε για
την αρχαία ονομασία του (μήνας Γαμηλιών) και για το πού οφείλεται το σημερινό του όνομα
( Ιανός- Ρωμαίος αυτοκράτορας). Γίνεται ατομική εργασία προσωποποίησης και ζωγραφικής
της λέξης ΓΕΝΑΡΗΣ σε φύλλα Α4 που τους μοιράζονται (παράρτημα 1)
Θέμα: Ο πρώτος μήνας του χρόνου « Όλοι στη σειρά» άσκηση σειροθέτησης και
αντιστοίχησης στα Μαθηματικά. (παράρτημα 2) «Βρίσκω τη σειρά μου» παιχνίδι στη
Γυμναστική, όπου κάθε μαθητής παίρνει το όνομα ενός μήνα ,σκορπίζονται οι μήνες στην
αυλή και πρέπει να μπουν στη σειρά σύμφωνα με τη θέση τους μέσα στο χρόνο π.χ.
Ιανουάριος- 1ος , Φεβρουάριος- 2ος κ.λ.π. «Οι εποχές του χρόνου» θεατρικό παιχνίδι και
παντομίμα σε ομάδες. Κάθε εποχή παρουσιάζει τους μήνες της. «Ζωγραφική του χειμώνα»
ατομικό ελεύθερο σχέδιο (παράρτημα 3)
Θέμα: Ο καιρός το χειμώνα Επίσκεψη σε κοντινό μας πάρκο. Συζήτηση για τη χειμερία
νάρκη και αφήγηση του παραμυθιού της Δανάης Ζάνου «Το βατράχι» και της Ζωής Κανάβα
«Ο Σαλίγκαρος βγαίνει αμαξάδα». Παρουσίαση ημερολογίων απ την ομάδα που τα
συγκέντρωσε , συζήτηση για δύο συγκεκριμένα, της UNISEF (διαπολιτισμική αγωγή) και ένα
με έργα τέχνης σπουδαίων ζωγράφων ( οι μαθητές «περπάτησαν» μέσα στους πίνακες).
Κατασκευή δικού μας ημερολογίου τοίχου του Γενάρη, σε χαρτόνι του μέτρου, με
καθημερινή καταγραφή γεγονότων, εορτών, καιρού. Χρήση συμβόλων (σύννεφο, βροχή
κ.ά.) που προτείνει κάθε ομάδα. Ορίζονται υπεύθυνοι ημερολογίου (παράρτημα 4)
Παρουσίαση αποκομμάτων εφημερίδων και περιοδικών σχετικά με τον καιρό, απ την ομάδα
που τα συγκέντρωσε. Προφορική ανακοίνωση δελτίου καιρού καθημερινά από άλλο ζευγάρι
μαθητών κάθε φορά. Ομαδική σύνθεση δελτίων καιρού. (παράρτημα 5) Συζήτηση για την
επίδραση του καιρού σε διάφορους επαγγελματίες (στην πόλη, στο χωριό) και για τον καιρό
σε άλλες χώρες , παράδειγμα η Αυστραλία Παρουσιάζονται φωτογραφίες απ την ομάδα που
τις συγκέντρωσε. «Το βροχόμετρο » απλό πείραμα μέτρησης της στάθμης της βροχής
(παράρτημα 6)
Θέμα: Αλκυονίδες μέρες Διήγηση του μύθου της Αλκυόνης. Κατασκευή φωλιών
(πηλοπλαστική)
Θέμα: Το χιόνι «Το σκηνικό του χιονιού » εταιρικές ομάδες δημιουργούν μακέτα (με
κουτιά παπουτσιών και διάφορα υλικά) που αναπαριστά χιονισμένο τοπίο στην πόλη ή στην
εξοχή (παράρτημα 7) . Διαβάζουν το ποίημα «Ο Χιονάνθρωπος» της Έλλης Αλεξίου και « Τα
παιχνίδια του αγέρα» της Ντίνας Χατζηνικολάου, από το ανθολόγιο, σελ. 74. και σελ. 85. «
Το χιόνι »σύνθεση ποιήματος με δοσμένη ρίμα, από ζευγάρια μαθητών. Δημοσίευση στη
εφημερίδα του σχολείου και έκδοση ποιητικής συλλογής.« Εκδρομή στα χιόνια » ομαδική
σύνθεση ιστορίας (βασισμένο σε ιδέα του Γ. Παπαγρηγορίου στον Οδηγό για την εφαρμογή
της Ε.Ζ.). Ένας μαθητής φοράει ένα κασκόλ και ξεκινάει μια φανταστική ιστορία. Στη
συνέχεια το παραδίνει σε άλλο παιδί που συνεχίζει. Στο μεταξύ ο δάσκαλος καταγράφει,
σημειώνει δίπλα το όνομα του μαθητή και η διαδικασία συνεχίζεται με τη συμμετοχή όλων
των μαθητών. Κάθε εταιρική ομάδα ζωγραφίζει ένα τμήμα της ιστορίας ακολουθώντας το
χρονικό άξονα της ιστορίας. Τοποθετούνται σε ταμπλώ με τη σειρά. (παράρτημα 8 και 9)
Θέμα: Ρούχα που φοράμε το χειμώνα « Τι να φορέσω »απλό πείραμα για την αντοχή
διαφόρων υφασμάτων. Υλικά: νερό ,ύφασμα βαμβακερό, μάλλινο, χοντρό και λεπτό
πλαστικό (παράρτημα 10) . Ζωγραφική ομπρέλας υπό τους ήχους της μουσικής σύνθεσης
του Vivaldi «Χειμώνας».
Θέμα: Τα φρούτα του χειμώνα Επίσκεψη στη λαϊκή αγορά κοντά στο σχολείο. Συνέντευξη
από μανάβηδες. Κάθε ομάδα διατυπώνει μια ερώτηση και οι απαντήσεις καταγράφονται στο
δημοσιογραφικό κασετόφωνο της τάξης για να να απομαγνητοφωνηθούν αργότερα στο
σχολείο. Έχει προηγηθεί συζήτηση για τους κανόνες της συνέντευξης. Αγορά φρούτων και
Παρασκευή φρουτοσαλάτας στο σχολείο. Συζήτηση για τη διατροφική αξία φρούτων και
λαχανικών (Αγωγή Υγείας). « Η φρουτιέρα του χειμώνα »ομαδική κατασκευή με
πλαστελίνη.
Θέμα: Γιορτές, ήθη , έθιμα , παροιμίες Παρουσίαση και αναπαράσταση στην τάξη ,απ τις
ομάδες, των εθίμων: «το σπάσιμο του ροδιού» , «το ποδαρικό», «οι καλικάντζαροι».
Δημοσίευση στη σχολική εφημερίδα.. Καλούμε στην τάξη δυο μητέρες από την Αλβανία και
τη Ρωσία και μας μιλούν για τα δικά τους έθιμα (διαπολιτισμική αγωγή). Η τάξη συμμετέχει
με το θεατρικό σκετς «Οι Καλικάντζαροι» στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου.
Τραγουδούν παραδοσιακά κάλαντα στους γονείς, στη διευθύντρια και σε όλα τα τμήματα
του σχολείου. Διήγηση της ιστορίας της βασιλόπιτας. Κόψιμο βασιλόπιτας στην τάξη .
Καταγραφή παροιμιών που συγκεντρώθηκαν και συζήτηση. (παράρτημα 11)
Θέμα: Οι σκανταλιές του Γενάρη Παρουσίαση και αφήγηση των παραμυθιών «Η κυρά
Καλή και οι 12 μήνες» της Χρ. Καραϊσκου και «Τα παιδιά του Χειμώνα» της
Ανδρουτσοπούλου. Δραματοποίηση των παραμυθιών.
Θέμα: Του Γενάρη το φεγγάρι «Του Γενάρη το φεγγάρι » εκμάθηση του τραγουδιού και
απόδοση από τους μαθητές , με κινήσεις και αυτοσχέδια μουσικά όργανα (άδεια κουτιά
αναψυκτικών που έχουν γεμίσει με όσπρια). (παράρτημα 12) « Ιστορία στη βροχή » κόμικς-
άσκηση σειροθέτησης (να βάλουν στη σωστή χρονική σειρά της εικόνες) (παράρτημα 13)
Σημείωση: αρκετές ιδέες για δραστηριότητες είναι βασισμένες στα: -«Βροχές κάθε
λογής» , Πρόγραμμα ΜΕΛΙΝΑ -Το ελληνικό Δωδεκαήμερο , Μουσείο Μπενάκη για το ΜΕΛΙΝΑ
<<Το άτομο δημιουργεί πρωταρχικά επειδή νιώθει ικανοποίηση και μέσα απ αυτή τη
συμπεριφορά αυτοπραγματώνεται. Όταν δημιουργήσει θέλει να μοιραστεί αυτή τη χαρά και
με άλλους >> (Rogers)
Παρουσίαση απ τη δασκάλα του ολοκληρωμένου σχεδίου στους γονείς ( C.D-ROM σε power
point, ένθετο στο τέλος της εργασίας).Συζήτηση. Παρουσίαση απ τους μαθητές των
καλλιτεχνικών τους δημιουργιών: Μακέτες , πηλοπλαστική , κατασκευές με πλαστελίνη,
ποιητική συλλογή, την ιστορία που συνέθεσαν και ζωγράφισαν ,άλλες