BASAURI GALDAKAO

ZARATAMO ETXEBARRI
ARRIGORRIAGA UGAO
ZEBERIO HEGO URIBE
HERRI KOMUNIKABIDEA
DOAN · #047 · 2018.11.29
GEURIA.EUS

OGIAREN ETA GOZOAREN SEKRETUAK NEREA BARRONDO

Herri bakoitzean okindegi asko daude, baina 20 URTEREKIN MADRIL, MOSKU ETA NEW
Helen Okindegia Espainiako onenen artean
izendatu dute. Eurekin berba egin dugu 4 2 YORK IZAN DITU BIZITOKI DANTZARIAK 4 10

Eskola futbolean hiru sexu abusuren

salaketek hautsak harrotu dituzte
BASAURI Salatutako entrenatzailea 40 Hirugarren salaketa bat jarri du beste basauriar batek.
urtez aritu izan da eskolen arteko eta federatutako Egon daitezkeen biktimei denuntzia jartzeko deia
futbolean, azken hamaikak Baskonia Futbol Eskolan egin eta babesa erakutsi diete herritarrek 4 5

GALDAKAO 4 11

Herri-ondarea euskaraz
jaso, materiala sortu eta
sareratuko du Udalak

ARRIGORRIAGA 4 18

Mumia: "Talde apalen

aurrerapausoek ematen
digute aurrera jarraitzeko
bultzada"

UGAO 4 20

Iñaki Ibargutxiren erailketa

bere gain hartu du ETAk,
37 urte igaro ondoren

HEGO URIBE EUSKARALDIA 22

ZARATAMO 4

6.000 HERRITAR ARI DIRA Santa Barbara auzoa

berritzeko aurreproiektua
OHITURAK ALDATZEN agindu du Udalak
BERBAZ 2 · IRITZIA 4 · BASAURI 5 · GALDAKAO 11 · ETXEBARRI 14 · ARRIGORRIAGA 16 · BERBAZ 18 · UGAO 20 · ZARATAMO 22 · ZEBERIO 24 · AISIA 25 · GEURIA TXIKI 26 · KOMUNITATEA 30 · KONTRA 32

Bizkai kalea, 1. Galdakao

Bidearte Hiribidea, 10, Basauri 944 57 28 83
PINTXO ETA GOSARI BEREZIAK
Hanburgesak ostiral, larunbat eta jaiegun bezperetan
Berbaz
2 GEURIA #047
HELEN OKINDEGIA
2018.11.29
“Gure produktuekin jendearen
bizitza erraztu dezakegu.
Hori da saririk onena”
Espainiako okindegi onenen zerrendan sartu berri da Basauriko Helen goxotegia.
Ekoizpen modu tradizionalekin eta fermentazio luzeekin lan egiten dute egunerokoan
testua SARA LAVADO / ETXAHUN G. SARRIA
argazkiak KOLDO SAN MARTIN
Gauzak pasioz egiten direnean, zorion-
tsuagoak gara. Alberto Reciok (Bilbo,
1977), pasioz bizi du bere lanbidea. Okina
da Helen gozotegian eta beste lanbide ba-
tzuetan ibili bada ere, argi du okindegian
lan egin nahi duela. Azaroan ezagutu dugu
Helen okindegia estatuko onenen zerren-
dan sartu dela, eta albistea pozgarria bada
ere, Reciok azaldu du “saririk onena beze-
roek ematen diotela egunero”. Okintza-
ren munduko kalterik handiena ogi izoz-
tua dela dio Albertok, eta “benetako okin
gehiago” behar direla ohartarazi du, kali-
tatezko produktuak eskaintzen dituzten
okindegi gehiago.
Urtebete inguru Basaurira heldu zine-
netik, baina okintzan ibilbide luzeagoa
duzu.
Hala da. 15 urtetatik ari naiz sektore ho-
netan lanean, gozogile bezala lehenengo,
eta enpresako bazkide batekin okintzaren
munduan sartu nintzen. Nire lagunaren
aitak erakutsi zigun eta horren ondoren
artisau-okintzan murgildu nintzen. Due-
la bost urte zalantzak sartu zitzaizkidan,
besteentzat lan egin beharrean, nire-
tzat lan egitea erabaki nuen. Helena nire
emaztearentzat zabaldu nuen gozotegia,
BASAURI
ALBERTO RECIO HELEN OKINDEGIA
horregatik deitzen da Helen. Hiru hilabe-
tera ondo funtzionatzen hasi zen eta nire
lana utzi eta Helenen sartu nintzen, ogite-
gian zentratuz.
Noiz eratu zenuen, bada, Helen?
Helen 2014an sortu zen, abenduan. Baina
ez zegoen lekurik Basaurin, Berriotxoan,
eta Laredon jarri behar izan genuen, hon-
dartza ondoan. Basaurin urtebete eta zortzi
hilabete daramagu, lekua zegoela esateko
deitu zigutenetik. Helenek, nire koinatak
eta hirurok lan egiten dugu hemen.
Okindegi asko daude Basaurin, baina
azal iezaguzu zertan ezberdintzen den
Helen besteengandik.
Gure produktuak egiteko modua ezberdina
da. Bezeroak dira guretzat garrantzitsue-
na eta arreta osoa eskaintzen diegu. Beste
okindegi batzuetan ez dago aukeratzeko
bariedaderik, hemen aukera hori ematen
diogu, egun batetik bestera gure produk-
tuen aukera aldatu daiteke bezeroek es-
katzen dutenaren arabera. Gure okinde-
gia tradizionala da, kalitatezko osagaiekin
eginda dago guztia, kalitate gorenekoa. Ez
gara okindegi industriala.
Harrera ona izan du negozioak?
Bai, pozik gaude. Arraroa da txarto joa-
tea ilusioa duzunean eta gai zarenean.
Gainera, ez da nire lehen negozioa. Zin-
AIPUAK
tzoa bazara eta gauzak ondo egiten badi-
tuzu, aurrera zoaz. Gozotegia izan nuen,
eta funtzionatu zuen. Garraio enpresa bat
“Gure ogia goizean montatu nuen, eta oso ondo ibili ginen.
erosi eta gauean jan Mundu honetara bueltatu nintzen garraio-
proiektu horretan ilusioa galdu nuelako, ez
daiteke, kalitatea eta txarto ibili nintzelako. Zamudioko parke
zaporea mantenduz” teknologikoarekin, TVEn eta ETBrekin la-
nean ari nintzen. Dirua baina, ez da guztia,
bizitza laburra da eta zoriontsu izan behar
zara. Okindegian zoriontsuak gara.
“Kalitatea erostea
Zein da arrakastaren gakoa?
garestiagoa izan daiteke, Antzinako produkzio eretara bueltatzea,
baina aldi berean, zure fermentazio luzeak. Badakigu publiko
guztietara ez garela helduko. Umeengana
osasuna ederto zaintzen heltzeko ahalegin handiak egiten ari gara,
ari zara” adibidez. Ogi industrialak atseginagoak
dira umeentzako gozoagoak direlako, azu-
kre gehiago dutelako, baina horretan ari
gara, eta ondo goazela uste dut. Hala ere,
“Gure eskaintza tokiaren araberako kulturak ere asko egi-
ten du. Leonen, adibidez, ez duzu ogi izoz-
egunero alda daiteke, tua saltzen duen okindegirik ikusiko. Inon
bezeroen eskakizunen ez. Ogiaren kultura oso barneratua dute.
arabera. Alergikoek Eta nola barneratu daiteke ogiaren kul-
badute zer erosi” tura?
Kalitatezko ogia erostea, egiatan, ez da
hain garestia. Supermerkatuan 50 zenti-
mogatik lor dezakezu bai, baina hara joan
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
Orea egiteko pazientzia eta denbora behar dira / Koldo San Martin
behar zara, bi bidaia egin, eta askotan
urrun daude. Erosten duzuna, gainera, ez
da kalitatezkoa. Guk asko baloratzen dugu
denbora eta osasuna. Hona bazatoz 1,10
eurogatik kalitatezko ogia duzu, zure den-
borak balio duena aurreztu duzu eta zure
osasuna zaintzen ari zara. Gure ogia goi-
zean erosi eta gauean jan daiteke, kalitatea
eta zaporea mantenduz. Supermerkatue-
tako ogiek ez dute horretarako balio.
Baina egia da ez gaudela ohituta kalita-
tezko ogia kontsumitzera.
Egia da, bai, baina ez da kontsumitzaileen
errua bakarrik. Benetako okin gutxi gaude,
lanbidea pasioz bizi dutenak. Jendeak ez
du okinaren lanbidea ikasi nahi. Astebu-
ruetan lan egin? Jai egunetan? Ez, ez, me-
sedez. Lanbide eder honekiko miresmena
galtzen ari gara. Beraz, ogi izoztua erostea
askotan jendearen “gertuko aukera” iza-
ten da: jendeak ogi ona nahi izaten du as-
kotan, baina ez du etxetik hurbil ezer aur-
kitzen. Bi aukera ditu orduan: ogia jateari
utzi edo izoztutako ogia erosi.
Zuenean ogia ere pertsonalizatu daiteke.
%100ean. Aukera hau oso garrantzitsua
da edozein alergia duenarentzat. Orain
arte baztertuta egon dira pertsona hauek,
aukera gutxi izan dute erosteko. Gogoan
AIPUAK
“Produkzio era
tradizionalekin
lan egiten dugu,
fermentazio luzeekin”
“Garrantzitsua da
bezeroari erosten
ari denaren gaineko
informazioa helaraztea:
zer den eta nola egina
dagoen”
“Benetako okin gutxi
gaude, lanbidea pasioz
bizi dugunok”
BERBAZ
HELEN OKINDEGIA 3
BIDEA ERAIKIZ!
Euskadin eta Kolonbian lanean dihardugu,
bakearen eta genero berdintasunaren alde.
colombiaeuskadi.org webgunean gaude,
baita Facebooken ere
Telf eta whatsapp: 636825458
bizkaia@colombiaeuskadi.org
ESKERRIK ASKO GURE AMETSAREN
PARTE IZATEAGATIK!
2019AN ERE GUREKIN BAT EGIN!
dut, duela gutxi bederatzi urteko ume
bati opil berezia egin nion eta orduan
probatu zuen lehenengoz opila. Bere ilu- ETXEBARRIKO ELKAR-TEA
sio aurpegia itzela izan zen, eta poztasun HERRITAR BERRIEI HARRERA EGITEKO EREMUA
hori ezin du inork ordaindu. Zoriontsu
egiten nau horrelakoak egin ahal izateak, Elkartegunea (Bekosolo Parkea, Etxebarri)
jendeari lagundu ahal izateak maite du- azaroak 9,23
dan lanbidearen bitartez. Horretarako,
noski, ahaleginak egin behar dira: ga-
abenduak 3,10,14,17,21
leper arrautzekin eta espelta olioarekin 18:00-20:00
lan egin behar da, adibidez, ume horri
egin nion opila egiteko. Osagai hauekin
lan egiten duten okindegiak aurkitzea
oso zaila da. Nik badakit egiten, denbo-
ra gehiago beharko dut produktu hauek
egiteko, bai, eta ordainduko didatena ez
da dirua askotan, baina zoriontsu egiten
nau. Batzuetan gauzak ez dituzu irabaziak
handitzeko egiten, jendearen bizitzan la-
guntzeko baizik.
Osagai berezirik erabiltzen duzue?
Espeltarekin egindako ogia asko eskatzen
digute. Ogia %100ean espeltarekin egin-
da egoteko prozesu luzea garatu behar da.
Guk gainera irin ekologikoarekin egiten
dugu lan, harri batean ehotuta. Espelta
irin normal kilo batek 0,9 euroko kos-
tua du. Guk erabiltzen dugun irin ekolo-
gikoak, berriz, 3,15 euro. Ezberdintasun
handia dago, guk merkeena ere erabili
dezakegu,baina ez dugu nahi. Bezeroa-
rengan pentsatzen dugu, hura bueltatzea
nahi dugu, espeltaren benetako zaporea
zein den erakutsi nahi diogu. Jendeak ez
ditu benetako zaporeak ezagutzen, proze-
suak industrializatu egin direlako eta pro-
zesu horien zaporeak bakarrik ezagutzen
direlako.
Espainiako okindegi onenen artean
izendatu berri dute Helen. Zelan jaso
duzue berria?
Egia esan, ez naiz oso txapelketa-zalea.
Askotan, aurkezten direnek, bereziki
egun horretarako prestatutako ogia egiten
dute eta gero, egunerokoan, izoztutako
ogia saltzen dute. Hori iruzur egitea da.
Baina bai, errekonozimendua da, lan egi-
teko duzun modua saritzen da eta noski,
publizitatea ere bada. Espainiako okindegi
guztiek parte har dezakete eta guk bi ogi
aurkeztu genituen: Helen eta ogi galizia-
rra. Hala ere, benetako saria nire egune-
roko bezeroek ematen didate. Saria ira-
bazi aurretik, bagenekien ogi ona egiten
genuela bezeroek ere hala esaten zigute-
lako. Eta hori egunerokoan ikusten dugu:
bezero gehiago ditugu urrunetik datoze-
nak dendaren ondotik datozenak baino.
Hurbil 40-50 izango ditugu, beste guztiak
kanpotik datoz: Galdakao, Basozelai, San
Migel, Santutxu, Getxo...
Iritziak
IRITZIA
AITOR MONTES
familiako mediku
Alta txostenak
O sakidetzan lan egiten dugun mediku
egoiliar ugarik, euskaraz bizitzeko au-
kera egikaritzeko bidean aurrerapauso
bat emateko hautua egin dugu.
Orokorrean Osakidetzak espainol hutsean
funtzionatzen du, eta euskara txoko txiki ba-
tzuetara mugatua dagoela ikusten dugu bai
paziente, bai ikasle eta baita langileok ere.
Muga hau gainera ahozkotasunera mugatzen
da, praktikara eta erregistroetara iristen ez
den espazioetara, salbuespenak salbuespen.
Euskarak Osakidetzaren erdigune izan
behar lukeela uste dugu, bai egiten ditugun
txosten eta idazkietan, eta baita ere kontra-
tazio irizpide, formakuntza eta abarretan.
Euskara ezin da ekimen folkloriko hutsetara
mugatu.
Euskaraldiak dakarren uholdea probes-
tuta, gaixoei bideratutako txosten klinikoak
euskaraz idazten hasiko gara zenbait ospi-
taletan. Osakidetzak horretarako baimena
eman digu zenbait zentrotan, baina baldintza
konkretu batzuekin.
Langileok aurrera gindoazela ikusita, eta
benetan euskal gizartearen beharrak inter-
pretatuta, baimena eman digute prioritate
edo larritasun maila baxuko kasuetan euska-
raz idaztera.
Esker onez hartu dugu txostenak egiteko
baimena eman izana, baina azpimarratu nahi
dugu, ez digutela txosten horiek euskaraz
idatzi ahal izateko baliabiderik eskaini, eta
espainolez ditugun aurreidatziak euskara-
tzeko lana gure gain hartu behar izan dugula,
baita zentro ezberdinetako lankideekin el-
karlanean ekimena zabaltzeko ardura ere.
Oztopoak oztopo, aurrera doa ekimena,
eta haien baimenarekin baina laguntza gutxi-
rekin, langileok hartua dugu pazienteek behar
duten kalitatezko arreta emateko pausua.
Hortaz, pazientegai orori, langile oro-
ri, eta euskal herritar orori gonbita luzatzen
diogu bere osasun administrazioei bere arre-
ta euskaraz eskaini eta komunikazio kliniko
idatzia ere euskaraz emateko, elebideri eta
norbere osasungintzako arduradunari (Osa-
kidetza zein Osasunbideari) iradokizun, es-
kaera, edo kexa bideratuz.
Langileok gure aletxoa jartzen hasiak
gara, bada garaia euskaldunok gure osasuna-
ren jabe bihurtzeko.
Aldi berean, euskaldun orori bere eskaera
egikaritzeko aurrerapausoak emateko erron-
ka luzatzen diogu, ahozko ohiturez gain es-
pazio ofizialak ere gureganatzeko.
Euskaldunok ez gara bizitzeko baime-
na eskatzera etorri, eta euskaldunon herria
eraikitzeko asmoarekin gaudela ikustekotan
gaude.
BIDALI ZURE IRITZIA
info@geuria.eus
GEURIA.EUS
IRAKURRIENAK
1
Bideoa | 2.000 lagunek salatu
dituzte Basaurin adin txikikoen
kontrako sexu abusuak
2 herrialde garatuetan astialdia
Eskola futbolean sexu abusuak
jasan zituela salatu du basauriar
batek
3 horretako saltokietan ematea da gaur
Euskaraldia Ugao | Zergatik parte
hartuko duzu Euskaraldian?
4 rroka erdi galdu dutenak; pabiloiek,
Langile batek erredura larriak jasan
ditu Basauriko Iramendi taberna
zaharreko obretan
5 tako inguruan, e.a.
Argazkiak | Emozioz beteriko
kontzertua eskaini du Galdakaoko
Musika Bandak
HEMEROTEKA
ALBERTO ERRAZTI
Berria | Tartea | 2007ko urtarrilak 26
Nerbioi eta Ibaizabal arteko
bidegurutzean
Zaratamoko Moiordin auzotik abiatuta, Upo eta Artanda
mendiak igoko ditugu gaurko txangoan
G
lobalizazioa munduko pobre-
zia areagotzen ari den garaian,
kontsumoari lotuta dagoela sinetsa-
razi nahi digute. Geografia arloan esa-
terako, Basauri aipatu eta bizkaitarrei
Bilbondoren irudia etorriko litzaieke
burura, saltoki gune handia udalerri ho-
rretan kokatzen delako. Ez, ordea, to-
ponimoak berak adierazi arren, bertako
Urbin elkartzen direla Bizkaiko ibairik
garrantzitsuenak: Ibaizabal eta Ner-
bioi, edo pabiloi erraldoi horien osteko
pinudietan Upo eta Artanda mendiak
gordetzen direla. Beraz, eguna tankera
egunean eskaintzen zaiguna; ibili bai,
baina marka ezagunen erakusleiho ar-
tean. Hedabideetako marketin sarkorra
barneratuz gero, gainera, beti amaitu-
ko dugu txangoa zer edo zer erosten,
behar izan edo izan gabe. Bada, horren
aurrean ibiltze hutsak egitea izaten da
nire txoko apal honetatik bultzatzen
dudana, diru trukerik barik.
Betiko Gorbeialde edo Urkiolalde-
ko irudi bukolikoetatik kanpo, badira
zenbait mendi gizakiaren aurkako bo-
errepideek, harrobiek eta zabortegiek,
adibidez, desitxuratu egin dituzte era-
bat. Are gehiago, quad suntsitzaileak
erositako mertzenario berriak ez hain
aspaldiko motorzale zaratatsuak ordez-
katzen ari direnean. Baldintza zorrotz
hauek jasan behar izaten dituzte gure
gaurko protagonistek, Upo eta Artanda
mendiek, hain zuzen, baina horregatik
ez ditugu baztertuko, hainbeste datu
ezkor artean edertasuna bilatzera joko
dugu: munarri zaharrak, izen bitxiko
ermita, pagadi zoragarria pinudiz josi-
MUGARIK MUGA. Aipatutako mendiez
gozatzeko, abiapuntu ugari erabil di-
tzake ibiltariak: Arrigorriaga, Basauri,
Galdakao, Ugao edo Zeberio. Deskriba-
tuko dizuedana BI-625 errepide ertzeko
Makatza jatetxe aldamenetik hasiko da;
Zaratamoko Moiordin auzoan, hain zu-
zen ere. BI-4703 errepidea Burbustun
hil aurreko bidegurutzean (16'), men-
GEURIA #047
IRITZIAK 4
2018.11.29
debalderantz joko dugu, bide lautik.
Undurragatik Bilborako ur hodi erral-
doiak topatzean, beste aldeko pista-
tik gora abiatu, eta sigi-saga batzuen
ostean, Motako antenara helduko gara
(344 m). Aurrerantzean munarriei ja-
rraitzea baino ez dugu egingo. Aldatsa
tentea izango da gaurko lehen Ehune-
kora hurbiltzeko. Artandako buzoia Pa-
dura mendi taldeak jarri zuen, lehen al-
diz, 1951n; okertuta bai, baina oraindik
gogor ditu sustraiak. Antzinako muna-
rriak ere ikus daitezke MP-8 berriaren
ondoan. Jaisteko gasbidea izango dugu
bidaide, HE-rantz. San Segismundo
ermitan atsedentxoa hartzeaz batera,
bertako plaka irakur daiteke. Datu-
rik aipagarriena izena litzateke, XVIII.
mendetik balizko beste bi baikenituz-
ke: San Sabas eta San Migel. Etxalde-
tik bigarren Ehunekoren aldera joango
gara; hori bai, pistatik izan beharrean,
inguruan dagoen pagadi eder eta baka-
rretik zehar. Pinudian sartutakoan, bi-
dezidorrak pista zabalean utziko gaitu
berehala. Azken txanpa maldatsuaren
bidez, Padura Mendi Taldearen buzoia
ezagutuko dugu, Upo gainean (575 m).
Tontorretik jaisteko aukera bi balia di-
tzakezue: 1- Errazena (40'): suebakitik
behera jotzea IE-rantz, eta lepoan M-
rako pista hartuta, mendia inguratzea.
2- Aldapatsuena (25'): buzoitik berta-
tik, ertzeko bidezidorrari jarraitzea, M-
rantz. Azken tartean ote gehiago dago.
Aukerak aukera, biak aterpe alboko
porlan bidean elkartuko dira, eta BI-
3702 errepidera irtengo. Itxitako Atxe-
ta harrobi albotik aurrera jota, Moiordi-
nen amaituko dugu txango hau.
UPOREN KONTAKIZUNAK. Baserriz
baserri grabazioak egiten ibili garenok
ondotxo dakigu galtzear dauden zenbat
kontu gorde duten aurreko belaunal-
diek. Zorionez, batzuk argitaratu egin
dira, eta horien artean dugu Juan Ma-
nuel Etxebarriaren Bizkaialdeko Ipuin-
Esaundak izeneko liburua (1995). [...]
OSORIK IRAKURGAI:
WWW.BERRIA.EUS
Basauri
Goian, Arizgoitiko elkarretaratzea. Behean, Pepe Godoy eta bere bikotea / Geuria
Eskola futbolean sexu abusuengatik jarritako
hiru salaketek hautsak harrotu dituzte herrian
Hirugarren salaketa bat jarri du beste basauriar batek eta datozen egunotan gehiago argitara
daitezke. Salatutako entrenatzailea 40 urtez aritu izan da eskolen arteko eta federatutako futbolean
testua MAIDER IBAÑEZ
Umetan futbol entrenatzailearengandik
sexu jazarpena jasan zuela publikoki sala-
tu zuen 46 urteko Pepe Godoy basauriarrak
azaroaren hasieran. Eskola kirolean izan
ziren sexu abusuak, Godoyk 8 eta 11 urte
artean zituenean. 36 urteren ondoren ume-
tan gertatutakoa bere bikotekideari kon-
tatu zion eta honek Ertzaintzan salatu eta
Garaitza Elkartean laguntza eskatu zuen.
Gertaerak Godoyk 28 urte zituela preskri-
batu zuenez, ezin izan zen epaiketarik egin.
Hala ere, Ertzaintzak ikerketa abiarazi zuen
orain dela bi urte salatua izan zen entrena-
tzailearen urratsak jarraitzeko.
Salatutako entrenatzailea Baskonia
Futbol Eskolako (BFE) lantaldean zebilen
Godoyk bere salaketa bideo baten bidez ar-
gitara eman zuen arte. Aste horretan kan-
poratu zuten ustezko erasotzailea BFEtik.
40 urte baino gehiago zeramatzan gizonak
umeak entrenatzen: Basauriko talde asko-
tan entrenatu du, bai kirol federatuan, bai
eskola kirolean, eta futbol eskolan 2007.
250+ HEGO
URIBEN
banaketa puntu
Doan harpidetu eta jaso etxean
geuria.eus/harpidetza
Banaketa puntuak kontsultatu
geuria.eus/banaketa
Geuria
urtetik aritu da. Gainera, entrenatzailea
izateaz gain, BFEko idazkari nagusia izan da
2007tik. Dagoeneko, Eskolak zuzendaritza
batzordea aldatzeko pausoak eman ditu eta
osaketa berri horretatik kanpo utzi dute.
Pepe Godoy basauriarra izan da Basau-
riko entrenatzaile honen aurkako salaketa
egiten lehena. Salaketa publiko egin eta lau
egunera, Ertzaintzak ustezko erasotzailea-
ren aurkako beste salaketa bat jaso zuen,
Pepek salatutako egoera bera deskribatuz,
garai berean. Hilaren 27an, asteartean, hi-
rugarren salaketa bat jarri du Ertzaintzan
beste basauriar batek eta datozen egu-
netan denuntzia gehiago egon daitezke.
Orain arteko guztietan salatutako delituek
preskribatu dute gaurko egunez.
Entrenatzailea eta idazkaria
Uda aurretik Peperen salaketaren berri
bazuten arren, Baskonia Futbol Eskolak
Peperen salaketa publikoaren ostean kale-
ratu zuen entrenatzailea. Horrekin batera,
adierazpen publikoa argitaratu zuen sare
sozialetan. Horren arabera, eskolan bertan
bestelako sexu abusurik gertatu izanaren
berririk ez zuela adierazi zuen BFEk.
Elkarretaratzea Arizgoitin
Hilaren 18an, adin txikikoenganako sexu
abusuen eta tratu txarren prebentziorako
nazioarteko egunaren bezperan, elkarre-
taratzea egin zuten Basaurin Peperi babesa
adierazteko eta sexu abusuak salatzeko.
Elkarretaratzera 2.000 lagun inguru hur-
bildu ziren.
Salaketaren ibilbide honetan guztian
bidelagun izan duen bere bikoteak, Yoli
Calognek hartu zuen hitza kontzentra-
zioan. “Sexu abusuen aurrean toleran-
tziarik ez” izatea exijitu zuen. Halaber,
Peperenak bezalako kasu gehiago egon
daitezkeela ohartarazi zuen eta hala balitz,
salaketa jartzera animatu zituen biktimak.
Basauriko Udalak deituriko elkarretara-
tzean, talde politikoen ordezkariak, herri-
ko hainbat elkarteetako kideak eta milaka
herritarrek bete zuten Arizgoiti plaza. Ber-
tan, Baskonia Futbol Eskolako arduradu-
nak ere izan ziren.
GEURIA #047
BASAURI 5
2018.11.29
LABURREAN
Federico Mayo auzuneko
obrak amaituko dituzte
lau hilabeteko epean
LANAK. Federico Mayo auzunea berrur-
banizatzeko bigarren faseari ekin diote
azaroaren 26an. Esku hartuko duten
eremua izango da Valentzia eta Aragoi
kaleen artekoa, eta bertan irisgarrita-
suna hobetuko dute, oztopo arkitek-
tonikoak kenduz. Etxaldeko 2, 4, 6, 8,
10 eta 12 atarien irisgarritasun-arazoak
ezabatuko dituzte, eta udal saneamen-
du- eta elektrizitate-sareak berrituko
dituzte. Gainera, hiri-altzari berriak
jarriko dituzte. “Lanoi esker hala nahi
duten atariek igogailua jarri ahalko
dute”, dio Nerea Renteria Lurralde-
politika eta Kontratazio arloko ordez-
kariak. Basauriko Udalak 351.883 euro
inbertituko ditu obra horietan (BEZa
barne) eta aurreikuspenen arabera,
lau hilabetez luzatuko dira. Modu ho-
rretan, 2019ko apirilean obra bukatuta
egongo da. Obrak Tecyr Construcciones
y Reparaciones SA enpresak burutuko
ditu.
2019ko aurrekonturako
herritarren ekarpenak
jasotzeko epea, zabalik
EKONOMIA. 2019ko aurrekontua egi-
teko prozesuan ari da Basauriko Udala
eta aurreko urteetan bezala, aurten ere
(zazpigarren urtez) herritarren ekar-
penak jasoko ditu. Etxeetara bidaliko
duten galdetegiaz gain, karpa infor-
matiboak ere jarriko dituzte udalerrian
(azaroaren 29an Solobarria plazan eta
hilaren 30ean Arizko elizako plazan).
Era berean, proposamenak Internet
bidez bidaltzeko aukera ere izango
dute herritarrek, zurehitzabasauri.com
webgunearen bitartez. Ekarpenak jaso-
tzeko epea zabalik egongo da abendua-
ren 9ra arte.
Proposamenak baloratzerakoan,
Udalak aintzat hartuko du ekonomi-
koki eta teknikoki bideragarriak iza-
tea; Basaurin bizi diren guztien interes
orokorra gailentzea interes partikula-
rren gainetik; eta udalerriko lurralde-
oreka bermatzea. 2012 urtetik 2.066
basauriarrek euren ekarpenak bidali
dituzte.
6 HERRIAK
BASAURI
Euskal Pilotaren inguruko programan
hartu dute parte Basauriko 350 ikaslek
Euskal Pilota Herriz Herri programa gauzatu dute Basauriko sei ikastetxek urriaren 19tik
azaroaren 22ra bitartean. Era berean beste 200 norbanako hurbildu dira erakusketara
Artunduaga Kiroldegian emandako eskoletako bat / Utzitakoa
testua MAIDER IBAÑEZ
Euskal Pilota Herriz Herri programak ha-
maikagarren edizioa egin du aurten Basau-
rin. Programa horren helburu nagusia da
Euskal Pilotaren mundua umeengana eta
gazteengana hurbiltzea, eta batez ere kirol
honek, bere modalitate guztietan, gizar-
tean utzi duen aberastasuna eta ondasuna
erakustea. Modu horretan, Euskal Pilota
LABURREAN
Azbarren auzoan 345
etxebizitza eraikitzeko
urratsak eman ditu Udalak
HIRIGINTZA. Azbarren auzoan 345 etxe-
bizitza eraikitzeko aurrerapausoak eman
ditu Basauriko Udalak. Hain zuzen ere,
hasierako onespena eman dio Udalak Az-
barreneko hirigintzako jarduketa-progra-
mari (HJP). Dokumentu hori beharrezkoa
da eremu horretan esku hartu ahal izateko.
Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen, Lurralde
Plangintza eta Etxebizitza Sailak idatzitako
HJPk dio bi fasetan egingo dela eremuko bi
exekuzio-unitateen hirigintza-garape-
na, eta gehienez ere, zortzi urte igaro ahal
izango direla baten eta bestearen artean.
HJPa onetsi aurretik Basauriko udal-
batzak onartu egin zuen 2018ko apirilean
Hiri-Antolamenduko Plan Orokorraren
(HAPO) aldaketa puntuala egitea, Azba-
rreni zegokiona. Aldaketa horren EAJ, EH
Bildu eta PSEren aldeko botoa izan zuen,
Basauri Baik abstentziora jo zuen eta atxiki
gabeko zinegotziak kontran bozkatu zuen.
Etxebizitza babestuak
Agiri hori onetsita, beste aurrerapauso bat
emango du Basaurik etxebizitza babestua-
ren bidean. Izan ere, azken urtean babes
ofizialeko etxebizitzak eraiki dituzte Baso-
zelain, Sarratun eta San Migelen. Bestalde,
San Migel Mendebaldean aldi baterako
alokairu baxuko 36 etxebizitza eraikiko
ditu Eusko Jaurlaritzak. Batez ere, gazteei
zuzendutako etxebizitzak izango dira, 5
urtez alokatzekoak.
Herriz Herri programa Basauriko Lehen
Hezkuntzako sei ikastetxetako ikasleei
egon da zuzenduta. Hain zuzen ere, Arizko
Ikastola, Sofia Taramona, Etxegarai, San
Jose, Bizkotxalde eta Kareaga Goikoa ikas-
tetxeetako Lehen Hezkuntzako 5. eta 6.
mailako 350 ikasle inguruk hartu du parte
programa horretan. Era berean, programa
zabalik egon da Basauriko eta inguruetako
herritarrentzako eta antolatzaileen ara-
bera, beste 200 lagun inguru hurbildu da
erakusketara. “Bidebieta Pilotazale Klu-
betik edo Euskaltegietatik, norbanakoak
eta kiroldegira datozen taldeak etorri dira
erakusketa ikustera”, diote antolatzaileek.
Programa urriaren 19tik azaroaren 22ra
bitartean burutu da ikastetxe bakoitzean,
baita Artunduaga kiroldegian ere.
Eskupilotaren kultura
Eskola-programaren bitartez, ikasleek
honakoa landu dute: Euskal Pilotaren his-
toria, instalazioak (aire libreko frontoiak,
frontoi luzea zein laburra eta trinketea),
bitartekoak, bilakaera eta kirolaren mo-
dalitate ezberdinen (pasaka, joko garbia,
xare, zesta punta, erremontea, pala, esku
pilota) materialari buruzko erakusketan
bisita gidatuak jaso dituzte, eta ikus-en-
tzunezkoen proiekzioak ikusi dituzte;
pilotak eskuz fabrikatu dituzte; takoei
buruzko tailerra izan dute; eta Euskal Pilo-
tako modalitate ezberdinetan jokatu dute.
Erakusketa izan den bitartean, Euskal Pi-
lotan adituak diren hiru monitore izan dira
azalpenak ematen: Mikel Inunziaga, Ane
Fuentes eta Mikel Karrillo. Euskal Pilota
Herriz Herri programa Bouncestone el-
karteak sustatzen du eta Euskal Herriko
hainbat udalerrietan martxan jarri dute.
Hala nola, Mungian, Balmasedan, Zallan,
Erandion, Abadiñon edota Oñatin.
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
LABURREAN
Basauriko pentsionistek
manifestazioak deituko
dituzte hilero
GIZARTEA. Astelehenero elkarretara-
tzeak egiten ditu Basauriko Mugimendu
Pentsionistak udaletxe aurrean. Aben-
dutik aurrera, ordea, manifestazioak
hilero egiteko deia zabaldu dute. Asmoa
izango da Basauriko auzo ezberdinetara
iristea euren aldarria egitera: pentsioen
sistema publikoa, gutxieneko 1.080 eu-
roko pentsio duinak ezartzea, KPI errea-
laren araberako igoera legez bermatzea,
1.200 euroko gutxiengoko soldata edota
genero arrakalarik ez egotea (Hego Eus-
kal Herrian, bataz beste emakumeek
gizonek baino %41 gutxiago kobratzen
dute).
Lehenengo manifestazioa abendua-
ren 3an egingo dute. Udaletxetik abia-
raziko da manifestazioa 12:00etan eta
Kareaga auzoraino helduko da. "Gure
asmoa da hileko lehenengo astelehe-
netan auzo ezberdinetara manifestazioa
egitea", diote Basauriko Pentsionistak
Mugimendutik.
Zuberoako ikastolen
aldeko otarreak salgai,
Hego Uribe eskualdean
GIZARTEA. Sohütako Eperra eta Alozeko
Basabürüko Ikastolak laguntzeko helbu-
ruarekin Gabonetako otarreak salduko
dituzte Hego Uribe eskualdean. Zube-
roako etxalde eta enpresetako ekoizpe-
nak dituzten bi otarre saltzen dituzte.
Alde batetik 40 euroko otarrea eskain-
tzen dute: ardi gazta zatia (450 gramo),
ahate gibela (125 gramo), gurinezko gai-
leta paketea (150 gramo), eztia (500 gra-
mo), txerriki patea (200 gramo) eta txe-
rriki odolkia (200 gramo) aurki daitezke
bertan. Besteak 52 euroko kostua du eta
aurreko produktuez gain, berotu eta
arrozarekin edo patatekin jateko prest
dagoen txahalki kontserba piperrekin
(640 gramo) eskaintzen du.
Otarreren bat erosteko eskaera egin
nahi duenak epea zabalik du abenduaren
5era arte ondorengo lekuetan: Basaurin
Arizko Ikastolan (posta@arizkoikastola.
net); Arrigorriagan Abarrak elkartean
(abarrak@gmail.com); eta Galdakaon
Eguzkibegi Ikastolan (idazkaria@eguz-
kibegi.net). Otarreak abenduaren 17ko
astean jasoko dituzte.
‘La casa de papel’
telesailak dramarik
onenaren Emmy saria
irabazi du
TELEBISTA. Netflixeko ‘La casa de papel’
telesailak dramarik onenaren Emmy sa-
ria irabazi du, New Yorken astelehenean
ospatutako jaialdian. Itziar Ituño aktore
basauriarra Raquel Murillo inspektorea da
telesailean. Halaber, Alex Pina iruindarra
da telesailaren gidoilaria eta ekoizlea.
Nazioarteko Emmyak Estatu Batue-
tatik kanpo ekoitzitako eta emititutako
telesailak saritzen ditu urtero, eta ‘La casa
de papel’ da sari hau jaso duen Espainia-
ko lehen telesaila. Ingelesa ez den beste
hizkuntza batean egindako Netflixeko
telesailik ikusiena da ‘La casa de papel’
mundu osoan.
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
HERRIAK
BASAURI 7

Arizgoitiko Maisu-maistren etxea saldu du Udalak 4,7

milioiren truke, erdigunearen eraberritzeari ekiteko
Salmentari esker aurreikusten zutena baino milioi bat euro San Migel Mendebaldeko bigarren faseko urbanizazio-obrak
gehiago jaso du, Residencial Basozabal enpresaren eskutik hasi dituzte, bertako Maisu-maistren etxea botata

testua MAIDER IBAÑEZ -garaje, trasteleku eta lokal komertziale-

San Fausto, Bidebieta eta Pozokoetxe eral-
datzeko planak urrats berriak eman ditu,
eta lehiaketa publikoaren bitartez, Basau-
riko Udalak Arizgoitiko Maisu-maistren
etxea dagoen lursaila saldu du. Salmenta
horri esker Udalak 4.701.000 euro jaso-
ko ditu (BEZa gabe), aurreikusita zegoen
baino 1.080.000 euro gehiago. Hain zuzen
ere, 3.619.879 euroan atera zuen Udalak
Arizgoitiko Maisu-maistren etxea erosteko
lizitazioa. Lehiaketara hiru enpresa aur-
keztu dira eta horietatik Residencial Baso-
zabal S.L. enpresak (Grupo Eibar) erosi du
lursail hori.
“Salmenta honekin San Fausto-Bi-
debieta-Pozokoetxe eremua birgaitze-
ko benetako lehen pausoak emango dira.
Besteak beste, Pozokoetxeko trenbide
multzoa urbanizatzeko, zehazki parkea
egiteko, lehen faseari ekingo genioke,
eraikin batzuen eraisteak hasiko genituzke
edota ostatu emate berriekin hasiko gina-
teke. Finean, erdigunearen eraberritzeari
ekingo diogu”, dio Andoni Busquet Basau-
riko alkateak.
Udala eta enpresa adjudikatzailearen
artean jabetza-titulua sinatu ondoren, 36
hilabeteko epean buruko lirateke eraikun-
tza-obrak. Gehienez ere 34 etxebizitza li-
bre eraiki ahal izango dira lursail horretan
kin-, eta enpresak ingurua ere urbanizatu
beharko du.
San Migel berrurbanizatzea
San Migel Mendebaldeko bigarren faseko
urbanizazio-obrak hasi dituzte urrian, ber-
tako Maisu-maistren etxea bota ondoren.
“Lehenik eta behin eraikina hustu genuen
eta kableatze elektrikoa kendu genuen.
Ondoren, eraiste-lanak hasi genituen”,
diote udal ordezkariek. Maisu-maistren
Etxea bi egunetan eraitsi zuten. Eta, erai-
kina eraitsita, Castilnovo plaza eraldatzea- Basauriko maisu-maistren etxea / Basauriko Udal Artxiboa
ri ekin diote: “Castilnovo plaza handituko
dugu. Modu horretan, hiri-parke berri bat
izango du San Migelek”, diote.
SR1 sektoreari dagozkion lanak dira
eta besteak beste, eremuko irisgarritasu-
na hobetu, Ramon Kareaga kalea Gernika
kaleraino luzatu, Taberna Nagusirako sa-
rrera egokitu, eta hilerrirako zein Gernika
62 etxebizitzarako bidea hobetuko dituzte.
Basauriko Udalak, Bidebi sozietatea-
ren bitartez urria hasieran esleitu ditu San
Migel Mendebaldeko bigarren faseko urba-
nizazio-obrak 1.270.245,79 euroan (BEZa
gabe). Obrak Viconsa enpresak egingo ditu
eta aurreikuspenen arabera, 28 astez lu-
zatuko dira lanak, beraz, 2019ko udarako
bukatuta egongo da eremu horretako urba-
nizazioa. San Migelgo maisu-maistren etxea / María Ángeles Zorrozua Quintana (Facebook)

525.000 kilo plastiko birziklatu zituzten iaz LABURREAN

basauriarrek edukiontzi horien bitartez Dantza, antzerkia eta

umeentzako euskarazko
Plastiko gutxiago erabiltzeko aholkuak emango ditu Udalak. Iaz 524.468 kilo ontzi ikuskizunak, Socialen
birziklagarri batu zituzten Basaurin edukiontzi horietan, baina gehiago izatea nahi dute AISIA. Abenduan euskaldunoi zuzen-
dutako hainbat ikuskizun ditu Social
INGURUMENA. Basaurin plastikoaren kon- Plastiko gutxiago erabiltzeko aholkuak ko botilen eta edalontzien kontsumoa gu- Antzokiak. Abenduaren 1ean Martin
tsumoa gutxitzeko kontzientziazio kanpai- ikusgai egongo dira udal webgunean, uda- txitzea; edota ekitaldi publikoetan erabilera Zalakain dantza ikuskizuna izango da
na zabaldu du Udalak. Besteak beste, on- lerriko kanpo-publizitate euskarrietan eta bakarreko botila, plater eta ontziak debe- 20:30ean ArteDrama&Argia konpainia-
tziak berrerabiltzea eta gainontziratutako zabalkunderako beste baliabide batzuetan. katzea, eta horien ordez produktu konpos- ren eskutik, eta hilaren 14an 20:30ean
produktuak baztertzea izango da kanpaina- Plastikoa gutxitzeko konpromisoa bete- tagarriak edo iraupen luzekoak erabiltzea. ere Zazpi senideko antzezlana taularatu-
ren helburua. Iaz 524.468 kilo ontzi birzi- tzeko neurrien artean daude, besteak beste: “Azken horri dagokionez, Udalak edukion- ko dute Axut!, ArteDrama eta Le Petít
klagarri batu zituzten Basaurin edukiontzi lehiaketa publikoetarako baldintza-agirie- tziak eramango ditu adierazitako tokira, Théâtre de Pain konpainiek. Umeentza-
horietan. “Askoz ere plastiko gehiago jaso tan eta hornigaiak erosteko baldintzetan eta sortutako hondakinak kudeatuko ditu. ko ikuskizunei dagokienez, abenduaren
ziren edukiontzi horietan, baina egia esan, jasotako ingurumen-irizpideak zabaltzea, Antolatzaileek, beren aldetik, edukiontziak 2an Inondik Inora antzezlana izango da
guztiz birziklagarriak izan ziren 514.468 eta aukera dagoen guztietan, lehentasuna behar bezala erabiliko dituzte, eta bertara- 12:30ean Benetan Be taldearen eskutik,
kilo ontzi”, dio Nerea Renteria Lurralde- ematea plastikorik gabeko produktuei; udal tuei ere azaldu beharko diete horiek zelan eta hilaren 16an Luis eta estralurtarrak
politika eta Kontratazio arloko ordezkariak. eraikinetan eta udal ekitaldietan plastikoz- erabili”, dio Renteriak. filma proiektatuko dute 12:00etan.

Rotulazioa eta inprimatze digitala

8 HERRIAK
BASAURI
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a

Ras Ranger, Thunder Clap Sound System LABURREAN

eta Bass Herri, Roots Parkea jaialdian Merkatu eta kontzertu

Abenduaren 15ean ospatuko da Roots Parkea reggae jaialdia Basaurin, Basozelai Gizarte
Etxean. Aurten jaialdiak bederatzigarren edizioa bete du
Ezker-eskuma, Ras Ranger, Thunder Clap Sound System eta Bass Herri / Roots Parkea
testua MAIDER IBAÑEZ
Orain dela bederatzi urte reggae musi-
ka estiloa Basaurira heldu zen eta egun,
ezinbesteko jarduera bihurtu da Roots
Parkea jaialdiaren eskutik. Aurten aben-
duaren 15ean, larunbatez, ospatuko da
reggae jaialdia eta dagoeneko zein tal-
dek parte hartuko duten jakinarazi dute:
Ras Ranger, Thunder Clap Sound System
eta Bass Herri. Kontzertuak Basozelai
Gizarte Etxean izango dira 20:00etatik
aurrera. Sarrerak 7 euroan (edaria barne)
egongo dira salgai jaialdiaren egunean
bertan, abenduaren 15ean, Basozelai Gi-
zarte Etxean.
Erresuma Batutik Basaurira
Ras Ranger musikariak (Cowboy Ranger
ezizenaz ezaguna) 25 urte baino gehia-
go daramatza zuzenekoak eskaintzen
Reggae eta Jungle/Drum&Bass eszenan.
"Hackney auzoan hazia, egun Erresuma
Batuan Jungle formatuan den DJ esangu-
ratsuenetarikoa dela esan daiteke. Eu-
ropan nahiz Amerikako Estatu Batuetan
zehar zuzenekoak eskaintzen ditu sarri",
diote Zirt Zart Gazte Bulegotik: "Hamai-
ka produktorerekin aritu izan da elkarla-
nean. Besteak beste, Mafia&Fluxy, The
Sensi Crew, Potential Badboy eta aurten
“Give me a vibe” diskoa kaleratu berri du
Peckings zigiluan".
Basozelaiko eszenatokira beste behin
igoko da Thunder Clap Sound System.
Roots Parkea jaialdian hainbat alditan
jo du Euskal Herrian eta Londresen ja-
torria duen talde honek. Gaur egun, Es-
tatu mailan Roots Reggae Sound System
garrantzitsuenetako bat da, eta, "neurri
handi batean soinu-sistema tradiziona-
laren bilakaeran eta hura ezagutarazten
lagundu dute. Aitzindari dira euren eki-
poak sortu eta zuzenekoetan erabiltzen",
diote Zirt Zartetik. Euskal Herriko, Ma-
drilgo, Bartzelonako, Benicassimeko
edota Granadako aretorik onenetan jo
dute, baita Erresuma Batuko zenbait to-
kitan ere.
Azken taldea Bass Herri izango da.
Hauek bizkaitarrak dira eta taldea 2016an
sortu zuten. "Musika Jamaikarrarekiko
zaletasunak bultzatuta, eta hori herri-
ra zabaltzeko ideiarekin, soinu-sistema
"Rass Ranger
Erresuma Batuan Jungle
formatuan den DJ
esanguratsuenetarikoa da"
Bass Herri bizkaitarrak ere
jaialdian izango dira. Orain
bi urte sortu zuten taldea,
musika jamaikarrarekiko
zaletasunak bultzatuta
propioa sortzera heldu da taldea. Eskain-
tzen duten Roots Reggae zuzenekoe-
tan biniloaren erabilpenean oinarritzen
dira", diote.
Roots Parkea reggae jaialdia Basauri-
ko Udaleko Zirt Zart Gazteria Zerbitzuak
eta Arrazakeriaren Kontrako Musika kul-
tura-elkarteak antolatzen dute, Kultur
Basauri erakundearen laguntzarekin.
solidarioak izango dira
Basaurin abenduan zehar
ONGINTZA. Gabon garaia heltzear da
eta horrekin batera ekimen solida-
rioek presentzia hartuko dute aben-
duan zehar Basaurin. Hilabete berria
hasi eta Basauriko Emakumeen Mer-
katu Solidarioa irekiko dute zortziga-
rren urtez. Aurten, aurrekoetan beza-
la, Menendez y Pelayo kaleko lokalean
kokatuko dute merkatu solidarioa eta
urtarrilaren 5era arte irekita egongo
da. Besteak beste, arropa, zapatak,
poltsak, liburuak, jostailuak, apainga-
rriak edota bitxiak jaso eta salduko di-
tuzte. “Herritarrek edozer gauza ekar
dezakete, betiere egoera onean baldin
badaude”, diote Merkatu Solidarioaren
Batzordeko kideek.
Merkatua zabalik egongo da as-
telehenetik igandera, ondorengo or-
dutegian: astelehenetik larunbatera
12:00etatik 14:00etara eta 17:00etatik
20:00etara, eta igandetan eta jai egu-
netan 12:00etatik 14:00etara.
Iaz 18.100 euro bildu zituzten Mer-
katu Solidarioan, Mugarik Gabeko Me-
dikuak (MGM) erakundearentzako.
Aurten, MGM erakundeaz gain, Bula-
rreko Minbiziaren Kontrako Bizkaiko
Batzordea (Acambi) ere lagunduko
dute bildutako diruarekin.
Esklerosi Anizkoitza ikertzeko
Beste alde batetik, beste ekintza so-
lidario bat antolatuko dute Basaurin
abenduan. Hain zuzen ere, hilaren
15ean, larunbatez, Ongintzazko IV.
Kontzertua izango da San Pedro elizan.
Basauri Koral Elkartea, Basauri Koral
Txiki, Danbolin Txistulari Elkartea,
Edurre Dantza Taldea eta Soinu Bidea
abesbatzak parte hartuko dute kon-
tzertu solidarioan, eta bildutako di-
rua Esklerosi Anizkoitzaren Bizkaiko
Elkartera (Adembi) bideratuko dute.
Kontzertua 19:00etan hasiko da eta
sarreraren prezioa dohaintzan eman-
dakoaren araberakoa izango da. Era
berean, zozketa solidarioa ere egingo
dute kontzertuaren egunean bertan. 2
euro ordainduta Gabonetako saski ba-
ten eta titaniozko erloju baten zozke-
tan parte hartzeko aukera egongo da.

ARGAZKITIK

Bizkotxalde ikastetxeko 37
ikasle aritu dira Senegaleko
erritmoak ikasten
HEZKUNTZA. Kultura arteko perkusio tai-
lerra landu dute Bizkotxalde ikastetxean.
Tailer honen helburua da alde batetik Sene-
galeko kultura ezagutzea -batik bat, bertako
musika- eta bestetik, inmigrazioak Basau-
rin duen eraginaren berri ematea. "Hel-
buru nagusia da Senegaleko eta Afrikako
erritmoekin ondo pasatzea, baina batez ere,
etorkinen eta Basauriko herritarren arteko
hurbiltasuna bilatu nahi dugu", diote Bizko-
txalde ikastetxeko ordezkariek. Lehen Hez-
kuntzako 6. mailako 37 ikaslek hartu dute
parte ikastaroan, eta irakasle aritu da Mbaye
senegaldarra, Sapali perkusio taldeko kidea.
Ikastaro hau Basauriko Udaleko Kultura eta
BASAURI Inmigrazio arloarekin lankidetzan antolatu
dute. Era berean, Tambores por la inclusión

INKLUSIOAREN ALDE
perkusio ikastaro irekia ere eskaini ohi izan
du Senarte Elkarteak Basaurin aurreko ur-
teetan.
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
HERRIAK
EUSKARALDIA BASAURI 9

BASAURIN EUSKARA PIZTEKO PREST

1.400 basauriar ari dira dinamikan: bi ahobiziko belarriprest bat

1 .401 basauriarrek eman dute izena Euskaral-

dian parte hartzeko: 905 ahobizi eta 496 bela-
rriprest. Abenduaren 3ra arte ehunka ahobizi,
belarriprest eta irribizi ari dira dinamikaren helbu-
rua sustatzeko: euskara kalera ateratzea.
Azaroaren 18an hainbat ekintza antolatu zi-
tuzten Basaurin Euskaraldiari ekin aurretik: Etxe
abeslaria, dantzaldi-erromeria eta bertso saioa izan
ziren Arizgoiti plazan. Era berean, ahobizi eta be-
larriprest txapak banatu zituzten. Azaroaren 23an,
ostera, kalejira eta trikipoteoa antolatu zuten Solo-
barrian.
Oraindik izena eman ez dutenek Euskaraldian
parte hartzeko aukera dute abenduaren 3a baino
lehen. Interesdunek Basauritarrak webgunearen
bitartez, Udal Euskaltegian, AEK Bolintxu Euskal-
tegian, Hizkuntza Eskolan eta Marienean eman de-
zakete izena. “Oraindik izena eman ez dutenei dei
egiten diegu animatzeko. Eman dezatela urratsa.
Froga dezatela posible dela euskaraz aritzea, guk
uste baino egoera gehiagotan”, dio Nora Pereda Ba-
sauriko Udaleko Euskara arloko ordezkariak. Ehunka lagun batu ziren azaroaren 18an Arizgoiti plazan / Basauriko Udala

BANAN Euskaraldiaren
BANAN bueltan egindako
hainbat ekintza

Trikipoteoa

Hamaikakoa

Hasiera ekitaldia eta txapa banaketa

Balendin Berriotxoa 14 / 946 53 45 31

Artisau-Gozotegia eta Okindegia Ogi berezietan aukera zabala,

dendan eta enkarguz
10 HERRIAK
BASAURI
testua ETXAHUN
GONZALEZ SARRIA
20 urterekin, Madril, Mosku, New York eta
New Jersey izan ditu bizitoki Nerea Barron-
dok (Basauri, 1997). “Ikusiko dugu nora
goazen datorren urtean...” dio irribarrez.
12 urte baino ez zituenean, familia, lagunak
eta eskola agurtu eta Madrilera joan zen ba-
lleta ikastera, “dantzari profesionala izan
nahi nuen, eta etxetik irten beharra nuen
horretarako”. Bete-betean asmatu zuen
Nereak, ordutik mundu erdia zeharkatu
baitu gehien maite duen hori egiten, balleta
dantzatzen. Urte hauetan ibilbide desiraga-
rria izan duela aitortu du Barrondok: mun-
duko dantza agertoki ospetsuenetan aritu
da, tartean Moskuko Bolshoi Antzokian
edota Brooklynen, baita etxean ere, Eus-
kalduna Jauregian eta Arriaga Antzokian,
esaterako. Cascanueces edo Kixote ballet
obra ezagunak antzeztu ditu horietan, ba-
karlari bezala.  Orain arte bizitakoa ikara-
garria izan dela dio Nereak, “baina oraindik
dena dago egiteko, hasi baino ez naiz egin”.
Oso gazte joan zinen etxetik.
12 urterekin. Gustura ari nintzen balleta
dantzatzen, eta profesionala izatera heldu
nahi banuen, kanpora joan behar nintzen,
nahitaez. Madrileko Mariemma dantza
kontserbatorioan ordutegi egokitua nuen
ballet klaseak eta gainontzeko ikasketak
uztartzeko. Gogor lan egin behar izan nuen,
maila oso altua baitzen, baina pozik senti-
tzen nintzen eta aurrerapenak ere dezente
igarri nituen. Hau dena, aurretik Oleta dan-
tza eskolan eta Igor Yebraren eskolan ikasi-
takoari esker gertatu zen. Hortxe hasi zen
dantzari profesionala bihurtzeko ametsa.
Izan ere, ikasturtea bukatzerako, Mosku-
ra bidean zinen.
Kontserbatorioko irakasleetako bat erru-
siarra zen, eta berak proposatu zidan Mos-
kura joateko aukera. Bideo dotorea prestatu
eta Bolshoi Ballet Eskolara bidali nuen. Aste
batzuk geroago, bertara joateko gonbita
jaso nuen. Sorpresaz hartu nuen berria, eta
aldi berean, ikara ere sentitu nuen. 14 urte
baino ez nituen eta Mosku oso urrun dago.
Hala ere, zalantzak laster usatu nituen. Ba-
lleta hainbeste maite duzunean, ezin zaio
munduko eskola onenetako bati ezetz esan.
Zer moduz ibili zinen Moskun?
Ikaragarria izan zen. Lehen urtea “proba”
urtea zen, hau da, oraindik ez nintzen es-
kolako benetako ikaslea eta hogei neska
geunden sei plaza betetzeko. Ikasturtea
bukatzerakoan esan zidaten aurrera jarrai-
tu behar nuela eta hori izugarrizko albiste
ona izan zen niretzat: munduko irakasle-
rik onenekin hiru urtez ikasten jarraitzeko
aukera suposatzen zuen horrek, balleteko
errusiar estiloan aditu bihurtzeko aukera.
BASAURI
NEREA BARRONDO DANTZARIA
“Balletak eraman
nau munduan
barrena dantzan”
Moskuko Bolshoi Ballet Eskola prestigiotsuan ikasi eta gero,
basauriarra Estatu Batuetan ari da dantzan
Familia eta lagunak faltan botako zeni-
tuen...
Bai, batez ere bakardade uneetan. Hala ere,
lagun asko egin nituen iritsi bezain pronto
eta denak barnetegi berean bizi ginenez,
denborarekin harreman estuak sortu ge-
nituen. Etxekoekin Skype eta sare sozialen
bitartez hitz egiten nuen. Batzuetan zure
lagunek bestelako gaztaroa bizi ahal izan
dutela pentsatzen duzu, baina ez naiz batere
damutzen. Nik ere oso gaztaro berezia izan
dut, amesten nuena.
Nolakoa da Bolshoi Ballet Eskola?
Balleta maite duenarentzat, paradisua. Az-
piegiturak bikainak dira, metodologia apar-
ta, ikasle giro atsegina... Egia da, baita ere,
arlo batzuetan oso zorrotzak direla, elika-
duran, esaterako. Ni ez naiz oso altua, eta
haientzako nire gorputza ume batena be-
zalakoa zen. Jatekoa, beraz, horren arabera
agintzen zidaten, baina nik 18 urte nituen
jada, eta nire gorputza ez zen ume batena.
33 kg pisatu behar nituela esaten zidaten
haiek, baina horretan mantentzea oso zai-
la egiten zitzaidan. Bestelakoan, entrena-
menduen erritmoa oso altua da eskolan,
baina gustuko duzun zerbait denez, ondo
moldatzen zara.
Eskolan ikasle zinela, Bolshoi konpainia-
rekin dantzatzeko aukera izan zenuen,
Bolshoi antzoki ospetsuan.
Bai, eta ez dut egun hori inoiz ahaztuko.
Errusiako antzoki garrantzitsuenetakoa da
Bolshoi eta munduko artistarik onenak pasa
dira hortik. Imajinatu nola sentitzen nin-
tzen ni, halako antzoki eder batean, 2.000
Parte hartu Geurian
Iritziak / Albisteak / Argazkiak / Bideoak bidali
Hilero lantalde bilera irekiak
Kolaboratzaile izan
Gizarteratze jardunaldiak
Doan harpidetu
…info@geuria.eus
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
pertsona baino gehiagoren aurrean, mun-
duko dantzaririk onenekin. Errusiarrentzat
harrotasun nazionala da balleta, eta bertan
bilakatu nintzen ni dantzari profesionala.
Graduatu bezain laster, lana aurkitu ze-
nuen Estatu Batuetan.
Zorionez bai, baina lan gogorra egin dut beti
kurrikulum erakargarria edukitzeko. Mos-
kun ikasle nintzela, Europako herrialde as-
kotara joan nintzen lehiaketa prestigiotsue-
tan parte hartzera, tartean, Suitzako Prix de
Laussane txapelketa ospetsura. Amarekin
helmugan batzen nintzen. Abentura itzela
zen niretzat. Kanpora irteteak baina, asko
lagundu dit hobetzen: erronka berriak,
jende ezezaguna, bakardadea... Bolshoin
ikasketak bukatuta, audizioz audizio ibili
nintzen mundu osoan barrena: Errusiako
gainontzeko hirietan, Londresen, Kalifor-
nian, New Yorken... Eta azken horretan lor-
tu nuen lana, Gelsey Krikland konpainian.
Herrialde berria, hizkuntza berria, lagun
berriak.
Ederto moldatu nintzen. Konpainiako bi
dantzarirekin joan nintzen bizitzera, alo-
kairuan, eta laster egin nituen lagun gehia-
go. Hizkuntza ez zen arazoa izan, Moskun
errusieraz ikasi arte, ingelesez hitz egiten
nuelako. Konpainia oso profesionala zen eta
New Yorken dantzatzea, izugarria.
Eta New Yorketik, New Jerseyera.
Gelsey Krikland konpainian egun nire bi-
kotea den Kaito Yamamoto dantzari ja-
poniarra ezagutu nuen. New Yorken ondo
bizi ginen, baina garestia ere bazen; beraz,
beste nonbaiten probatzea erabaki genuen.
New Jerseyeko Roxey Ballet eskolan atera
zitzaigun lana, eta oso pozik gaude. Men-
dialdeko herrixka batean bizi gara, lasai, eta
autobusez mugitzen gara leku guztietara.
Dantza konpainia ere berezia da, ikuskizu-
nak gertukoak dira publikoarentzat eta giro
atsegina arnasten da. Momentuz New Jer-
seyen jarraituko dugu, baina nork daki non
bukatuko dugun.
Oso ezberdina al da kultura japoniarra?
Janaria, itzela! Nire bikoteak ere izuga-
rri gustuko du bertoko janaria. Iaz Bilboko
Eliseos Antzokian izan ginen, Igor Yebrak
gonbidatuta, Cascanueces ikuskizunean
dantzatzen, eta harrituta gelditu zen Eus-
kal Herriko janariarekin. Bestetik, gu bai-
no lasaiago bizi dira japoniarrak, pazientzia
handia daukate. Ni oso zoriontsu bizi naiz
berarekin. Nork esango zidan niri, balleta
dantzatzen ikasi eta errusieraz ikasi behar
izango nuela, eta orain, japonieraz!
Japoniara joan al zara?
Bai! Eta egin ez baduzue, bisitatzea gomen-
datzen dizuet. Oporretan gaudenean ballet
klaseak ematen ditugu dantza eskoletan,
berak han eta nik hemen. Abuztuan baina,
berarekin joango naiz Japoniara, eta klaseak
hiri ezberdinetan emango ditugunez, turis-
moa egiteko ere aprobetxatuko dugu.
/ 94 440 66 92 / geuria.eus
Geuria
Galdakao
Kepa Artetxe eta Libe Asua Ahotsak proiekturako testigantzak ematen eta erdian, Aperribaiko Bastida baserria / Galdakaoko Udala eta Ahotsak
Herri-ondarea euskaraz jaso, materiala
sortu eta sareratuko du Udalak
Herri-ondarearen azterketa egingo du Galdakaoko Udalak. Ondoren, jasotakoa zabalduko
du. Azterketa egiteko lehiaketa publikoa irekiko du, 24.700 euroko aurrekontuarekin
testua MAIDER IBAÑEZ
Herri-ondarearen azterketa egingo du
Udalak, eta ondoren jasotakoa sarean za-
balduko du. Azterketa egiteko lehiaketa
publikoa irekiko dute, gaian aditua den
edozein enpresa kontratatzeko. Zerbi-
tzu-kontratu horren lizitazioa dagoeneko
zabalik dago eta gehienez 24.700 euroko
aurrekontua izango du. "Herri-ondarearen
azterketatik aterako den materialari zabal-
kundea emango diogu, herritarrek ezagut
dezaten", diote udal ordezkariek.
Azterketa horrekin Udalak hiru arlo
landu nahi ditu. Alde batetik, Galdakaoko
herri-ondarea euskaraz jasotzea, beste-
tik, ondare hori zabaltzeko material eta
euskarri desberdinak sortzea, eta amai-
tzeko, herri-ondarea zabaltzea eta trans-
mititzea ahalbidetuko duten ekimenak
eta programak antolatzea. Lehendabizi,
GALDAKAO
DBH-KO ERASMUSA
Argazkia GALDAKAOKO UDALA
lekukoen testigantzak jasoko dituzte au-
dioz edota bideoz, eta horiek etorkizune-
ko lanetarako corpus bat osatzeko oinarria
izango dira. Ondoren, bildutako materiala
zabaltzeko euskarri desberdinak sortu-
ko dituzte, eta jasotako informazioaren
laburpenak gaztelaniaz zein ingelesez
hedatuko dituzte, "informazio horren
transmisioa hobeto bermatzeko". Azke-
nik, ikastetxeetan eta herrian bertan eki-
menak antolatuko dituzte herri-ondare
hori zabaltzeko.
Ahotsak proiektuan testigantzak
Herri-ondarea jasotzearen beste adibide
bat da Ahotsak proiektuak egiten duena.
Euskal Herriko ahozko ondarea eta he-
rri hizkerak katalogatzeaz eta horiek he-
datzeaz arduratzen da. "Gure herrietako
adineko jendea elkarrizketatu eta euren
euskara eta bizipenak jasotzea eta herrita-
GEURIA #047
GALDAKAO 11
2018.11.29
LABURREAN
Andra Mari, 35 urte
Michelin izarrarekin
Galdakaon
GIZARTEA. 2019ko Michelin Gidako
izarren banaketaren berri eman zuten
azaroaren 22an. Gida horrek Espainia-
ko jatetxerik onenen zerrenda hartzen
du eta tartean, Hego Uribe eskualdeko
bat dago. Hori da Galdakaoko Andra
Mari jatetxea. Michelin izar bat du Gal-
dakaoko jatetxeak, 1983tik mantentzen
duena. Euskadin guztira 23 jatetxe dira
Michelin izarren bat dutenak 2019an.
Horietatik hamaika jatetxe izardun Biz-
kaian daude.
54 urte Galdakaon
Andra Mari jatetxea 1964an inauguratu
zuten, Asua neba-arrebek (Patxi, Do-
minga eta Juan Cruz) sortuta familiaren
beraren baserrian. Gaur egun, Roberto
Asua da -Patxiren semea- Andra Mari
jatetxeko burua eta Zuriñe Garcia da
bertako sukaldeburua.
Usansoloko Talde
Feministak hasiko ditu
rren artean zabaltzea da gure asmoa", diote Ander Deuna jaiak
Ahotsaketik. Galdakaoko 15 herritar elka-
rrizketatu zituzten bere garaian Ahotsak JAIAK. Azaroaren 30ean, ostiralez, hasi-
proiektukoek: Kepa Artetxe Atutxa (1939), ko dira Ander Deunaren omenezko jaiak
Libe Asua Zarrabeitia (1916), Benantzia Usansolon, eta abenduaren 2ra arte lu-
Azkueta (1896), Kontxi Belandia Lekue zatuko dira. Besteak beste, kuadrillen
(1929), Ageda Bengoetxea Azkueta, Feli- jaitsiera, lehiaketa gastronomikoak, ki-
pe Ealo Ziarrusta (1921), Kastora Irigoien, rola, kalejirak eta kontzertuak antolatu
Dominga Larrauri (1897), Bernarda Larrea ditu Ujaba Usansoloko Jai Batzordeak.
Asua (1924), Jose Larrea Asua (1926), Agus- Aurten, Usansoloko Talde Feministak
tin Sierra Oiarzabal (1899), Joseba Uribe hasiera emango die azaroko jaiei eta pre-
Urtiaga (1930), Gregoria Urkiza Uriarte goia irakurriko dute.
(1904), Pantxike Yurrebaso Atutxa (1910) Era berean, abenduaren 8an eta 9an
eta Inozentzia Zamakona Olea (1906). ohikoa den Ander Deunaren Krosa os-
Oraindik ere elkarrizketa hauen gehiengoa patuko da Usansolon: eskola artekoa la-
sareratu gabe dago. runbatean eta Kros nagusia igandean.
Ahotsak.eus proiektua Eusko Jaurlari-
tzak babesten du, eta Bizkaiko eta Gipuz-
koako Foru Aldundien, Lana Euskalduntze-
ko Kooperatibaren eta Kutxa Fundazioaren
laguntza du.
ARGAZKITIK
Elexalde Institutua,
Europara begira
HEZKUNTZA. Galdakaoko Elexalde Institu-
tua aukeratu dute datozen bi ikasturteetan
Erasmus+ Europako programaren proiektu
bat burutzeko. Hain zuzen ere, Discover and
share your identity mark izeneko proiektua
garatuko dute Elexalde Institutuko 3. mai-
lako ikasleek. Galdakaoko institutuko ikas-
leekin batera Greziako Katerini Institutuko
2. mailako ikasleak ariko dira Erasmus
proiektu horretan. Proiektua 2018/2019 eta
2019/2020 ikasturteetan garatuko dute bi
institutuek. Besteak beste, blog bat, Gre-
ziako eta Euskal Herriko janari tipikoaren
errezeta-liburua, bi herrialdeetako dan-
tza tipikoak, Euskal Herriko Herri Kirolak
eta Greziako antzinako kirolak ezagutuko
dituzte ikasleek. 2019/2020 ikasturtean
ikasleen trukea izango da. Elexaldeko 15
ikasle joango dira lehendabizi Greziara eta
ondoren, Kateriniko beste 15 ikasle etorri-
ko dira Galdakaora.
12 HERRIAK
EUSKARALDIA GALDAKAO
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a

MILAKA AHOBIZI ETA BELARRIPREST

Gure herrian 1.580 ahobizi eta 572 belarriprest

2 .000 herritar baino gehiagok eman du

izena Galdakaon Euskaraldia ekimenean
parte hartzeko. Guztira, 2.152 galdakoz-
tar ari dira euskararen alde: 1.580 ahobizi eta
572 belarriprest. Hego Uribe eskualdeari dago-
kionez, izen-emate gehien jaso duen herria da
Galdakao.
Hasierako hamaikakoa osatuta, Galdakaoko
hainbat elkartek eta norbanakok bat egin dute
azaroaren 23tik abenduaren 3ra bitartean Eus-
karaldiarekin. Besteak beste, Barandiaran AEK
euskaltegiko irakasle zein ikasleak, Galdakao-
ko Irakurketa Taldeko kideak, Galdakao Gogo-
ra elkarteko kideak, Galdakao Boleibol Taldea,
Andra Mari Lanbide Heziketako irakasleak,
Elexalde Institutuko irakasleak, Eguzkibegi
Ikastolako langileak eta irakasleak, Udal Eus-
kaltegiko irakasleak eta ikasleak, Bengoetxe
ikastetxeko irakasleak, Areto Dantza Elkar-
tea, Urreta ikasketxeko Guraso Elkartea, Peña
Santa Cruz Elkarteko kideak edota Udaleko tal-
de politikoak. Hamaikakoaren aurkezpen argazkia / Geuria / Euskaraldia Galdakao

BANAN Euskaraldiaren
BANAN bueltan egindako
hainbat ekintza

Elexalde ikastetxeko ikasleak

Barandiaran AEKko ikasleak

Ipuin kontalariak

Peña Santa Cruz

Udal Euskaltegiko ikasleak Berbalagun eta Gurasolagun

XIV. BERDINTASUNERAKO
JARDUNALDIAK
Emakumeok Jokoan izan dute hizpide
Berdintasunerako Jardunaldiek
Iraia Iturregi, Matilde Fontecha, María Martín, Ainhoa Azurmendi eta Iraia García,
besteak beste, izan dira hizlari XIV. Berdintasunerako Jardunaldietan
Torrezabal Kultur Etxean antolatu dituzte bi eguneko jardunaldiak / Geuria
JARDUNALDIAK. Berdintasun Jardunaldiak
antolatu dituzte Galdakaon azaroaren
26an eta 27an, Torrezabal Kultur Etxean.
Aurten jardunaldien hamalaugarren edi-
zioa izan da eta gai nagusia Emakumeok
Jokoan izan da. Kirolean berdintasuna
sustatzeko proposamenak azaldu eta jaso
dituzte bertan. Jardunaldietara 100 herri-
tar baino gehiago hurbildu dira.
“Kirol-praktikak duen garrantziaz,
desberdintasunez, emakumeok gure ki-
rol-jarduera garatzeko ditugun zailta-
sunez eta beste hainbat kontuez sen-
tsibilizatzea, ikusgarri bihurtzea eta
hausnarketarako espazio bat sortzea izan
da Jardunaldion helburua. Azken batean,
desberdintasun horien aurka borrokatze-
ko estrategiak bilatzeko eta kirol arloan
berdintasuna sustatzeko aurrerapausoak
aurkeztu dira Jardunaldiotan”, dio Begoña
Ormaetxe Berdintasun arloko zinegotziak.
Zelan hezi neskatilak, neskak eta emakumeak
jarduera fisikoaz eta kirolaz gozatzeko?
Aukerei eta erronkei buruz aritu da María Martín Madrilgo Unibertsitate
Politeknikoko INEF fakultateko irakaslea, zenbait gako praktiko emanez
BERDINTASUNA KIROLEAN. Zelan hezi
neskatilak, neskak eta emakumeak jardue-
ra fisikoaz eta kirolaz gozatzeko? hitzaldia
eskaini du María Martín Rodriguez gim-
nasta ohiak. Familientzako, eskoletarako
eta komunitateetarako gako praktikoak
eman ditu Martínek neskatila, neska eta
emakumeen aukera eta erronka espezi-
fikoei buruz. Ebidentzia zientifikoaren
arabera, kirola egiten hasteko funtsezko
garaiak eta eragileak zein diren zehaztu du
kirolari ohiak: 0 eta 5 urte arteko haurrak,
6 eta 8 urte arteko neskatilak (eta 6 eta 9
urte arteko mutikoak), 9 eta 12 urte arteko
neskatilak (eta 10 eta 14 urte arteko muti-
koak), 13 eta 17 urte arteko neskak (eta 15
Besteak beste, Iraia Iturre-
gi Athleticeko jokalari ohia eta
emakumezkoen futbol talde-
ko prestatzaile fisikoa; Matilde
Fontecha EHUko irakasle ohia
eta Hezkuntza Fiskoaren ikas-
gaian genero ikuspegia feminis-
motik erabiltzen lehenengoa;
María Martín gimnasta ohia eta
Madrileko INEFeko irakaslea;
Ainhoa Azurmendi psikologian
doktorea eta Avento Aholku-etxean kirol
plangintzako aholkularia; eta Iraia Garcia
Bilboko Atletismo Taldeko kidea eta Gu
Be Bai Runners proiektuaren sustatzailea
izan dira hizlari jardunaldietan.
Era berean, kirol elkarte ezberdineta-
ko esperientzia arrakastatsuak ere azaldu
dituzte Galdakaoko XIV. Berdintasune-
rako Jardunaldietan: Txokoan Emakume
Pilotarien Elkartea, Emakumea Surflari
eta 19 urte arteko mutilak), 25 eta 35 urte
arteko gazteak, eta hortik aurrerako hel-
duak.
"Gure gorputza bideratzeko erreminta
egokia da kirola eta bizitzako etapa guz-
tietan kirolak garrantzia bat edo beste
du. Esaterako, haurtzaroan dibertsiorako
dago bideratuta, gero nerabezaroan beste
pertsonekin sozializatzeko balio du, edo-
ta 25 urtetik aurrera osasun kontuengatik
praktikatzen dugu", dio Martínek. Era be-
rean, kirol praktika bertan behera uzteko
arriskua dagoela adierazi du. Aro hori ne-
rabezaroa da: "Nerabezaroan emakume
askok kirola egiteari uzten diote, hilekoa
datorrelako. Gorputza ez dago %100ean,
proiektua, Araski Saskibaloi Taldea eta
Pauldarras Emakumeen Futbol Kirol Tal-
dea izan dira hizpide izan diren esperien-
tziak.
Jardunaldien inaugurazio-ekitaldian
izan dira Lorea Bilbao Bizkaiko Foru Al-
dundiko Kultura eta Kirol Sailetako di-
putatua, Ibon Uribe Galdakaoko Udaleko
alkatea eta Begoña Ormaetxe Galdakaoko
Udaleko Berdintasun arloko zinegotzia.
eta horregatik, ziklo menstrualaren ikus-
pegi positiboa bultzatu behar da, adibidez,
beste entrenamendu mota batzuk egi-
nez".
María Martín Rodriguez kiroleko ge-
nero-berdintasuneko espezialista da:
Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zien-
tzietan doktorea da, Gorputz-hezkuntzan
lizentziatua, eta gaur egun Madrilgo Uni-
bertsitate Politeknikoan CAFYD (INEF)
Fakultateko irakaslea da. Bere ibilbidean
zehar Gimnasia Erritmikoan aritutakoa
da Martín, eta 1988ko Seulgo Joko Olinpi-
koetan eta Europako Txapelketan finalista
izateaz gain, Espainiako txapeldun titulua
eskuratu du hamabost alditan.
GEURIA #047
PUBLIZITATEA 13
2018.11.29
GERTUTIK
Emakumeen futbola Iraia
Iturregiren ikuspegitik
BERDINTASUNA KIROLEAN. Emakumeen
parte hartzea futbolean gero eta naba-
riagoa da azken urteotan, ez soilik joka-
lari gisa, baita ikusle, teknikari, agintari
edo epaile bezala ere. Zentzu horretan,
aurrerapauso garrantzitsuak eman diren
arren, erronka asko daude oraindik ere
betetzeko, eta horren inguruan aritu da
Galdakaoko XIV. Berdintasunerako Jar-
dunaldietan Iraia Iturregi Sustatxa fut-
bol jokalari ohia eta gaur egun Athletic
Clubeko emakumezkoen lehen taldeko
prestatzaile fisikoa.
Iturregik bere ibilbideaz hitz egin du
Galdakaon. Jolakalari izandakoaz lehe-
nengo eta ondoren, prestatzaile fisikoa
izateaz. "Emakumezkoen futbolean
nire ibilbidea oztopoz beterik egon da",
dio Iturregik: "Orain dela 30 urte arraroa
zen neskatila bat Athleticeko arropaz
jantzita ikustea. Eta are arraroagoa nes-
ken futbol taldea egotea. Umetatik nire
ametsa izan da futbol jokalari profesio-
nala izatea. Noski, garai haie-
tan ametsa besterik ez zen,
ez zegoelako nesken futbol
talderik". Ilusiorik galdu gabe
futbolean jarraitu zuela adie-
razi du Iturregik, eta orduan
Athletic Clubak emakumez-
koen taldea eratu zuen aurre-
neko aldiz 2002-2003 den-
boraldian, Leioa Emakume
Futbol Taldearekin bat egin
ondoren. "Hiru txapelketa
irabazi genituen jarraian, San
Mames zelai zaharra jendez
bete genuen, eta orduan gau-
zak aldatzen hasi ziren.
Izugarrizko bilakaera
Emakumezkoen futbolak
"izugarrizko bilakaera" izan duela dio
Iturregik, "baina oso urrun oraindik ere
berdintasunetik. 2002an ez genuen ezer
ez kobratzen. Aurten, ordea, jardunaldi
osoko kontratuak egin dituzte nesken-
tzako Athleticen. Talde handiek -kasu
honetan Athleticek- bidea egin die talde
txikiagoei zentzu horretan", dio Iturre-
gik. Gaur egun prestatzaile fisikoa izate-
tik bizi daiteke Iraia. Hala ere, emakume
kirolari gutxi bizi direla kirolari izatetik
dio Iturregik: "Zuzendaritza batzordee-
tan oraindik ere emakumeen presentzia
txikia da: %15".
Bestetik, emakumezkoen futbolak
Bizkaian izan duen bilakaeraren berri
eman du Iturregik. 1988-89 denboral-
dian 8 talde baino ez zeuden. 150 joka-
lari inguru. Eta ez zegoen eskola kirolik.
Gaur egun, ordea, 2.000 fitxatik gora
daude nesken futbolean (eskola kiro-
lean zein federatuan). Athletic Clubaren
kasuan, azken bi urteetan nesken talde
gehiago eratu dituzte, 12 urtetik senior
kategoriara arte.
Hainbat esparrutan hoberantz egin
duen arren, oztopo asko ditu oraindik
ere emakumezkoen futbolak. "Ordutegi
txarrenak, instalazio okerrak, teknikari
kualifikatu gutxi edota ordainsari txi-
kiagoak ditugu gizonezkoekin alderatu-
ta. Eta, komunikabideetan trataera ere
desberdina da. Kirol berrien %5a soilik
da emakumezkoei buruz. Ez dago ape-
nas emakume kirolari erreferenterik.
Eta horretarako erronka da hezkuntza
aldatzea. Berdintasunean heztea eta
gure eskubideak aldarrikatzea", dio Itu-
rregik.
Etxebarri
GEURIA #047
ETXEBARRI 14
2018.11.29

Emakumeen lehen perkusio taldea LABURREAN

eratu du Inurtxi Elkarteak Etxebarrin Txakurkrosa eta mendi

lasterketak dakartza
Etxebarri X-Treme probak
Emakumeen perkusio talde sendoa eta iraunkorra eratzea da Iñurtxi Elkartearen helburua.
Kaleetan eta plazetan emakumeen espazioak aldarrikatu nahi dituzte KIROLA. Zazpigarren urtez antolatuko
dute Etxebarri X-Treme lasterketa San
Antonio auzoan. Abenduaren 2an, igan-
dez, ospatuko da eta lau proba izango
dira: txakurkrosa (10:30, 8 kilometro),
X-Treme Txikia (11:45, kilometro 1), X-
Treme Traila (12:00, 11 kilometro) eta
Mendi Martxa (12:05, 8 kilometro). Las-
terketa guztiak udal kiroldegitik irtengo
dira.
Lasterketetan aurretiaz izena ema-
teko epea zabalik dago abenduaren 1era
arte (15:00ak arte) www.rockthesport.
com webgunean. Proba egunean bertan
ere izena emateko aukera egongo da.
Onergyk antolatzen du urtero Etxebarri
X-Treme lasterketa, Etxebarriko Udala-
ren laguntzarekin.

Etxebarri Bonuak 40.000

Perkusio taldea eta bere musika tresna birziklatuak / Inurtxi Elkartea
testua MAIDER IBAÑEZ
Etxebarriko Inurtxi Elkarteak emakumeen
lehen perkusio taldea eratu du udalerrian.
Birziklatutako elementuak erabiliko dituz-
te eta dagoeneko hasi dira materiala biltzen
musika instrumentuak egiteko. "Momentuz
gure gorputzarekin soinuak egiten ikasten
ari gara eta musika-tresnak egiten ari gara
metalezko potoekin, kuboekin, ur-botile-
kin, tutuekin, makilekin edota arrozarekin.
Soinua egin dezakeen edozer gauza biltzen
dugu", diote Inurtxi Emakumeen Elkartetik.
Perkusio talde horretan 9 herritar batu
dira dagoeneko, denak emakumeak: "As-
moa da emakumeen perkusio talde sendoa
eta iraunkorra eratzea. Adin ezberdinetako
emakumeak eta jatorri ezberdinekoak bildu
nahi ditugu gurean. Taldea guztiz irekia da",
diote: "Prest gaudenean kalera irtengo gara
emakumeon espazioa aldarrikatzera eta
borroka feminista ikustaraztera. Besteak
beste, emakumeenganako indarkeriaren
kontrako ekintzetan parte hartzeko asmoa
dugu, Etxebarrin zein hemendik kanpo:
Martxoak 8, Azaroak 25, Emakumeen Mar-
txa...", diote.
Feminismoaz eta ahalduntzeaz
Etxebarriko emakumeen perkusio taldea
ostegunero elkartzen da Bekosolo parkeko
Elkartegunean, 17:00etatik 18:45era. "Per-
kusioa ikasteaz gain, feminismoaz, soro-
ritateaz, adiskidetasunaz, ahaldundutako
Emakumeenganako
indarkeriaren kontrako
ekintzetan parte hartzeko
asmoa dute, Etxebarrin
zein hemendik kanpo
emakumeez edota antolatu ditzakegun
ekintzez aritzen gara elkartzen garen ba-
koitzean", diote. Taldera batzeko interesa
duenak sororidad.inurtxi@gmail.com hel-
bide elektronikora idatz dezake. "Ekimen
hau beharrezkoa dela uste dugu. Emaku-
meontzako espazioak aldarrikatu nahi ditu-
gu, kalean eta plazetan entzun gaitzaten",
diote Inurtxi Elkartetik.
euroko inbertsioa
ekarriko du udalerrira
EKONOMIA. Tokiko merkataritza eta
merkatari txikiak babesteko helburua-
rekin Etxebarrin kontsumituz guztiok ira-
bazten dugu kanpaina jarriko dute mar-
txan Etxebarrin. Horretarako Etxebarri
Bonua salgai ipiniko dute, bosgarren
urtez. Oraingo honetan 20 euroko 2.000
bonu-pack jarriko dituzte salgai 15 eu-
roan. Bonuak salgai egongo dira CIMEn
eta Kultur Etxean abenduaren 31ra arte.
NAN bakoitzeko 3 bonu-pack eskura-
tu ahal izango dira gehienez. Bonuak
2019ko urtarrilaren 31ra arte baliozkoak
izango dira.
Etxebarri Bonuak 40.000 euroko in-
bertsioa ekarriko du udalerrira. “Bonua-
rekin gastatuko den diru guztia Etxeba-
rrin bertan geratuko da”, dio Loren Oliva
alkateak. Merkatariek kanpainarekin bat
egiteko eskaera egin behar dute aben-
duaren 5a baino lehen.

ARGAZKITIK

Santa Marina kalea

berrituta egongo da
2019ko martxoan
HIRIGINTZA. Santa Maria kalea berrurba-
nizatzeari ekin dio Etxebarriko Udalak.
Hain zuzen ere, urriaren 23an hasi zituz-
ten Santa Marina kaleko beheko zatian
urbanizazio eta irisgarritasun-hobekun-
tza lanak egiten. "Espazio publikoa ho-
betuz eta aparkaleku gisa errekuperatuz
harribidearekin batzen den eremuan esku
hartuko dugu. Gainera, zabaldu eta hobe-
tu egingo da Kultur Etxearekin batzen den
bidearen argiztapena", diote udal ordez-
ETXEBARRI
kariek. Era berean, 1, 2, 4, 6 eta 8 atarien

IRISGARRITASUNA
irisgarritasuna hobetuko dute obra horre-
kin. Aurreikuspenen arabera, 2019ko uda-
berri hasieran bukatuta egongo dira obra
hauek. Etxebarriko Udalak 374.100,32

HOBETUZ
Argazkia ETXEBARRIKO UDALA
euro inbertituko ditu Santa Marina kalea
berrurbanizatzeko. Uda honetan Santa
Marina kaleko umeen jokoen zorua aldatu
dute.
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
EUSKARA KALEAN ENTZUNARAZTEKO
673 etxebarritarrek eman dute izena Euskaraldian
D agoeneko 673 lagunek eman dute
izena Etxebarrin Euskaraldian par-
te hartzeko: 408 ahobizi eta 268
belarriprest. Rol bat edo bestea aukeratu-
ta, Euskaraldian parte hartzen ari direnek
txapa bat daramate dute soinean 11 egunez,
azaroaren 23tik abenduaren 3ra bitartean.
Txapak eskuragarri daude San Antonioko
liburutegian, Tarrasta Gaztegunean, Udal
Euskaltegian edo Udaleko Arlo Soziokultu-
ralean (CIMEn).
Euskararen aldeko lehenengo Hamai-
kakoa aurkeztu zuten Etxebarrin ekainean.
Hauek osatzen dute hamaikakoa: Aina-
ra Irastorza (Ahobizi – Kukullaga ikaste-
txea), Leixuri Calurano (Ahobizi – Guraso
Elkarteak), Eneko Celaá (Ahobizi – Tarras-
ta Gaztegunea), Nieves Sebastian (Bela-
rriprest – Merkatarien Elkartea), Ainize
García Saratxo (Ahobizi – Pintxo Pote El-
kartea), Ruth Del Rio (Ahobizi – Talka eta
Mugarri Gazteguneak), Yolanda Garro (Be-
Euskaraldiaren
BANAN bueltan egindako
BANAN zenbait ekintza
Kiroldegian
GEURIAko harpidetza doan da
Hilero zure etxera bidaltzen dizugu
Harpidetzen bazara lgunduko gaituzu
geuria.eus/harpidetza
Geuria
HERRIAK
EUSKARALDIA ETXEBARRI 15
larriprest – Etxebarriko Euskaltegia), Borja
Prado (Ahobizi – Kukuaren Taldeak), Jone
Ibarloza (Belarriprest – Institutuko Gura-
soen Elkartea), Ibai Zabala (Ahobizi – Ins-
titutuko irakaslea) eta Alain Alonso (Aho-
bizi – Kukuiaga Futbol Sala Taldea).
Hilaren 13an Ahobizi eta Belarriprest
tailerren bigarren saioa egin zuten Etxeba-
rrin. Bertan 20 lagun inguruk hartu zuten
parte. “Jendea oso pozik irten da tailerre-
tatik, eta oso esperientzia politak kontatu
dizkigute. Eskatu digute, gainera, behin
Euskaraldia pasatuta halako beste gune-
txo bat antolatzea, 11 egunen esperientzia
kontatu ahal izateko. Oso giro polita sor-
tzen ari da”, diote Euskaraldia Batzordetik.
Aurkezpenak ere egin dituzte udale-
txean eta kiroldegian, bertako langileei
zuzenduak. “Bietan harrera oso ona izan
da, eta, adibidez, udaleko zerbitzu askotan
‘hemen ahobizi/belarriprest gara’ biniloak
jarri dituzte. Denda eta tabernetan ere ho-
rrelakoak jarri dituzte”. Udal langileek ere Euskaraldiarekin bat egin dute / Euskaraldia Etxebarri
Belarriprest ikastaroa
Hasiera ekitaldiko selfie-a
Jose María Asensio 3 (Etxebarri), 946 12 18 87
Arrigorriaga
GEURIA #047
ARRIGORRIAGA 16
2018.11.29

29 film lehiatuko dira Umorea Labur LABURREAN

jaialdiaren hamazazpigarren edizioan Hamahiru lagun elkartuko

dira ikasturte honetako
Berbalagun ekimenean
Abenduaren 10etik 15 era izango da jaialdia. Rosario Pardo aktoreak jasoko du Ohorezko
EUSKARA. Arrigorriagako Berbalagunek
Txantxarria. Amaiera ekitaldia Gorka Aginagalde eta Iñiso Salinero aktoreek aurkeztuko dute hasiera eman diote aurtengo ikastur-
teari. Talde bi osatu dira aurten: bata
astelehen goizetan eta bestea ostegun
arratsaldetan. Hamahiru lagun elkartuko
dira guztira, dinamizatzaile baten lagun-
tzaz, edozein gairen inguruan euskaraz
hitz egiteko. Hain zuzen ere, euskaraz
hitz egin nahi duten pertsonei euskara
praktikatzeko aukera ematen die Ber-
balagun ekimenak, eta, bide batez, nor-
malizazio prozesuan eragitea ere badu
helburu. Horretarako, euskaldunak zein
ikasten ari direnak astean ordubetez el-
kartzen dira, euskara praktikatzeko.
Hamargarren urtea dute aurten Ber-
balagun egiten, eta guztira 200 lagun in-
guruk egin dute bat ekimenarekin.

Handian, Lonbo aretoa Umorea Laburrean; Txikian, Gorka Aginagalde eta Iñigo Salinero / Utzitakoa / Umorea Laburrean
testua ETXAHUN GONZALEZ SARRIA
Dena prest dago Umorea Labur film-labu-
rren jaialdia abiatzeko. 192 film aurkez-
tu dira aurten eta horietako 29 izan dira
hautatuak jaialdiko sail ofizialean lehia-
tzeko. “Urtero bezala estatu osotik bidali
dizkigute bideoak. Aurten nabarmendu
behar dugu bost direla film euskaldunak,
hiru gipuzkoarrak eta Arabako eta Bizkai-
ko bana”, dio Ibai Gomez antolatzaileak.
Urterik urtera, emakume bideo-egileen
kopurua gorantz doala nabarmendu du
Gomezek: “Oso albiste ona da gero eta
emakume gehiago egotea filmak zuzen-
tzen dituztenak, oraindik ere gizonak
gehiengoa baikara zinemaren munduan.
Bagoaz apurka-apurka aldatzen, geroz
eta emakume profesional gehiago daude
lan bikainak egiten dituztenak”. Ildo ho-
rretatik, XVII. edizioko Ohorezko Txan-
txarria Rosario Pardo aktore eta zinema
zuzendariak jasoko du. Cuentame, Doctor
Mateo edota Velvet telesail ezagunetan
ibili da Pardo, baita hamaika antzerkitan
ere. Zuzendari bezala, sei film egin ditu.
Azkena, Catering 2012. urtean aurkez-
tua. “Oso aktore eta zuzendari famatua
izateaz gain, oso ondo ezagutzen dugu
Umorea Labur jaialdian, aurreko edizioe-
tan ere protagonista izan baita zenbait
film laburretan”, azaldu du antolatzai-
leak. Abenduaren 10ean izango da jaial-
diaren hasiera ekitaldia eta film laburren
jaialdia izan arren, film luze batekin abia-
tuko dute: Paul Urkijoren Errementari
pelikularekin. “Zergatik film luze bat?
Bada, oso argi dugu: Paul Urkijok behin
baino gehiagotan parte hartu du gure sail
ofizialean bere film laburrekin, eta noski,
bere lehenengo luzeak gurean egon behar
du”. Filma ikusi ondoren zuzendariare-
kin solasaldia edukitzeko aukera izango
dute Lonbora bertaratutakoek.
Mari Domingik
Gabonetako eskutitzak
jasoko ditu hilaren 16an
GIZARTEA. Hilaren 16an, igandez,
umeek prestatutako eskutitzak jasoko
ditu Mari Domingik, udaletxe aurreko
plazan, 17:30etatik 20:00etara. Aldi be-
rean, erromeria egongo da plazan, Aritz
Berri Dantza Taldeak eskainia eta gaz-
taina erreak ere banatuko dira Astebete
beranduago, abenduaren 24an, Olen-
tzerorekin batera azalduko da Mari Do-
mingi, herriko kaleetatik kalejira egi-
teko. Gabonetako haurrentzako parkea
abenduaren 28an eta 29an egongo da
zabalik, kiroldegian. 2 eta 6 urte bitar-
teko umeei dago zuzendua eta sarrera
euro batean egongo da salgai. Parkea-
ren ordutegia: 11:00etatik 14:30etara eta
17:00etatik 20:30. Aritz Berri, Sokarri,
Aritzarra Musika Eskola eta Gure Ma-
galean gurasoen elkarteak dira ekintzen
antolatzaileak.

ARGAZKITIK

160 lagun elkartu dira

migratzaileen aldeko
elkartasun bazkarian
GIZARTEA. Urritik Gaztetxean hartu dituz-
ten hamar migratzaileei elkartasuna adie-
razteko bazkaria antolatu zuten azaroaren
24an, gaztetxearen urteurrena aprobetxa-
tuz. Sare sozialen bitartez errefuxiatuen
aferan lagundu nahi zuen herritar orori
luzatu zioten deia eta 160 lagun batu ziren
elkarrekin bazkaltzeko. Txartelak 10 eta 8
eurotan saldu zituzten eta bildutako diru
guztia migratzaileen beharrizanak asetze-
ra bideratuko dute. "Itzela izan da jendeak
ARRIGORRIAGA erakutsitako elkartasuna. Espero baino
jende gehiago elkartu gara bazkarian, eta

ELKARTASUN ondoren antolatutako kontzertuetara jen-

de gehiago etorri da oraindik", diote anto-
latzaileek. Halaber, migratzaileen aferan

BAZKARIA
lagundu nahi dutenek ekarpena egiteko
aukera dute Arrigorriagako Aldapa, Imara
eta Fer’s tabernetan jarri dituzten itsula-
Argazkia ARRIGORRIAGAKO GAZTETXEA pikoetan.
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
HERRIAK
EUSKARALDIA ARRIGORRIAGA 17

1.000 HERRITAR EUSKARAZ MARTXAN

Arrigorriagak dinamika lantzen duen hirugarren urtea

1
.009 arrigorriagar baino gehiagok
eman dute izena Euskaraldian,
Ahobizi eta Belarriprest beza-
la azaroaren 23tik abenduaren 3ra arte
euskara aktibatu eta hizkuntza ohitu-
rak astintzeko asmoz. Hain zuzen ere,
652 Ahobizi eta 357 Belarriprest ari dira
Arrigorriagako Euskaraldian parte har-
tzen.
Azaroaren 23an hasi zen ofizialki
Euskaraldia eta Arrigorriagan hasiera
festa antolatu zuten giza-mosaikorekin
“Kantatuaz” taldeaken kontzertuare-
kin. Estropozu bertso eskolak bertso-
afaria ere antolatu zuen Elizondo jate-
txean.
Arrigorriaga izan zen, Zarautze-
kin batera, Euskaraldiarekin bat egin
zuen lehen herria eta ordutik asko izan
dira herrian antolatu dituzten ekintzak:
jaien txupinazoan, playback lehiaketan,
euskal astean Belarriprest eta Ahobizi Madalenetako Aritz Berri dantza taldeko pregoilariekin / Geuria

BANAN Euskaraldiaren
BANAN bueltan egindako
hainbat ekintza

Hasiera ekitaldia

Mosaikoa

Madalenetan

Hamaikakoa
Berbaz
18 GEURIA #047
MUMIA
2018.11.29
“Talde apalen aurrerapausoek
ematen digute aurrera
jarraitzeko bultzada”
Peio, Beñat eta Jon gazteek osatzen dute Mumia musika taldea.
Gogotsu daude, eszenatokietara igotzeko irrikan eta luzerako lanak emateko asmoz
testua SARA LAVADO
argazkiak GOIO RAMOS
Aspaldi ezagutzen dute elkar eta, bertsioak
jotzeaz aspertuta, euren taldea osatzea
erabaki zuten Peio abeslari eta konposito-
reak, Beñat bateria jotzaileak eta Jon ba-
xu-jotzaileak. Hasiberriak direla badakite,
baina helmuga argi dute eta ez dute lortu
arte etsiko. Orain arte emandako kontzertu
eskasetatik jasotako kritikak guztiz posi-
tiboak izan dira eta horrek lanean jarrai-
tzeko indarra eman die. Aurreneko urratsa
emanda dute, bidea eraiki behar dute orain.
Noiz, nola eta zergatik sortu zen Mumia
taldea?
Taldea sortzearen ideia orain dela urte eta
erdi okurritu zitzaigun, parrandan geunde-
la, eta handik hilabete gutxitara lehenen-
go entseguak egiten hasi ginen. Aurretik,
beste talde batzuetan eman ditugu hainbat
urte elkarrekin jotzen, baina bageneukan
taldea sortu eta gure abestiak eta melodiak
egiteko gogoa.  eta Fetiche, adibidez. Jonek, bestalde, rock
Zer musika mota egiten duzue?
Ez zaigu gure musika estilo bakar batean
sailkatzea gustatzen, baina hard rock egi-
ten dugu, stoner kutsuarekin. Mahuka za-
bala dugu (barreak), post rock esparru han-
di horretan mugitzen gara.
ARRIGORRIAGA
MUMIA MUSIKA TALDEA
Non egiten dituzue entseguak?
Ez daukagu entseatzeko leku finkorik, bai- AIPUAK
na gehienetan Arrigorriagako entsegu lo-
kalean egiten dugu. Noizbait Basaurin dau-
den Udalaren entsegu lokaletan, eta baita
gaztetxean ere.  “Fetitxe da orain gure
Nondik dator Mumia izena? erreferentzia nagusia.
Esanahirik ez dauka, baina izen asko geni- Eurek lortu dutena da
tuen esku artean eta aurreneko kontzer-
tuaren data hurbiltzen hasi zenean bat au-
guk egin nahi duguna”
keratu behar izan genuen. Baliteke hamar
urte barru ezberdina izatea. Izen aproposa-
ren bila jarraitzen dugu.
“Euskaraz egiten dugu
Zer musika entzuten duzue? musika, gure artean
Nahiko ezberdinak gara. Nik (Beñat) Ka-
liforniako punka entzuten dut batez ere: ere euskaraz egiten
Bad Religion, Pennywise... musika bizko- dugulako. Hori da
rra, hots, bateriari kaña ematen dioten tal-
deak. Nik (Peio), ordea, erreferentzia izan
ateratzen zaiguna”
daitezkeen taldeak, guk egiten dugun mu-
sikatik gertuago daudenak: Willis Drum-
mond, Berri Txarrak, Kuraia, Viva Belgrado
“Arrigorriagako
and rolla du gustuko.  entsegu lokaletan,
Kostata lortzen duzue hiruren estiloak Basauriko
bateratzea? Basozelaikoetan edo
Ez. Argi dago bakoitzak erraztasun handia-
goz egiten duela gustukoen duen estiloa,
Txarraska gaztetxean
baina ez daukagu beste estiloetara hurbil- entseatzen dugu”
tzeko arazorik. Bertsioak, esaterako, guz-
tion artean erabakitzen ditugu eta gustura
jotzen ditugu.
Zeintzuk dira taldearen erreferentziak
musikan?
Gazteek osatutako taldeak, batik bat. Talde
apalen aurrerapausoek ematen digute au-
rrera jarraitzeko beharrezkoa den indarra
eta bultzada. Une honetan gure erreferen-
tzia nagusia Fetitxe da. Eurek lortutakoa
guk ere erdietsi nahiko genuke.
Zein hizkuntzatan abesten duzue? Zer-
gatik?
Manonegraren bertsioa kenduta, euskaraz
abesten dugu, gure artean euskaraz egiten
dugulako eta gure ama hizkuntza delako.
Peio: Entzuten dudan ia musika guztia eus-
karaz da eta, beraz, idazterakoan euskara
baino ez zait burura etortzen. 
Zein bertsio jotzen dituzue?
Berri Txarraken 'Solilik agur', Kuraiaren
'Egunsentia', Willis Drummonden 'Begi
erreak' eta Manonegraren 'Welcome in oc-
cident'.
Diskarik argitaratu al duzue? Asmorik?
Momentuz ez, denbora gutxi daramagu
eta kantak sortzeko prozesuan murgilduta
gaude, baina epe ez oso luzean maketa ate-
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
Peio, Beñat eta Jon dira Mumia / Goio Ramos
ratzeko asmoa dugu. Baditugu zuzenean
grabatutako kantak, baina oraingoz dis-
korik ez. Jon gure baxu-jotzailea Madrilera
joan da urtebetez eta hori ezustekoa izan
da taldearentzat, entseguak egiteko auke-
ra oso murriztua baita.
Arrigorriagako eta Ugaoko jaietan jo du-
zue. Zelan esperientzia?
Jaso ditugun kritikak oso positiboak izan
dira. Ez dakigu lausenguak edo beneta-
koak izan diren (barreak). Musikari bezala
aurrerapausoa eman dugu, guk egindako
letrak jendeari helarazi dizkiogulako, kon-
tzertuak bereziagoak dira orain. Jendeak
gustura ikusi gaitu eta hori da garrantzi-
tsuena.
Arrigorriagakoa kaleko kontzertua izan
zen, Ugaon, ordea, eszenatoki batera igo
ginen. Soinuaren beldur ginen, baina dena
ondo atera zen. Gauza asko hobetu behar
ditugu, argi dago. Eszenatoki gainean la-
saiago egoten ikasi behar dugu eta baita
letrak buruan gordetzen ere (barreak).  eskuratzen dutena ikusita, aurrera jarrai-
Zein izan da orain arte emandako kon-
tzerturik bereziena?
Ugaokoa. Guztira hiru kontzertu baino ez
ditugu eman, baina Ugaokoa lagunen eta
AIPUAK
“Gure abestiak
dramatikoak diren
sentsazioa dugu”
“Kritika onak jaso
ditugu. Ez dakigu
lausenguak diren edo
benetakoak, baina
jendeak gustura ikusi
gaitu eta hori da
garrantzitsuena”
“Anbizioa bai, baina
presa barik. Gauzak
lasai egin nahi ditugu,
erre gabe”
BERBAZ
MUMIA 19
musika maite dutenen aurrean eman ge-
nuen. Eroso eta gustura sentitu ginen.
Ba al dago aukerarik zuzenean herriko
jaietan jotzeko?
Aurten ez daukagu programatutako kon-
tzerturik, baina ea Jon bueltatzen den eta
Aste Santutik aurrera gogor ekiten diogun.
Udan kontzertuak emateko irrikan gaude. 
Azkenaldian, gero eta talde gehiago
sortzen ari dira Hego Uribe eskualdean.
Nola ikusten duzue harrobia?
Arrigorriagako panorama ezagutzen dugu
batez ere, baina harrituta gaude talde oso
onak ateratzen ari direlako, maila altua da
oso. Zorionekoak gara, gertu baititugu. 
Musika ona entzuteko ez dugu talde
handietara jo behar. Gehienetan gustura-
go entzuten dugu talde txikiek egindako
musika. Antzekotasuna da talde txikietara
hurbiltzen gaituena; gurekin batera egiten
dituzte entseguak eta, baliabide eskasekin
tzera bultzatzen gaituzte. Talde txikiak
dira babestu behar direnak.
Zeintzuk dira zuen abestiek jorratzen di-
tuzten gai nagusiak?
Gure abestiak dramatikoak diren sentsa-
zioa dugu, ikuspegi nahiko negatibo ba-
tetik idatzita daude eta melodiek ere dra-
matismo horri eusten diote askotan. Gaur
egun gazteok bizi dugun ezinegona isla-
tzen dute batez ere eta baita Euskal Herri-
ko panorama politikoa ere, baina gazteon
ikuspuntutik beti ere. Haize Berriak abes-
tia, bestalde, gure ibilbidearen emaitza edo
laburpena dela esan dezakegu. Mezu argia
dauka: orain arte egindakoa aldatu nahian
gabiltza.
Norekin gustatuko litzaizueke kolabora-
tzea edo eszenatokia partekatzea?
Oinak lurrean izanda, Eskean Kristo, Willis
Drummond edota herrikideak diren Feti-
txe eta Ostrich Wedding taldeekin, adibi-
dez. Amets egiteko aukera izango bagenu,
Viva Belgrado edo Berri Txarrak taldeekin. 
Zer puntutan dago Mumia taldearen ibil-
bidea? Proiektu berririk?
Abiarazten, martxan jartzen. Taldearen
sorkuntza baikortasun handiz hartu dugu
eta nahiz eta aurretik aipatutako usteka-
bekoa izan dugun, gogoa eta ilusioa bere
horretan mantentzen dira. Anbizioa bai,
baina ez dugu inolako presarik. Aurretik
izandako taldeetan presaka ibili gara as-
kotan eta horrek ez digu ezer onik ekarri.
Gauzak lasai egin nahi ditugu, erre gabe.
Helmuga argi daukagu, baina mantso-
mantso helduko gara.
Ugao
GEURIA #047
UGAO 20
2018.11.29

Iñaki Ibargutxiren erailketa bere gain LABURREAN

hartu du ETAk, 37 urte igaro ondoren

Pinotxo eta Lagunekin
baratzea haurrentzako
antzerkiak, abenduan
1981ean Tolosan egindako atentatua onartu du ETAk, azaroaren 6an argitaratutako azken
KULTURA. Umeentzako bereziki pres-
Zutabean. Udalbatzak erailketa gaitzesteko mozioa onartu du, EH Bilduren abstentzioarekin tatutako antzerki-programazioa egin
dute lehen aldiz Ugaon, Gabonetako
oporren harira. Kultura Sailak jakitera
eman duenez, "beharrezkoa ikusi dute
antzerki ohiturak txikienen artean
sustatzea". Euskal Astean froga egin
zuten, eta publikoaren erantzuna "oso
ona" izan zela iritzita, haurrentzako bi
ikuskizun antolatu dituzte abenduan.
Lehena, abenduaren 22an, larunbatean
egingo dute: Pinotxoren ipuin klasi-
koa antzeztuko dute Janen, 17:30etatik
aurrera. Bigarrena abenduaren 30ean
izango da, igandean. 'Lagunekin bara-
tzea' ikuskizuna egingo dute 12:30eta-
tik aurrera Jane Jauregian. Euskaraz
egingo dituzte bi antzezlanak.

Sarea Abesbatzaren 15.

testua ETXAHUN GONZALEZ SARRIA
Gara egunkariak eta naiz.eus agerkari di-
gitalak eman zuten txostenaren berri aza-
roaren 6an, eta, azaldu zutenez, bere azken
Zutabean 774 hildako eta 2.606 ekintza
armatu aitortu ditu erakunde armatuak.
Hildakoen artean, orain arte aitortu gabe-
ko bi gertakari azaldu dituzte: 1981ean To-
losan hildako hiru lagunen kasua, tartean
Iñaki Ibargutxi Erastorbe ugaotarrarena.
Poliziekin nahasi zituztela esan du ETAk
komunikatuan. Aurretik aitortu ez zuen
beste erailketa Madrilen 1974an jarritako
lehergailu batena izan da. Hamahiru lagun
EAJko militantea zen Iñaki Ibargutxi / Diario Vasco
hil zituzten atentatu hartan.
1981eko ekainaren 21ean erail zuen
ETAk Iñaki Ibargutxi Erastorbe ugaotarra,
Pedro Conrado eta Juan Manuel Martinez
anaiekin batera. Tolosan gertatu zen aten-
tatua. Eraildako hiru lagunak euskarazko
liburu eta kasetak etxez etxe saltzera hur-
bildu ziren bertara, eta Beti Jai tabernan
bazkaldu eta gero kotxea hartzera zihoa-
zenean, tiroz hil zituen ETAk. Talde ar-
matuaren azken komunikatuak dioenaren
arabera, "poliziekin nahasi zituzten".
Biktima guztien eskubideak
Ugaoko Udalbatzak erailketa gaitzesteko
mozioa onartu berri du azaroaren 27an,
EAJren aldeko botoekin eta EH Bilduren
abstentzioarekin. Ezker koalizioak adiera-
zi duenez, "biktima guztien eskubide guz-
tiak aldarrikatzen ditugu, baita Iñaki Ibar-
gutxirenak ere". Hala ere, gogoratu nahi
izan dute 2014an EH Bilduk berak aur-
keztutako mozioa. Besteak beste, "gataz-
karen biktima guztiak aitortzeko apustu
argia" eskatzen zuen Bilduk, "Euskal He-
rrian eta, zehazki, Ugaon, indarkeria guz-
tien zein oinarrizko eskubideen urraketen
biktima diren guztiak errekonozitzeko".
Horrela ez dela iritzita, abstentziora jotzea
erabaki du EH Bilduk.
urteurrena ospatuko dute
Gabonetako Musikaldian
MUSIKA. Abenduaren 29an, larunbatez,
Gabonetako Musikaldiaren 22. edizioa
ospatuko dute Ugaon. Sarea Abesba-
tzak eta Abesbatza Txikik kontzertua
eskainiko dute elkartearen 15. urteurre-
na ospatzeko. Abesbatzek urtean zehar
egindako lana eta landutako erreper-
torioa defendatuko dute Udiarragako
Ama Birjiaren baselizan.
Olentzero eta Mari Domingi
Egun batzuk lehenago, abenduaren
24an, Olentzero eta Mari Domingirekin
hitzordua dute ugaotarrek. Etorki Dan-
tza Taldeak Olentzerori buruzko dan-
tzak prestatu ditu eta aktoreen laguntza
izango dute dantza-antzerki ikuskizun
berezi hau egiteko. Guztira, hirurogeita
hamar bat pertsona arituko dira dan-
tzan.

ARGAZKITIK

Indarkeria matxistaren
kontra dozenaka lagun
irten dira kalera
GIZARTEA. Dozenaka lagun kalera irten
ziren azaroaren 25ean emakumeengana-
ko indarkeria matxista salatzeko. “Ugao
berdintasunaren alde” dioen peto morea
jantzi eta herri martxa egin zuten, udale-
txe aurreko plazan hasita, Leitokitik Axa-
ko parkingera arte eta udaletxe plazara
itzuliz. Plazan elkarretaratzea egin zuten,
“Erasorik ez erantzunik gabe. Autodefen-
tsa feminista” zioen pankarta erraldoia
helduta. Bukatzeko, Kallera Asanblada
Feministako kideek komunikatua irakurri
zuten. Besteak beste, “injustizia patriar-
UGAO
kalaren gainetik, saretze feminista” alda-

HERRI-MARTXA MOREA
rrikatu zuten, baita “biktimek esandakoa
zalantzan jartzen duen justizia patriarka-
laren deuseztatzea” exijitu ere.

argazkia ETXAHUN GONZALEZ SARRIA / bilduma GEURIA.EUS

GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
HERRIAK
EUSKARALDIA UGAO 21

410 UGAOTAR EUSKARALDIAN

Lautik hiru ahobizi dira eta bat belarriprest

G utxienez 410 pertsonek eman

dute izena Ugaon Euskaraldian
parte hartzeko. Horietako 300
inguruk Ahobizi rola aukeratu dute eta
110ek Belarriprest izatea erabaki dute
Herriko euskararen aldeko hamai-
kakoa osatzen duten bizilagunen arra-
zoiak batu ahal izan ditu GEURIAk,
Euskaraldia Ugao Batzordeak egindako
lanari esker. Hirukoteka azaldu zaiz-
kigu eta lehen taldea Iñaki Landajok
(Jubilatuen Elkarteko lehendakari ohia
eta euskaltzalea), Benny Dominguezek
(Gurasoen Elkarteko lehendakaria) eta
Maite Oribek (Berbalaguneko kidea)
osatu dute. Herriko zenbait ahobizi eta belarriprest batu ditu Euskaraldia Batzordeak / Euskaraldia Ugao

BANAN
BANAN

Euskaraldian
parte hartzen
AINIZE PEREZ
ari diren zenbait ahobizi
ARITZ IRAZABAL
ahobizi
BENNY
belarriprest
ugaotar
“Kalean, kantuan eta nire “Euskal Herriko txoko ezberdinetan
pentsamenduetan egiten dut “Egin niri euskaraz. Kostatzen zait
herri kiroletan aritzen naiz eta soltatzea, baina seme-alabekin
euskaraz; lagunekin, euskara guztietan euskaldunak aurkitu
dakiten senideekin eta, batez ere, hitz egin eta jolasten dut. Kaleko
eta eurekin euskaraz aritzeak lagunekin ere beti euskaraz hitz
neure buruarekin” poztasuna ematen dit“ egiten saiatzen naiz”

BLANCA
ahobizi
ELEDER MAITE
ahobizi IÑAKI
ahobizi ahobizi
“Jendeak esaten duena ulertzea
da garrantzitsua niretzat”

“Lan harremanak direla eta, “Izugarri pozten nau bezeroek

lehenengotatik euskaraz hasi
ginenez, natural-natural egiten
dugu gure artean”
“Seme-alabekin be euskaraz ibili
nirekin euskaraz egiteak, bai gara beti. Orain lobekin egitea
erosketak egiteko, bai herriko
eta dakidan guztia transmititzea
gaiez aritzean” itzela da niretzat"

JAIME
belarriprest

JOSEBA MAITE PILI

“Kanpotik euskal herrira etorri
nintzen hamaika urte nituenean;
pixkana-pixkanaka konturatu
nintzen euskara Euskal Herriaren
sustrai sakonena dela eta
horregatik ikasi eta erabiltzea
erabaki nuen. Horretan nabil.
Euskaraldia aukera oso ona dela
hori aurrera eramateko uste dut”
ahobizi
“Niretzat sentimendu handiko
hizkuntza da, aita-amek irakatsi
zidatelako eskolara hasi aurretik,
eta oso harro sentitzen naiz
horregatik”
belarriprest belarriprest
“Zaila da niretzat euskaraz hitz “Ez dakit ondo, baina hitzak
egitea, baina entzutea izugarri eta esaldi laburrak erabiltzen
gustatzen zait eta nahi dut. saiatzen naiz”
Horregatik, euskaldunek niri
euskaraz hitz egitea nahi dut.
Zuk niri euskaraz!“
Zaratamo
Santa Barbara auzoa eraberritzeko
aurreproiektua agindu du Udalak
Zaratamok eta Galdakaok erdibana kudeatzen dute Santa Barbara auzoa. Udalak maiatzean jaso zuen dagokion auzo
eremua ustiatzeko lagapena. 400.000 euroko inbertsioa aurreikusten du eraberritze plan osoa burutzeko
Santa Barbara auzoa gaur egun / Geuria
testua ETXAHUN GONZALEZ SARRIA
Explosivos Rio Tinto enpresak (gaur egun-
go Maxam) eraiki zuen Santa Barbara au-
zoa, Andaluziatik eta Extremaduratik Biz-
kaira etorritako langileek etxebizitza bat
eduki zezaten. Duela hogei urte, baina,
etxeen jabetza langileei saldu zien enpre-
sak, eta ordura arte berak kudeatutako
kaleen mantentzea, sanemandu-sarea eta
argiteria Galdakao eta Zaratamoren esku
utzi zituen. "Galdakaok normaltasunez
Nagusientzako gimnasia parkeak jarriko
dituzte Arkotxako bi parketan
Medikuz eta gizarte laguntzailez osatutako Zaratamoko Batzorde Soziosanitarioak egin
du proposamena. Olaganeko eta frontoi ondoko parkeetan jarriko dituzte kirol-makinak
testua ETXAHUN GONZALEZ SARRIA
Udalerrian ohitura osasungarriak bultza-
tzeko asmoz, Batzorde Soziosanitarioa
osatu zuten iragan maiatzean Zarata-
mon. Herriko hainbat eragilek osatzen
dute batzordea: medikuak, erizainak,
eskualdeko Osakidetzako koordinatzai-
leak, eskolako zuzendariak, Besopean
Guraso Elkarteko ordezkariek, Udaleko
Gizarte Langileak eta alkateak. Maiatze-
tik aurrera hilero bildu dira Batzorde So-
ziosanitarioko kideak, modu kolektiboan
aztertzeko zein jarduera susta dezaketen
herritarren artean bizimodu osasuntsua
bultzatzeko.
Bada, batzordeko bilera batean gim-
nasia parkeak jartzeko proposamena
luzatu zuten eragileek, eta dagoeneko
Udalak eman ditu hauek ezartzeko urra-
jaso zuen lagapena, baina Zaratamok uko
egin zion bere garaian. Gaur egunera arte
enpresak kudeatu du Zaratamoren partea,
gutxienekoa eginda", azaldu du Jon Ajuria
alkateak.
Egungo udal korporazioak agintea har-
tu zuenean, duela zazpi urte, enpresaren
deia jaso zuen berriz ere zegozkion esku-
menak transferitzeko: "Egoera erregula-
tu beharra zegoela argi geneukan, baina
legealdia abiatu genuenean Zaratamoren
egoera ekonomikoa oso larria zen. Urte
tsak. 10.000 euroko inbertsioa eginda, bi
jolas parke jarriko ditu momentuz, biak
Arkotxan. Lehena, Olagane parkean,
eta bigarrena, Arkotxako pilotalekuaren
ondoko parkean: "Bereziki adinekoei
zuzendutako gimnasia parkeak izango
dira, hauen aisialdian kirola praktika-
tu dezaten erosotasunez", azaldu du Jon
Ajuria alkateak. Besteak beste, bizikleta
estatikoak, eskuekin eta besoekin ari-
keta fisikoak egiteko makinak eta gerria
mugitzeko makinak jarriko dituzte. Al-
kateak azaldu duenez, "garrantzitsua da
makinak herriko gune ezberdinetan ko-
katzea. Adineko jendeak ez ditu distan-
tzia handiak egiten eta beharrezkoa da
edadetuak sarritan ibiltzen diren tokiak
identifikatzea eta horietan jardutea". Era
berean, Ajuriak azaldu du Santa Barbara-
ko auzotarrei ere eskaini zaiela gimnasia
hauetan buelta eman diogu egoera horri
eta Zaratamok berea den ardura hartu du
Santa Barbarekin", dio Ajuriak.
Lehen esku-hartzeak
Maiatzean jaso zituen Zaratamok Santa
Barbarako transferentzia guztiak eta or-
dutik hainbat esku-hartze egin ditu. Hala
nola, zenbait errepide berriz asfaltatu ditu
eta udal-garbiketa zerbitzua bertara za-
baldu du. Dagoeneko esleitu du Udalak
argiteria LED sistemara aldatzeko obra,
parkeak bertan kokatzeko aukera, eta az-
tertzen ari dira zer egin. Halaber, Udalak
erosi du dagoeneko Elexaldeko bizilagu-
nek eskatzen zuten korrika egiteko zinta
berria. Izan ere, matxura baten ondorioz,
zerbitzuz kanpo izan da makina azkenal-
dian.
Autodefentsa tailerra
Zaratomoko Berdintasun Batzordeak
proposatuta, bestalde, emakumeentzako
autodefentsa tailerra antolatu dute dato-
rren abenduaren 15ean eta 16an Moior-
dineko boleran, 10:30etatik 14:30etara.
Izena emateko epea abenduaren 5era arte
ireki dute. Tailerrean parte hartu nahi
dutenek Akotxako, Moiordineko eta Ele-
xaldeko liburutegietan eman dezakete
izena. 12 urtetik gorako emakumeei dago
zuzendua.
GEURIA #047
ZARATAMO 22
2018.11.29
"Zaratamoko gainontzeko auzoetan egin
dugun bezalaxe". 18.000 euro bideratu
ditu horretarako eta lehen argi-sistema
berriak Gabonetarako egongo dira prest.
"Santa Barbarako auzotarrak abandonatu-
ta sentitu dira orain arte. Orain, sentimen-
du horrekin bukatzeko konpromisoa hartu
dugu. Zaratamokoak dira, beste guztiok
bezala", dio Ajuriak.
Maxam enpresak ustiapen
eskumenak transferitu
zizkion maiatzean
Zaratamori
Eraberritze plana
Hain zuzen ere, auzoa goitik behera era-
berritzeko aurreproiektuaren diseinua
agindu du dagoeneko Zaratamoko Udalak:
"Santa Barbarako auzoan gainontzeko au-
zoetan ditugun abantaila guztiak txertatu
nahi ditugu. Obra garrantzitsua dugu es-
kuartean, luzerako doana, baina dagoe-
neko gure herri-proiektuan aurreikusten
dugun", azaldu du alkateak. Teknikariez
aparte, Santa Barbarako bizilagunak ere
ari dira aurreproiektuan lanean, dituzten
beharrizanak zuzenean helaraz ditzaten.
"400.000 euro inguruko inbertsioa aurrei-
kusten dugu auzoa eraberritzeko, hainbat
fasetan burutuko litzatekeena", adierazi
du Ajuriak. Lanak Galdakaorekin elkarla-
nean burutzeko asmoa azaldu du Zarata-
mok, eraberritzea auzo osoan gerta dadin.
LABURREAN
Bilboko Koral Elkarteko
gazteen orkestra, hilaren
14an Elexalden
KULTURA. Bilboko Koral Elkarteko Je-
sus Guridi Orkestrak Gabonetako kon-
tzertua eskainiko du azaroaren 14an
Ekexaldeko San Lorentzoko elizan,
19:00etan, doan. 30 musikari gaztek
osatzen dute orkestra eta kontzertuak
musika klasikoa izango du ardatz.
Egun batzuk lehenago, abenduaren
1ean, Euskal Kantak ikuskizuna anto-
latu dute Arkotxako elizan, 19:30etan.
Euskararen egunaren harira egindako
ikuskizun honek Hego Uribeko zenbait
musikari eta abeslari elkartuko ditu:-
Zaratomoko kantuzaleak eta txistula-
riak, Galdakaoko Estibaliz Asua abes-
laria, Olatz Goikoetxea eta Esti Olivares
zeaniztarrak, Iraide Bilbao ugaotarra
eta Eneko Martinez bilbotarra.
Bukatzeko, abenduaren 24an
Olentzeroren bisita izango da Arko-
txan eta Elexalden, eta 27an eta 28an,
Gabonetako haurrentzako jolas par-
keak jarriko dituzte, puzgarriekin, Ar-
kotxan.
GEURIA #047
2018ko azaroaren 29a
Lau hilabeteren buruan frontoiaren
berritze-lanak amaituta egongo dira
Obrek iraun bitartean, Elexaldeko Esku Pilota eskola Arkotxako frontoian ari da
entrenatzen. Herriko frontoiak apurka-apurka berritzeko helburuarekin ari da Udala
LANAK. Ekin diote Elexaldeko frontoia era-
berritzeko bigarren faseari. Iaz aldagelak,
komunak eta berogailua berritu bazituz-
ten, sarbidea eta ezkerraldeko horma be-
rriztatzen ari da orain Udala. Hain zuzen
ere, orain arte ezkerraldean egon den sar-
bidea plazara begira dagoen horman koka-
tuko dute. Bide batez, metro bat zabalduko
dute frontoiaren sarrera-atea, irisgarrita-
suna hobetuz. Ezkerraldeko hormari da-
gokionez, txapa zaharrak kendu eta beira-
te handi bat jarriko dute: “Frontoia itxuraz
modernoagoa bihurtzeaz aparte, askoz ere
argi gehiago sartuko da frontoira”, dio Jon
Ajuria alkateak. Lau hilabeteren buruan
aurreikusten du Udalak lanak bukatzea.
180.000 bideratu ditu lanetara.
Frontoi eraberritua
Esku pilotak Zaratamon duen indarra ain-
tzat hartuta, herriko frontoia berritzea du
helburu Udalak. Eta apurka-apurka fron-
toiaren itxura zaharberritzen ari dira: al-
dagela, komun eta berogailu berriak; sa-
rrerako beiratea eta ezker horma. Ondo
bidean, udaberrirako Elexaldeko fron-
toiaren itxura erabat berria izango da.
Obrek iraun bitartean, Elexaldeko esku
pilota eskola Arkotxako frontoian ari da
entrenatzen eta partiduak jokatzen. Iaz,
Arkotxako frontoiko teilatua ere berritu
zuten.
Geuriako bideo guztiak
Smart TBetan ikusgai, YouTube bidez
HERRIAK
ZARATAMO 23
LABURREAN
Urrutikoetxea eta
Elezkano zaratamarrak,
binakakoaren bila
KIROLA. Ez dute hasiera ona izan Zara-
tomoko pilotariek binakako txapelke-
tan, biek galdu baitute lehen partida.
Mikel Urrutikoetxeak Andoni Aretxa-
baletarekin osatu du bikotea, eta lehen
norgehiagokan 22-21 galdu dute Aimar
Olaizola eta Jon Ander Albisuren kontra,
partida osoan irabazten joan ondoren.
Olaizolak partidua irauli egin zuen: 18-7
galtzen ari zela, 21-20 aurretik jartzea
lortu zuen 39 urteko goizuetarrak. Par-
tidua galdu arren, Urrutikoetxea apur-
ka-apurka sasoian jartzen ari dela igarri
zen. Hurrengo neurketetan Artola-Ma-
riezkurrena (abenduaren 2an, igandean,
17:00etatik aurrera, Bilboko Bizkaia
Frontoian) eta Bengoetxea-Imaz biko-
teak izango dituzte aurkari.
Elezkanok ere, kale
Danel Elezkanok, bere aldetik, Rezusta-
rekin osatu du bikotea. Lehen partidan
Irribarria eta Zabaleta izan dituzte aur-
kari eta 17-22 galdu dute. Rezustak huts
gehiegi egin zituen eta Elezkano ez zen
bere onenean aritu. Irribarriak, ostera,
partidu borobila egin zuen.
Hurrengo zita Ezkurdia eta Galarza-
ren kontra izango dute. Hirugarren jar-
dunaldian, berriz, Altuna eta Martijaren
aurka lehiatuko dira. Urtarrilean buka-
tu da lehen itzulia, otsailean bigarrena,
martxoan finalerdiak eta apirilaren 7an
Beharginak lanean Elexaldeko frontoiaren sarreran / Geuria finala, Bilbon.
Jaiak
Albisteak
Ekitaldiak
HARPIDETU
Geuria
HEGO URIBEKO HERRI KOMUNIKABIDEA
Zeberio
GEURIA #047
ZEBERIO 24
2018.11.29

"Gurea eta batua uztartzea da gakoa" LABURREAN

Bisita gidatuak antolatu

Zeberioko euskararen balioaz aritu da Juan Manuel Etxebarria historialaria Euskaraldiaren
ekitaldien baitan. Hurrengo hitzaldia, abenduaren 3an, Zubialde eskolan eskainiko du
testua ETXAHUN GONZALEZ SARRIA
“Euskara batua baino askoz gehiago da
euskara. Zeberion euskaraz bizi izan gara
beti eta bizi gara. Altxorra daukagu bertan,
Zeberioko euskara batuarekin uztartzen
ikasi behar dugu, gurea ahaztu gabe”, dio
Juan Manuel Etxebarriak. Zeberioko berez-
ko berbek, esaerek eta sintaxiak bizirik ja-
rraitzen dutela gogoratu du historialariak.
‘Ikuzi’ adibidez, euskara batuan 'garbi-
tu'da, baina Zeberion lehenak badu orain-
dik garrantzia. ‘Beren-beregi’ da beste adi-
bideetako bat: “Eskoletan espreski hitza
irakasten dute horren ordez, gazteleratik
eratorritakoa. Euskarak baina, badu berez-
ko hitza horretarako, beren-beregi. Ederra
da, eta ezin ditugu halakoak ahaztu”. Beste
adibide batzuk ere jarri ditu Etxebarriak:
‘soilik’ batuaz, ‘bakarrik’ Zeberion, ‘pixka
bat’ batuaz, ‘apur bat’ Zeberion. Hitanoari
buruz ere aritu da: “Zeberioko edadetuek
batez ere sano mantentzen dute hitanoa,
euskararen formarik zaharrena. Eskoletan
zaindu beharreko zerbait da hori. Hitanoz
aritzen direnak sintaxi aberatsa gorde-
tzen dute haiekin. Esaldi nagusiak hitanoz
esaten dituzte, menpekoak zukaz. ‘Etorri
dala esan jok’ adibidez. Eskoletan irakatsi
JUAN MANUEL ETXEBARRIA
Historialaria eta hizkuntzalaria
“Zeberioko edadetuek
sano mantentzen dute
hitanoa”
beharreko zerbait da hori”, azaldu du Etxe-
barriak. Amaitzeko, eskoletan irakatsitako
euskara eta etxekoa ezin direla arerioak
izan gogoratu du zeberioztarrak, “bietatik
edan eta hizkuntza aberatsagoa egin behar
dugu”. Hurrengo hitzaldia abenduaren 3an
izango du Etxebarriak, Zubialde eskolan.
ABENDUKO KULTUR AGENDA
14. 19:00 Indarkeria matxistaren
aurkako gazteentzako tailerra Gazte-
lekuan
15. 11:00 Ibilaldia plazatik, ondarea
ezagutzeko errota batera bisita
16. Mendi irteera Jaizkibelera
21: 19:30 Ballet erakustaldia fron-
toian
23: 12:00 Zeberioko eta inguruko
umeen arteko eskupilota partiduak /
18:00 The Gospel Sixen kontzertua
San Antonioko ermitan
24: 17:30 Olentzeroren etorrera.
Ermitabarritik plazara. Txokolatea
28: 17:00 Bolo jaurtiketa Ermitaba-
rrin / 20:30 Taloak eta txokolatea
31: 10:00 Mendi irteera Tontorrandira
dituzte Ermitabarrin
KULTURA. Ermitabarri auzoa barru-ba-
rrutik ezagutzeko bisita gidatuak anto-
latu dituzte Zeberion: Errementeriaren
museoa, Santo Tomas de Olabarrietako
eliza eta bere arkupea eta San Antonio-
ko ermita bisitatuko dira. Bi egunetan
egingo dituzte bisitak: lehena, aben-
duaren 7an, ostiralez, goizeko 11:30ean
hasita. Bigarrena, hilaren 27an, oste-
gunez, 11:30ean hasita. Gehienez ere 30
pertsona apuntatu ahalko dira egun ba-
koitzeko. Izena emateko gorbeiaeuska-
di.com webgunean sartu eta 'Abenduan
galdu ezin dituzun 12 ekintza' atalaren
barruan 'Zeberiora bisita gidatua' auke-
ratu.
Idi probak eta barauskarria,
hilaren 26an, San Esteban
egunez
GIZARTEA. San Estebaneko jaiak ospa-
tzen dituzte abenduan Etxazon. Hilaren
26an, meza, idi-probak eta barauska-
rria antolatu dute auzoan. Abenduaren
29an, bestalde, San Tomas zaharraren
meza eta barauskarria egingo dute.

ARGAZKITIK

Jendetza batu da
Zeberioko Azokaren
hogeigarren edizioan
AZOKA. Azaroaren 25ean, igandez, Zebe-
rio eta inguruko herrietako produktuen
eta animalien azoka egin zuten Zubial-
den. Udalak eta Gorbeialdek antolatuta,
jendetza batu zen, eguraldia lagun, berta-
ko ekoizle eta saltzaileek jarritako 35 sal-
tokietara erostera. Janariari dagokionez,
ogia, pastelak, gazta, hestekiak, ortuariak
eta marmeladak erosi ahal izan ziren. Ze-
berioko Abeltzain Elkarteak ere ganadua-
ren erakusketa egin zuen: besteak beste,
behiak, zaldiak, ardiak eta ahuntzak egon
ziren ikusgai. Austarrik eta Zeberioko Gu-
rasoen Elkarteak ere parte hartu zuten
azokan. Halaber, Oier Elorduy errementa-
Zeberioko Abeltzain Elkartearen ganadu erakusketa izan zen, besteak beste / Zeberioko Udala riak forjatze-lanen erakustaldia egin zuen.

ARGAZKITIK

194 zeberioztar ari dira

Euskaraldian parte hartzen
EUSKARA. Azaroaren 27an, 194 lagunek
emana zuten izena Zeberion Euskaral-
dia egin bitartean Ahobizi eta Belarriprest
izateko. Bildutako azken datuen arabera,
150 Ahobizi azaldu dira Zeberion; Belarri-
prestak, aldiz, 44 dira. Abenduaren 3ra bi-
tartean Euskal Herri osoan egiten ari diren
ekimena da Euskaraldia. 11 egunez hizkun-
tza aktibatzea, ohituretan eragitea eta, az-
ken batean, euskararen erabilera sustatzea
helburu du Euskaraldiak. Zeberiok ekai-
nean aurkeztu zuen bere hamaikakoa, aur-
pegi ezagunez osatua. Besteak beste, Josu
Urrutia Athletickeko presidenteak eta Juan
Zeberion osatutako hamaikakoa / Zeberioko Udala Manuel Etxebarriak osatu dute.
 Aisia
GEURIA #047
AISIA 25
2018.11.29

HITZ GEZIDUNAK HITZ GEZIDUNAK

MUSIKA ZUZENDARI GALDAKOZTARRA SUDOKUA

Lur eremu
mortu *
Deitura
Badu horren
berri
Beldurti
Begira,
Tripak so Garra

Lakioa,
xedera

Karibeko
estatua

Biziago Musika
bihurtze Leku
tresna

Japoniar Mehe Sodioa

SUDOKUA
jantzi

Kontso- Idi, hitz

nantea elkartzeetan

Pintarratu,
Hitz motel pikart

Ekartzen Bokal
ari ziren mehea

Ale, garau Siberiako

ibaia

... egina,
hordituta Helduak
euskaldun-
tzeko
Berako ikastegi sare
auzoa

Herri hizke-
ran, eta Habe zuta

Arku Nork,
singularrean

Bokala *
Izena

1 Bokala SUDOKUA

Igotzeko eta
jaisteko
maila sailak

v Banda zuzendari
HITZ GURUTZATUAK
galdakaoztarra
HITZ GURUTZATUAK KEKRUZ
1 2 3 4 5 6 7
SUDOKUAK
Ezker-eskuma
Ezker-eskuma
1 Gogoan har ezazu: 1etik 9ra arteko zenbaki
1.- Ireki.guztiek ageri
2.- Iberiako. 3.- behar dute errenkada, zutabe eta 3x3 lauki guztietan
Militarren
1.-kolorea.
Ireki. 2.- Iberiako. 3.-
Errepikatuz, Militarren kolo-
gorotza.
rea. Errepikatuz, gorotza.
Ginebra4.- Nahastura
2 Sudoku oso erraza 4.- Nahastura
trinkoa.hitz
razteko
trinkoa.
Ginebra Sudoku erraza
adierazteko
laburra.
adie-
5.- Isurkari hitz
bat laburra.
Sudoku zaila
5.- Isurkari
iragazkitik bat iragazkitik
igaroarazi. 6.- Sodioarenigaroarazi.
6.- Sodioaren
ikur kimikoa. Gizonikurizena.
kimikoa. Gizon izena.
7.- Ahun-
3 tzaren ar.
7.- Ahuntzaren ar. Kasik.
Kasik.

4 Goitik
Goitik behera
behera
1.- Habia kanpandorrean egin ohi
1.- Habia
duen kanpandorrean
hegaztia. egin
2.- Adarrak. 3.- Gal-ohi duen
5 hegaztia.auzoa.
dakaoko 2.- Adarrak.
Bokala. 4.-3.- Galdakaoko
Jardun.
auzoa.
Gurtza.Bokala. 4.- Jardun.
5.- Berrogeita Gurtza. 5.- Be-
hamaika,
rrogeita hamaika, zenbaki
zenbaki erromatarren arabera.erromatarren
Su
6 arabera.
bizi. Su baina
6.- Daki, bizi. 6.- Daki,bat
gauza baina gauza bat
baino KeKruz jolasaren azalpena: Errepikatu barik, 1etik
gehiago. 7.- Oso7.-
metal 8rako zenbakiekin bete hamar laukizuzenak eta,
baino gehiago. Osoerradioak-
metal erradioakti-
7 tiboa. aldi berean, lerro horizontalak, bertikalak eta dia-
boa. gonalak. Javier Oruek egindako denborapasa.

Sudoku zaila Sudoku erraza Sudoku oso erraza

A K E R L I K A S E A I R E K A
Z A B A L D U
maila sailak
jaisteko
Igotzeko eta

N E A Bokala E 1 A I T U Z
* Izena
Bokala O K R U A N
HITZ GURUTZATUAK

E A A B U T Z singularrean
Nork, A T Arku

Habe zuta ran, eta

Herri hizke-

L T A T O I H B I

I B E R I A R
ikastegi sare
auzoa
Berako I Z A G A R I
HITZ GEZIDUNAK

tzeko
euskaldun-
Helduak hordituta
... egina,

I ibaia
E N R T K A E Z Ale, garau
EMAITZAK

Siberiako

mehea ari ziren

I T
Bokal

Rpikart
Pintarratu, O
Hitz motel O N M K I
Ekartzen
N I G E R O
elkartzeetan nantea
Idi, hitz Kontso-

K A K I K A
K A R A M A T
Sodioa Mehe B jantzi
SUDOKUA

SUDOKUA

Japoniar
SUDOKUA

tresna
Musika Leku bihurtze
Biziago
A K I K A K
A K A M A H B
KEKRUZ

D A G A S E estatua
Karibeko
R A I R E B I
xedera
Lakioa,

O R E G I N
A K E L S A B
B LGarra B
so Tripak
U D L A B A Z
Begira,
Beldurti
berri Deitura mortu
Badu horren
* Lur eremu

I R A G A Z I boa.
baino gehiago. 7.- Oso metal erradioakti-
7
arabera. Su bizi. 6.- Daki, baina gauza bat
6

N A U R K O
rrogeita hamaika, zenbaki erromatarren
auzoa. Bokala. 4.- Jardun. Gurtza. 5.- Be-
hegaztia. 2.- Adarrak. 3.- Galdakaoko 5
1.- Habia kanpandorrean egin ohi duen

A K E R I A
Goitik behera 4
7.- Ahuntzaren ar. Kasik.
3
6.- Sodioaren ikur kimikoa. Gizon izena.
5.- Isurkari bat iragazkitik igaroarazi.
Geuriatxiki
GEURIA #046
GEURIA TXIKI 26
2018.11.01
.....................................................................................................................................
Geuria txiki
2018ko azaroaren 29a
GEURIA #047

EMAITZAK

Egilea Garbiñe Ubeda (Aiurri)

Joko gehiago plazanbazan.eus
27
18_2018abendua_Zuztarluze-geuria.qxp_Maquetación 1 2018/04/16 11:08 Página 1

GEURIA #047
ZUZTARLUZE 28
2018.11.29

herri-jakituriaren jokoa

KALEKUMEAK BERBALAPIKOAK

Tokian tokiko toponimoen jokoa. Toki-izenak erispide biren arabera Ondare lexikala lantzeko jokoa. Azaleratzen diran ezkerreko lau defini-
moltsotzen dira: eraikinak eta parajeak. Eraikinen moltsoan gizakiak eregitako zinoak eskumako hautazko zortzi berben artean aukeratu behar dira.
edozein eraikin sartu leiteke: baserriak, iturriak, zubiak... Parajeetan, barriz, he-
rriko gailurrak, basoak, soloak, auzoak...

Anega
Pertsona eso gauza arraroa, bitxia
Deadar

Gurpide
eraikina Artola parajea Zeozer egiten itxi ez, legez edo
aginduz Baragarri
eraikina Oxinoaga parajea

eraikina Soloeta parajea Gobernau

Zekaleen pisua zehazteko neurria
eraikina Eperlanda parajea Atxur

eraikina Simonena parajea Lanka

Baten bati deitzeko ahotsaz eginiko
eraikina Garibai parajea hots zorrotza Galarazo

eraikina Otalarra parajea

eraikina Astui parajea

EKINA BARAGARRIA DA

Esaerak asmau behar dira. Esaerak berba kopuruaren arabera antolatuta dagoz.
Berbak modu desordenatuan agertzen dira eta ordenan ipini behar dira. Probaren
helburua esaerea asmetea da.
ERANTZUNAK

APP DESKARGATU. Zuztarluze jokoen erantzunak gura badituzu edota luze

jokatu gura baduzu, sar zaitez zuztarluze.com webgunean edo jaitsi ezazu
Zuztarluze aplikazioa Google Play edo App Storen. Egia berehala nahasten dala esateko
erabilten da

Pertsona bi izaeraz alkarren antzekoak direnean

esaten da

handik parea, garbia urten

Zelango Ur karakola zikina

iturrian; eta ezkero, barea

Agenda
GEURIA #047
AGENDA 29
2018.11.29

ANTZERKIA GABONAK
ABE 2 / BASAURI
INONDIK INORA – BENETAN BE
12:30 Social Antzokia. 5 euro. ABE 16 / ARRIGORRIAGA
MARI DOMINGIK ESKUTITZAK JASOTZEN
ABE 14 / BASAURI 17:30-20:00 Udaletxe plaza
ZAZPI SENIDEKO – AXUT, ARTE DRAMA,
LE PETÍT THÉÂTRE DE PAIN ABE 21 / ARRIGORRIAGA
20:30 Social Antzokia. 10 euro OLENTZEROREN ETXEA
17:00-19:30 Abusuko Zentro Soziokulturala
ABE 21 / ZEBERIO
BALLET IKUSKIZUNA ABE 24 / ARRIGORRIAGA
19:30 Frontoian OLENTZEROREN KALEJIRA
17:00-19:00 Herrigunea eta Abusu
ABE 22 / UGAO
PINOTXO ABE 24 / BASAURI
17:30 Jane Jauregia OLENTZEROREN KALEJIRA ETA
EDURRE DANTZA TALDEA
ABE 30 / UGAO
LAGUNEKIN BARATZEA ABE 24 / UGAO / Herri enparantza
12:30 Jane Jauregia OLETZERORI HARRERA
GALDAKAO ABENDUAK 19-23 | MUGURU

GALDAKAHO!
ABE 24 / ZARATAMO
OLENTZERORI HARRERA
19:00 Elexalde eta Arkotxa

AHOZ AHOKO AZOKA

ABE 24 / ZEBERIO
ANABASA OLENTZEROREN ETORRERA
ETA TXOKOLATADA
17:30 Ermitabarritik
ABE 1 / ARRIGORRIAGA
ABUSUKO ZENTRO SOZIOKULTURALAREN
ABE 26-27-28 / ARRIGORRIAGA / Abusu
XV. URTEURREN JAIA
ZINEA GABONETAKO HAUR PARKEA
MUSIKA 18:00 Abusuko Zentro Soziokulturala
ABE 16 / BASAURI ABE 1 / ZARATAMO ABE 27 / BASAURI / Zirt Zart
ABE 7 / BASAURI
LUIS ETA ESTRALURTARRAK EUSKAL KANTUAK ETA ZARATAMOKO UGP-RA ITEERA (BEC)
ARGAZKIA EGURREAN
12:00 Social Antzokia. 4 euro TXISTULARIAK 18:00-20:00 Basozelai / San Migel Gaztegunea
19:00 Arkotxako elizan ABE 27-28 / ZARATAMO
ABE 10-15 / ARRIGORRIAGA GABONETAKO HAUR PARKEA
ABE 14 / ARRIGORRIAGA
UMOREA LABUR XVII. EDIZIOA ABE 14 / ZARATAMO Arkotxako frontoian
TXIKITXEF UMEENTZAKO TAILERRA
19:30 Lonbo Aretoa GABONETAKO KONTZERTUA: BILBOKO KORAL 17:00-19:30 Abusuko Zentro Soziokulturala
ELKARTEA, GURIDI ORKESTRA ABE 28-29 / ARRIGORRIAGA / Kiroldegia
19:00 Elexaldeko San Lorentzo eliza GABONETAKO HAUR PARKEA
ABE 14 / ZEBERIO
EMAKUMEENGANAKO INDARKERIAREN
ABE 15 / BASAURI URT 5 / UGAO
KONTRAKO TAILERRA
BASAURIKO KORAL ELKARTEA, KORAL TXIKI, EPIFANIA ETA ERREGEEN KABALGATA,
KIROLA 19:00 Gaztelekuan
DANBOLIN TXISTULARI ELKARTEA, EDURRE UGAOKO IZARRA
ABE 23 / BASAURI DANTZA TALDEA, SOINU BIDEA ABE 19-23 / GALDAKAO
19:00 San Pedro eliza. Kontzertu solidarioa Bizkai- URT 5 / ZARATAMO
MARATOI ERDIA GALDAKAHO! AHOZ AHOKO AZOKA
ko Esklerosis Anizkoitza fundazioaren alde ERREGEEN KABALGATA
11:00 Basauri Muguru kalea
18:30 Arkotxako frontoian
ABE 23 / ZEBERIO ABE 15 / BASAURI ABE 22 / BASAURI
ZEBERIOKO ETA INGURUKO UMEEN ROOTS PARKEA: RAS RANGER, THUNDER TRUKE AZOKA INFO+ GEURIA.EUS
ESKUPILOTA PARTIDAK CLAP SOUND SYSTEM, BASS HERRI 18:00-20:00 Basozelai / San Migel Gaztegunea
12:00 Frontoian 20:00 Basozelaiko Gizarte Etxea
ABE 26-27-28 / ARRIGORRIAGA
ABE 27-28 / ARRIGORRIAGA ABE 19 / BASAURI AUTODEFENTSA FEMINISTA TAILERRA
GABONETAKO UMEEN XAKE TXAPELKETA ELKANO BROWNING CREAM 10:00-14:00 Kiroldegia
18:00 Abusuko Zentro Soziokulturala 20:30 Social Antzokia
ABE 26 / ZEBERIO ABE 28 / ZEBERIO
ABE 28 / ZEBERIO ABE 23 / ZEBERIO ETXAZOKO JAIAK: MEZA, IDI PROBAK ETA TALOAK ETA TXOKOLATADA
BOLO JAURTIKETA MUSIKA ENTZUNALDIA: THE GOSPEL SIX BARAUSKARRIA 20:30 Ermitabarri
17:00 Ermitabarri 18:00 San Antonioko ermitan Etxazo, San Esteban ermita
ABE 29 / ZEBERIO
ABE 31 / GALDAKAO ABE 29 / UGAO ABE 15-16 / ARRIGORRIAGA SAN TOMAS ZAHARRA: MEZA
SAN SILBESTRE SAREA ABESBATZA + SAREA TXIKI GAZTEEN ARTE AZOKA ETA BARAUSKARRIA
18:00 Galdakao Udiarragako Ama Birjinaren baseliza Udaletxe plaza 12:00 Zeberio

GEURIAko harpidetza doan da

Hilero zure etxera bidaltzen dizugu
Harpidetzen bazara lgunduko gaituzu
geuria.eus/harpidetza

Geuria
Komunitatea
GEURIA #047
KOMUNITATEA 30
2018.11.29

LANTALDE BILERAK GEURIA URTARRILA GEURIA OTSAILA

ABENDUAK 12 ASTEAZKENA GEURIA #048 GEURIA #049
19:00 AEK Bolintxu Edukiak bidaltzeko epea: urtarrilak 10 Edukiak bidaltzeko epea: urtarrilak 31
Solobarria plaza / Arkupeak Argitaratze eta banaketa eguna: urtarrilak 17 Argitaratze eta banaketa eguna: otsailak 7
Basauri (Bizkaia)

BANAKETA PUNTUAK 332 HARPIDEDUNAK 553 ALEAK 44.200

BASAURI HEZIKETA ZENTROAK Jazz Café Giroa Cervecera Mendikosolo Bixak

Arizko Ikastola Sorgiñe Restaurante Poli Beti Alai taberna
MERKATARIAK Basozelai-Gaztelu Bakeleku Pinpilinpauxa Uresandi taberna
Bonboi kafetegia Jose Etxegarai Eguzki Massi jatetxea
Akelarre Kareaga Goikoa Gernika ZENTRO PUBLIKOAK Anaiak taberna
Bai Horixe Bizkotxalde Ziripot Arrigorriagako Udala Nervión
Morgan Hasten Sofia Taramona Algar Abusu Zentro Soziokulturala Zelai taberna
Aiara Soloarte ikastetxea Ubat Lonbo aretoa Dorretxea taberna
Helen Okindegia La Providencia Ametz Arrigorriagako Kultur Etxea
Taberna Bizkotxalde Kooperatiba Kerren Gaztegunea / Gaztetxokoa HEZIKETA ZENTROAK
S.J. Danena San Jose ikastetxea Abegi Udal Kiroldegia Haurreskola
Plaza / Company by Plaza Uribarri Institutua Guzur Aretza Osasun Zentroa Ugao HLHI / Ugaoko Institutua
Zehatza taberna Urbi Institutua Bai Bai Pizzeria Helduen Hezkuntza
Basauriko batzokia Bidebieta Institutua HEZIKETA ZENTROAK Ikasleen Gurasoen Elkartea
Thomas Heziketa Profesionala HEZIKETA ZENTROAK Haurreskola Sortuz Musika Eskola
Bananas Denon eskola Gandasegi ikastetxea Arrigorriaga HLHI
Kakarraldo Behargintza Unkina ikastetxea Arrigorriaga BHI ZENTRO PUBLIKOAK
Urduña AEK Bolintxu euskaltegia Urreta ikastetxea Lehen Hezkuntzako Institutua Ugaoko Udala / Jane Jauregia
Apolo XII Udal Euskaltegia Aperribai ikastetxea Bihotz HEPR Udal liburutegia
Arume Hizkuntz eskola Elexalde BHI Udal Euskaltegia El Jaro kiroldegia
Kozkil Musika Eskola Andra Mari BHI AEK Batzordea Osasun-Zentroa
Basauriko Kafe Bengoetxe BHI
7 Calles ZENTRO PUBLIKOAK Ostalaritza BHI
4 de Azkue Basauriko Udala Helduentzako Heziketa ETXEBARRI
Berezi Euskara zerbitzua Eguzkibegi Ikastola
Barinatxe Marienea Bizkai haurreskola MERKATARIAK
ZARATAMO
Katilu Basauri Kirolak Katamar haurreskola Etxebarri cafetería MERKATARIAK
Benta Berri Urbi kiroldegia Obaba haurreskola Arkupe Zaharra café bar
Opera Social Antzokia AEK Euskaltegia Irudi kafe Zugasti jatetxea
Uribarri 22 Ibaigane Kultur Etxea Santamañe gaina Elkartea Atutxa Txoko taberna
Nagusia San Miguel Kultur Etxea Maximo Moreno Musika Eskola Ortzi kafe restaurante La Bodeguita taberna
Maybe Taberna Mayor Udal Euskaltegia Udal Frontoia
Bakero Pozokoetxe Kultur Etxea Beliforanos jatetxea HEZIKETA ZENTROAK
One Love Tatoo Arizko dorretxea ZENTRO PUBLIKOAK True Color Zaratamo HLHI
Zubiondo Basozelai Gizarte Etxea Galdakaoko Udala Burger Freddy
Ibaibide Kareaga Gizarte Etxea Torrezabal Kultur Etxea Alo taberna ZENTRO PUBLIKOAK
Pagasarri Basauri-Ariz anbulatorioa Txapelena Baserria Ye Olde Tavern Elexalde Kultur Etxea
Bizkargi San Migel kontsultegia Gorosibaiko Herritar-Etxea El Bosque Asador Arkotxako Kultur Etxea
Suako Kareaga Osasun Zentroa Bekeako Herritar-Etxea Etxebarriko Batzokia Zaratamoko Udala
Depikoteo Indarra Herritar-Etxea Auzoa Moioirdingo Liburutegia
Idem Aperribaiko liburutegia Big Friend Berritzegunea
La Zona taberna Usansoloko liburutegia Osasun Zentroa
Naia Lua teteria
GALDAKAO Usansoloko ludoteka HEZIKETA ZENTROAK
Isla de Izaro MERKATARIAK Urretako kiroldegia Haurreskola-Bekosolo
Anboto taberna Peña Egunkariak kioskoak Galdakaoko anbulatorioa Haurreskola-Zintururi
Boxes taberna Txakur Txiki Esan Bulegoa Kukulluga HLHI ZEBERIO
Dafne taberna Gurea Etxebarri BHI
Kafe Basoa Haizea Helduen Hezkuntza MERKATARIAK
Garai kafetegia Zurrut Udal Euskaltegia Batzokia
Alberto kafetegia Urki kafea
ARRIGORRIAGA Herriko taberna
Beitia Zaharra Galdakaoko batzokia MERKATARIAK ZENTRO PUBLIKOAK Taberna zaharra
Krunch On Kafe Museo El Barco Untzigain Etxebarriko Udala Herriko denda
El rincón de Soloarte Bar Eskuba Etxebego Cime
Xuroi taberna Haizea Niko Osasun Etxea HEZIKETA ZENTROAK
5 estrellas taberna Topa jatetxea Bizkaia Bekosolo liburutegia Haurreskola
Erretoki Arin Pizzeria Bai Bai Arkakuxo albaitari zentroa San Antonio liburutegia Zubialde eskola
Pozokoetxe kafetegia Dog & Fox An Mari Mugarri Gazte-Etxea
Artunduaga jatetxea Bar Ibiltoki Ugari Bar Talka gaztegunea ZENTRO PUBLIKOAK
Taboada taberna Goiz Argi kafetegia Ayensa jatetxea Udal Kiroldegia Zeberioko Udala
Hodei jatetxea Ganguren taberna El Clandestino Cafe Bar Kultur Etxea Liburutegia
Gimnasio Nagusia Igarri Mississipi Cafe Bar KZ gunea
Las Boleras Olimpia bar Arrigorriagako Batzokia Osasun Zentroa
Haize Barri Café teatro William IV Aldapa Taberna
UGAO
Taurino Tartalo jatetxea Elizondo Taberna
El taller de Juliet Rte. Petit Komité Imara MERKATARIAK
La lula Aretxondo jatetxea Bar Txistu Patxi jatetxea
Urbi 3 Eklipse bar café Café Coyote Lurdes taberna
Restaurante Politena Elexalde sagardotegia Y qué? Cafetería Guria jatetxea
Izarra Berri Alai Arco kioskoa Arkupe
Aztarna Andra Mari Jatetxea Niko kioskoa Lainoa
San Fausto Digitala Bizkarra Estanco Muro Batzokia
KONPONBIDEAK ALOKATZEN DITUGU

ERAIKUNTZA, LOREZAINTZA, EKITALDIAK ETA

INDUSTRIAN LAN EGITEKO MAKINEN ALOKAIRUA,
SALMENTA ETA KONPONKETAK

Alkizabalen delegazio berria Basaurin

("Antonio Miranda"-ren biltegi zaharretan)

BASAURI
Etxerre Poligonoa, 8
48970 BASAURI (Bizkaia)
Tel. 946 51 05 99 • basauri@alkizabal.net

Bolunburu Poligonoa
Amorebieta - Lemoa errep. • 48330 LEMOA (Bizkaia)
Tel. 946 31 44 06 • Fax. 946 31 20 26
alkizabal@alkizabal.net

www.alkizabal.net

HEGO URIBEKO HERRI KOMUNIKABIDEA · DOAKO HARPIDETZA · GEURIA.EUS · 2018 ABENDUA #047
Helbidea: Basozelai kalea 11, -3 · 48970 Basauri (Bizkaia)
Bidalketak: 42 Posta Kutxa · 48970 Basauri (Bizkaia)
Kontaktua: 94 440 66 92 · info@geuria.eus
LG: BI-1366-2014 ISSN: 2529-9042 Aleak: 44.000
Administrazioa: Ibai Villapun
Erakunde laguntzaileak
Kultura eta Hizkuntza Politika Sailak
(Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak)
diruz lagundua
Koordinatzailea: Jon Villapun - jon@geuria.eus
Erredakzioa: Maider Ibañez - maider@geuria.eus
Etxahun Gonzalez Sarria - etxahun@geuria.eus
Publizitatea: German Castañeda - german@biba.eus
eta Willy - willy@biba.eus
Udal erakunde laguntzaileak
Aldizkari honek Bizkaiko Foru Aldundiaren
laguntza jaso du
GEURIA #047 | KONTRA | 2018ko azaroaren 29a 32
IRITZIA
ISKANDAR HAMAWY
etengabeko ikaslea
Haziketa sistema
O rain dela hogei bat urte Antonio Cam-
pos euskaltzainari eta orduko Ikasto-
len Elkartearen lehendakaria zenari
hezkuntza sistemaren inguruko hausnarketa
biziki interesgarria irakurri nion. Camposek
azaltzen zuen bere garaian umeen heziketak
hiru zutabe nagusi zituela: eliza, familia eta
eskola. Abadeak jarraitu beharreko oinarri
moralak ematen omen zituen (badaezpada
ez diegu galdetu bortxatuak izan ziren ume
horiei). Familian arau eta ohitura sozialak
ikasten ziren. Eskola gune akademikoa zen,
hezkuntza arautuaren gotorlekua, pribilegio
eta prestigio-marka bat haur askorentzat.
Egun, zorionez edo zoritxarrez, erlijioak
geroz eta eragin txikiagoa du gure ume eta
gazteengan. Arau moralen dekadentziaren
kausa ote? Deabruaren hazia zabaldu omen
dugu lurrean.
Gurasoek oso denbora laburra ema-
ten dute seme-alabekin etxe askotan. Aldi
berean, familiaren rolak ez dira lehen bezain
zurrunak. Sarri helduek zein umeek euren
zereginak betetzea saihesten dute eta elkarri
eginkizunak trukatzen dizkiote. Erein duten
hazia goizegi ernamuindu eta sustrai ahuleko
landarea bilakatuko da, negu gorrian bizirik
irautea nekez lortuko duena.
Baina beste muturreko joera ere nabaria
da gizartean: umeen gehiegizko babesa. Kasu
honetan haziari ur gehiegi botatzen zaio eta
usteltzeko bidean jarriko dugu.
Nola lortu uzta ona orduan? Nekazari
trebe bat beharko da horretarako. Hala ere,
ikastetxeetan batik-bat ingeniari agrono-
moak dira nagusi. Ondo azal diezaiokete erdi
ustel datorkion haziari lurraren konposizio
organikoa, eguratsaren kondentsazio-puntu
egokia edota eguzki-argiaren intzidentzia-
angeluaren eragina. Baina ingeniari teknikoa
ez da nekazaria eta lurra lantzeko eskatzen
zaio, aurretik oker datorren zurtoina artezte-
ko. Gehienetan lanabes gutxi eta zaharrekin.
Nondik ateratzen dira orduan admi-
nistrazioak urtero saltzen dizkigun akatsik
gabeko tomate horiek? Ez ote dira izango ura
DANI MAIZ Azal-ilustratua Abendua eta Euskara baino ez?
Ale honetan lagun izan ditugu: Juan Manuel Etxebarria, Helen Diseinua: Alejandro Prieto | Maketazioa: Geuria
Okindegia, Hego Uribeko Euskaraldia Batzordeak, Aitor Montes, Inprenta: BEPSA | Banatzailea: Geuria
Mumia, Dani Maiz, Arrigorriagako Gaztetxea, Inurtxi Elkartea, Argitaratzailea: Ameba Kultur Elkartea
Arkaito, Iskandar Hamawy, Nerea Barrondo, Sara Lavado, Koldo Edukiak: Creative Commons BY-SA
San Martin, Bizkotxalde ikastetxea, Bidebieta Pilota Eskola...
Hedabidearen bazkidetza
Toki Komunikabideen
Arrigorriagako Basauriko Etxebarriko Galdakaoko Ugaoko Zaratamoko Zeberioko Bateragunearen bazkide da
Udala Udala Udala Udala Udala Udala Udala hedabide hau