บทที่ 3 คุณสมบัติของสารบริ สุทธิ์

(ก๊าซอุดมคติ)
Chapter 3: Properties of Pure Substances
(Ideal Gas)
Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

ก๊ าซอุดมคติ (Ideal Gas)

• ก๊ าซอุดมคติ (Ideal Gas) คือ ก๊ าซที่อยูใ่ นสภาวะอุณหภูมิสงู และความดันตํ่ามาก
ความหนาแน่นตํ่า มีอนุภาคขนาดเล็ก อยูห่ า่ งกัน และแทบไม่มีแรงกระทําระหว่าง
อะตอมหรื อโมเลกุล
• ที่ความดันตํ่ามาก, อุณหภูมิสงู มาก, ความหนาแน่นน้ อยมาก ก๊ าซทุกชนิด เช่น
อากาศ (air), N2, O2, CO2, CO, NO2 จะมีคณ ุ สมบัติเข้ าใกล้ ก๊าซอุดมคติ

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

สมการสภาวะ (Equation of State)

• สมการสภาวะ (Equation of State) เป็ นสมการที่แสดงความสัมพันธ์ระหว่างคุณสมบัติ 3 ตัว
ของสารในสถานะก๊ าซ (หรื อที่มีความเป็ น Superheated มาก) ได้ แก่ ความดัน (P) อุณหภูมิ (T)
และปริ มาตรจําเพาะ (v = V/m) หรื อ ปริ มาตร (V)
• อาจเป็ นสมการในรูปที่ขึ ้นกับหน่วยมวล (Mass basis) หรื อหน่วยโมล (Molar basis)
• R เป็ นค่าคงที่ก๊าซสําหรับแต่ละสาร (สามารถเปิ ดหาได้ จากตารางอุณหพลศาสตร์ ) มีหน่วย
เป็ น kN.m/kg.K หรื อ kJ/kg.K

PV = mRT อุณหภูมติ ้ องเป็ น

เคลวิน (K) หรือ
แรงคิน (R)
Pv = RT เท่ านั้น

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

สมการสภาวะ แบบ โดยโมล

• สมการสภาวะในรู ป Molar basis หรื อเขียนในรู ปปริ มาตรและจํานวนโมล

PV = nRT
Pv = RT
• โดยค่า R คือ Universal gas constant มีค่าเท่ากับ 8.314 kJ/kmol.K
• ปริ มาตรจําเพาะต่อหน่วยโมลหาจากปริ มาตรหารด้วยจํานวนโมลของสาร ( v = V / n )

R  kJ kmol  kJ
R= ⇒ ×  ⇒
MW  kmol.K kg  kg.K

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

จากความสัมพันธ์ของก๊าซอุดมคติ
PV = mRT ที่แต่ละสภาวะ P1V1 = m1 RT1 หรื อ P2V2 = m2 RT2
P1V1 P2V2
=R =R
m1T1 m2T2

ถ้าระบบเป็ นระบบปิ ด (Closed System) ไม่มีมวลถ่ายเทเข้าหรื อออก m1 = m2

PV PV P1v1 P2 v2
1 1
= 2 2 หรื อ =
T1 T2 T1 T2

โดยที่ อุณหภูมิตอ้ งมีหน่วยเป็ นของอุณหภูมิสมั บูรณ์เช่น เคลวิน (K) เท่านั้น

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

จากความสัมพันธ์ PV PV
1 1
= 2 2
T1 T2

ถ้าระบบมีการเปลี่ยนแปลงด้วยสภาวะความดันคงที่ (Isobaric Process): P1 = P2

V1 V2 v1 v2
= หรื อ =
T1 T2 T1 T2
ถ้าระบบมีการเปลี่ยนแปลงด้วยสภาวะปริมาตรคงที่ (Isocentric Process/ Isometric Process): V1 = V2
P1 P2
=
T1 T2
ถ้าระบบมีการเปลี่ยนแปลงด้วยสภาวะอุณหภูมคิ งที่ (Isobaric Process): T1 = T2

P1V1 = P2V2

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

สมการสภาวะสํ าหรับก๊ าซจริง (Equation of State for Real Gas)

Pv = ZRT

ตัวอย่างค่า Z สําหรับก๊าซไนโตรเจน
Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I
Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

Reduced
สมการสภาวะสํ าหรับก๊ าซจริPressure and
ง (Equation of State for Real Gas)
Reduced Pressure
Reduced Temperature
Pactual P
Pr = =
Pcritical Pc
Reduced Temperature
Tactual T
Tr = =
Tcritical Tc

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

สมการสภาวะสํ าหรับก๊ าซจริง (Equation of State for Real Gas)

•Van der Waals Equation of State  P + a ( v − b ) = RT

2
 v 

RT  c  A
•Beattic-Bridgeman Equation of State P = 2  1 − 3 ( v + B ) − 2
v  vT  v

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

สมการสภาวะสํ าหรับก๊ าซจริง (Equation of State for Real Gas)

•Benedict-Webb-Rubin Equation of State
RT  C0  1 bR T − a aα c  γ  −γ
P= +  B0 R T − A0 − 2  2 + + 6 + 3 2  1 + 2 e v2

v  T v v 3
v v T  v 

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I

Chapter 3: Properties of Pure Substances: Ideal Gas Department of
Mechanical Engineering

สมการสภาวะสํ าหรับก๊ าซจริง (Equation of State for Real Gas)

•Virial Equation of State
RT a( T ) b( T ) c( T ) d ( T )
P = + 2 + 3 + 4 + 5 + ...
v v v v v

Natanee Vorayos 254231: Engineering Thermodynamics I