Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.

Serdar YÜCESU

GÖVDE TASARIMI
ve
İMALATİ

PROJE ADI
ŞASİ TASARIMI VE ANALİZİ

KONTROL EDEN
PROF.DR. H.SERDAR YÜCESU

1
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

GİRİŞ:

Gövde tasarımının ilk aşaması olarak şasi tasarımı yaplmaya karar verildi. Bu süreç bir şasinin
tasarım aşamaları, araç tipinden başlayarak, kullanılacak malzemenin türüne kadar bütün alanları
incelenmesi ile devam edecektir. Tasarım aşalamları şu yollar dahilinde devam edecektir. İlk önce
hangi aracın şasini çizeceğimize karar vereceğiz, bu bağlamda şasi ölçüleri, malzemesi ve şekli
seçilecektir. Bu durumun ardına şasi ilk görünümünü aldıktan sonra kullanılacak malzeme paket
programda çizimin üzerine atanacaktır. Böylelikle şasinin ağırlığını ve dayanımını belirlerken en
önemli etkeni ayarlamış olacağız. Atanan malzeme ile yük dağılımı testi yapacağız ve şasinin
eğilme, basma ve çekme gerlilmlerini inceleyeceğiz. Bu testler bizim şasimizin kullanılacağı
aracın dayanımı hakkında bilgi verecektir. Bu yolları izleyerek şasimizi tasarlayacağız.

TEORİ:

Şasi ,otomobilin çeşitli sistemlerini üzerinde bulunduruan ve karoseriyi taşıyan temel yapıdır.
Bir şasinin dayanıklığı ,hafif,rijit ve az parçalı,mekanik kısımları kolayca takılıp sökülen yapıda
olması,bunlara karşın maliyetinin az olması gererkir.
Modern otomobillerin çoğunda,eskinin sert ve kalın şasi çerçevelerinin yerini ,tek kabuk yada
blok halindeki kafes biçimli hafif yapılar almıştır. Gövdenin bir bölümü ise yolcu koruyucu
kafes biçiminde geri kalan bölümleri ise kaza anında ezilebilecek biçimdedir.Bu bölümler kaza
anında ortaya çıkabilecek enerjinin büyük bir bölümünü yutar ve kana enerjiyide yolculara
zarar vermeyecek doğrultulara yönlendirir.

2
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Hareket halinde bir vasıtaya yolun düzensizliklerinden doğan reaksiyonlar gelir.Bunlar boyuna
eğilme ve boyuna burulma şeklinde şekil değiştirmeler doğurabilir.Bu deformasyonlar
genlikleri daima değişen ve kendilerine bağlı organların rijitliklerine bağımlı olan
frekanslardaki titreşim hareketleri halinde açığa çıkar.[1]

Taşıtlarda en yaygın kullanılan şasi tipleri; dikdörtgen şasi, trapez şasi, X şasi, çatal şasi, platform
şasi, ana kiriş şasi olarak konunun devamında incelenmiştir.

X ŞASİ

Boyuna ve enine traversleri açık ve kaynak profilli kesitten yapılırlar. Oldukça hafif yapıdadırlar.
Genellikle pikap veya otomobil gibi küçük taşıtlarda uygulamalar görülür.

X Tipi Şasi

MERDİVEN ŞASİ

Yaygın olarak kamyonlarda ve gittikçe azalan şekilde otobüslerde kullanılan bir şasi tipidir.
Paralel iki kiriş/kol ve bu iki kola bağlanmış traverslerden oluşur. Kollar genelde U, kare,

3
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

dikdörtgen ve daire kesitli olarak preste yapılırlar. Traversler ve üst yapı; kaynak, perçin ve cıvata
ile şasi kollarına bağlanır.

Merdiven Tip Şasi

ÇATAL TİP ŞASİ

Çatal Şasiler; kapalı profil kesitli olarak yapılırlar. Kutu ve dairesel Şekilli kullanımlar
yaygındır. Orta bölümünde şasi boyunca bir kiriş bulunur. Ve bu boyuna kiriş üzerine monte

edilmiş diğer kirişlerden oluşur. Hafif bir şasidir. Binek otoları için uyumlu bir şasidir.

Çatal Tip Şasi

Platform Şasi

Platform Şaside; enine ve boyuna kirişler zemin saçı ile birleştirilip kaynaklanmıştır. Ortadaki
boyuna kiriş kardan mili tüneli olarak da kullanılır. Karoserinin kaynakla veya cıvata ile şasiye
bağlanması ile, iyi bir şekil mukavemeti elde edilir. Hafif bir şasidir. Binek otolarda kullanımı
yaygındır.

4
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Platform Şasi

Ana Kiriş Şasi

Ana Şasi I kros tipi olup, genellikle yarı römork uygulamalarında kullanılır. Bu tip Şasilerde
yüksek mukavemet değerleri gerekir. Bu nedenle; bu yükleri kaldıracak özellikte profil ebadını
çekmek için çok büyük makinelere ihtiyaç olması ve ayrıca da çok seri kullanılmaması sebebiyle,
bu Şasi krosları genellikle özel imalat olarak yapılırlar.

Bu taramalar ile şasiler hakkında genel bilgiler edinildi.

Taşıma şekillerine göre şasiler iki sınıfa ayrılır. Bunlar ayrık ve birleşik şasi. Ayrık şaside gövde
ve şasi birbirinden ayrı olarak imal edilmiş olup şasi kısmı gövdeye kadar daha dayanımlıdır. U
profilden imal edilir ve daha sonra her iki kısım kaynaklı olarak birleştirilir. Ağırlığı oldukça
fazladır. Ölüm olasılığının yüksek olduğu bu tarz şasilerde ağırlık ve çarpma kuvvetinin etkisiyle
oluşan darbe enerjisinin çok yüksek olması ve bu enerjinin direkt olarak yolculara aktarılmasıdır.
Günümüzde üretilen bu tip şasilerde sac kalınlıkları azaltılmaktadır. Kamyon ve tır gibi ağır
vasıtalarda bu tip şasi kullanılmaktadır.

5
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Ayrık Tip Şasi

Diğer yandan birleşik şasili sistemde; gövde ile şasi kısmı tek parça halindedir. Her bir parça
çelik profilden üretilir. Kaynak ile profiller gövdeye kaynatılır. Uzay kafes sistemine göre
tasarlanan bu tarz şasiler daha hafif ve dayanımlıdır. Kaza esnasında yük bütün araca eşit şekilde
yayılması sağlanmaya çalışılarak yapılır.

Birleşik Tip Şasi

6
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Bu durumlar incelenerek ilk aşamada tır şasisi yapmaya karar verildi. Bu durumda ayrık şasi
olmasına karar verildi.

MALZEME ve METOD:

Bir şasi tasarımı yapmak çok ayrınıtılı bir araştırma ve çalışma disiplini istemektedir. Bu sebeple
uzunca bir süre literatür taraması yapıldı ve taşarım aşamasında kullanılacak olan paket programa
karar verildi. Bu çalışmada öncelikli olarak tır şasisi tasarımına, ardından aşağıda kaynakçalarda
da belirtilecek olan literatürlerin taranmasına ve SolidWorks adlı katı modellemeye imkan sunan
çizim programı kullanılması kararlaştırıldı.

Solidworks üzüerinde parçalar en minimal düzeye indirilerek analiz yapılacacak. Bu işem sonlu
elemanlar yöntemi olarak anılır.

Sonlu Elemanlar Yöntemi

Sonlu Elemanlar Yöntemi ya da Sonlu Elemanlar Metodu, kısmi diferansiyel denklemlerle ifade
edilen veya fonksiyonel minimizasyonu olarak formüle edilebilen problemleri çözmek için
kullanılan bir sayısal yöntemdir. İlgilenilen bölge sonlu elemanlar (Finite Element) topluluğu
olarak gösterilmektedir. Sonlu elemanlardaki yaklaşık fonksiyonlar, araştırılan fiziksel alanın
nodal değer terimlerinde belirlenmektedir. Sürekli fiziksel problem, bilinmeyen nodal değerli
kesikli sonlu eleman problemine dönüştürülmektedir. Bu yöntemin uygulanması için basit
yaklaşım fonksiyonları oluşturulmalıdır. Sonlu Elemanlar Yöntemiyle, katı mekaniği, sıvı
mekaniği, akustik, elektromanyetizma, biyomekanik, ısı transferi gibi alanlardaki problemler
çözülebilir ve

Karmaşık sınır koşullarına sahip sistemlere,

Düzgün olmayan geometriye sahip sistemlere,

Kararlı hal, zamana bağlı ve özdeğer problemlerine,

Lineer ve lineer olmayan problemlere, uygulanabilir.[2]

Şasi malzemesine karar verilirken aşağıda bulunan nicelikler dikkate alınacaktır.

Çeliğin özelliklerini iyileştirmek için şu katkılar katılır:

- Alüminyum (Al): Çeliğin yapısını sakinleştirmek ve tane boyutlarını küçültmek için katılır.
Yüzeydeki pullanmaları azaltır, krom ve silisyumla birlikte tufal dayanımını artırır.

7
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

- Krom (Cr): Çekme mukavemetini, sertliği, ısıya karşı dayanımı ve aşınma dayanımını artırır.
Çeliği korozyona karşı güçlendirir. Uzama genleşmesini azaltır. Genelde nikelle birlikte katılır.

- Nikel (Ni): Mukavemeti, özlülüğü artırır, homojen olarak sertleşmeye yardımcı olur. Kromla
birlikte korozyona karşı direnci artırır. Örnek olarak 18 / 10 Cr-Ni paslanmaz çelik, mutfak
gereçleri yapımında en yaygın kullanılan çelik türüdür.

- Molibden (Mo): Tane küçülmesi ve kararlı yapının oluşturulmasına yardımcı olur, çekme
mukavemetini ve ısıya karşı dayanımı artırır. Cr- Ni’li çeliklere katıldığında menevişleme
gevrekliğini önler. Takım çeliklerinde kesmeyi güçlendirir.

- Vanadyum (V): Karbür oluşturarak çeliğin yüksek ısıya dayanımını ve kesme kabiliyetini artırır
ve tav duyarlılığını azaltır. Takım çeliği yapımında kullanılan katkı maddesidir.

- Mangan (Mn): Çekme mukavemetini ve özlülüğü artırır, homojen sertleşmeye yardımcı olur ve
malzemeyi aşınmaya karşı dayanıklı yapar. Krom, nikel ve mangan talaş kaldırmayı zorlaştırır.

- Volfram (W). Kuvvetli bir karbür yapıcıdır, böylece yüksek ısıya dayanımı ve kesme
kabiliyetini artırır. Çeliğin mukavemet ve sertliğini çok yüksek sıcaklıkta bile korumasına
yardımcı olur. Takım çeliği yapımında kullanılan katkı maddesidir.[3]

Şasi malzemesi seçilirken elementlerin malzeme yapısındaki katkıları göz önünde

bulundurularak malzemenin DIN 1.6657 (14NiCrMo13-4) olmasına karar verildi.

DIN 1.6657 (14NiCrMo13-4)

Solid Works:

SolidWorks, 3 Boyutlu bir bilgisayar destekli tasarım (3D CAD) yazılımıdır. SolidWorks
Corporation 1993 yılında Jon Hirschtick tarafından Concord, Massachusetts`te kuruldu.
Yazılımın ilk versiyonunu 1995`te piyasaya çıkardıktan sonra 1997 yılında Dassault Systemes
SolidWorks Corp. tarafından satın alındı. Windows'a entegre ilk 3 boyutlu katı modelleme (3D
CAD) yazılımıdır. Tek bir çizgi çizmeksizin parça ve montaj modelinin teknik resimlerini

8
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

çıkartır. Parça ve Montajda yapılan değişiklikleri teknik resimlere ve malzeme listesine (BOM)
otomatik olarak yansıtır. Bunun yanında Kurumsal entegrasyonu tamamlayacağınız Kurumsal
Veri Yönetimi çözümü Enterprise PDM ile ERP programlarına kadar entegre olabilmektedir.
Ürün gamına en son eklediği 3DVIA Composer ürünü ile ürün dokümantasyonunda devrimsel
bir çözüm sunmaktadır. Tüm ürün kılavuzlarının çok daha kaliteli ve zengin içerikli sağlanmasını
sağlayan 3DVIA composer, direk 3B CAD modelle bağlı olarak ilgili kılavuz imajlarını
oluşturmakta ve üründeki tüm revizyonları kataloglardaki imajlara kadar güncellemesini
sağlamaktadır.

SolidWorks internette bulunabilecek birçok ücretsiz eğitim notu ile kolaylıkla öğrenilebilir. En
yaygın kullanılan 3 boyutlu katı modelleme yazılımıdır. Birçok Üniversite, Meslek Yüksek
Okulu ve Teknik Lisede eğitimi verilmektedir. AutoCAD kullanıcılarının çoğu, 2 boyuttan 3
boyuta geçiş için SolidWorks'ü tercih etmiştir. Bunun sebebi AutoCAD dosyaları ile en uyumlu
3D CAD yazılımının SolidWorks olmasıdır. SolidWorks makine, mobilya, plastik/sac kalıpçılığı,
otomasyon, mekatronik, endüstriyel ürün tasarımı gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Ayrıca
birçok ipucu bulunmaktadır.[4]

TASARIM ve ANALİZ

N3 sınıfı aracımız içim merdiven tipi şasi tasarımı Solidworks ortamında tamamlandı. Program
üzerinde şasi boyutları, ağırlığı belirlendi ve, çekme, basma gerilmleri, Von Mises gerilmeleri

9
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

sonlu elemanlar metodu yardımı ile hesaplandı. Analiz ve tasarım ayrıntıları aşağıda
belirtilecektir.

Şasi Profilleri

 C Profil

Şasi ana kolları resimde belirtilen ölçüler

dahilinde C profili olarak tasarlandı. Ana kol
uzunluğu 9m olarak belirlenmiştir. C profiline
dayanım kazandırmak için iç yüzeylerde
10mmlik radyus verilmiştir.

 Kare Profil

Ana kolları birbirine bağlayan ve şasiye birliktelik

sağlayan ara desteklerin tasarımında kare profil
şekilde belirtilen ölçüler dahilinde kullanılmıştır.
Ara desteğin boyu 720 mm olarak belirlenmiştir.
Ayrıca profilin dayanımını arttırmak için 6 mm
radyus içe, 10 mm radyus dışarıya verilmiştir.

 I Profil

10
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Şasinin arka kısmındaki oluşabilecek fazla yüklerin

karşılanması amacıyla araca ek bir ara destek,
şasinin arka bölgesine yerleştirmek üzere şekilde
belirtilen ölçüler dahilinde tasarlanmıştır. Bu ara
destek I profili kullanılarak oluşturulmuştur. Profilin
dayanımını arttırmak amacıyla iç kısımlara 8 mmlik
radyus verilmiştir.

Şasi Hakkında Genel Bilgiler

11
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
 Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Şasi C profilden yapılmış 2 adet ana kol arasına konumlandırılmış 3 ara destek, 1 arka ara destek,
2 motor tutucu ara destek ve başta, sonda olmak üzere şasiye karakter kazandıracak parçalardan
meydana gelmiştir. Şasimizde 1 adet yüksek dayanımı ve özgün tasarımı ile şasinin
fonksiyonelliğini arttıran bir çeki demiri eklenmiştir.

Şasinin önünde bulunan özel fonksiyon ile tasarlanmış, şasiye etki edecek ilk darbeyi absorbe
edecek şekilde bir parça tasarlanmıştır.

Bunun devamında bulunan motorun yerini belirleyen ve şasi bütünlüğünü sağlayan 2 adet tutucu
destek özel araştırmalar sonucu tasarlanmıştır.

Şasinin ortasında bulunan 3 adet ara destek, özel tasarımlı tutucular ile ana kolları birbirine
bağlamaktadır. Ara destek üzerinde bulunan delikler; şasi üzerindeki mekanik ve elektronik
bağlantılarının yapılmasına ve şasi ağırlığının azaltılmasına dolayısıyla yakıt tüketiminede
olumlu etkide bulunacaktır.

Şasiye özgünlük kazandıran bir diğer parça ise, üzerinde çeki demirini bulunduran ve şasinin
arkasına montelenmiş parça yine ayrıntılı literatür taraması sonrasında tasarlanmıştır.

Şasi bağlantıları 10 mmlik kaynak ile sağlanmıştır.

Şasinin Rakamsal Özellikleri

 Uzunluk

Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğinde belirlenen azami boyutlar göz önüne
alındığında N3 tipi aracın genişliği azami olarak 2.55 m iken, tasarlanan şasinin genişliği 1.124 m
dir bu durum şasinin istenilen özelliğe uyum göstereceğini belirtmektedir.

12
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
 Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Uzunluk olarak incelendiğinde ise aracın uzunluğu 12 m olarak Motorlu Araçlar ve Römorkları
Tip Onayı Yönetmeliğinde belirlenmiştir. Tasarlanan şasi 9.020 m’dir ve uygun uzunluktadır.

 Kütle, Hacim, Yüzey Alanı ve Diğer Rakamsal Özellikler

Analizler ve Sonuçları

 Yayılı Yük Analizi

Von Mises Gerilim Görüntüsü

13
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Şasinin kaldıracağı maksimum yük 18 Ton olarak belirlenmiş bunun üzerine 1.5 emniyet
katsatyısı ile çarpılarak 27 Ton yük şasi üzerine yayılı olarak uygulanmıştır ve şasinin buna
gösterdiği tepki analiz edilmiştir. Sonuç olarak şaside arka aks bağlantıları çevresinde en yüksek
gerilim oluşmuştur. Bu değer 94423712 N/m^2 olarak gözlemlenmektedir. Bu değer şaside
herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.

Yer Değiştirme (mm)

Şasinin kaldıracağı maksimum yük 18 Ton olarak belirlenmiş bunun üzerine 1.5 emniyet
katsatyısı ile çarpılarak 27 Ton yük şasi üzerine yayılı olarak uygulanmıştır ve şasinin buna
gösterdiği tepki analiz edilmiştir. Bunun sonucunda en yüksek yer değiştirme şasinin arka
kısmında gözlemlenmiştir. Bu değer 9.698 mm olarak ölçülmüştür. Bu değer şaside herhangi bir
sorun teşkil etmemektedir.

 Ayrıntılı Yük Analizi

14
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Von Mises Gerilim Görüntüsü

Şasinin kabin kısmına motor ve kabin ağırlığı göz önüne alınarak 5 tonluk bir yükün, 1.5
emniyet katsayısı ile çarpılması sonucu 7.5 tonluk bir yüke maruz kalacağı hesaplanmıştır ve bu
kısım 75000 N luk kuvvet ile yüklenmiştir.
Kabin ve arka şasi arasında bulunan kısma 1 tonluk bir yükün 1.5 emniyet katsayısı ile
çarpılması sonucu 1.5 tonluk bir yüke maruz kalacağı hesaplanmıştır ve bu kısım 15000 N luk
kuvvet ile yüklenmiştir.
Şasinin arka kısmı ise12 tonluk bir yükün 1.5 emniyet katsayısı ile çarpılması sonucu 18
tonluk bir yüke maruz kalacağı hesaplanmıştır ve bu kısım 180000 N luk kuvvet ile yüklenmiştir.
Sonuç olarak en yükek gerilme şasinin arka aks bölgesinde gözlemlenmiş ve 179707008
N/m^2 olarak ölçülmüştür. Bu değer şaside herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.

15
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Yer Değiştirme (mm)

Şasinin kabin kısmına motor ve kabin ağırlığı göz önüne alınarak 5 tonluk bir yükün, 1.5
emniyet katsayısı ile çarpılması sonucu 7.5 tonluk bir yüke maruz kalacağı hesaplanmıştır ve bu
kısım 75000 N luk kuvvet ile yüklenmiştir.
Kabin ve arka şasi arasında bulunan kısma 1 tonluk bir yükün 1.5 emniyet katsayısı ile
çarpılması sonucu 1.5 tonluk bir yüke maruz kalacağı hesaplanmıştır ve bu kısım 15000 N luk
kuvvet ile yüklenmiştir.
Şasinin arka kısmı ise12 tonluk bir yükün 1.5 emniyet katsayısı ile çarpılması sonucu 18
tonluk bir yüke maruz kalacağı hesaplanmıştır ve bu kısım 180000 N luk kuvvet ile yüklenmiştir.
Sonuç olarak şasi üzerinde en fazla yer değiştirme şasinin arkasında meydana gelmiş ve
18.34 mm olarak ölçülmüştür. Bu değer şaside herhangi bir sorun teşkil etmemektedir.

16
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

 Burulma Analizi

Von Mises Gerilim Görüntüsü

Şaside burulma analizi için sol ön teker ve sağ arka makas bağlantıları sabitlenmiştir. 18 tonluk
yük 2ye bölünmüş ve 90000 N olarak sağ ön teker ve sol arka makas bağlantısına zıt şekilde
yüklenmiştir. Sonuç olarak şasi üzerinde önem arz eden bir gerilme meydana gelmemiştir.

Yer Değiştirme (mm)

Şaside burulma analizi için sol ön teker ve sağ arka makas bağlantıları sabitlenmiştir. 18 tonluk
yük 2ye bölünmüş ve 90000 N olarak sağ ön teker ve sol arka makas bağlantısına zıt şekilde

17
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

yüklenmiştir. Sonuç olarak şasi üzerinde en yüksek yer değiştir sağ ön tarafta gelmiş ve 96.89
mm olarak ölçülmüştür.

 Çeki Analizi

Von Mises Gerilim Görüntüsü

Son olarak şasinin 18 tonluk bir yük çekebileceğini göz önüne alarak bu değeri 1.5 emniyet
katsayısı ile çarpıp 27 tonluk bir çekme yükünü elde edilmiştir. Bu değer 270000 N olarak çeki
demirine çekme kuvveti olarak uygulanmıştır. Sonuç olarak en yüksek gerilme çeki demiri
üzerinde 1797944192 N/m^2 olarak hesaplanmıştır. Bu değer şasi üzerinde herhangi bir sorun
teşkil etmemektedir.

18
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Yer Değiştirme (mm)

Son olarak şasinin 18 tonluk bir yük çekebileceğini göz önüne alarak bu değeri 1.5 emniyet
katsayısı ile çarpıp 27 tonluk bir çekme yükünü elde edilmiştir. Bu değer 270000 N olarak çeki
demirine çekme kuvveti olarak uygulanmıştır. Sonuç olarak çeki demiri üzerinde en yüksek yer
değiştirme uç kısımda görüşmüş ve 8.325mm olarak ölçülmüştür.

19
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit
Gövde Tasarımı ve İmalatı Prof.Dr. H.Serdar YÜCESU

Kaynakça:

[1] http://tasitmekanigi.blogspot.com.tr/2014/01/sasi-ve-karoseri-nedir.html

[2] https://tr.wikipedia.org/wiki/Sonlu_elemanlar_y%C3%B6ntemi

[3] T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ DERS KİTABI
Ankara, 2011

[4] https://tr.wikipedia.org/wiki/SolidWorks

 www.guven-kutay.ch/ozet-konular/08d_civata.pdf
 https://til.scania.com/groups/bwd/documents/bwm/mdaw/mjiy/~edisp/bwm_0000448_1
9.pdf
 http://www.tirsan.com.tr/tr/products.aspx?cat_id=83&sub_cat=106&id=7ed60e5b1c0
f4c0cb9acc00c8d071645
 Ford Cargo 2538F Teknik Özellikleri
 Volvo FMX Teknik Özellikleri
 Treyler Şasinin Bilgisayar Destekli Tasarımı Ve Sonlu Elemanlar Metodu Le Yapısal
Analizi
 Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği

20
Şasi Tasarımı ve Analizi Orhan Türk-Aziz Kaan Yiğit