Professional Documents
Culture Documents
ZTLK 11j
ZTLK 11j
ZTLK 11j
—fuu Ñ;%mgh m%:u jrg t,soelajqfka 1937 §' fuh isoaëka isú,a hqoaOh uOHfha r;= yuqodfõ isá mka ,laIhla jk
fldñhqksiaÜjrekaf.ka fo,laIhla ñh.sh nj;a Tjqka w;sYhskau úma,jh˜ iy fâúâ fkda¾;a f.a —fkdksñ úisjk ishji˜ hk
mka; ú[a[dkl lïlrejka jQ njo úfÊisßj¾Ok fmkajd .%ka: yodrk f,i;a" iim iy iicd;Ys g ne|S úisjk ishjfia
ÿkafkah' —1919 § ,;a hqo ch.%ykfhka miq fldñhqksiaÜ ukqIH j¾.hdg ksu l, fkdyels jQ ld¾hh" tkï f,dal iudcjd§
mlaIhg kj idudðlhka ,laI .kkska .,d wdjd' fï kjl úma,jh idlaId;a lsÍu i|yd Wrfok f,i;a úfÊisßj¾Ok
idudðlhkaf.a foaYmd,k uÜgu" wysñ jQ whf.a uÜgug b,a,d isáfhah' —YS% ,xldj ;=, fnd,afYaúla j¾.fha mlaIhla
jvd fnfyúka my;a' ta iu.u mlaIfha iudc ixhq;sh uQ,sl ìys fkdjqfka ukao@˜ hk mekhg ms,s;=re foñka úfÊisßj¾Ok
fjkilg n÷ka jqkd' my, uOHu mka;sl fldgia mlaI fufia mejiSh( —ieneúkau Y%S ,xldfõ fnda,afYaúla j¾.fha
iy rdcH lghq;=j, jeo.;a ;eka w;alr f.k ;snqkd'˜ mlaIhla mej;shd' y;rjk cd;Hka;rfha bkaoshdkq Wmuydoaùm
wd¾Ól jHikh o byjyd.sh oqmam;alu ksid o mqoa.,sl YdLdj f,i 1942 § msysg jQ bkaoSh fnd,afYaúla f,kskajd§
iqrlaIs;Ndjh ms,sn| woyila rdcHfha iy mlaIfha wdh;k mlaIh ^ît,amSwhs& tu mlaIhhs' ,xld iu iudc mlaIfha
;=, jeã .sh nj;a jevfmdf,a fNdackd.drfhka osklg fkdñf,a ^,iim& isá" ms,sma .=kj¾Ok" tka'tï' fmf¾rd" fld,aúka
wdydr fõ,la ,nd .ekSu;a iqúi,a jrm%idohla njg m;a jQ nj;a wd¾' o is,ajd" f,ia,s .=kj¾ok iy fvdßla o iQid we;=,q
úfÊisßj¾Ok fmkajd ÿks' —l=vd kuq;a iqúfYaIS iudc wjYH;d fg%dÜialsjd§ lkavdhu" bkaoshdkq fg%dÜialsjd§ka iu. tlaj tu
iu. ks,Odßjd§ l=,hla f.dv kef.ñka mej;shd' 1923 c¾udkq mlaIh f.dv k.kq ,enqjd' f,dal iudcjd§ iuQydkavq ix.uhl
úma,jfha mrdch;a iu." 'cd;sl iudcj§' wd¾Ólhl j¾Okhg fldgila f,i ol=kq wdishdkq iudcjd§ iuQydkavq ix.uhla
;u øjHuh wkkH;d .eg.eiS we;snj jvjvd;a wjfndaOlr f.dv ke.Su i|yd th bkaoshdfõ o YS% ,xldfõo lïlrejka
.ksñka isá fuu ks,Odßjd§ l=,h" ;u wjYH;d ksfhdackh w;r fnda,afYaúla uQ,O¾u u; igka jeÿkd' ieneúkau th
flfrk foaYmd,ksl iy wd¾Ól jevms,sfj, f,i ';ksrfÜ uyck mlaIhla njg j¾Okh ùfï iEu ,laIkhlau mej;shd'˜
iudcjdoh' iQ;%.; fldg bosßm;a l,d' iage,ska iy nqldßka kuqÿ" 1940 .kkaj, w.Nd.fha§ ît,amSwhs h cd;Hka;rjdofha
bÈßm;a l, fuu kHdh ;uhs iage,skajdoh f,i wm úiska uQ,slj isg cd;sljdohg jvjvd;a m,a,ï nysñka isá nj;a" tys
y÷ka jkafka' fuh udlaiajdohg uq¨ukskau y;=re kHdhla'˜ m%;sM,hla f,i 1950 oS th cd;sljdoS ,iim h ;=, oshlr
ke.S tk ks,Odßjdohg tfrysj f,kska iy fg%dÜials wdrïNfha yerekq nj;a úfÊisßj¾Ok fmkajd ÿkafkah' —1950 .kka jk
isg igka l, nj;a" 1923 § fg%dÜials f.a kdhl;ajfhka úg y;rjk cd;Hka;rfha ,xld YdLdj f,i mej;sfha ,iim h
fnd,afYúla mlaIh ;=, jdu-úmd¾Yajh msysgqjd .ekqfka fuu hs' y;rjk cd;Hka;rh ;=, 1950 .kkaj, uq,a Nd.fha mek ke.s
ks,Odßjdohg tfrysj ks¾Ok mka;sl cd;Hka;rjdoh wdrlaId ixfYdaOkjd§ m%jk;djla jQ meíf,dajdoh g ,iimh uq¨ukskau
lsÍug nj;a úfÊisßj¾Ok fmkajd oqks' 1927 § fg%dÜials hg;a jqkd' iage,skajd§ ks,Odß ;ka;%hka wêrdcHjdofha
mlaIfhka m,jd yeÍu iy 1929 § Tyq ráka msgqjy,a lsÍug tackaishka fj;ehs fg%dÜials l, .=kdx.Slrkhka iy
wu;rj Tyq wkq.ukh l, oyia .kkla fnd,afYúlhka úYaf,aYkhka m%;slafIam l, meíf,dajd§ka" tu ks,Odß ;ka;%hka
iage,skajd§ ks,Odß ;ka;%h úiska >d;kh l, whqre wêrdcHjdohg tfrysj udkj m%.;sh ksfhdackh lrkafkah
úfÊisßj¾Ok úia;r lf,ah' —fidaúhÜ ix.uh ;=, lïlre hk iQ;%h f;dfrdïn,a l,d' tu m%;s-udlaiajd§ kHdhg wkq.; jQ
mka;sh ke.S isg" ks,Odß ;ka;%h úiska meyer.;a n,h" foaaYmd,k ,iim h" f,djmqrd wfkl=;a meíf,dajd§ka wkqhñka YS% ,xldfõ
úma,jhla u.ska kej; ;u w;g .;hq;= nj fmkajd foñka iage,skajd§ fldñhqksiaÜ mlaIh ^fldm& iu. foaYmd,kslj
fg%dÜials fkdlvjd wr.,fha fhÿkd' fg%dÜials úiska fhdackd ikaOdk .; jqkd' wjidkfha § ,iim h iy fldm" Okm;s YS% ,xld
l, foaYmd,k úma,jhg cd;Hka;r lïlre mka;sl úma,jhka ksoyia mlaIh tlaj uyck fmruqklau wgjd .ksñka lïlre
u.ska ,ndfok oejeka; ;,a¨j ms,sn|j W;aiql jQ iage,ska" tla mka;sfha foaYmd,ksl iajdëk;ajh mdjdÿkakd' fg%Üialsjd§ hehs
tla rfgys jQ ;=kajk cd;Hka;rfha mlaI YdLd m%.dV mrdchkag lshd.;a ixúOdkhla Okm;s mlaIhla iu. ikaOdk .; jQ fuu
fhduq l,d' 1926 ì%;dkHfha" 1927 Ökfha" 1933 c¾uksfha iy wjia:dj wm úiska y÷kajkq ,nkafka 'uyd mdjd§u' f,ihs'˜
1936-37 iamd[a[fha isÿjQ mrdchkag iDcqju j.lsj hq;af;a meíf,dajdohg tfrysj" fg%dÜialsjd§ uQ,O¾u fjkqfjka
iage,skajd§ ;ka;%hhs' iage,skajdoh hgf;a fufyhjqkq ;=kajk y;rjk cd;Hka;rh ;=, igka jeos úma,jjd§ka úiska 1953 §
cd;Hka;rfha wLkav mdjd§ï iy fo%days;ajhka yuqfõ cd;Hka;r msysgqjd.;a y;rjk cd;Hka;rfha cd;Hka;r lñgqj ^ycdcdl&
iudcjdoh u; mdol jQ kj cd;Hka;rhl wjYH;dj myod hkq udlaiajdofha iy fnd,afYúlajdofha wLkav;dj ksfhdackh
foñka 1938§ fg%dÜials y;rjk cd;Hka;rh wdrïN l,d'˜ lrk tlu f,dal lïlre mka;sl ixúOdkh neõ úfÊisßj¾Ok
weú,Sug wdikakj ;snQ f,dal hqoaOh je,elaùu i|yd y;rjk mejiSh( —iim mQ¾j.dó úma,jjd§ fldñhqksiaÜ ix.uh 1968 §
cd;Hka;rh úiska bÈßm;al," cd;Hka;r iudcjdoh u; mdol msysgqjk ,oafoa ycdcdl ys ,xld YdLdj f,ihs' tod úfldi fuka
jQ f,dal hqo-úfrdaë jHdmdrhla ;=, lïlre mka;sh n,uq¨ wo fnda,afYúlajdofha wLkav;dj ksfhdackh lrkafka iim hs'
.ekaùfï jevms,sfj, g uq¨ukskau i;=rej ls%hd l, iage,skajd§ka iim g ne|S th uyck úma,jjd§ mlaIhla njg mßj¾;kh
iy iudc-m%cd;ka;%jd§ka wêrdcHjd§ka iu. iïuq;Skag lsÍug Wrfok f,i fuys isák iEu fokdf.kau b,a,d isákjd'˜
.sh wdldrh úfÊisßj¾Ok fmkajd ÿkafkah( —fï mdjd§ï iy ixjdoh wjidkfha§ ;u woyia m%ldY lrñka le,ksh úYaj
fo%daySlïj, m%;sM,hla f,i 1939 iema;eïnrfha oSS fojk f,dal úoHd,fha isiqfjl= fufia mejiSh(
hqoaOh weú¨kd' bka udi .kklg miq" tkï 1939 wf.daia;= 21 jk —ieneúkau fuh nqoaêh l,Uk Ñ;%mghla iy idlÉPdjla'
od" iage,ska ;u tacka;fhl= ,jd fg%dÜials urd oukq ,enqjd' tjlg uQ,sl jYfhka wjYH jkafka oejeka; fik.lg wduka;%kh lsÍu
fg%dÜials isáfha fulaisfldafõ' jir yhla mqrd we§ .sh reÿre fkdfjhs' wduka;%kh lrk fofhys nqoaêuh .eUqrhs' b;sydih
hqoaOfhka ñ,shk 60 l ñksia Ôú; ì,s .;a;d' wjidkfha§ tlai;a ms,sn|" ug ;snQ fndfyda jHdl+, ;eka fuysoS ug meyeos,s
ckmoh m%uqL ù wgjk ,o mYapd;a hqo ld,Sk f,dal OfkaYajr lr.kak yelsjqkd' fujka jev igyka ;j;j;a ixúOdkh
m¾hdfha w;s uQ,sl l=¨kla jQfha reishdkq iage,skajd§ ;ka;%hhs'˜ lrk f,i b,a,d isák w;f¾ bÈßfha§ Tfí ixúOdkh iu.
1980 .kkaj, we/ô" ksYamdokfha N+f.da,Slrk ls%hdj,sh;a iómj lghq;= lsÍug ud iQodkï nj m%ldY lrkak leu;shs'˜
iu. ish¨ cd;sljd§ wd¾Ól ms,sfj;a w¾nqohg .sh nj;a" wjidkfha § iim fmd;a fïih jgd frdla jQ Tjqyq udlaiajd§
bka jvd;au orekq m%;súmdl úkafoa —;ksrfÜ iudcjdoh˜ u; fmd;am;aa o" reishdkq úma,jh wOHhkh l, hq;af;a uka o@
mokï jQ fidaúhÜ ix.uh nj;a úfÊisßj¾Ok fmkajd ÿks' yd reishdkq úma,jfha Y; ixj;airh 1917-2017 hk uefhka
—fidaúhÜ ix.uh ì| jegqfka udlaiajdofha wiu¾:Ndjhla ksid f,daifjw ys m, l, fâúâ fkd¾;af.a ,sms o we;=,;a f.dkqfõ
fkdj" iage,skajd§ ks,Odß ;ka;%h ls%hd;aul l, m%;s-udlaiajd§ msgm;a 26 la o ñ, § .;ay' ure;s-iqiqls lïlrejka ksoyialr
';ksrfÜ iudcjdoh' ksid˜ hehs i|yka l, fuu lrekq jvd;a .ekSfï fm;aiug 30 lg wdikak m%udkhla w;aika ;enQy'
.eUqßka wOHhkh lsÍu i|yd fg%dÜials f.a —mdjdÿka © www.wsws.org