IPURUAKO MERKATU PLAZAREN

Birgaitzea

Argazkia: Ipuruako Merkatu Plaza c.1960. / Archivo Municipal de Eibar Ref. 35050HIF 2019ko urtarrilak 2
Edukia

1. Aurkezpena
2. Proiektuaren deskribapena
2.1. Auzoko ezaugarriak eta beharrak
2.2. Auzoko baliabideak
2.3. Proposamena: Ipuruako Merkatu Plaza,
auzoko gunea
3. Argazkiak
4. Eraikina: bere historia
5. Plano historikoak (birmarraztuta)
6. Erreferentziak
Aurkezpena
Txosten hau, hasiera baten Eibarko ume eta fami-
liei zuzendutako espazio bat diseinatu eta proposat-
zeko den arren, funtzio anitza izango lukeen eraikin
batentzako proposamena da. Herritarrok herrigintzan
parte hartze aktiboa izatea guztiontzat ona izan daitekee-
la uste dugulako, eta udaletxeak herriaren proposamenak
entzuteko prest dagoela badakigulako. Lehenik eta behin
eskerrik asko komunikazio hau errazteagatik.
Jakin badakigu, etorkizunean herritar heldu izango
direnen bizitzako lehen 6 urteak, bereziki lehen 3ak, umeen
garapenerako oinarriak direla, eta gurasoekiko atxikiduraz
gain, inguruarekin duten erlazioa, esperientzia sentsoriala,
fisikoa eta emozionalak hor hasten direla. Aldiz, gaur egu-
neko gurasoen lanek, familien eredu aldaketek, klimak eta
hirigintza motak, ez du umearen inguruan sare bat sortzen
laguntzen. Baina ez hori bakarrik, herritarren arteko in-
tegrazioa bultzatu nahi bada, guraso (ama eta aitak)
diren herritarrak urte horietan desagertu egiten dira
parte hartze sozial eta kulturaletik, espazio priba-
tuetan bakarrik egon daitezkeelako haien umeekin.
Hortaz, herritar hauen sare bat garatzea fase haue-
tan, aurreragoko elkarbizitzarako eta auzolana egin
ahal izateko lehen urratsak izan daitezke.
Auzoek, baliabide publikoak izatea ere merezi dute, zer-
bitzuen irisgarritasunak diskriminaziorik gabe eman dadin,
hirigintzaren ikuspegi sozialago batetik.
Eibarrek, baliabide asko dituen arren ez dago
ume txikientzat (0-6) zuzendutako espazio publiko
edo gune babestu eta moldaturik. Proposamen honen
egileoi, Ipuruako auzoan bizi garenez, auzoan identifika-
tu dugun arazo bati irtenbidea bilatzeko proiektu xume
hau bururatu zitzaigun. Uste dugu behar eta soluzio hau
transferigarri dela beste auzo eta behar batzuentzat, baina
guk gure auzoa ezagutzen dugu, eta Ipuruako merkatu
Plaza eraikuntza hustu dela ikusirik, erabilera pu-
blikorako oso egokia dela iruditzen zaigu. Gogora
dezagun eraikin hau 1952an diseñatu zela Federi-
co Mayo-ko babes ofizialeko etxebizitzekin batera,
herritarroi zerbitzu publiko bat eskeintzeko, beraz
guztiz aproposa da. Horregatik, guraso talde bat elkartu
gara, profesional bezala eta beste herri-hiri moduen eza-
gutza dugula aprobetxatuz, ideia udaletxeko arduradunei
helarazteko. Ez dugu inolako elkarte, erakunde edo
partidu politikorekin loturarik, beraz gure irizpidea
independentea da eta babes instituzionalik gabea.
Agian daturen bat ez da egokia, eta zehaztasunak
ez daitezela atzera botatzeko aitzakia, mesedez. Jarritako
adibide asko oso gertukoak ditugu, edozein zalantza galdetu
besterik ez duzue. Agian honek suposatzen duen inbertsio
ekonomiko eta pertsonalak bideragarritasuna zaildu dezake.
Baina egin dugun esfortzuak eta bereziki helburuak merezi
duelako, eta proiektua deskribatu eta babesten duen txos-
ten hau garatzeko gure denbora libre urrian egin dugulako,
arreta eskaintzea eskertuko dugu.
Auzoko ezaugarriak eta beharrak
Lehenik, auzoko beharrak deskribatuko ditugu, gero
dauden baliabideak eta azkenik proposamena aurkeztuko
dugu:

- Generazio aldaketa auzoan (familia gazte kopurua handit-

zen ari da)

- Auzoko eta inguruko haurrentzat eta familientzat ez dago

aterperik. Inguruko eskola desberdinetako (Lasalleko es-
kola, Argatxako haurreskola, Aldatzeko haurreskola, Mogel
Isasi) haurrak nora doaz gero arratsaldetan edo asteburue-
tan?

- Bertako produktuak saltzeko toki irisgarri bat, “Azatapo-

rrua”k egiten duen bezala, bide batez auzokideei merkatu
plazaren funtzioa beteko lukeena.

- Zerbitzuz hornituta dago: denda txikiak eta handiak kirol-

degia, Eibar futbol elkartea, dantza akademia, Pausoka, zer-
bitzu pribatuak, farmazia, eta zaharren egoitza. Baina ume,
gazte eta familiek ez dute zerbitzu publikorik egoteko.

- Proportzioz, Eibarko populazio zati handia bizi da ipuruan

kontzentratuta.

- Kultura eta zerbitzu sozialek bat egiten duten proposame-

nak oso eraginkorrak izan dira hainbat tokitan erabilera sus-
tatzeko eta integraziorako. Etorkinen edo baliabiderik gabe-
ko pertsonen herrigintza egitea ahalbidetzeko, eraikuntza
publikoek baldintzak bermatuta izan behar dituzte: izaera
publikoa, irisgarritasuna, baliabide onak eta parte-hartzea.
Errotu gabeko hiritarrak ez dira nahasten hiritar egonkor-
tuekin eta herrian parte-hartzeko espazioak sustatzea ga-
rrantzitsua da pertsona horien aurrezagutzarako. Adibide
batzuk: Xamfra (arte eszenikoen bitartez).
Auzoko baliabideak

1. Ipuruako Kiroldegia: bazkideentzat soilik eta Kiroldegiko

hall-ean ez dute onartzen jolas librea. Astebukaeratan sa-
rrera librea, baina ez dago moldatuta aipatutako 0-6 adin
tarterako (adibidez: eraikineko barandek ez dute araudia
betetzen eta arriskutsuak dira adin txikiko haurrentzat).

2. Ipuruako zaharren egoitza

3. Jazinto Olabeko ludoteka: 6 urtetik aurrerakoentzat ludo-

teka eta ordutegi eta erabilera mugatuarekin

4. 0-6urte bitartekoek erabiltzen dituzten espazio publikoak:

4.1. Aterperik gabeko parkeak: Jazinto Olabe,

Abontza, Santaines, Torrekua (4 urtetatik aurrera)

4.2. Aterpea duten parkeak: urkiko parkea: aterpea

dauka baina neguan hotza da eta ez dago auzoan

4.3. Argatxako jardinak: aterperik gabe

Proposamena: Ipuruako Merkatu
Plaza auzoko gunea
Lehen esan bezala, herrian eta Ipuruan ez dago Ipuruako merkatu plaza auzoaren erdian dago kokatu-
ume txikiak (0-6) egoteko toki babesturik eta mol- rik, eta bere inguruan etxebizitza eta bizilagun kontzentrazio
daturik: parkeak badaude, baina eguraldi txarra handia dago. Hemen proposatzen dena proposamen mal-
eta hotza denean ezin dira erabili. Gainera, ditugun gua da. Ez trinkoa. Horrek esan nahi du baldintza ekonomi-
parkeek psikomotrizitatea eta sozializazioa lantzeko ego- ko, pertsonal eta garatze fasearen arabera, aldatzen joan
kiak izan daitezkeen arren, beste espazio mota batzuk daitekeela. Hau da, agian jarduera gutxi batzuekin hasi, eta
bultzatzea beharrezkoa iruditzen zaigu, arreta, sor- egonkortu ahala eta emaitzaren eta herritarren partehart-
mena, musika, emozioen kudeaketa etab. lantzeko. zearen arabera, erabilerak birplanteatu egin daitezkeela.
Lehen urteetako (0-3) garapenerako oso garrantzitsuak dira
mugimendu librea, lurrean ibiltzea, eta esperimentazioa eta
baita umearen ama, aita edo erreferentea gertu eta babes-
ten egotea. 3-6ra aldiz, sormena eta ume bakoitzaren moti-
bazioak indartzea oso garrantzitsua da bere garapenerako,
konfiantza eta emozioen kudeaketan lagunduko dio besteak
beste.

Bestalde erabilera anitza eta intergenerazio-

nala oso aberasgarria dela uste dugu, horregatik
Ipuruako merkatua izandakorako adin eta funtzio
desberdinak biltzen dituen zentru edo elkargune
bat proposatzen dugu. Hiri zentruak edo zentru zibiko
delakoek kultura eta behar sozialak betetzen dituen baliabi-
deak eskeini ditzake auzoz-auzo, Eibarko orografía kontutan
hartuz, irisgarritasuna hobetzeko eta herri partaidetza area-
gotzeko. Horretarako hiri-eraikuntza oinarrizkoak direla uste
dugu. Izaera publikoa kontutan hartuz, elkarbanatzea, eta
auzoari bizitasuna emateko zerbitzu pribatuez gain.
Hurrengo taulan jarduera posibleak daude deskribatuta:

Zer Nori zuzendua Espazioa eta Ereduak Noiz

baliabideak

Sorkuntza-ludoteka-liburutegia 0-3, eta 3-6 urte (1, 2) Ekogunea eta

etaUbik
Urnietako Ordutegi jarraia
haurreskola

Denbora banku irekia: ezagutza eta laguntza elkartrukerako Irekia Kudeaketa Banc
Banc del
del temps
temps eta
etaBanc
Banc Kontaktu eta elkartrukerako
agenda (1) del temps esc
del temps esc bakarrik

Jarduera desberdinak: Haurrak, gazteak, helduak (1,3) Centre

Centre cultural
cultural Can felipa
Can felipa Jardueren arabera: egun eta
 musika, dantza, zirku eta antzerki tailerrak eta adinduak ordutegi zehatzak
 jolas librea
 sukaldaritza tailerrak
 ipuin kontaketa
 birziklaia, ingurugiroa ezagutu eta errespetatzeko
tailerrak
 emozioen kudeaketa
 ...

Talde desberdinen bilgunea: edoskitze taldeak, guraso Helduak (1, 2) Lactancia con gracia
Lactancia con gracia Aurretik erreserbatuz
taldeak, ariketa fisikoa ama eta haurrentzat..

Hitzaldiak, mahai-inguruak, antzerki eta dantza ikuskizun Helduak (1, 3) Aurretik erreserbatuz
txikiak, kontzertu akustikoak

Kontsumo taldea eta denda Produktore eta Salerosketa stand Azataporrua

Azataporrua Ordutegia zehazteke
kontsumitzaileak bat (4)

Auzoak proposatutakoak...

Espazioen deskribapena: 1) harrera eta koordinatzaile bat arau eta erabilera balditzen arduradun; 2)Areto polibalentea: jolas pedagogikoak, instrumentuak, liburuak, koltxonetak, kojinak,
eta arbelak; 3)Eszenatoki eta areto txiki bat jarlekuekin; 4)salerosketa stand bat.
Proposamena: Ipuruako Merkatu
Plaza, auzoko gunea (planoak)
ARGAZKIAK

Argazkiak
Fachada Norte
 Argazkiak
Fachada Oeste
 Argazkiak
Jardines de Argatxa
 Argazkiak
Fachada Oeste
 Argazkiak
Fachada Oeste
 Argazkiak
Fachada Sur
 Argazkiak
Fachada Este
1941
Eraikina: bere historia
Proyecto de urbanización.
Regiones devastadas
Ensanche de Ipurua:
ciudad jardín
Gerra ostean, Eibar berreraikitzeko “Regiones De-
vastadas” deritzonaren barruan diseinatu zen eraikina
hau, hain zuzen ere Ipuruako “ensanche” edo zabaldu-
ra proiektuaren barruan.

Federico Mayo etxebizitza multzoa Joaquín Do-

mínguez Elosegui arkitektoak diseinatzen du 1952an:
308 babes ofizialeko etxebizitza, 22 denda, merkatua,
eskola, eliza eta komentuarekin. Sei etxebizitza-bloke
bi errenkadatan banatuta, eta mutur bakoitzen erabi-
liera publikoa duen eraikin bat proposatzen ditu; alde
batean eskola, bestean merkatua. Hegoaldean eliza eta
komentua.
Archivo General de la Adm. Pública de la Comunidad Autónoma de Euskadi.

1951
Ref. I-354-3.
Ipuruako merkatu plaza Martin Churruca promo-
Proyecto de urbanización. toreak sustatzen du 1952ko urrian:
Regiones devastadas
La zona de deportes se traslada al
ensanche de Ipurua y se elimina la
ciudad jardín. Las ampliaciones de
- Beheko solairuan, 305,60m². Lur gorabehera dela
la fábrica ALFA ocuparán la zona eta, hego-ekialdeko partea geratzen da erdi-lurperatu-
deportiva proyectada en 1941.
ta. Iparra partean, 46,40m2-ko atondo bat, lau arra-
indegi, 15,68m2-tako biltegi bat, eta lehen solairura
eramaten gaituen eskailera.
- Lehenengo solairuan, 325m². Sarrera nagusia men-
debaletik eskailera zentral handi batekin eta alde
bakoitzera ate bana. Areto nagusian, erdian, kokatzen
ditu baserritarrak, barazki, esnea eta lora salmentare-
kin. Hauek inguratuz aurkitzen dira laborategiak, haragi
eta hegazti salmenta postuak, komunak eta beheko
solairura jaisteko eskailera.
 Sei etxebizitza-bloke bi
errenkadatan banatuta,
eta mutur bakoitzen era-
biliera publikoa duen erai-
kin bat proposatzen ditu;
alde batean eskola, bes-
tean merkatua. Hegoal-
dean eliza eta komentua.

c1960 Grupo de viviendas de Federico Mayo.

Archivo Municipal de Eibar Ref. R3_3
c1960 Grupo de viviendas de Federico Mayo.
Archivo Municipal de Eibar Ref. 21021 HIF
c1960 Grupo de viviendas de Federico Mayo.
Archivo Municipal de Eibar Ref. 21012 HIF
Plano historikoak (birmarraztuta)
BIBLIOTECA DE CREACIÓN - UBIK
ERREFERENTZIAK
Ubik es la biblioteca de creación de Tabakalera
especializada en cultura contemporánea y abierta
a toda la ciudadanía.

Como biblioteca de creación, Ubik se desarrolla

en base a tres ejes que se entrelazan: aprender,
crear y disfrutar. De esta manera, y más allá de
los servicios imprescindibles y básicos de toda
biblioteca, estimula el aprendizaje y la capacidad
creativa, tanto del público especializado en la
materia, como de todas aquellas personas que
tienen interés por el pensamiento contemporá-
neo, las artes, la tecnología, el audiovisual y el
sonido, así como los videojuegos.

El conocimiento compartido, la colaboración y la

co­creación conforman la base de Ubik. Un pro-
yecto flexible que quiere caminar de la mano de
la sociedad.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
Espacios y mobiliario para to-
das la edades. Incluye rincones
para niños de 0-6 para leer, jugar
ycrear.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
INVERNADEROS DE CREACIÓN (UBIK)
Espacios flexibles a modo de cabaña de madera
ideados que tienen como objetivo dar respuesta
a actividades diversas: reuniones, trabajos en
grupo, presentaciones etc.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
SALÓN - Salon biblioteca (UBIK)

El Salón es un espacio libre de tecnología. Te ofrece la oportunidad de vivir una experiencia analógica, estar tranquilamente y disfrutar del silencio.
Del mismo modo que en el salón de cualquier hogar, es un "cuarto de estar", un espacio donde se puede mirar desde la ventana el paso de los trenes, leer un
libro, hojear una revista o viceversa. También descansar y disfrutar de un momento de evasión.
Te invitamos a que entres y "desconectes" un rato y, para que lo puedas hacer, te recomendamos que dejes fuera dispositivos como el teléfono móvil, la tablet,
reproductores de música...

PLATÓ DE UBIK -
plató audiovisuales biblioteca

Pensando en aquellos que se sientan atraídos por los audio-

visuales, en Ubik se ha construido un pequeño plató. En el
mismo se ofrece la oportunidad de grabar un vídeo entre
amigos, jugar a representar diversos personajes delante de
una cámara, realizar un trabajo para la escuela y/o hacer
algo distinto entre padres e hijos. Para poder utilizar el plató
Ubik es necesario ser socio: Login/Registro.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
RINCÓN DEL SONIDO (UBIK)

Los distintos sonidos producidos por las nuevas

técnicas y estéticas ocupan un lugar especial en
Ubik. La música experimental, por ejemplo, estará
representada de una manera especial en el Rincón
del Sonido. No solo eso sino que muchos instru-
mentos de música estarán a disposición de los
socios, para que hagan pruebas con música y sonido
y la creatividad personal no conozca límites.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
RINCÓN DE LOS VIDEOJUEGOS (UBIK)

Con los videojuegos también se puede aprender, crear y dis-

frutar. Por ese motivo, en el Rincón de los Videojuegos encon-
trarás juegos actuales y también tíulos míticos, creados para
diferentes máquinas (PC, Play Station, Xbox….). Podrás jugar
con ellos en la biblioteca, pero también hacer uso del servicio
de préstamo y llevártelos por una semana.

Del mismo modo, en Ubik trabajamos también distintos

aspectos del mundo de los videojuegos, tales como la progra-
mación o el proceso de creación de un videojuego, en talleres
dirigidos a de fomentar la creatividad de los ciudadanos inte-
resados en los videojuegos. Por otra parte, también ofrecemos
contenidos de corte investigativo en torno a los videojuegos,
reflexiones sobre su influencia sobre las personas más jóvenes
o la industria de los videojuegos.

En Ubik tenemos tres puestos para jugar con los videojuegos,

en los que enciontrarás una Xbox, dos Play Station 3 y dos
Wii. También dispones de dos ordenadores, dedicados a jugar
y programar, respectivamente.

Además, en breve contaremos con una WiiU, una Play Station

4, una PSVita, una PSP y una N3DS.

Quienes dispongan de la tarjeta Tabakalera pueden llevarse a

casa una Wii, PS3, PS Vita, Nintendo3DS o Xbox. El préstamo
es para tres días.

Si deseas conocer la colección de videojuegos que tienes a tu

disposición, sigue este enlace: Colección de videojuegos. Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
RINCÓN DE LA TECNOLOGÍA (UBIK)
Rincón de la tecnología - Biblioteca

El Rincón de la Tecnología es un espacio de acercamiento a la

cultura y a la tecnología digital. Este servicio ofrece una opor-
tunidad de inmersión en la robótica, la electrónica, el software
y hardware libres, la relación entre tecnología y pedagogía, las
impresoras 3D y un largo etcétera.

El proyecto consiste en tres estaciones de tecnología, tres mi-

ni-laboratorios móviles dotados de todo lo necesario para
acercar a los usuarios de Ubik las posibilidades creativas de la
tecnología.

Hemos diseñado las estaciones de tecnología a partir de anda-

mios industriales, modificando estos hasta conseguir convertir-
los en una herramienta más para los usuarios de la Biblioteca.
Son autónomas, especializadas en diferentes tecnologías, pero
juntas crean un contexto.

En torno a las estaciones podemos encontrar un graffiti, una

obra sonoro-interactiva diseñada por 400 Muralismo, que ayuda
a contextualizar ese espacio de laboratorio de tecnología en
Ubik.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Sorkuntza Liburutegia
Haur parkea

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Ludoteka - Haur parkea
Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Ludoteka - Haur parkea
Maushaus, arte eta arkitekturaren inguruan ideia labo-
rategi bat da. Eduki pedagogikoak, baita ere objetuak
eta ikastaldi ludikora zuzendutako lekuak, diseinatzen
dira toki honetan. Maushausek kontzeptu transmisio
moduak bilatzen ditu jokoetan, eraginetan eta perfor-
mancesean zehar, guztiok barruan dugun jokorako
ahalmena sustatuz.

Maushaus hezkuntza artistiko-teknikorako proiektu bat

da, gaztetxoei zuzendutakoa, eta tailerren bidez arkitek-
turarekiko harreman afektiboa ezartzea eta hiria osatzen
duten elementuen azterketaren bidez haren hizkunt-
zaz jabetzea du helburu. Maushaus proiektuaren bidez
haurren jakin-min espaziala piztu eta estimulatu nahi
da, hiri ingurunea hauteman eta errespeta dezaten, gure
bizimoduaren gertalekua baita.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Arte eta Arkitektura tallerrak
Xamfrà , Centro de música y escena del Raval (Barce-
lona), quiere ser un espacio para que niños , jóvenes,
personas mayores y familias sobre todo del Raval y de
Ciutat Vella , pero también de otros lugares de la ciudad
, puedan encontrarse y compartir vivencias a través de la
música , la danza y el teatro .
El trabajo en Xamfrà es siempre en grupo. Se hace músi-
ca, danza y teatro colectivamente y en cooperación y se
respeta y deja espacio a todas las capacidades y ritmos de miso y la red de esfuerzos individuales, que son quienes
progreso individual.
A través de estos lenguajes que son a la vez un elemento
motivador, colectivo y compartido, vía de acceso a las
EMOCIONES y su manifestación, se trabajan proyectos
artísticos que permiten a los chicos y chicas disfrutar de
vivencias donde su participación y aportación individual
hacen crecer y ayudan a hacer realidad el resultado del
colectivo.
Este resultado colectivo sólo se consigue con el compro-
lo hacen posible.

Qué hacemos y cómo lo hacemos? Este resultado, además, se presenta públicamente a los
vecinos de este o de otros barrios y poblaciones. El reco-
Los talleres que ofrecemos en Xamfrà se provechan de nocimiento social del esfuerzo se convierte en una pieza
la riqueza de las artes escénicas para favorecer la convi- clave para el AUTOVALORACIÓN, tanto de los indivi-
vencia en nuestra comunidad y la sociedad. La música, el duos como de los colectivos, y por extensión del centro y
teatro, la danza, por su condición de artes en el tiempo, el barrio.
posibilitan la expresión conjunta y simultánea, de modo
que permitan poner el énfasis en los procesos creativos y
de aprendizaje y no tanto en el resultado final. Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Talleres de música y escena, un espacio de encuentro y convivencia
Es un espacio donde las ma-
dres comparten dudas, penas y
alegrías.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Taller de Lactancia
Guraso eskola
Escuela de padres

Guraso eta seme-alabekin elkar ulert-

zea

Gure autoritatea mantendu, autorita-

rioa izan gabe, Gure seme-alabekin
komunikatzea ere ¡Ikasi daiteke! Nola
hitz egin gure seme-alabei entzun
diezaguten… Nola entzun hitz egin
dezaten… Ariketa praktikoen bidez,
gurasoek egunerokotasuneko zalant-
za eta gatazkei aurre egiteko moduez
arituko gara.

Hilean behin 2 orduko saioak. Gehie-

nez 15 pertsonako taldeak.

Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Guraso eskola
 Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
Cooperativa de consumo ecológico. Mercado de productos locales
Ipuruako Merkatua
Erabilera posibleak:
kM0 Jatetxea