TEMA

- ay ang nilalaman ng kwento o kung saan tungkol o hango ang kwento.

- Ito din ang pangkalahatang kaisipan na nais palutangin ng may-akda ng
kwento upang mas maintindihan ng manunuod o mambabasa.
- Dito din nabubuo ang kaisipan ng manunuod.

“HACIENDA”

“Miguel Anak, tingnan mo ang buong paligid.” ang nakangiting paanyaya ni Ruben sa anak na lalaki.
“Napakaganda po.” Tumingala si Miguel sa amang si Ruben habang nakatayo ang mag-ama sa tuktok ng
burol.

“Tama ka. At tingnan mo nang maigi ang buong lupain anak. Ito ang tatandaan mo, magmula ngayon,
ang buong lupain na ito, hanggang sa kung saan ang marating ng mga mata mo – “ Sabik na muling tumingin si
Miguel sa ama. “Diyan ka magtatrabaho.”

At iniabot ni Ruben ang kanyang regalo para sa ika-sampung taong kaarawan ng anak. Ang kanyang
bagong salakot at itak.

“PLANO”

“Toti anak, magbe-bertdey ka nanaman bukas, matanong nga kita, ano ba talaga ang mga plano mo sa
buhay?” “E ‘Nay, simple lang naman mga ambisyon ko sa buhay e, magkaron ng magandang trabaho,
makapag asawa, magkaron ng milyones sa bangko at makabili ng magarang kotse. Kapag natupad ko nang
lahat ng ‘yon ‘Nay, makakapag relaks na tayo habambuhay.”

Napaiyak na lamang si Aling Mena sa tinuran ng anak. “Nay?”

“Anak ka ng ama mong magulang, treinta y siete anyos ka na bukas, tatlumpu’t pitong taong ka na ring
nagre-relaks dito sa bahay! Animal na ito…”

“Kuyog”
‘Magnanakaw magnanakaw! Habulin nyo yung
magnanakaw!” Halos mapatid ang litid ng
tindera sa pagtili habang itinuturo ang
taong nananakbo nang matulin.

Nahablot ng mga tambay sa palengke ang

magnanakaw at agaran itong kinuyog ng mga
tao hanggang sa ito’y mawalan na lamang ng
malay sanhi ng tinamong suntok, tadyak at
hampas mula sa taumbayan.

Paglapit ko para umusyoso, dahan-dahang

gumulong sa paanan ko ang dalawang botelya
ng mga gamot na itinakbo ng batang si Teryo
mula sa botika.At nasaksihan ko ang pagkalagot
ng kanyang hininga, may dalawang minuto bago
dumating ang ambulansya
F8PD-IIIa-c-29: Tema
Ang balbal o islang ay ang di-pamantayang paggamit ng mga salita sa isang wika ng isang partikular na grupo
ng lipunan. Tinatawag din itong salitang kanto o salitang kalye.
Ito ang mga salitang nabuo o nalikha sa impormal na paraan. Ito rin ang mga salitang nabuo sa mga
pinagsasama o pinagdugtong na salita.

Halimbawa:
 parak, lespu (pulis)
 iskapo (takas)
 istokwa (layas)
 juding (binababae)

Ang kolokyal ay mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ngunit may kagasangan
at pagkabulgar, bagamat may anyong repinado at malinis ayon sa kung sino ang nagsasabi o nagsasalita.
Ito ay kadalasang pinaikling salita dahil sa pagkakaltas ng ilang ponema.

Halimbawa:
 aywan – ewan
 piyesta – pista
 nasaan – nasan
 saan ba? – san ba?

Ang bayaga ay isang uri ng balbal na salita. Ito ay tumutukoy sa mga salitang ingles na di masalin sa salitang
Filipino kaya inihahalo nalang ito sa pangungusap.

Halimbawa:
 ang mga volunteers ay dumating na mula sa Maynila.
 Super Typhoon Yolanda ang pinakamalakas na bagyong dumaan sa Pilipinas.

Gawain:
Panuto: Panuto: Isulat sa patlang ang tamang antas ng wika. Isulat ang letrang K naman
kung Kolokyal, B naman kung Balbal, BY kung banyaga.
1. Forum
2. Pa’no, alis na ‘ko.
3. O,’gang dito n aka lang?
4. Pinoy
5. Haybol
6. Erpats
7. Manila
8. Mayron
9. Campaign
10. Laptop

Gawain:
 Panuto: Alamin kung anong uri ang antas ng wika ang nakasalungguhit na salita sa bawat
pangungusap.
1. Ang mga bata ay naghahanda para sa darating ng pista.
2. Kailangan na ang mga tao ay advance in terms of technology.
3. Ang mudra ko ang pinakamaganda sa lahat.
4. S’ya ang nakaatas sa tungkulin na iyan.
5. Ang mga mag-aaral ay cooperative sa bawat Gawain na gagawin.
6. Pre , ang ganda naman ng bahay mo.
7. Masayang dinaos ang Christmas Party ang mga kabataan .
8. Fun Run ang Gawain mamayang hapon.
9. Ang magkakapatid ay tumungo sa bahay ng kanilang Beshies.
10. Ang mga momshies ay nagdiwang ng araw ng mga ina.

Gawain:
Panuto: Gamitin ang mga sumusunod na salita sa pagbuo ng pangungusap.

Barangay Forum Empty Nay Datong Facebook K’ya

Kaylan Ba? Balocawehay National High School Parak Nasan

F8WG-IIIa-c-30 : Antas ng Wika

Negatibo
- Ito ay mga pahayag o mga salitang nagbibigay ng masama o di magandang epekto.
- Maaaring magdulot ng kasamaan o di kaaya-ayang kinalabasan mapasalita o pasulat man.

Halibawa:

 Di gaanong maganda ang balita na narinig ko sa radio.

 Mabababa ang mga marking nakuha ng anak ko sa halos lahat ng asignatura.

Positibo
- Ito ay kabilaktaran ng mga salita o pahayag na negatibo.
- Ang mga salita o pahayag dito ay mga magaganda ang epekto sa mga taong nakakarinig o
nakakabasa.

Halimbawa:
 Ang mga balita ngayon ang nakakapagdagdag ng mga impormasyon
 Ang mga marking nakuha mo ay matataas.

Gawin:
Panuto: Tukuyin kung ang mga sumusunod na pahayaga ay positibo o negetibo.
1. Ang malas ng mga tao ngayon.
2. Naging maganda ang takbo ng talakayan
3. Lahat ay nakakuha ng mabababang marka
4. Nagalit ang guro dahil sa pasaway na mag-aaral
5. Matagumpay na dinaos ang kaarawan ni June
6. Masayang nakiisa ang mga guro sa araw ng kalayaan.
7. Ang palabas ay di magandang panuorin
8. Ang mga tao sa kasalukuyan ay walang mga respeto.
9. Sina Maria, Josefina at Marga ay mga barkada ni Juana na nagdadala ng masamang
epekto sa pag-aaral nito.
10. Huwag tayong malolong sa masamang gamot

F8PB-IIId-e-30: Positibo at negatibo

Pang-ukol:

Gawain:
Panuto: Ikahon ang pang-ukol sa bawat pangungusap.

1. May balita ka ba tungkol sa parating na bagyo?

2. Ayon sa ulat na ito, itinaas ang bababalang Signal Number 3.
3. Baka supertyphoon daw ito, ayon sa kapitbahay natin.
4. Kinansela ang mga klase sa elementarya at haiskul.
5. Para sa mga mangingisda ang babalang narinig natin.

Gawain:
Panuto: Ikahon ang lahat ng pang-ukol sa bawat pangungusap.

1. Ang aralin natin ngayon ay tungkol kay Jos´e Rizal.

2. May naaalala ba kayo hinggil sa buhay ng ating bayani?
3. Si Jos´e Rizal ay ipinanganak sa Calamba, Laguna noong Hunyo 19, 1861.
4. Ang palayaw ni Jos´e Rizal ay Pepe.
5. Siya ang pambansang bayani ng Pilipinas.

Gawain:
Panuto: Bilugan ang titik ng sagot na may pang-ukol o mga pang-ukol na bubuo sa pangungusap.

1. pangulo, agad na ipapatupad ang bagong batas.

a. Para kina b. Hinggil kay c. Ayon sa
2. kasunduan ng pamahalaan at mga rebelde, sisimulan na ang ceasefire.
a. Ukol sa b. Para sa c. Alinsunod sa
3. Ang mga tuntunin ng paaralan ay kabutihan mag-aaral.
a. tungkol sa, ng b. para sa, ng mga c. ayon sa, ng mga
4. batas ang pagtapon ng basura ilog.
a. Labag sa, sa mga b. Alinsunod sa, sa c. Hinggil sa, sa mga
5. Ang pagsusulit ay mga impluwensiya Kastila sa ating kultura.
a. laban sa, sa mga b. tungkol sa, ng mga c. ukol sa, ng
6. Ang likas na talino mamamayan ay yaman bayan.
a. sa, para sa b. ng mga, ng c. ng mga, para kay
7. Ang kalusugan at edukasyon kabataan ay ang priyoridad
pamahalaan.
a. ng, ng b. sa, ng mga c. ukol sa, ng
8. Magkakaroon ng libreng bakuna mga sanggol ng barangay, Kapitana.
a. para sa, ayon kay b. alinsunod sa, ayon sa c. ng, ukol kay
9. Ano ang pinakahuling balita nakawan bangko?
a. ng, tungkol sa b. mula sa, ng mga c. hinggil sa, sa
10. Ang programang ito ay bahagi ng kampanya paggamit bawal na gamot.
a. laban sa, ng mga b. labag sa, para sa c. para sa, ng

F8WG-IIId-e-31: Konsepto ng Pananaw (pang-ukol)