1) Maksud Pembangunan Lestari /Mampan

Pembangunan atau kemajuan dengan pemeliharaan dan pemuliharaan alam sekitar daripada musnah.
Pemuliharaan membawa maksud membaik pulih sumber-sumber alam sekitar seperti air, hutan, tenaga,
udara, mineral dan lain-lain yang telah digunakan tanpa membiarkan sumber-sumber itu pupus.
Pemeliharaan pula meliputi aspek penjagaan dan perlindungan untuk mengekalkan sumber-sumber
semula jadi daripada diteroka dengan rakus oleh manusia. Idea pembangunan lestari dibentuk
berasaskan konsep dan prinsip pembangunan secara berterusan dan bermatlamat untuk memenuhi
keperluan masa kini tanpa menjejaskan keupayaan generasi akan datang.

Definisi ringkas oleh suruhanjaya Brundtland berkenaan pembangunan mampan :

"keupayaan untuk membuat pembangunan mampan untuk memastikan bahawa ia memenuhi

keperluan masa kini tanpa menjejaskan keupayaan generasi akan datang untuk memenuhi keperluan
mereka sendiri"

2) Konsep Pembangunan Lestari muncul

Konsep pembangunan lestari muncull ekoran daripada kesedaran tentang kepentingan pemuliharaan
dan pemeliharaan sumber alam sekitar. Isu pembangunan telah dibincangkan secara seriue dalam
Sidang Kemuncak bumi yang diadakan di Rio De Janerio pada tahun 1992 dan di Johannesburg pada 26
Ogos hingga 4 September 2002. Persidangan pada tahun 1992 telah merintis pada wujudnya Agenda 21
yang merupakan plan tindakan yang mengandungi satu set prinsip-prinsip yang menyeluruh untuk
membantu pihak kerajaan dan institusi dalam melaksanakan dasar-dasar dan program-program
pembangunan lestari di negara masing-masing.

3) MATLAMAT PEMBANGUNAN MAMPAN [17 Sustainable Development Gold ]

SDGs merupakan teras agenda 2030 bagi pembangunan mampan yang dipersetujui oleh Ketua-ketua
Negara dan masyarakat antarabangsa pada 25 September 2015 di Persidangan Pertubuhan Bangsa-
Bangsa Bersatu (PBB). SDGs merupakan kesinambungan agenda pembangunan yang diteruskan selepas
berakhirnya Millennium Development Goals (MDGs) pada 2015. MDGs mempunyai 8 matlamat dan 21
sasaran. Manakala SDGs diperluaskan kepada 17 matlamat dan 169 sasaran dengan matlamat bagi
meneruskan agenda 2030 mencapai keseimbangan dalam tiga dimensi pembangunan mapan iaitu
merangkumi sosial, ekonomi dan alam sekitar. 17 SDGs dan 169 sasaran ini berkaitan mengintegrasikan
dan mengimbangi tiga dimensi pembangunan mampan dalam perlaksanaannya di peringkat PBT seperti
berikut:

SDG1: Menamatkan Kemiskinan Dalam Semua Bentuk Tindakan PBT

SDG1 mengambil pandangan dan diselaraskan aspek kemiskinan pelbagai dimensi dan respons. Kerajaan
tempatan adalah organisasi yang ideal untuk mengenalpasti orang yang hidup dalam kemiskinan di
kawasan PBT. Tanggungjawab PBT untuk perkhidmatan asas tempatan, seperti air dan sanitasi,
menjadikan agensi-agensi perkaitan rakan pembangunan dalam pencapaian SDG1. PBT juga boleh
memainkan peranan dengan membangunkan pembangunan ekonomi tempatan strategi untuk
mewujudkan pekerjaan dan meningkatkan pendapatan dan membina ketahanan bencana di kalangan
warga PBT.

SDG2: Akhiri kelaparan, Mencapai Keselamatan Makanan dan Meningkatkan Nutrisi dan
Mempromosikan Pertanian yang Mampan Tindakan PBT

PBT boleh menyokong pertanian pengeluaran dan pertumbuhan ekonomi tempatan dengan
menguatkan pengangkutan infrastruktur dan pasaran untuk menggalakkan rantaian makanan tempatan.
Di kawasan bandar, PBT mesti memastikan warganya mampu membeli dan memasak makanan yang
selamat, berpatutan dan berkhasiat. Perancangan bandar boleh memainkan peranan utama dalam
pengurangan sisa dan keselamatan makanan dengan memudahkan pengangkutan dan penyimpanan
yang berkaitan dengan makanan, akses kepada air bersih dan sanitasi. PBT juga boleh mempromosikan
pertanian bandar di kedua-dua tanah awam dan swasta. PBT boleh menggunakan perkhidmatan
penjagaan kesihatan dan sekolah untuk mengenal pasti dan menangani kepelbagaian nutrisi kanak-
kanak. PBT boleh menguruskan sumber kolektif dan pembaharuan pemilikan tanah dengan cara yang
melindungi hak-hak golongan miskin.

SDG3: Memastikan Kehidupan yang Sihat dan Menggalakkan Kesejahteraan untuk Semua Tindakan
PBT

Penyediaan air bersih dan sanitasi adalah penting untuk menurunkan kadar kematian bayi, kanak-kanak
dan ibu. PBT boleh menangani perkara ini melalui program pembasmian kemiskinan dan meningkatkan
akses kepada asas perkhidmatan untuk golongan miskin bandar. Kerajaan tempatan boleh merancang
pengangkutan awam bandar ke arah mengurangkan pencemaran udara, memupuk gaya hidup yang
sihat dan menggurangkan kematian daripada kemalangan jalan raya. PBT juga boleh menyumbang
kepada pengurangan kematian yang disebabkan oleh pencemaran air dan tanah melalui sumber semula
jadi yang berkesan pengurusan dan perlindungan alam sekitar

SDG4: Memastikan Pendidikan Berkualiti Inklusif dan Saksama dan Menggalakkan Peluang
Pembelajaran Sepanjang Hayat untuk Semua Tindakan PBT

Pendidikan di peringkat rendah dan menengah adalah tanggungjawab langsung kerajaan. PBT berada
dalam kedudukan yang baik untuk mengenalpasti dan menggalakan minat kanak-kanak untuk hadir ke
sekolah. PBT dan jabatan pendidikan boleh mengintegrasikan latihan teknikal dan vokasional program
ke dalam strategi pembangunan ekonomi tempatan, membuat latihan yang pasti sangat berharga untuk
peluang pasaran buruh. Kerajaan setempat akan memastikan warganya mempunyai akses kepada
pendidikan dan latihan yang memenuhi keperluan mereka.
SDG5: Mencapai Kesaksamaan Gender dan Memperkasakan Wanita dan Kanak-kanak Perempuan
Tindakan PBT

PBT boleh bertindak sebagai model untuk kesaksamaan jantina dan pemberdayaan wanita melalui
penyediaan perkhidmatan tanpa diskriminasi kepada warganya. PBT berada di barisan hadapan untuk
mengenal pasti dan menangani keganasan dan amalan berbahaya terhadap wanita. Kerajaan tempatan
boleh mengetengahkan kesamaan jantina di semua organisasi di bawahnya dan memperkayakasakan
peranan wanita dalam pembangunan di kawasan PBT..

SDG6: Memastikan Ketersediaan dan Pengurusan Air dan Sanitasi yang Mampan Tindakan PBT

Matlamat ini akan memastikan akses kepada air bersih dan sanitasi biasanya merupakan tanggungjawab
daripada PBT dan agensi-agensi berkaitan. Di kawasan bandar, cabaran utama sering kali kekurangan
akses kepada asas perkhidmatan di penempatan tidak formal, atau harga yang tinggi dan kekurangan
kualiti mengawal air dari vendor swasta. Kerajaan tempatan mempunyai peranan untuk meningkatkan
kualiti air melalui langkah-langkah perlindungan alam sekitar dan pengurusann sisa pepejal mampan.
Pengurusan sumber air bersepadu memerlukan kerjasama dalam perancangan n dasar alam sekitar
antara PBT, Kerajaan Negeri dan wilayah merentas sempadan.

SDG7: Memastikan Akses kepada Tenaga yang Mampu Dimiliki, Mampan dan Moden untuk Semua
Tindakan PBT

PBT boleh bertindak untuk mengenalpasti jurang dalam akses kepada tenaga diperbaharui di kalangan
warganya dan menyumbang pelaburan kepada kecekapan tenaga secara langsung untuk bangunan dan
sumber tenaga hijau di institusi awam seperti pejabat kerajaan, sekolah dan bangunan awam. Inisiatif ini
memberi kelebihan tambahan kepada mengurangkan perbelanjaantenaga oleh orang awam. Di bandar-
bandar, dasar pengangkutan bandar dan baru teknologi 'pintar bandar', boleh memberi impak besar
kepada tenaga kecekapan dan pengurangan pelepasan karbon.

SDG8: Menggalakkan Pertumbuhan Ekonomi Mampan, Inklusif, Gunatenaga Penuh, Produktif dan
Kerja yang Bersesuaian untuk Semua Tindakan PBT

PBT boleh memainkan peranan utama dalam menjana pertumbuhan ekonomi dan pekerjaan dari
melalui strategi pembangunan ekonomi tempatan dengan memanfaatkan sumber dan peluang yang
sedia ada di kawasannya. PBT juga boleh bertindak sebagai contoh dalam menyediakan keselamatan
dan keselamatan persekitaran pekerjaan. PBT dan agensi-agensi yang berkaitan boleh mengenalpasti
potensi pelancongan sebagai salah satu sumber pendapatan baharu kepada PBT dan perlulah dirancang
sumbernya secara holistik dan mampa

SDG9: Membina Infrastruktur Berdaya Tahan, Menggalakkan Perindustrian Inklusif, Mampan dan
Inovasi Tindakan PBT

PBT dan agensi-agensi berkaitan amat penting dalam membangun dan menyelenggara infrastruktur
untuk di kawasannya dan wilayah sekitarnya. PBT mempromosikan industri berskala kecil dan
permulaan dalam strategi pembangunan ekonomi tempatan, dan pasaran tempatan. Kita boleh
mengenalpasti jurang dalam mengakses ICT dan internet dalam komunitinya.

SDG10: Mengurangkan Ketidaksamaan Kawasan Tindakan PBT

PBT adalah penting untuk mengurangkan ketidaksamaan dalam menyalurkan sumber kepada warganya.
PBT juga boleh melaksanakan amalan terbaik dari segi kesaksamaan dan tidak mengamalkan
diskriminasi dalam institusi dan operasinya serta membuat kriteria ini dalam perolehan barangan dan
perkhidmatan. PBT bertanggungjawab untuk menyediakan perkhidmatan awam dan cukai tempatan
yang progresif dalam dasar fiskal dan belanjawan tempatan untuk meningkatkan peluang pekerjaan dan
meningkatkan pendapatan keluarga di kalangan komuniti.

SDG11: Menjadikan Bandar dan Penempatan Manusia Inklusif, Selamat, Berdaya Tahan dan Mampan
Tindakan PBT

Matlamat ini selaras dengan pembangunan memberi penekanan kepada peningkatan kualiti hidup
rakyat, kesamarataan pembangunan dan pengekalan alam sekitar. Ini juga selaras dengan komitmen
agenda terhadap pembangunan mampan global. Hala tuju matlamat ini perlu diselaraskan di semua
peringkat perancangan dan pembangunan termasuklah membuat dasar yang konsisten di peringkat
Persekutuan, negeri dan peringkat tempatan. Penyelarasan untuk menghasilkan pembangunan mampan
di peringkat tempatan, mempertingkatkan kecekapan proses kelulusan pembangunan serta memastikan
pengurusan kewangan yang lebih efisien. Matlamat ini menawarkan satu anjakan paradigma dalam cara
kita berfikir, membina dan mewujudkan rantaian rakan pembangunan dalam menguruskan bandar-
bandar pada masa akan datang secara holistik dan mampan. Ini akan mencorakkan hala tuju berkait
dengan kemampanan bandar dengan menjadikannya lebih inklusif, selamat, berdaya tahan dan
sejahtera.

SDG12: Memastikan Penggunaan dan Corak Pengeluaran Mampan Tindakan PBT

PBT menyokong rantaian bekalan pendek dengan mengurangkan pengangkutan dan pelepasan karbon,
melalui pengurusan tanah, infrastruktur, perancangan bandar, pendidikan dan latihan. Sebagai
pengguna barangan dan perkhidmatan, PBT boleh meningkatkan kesedaran kepada warganya terhadap
pentingnya penggunaan dan pengeluaran mampan. PBT juga boleh menjadi rakan kongsi utama dalam
membangun dan melaksanakan kaedah-kaedah untuk memantau kepada pelepasan karbon.

SDG13: Mengambil Tindakan Segera untuk Memerangi Perubahan Iklim dan Kesan-kesannya Tindakan
PBT

PBT dan pembangunan bandar-bandar sering dikaitkan dengan kesan perubahan iklim. Ini adalah kerana
PBT mampu merancang daya tahan bandar supaya kita dapat melindungi warganya dari bencan alam.
Adalah penting PBT mengintegrasikan adaptasi dan mitigasi perubahan iklim ke dalam perancangan
bandar dan wilayah untuk meningkatkan daya tahan bandar kepada bencana alam sekitar.

SDG14: Memulihara dan Memelihara Pantai dan serta Sumber Marin bagi Pembangunan Mampan
Tindakan PBT
Hampir 80 peratus daripada pencemaran di lautan berasal dari aktiviti gunatanah baik di kawasan
pantai dan kawasan pedalaman. Banyak bandar terbesar di dunia terletak di pantai sisa air kumbahan,
efluen perindustrian dan air kumbahan lain terus ke laut. Walau bagaimanapun, aktiviti gunatanah
bandar dalam lembangan sungai boleh menjejaskan lautan, seperti pembuangan kotoran atau sisa
industri ke dalam sungai. Di seluruh dunia, dua pertiga daripada kumbahan dari kawasan bandar
dilepaskan tidak dirawat ke tasik, sungai dan perairan pantai. Pengurusan sisa sanitasi dan pepejal
bandar adalah penting untuk mengurangkan pencemaran zon pesisir kerjasama antara PBT yang
terlibat. Bandar pesisir pantai mesti dirancang untuk mencegah sebarang bentuk pencemaran di
kawasan yang tidak sesuai di pantai.

SDG15: Melindungi, Memulihkan dan Menggalakkan Penggunaan Mampan Ekosistem Daratan dan
Menghentikan Kemusnahan Tanah dan serta Kepelbagaian Biodiversiti Tindakan PBT

Peranan PBT sebagai penyediaan perkhidmatan terutamanya air, sanitasi, dan pengurusan sisa pepejal
dalam menjaga sumber asli dan alam sekitar. Pemuliharaan biodiversiti sering memerlukan kerjasama
antara PBT yang merentasi sempadan, contohnya isu pencemaran rentas sempadan dan koridor
hidupan liar.

SDG16: Menggalakkan Masyarakat Aman dan Inklusif untuk Pembangunan Mampan untuk Semua
Peringkat Tindakan PBT

Matlamat ini menyeru PBT untuk menjadi lebih berkesan dan bertanggungjawab kepada warga
bandarnya. Ini memerlukan kerjasama bersama agensi lain dalam menangani rasuah dan meningkatkan
akses awam kepada maklumat. PBT telah berusaha dan menjadi lebih responsif kepada masyarakat
untuk memastikan tiada kumpulan dipinggirkan. Dalam dunia yang semakin mencabar, kesedaran
mengurangkan keganasan di kawasan bandar menjadi semakin penting dalam usaha untuk keamanan
global dan keselamatan.

q. SDG17: Mengukuhkan Kaedah Pelaksanaan Tindakan PBT

Cukai tempatan dan penjanaan pendapatan mesti memainkan peranannya dalam pembiayaan
pembangunan mampan di kawasan PBT. Ini secara tidak langsung dapat meningkatkan kualiti
infrastruktur dan kemudahan awam di kawasan bandar. Secara tidak langsung dapat menggurangkan
kemiskinan di kawasan bandar. PBT juga digalakkan melaksanakan perkongsian antara badan awam,
sektor swasta dan masyarakat sivil sebagai menggerakan program dan projek pembangunan yang dapat
memenuhi tuntutan masyarakat