Professional Documents
Culture Documents
Kasaysayan NG Noli Me Tangere
Kasaysayan NG Noli Me Tangere
Kasaysayan NG Noli Me Tangere
Unang nobela ni Rizal ang El Filibusterismo. Inilathala ito noong 26 taong gulang siya. Makasaysayan ang
aklat na ito at naging instrumento upang makabuo ang mga Pilipino ng pambansang pagkakakilanlan. Sa di-
tuwirang paraan, nakaimpluwensiya ang aklat ni Rizal sa rebolusyon subalit si Rizal mismo ay isang nananalig
sa isang mapayapang pagkilos at isang tuwirang representasyon sa pamahalaang Kastila. Sinulat sa wikang
Kastila ang Noli, ang wika ng mga edukado noong panahong yaon.
Sinimulan ni Rizal ang nobela sa Madrid, Espanya. Kalahati nito ay natapos bago siya umalis ng Paris, at
natapos ito sa Berlin, Alemanya. Inilaan ni Vicente Blasco Ibáñez, isang bantog na manunulat, ang kaniyang
serbisyo bilang tagapayo at tagabasa.
Bumuo ng kontrobersya ang nobelang ito kung kaya't pagkatapos lamang ng ilang araw na pagbalik ni Rizal sa
Pilipinas, tinanggap ni Gobernador-Heneral Terrero sa Malacañang at inabisuhang puno ng subersibong ideya
ang Noli. Pagkatapos ng usapan,napayapa ang liberal ng Gobernador Heneral ngunit nabanggit niya na wala
siyang magagawa sa kapangyarihan ng simbahan na gumawa ng kilos laban sa nobela ni Rizal. Mahihinuha ang
persekusyon sa kaniya sa liham ni Rizal sa Litoměřice: "Gumawa ng maraming ingay ang libro ko; kahit saan,
tinatanong ako ukol rito. Gusto nila akong gawing excommunicado dahil doon . . . pinagbibintangan akong
espiya ng mga Aleman, ahente ni Bismarck, sinasabi nila na Protestante ako, isang Mason, isang
salamangkero, isang abang kaluluwa. May mga bulong na gusto ko raw gumawa ng plano, na mayroon akong
dayuhang pasaporte at gumagala ako sa kalye pagkagat ng dilim ... "
Kasaysayan
Sinimulang sulatin ni Dr. Jose P. Rizal ang mga unang bahagi ng "Noli Me Tangere" noong 1884 sa Madrid
noong siya ay nag-aaral pa ng medisina. Nang makatapos ng pag-aaral, nagtungo siya sa Paris at doon
ipinagpatuloy ang pagsusulat nito. At sa Berlin natapos ni Rizal ang huling bahagi ng nobela.
Ang pagsusulat ng "Noli Me Tangere" ay bunga ng pagbasa ni Rizal sa "Uncle Tom's Cabin" ni Harriet Beacher
Stowe, na pumapaksa sa kasaysayan ng mga aliping Negro sa kamay ng mga panginoong putting Amerikano.
Inilarawan dito ang iba't ibang kalupitan at pagmamalabis ng mga Puti sa Itim. Inihambing niya ito sa
kapalarang sinapit ng mga Pilipino sa kamay ng mga Kastila.
Sa simula, binalak ni Rizal na ang bawat bahagi ng nobela ay ipasulat sa ilan niyang kababayan na nakababatid
sa uri ng lipunan sa Pilipinas at yaon ay pagsasama-samahin niyang upang maging nobela. Ngunit hindi ito
nagkaroon ng katuparan, kaya sa harap ng kabiguang ito, sinarili niya ang pagsulat nang walang katulong.
Ipinaliwanag ni Rizal sa kanyang liham sa matalik niyang kaibigang si Dr. Ferdinand Blumentritt ang mga
dahilan kung bakit niya isinulat ang "Noli." Ang lahat ng mga ito ay maliwanag na inilarawan sa mga kabanata
ng nobela.
Ang pamagat ng "Noli Me Tangere" ay salitang Latin na ang ibig sabihin sa Tagalog ay "Huwag Mo Akong
Salingin" na hango sa Ebanghelyo ni San Juan Bautista. Itinulad niya ito sa isang bulok sa lipunan na
nagpapahirap sa buhay ng isang tao.
http://mcshukbalahap.jigsy.com/kasaysayan
Noli Me Tangere/Panimula
< Noli Me Tangere
Sinimulang sulatin ni DR. jose Rizal. Ang mga unang bahagi ng "'Noli Me Tangere" noong 1884 sa Madrid
noong siya ay nag-aaral pa ng medisina. Nang makatapos ng pag-aaral, nagtungo siya sa Paris at doon
ipinagpatuloy ang pagsusulat nito. At sa Berlin natapos ni Rizal ang huling bahagi ng nobela.
Ang pagsusulat ng "Noli Me Tangere" ay bunga ng pagbasa ni Rizal sa "Uncle Tom's Cabin" ni Harriet Beacher
Stowe, na pumapaksa sa kasaysayan ng mga aliping Negro sa kamay ng mga panginoong putting Amerikano.
Inilarawan dito ang iba't ibang kalupitan at pagmamalabis ng mga Puti sa Itim. Inihambing niya ito sa
kapalarang sinapit ng mga Pilipino sa kamay ng mga Kastila.
Sa simula, binalak ni Rizal na ang bawat bahagi ng nobela ay ipasulat sa ilan niyang kababayan na nakababatid
sa uri ng lipunan sa Pilipinas at yaon ay pagsasama-samahin niyang upang maging nobela. Ngunit hindi ito
nagkaroon ng katuparan, kaya sa harap ng kabiguang ito, sinarili niya ang pagsulat nang walang katulong.
Ipinaliwanag ni Rizal sa kanyang liham sa matalik niyang kaibigang si Dr. Ferdinand Blumentritt ang mga
dahilan kung bakit niya isinulat ang "Noli." Ang lahat ng mga ito ay maliwanag na inilarawan sa mga kabanata
ng nobela.
Ang pamagat ng "Noli Me Tangere" ay salitang Latin na ang ibig sabihin sa Tagalog ay "Huwag Mo Akong
Salingin" na hango sa Ebanghelyo ni San Juan Bautista. Itinulad niya ito sa isang bulok sa lipunan na
nagpapahirap sa buhay ng isang tao.
Hinggil sa May-akda
Si Dr. Jose Rizal ay isinilang sa Calamba, Laguna noong ika-19 ng Hunyo, 1861. Ang kanyang mga magulang
ay sina Francisco Mercado Rizal at Teodora Realonda Alonzo. Siya ay pampito sa labing-isang magkakapatid -
na sina Salumina, Paciano, Narcisa, Olympia, Lucia, Maria, Concepcion, Josefa, Trinidad at Soledad.
Una niyang guro ang kanyang ina. Sa edad na tatlong taon, marunong na siyang bumasa at sumulat. Nang siya
ay siyam na taong gulang, nag-aral siya sa Binan, Laguna sa ilalim ng mahusay na pagtuturo ni Maestro
Justiniano Cruz. Napansin ang kaniyang katalinuhan, pinayuhan ng maestro ang estudyanle na umuwi na dahil
wala na siyang maituro sa kanya.
Sa Ateneo Municipal de Manila siya nag-aral nang siya ay labing-isang taon. Napatunayan ang likas na galing,
nakamit niya ang pinakamataas na karangalan sa pagtatapos niya ng Bachiller en Artes sa gulang na labinganim
na taon.
Sa Unibersidad ng Santo Tomas, Pilosopiya ang unang kursong kinuha niya rito. Noong Taong-Aralang 1878-
1879, lumipat siya sa kursong Medisina udyok ng Rektor ng Ateneo. Mahalaga sa kaniya ang bagong kurso
dahil nais niyang magamot ang nanlalabong paningin ng ina. Kasabay rito, kumuha siya ng kursong agrimensor
sa Ateneo. Naipasa niya ang pagsusulit sa kursong ito sa gulang na labimpito.
Sa Universidad Central de Madrid ipinasiya ni Rizal na ipagpatuloy ang kaniyang pag-aaral ng Medisina.
Lingid sa kaalaman ng kaniyang mga magulang at ng mga Kastila ang kaniyang pagtungo sa Europa. Tanging si
Paciano ang nakatatandang kapatid na lalaki at ang kaniyang Tiyo Antonio ang nakabatid sa kaniyang pag-alis.
Noong Hunyo 21, 1884, natapos niya ang Medisina na kung saan nakamit niya ang tilulong "Licenciado en
Medisina" sa unibersidad na ito. Sa sumunod na taon, Hunyo 19, 1885, natamo naman niya ang titulong
"Licenciado en Filosopia y Letras" na may markang "Sobrasaliente" (Excellent).
Uncle Tom's Cabin. Pinakamaimpluwensiyang panilikan ng Estados Unidos; sinulat ni Harriet Beecher
Stowe, inilarawan dito ang di-makalarungan pagmamaltrato sa mga aliping Negro mula sa Africa; ito
ang akdang nakaimpluwensiya kay Rizal upang isulat ang Noli.
Mga taong unang nakabatid sa pagkakasulat: Graciano Lopez Jaena, Pedro Maximo, Antonio
Paterno, Valentin Ventura, Julio Lorente, Melecio Giguerora, Eduardo de Lete at Evaristo Aguirre.
Unang kabiguan: Ang proyekto ay hindi naisakatuparan sa tatlong adahilanan:
Sinimulanang Pagsulat. Bagaman nabigo si Rizal ukol sa tulong ng kapwang Pilipinong manunulat;
gayunpaman, buong tatag mya itong sinimulang mag-isa.
1884 - natapos niyang isulat ang unang kalahating bahagi ng Noli sa Madrid.
Abril-Hunyo 1886 - natapos niya ang huling sangkapat at ang mga huling kabanata sa
Wilhelmsfold, Alemanya.
Pebrero 1886 -nirebisa ang huling manuskrito ng nobel a sa Berlin; halos nauwi sa pagkakasunog
ang manuskrito sa dahilang naubos ang pondo at siya ay nagkasakit; tila hindi maililimbag ang
nobela.
Dr. Maximo Viola-kaibigan ni Rizal mula sa isang mayamang angkan ng San Miguel, Bulacan. Itinuring
siyang tagapaglista ng Noli yamang siya ang naging instrumento upang mailathala ang Noli. Pinahiram sl Rizal
ng sapat na pondo para rito maliban pa sa pang-araw-araw na gastos ni Rizal na noon ay naghihikahos.
Ang Paglilimbag
Pebrero 21, 1887- nakahanap sina Rizal at Viola ng palimbagan sa Alemanya. Ito ay ang Berliner
Buchdruckrei Action Gesslsschaft. Pinili nila ito dahil mababa ang singil-300 piso para sa 2,000 sipi ng
akda.
Mga unang nakatanggap: Dr.Ferdinand Blumentritt, Dr.Antonio Ma. Regidor, Graciano Lopez-Jaena,
Mariano Ponce at Felix Hidalgo.
Disyembre 25, 1887 - natanggap ni Maximo Viola ang mapagpahalagang nota mula kay Rizal. Kasama
rin sa ibinigay ni Rizal sa kanya ay ang 'golley droof' ng Noli, panulat na ginamit at isang
komplimenlaryong sinipi kung saan isinulat ni Rizal ang nota.
2. Mga Dating Guro: Tuwang-tuwa ang mga Heswita sa aklat anupat ayaw na nilang mawala ang kani-
kanilang kopya sa kanilang mga kamay kahit ng humingi si Rizal ng isang kopya mula sa kanila upang
ibigay sa gobernador heneral. Ang mga guro ay sina Padre Francisco de Paula Sanchez, Padre Jose Bech
at Padre Federico Faura.
3. Pag-iingat sa Kaligtasan ni Rizal: Batid ng gobernador heneral na manganganib ang buhay ni Rizal
lalo na sa kamay ng mga prayle. Inatasan niya si Don Jose Taviel Andrade, isang batang tenyenteng
Espanyol, upang bantayan si Rizal.
4. Lumantad ang mga kaaway ng Noli: Mga makapangyarihang Dominikong pinuno ng simbahan ang
lumabas na pangunahing kalaban ng nobela.
1. Msgr. Pedro Payo - Arsobispo ng Maynila na nagpalaki ng siping Noli kay Padre Rektor
Gregorio Echavarria ng Unibersidad ng Sto. Tomas sa layuning maeksamen ng isang komite ang
nasabing akda.
4. Padre Salvador Font Agustinong Kura ng Tondo; pinamunuan ang permanenteng komisyon na
umeksamen sa Noli, iniulat niya na ang nobela ay nagtataglay ng makasedisyong ideya hindi
lamang laban sa simbahan kundi laban din sa pamahalaan. Inirekomenda niya ang pagbabawal sa
"importasyon, reproduksyon at pamamahagi ng mapanganib na aklat na ito."
5. Padre Jose Rodriguez - isa ring Agustino at Superior ng Guadalupe. Naglathala siya ng serye
ng walong polyeto na may pamagat na 'Cuestiones de Sumo Interes' (katanungan na may
Dakilang Interes) upang tuligsain ang nobela.
6. Mga Senador ng Cortes ng Espanya: Nakarating ang kontrobersya ng Noli hanggang Espanya.
Kabilang sa mga senador na tumulig sa ay sina Heneral Jose de Salamanca, Sr. Fernando Vida at
Heneral Luis M. de Pando.
1. Mga Repormista: Marcelo H. del Pilar, Dr.Antonio Ma. Regidor, Graciano Lopez-Jaena,
Mariano Ponce at iba pa.
2. Mga Dayuhan:
3. Rev. Vicente Garcia -isang di-inaasahang taga-depensa ng Noli. Isa siyang Pilipinong
katolikong Pari at iskolar ng katedral ng Maynila. Sa pamamagitan ng kanyang
pangalawang panulat na Justo Desiderio Magalang, naisulat niya ang kanyang
pagtatanggol na nailathala pa sa Singapore. Alin sa mga argumento ni Padre Garcia laban
kay Padre Rodriguez ay:
2. Hindi totoong tinuligsa ni Rizal ang simbahan at ang pamahalaang Epanya kundi
ang masasamang opisyal at tiwaling mga prayle lamang.
3. Itinuring ni Padre Rodriguez ang mga bumasa sa Noli bilang mga gumawa ng
kasalanang mortal. Samakatuwid, si Rodriguez ay may kasalanang mortal
sapagkat nabasa niya ang aklat.
6. Mga Sulat ni Rizal Kay Maximo Viola: "Sa mahal kong kaibigang Maximo Viola, ang unang
nakabasa at nagpahalaga sa aking isinulat."......