GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA

MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15

HIDROLOŠKO - HIDRAULIČKA ANALIZA

Staro korito rijeke Tinje na putu Plazulje-Gorice
NA PROFILU IZGRADNJE DRUMSKOG MOSTA

PROJEKTANT : ERMIN DžINDIĆ dipl.ing.građ.

„GRADITELJ“DOO BRČKO 1
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15

Za potrebe izgradnje armirano betonskog mosta rijeke Tinje u mjestu MZ Plazulje , na

profilu prema situaciji, bilo je potrebno definirati nivoe velikih voda kako bi se izvršila
kontrola projektovane definisali položaji konstrukcije mosta, kao i profil potoka. U prvom
dijelu elaborata dat je hidrološki proračun sliva a na osnovu dobijenih rezultata, izvedeni su
zaključci i preporuke za postavljanje mosta .

A. Hidrologija rijeke Tinje

1. Hidrološke podloge

Za razmatrano područje nema podataka o vodostajima i protocima. Sva mjerenja koja su

vršena u okviru vodnih zajednica i na lokalnom nivou su nekvalitetna i nepouzdana. Ovo se
može tvrditi na osnovu iskustava i analize raspoloživih podataka za sličnih područja na ovim
prostorima.

Slivno područje do položaja mosta iznosi 6,00 km2, dok dužina sliva iznosi za rijeku 2,00km.

„GRADITELJ“DOO BRČKO 2
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15
2. Analiza padavina

Za slivno područje nema pouzdanih i kvalitetnih mjerenja padavina na osnovu kojih bi

se sprovela kvalitetna analiza. Za ovu analizu koristiće se niz od 34 godine maksimalnih
godišnjih dnevnih padavina. Za ovaj niz se može uzeti u obzir da je pouzdan i provjeren .

„GRADITELJ“DOO BRČKO 3
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15
Na osnovu raspoloživih podataka za područje Brčkog niza urađena je statistička
analiza bruto kiše različitih povratnih perioda pomoću raspodela PIRSON III. Rezultati obrade
statističke analize dati u daljem tekstu.

PEARSON III

Pov.
per.godina Sr 2 3 5 10 25 50 100 200 500 1000

% 50 33 20 10 4 2 1 0.5 0.2 0.1

P (mm) 49.96 50.0 55.7 61.1 66.8 72.8 76.7 80.2 83.4 87.2 90.0

Za razmatranje lokacije i svrhu elaborata za hidrološko hidraulički elaborat za

projektovanje mosta, usvaja se mjerodavna velika voda za kiše povratnog perioda od 100
godina ili 1%.

U ovom slučaju mjerodavna bruto kiša iznosi

Pb=80,2 mm.

„GRADITELJ“DOO BRČKO 4
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15

EFEKTIVNE NETO KIŠE

Metoda SCS predstavlja najpouzdaniji način za određivanje neto kiša, jer uzima u
obzir sve relevantne faktore oticaja u slivu, kao što su karakteristike zemljišta, uslovi
prethodne vlažnosti tla, vegetacijski pokrivač i način obrade poljoprivrednog zemljišta.

Uzimajući u obzir navedene faktore , za aktuelni sliv izračunati su brojevi krivih koji
definišu zavisnosti padavina i oticaja.

Ovaj broj (CN-Curve Number) se kreće od 0-100 pri čemu “0” odgovara apsolutno
propustljivom tlu , sa kojega nema oticanja a “100” odgovara apsolutno nepropustljivom tlu
sa koga otekne ukupno pala kiša, dok svi brojevi između ova dva ekstrema karakterišu uslove
oticanja u realnom slivu.

Za poznate vrednosti CN, efektivne kiše se određuju pomoću izraza

(
H(t
,p
)0.
2d2
)
P(
t
, p
) Izraz 1

ef
(
H (
t
,p) 0
.
8d)

gde du Pef (t,p) i H(t,p) redoslijedno, efektivne i bruto kiše u (mm), a d predstavlja deficit
oticaja i računa se pomoću sljedećeg izraza:

( 
1000
10
xCN
)

d x25
.
4
CN

Saglasno vegetacionim karakteristikama sliva i ponderisanim vrijednostima (tip tla “B” i “C”)
za biljni kompleks sliva, izvrđen je proračun vrijednosti CN u sljedećoj tabeli:

% od
Biljni kompleks CN (2)x(3)
površine
1 2 3 4
ulice 90 0 0
individualna gradnja 90 0 0
voćnjaci 70 0 0
livade i pašnjaci 50 45 2250
šume 50 55 2750
SUMA: 100 5000

Za profil prosječna vrednost =5000/100= CN=50

Za natprosječne uslove prethodne vlažnosti tla: CN=75

„GRADITELJ“DOO BRČKO 5
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15

Zamjenom u izraze 1 i 2 proračun neto efektivne kiše koji se sprovodi za stogodišnju kišu od
80,2 mm i koeficijent CN 59,4, iznosi
Pef= 3,05

H(t,p)= 80,20
d= 254,00
CN= 50,00

Pef= 9,94 mm

PRORAČUN VREMANA KONCENTRACIJE SLIVA

Za proračun vremena koncentracije sliva korišćena je sljedeća empirijska formula

(Z.P.Kirpich ):

Tk= 0.00032*L0,77*I-0,385 (sati)

gdje su:

L= 2200 m - dužina vodotoka u (m)

S= 0,001- prosječan nagib sliva

Zamjenom u izraz dobijamo za staro korito rijeke Tinje :

Tk = 1,87 sat

ODREĐIVANJE SINTETIČKOG HIDROGRAMA

Za sliv Štrepačke rijeke, za koji se ne raspolaže mjerenim podacima, model (sintetički

jedinički hidrogram) se formira na osnovu analize fizičkih i drugih karakteristika sliva.
U konkretnom slučaju primjeniće se racionalna metoda koja se zasniv na sledećim
predpostavkama : Promatra se otjecanje vode s jednog malog pravokutnog sliva, jednolikog
pada,
Dijelovi površine sliva izme đu pojedinih izokrona neka su jednake veličine, ukoliko je
intenzitet oborine jednolik i iznosi i=1/ d t s trajanjem t k=n dt

Qk= i * ΣAj
Ako je trajanje kiše jednako vremenu koncentracije, po isteku vremena koncentracije u
formiranju hidrograma otjecanja sudjeluje cijeli sliv, odnosno formirat će se maksimalni
protok:
Qk= i * A

„GRADITELJ“DOO BRČKO 6
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15
Iz navedenog slijedi da površinsko otjecanje prestaje nakon 2Tk vremena nakon što je do
izlaznog profila došla i zadnja količina vode s najudaljenije površine An.
Također vrijedi da hidrogram otjecanja s pravokutne površine za efektivnu kišu jednolikog
intenziteta i trajanja tk=Tc ima oblik jednakokračnog trokuta s maksimalnim protokom i
vremenskom bazom: Tb=2*Tk

Odnos vremena penjanja hidrograma i silaznog dijela je empirijski 1:1, odnosno isto je
vrijeme opadanja hidrograma i vremena penjanja, odnosno koeficijent odnosa je 1.

Vrijednost maximalnog protoka preka racionalnoj teoriji

umax=0,278 A/Tk (m3/s)=0,412

Qmax = umax*Pe =0,4994*15,76=4,10 m3/s.

Racionalna formula je primjenjiva za male slivove do 50 km 2 .

Trajanje kiše bi trebalo biti jednako ili ve će od vremena koncentracije sliva

Ostali elementi trougaonog hidrograma su Tp, Tr i Tb koji se računaju na osnovu sljedećih

izraza koji proističu iz konstrukcije trougaonog sintetičkog hidrograma koji je dat sljedećom
slikom.

„GRADITELJ“DOO BRČKO 7
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15
Za razmatrano područje i analizom dužeg niza padavina za slična područja na teritoriji
BiH može se konstatovati da količina padavina povratnog perioda od 100 godina može pasti
u najekstremnijim uslovima za 2 do 3,5 sati.

Za dimenzioniranje korita i visine mosta se mogu uzeti vrijednosti od

Qmax=6,55 m3/s.

Projektant može sa sigurnošću uzeti definisani protok za dimenzioniranje profila i

visinu konstrukcije.

Treba napomenuti da su padovi doline relativno veliki pa se možda treba voditi

računa i o kritičnim brzinama a u cilju sprječavanja pojave erozije.

B. HIDRAULIČKA ANALIZA

1.1. Hidraulička analiza korita u zoni mosta

1.1.1. Uvod

Na osnovu prethodnog dijela elaborata , izvršena je i hidraulička analiza uslova

tečenja u zoni mosta , odnosno definisan je položaj konstrukcije nivoa mosta u odnosu na
kritične nivoe vode. Kao kriterijum koristi se nivo velike vode povratnog perioda od 100
godina (vjerovatnoća pojave 0.01) a rastojanje između tog nivoa i najniže tačke konstrukcije
ne može biti manja od 0.80 m.

1.1.2. Hidraulička analiza

Hidraulička analiza je sprovedena po izrazu, Manigova formula:

2 1
1
Q  xAR 3 2
J
n
gde su:
Q-računski protok u m3/sec
n-koeficijent rapavosti korita, usvojeno za podlogu 0.05
A-površina aktivnog poprečnog presjeka u m2
R-hidraulički radijus u m, koji se računa kao A/O, gdje je
O-okvašeni obim aktivnog presjeka u m
J-pad korita u zoni mosta = 0.02 m/m.

koeficijent hrapavosti n= 0,050

površina aktivnog poprečnog presjeka A= 41,400
Hidraulički radijus R= 1,832
Okvašeni obim O= 22,600
Pad korita na mostu J = 0,001

Q= 39,20

u max= 6,72

„GRADITELJ“DOO BRČKO 8
GLAVNI PROJEKAT MOSTA U HIDROLOŠKO HIDRAULIČKA ANALIZA
MZ PLAZULJE ŠIFRA : 39-GP-10/15

Za presjek je sračunata i grafički predstavljena kriva protoka za profil u zoni osovine

mosta. Za ovu analizu je izvršena je kontrola proticajnog profila predviđenog projektom i
maximalnog proticaja dobijenog analizom , odnosno uređenje te je račun sproveden za
uređenu geometriju korita.

Hkor= 78,45 hsp= 2,30 Lm= 18,37

Hvs vv= 1,500
Hm n A O R J Qm
80,75 0,1 42,25 22,97 1,8394 0,0050 44,8520

Hvv n A O R J Qvv
79,95 0,1 27,56 21,37 1,2894 0,0050 23,0827

hsp visina računato od korita do konstrukcije

Lm raspon mosta između oslonaca
nv
Hkor korita
Hvs vv visina velike vode

Na osnovu hidrološkog djela elaborata, mjerodavni proticaj je Qmax=31,22 m3/s, koji

odgovara mjerodavnoj brutto kiši 80,20mm dok je protok kod velike vode .

ZAKLJUČAK

Datim proračunom nakon provedene analize kota očekivanje velike vode je na 79,85 mnm,
dok je najniža tačka konstrukcije mosta projektovana na 80,75 mnm, prema tome može
se smatrati da je položaj konstrukcije u zoni sigurnosti u odnosu na stogodišnje velike
vode, tj. kota stogodišnje vode je niža od donje kote konstrukcije mosta za 90 cm čime su
ispunjeni uslovi za projektovanje mostova.

Projektant
Ermin Džindić MA- dipl.ing.građ

„GRADITELJ“DOO BRČKO 9