Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 5
IMPARATORLUKTAN CUMHURIYET’E TURKI- YE'DE SANAY/i SERMAYESININ ORGUTLENMESi Murat Koraltiirke Odalardan Once ‘Tarkye'de grimirin daar ane rgilenmes KIX, yay rast, Bu dOneme ka dar Osman Deve tare ve rans erbab loncalan banysine Orgdenmekte: 4i-Osmank kenernd tan esi dgndki bitin tid aver ie uagna ig Hi loncann tyes olmak zorundaya. Localannbenzcrne Doda ve Ban'da Osman ti Devetnden once kuru bir gk delete ratnyord, Im uygati iginde Os rank Deleinden ce kuru die devel de fiver alk Korum dogma sunda lonca benz karumlar vad! ‘Osmank dete esa ve zanaatkian lnc alnde ginznmesckonominin da Jandy temelikleden bi lan proizonizmin bir geri, Vermin dg, var ofan durum degitirmeye yonelikgiginlrn veri arummaktana dria et yapmas hcimalnin gi, wagmin da oe ve pal ols Onank toplamunda, po vizyonizm bic zorunlluke. Bu da ckonomide mal aan bollasumak, lites kil mek ve yum disk eumak gin delta ckonomiye midabale ees anlamina geliyor da? Bir mes ica edbimein Sokol, oncaya Gye climak lug gibi lonca el Bi, meek cftim anlamina da gelvord, Grae sre, ua olarak nitlendiien ve her bir iveren konurmunda olan ena veya anaatkann yaa ve gizetiminde onlann din vey atlyesindegenlerin bit melkieiimden gsmesi. Bir gal kala labile cai agama aymas deme. Kalflann usa olabies glean fall i esi oldu gibi yalnzca mesic yeti ile mimkin dei, UstaikcbirKnin Kendi din vysatoyesiniaabiimes. Lona steminn bir arya lan gees Nine gore, bikin yale mes yeterik omtererek usa finn alas imine Bi. Bir kon usta sus Razanmas etme sahibi oma ania geliyor ve bik sinin usa finn kazanabiles, o kee, daha dgrass ig pian ya bir stann 6 im yada baka bie gece ie isa fnlyedsni dardarmas,etmesn bapstmas, pi sada yen’ bird veya stolen alsin ity yarstacak bc talep agin do mana bald. Bu hasasdenge bay rketicnin Korunmasanactdogracsunday Girsim dogirtgnan &nindei bu ene yrunda onclann dec resin erat rmasnda dng ear yaptnmian olan kg ve kur, pasa mal miktannan ve nitigiin bozalmas, fat arannin yapnmas gibi halkn sar tepisine ol aacak ofugumiann orayaghmasn engelenck mac aor Ema ve vanatilann ym s gereken kul loncaynetimiaraindan beleiyor,bunlann dentine hem lon Soman Ee see, Ron ‘opin ar Waa wisiee ns Sr ac a veranatien ene te tere ‘rie Th (Ge he Foto Aa ee Coan, 8 Ta arama On Mk. Tire ar Krum Yay, kes 185 ‘Anas Gopnar, “idm ve Tr Nede sit Tet ve ye est Fates Nera chs 12 $e Yow, “tion Ona fara Foe Tee. Ger) Fret tpn ito Fe Meus, iss ta 1559 Siena Tn “ian Font Teslatn Dogs eres ah Ans Sameer Ge Senate Yel, etre, © 35.8 292 2G M. “Oat tpt ae vet to Sener fr sng Tage tat {nkinem Yorn, ‘ino s32 2. Topo 2. “omni bi ‘et Oa oars ine 21950» esi Top 2 “itr ‘pa il 4 nay saat en Sman Saro we snp ota Toye "ove, rr 988 ct tre sare Tere at ‘cco ro 1 ak th ong. rogers Srtn ere Twdhkr Yaa «a yonetim hem de htisp kurumw binyesinde faliyetgisteren mubtesile tarfindan da denetlniyord, Lona sistem ginde ireim sre deneteitken nab uygulamalan ke fyaciscivan slanmayagaghyordu, Lona sie ve nar uygulamalan yales tke sini koranmasina yonelikOnlmfr ve girmler dei, Uretcierarsnda da hak re Jsbetin onine ggirckzayfann Korunmast ve Uetim streindetekelemeern olugma ss engellenmeye sabpyorda Loneaar bu amas yonnde ayo zamanda Gyelrn gig zamanlannda gzetensosyal yar du kurulan gibi de harekrediyord.Bivin bunlann yanda loca, Baul oeaga- a oldugu gibi Osmank devetindekaptalstanlamds bie kia gelgnenin dnindei en ‘nem engellerden bin oluturuyordu. Uretimsirecinde loncalann gadigiyontem - sina glamamas, yan yeni tek ve uygulamalarabaqvurlamamas, fat denetimle ik tad sgramay engellemi. Sanayi devi ve Ozlikle 1838 Bats Limam Antasmas ile Osmank diy tiaetrejiminde yfanan defi ye zanaaann goign uzlandh ve loneaar ceiver yinlr, adda hukuken de vaillan soa ex Yabanci Ticaret Odalan (Osman deveindefatiete gece ik odalaryabane devletereattcaret odlaryd3 fk yabana caret odas 1870‘de Istanbul'daaplan,balangita Konsolosuga ba br organ olarak alive gsterirken daha sonra bajumsiz hale glen Avusturys MacaistanTicaet Odas'yi, Avusturya-Macaristan Ticaret Odas' Ingiliz, Frans, Htaljan, Aman, Yuran, Amerikan ve Rus tcaretodalanninfialiete gesmes ized. Itanbul dina temic, Bey- rut, Sam ve Selanik gibi Gnemlickonomik meskezlerde de yabancticaretodalan a ‘Ayn dénemde yabanesiltelerde Osmanihticaretodalan agma girgimleri de old Ancak bu grgimler yabanclarinki gibi etki olamadh Sanayi ve Ticaret Cemiyetleri Loncalr, caret ve sanay odalarann tam karla dei, Odalardan cok, bugink ena ve sanatkir derneler loncalra benzemektedir. Osmanitdeltine odalarkurumadan ‘once caret ve sanay ile igi meee kuru. Cikenin dogal Kanal, tam, sanayi ve caret gelgmesigin gama apmak, el ve yabune amanda yraranaak ha ‘arladis raporlan hiikiimete sunmak zere Hariciye Nezaretine baght Ziraat ve Sanayi “ects kurld. Bie sre soaca Melt’ Umura Nafa adi alan Mec, diger goreter eek olarak et ve det calgmalany da deni. 1839%da ise Uru Tac ve irat Nezareti'ne bandh. 1843'de Maliye Nezareti‘ne ba Zraat Melis ads anda flyer sidirmeye devam et. 1845'de ie Tart Netarene bafland, 1868'de Yiade 5 olan mri vers arama, Serger agaraksanayiyi evi etmek, ena ket [eri olsturarak sanayiyigeligtrmek, sanayi okullari agmak gibi amaglar dograltusunda Is lah Sanayi Komisyonu kuruldu. Komisyon bir km girgimlerde Bulunduys da birok «atik yap gelgmeyi engelledi ve 1872’de hem Komisyon hem de $urai Devie’e bagh ols ‘ak tom, sanayi ve vicar ilerniyrttmek dzere 1868'de kuruan Naf Daiest nin 6 aljedeine son ves. Bunn yerne 1876'da Meck Ticarct ve Ziraatkorld, Meclsi Tcact ve Zitat gel: aasnda sani il igi olarak gerksinim duyulan yedlerde sanayi ile raga kg araindan sig ve fbr clr de oan, dana ine vibulunan sanayi cemyedrnn, scared ilgili olarak da teaetcemiyeeinn urulmas yeralmataye. Kurumas disnen kurumlar, oda olarak defi cemiyt olarak fade ei ri olmak bitte Tekiye'de sanayi ve tcaret odaannun kurumas yoninde demi adumlan oluyturdulr. Sanayi ve taede igh cemiyelern brbiferinden bajamsi ce almmnalan da, Tekiye'de sanayi ve caret odalannin daha baslangta biebilerinden ba jumnse rgitlenmelerinin diginaldigind yanstmaktade. Mec Ticaret ve Sanayinin sorevlr rand syn sanayi ve tart cemiyeerinden yalnaca tart cemiedrinin kuulug yontnde girginde buluauld. 1876'a dcaretin geligtimes, kena iman ve zenginliininaranimas amaglan yinnde Tcaret Neraetiine gl ve Get bikdmek ile yaks nan bir care cemigei karl Imparatorlukta Odalar Osman Devlin Kaul tk yer scart da 19 Ocak 1880'de kurlan Dersadet Tearet Oda ® Derstadet Ticaret Oda nin kuruimasndan yal alt ay sonra 7 “Temmuz 1880'de Dersaadet Sanayi Oda kuru. Deradet Sanayi Oda, Dersadet “Ticaret Oda gibi yrmi dor ayedenolugyords. Vimi bey yasndan kik olmayan, en a2 iki yl sana le rags ycerin caret oda ele gi he hang bess emer, ramus ve dis kiln olmas gerkiyrdu, Oyelein bik sahibi veya dev ib Calanda mthends, taba veya bag mains olarak alg olmalan, yur dnd mi hendistikvoya smi iim almiy lms kogul arannords, Dersadct Sanayi Od aac sanayiningelgmes ign gereken Gnlemler almak,uygulanmas gereken reform ve

You might also like