บทที่ 2 แนวคิด และทฤษฎี

การบริหารการจัดการ
วิชา หลักการบริหารและการจัดการ
อาจารย์ เพ็ญนฤมล จะระ
 แนวคิดทางการบริ หารจัดการ
มีวิวฒ
ั นาการมาเรื่ อยๆ แบ่งออกเป็ น 4 แนวคิด
1. แนวคิดก่อนยุคการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Pre –Scientific Management)
2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์ (Scientific
Management)
3. แนวคิดการจัดการยุคมนุษยสัมพันธ์ (Human
Relation)
4. แนวคิดการจัดการยุคการบริ หารสมัยใหม่ (Modern
Management)
 1. แนวคิดก่อนยุคการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Pre –Scientific Management)

• เป็ นยุคก่อน ค.ศ. 1889

• อาศัยอานาจหรื อการบังคับให้ คนงานทางาน การ
ทางานในยุคนี ้เปรี ยบเสมือนทาส
• ความสัมพันธ์ภายในหน่วยงานหรื อองค์การมี
ลักษณะเหมือนนายกับบ่าว
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management)
• อยู่ในยุค ค.ศ. 1880 - 1930
• เริ่ มในช่วงของการปฏิวตั ิอตุ สาหกรรม ใช้ หลัก
วิธีการจัดการแบบวิทยาศาสตร์ ช่วยในการบริ หาร
การจัดการ
• บุคคลที่มชื่อเสียงมี 2 ท่าน ได้ แก่ Frederich
Taylor และ Henri J. Fayol
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• Frederich Taylor ถูกยกย่องเป็ นบิดาแห่งการ
จัดการแบบวิทยาศาสตร์
• ได้ ศกึ ษาวิเคราะห์เวลาและการเคลื่อนไหวในขณะ
ทางาน เพื่อดูการทางานและการเคลื่อนไหวของ
คนงานในขณะทางาน โดยได้ คิดค้ นและกาหนด
วิธีการที่ดีที่สดุ ในการทางาน
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• ดังนัน้ Taylor จึงสรุ ป การบริหารการจัดการแบบ
วิทยาศาสตร์ ต้องเน้ นหลักเกณฑ์ สาคัญ 4 ประการ
1. กาหนดวิธีการทางานด้ วยหลักเกณฑ์ที่ได้ รับการทดลอง
แล้ วว่าเป็ นวิธีที่ดีที่สดุ
2. มีการคัดเลือกบุคคล

3. ต้ องมีการประสานร่ วมมือระหว่างกับคนงานอย่างจริ งใจ

4. ผู้บริ หารต้ องพิจารณาอย่างรอบคอบและรับผิดชอบ

 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• สาหรับการศึกษาที่ใช้ หลักวิทยาศาสตร์ มี
ส่ วนประกอบ 3 ลักษณะ คือ
1. มีแนวคิดที่ชด
ั เจน (Clear Concept)
2. วิธีทางวิทยาศาสตร์ (Scientific)

3. ทฤษฎี (Theory)
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• Henri J. Fayol เน้ นการสอนและการเรี ยนรู้ โดยให้
ทัศนะว่าการจัดการเป็ นทฤษฎีที่สามารถเรี ยนรู้ได้
และสอนได้ ซึง่ เกี่ยวข้ องกับกระบวนการต่างๆ ดังนี ้
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• หน้ าที่ของนักบริ หาร (Management Function)
1. การวางแผน (Planning)
2. การจัดองค์การ (Organizing)
3. การสัง่ การ (Commanding)
4. การประสานงาน (Co-ordinating)
5. การควบคุม (Controlling)
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• หลักการบริ หาร (Management Principle)
1. การวางแผน (Planning)
2. การจัดองค์การ (Organizing)
3. การสัง่ การ (Commanding)
4. การประสานงาน (Co-ordinating)
5. การควบคุม (Controlling)
 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• หลักการบริ หาร (Management Principle)
6. ผลประโยชน์ขององค์การมาก่อนส่วนบุคคล
7. ผลตอบแทนที่ได้ รับ (Remuneration of
Personnel)
8. การรวมอานาจ (Centralization)
9. สายการบังคับบัญชา (Scalar Chain)

10. ความมีระเบียบเรี ยบร้ อย (Oder)

 2. แนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์
(Scientific Management) ต่อ
• หลักการบริ หาร (Management Principle)
11. ความเสมอภาค (Equity)

12. ความมัน
่ คงในการทางาน (Stability of Tenure of
Personnel)
13. ความคิดริ เริ่ ม (Centralization)

14. ความสามัคคี (Esprit de Corps )

 3. แนวคิดการจัดการยุคมนุษยสัมพันธ์
(Human Relation)
• เป็ นแนวคิดการจัดการแบบวิทยาศาสตร์ ที่เน้ น
ประสิทธิภาพของการทางาน
• ในการทางาน คน คือ หัวใจแห่งความสาเร็ จ
 4. แนวคิดการจัดการยุคการบริ หารสมัยใหม่
(Modern Management)
• เริ่ มตังแต่
้ ค.ศ. 195 – ปั จจุบนั
• เศรษฐกิจและธุรกิจขยายตัวอย่างรวดเร็ ว จึงต้ องใช้
หลักทางคณิตศาสตร์ มาช่วยในการตัดสินใจ
ตลอดจนการจัดการเชิงระบบมาช่วย และยังใช้
หลักการและแนวคิดด้ านมนุษยสัมพันธด้ วย
 4. แนวคิดการจัดการยุคการบริ หารสมัยใหม่
(Modern Management) ต่อ
1. การจัดการเชิงระบบ
• การบริ หารจัดการปรับตัวให้ มีความสมดุลอย่าง
เป็ นระบบ เพื่อให้ เกิดความสัมพันธ์กบั ปั จจัยต่างๆ
 4. แนวคิดการจัดการยุคการบริ หารสมัยใหม่
(Modern Management) ต่อ
2. การจัดการโดยใช้ หลักการทางคณิตศาสตร์ หรื อ
หลักเชิงปริ มาณมาช่วยในการตัดสินใจ
• เช่น การวิเคราะห์เชิงปริ มาณ การวิจยั การใช้
คอมพิวเตอร์
 คาถามท้ ายบทที่ 2
• ได้ แก่ ข้ อ 1, 2, 8