Professional Documents
Culture Documents
DBA - Final
DBA - Final
BM 205
I. Panimula
kanikanilang mga teritoryo ang lahat ng bansa ngunit may mga pagkakataong mayroong
isang lupain or karagatan na pinaniniwalaan ng dalawa o higit pang bansa na ito ay kanila.
Ayon kay Fravel (2014), ang ‘territorial dispute’ ay ang pagkakasalungat sa pag-
angkin ng dalawa o higit pang bansa sa iisang teritoryo. Ang karaniwang sanhi ng
kaya naman handang makipag agawan ang iba’t ibang bansa para sa isang teritoryo.
Bukod doon, mayroong mga teritoryong mataas ang kinatatayuan kaya para sa isang
Halimbawa na lamang ang tinaguriang “Doklam Standoff 2017” kung saan nagpagawa
madaming sundalo doon ang India para tigilan ang pagpapagawa at iyon din naman ang
ginawa ng Tsina. Pinalakas ng parehong partida ang campo nila doon at 73 araw naging
mainit ang tensyon sa Doklam, isang teritoryo na ayaw ng India mapapunta sa Tsina.
Para maging katakot takot naman ang isang bansa upang manaig sa isang
aagawang teritoryo.
problemang hinaharap ngunit kung sa isang aspeto lamang magtutuon ng pansin ay hindi
uunlad ang isang bansa. Bukod pa dito ay hihina rin ang pakikipagkalakalan ng bansa at
bababa ang kita dahil walang negosyo galing sa ibang bansa ang gusto mamuhunan sa
gobyerno sa pagpapalakas ng kakayahang militar. Higit pa, nais din nito magbigay ng
Layunin din namang masagot sa papel pananaliksik na ito ang mga katanungan
sa teritoryo. Ang unang tanong ay anong mga bansa ang nagkakaalitan sa kasalukuyan
dahil sa teritoryo? Sunod naman, ano-ano ang mga benepisyong nakukuha ng mga
partido sa pakikipag palakasan para angkinin ang isang teritoryo? Bilang wakas, ano ang
nasasakupang teritoryo?
II. Pagtatalakay
Hindi mawawala ang pangalan ng Tsina at India pag dating sa diskusyon ng territorial
stand-off ang dalawang bansa dahil muling hindi nagkasundo ang dalawang bansa.
Mainit ang tensyon sa panahong itinagal ng stand-off ngunit wala namang digmaan na
naganap sa mga panahong iyon. Ang huling stand-off sa pagitan ng Tsina at India sa
paliparan at bumili na ng mga jet ang parehong bansa na handang sumabak sa digmaan
militar kung gusto nila ipaglaban ang pinaniniwalaan nilang kanila teritoryo. Kaya naman
$228 bilyon ang ginastos ng Tsina sa militar noong 2017, samantalang ang India ay nas
$59 bilyon sa kaparehong taon. Kung ikukumpara sa buong mundo, ang Tsina ay
Economic Times (2017) ba ang pondo ng Tsina para sa Research and Development para
bilyon ang nakalaan sa Research and Development, kulang pa rin ito para mabigyang
marami sa hukbo ng Tsina at India, ngunit ito ay hindi sapat sa mga mamamayang
militar? Ayon sa isang ulat mula sa World.com ay sinasabing may mahalagang papel ang
Tulad ng ginagawa ng Tsina sa India na naging sanhi ng Doklam stand-off, gumawa sila
mga kalakal, ngunit ito ay ikinagalit ng India. Dahil nga malakas ang hukbo ng Tsina ay
pangangalakal laban sa mas mahinang bansa. Kaya din ipagtanggol ng isang malakas
ng hukbo ang lahat ng mamamayan na naninirahan sa bansa kaya mas madaming tao
ang naniniwalang ligtas sila sa oras ng digmaan. Isa pang aspeto ay ang kalikasan kung
saan kaya itong protektahan ng malalakas na hukbo kung sakaling mayroong ibang
malakas ang relasyon ng militar at politika, maaring makamit ang mas mataas na antas
ng politika. Maiihalintulad ito sa pelikulang “Mulan” kung saan ang mga Huns na
mayroong malakas na hukbo ay ginustong sakupin ang Tsina para sila ang mamuno sa
buong kaharian ng Tsina. Alam nila kung gaano makapangyarihan ang Tsina at itong
pananakop. Mahalaga rin namn ang papel ng militar pag dating sa teknolohiya dahil
maraming bagay ang mayroon tayo ngayon dahil sa pangmilitar na pananaliksik. Tulad
masa napadali ang buhay natin at ginamit din natin ito upang makipag-usap sa ating mga
masasabi rin namang may kabulohan ito dahil nakatutulong ito sa napakadaming aspeto
ng kaunlaran, ngunit ang kasamaan nito ay parang naghahanap ng gulo ang bansa kapag
mayroong itong malakas na hukbo. Itinataas din nito ang posiblidad na magkaroon ng
digmaan dahil mas lalakas ang loob ng marami na maging kasangkot sa labanan at
karahasan.
Ayos kay Liu (2017), mahirap ang buhay sa Tsina dahil una sa lahat ay laganap na ang
polusyon lalo na sa malalaking siyudad tulad ng Beijing. Sa siyudad daw na iyon ay hindi
nakakasama naman sa kalusugan ng marami. Talamak din daw doon ang mga
kanilang anak. Samantalang sa India naman ay hindi nalalayo ang hirap ng buhay. Base
sa isinulat ni Jena (2017), ang kalinisan sa India ay hindi binibigyang pansin at kahit saan
Indyano ngunit ito raw ay isang katotohanan na kailangan nilang tanggapin. Isa pa sa
naging bahagi na ng kasaysayan ng India at dahil din dito ay lubhang bumabagal ang
pag-unlad ng bansa.
alitan ng teritoryo, mayroon namang iminungkahi ang isang pag-aaral mula sa Carter
Center. Ang una dito ay ang pagsulong ng problemang may kinalaman sa pag-aalitan ng
ng 121 na miyembro at nais nitong bigyan ng solusyon ang territorial conflict ng dalawa
o higit pang mga bansa. Sa pamamagitan ng isang arbitrasyon at iba pang diplomatikong
paraan. May iba pa ring mapayapang resolusyon sa mga territorial disputes na tinatawag
na “Alternate Dispute Resolution” o ADR kung saan laging may ikatlong partido na kasali
dispute. Una sa ADR ang Conciliation kung saan ang ikatlong partida ay kukunsultahin
ang parehong partidong nag-aalitan at itong ikatlong partido naman ay ang siyang
ay ang “Facilitation” na tumutukoy sa proseso kung saan may ikatlong partida na nag-
aasikaso ng ADR. Ito ay maaring isagawa ng kahit anong organisasyon, tao o partido
basta ito ay papayagan ng dalawang partido na nag-aalitan dahil sa teritoryo. At ang huli
Samantalang kung ito ay ihahambing ulit sa pelikulang “Mulan”, ang ginawa naman ng
Tsina doon ay itinayo ang Great Wall of China upang bigyang diin na hanggang doon ang
kanilang sinasakupan. Ito rin ay nagsilbing depensa laban sa mga nagnanais na sakupin
Tsina. Pinatunayan ng sagot sa katanungang “Ano ang mga posibleng paraan para
kinakailangan ng marahas na solusyon para lamang malutas ang isang problema dahil
mayroon pang ibang mas mapayapang paraan para lutasin ang isang problema.
III. Paglalagom
ang iba pang aspeto na nakatutulong para umunlad ang isang bansa kaya naman
nananatiling mahirap ang buhay sa India at Tsina kung pagbabasihan ang estado ng
gobyerno para sa militar, natuklasan sa pag-aaral ni d’Agostino, et. al. (2017) na ang
ekonomiya ng isang bansa. Nalaman ding sa loob ng 20 taon, ang 1% pag taas ng badyet
sa militar ay binabawasan ang pag unlad ng ekonomiya ng 9%. Ayon naman kay Collier
kaunlaran sa isang matagal na panahon at posibleng 20% ang ibawas nito sa kabuoang
kinikita ng bansa sa isang taon. Sabi ni Preble (2018) sa isang interbyu, walang naman
katiyakan na mananalo ang isang bansa sa isang digmaan kapag tinaasan nila nag
badyet para sa militar. Kahit pa man mayaman at makapangyarihan ang isang bansa,
makakaranas pa rin ito ng pinsala sakaling maging sangkot sila sa isang digmaan at ito
itong lumala. Halimbawa na lang kung dadagdagan ng mga bansa ang produksyon ng
nuclear weapons mas tataas ang posiblidad na magamit at at isang nuclear war ang
maaring asahan.
Resolution.” Una ang “Conciliation” kung saan may ikatlong partido na kukunsulta sa
suliranin sa pagitang ng mga partido. At ang isa pa ay ang “Good Offices” kung saan
Sanggunian:
Fravel, M. (2014). Territorial and maritime boundary disputes in asia. Retrieved from
https://dspace.mit.edu/openaccess-disseminate/1721.1/92742
HistoryPlex. (2017, July 14). A brief description of the India-China war of 1962.
Retrieved from https://historyplex.com/brief-description-of-india-china-war-of1962
IndiaToday. (2018, March 28). Where is Doklam and why it is important for India?
Retrieved from https://www.indiatoday.in/education-today/gk-current-affairs/story/where-
doklam-why-important-india-china-bhutan-1198730-2018-03-27
Marcus, J. (2018, January 26). China-India border tension: Satellite imagery shows
Doklam plateau build-up. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-asia-china-
42834609
TradingEconomics. (2017). India government spending. Retrieved from
https://tradingeconomics.com/india /government-spending
The Economic Times. (2018, January 29). India’s R&D spend stagnant for 20 years at
0.7% of GDP. Retrieved from
https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/finance/indias-rd-spend-stagnant-
for-20-years-at-0-7-of-gdp/articleshow/62697271.cms
The Economic Times. (2018, January 07). China to spend over USD 2 billion in R&D
this year. Retreived from
https://economictimes.indiatimes.com/news/international/business/china-to-spend-over-
usd-2-billion-in-rd-this-year/articleshow/62403032.cms
Marcus, J. (2018, January 26). China-India border tension: Satellite imagery shows
Doklam plateau build-up. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-asia-china-
42834609
Bancroft, T., & Cook, B. (Directors). (n.d.). Mulan [Video file]. Retrieved from
https://www6.123movies0.com/movie/mulan/watching.html?ep=1&sv=1
Big Think. (2018, July 4). Why more military spending is a bad idea [Video file].
Retrieved from https://www.youtube.com/watch?v=6q1uDuBwtE8