Volume 10, Issue 04
Our Words
Weekly Issue
“ N E W
SPECI AL
Shqipëria nuk e dorëzoi Ana Frankun e saj. Historia e pabesueshme e vajzës
POINTS OF Shqipëria nuk e dorëzoi Ana Frankun e
I NTEREST: saj.
Historia e pabesueshme e vajzës hebreje,
 Albanian Professors që i
shpëtuan jetën shqiptarët
join the students in
Nga Rudina Xhunga
Protesting for higher
education Kjo është historia e një vajze vjeneze. Scar-
lett Epstein. Ajo ishte 16 vjeçe atëherë. Ja
çfarë kujton ajo prej asaj kohe:
 No Sided articles and
no restriction for our “E gjitha nisi me pushtimin e Austrisë nga
members, our guest Hitleri, edhe pse në Vjenë unë isha rritur pa
asnjë identitet çifut, nuk kisha qenë
and our friends. asnjëherë në ndonjë sinagogë dhe asnjëherë
nuk kishim festuar në familje festat e he-
 Latest needs for our brenjve, duke e konsideruar veten thjesht një
community and the vajzë vjeneze. Kur Hitleri erdhi, i nxori të
gjitha vajzat nga shkollat e tyre dhe i dërgoi
latest resolutions në një shkollë të përbashkët vetëm për
hebrenjtë. Për mua ishte e tmerrshme që
 Our Free Voice diçka e tillë po ndodhte. Më ngjante vetja si
through our words. një kriminele për një krim që nuk e kisha
kryer. Mbaj mend kur po zbrisja shkallët e
shkollës dhe po mendoja se, nëse do të arrija
të dilja nga Austria dhe nëse do të kisha
mundësinë të martohesha e bëja fëmijë, do
I N S I D E T H I S bëja të pamundurën që ata të kishin një
I S S U E : identitet të fort hebre. Ishte viti 1938 dhe
unë isha vetëm 16 vjeç. Në Vjenë më priste
Faqe
Shqiperia 1 SKENDERBEU QE I TAKON KONICES AUREL PLASARI
SKENDERBEU QE I TAKON KONICES
Faqe AUREL PLASARI
Skenderbeu 1 ose një disiplinë shkencore, ajo do të na
Nuk bënte të mbyllej viti 2018, i shpallur si
Viti Mbarëkombëtar i Gjergj Kastriotit-
Faqe Skënderbeut, pa përkujtuar një kontribuues
Janulla rrapi 2-3, me veprën te themelet e Studimeve skënder-
4-5 begiane shqiptare dhe që ndodh, pa-
drejtësisht, t’i lihet heshtjes.
Qoftë në formatin e Ligjëratave Madhore
Faqe (lat. lectiis magistralis), qoftë në atë të
Renato Rrapi 5-7 kumtesave të konferencave shkencore
kombëtare dhe ndërkombëtare të organizuara
9, 12
në suazën e veprimtarive të 550-vjetorit,
zotëruan ato të fushës së historisë, – çfarë
ishte e pritshme nga vetë tema kornizë, –
Faqe duke u dalluar mes tyre ato nga fushat e
Declasified, Agim 6-7 historisë politike, të historisë diplomatike, të
historisë së Kishës, ndonjëra edhe në kufijtë
Hamiti, Janulla 7,-9,
e teorisë së historisë, të arkeologjisë, të
rrapi 10-14 burimologjisë. Nuk munguan, krahas tyre,
17-19 kontribute nga fushat e marrëdhënieve
ndërkombëtare, të kodikologjisë, të artit
ushtarak, të letërsisë, të muzeologjisë, të
muzikologjisë etj. Edhe një herë u dëshmua
Adresa Faqe
që Studimet skënderbegiane paraqiten
Anetaresimi 32 tanimë të formatuara si fushë e gjerë studi-
more, jo vetëm shumëdisiplinore, por edhe
ndërdisiplinore në kufijtë e mëvetësimit të
skënderbegologjisë si degë më vete e al-
banologjisë.
L I F E ” J E T A E
vetëm vdekja. Bashkë me nënën time
arrita të gjej një vizë turistike për në
Jugosllavi, ku kishim disa të njohurit
tanë. Kur 3 muajt e vizës mbaruan, auto-
ritetet jugosllave nuk na lejuan të qëndro-
jmë më atje. Ata na e bënë të qartë se nuk
mund të qëndronim as gjysmë ore më
shumë. Por na shpjeguan gjithashtu se
nëse do të mund të gjenim një shtet tjetër
që do të na pranonte, nuk do të na
shkaktonin asnjë problem, apo pengesë
për të dalë nga Jugosllavia. Nëse nuk do të
gjenim ndonjë
Albania
shtet që të na mirëpriste ata do të na
vendosnin nëpër trenat që shkonin në
January 28, 2019
R E
kufirin austriak dhe ne e dinim se çfarë do të
na ndodhte nëse do të shkonim deri atje.
Kështu, isha aq e dëshpëruar sa nisa të shkoja
nga një konsullatë në tjetrën në Zagreb, në
përpjekje për të marrë një vizë, në mënyrë që
të shkonim diku tjetër.
Shkova në konsullatën angleze, amerikane,
franceze, zvicerane, tek të gjitha këto, por ne
kishin pasaporta me një J të madhe të kuqe, e
cila ishte një shenjë dalluese që tregonte se ne
ishim refugjatë çifutë. Dhe asnjëra nga këto
konsullata nuk na ofroi shërbim. Ishte diçka
vërtetë dëshpëruese, por më pas më thanë
“Pse nuk provon Ambasadën shqiptare?”. Të
them të drejtën,në atë kohë, unë nuk e dija që
ekzistonte një vend me emrin Shqipëri, por
pasi shkova tek Ambasada shqiptare dhe ishte
një kënaqësi e papritur, kur ata më ftuan të
futesha brenda. Ata më futën brenda konsul-
latës, më lanë të takohesha me Konsullin dhe
më pyetën se çfarë mund të bënin për ne. Unë
i thashë “a mund të kem një vizë shqiptare?”
dhe ai më tha “më jep pasaportën që t’ju
japim vizë”. Dhe ashtu bëri, menjëherë. Duke
i dhënë dorën njeri-tjetrit më tha “rrugë të
mbarë dhe shijojeni qëndrimin tuaj në
Shqipëri”. Pas kësaj, jugosllavët u sollën
shumë keq me ne, sa donin të na dërgonin si
Nëse do t’i drejtoheshim Logjikës së aplikuar
për ta pyetur se si mëvetësohet një shkencë
përgjigjej: duke filluar nga shfaqja më vete e
objektit të shkencës ose të disiplinës, që do të
thotë kur kemi të bëjmë me një objekt dituror
të cilin nuk e mbulon një shkencë ekzistuese
ose një degë ekzistuese e një shkence – rasti i
skënderbegologjisë – dhe atëherë ai objekt
tërheq mbi vete mëvetësimin e një shkence
ose të një disipline shkencore.
Themelimi i Studimeve skënderbegiane
shqiptare, mund të rindërtohet qysh nga
shekulli i kaluar pakashumë si vijon: duke
filluar nga vitet ’20 me veprën e Fan S. Nolit
Historija e Skënderbeut (Gjerq Kastriotit)
Mbretit të Shqipërisë 1412-1468 prej Peshko-
pit Theofan (Fan S. Noli) (1921), për të
vijuar me punimin monografik pak të njohur
nga Djevat Kortcha Tri pyetje nga jeta e
Skënder Beut (1923), si dhe me veprën e At
Marin Sirdanit Skanderbegu mbas
gojdhanash (1926), e cila sot do t’i përkiste
antropologjisë kulturore; në vitet ’30 me
veprën e Athanas Gegajt L’Albanie et l’inva-
sion turque au XVe siècle të botuar si punim
doktorature nga Universiteti i Luvenit (1937),
por edhe me punime të veçanta po të At
Marin Sirdanit, si Kërkime mbi vorrin e
Skanderbegut (1932), Nji rival i Skandebegut
(1932), Për shka fajiset Skanderbegu (1935-
1936), Ku u vorrue Skanderbegu (1937) etj.;
 P a g e 2 O u r W o r d s

Shqipëria nuk e dorëzoi Ana Frankun e saj. Historia e pabesueshme e vajzës hebreje, që i
të burgosur, por ne paguam një polic personalisht them se ia kam kaluar Paris pasi isha
privat që të na çonte në Split, që ishte njëjashtëzakonisht mirë në Shqipëri. Kështu refugjate
port dhe kështu ne hipëm në një anije që nisa të miqësohesha me shumë shqiptare. çifute. Unë i
do të na çonte nga deti Adriatik drejt Ato donin të dinin si ishte jeta në Austri thashë “unë
Durrësit ku qëndruam për 6 muaj. pasi dihej që jetesa vjeneze ishte shumë e nuk dua të
sofistikuar, ndërsa ato më mësuan shumë qëndroj në
Nuk ia kishim idenë se çfarë do të gjenim gjëra për Shqipërinë. Isha shumë e lumtur Francë, dua të
apo çfarë do të bënim në Shqipëri, por të pasi nga një njeri i persekutuar, vetëm pse shkoj në
paktën e dinim se kishim një vend se ku isha hebre, shkova në një vend ku më Angli” va-
do të shkonim dhe që nga ai moment, konsideronin miken e tyre. Vëllai im që zhdoja t’i
kuptova se Shqipëria na shpëtoi jetën, pasi jetonte në Angli arriti që të gjente për mua thosha
nëse nuk do të kishim ardhur në Shqipëri, dhe mamanë viza për të shkuar atje. Kësh- “vërtetë
jugosllavët do të na kishin kthyer në tu që ne u larguam nga Shqipëria përpara mendoni se
Austri dhe kështu që unë, ashtu si dhe Ana pushtimit nga italianët. Ishte fillimi i vitit dua të rri në
Frank, nuk do të ekzistonim më. Dhe që 1939 dhe dukej qartë që shumë shpejt do Francë kur
në ato momente, doja t’i thosha fale- të fillonte një luftë e madhe. Kështu që mund të shkoj
minderit Shqipërisë. Anglia pranonte refugjatë që t’i përdorte fare mirë në
për luftën, kur të vinte koha. E vetmja Angli? Pasi të
Kur erdhëm në Shqipëri gjetëm një grup mënyrë për të shkuar në Angli ishte jeni të bindur
hebrenjsh, 45-50 nga Gjermani, Austria nëpërmjet linjës ajrore Air France pasi se shteti juaj
etj., edhe ata mbaheshin financiarisht nga vetëm ajo funksiononte në Shqipëri. por do të jetë i
organizata ndërkombëtare hebreje me kur shkova me pasaportën time në aero- pari që do të
qendër në Amerikë të cilët dërgonin para port, aty ishte një J e madhe e kuqe që pushtohet nga
për të jetuar, për të gjitha grupet hebreje tregonte se unë isha hebre dhe ata më Hitleri?”. Unë
që ia kishin dalë të mbijetonin. Në fakt, thanë se nuk mund të ndaloja në transit në nuk udhëtova
dot për në Francë dhe Franca vërtetë u pushtua nga Hitleri. U ktheva në
Durrës dhe i kërkova ndihmë një agjenti turistik që u bë miku im në
Durrës. Ai më tha se në Napoli ishte një anije kargo që shkonte në Angli
dhe kështu bëra, u nisa për në Napoli mirëpo kur mbërrita atje, më thanë
se anija ishte vonuar 8 javë. Fillova të qaja pasi isha vetëm me nënën
time dhe nuk njihja askënd, nuk dija çfarë të bëja. Kur dola nga agjencia
e anijes pashë një agjenci tjetër italiane e cila edhe sot ekziston dhe
mendova se kjo është një shenjë. Shkova dhe i kërkova se doja të shkoja
në Angli. Me thanë se e vetmja mënyrë ishte nëpërmjet Gjermanisë, me
linjën ajrorë KLM. Kështu bëra, u nisa për në Romë, Milano, Frankfurt.
Kur mbërrita atje ishte momenti më i vështirë që kam përjetuar në jetën
time. Përpara se të nisesha i shkrova një letër vëllait tim, pasi nuk e dija
nëse do të mund ta takoja në Frankfurt dhe letrën ia dhashë stjuardesës.
Për fatin tim, mbërrita në Angli.”
Scarlett Epstein tregon për dritare.net, se në Angli nisi të studionte
ekonomi në Manchester University, por në vitin e dytë të shkollës u njoh
me një profesor karizmatik të antropologjisë. Ai i mësoi dashurinë për
antropologjinë dhe ajo i kushtoi jetën kësaj fushe. U bë shkencëtare,
shkroi libra dhe u nderua me dhjetra çmime. Ajo është anëtare e urdhrit
më të lartë të Perandorisë britanike ndërsa në vitin 2007 mori çmim si
gruaja e vitit të Mbretërisë së Bashkuar.
Nuk e harroi kurrë premtimin që i kishte bërë vetes në shkallët e shkollës
në Vjenë, se, nëse do të mbijetonte e do të martohej, fëmijët e saj do të

Many shadow accounts in UK islands have been used since the 70’s for Albanian dictators...

Why no one in Delaware is not issu-

ing arrest warrants and FBI investi-
gation and arresting the People like it Will he end up like
was done in NJ? Does it need a sena- The only solution to have DOD mine the area the dead kids? Work-
tor to call the doj and ask for them to and secure forthe
With theright
border agentseverything
support once and for
is ing in the landfills?
do their jobs? Who is hiding behind all the border...How long can the situation
possible in America….True common sus-
this? tain without a Mexico
AmericanInvasion by the USA?
fighters...

No one cares in 2019 for the

Drug routes to Albania rules the dead innocent while mob
European markets and no one can runs the GOVT!
stop it...anyone can be bought with
the billions from the drugs...

Shqipëria nuk e dorëzoi Ana Frankun e saj. Historia e pabesueshme e vajzës hebreje, që i
kishin identitet të forte
hebre. Scarlett Epstein
është sot 87 vjeçe. Ishte
16 kur një vizë shqiptare i
shpëtoi jetën. 72 vjet më
pas u rikthye në Shqipëri.
Për të falënderuar. Jo dikë
në veçanti, erdhi për t’i
falënderuar të gjithë, të
falënderojë Shqipërinë.
“Dua të falënderoj shqip-
tarët dhe jo vetëm ata.
Dua të falënderoj çdo njeri
që më ndihmoi, që më
ndihmoi të jetoj. Dua t’u
them faleminderit. Këtë
ëndërr kam pasur prej
kohësh, të mund të kthe-
hem këtu dhe të falën-
deroj. Jam 87 vjeçare dhe
nuk e di edhe sa vite jetë në dhjetra intervista për median e Andrea Aleksi(1420-
kam, por mendova se huaj dhe në librin autobiografik. 1504) nga Durrësi sklup-
është momenti më i tori i mirënjohur shqiptar
përshtatshëm për t’u Ilia S. Karanxha që punoi në Dalmaci ishte
kthyer. Për mua, kjo gjithashtu me origjinë nga
është një ëndërr që u bë Kur flitet për historine e vendit tonë Lezha,
realitet.” në shek. XV gjithë vëmëndja Shumë vite më vonë
perqendrohet në aspektet e luftës mësojmë se një Mjeshtër
Shqipëria nuk e dorëzoi dhe qëndresës kundra turqve. Rallë Stefani nga Tivari është
Ana Frankun e saj. Ajo ose asnjë here nuk flitet për artin e aktiv në vitet 1477 përsëri
ishte 16 vjeçe atëherë. artistët në atë kohë. në Venedik ndërsa në
Kështu kalimthi gjejmë se në kadas- kapërcyell të shek. XV
3 vjet pasi mbajti premti- trën veneciane të Shkodrës (1416- Mikele Greko nga Vlora
min që i dha vetes, 1417) përmëndet si pronare tokash pikturonte në kishat e
Scarlett Epstein ndërroi Zonja Maria e të ndjerit piktor Abrucos.
jete ne Angli ne moshën Jurko.
91 vjeçare. Dashurinë I pari emigrant shqiptar që na
për vendin që i dha jetë cilësohet si piktor në Vendik është
për herë të dytë, një Pietro nga Lezha qysh më 1406
Shqipërinë, nuk e mori (Petrus Alexio) me banim në afërsi
me vete, por e shpërndau të shën Paternianit,
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 3

Shqiptaret ne Kosove nga te tere anet per te mbrojtur te drejtat e tyre

Why no one holds these two criminals accountable? Could it be the northern minerals of Albania and OIL?

SKENDERBEU QE I TAKON KONICES AUREL PLASARI

në vitet ’40 me botimin në anglisht të punimit të panges de Skanderbeg contre les
doktoraturës së Nolit George Castrioti Scanderbeg Turcs (1901 / nr. 7); Les armes de
(1947) dhe me konferencën e organizuar e të mbajtur Scanderbeg au Musée Imperial de
në Tiranë nga Aleks Buda Figura e Gjergj Kastriotit në Vienne (1901 / nr. 8); Fiamuri
historinë e popullit shqiptar (1949), si e para konfer- kombëtar i Shqipëtarëvet (1901 / nr.
encë shkencore kushtuar Gjergj Kastriotit-Skënderbeut 9); Un Patriarche Albanais au XVe
në Shqipërinë e mbas Luftës së Dytë Botërore. sièle / Një Patrik Shqipëtar në
shekull të 15-të (1904 / nr. 4);
Megjithëkëtë, kur të flitet për themelimin e Studimeve Shqipëria a ka një flamur authentik?
skënderbegiane shqiptare si degë më vete e al- Përgjigje një të share të Xhon-
banologjisë, datimi do të duhet zhvendosur më herët Turqve (1909 / nr. 1). Ndonëse pa
dhe zhvendosja shpie te Faik Konica dhe revista e tij autorësi të tijën, me vlerë të veçantë
Albania. botimi prej tij i punimit monografik
me vijime Marino Barlezio e Be-
Në revistën e vet diturore Konica jo vetëm u bëri vend cichemo, nga nr. 1 / 1905 deri në nr.
njoftimeve albanologjike dhe punimeve të autorëve të 6 / 1906, në të cilin kthjellohej
huaj mbi Skënderbeun, por rezulton edhe i pari histori- historiku i ngatërresës së ndodhur
an shqiptar – në vështrimin e historiografisë si shkencë njëherë në filologji mes dy auto-
– që iu përkushtua historisë së Skënderbeut qysh nga rëve.
viti i parë i shek. XX: 1901. Tek Albania e tij ai botoi
punimet e veta: Recherches sur les armes de Skander- Më shumë se nga tipologjia in-
beg (1901 / nr. 3); Existe-il un portrait authentique de formative, këta artikuj studimorë të
Skanderbeg? (1901/ nr. 4); La Topographie des cam- Konicës anojnë në atë të kritikës
historike, si në rastin e
kritikës që i ka bërë
nënkonsullit Julius Pisco
duke rivendosur vetë
Konica, për të parën herë,
një topografi të betejave të
Skënderbeut. Kështu edhe
në rastin e vendosjes së
një leximi të inicialeve të
mbishkrimit të përkrena-
res së Skënderbeut të
Muzeut të Vjenës, lexim
që edhe pse i diskutu-
eshëm, ka mbetur i
pakundërshtuar ende sot.
Po formatit të kritikës
historike i përket edhe
shkrimi në formë
përgjigjeje pyetjes së një
“pajtimtari” të Albania-s
në e kanë apo jo shqiptarët
një flamur të tyrin. Është
për t’u veçuar, në rastin e
vlerësimit të tekstit të përfundime logjike bindëse. Punimi flet
Lavardin-it, për për horizontin kulturor të autorit në
verifikimin e lëmin e historisë”.
mundshëm që duket
t’u ketë bërë ky të Me këta artikuj studimorë Konica re-
dhënave të Barletit. zulton, pothuaj në çdo rast, nismëtar ne
Kush nuk më beson, Studimet skënderbegiane shqiptare.
që tekste të tilla si ky
i fundit dallohen për Ndërkaq pothuaj nuk i është kushtuar
vlerën e jashtëza- vëmendje një punimit të tij me titullin
konshme al- Jeta e Skënderbeut, të botuar si nënfletë
banologjike, mund të në gazetën Dielli, Boston, Mass., nga 8
besojë Jup Kastratin: gusht (nr. 161) deri më 17 tetor 1912
(nr. 171). Jup Kastrati, në një shënim
“Artikulli është bibliografik në monografinë e vet kush-
shkruar me kujdes, tuar Faik Konicës, ka dhënë për vit të
me akribi shkencore, botimit 1918-n duke ngatërruar edhe
me burime të sakta kohëzgjatjen e botimit. Me vitin 1918
historiografike latine, dhe kontingjencat kaotike të Luftës së
frënge dhe italiane, Parë botërore ai ka pas shpjeguar –
me gjuhë të pastër e gabimisht – edhe vështirësitë për ta
të sigurt, qartë dhe gjetur në koleksionet në Shqipëri nën-
rrjedhshëm, me fletën historike të Diellit me punimin e
 P a g e 4 O u r W o r d s

Shenasi Rama PËRSHTYPJE TË ZYMTA MBAS NJË VIZITE NË KOHË TË KEQE…

Shenasi Rama ndërkomnbëtare të krimit. Lisi cahet me
pykën e vet, por oligarkia e një natyre të
PËRSHTYPJE TË ZYMTA MBAS tillë funksionon ndryshe. Pra, cdo forcë e
NJË VIZITE NË KOHË TË KEQE… re do të jetë ose me oligarkinë kundër
popullit ose me popullin kundër oli-
Ka disa elemente thelbësore që e përcak- garkisë.
tojnë natyrën e politikës dhe të for- 2. Sistemi oligarkik është në krizë të thellë
macioneve politike në një shtet të cak- ekonomike, morale dhe legjitimiteti. Nuk
tuar. Në rastin e shtetit shqiptar këto janë ka para, nuk ka besueshmëri, dhe nuk ka
disa elemente që të bien në sy dhe që e drejtësi. Herët ose vonë, njerëzit që nuk
bëjne gjëndjen shumë të pakëndshme. mund të ikin nga një system I tillë, do të
rebelohen ose do të nënshtrohen. Kur
1. Sistemi tashmë I konsoliduar është llogaritet që kanë ardhur nga buka e misrit
qartësisht oligarkik, të gjitha pasuritë, dhe uji me sheqer Maliqi, nuk ka dyshim
pushtetet, dhe influence janë në duart e se shumë do të nënshtrohen pa menduar se
sekteve, trusteve të krimit dhe cfarë po ndodh me jetën e tyre. Skllavëria
strukturave të bazuara në fenë, dhe nuk ka brirë dhe në atë system ka njerëz
etninë si dhe në shërbim të sindikatës që për disa breza tashmë kanë kenë e kanë
mbetur skllevër e nuk duan me kenë
ndryshe.
3. Pyetja kryesore është se si konceptohet
populli apo grupi të cilit I shërben. Kur je
pjesë e një sekti i shërben sektit; kur je
pjesë e një trusti kriminal I shërben
familjeve kriminale dhe zonës, kur je
bashkësi fetare iu shërben klerikëve dhe
shefave të tyre, dhe kur je minoritet i
shërben kombit tënd që është jashtë shtetit
shqiptar. Vetëm shqiptarët nuk kanë parti
që iu shërben atyre. Të gjithë strukturat e
mësipërme janë të kontrolluara direct apo
indirekt nga oligarkia dhe sindikata ndërk-
ombëtare e krimit. E vetmja strukturë që
iu kundërvihet këtyre është kombi, dhe
shqiptarët janë të vetmit qëë nuk kanë ide
të qarta kombëtare.
4. Lufta bëhet me kontrollue shtetin të cilin
oligarkia parazitare dhe sindikata ndërk-
ombëtare e krimit e kontrollon me dorë të
hekurt. Cdo përpjekje me ndërtue parti që nuk
janë në thelb kombëtare, herët ose vonë do të
korruptohet nga oligarkia sunduese. E vetmja
zgjidhje që kanë shqiptarët është që të bëhen
bashkë që nga familja deri tek fshati e qyteti si
shqiptarë dhe të mbështesin interesin e tyre të
përbashkët.
5. Unë e shoh fundin por ai fund që unë shoh
dhe që është I tmerrshëm nuk kuptohet si duhet
nga ata që do të paguajnë cmimin, si me jetën e
tyre, ashtu edhe të fmëijëve të tyre. Ende ka
para, ende ka dhjamë qeni, por atij vendi I ka
dalë pronari me kohë dhe tashmë shumica e
kanë shitur si shpirtin, ashtu edhe të ardhmen.
6. Ndasitë që kanë lindur e janë forcuar janë të

Biggest Heist on private land continues to

happen in Albania...How can they, the Alba-
nian politicians sell someone else’s land??

Thirrje nga Sllovenia: Hetoni Edi Ramën për korrupsion me KESH-in Erjon Dervishi
Thirrje nga Sllovenia: Hetoni Edi milimetër. Kjo është lojë me fatet e Lindjes së Mesme dhe Ballkanike, me seli në
Ramën për korrupsion me KESH-in Frikësohem se Shqipëria është duke bërë njerëzve, në mënyrë që Thaçi dhe Vuçiç të Lubjanë, Slloveni, ka status të posaçëm konsul-
hapa prapa. Situata aktuale në Shqipëri mbijetojnë politikisht. Është kjo lojë e tativ me Këshillin Ekonomik dhe Social
Erjon Dervishi paraqet tensionime të brendshme të mëdha, rrezikshme dhe e dëmshme. ECOSOC/OKB që nga viti 2018. IFIMES është
që do të rriten edhe më shumë dhe do të gjithashtu botuesi i ditarit shkencor ndërk-
Kryeministri Edi Rama të hetohet për vijë deri te protesta edhe më të mëdha Si e vlerësoni veprimin e qeverisë së Koso- ombëtar dyvjeçar Evropian. IFIMES mbledh
aferat korruptive në energjetikë. Apeli i masive të orientuara kundër Qeverisë së Edi vës në lidhje me tarifat e vendosura për dhe përzgjedh informacione dhe burime të
fortë vjen nga Sllovenia, ku Shqipëria Ramës, që është gjithnjë e më pak kryemi- produktet serbe, në raport me luftën e ndryshme në zonat kyçe të konfliktit në botë.
ka tërhequr vëmendjen e studiuesve nistër i Shqipërisë, e gjithnjë e më shumë Serbisë për të anuluar njohjet? Instituti analizon marrëdhëniet reciproke midis
dhe shoqërisë civile. Kur flitet për kryeministër i krimit. Shembulli më ilus- palëve me qëllim të promovimit të rëndësisë së
Shqipërinë, e para gjë që vihet në dukje trues është biznesi i narkotikëve dhe krimi Duhet respektuar Marrëveshjen CEFTA. pajtimit, parandalimit të hershëm, diplomacisë
është situata e krimit dhe trafikimi i në sektorin energjetik me theks të posaçëm Me sanksione nuk mund të nxirret me preventive dhe masave të çarmatimit/ndërtimit
lëndëve narkotike. Por Dr. Zijad Beçi- në tregtinë me energjinë përmes KESH-it. dhunë pranimi i pavarësisë së Kosovës nga të besimit, në zgjidhjen e konflikteve rajonale
roviç, Drejtor i Institutit Ndërkombëtar Pse prokuroria Shqiptare nuk fillon hetimet ana e Serbisë dhe Bosnje-Hercegovinës. ose globale të konflikteve ekzistuese dhe rolin
për Studime Ballkanike, në një in- kundër KESH-it, rregullatorit të ener- Sanksionet kanë treguar edhe një herë se e veprimeve parandaluese kundër
tervistë për gazetën “Shekulli”, bën një gjetikës ERE-as, ACA-së (Autoritetit çfarë liderësh ka Kosova, liderë që nuk janë mosmarrëveshjeve të reja globale. Ideja për të
analizë të situatës ekonomike, që si shqiptar për Konkurrencën) dhe anëtarëve burra shteti. Provë për këtë janë edhe 13 krijuar Institutin IFIMES, sipas drejtuesve,
rrjedhojë do të ketë edhe protesta të të familjes Rama? Në skenë është një pranime ndërkombëtare të pavarësisë së është një reflektim i realitetit të përbashkët dhe
tjera më të mëdha. Për Becirovic, polarizim i fuqishëm politik. Thjesht, është Kosovës të tërhequra. nevojave të botës për të arritur zgjidhje të
historia e KESH është një histori krijuar një pasiguri e madhe, që mund të përbashkëta – tani më shumë se kurrë në të
korruptive dhe për këtë arsye, prokuro- kapërcehet, gjegjësisht të amortizohet Për sa i përket marrëveshjes së Prespës, kaluarën. Interesat dhe lidhjet e përbashkëta
ria e vendit duhet të fillojë hetimet. vetëm me një politikë të mençur, por që miratimi i saj në Greqi është shoqëruar me ndërmjet politikave të ndryshme, kombeve,
Këto hetime duhet të prekin në radhë të tani nuk shihet në horizont. protesta të mëdha. Por problemi më i madh feve, rajoneve të botës dhe partive të ndryshme
parë vetë Kryeministrin, Edi Rama. mbetet Maqedonia. Si e shikoni këtë situ- të interesit janë thelbësore. Fusha e kërkimit
Ndërsa në pjesën e dytë Dr. Zijad Po për sa i përket dialogut Kosovë-Serbi atë? dhe punës së Institutit IFIMES është Lindja e
Becirevic, flet për strukturën e krimit dhe sfidave të saj? Mesme (MENA-Lindja e Mesme dhe Afrika e
në Ballkanin Perëndimor dhe dialogun Marrëveshja e Prespës ka treguar se, edhe Veriut) dhe Ballkani (Evropa Juglindore), ku
Kosovë-Serbi. Vështirë se mund të shoh këtu dialog. Shoh përkundër të gjithave, mund të arrihen marrëdhëniet midis entiteteve të ndryshme janë
vetëm duetin Hashim Thaçi dhe Aleksandar kompromise, kur janë në pyetje problemet më së shumti të ndikuara nga baza fetare,
Dr. Beçiroviç, cilat janë problematikat Vuçiç, që luajnë secili lojën e vetë, në më të mëdha prej shumë dekadash. Do ta etnike, kombëtare dhe racore. Bashkëpunëtorët
në Ballkanin Perëndimor? interes të vetë. Thaçi e ka vënë në bixhoz citoja ish-kryetarin e Kroacisë, Stipe Me- e Institutit janë ekspertë të respektuar,
fatin e Kosovës duke vallëzuar me Ujkun siçin, që ka thënë se Marrëveshja e Prespës shkencëtarë, menaxherë, gazetarë dhe hu-
Situata është tejet komplekse dhe (Vuk në serbisht ujku- pra Vuçiçin). Çdo është, ndoshta më e rëndësishme dypalëshe lumtues, të cilët po prezantojnë kolegë të rinj
shqetësuese. Shkak kyç për këtë është lider i përgjegjshëm kosovar do të duhej të ndërmjet dy shteteve pas përfundimit të nga e gjithë bota për të punuar, me qëllim të
se perëndimi ka ndërtuar marrëdhënie ishte i shqetësuar me faktin se 13 shtete e Luftës së Dytë Botërore. edukimit plotësues, promovimit të njohurive
të partneritetit në shtetet e Ballkanit kanë tërhequr pranimin ndërkombëtar të dhe të arritjeve shkencore me theks të veçantë
Perëndimor me strukturat politike- Kosovës. Po në lidhje me kërcënimet që mund te ketë në aspektin politik dhe ekonomik lidhjet brenda
kriminale. Është paraqitur fenomeni i Ballkani Perëndimor? rajonit, midis rajoneve dhe në nivel global.
politizimit të krimit dhe kriminalizimit Mendoni se shkëmbimi territorial përbën Instituti IFIMES përmes organizimit të semina-
të politikës, ndërsa lidhjet ndërmjet një kërcënim për stabilitetin? Po, në kontekstin që Ballkani të përdoret reve, simpoziumeve, konferencave, tryezave të
politikës dhe krimit janë bërë të pash- për qërimin e ndërsjellët të hesapeve të dy rrumbullakëta (me pjesëmarrës nga grupe të
këputshme. Strukturat politike- Tentativat e shkëmbimit të territoreve gjatë superfuqive dhe/ose fuqive rajonale në ndryshme interesi: shkencëtarë, politikanë,
kriminale kanë krijuar “shtetin në historisë kanë sjellë vuajtje dhe fatkeqësi. territorin e tij. Ballkani në të kaluarën udhëheqës biznesi, përfaqësues të institucion-
shtet” dhe kjo është karakteristike për Vuçiç dhe Thaçi me veprimin dhe sjelljet e gjithnjë ka qenë monedhë kusuri për të eve fetare, gazetarë, artistë dhe të tjerë), kry-
të gjitha shtetet në rajon. tyre politike për qytetarët e vetë, kanë sjellë mëdhenjtë. erjen e analizave, studimeve, misioneve dhe
fatkeqësi të mjaftueshme sa që nuk u projekteve, si dhe përmes botimeve të veta që
A e mendoni se Shqipëria ka bërë hapa nevojiten më shumë. Në rajon, kohë më IFIMES paraqesin rezultatet e punës dhe arritjeve të saj,
në drejtim të afrimit me Bashkimin parë janë zhvilluar katër luftëra për kufij, duke synuar gjithashtu politikanët kryesorë
Evropian? por asnjë kufi nuk është shtyrë as për një Instituti Ndërkombëtar për Studime të ndërkombëtarë dhe krijuesit e mendimit.
 V o l u m e 1 0 , Is s u e
Shenasi Rama PËRSHTYPJE TË ZYMTA MBAS NJË VIZITE NË KOHË TË KEQE…
frikshme. Bizantinët e degjeneruar
duan një shtet që I shërben dhimo-
jerondisë dhe dhespotit te radhës
dhe që ruan sundimin e tyre; Jenic-
erët duan një shtet që mban ortat me
ylefe; kryqtarët e malësisë duan një
provincë papale; turkoshakët e flaktë
duan Sulltanin dhe ymetin. Të
konvertuarit e rinj nga perëndimi si
arrivistë të vërtetë duan bursa dhe
siguri pune e jetese dhe për këtë ta
bëjnë kryqin mbrapsht. Paria që i
sundon don vetëm paranë dhe është
e gatshme ti fusë në sherr që të
Konicës. Me ndonjë mungesë,
nënfleta historike e punimit të
Konicës Jeta e Skënderbeut gjendet
në koleksionin fizik të gazetës Dielli
që ruhet në Bibliotekën Kombëtare
të Shqipërisë.
Është fjala pra për një trajtesë mono-
grafike në 11 nënfleta gazete,
njëfarë historie e Skënderbeut në
trajtë shkurtoreje (epitome) 9 vjet
para asaj shumë të njohurës të Noli
të vitit 1921. Bazë e saj ka shërbyer
autori pa të cilin asnjë histori e
Skënderbeut nuk mund të shkruhet,
d.m.th. Marin Barleti, sikurse lex-
uesi i Diellit paranjoftohej qysh në
numrin e 1 gushtit 1912 në një kënd
djathtas përfund faqes së parë. E
vetëkuptueshme për parimet e punës
historiografike të Konicës që Skën-
derbeu i tij është shkarkuar nga
balasti i rëndë i fjalimeve dhe
letërkëmbimeve të hartuara nga
Barleti simbas praktikës humanis-
tike të kohës së tij, d.m.th. kur
historia nuk ishte ende shkencë siç e
konceptojmë historiografinë e
sotme. Edhe ndikimi i Jacques de
Lavardin-it, Signeur du Plessis-
Bourrot, fjala vjen, është i dal-
lueshëm.
Paradoksal ngjan fakti që ky punim,
sidokudo modest, por në themelet e
Studimeve skënderbegiane shqip-
tare, nuk rezulton as i cituar, as i
përmendur si e dhënë historike në të
shumtën e veprave studimore mbi
Gjergj Kastriotin-Skënderbeun,
duke filluar nga ato të Nolit.
Shpjegimi mbetet për t’u kërkuar.
Për t’u vënë re që Noli vetëm në
punimin e vitit 1947 e përmend
kontributin e Konicës në Studimet
skënderbegiane, vetëm për
ndërkohën 1897- 1910, si dhe vetëm
për tri artikuj frëngjisht, edhe këta –
çudi për t’u çuditur – duke iu
referuar veprës së autorëve Manek,
Pekmezi dhe Stotz Albanesische
Bibliographie (Ëien, 1909).
E kam pas përmendur me humor
“konkursin historik” të Nolit me
Konicën për hartimin e një historie
të Skënderbeut dhe ja ku më jepet
rasti ta korrigjoj veten.
Vepra Historija e Skënderbeut
(Gjerq Kastriotit) Mbretit të
Shqipërisë 1412-1468 prej Peshko-
pit Theofan (Fan S. Noli), Boston
Shtypëshkronja e “Diellit” 1921,
mban shënimin: “E botuar prej
Shoqërisë Korchare “Arësimi”. Pra:
edhe “Botime të Federatës Pan-
Shqiptare “Vatra””, edhe “E botuar
prej Shoqërisë Korchare “Arësimi””.
Ç’do të thotë kjo? Hartimi dhe
0 4
vrasin njeri-tjetrin gjithë kohën e gjithë ditën e
lume. Nënshtresa kriminale është e lidhur dhe në
shërbim të parisë. As në vitin 1913 nuk kanë qënë
punët kështu.
7. I vetmi popull që humbi disa shanse historike,
vetmi popull që nuk ka asnjë ndërgjegje kombëtare
e qytetare, I vetmi popull që hedh në rrugë fmëijët e
vet, I vetmi popull që për mall e gjë shet të ardhmen
e vet, i vetmi popull që bëhet skllav me vullnetin e
vet, do të kuptojë zgjidhjen kur të mos mundet me
veprue ma. Zoti ndëshkon në mënyra të ndryshme,
dhe ndëshkimi bashkëkohor I shqiptarëve është që
mos me mundë me kenë një komb normal, në
shtetin e vet, me siguri e begati për të gjithë, dhe me
SKENDERBEU QE I TAKON KONICES AUREL PLASARI
botimi i një historie të Gjergj Kastriotit, Skën-
derbeut, pati qenë vullnet dhe projekt i Shoqërisë
korçare “Arsimi” – nëpërmjet atdhetarit kryetar të
saj Kostandin Tashko – si nevojë e ngutshme jo
vetëm për mësuesit dhe nxënësit e shkollave shqipe,
por edhe për lexues më gjerë. Ishte momenti histor-
ik i riorganizimit të shtetit shqiptar mbas Luftës së
Parë botërore dhe Kuvendit të Lushnjes, pra 1920.
Poema Histori’ e Skënderbeut e Naimit, e botuar
nga shqiptarët e Bukureshtit më 1898, ishte vepër
letrare. Shoqëria “Arësimi” kishte kuptuar do-
mosdonë e një vepre historike për Skënderbeun në
gjuhën shqipe, mundësisht prej një autori tanimë
shqiptar, duke ofruar për një vepër të tillë edhe
shpërblimet përkatse: honorar për autorin dhe
mbështetje për botimin.
Autorët potencialë që iu përgjigjën kërkesës së
“Arësimit” ishin dy: Faik Konica, që tek Albania e
tij ishte marrë qysh herët me aspekte nga më të
ndryshmet të historisë së Skënderbeut, dhe Fan. S.
Noli. Kushtit të “ngutësisë” Noli iu përgjigj duke
kërkuar një afat prej 12 muajsh, ndërsa Konica
kërkoi afat… vetëm 3 javë. Së paku kështu e ka
treguar, mbas vdekjes së Konicës, Noli. Nëse ka
qenë e tillë, afërmendsh që përgjigja e Konicës nuk
do të ketë jetë marrë me tërë mend. Shoqëria
“Arësimi” përzgjodhi Fan Nolin dhe bëri kontratë
me të.
Kur e kam ndeshur këtë informacion, edhe vetë më
është dukur e pamundur të realizohej një tekst
historik për Skënderbeun brenda 3 javësh. Mirëpo,
kur kam shprehur mosbesimin si gjasë që, të qe lënë
në dorë të Konicës, ndoshta një histori e tillë as do
të qe shkruar kurrë, nuk e kisha kryer këtë bilanc që
po kryej tani të kontributit të drejtpërdrejtë të Faik
Konicës në Studimet skënderbegiane. Duke llogari-
tur sa artikujt studimorë të përmendur, aq edhe
punimin e botuar si nënfletë në numrat e Diellit, tani
më duket e kuptueshme që Konica të kishte qenë i
përgatitur për një histori pakashumë si ajo që kërko-
hej nga Shoqëria “Arësimi”. Kishte e pakta 20 vite
që i qe përkushtuar tematikës së larmishme mbi
historinë e Skënderbeut dhe “3 javët” e tij në
“tenderin” e “Arësimit” nuk paskëshin qenë shkas
për anekdotë.
Për hir të së vërtetës historike duhet pohuar që
përzgjedhja e Nolit për të shkruar një histori të
Skënderbeut, nga ana e Shoqërisë “Arësimi”, re-
zultoi fatlume. Historia e tij e Skënderbeut e 1921-
shit ka qenë dhe mbetet vepër magjistrale, befasuese mesuar keto gjera ky Km kokebosh ? Perse
ende sot për nga informacioni që nuk shter dhe për
nga interpretimi i tij. Madje mundet të mos ketë
qenë punë vetëm “12-muajshe”, siç u lëvdua Noli.
Për Nolin duhet pranuar që kontributi i tij në skën-
derbegologji, së cilës iu përkushtua gjatë gjithë
jetës, fshik kufijtë e gjenialitetit. Nuk e ka askush të
drejtën të profetizojë që një histori e Skënderbeut e
Konicës do të kishte qenë më e arrirë. Por edhe
askush e nuk ka të drejtën ta fshijë nga kronologjia
e Studimeve skënderbegiane shqiptare kontributin e krijimin e një kompanie shteterore për të
Faik Konicës në këto studime si kontribut
pararendësi.
Ka shumë mundësi që kontributi i Konicës në fushat është detyrimisht e gabuar, por propozimi i
e albanologjisë të shkojë edhe më përtej skënder-
begologjisë. Ende sot nuk ka një histori të historio- Disa nga pyetjet/çështjet që ngrihen
dinjitetin që meritojnë njerëzit e ndershëm.
E megjithatë zgjimi ka me ndodhë një ditë.
ndoshta vjen ma vonë se duhet por gjithsesi
deri atëherë uroj e dëshëroj që shqiptarët të
mos jenë të përcudnuar, të ndryshuar dhe të
tjetërsuar rrënjësisht sa mos me e ditë vetën
se kush janë dhe cila është e mira e tyre.
grafisë shqiptare. Kur të vijë dita të ketë një
të atillë, mundet që Konica të zërë vend
pararendësi edhe aty. Për shembull me
qëmtimin dhe përgatitjen për botim të ciklit
të dorëshkrimeve të pabotuara nga British
Musem, të cilat filloi t’i botonte po tek
Albania e tij nën titullin Documents sur
l’histoire d’Albanie, nga nr. 1/ 1898, ndërsa
më vonë nën titullin e ri Documents inedits
pour servir à l’histoire d’Albanie d’après les
manuscrits du British Museum, nga nr 1/
1904 me shumë vijime. Ngjashëm edhe me
ciklin tjetër Les Albanais célèbres, të cilin e
vijoi për vite radhas. Edhe për introduktimin
në kulturën shqiptare të termave
“albanolog” dhe “albanologji” mundet që
një meritë t’i takojë edhe Konicës, duke
filluar prej shkrimit të tij për shkrimtarin
Miguel de Cervantes, të cilin e quajti: “le
plus anien albanologue” (Albania 1900 / nr.
7).
Për t’u saktësuar që, me këto kontribute të
Konicës në historinë e Shqipërisë ndodhemi
disa vite para veprës Historia e Shcypniis të
Don Ndoc Nikajt (Bruksel 1902), e cila
madje po tek Albania e Konicës qenka
paralajmëruar në një sërë numrash gjatë
viteve 1901-1902. Për ç’i takon veprës
T’nnollunat e Sçypniis prei gni Gheghet ci
don vênnin e vet (Skenderie 1898), mbas
hulumtimeve të studiuesve shqiptarë në
Arkivin Shtetëror të Vjenës ajo rezulton
prodhim propagandistik i kancelarisë së
Ballhausplatz-it, njëfarë falsi origjinal me
autor të fshehur albanologun austro-
hungarez Lajos (Ludëig) von Thallóczy,
ndërsa me Tefë Curanin thjesht si përkthyes
i saj në shqipe.
*Pjesë nga referati “Mbi të sotmen dhe të
ardhmen e Studimeve skënderbegiane”,
mbajtur në “Ditët e Albanologjisë” të or-
ganizuara nga Akademia e Studimeve
Albanologjike nga 3 më 4 dhjetor 2018
Km shqiptar edi Rama ka bere nje pro-
jektligj ku ia heq kopetencat qeverise per
pronat shteterore dhe ia le nne vartesi te nje
kompanie shteterore.Pyetja lind perse duhet
te qendroi qeveria ne kembe kur cdo gje e
drejtokan keto kompani shteterore.Ku i ka
qendron atehere ne qeveri apo si KM kur
nuk ka cte drejtoi? Kjo eshte skizofrenia e
nje KM skizofren.Po perse te vuaje populli
nga nje Km i semure psiqik kjo ehste Pyetja
Nje ligj i Poshter
Ylli Manjani
Ligji më i ri që ka përgatitur qeveria, për
menaxhuar pronat publike, është mjaft i
disktutueshëm.
Ideja e krijimit të kompanive shtetërore nuk
qeverisë ngre pyetje dhe dyshime serioze.
P a g e 5
natyrshëm janë:
1. Përse duhet një ligj i veçantë për të krijuar
një komani shtetërore?
Ligji aktual për Shoqëritë Tregëtare e parashi-
kon mundësinë e krijimit të kompanive sht-
etërore. Mjafton që Qeveria të shprehë një
vullnet, të ketë një ide dhe me një tufë aktesh
themelimi mund ta krijojë një kompani me
kapital 100% shtetëror.
Atëhere përse duhet një ligj i ri?!!
Qartësisht me këtë ligj kërkohet të nxirren nga
funksioni ligjet ekzistuese. Fiks si në rastin e
ligjit, të ashtuquajtur, Per Teatrin!
2. Përse një kompani dhe jo disa kompani?
Po të ndiqet llogjika normative e ligjit për
Shoqëritë Tregëtare, kuptohet natyrshëm që
larmishmëria e shoqërive që mund të krijohet
është e madhe. Ligji synon krijimin e vetëm një
(super) kompanie që do menaxhojë ekskluzi-
visht pronat shtetërore.
Natyrshëm lind pyetja tjetër:
3. Po qeveria ç’punë do ketë pasi të krijohet kjo
kompani?
Prona shtetëroreadministrohet nga qeveria.
Tani do krijohet dhe kompania për këtë gjë.
Tani kemi qeveri dhe kompani, apo kemi
vetëm kompani ose vetëm qeveri?
Detyra Kushtetuese e qeverisë është të admin-
istrojë pronën shtetërore, por nëse kjo pronë i
kalon kompanisë, atëhere qeveria për çfarë
duhet?!
Si mund të kryejë detyrat e saj një qeveri që
ska asnjë pronë nën administrim? Fjala bie
çprona do ti jepen ish pronarëve nga qeveria,
kur ajo nuk ka më prona në inventar?
Meqë dolëm tek pronarët del pyetja tjetër:
4. Çdo të thotë pronë shtetërorë?
Sot pronë shtetërore quhet çdo gjë që nuk është
private. Mirëpo jo e gjithë prona private është
rregjiatruar ende në ZRPP. Thuajse e gjithë
Riviera është ende e pa regjistruar, megjithëse
prej vitesh k pronarë dhe ndërtime private aty.
Ndërkohë zyrtarisht ato janë ende prona shtet.
Kjo është situatë në shumicën e tokave të ndara
me ligjin 7501. Kjo do të thotë se qeveria ja
merr tokën pronarëve dhe ja jep Kompanisë?!!
E njejta llogjikë vlen për zonat me ndërtime
informale.
Pra dyshimi është se me këtë nismë qeveria,
nëpërmjet Parlamentit, në abuzim të plotë
kushtetues mund të heqë tituj pronësie.
Ky do ishte kulmi!
5. Me ç’llogjikë një kompani që administron
pasuri e interesa publikë duhet përjashtuar nga
procedurat e prokurimit publik?
As kompanitë private nuk e kanë këtë praktikë.
Të gjitha e bëjnë një proces përzgjedhës të
cmimit dhe cilësisë më të mirë.
Përse një kompani publike nuk duhet ta ndjekë
këtë proces?!
E vetmja arësye është KORRUPSIONI!
Meqe dolëm tek korrupsioni, lind pyetja:
6. Me çmetodë dhe mbi çkritere do vlerësohet
pasuria publike që do jetë kapital i kompanisë?
Ky është sot kaosi më i madh i trajtimit të
pronave, pasi metodat e vlerësimit janë të
gjitha të diskutueshme dhe që kanë krijuar
shume përplasje.
7. Kush siguron që prona publike nuk
 P a g e 6 O u r W o r d s

NIKOLLE LOKA · TURQIT DHE SHQIPTARËT NË PAZARET TURKO-SERBE DHE TURKO-GREKE

NIKOLLE LOKA · ties in the first tarëve sipas Turqit përmes sura të Anadollit. synimet e tyre, ndryshme. Sipas këtij dekreti,
TURQIT DHE SHQIP- decade of the Turk- Traktatit të Loza- shqiptarëve Të tre shtetet turqit nxorën vendosja e emigrantëve bëhej
TARËT NË PAZARET ish Republic (1923- nës dhe siguronin domini- Serbët dhe grekët realizonin kështu dekretin e 17 në vende të përcaktuara,
TURKO-SERBE DHE 1934) »,European marrëveshjes min mbi kurdët pastronin vendin dobësimin e korrikut 1923 që pavarësisht kushteve mate-
TURKO-GREKE Journal of Turkish turko-jugosllave në vendbanime e tyre nga shqip- faktorit shqiptar merrej me ven- riale.
Studies, No.7, 2008 ishte interes turk, me rëndësi, si dhe tarët, duke në Ballkan. dosjen e çamëve
Erol Ülker, « Assimilation serb dhe grek. popullonin disa rrëmbyer edhe shqiptarë në Nga ana tjetër, duke parë
of the Muslim communi- Shkëmbimi i shqip- rajone të brakti- pronat e tyre. Për t'i realizuar vendbanime të problemet e ndryshimeve

Ilia S. Karanxha: Arkitekti e skulptori Andrea Nikollë Aleksi nga Durrësi (1420-1504/5)
Ilia S. Karanxha: Ar-
kitekti e skulptori An- të ketë marë një përsëri në Split ku më 1460 ka të nga Aleksi vetë atelienë e tij dhe e tij do të ishte një në muret mbrojtëse njëlloj
drea Nikollë Aleksi nga rëndëi të madhe e dokumentat flasin ngjarë të ketë po ashtu edhe akoma më vonë gjithashtu për si muratorët e thjeshtë edhe
Durrësi (1420-1504/5) duket mjaft i anga- për një situatë të punuar në Arbe nëpërmjet përfa- më 11 prill të vititAleksin edhe pse tashmë kishte kaluar të
zhuar në punime të shkëlqyer finan- mbasi më 1458 qësuesve të tij. 1483 ai mer në gjesti tjetër tepër gjashtëdhjet vjetët. Sistemimi
ARKITEKTI E SKULP- ndryshme. Në ciare. Këtë vit gjendet dy herë Më 1472 ai është punë një fisnik i tij në i këtyre mureve dhe i hen-
TORI ANDREA NI- dhjetor të vitit 1449 shlyen së paguari në Split për përsëri në Split ku aprendist trm- adoptimine e nipit dekut rrethues mbeten impen-
KOLLË ALEKSI NGA ndërsa shkonin një shtëpi të cilën tratativa në blerje së bashku me bëdhjetëvjeçarin të Maruzës, jimet e tij të fundit publike për
DURRËSI (1420-1504/5) përpara punimet për e kishte blerë shtëpish. Nikolla Fiorenti- Mikele Kerliq Jovanit (Giovanni të cilat flasin dokumentat.
altarin e Shën Kate- ndonjë vit më non janë im- nga Sebenica. Pietro de Balistis) Qyteti nuk pati fatin e keq të
NGA ILIA S. KARANX- rinës e shohim të parë për shumën e Nga 1 nëntori penjuar në disa Nuk është e qartë si bir të tij. Në sulmohej nga turqit dhe Ale-
HA marë si ndihmës dy madhe prej 130 1461 deri më punime e në se cilat ishin vitet e fundit të ksin e shohim të tërhiqet në
vetë Jovan Bicaski dukat ari dhe 1466 ai është sistemimin e impenjimet e tij jetës në brëndësi jetën e vet private. I shgënjyer
Veprimtaria e jeta e dhe një Marino që ju ndërkohë para të jashtë e larg këmbanores të konkrete gjatë të shpirtit ndjente në ndjenjat e tij afektive, i
Andrea Aleksit është e vu nofka tjera hyjnë në Splitit mbasi Katedrales për të këtyre viteve një boshllëk të moshuar dhe i lodhur nga jeta,
njohur si në Shqipëri po 'Gazmori' (Marino llogari të tij. shtëpia e tij cilan marin edhe pse ateljeja e madh në zemër, gëzonte mes qytetrve
ashtu edhe në Kosovë e 'Veselco'). Po në Mirëpo edhe figuron e dhënë bashkarisht nga tij ishte e mbytur një mërzi të mirënjohjen për gjithçka që
prej kohësh ka tërhequr këtë kohë ai duhet të me qira në një administratorët nga punët. madhe në shpirt kishte bërë e respektin më të
vëmëndjen edhe të studi- jetë impenjuar edhe aktiviteti i tij farë Jovan i shumën prej 90 për një jetë plot madh të një njeriu të drejtë e
uesve të huaj të cilët kanë për punime në bëhet gjithmonë e Agostinos për dukatësh ari. Nga ana tjetër me sakrifica e pa të ndershëm. Jo më kot një
afermuar veprimtarinë e Pallatin Komunal të më i dëndur e më shumën prej 55 mosmarveshjet në ndonjë rikthim të person që e kishte thirur në
shquar të këtij artisti Splitit mbasi në një i kërkuar sa që lirash të vogla në Fill pas këtyre lidhje me pronat, lumtur shpirtëror. gjyq për një mosmarveshje më
shqiptar të shekullit të XV dokument të 27 pjesët më pak të vit. Kjo është një punimeve gjith- grindjet me 7 shtator 1493 deklaronte para
aq sa sot e gjejmë- gati korikut 1452, konti, rëndësishme ja periudhë në hije e monë në shoqëri fqinjët, shitësit, Viti 1488 më gjykatësit se duke ditur që
gjithmonë - të rreshtuar në gjykatësi, e kryetarët kalon t'i ekze- akoma për ta me Nikollën mer keqkuptimet mes shumë se kurrë do 'Aleksi
fjalorët enciklopedikë mes e komunës jo vetëm kutojnë nxënësit e zbuluar në vepri- përsipër ndërti- bashkëpronarëve të ishte për
figurave të rëndësishme të që e njohin 'qytetar tij kryesisht sipas mtarinë e Aleksit. min e fasadës të apo qiramarsve qytetin e Spliti ku ishte një burrë i mirë e me një
artit botëror. të nderuar' ('civilitas modeleve të bëra Rishfaqet përsëri kishës të Shën ishin çështje e jetonte Aleksi viti ndërgjegje të lartë dhe se
ob merita') por i më parë apo sipas në Split më Mërisë të Agos- probleme të i rrezikut të madh kundra ndërgjegjes së tij të
Ai lindi në qytetin e japin falas një truall dizenjove të tij. Si tinianëve në vazhduehme të pushtimit turk. arsyeshme asgjë nuk bënte' i
Durrësit rreth vitit 1420/5 në qytetin e vjetër në p.sh. alltari për 20 maj të vitit ishullin Tremiti. ditore që i zinin Gjthë qyteti është linte atij dorë të lirë të vendos-
dhe të parat dokumenta që lagjen e Sdorias, për Zotin Kolana, 1466 dhe tani ble Mbasi punimet jo pak në ethe për te për çështjen dhe se ai do të
e përmëndin janë ato të të ngritur shtëpinë shtëpija e tregëta- një kopësht shkuan përpara rindërtimin e pranonte publikisht gjykimin e
angazhimit të tij si nxënës ose atelienë e tij. Po rit të pasur vene- perimesh për për një vit e gati u kohë. Kjo situatë mureve mbrojtëse tij të drejtë pa asnjë
për 8 vjet në punishten e këtë vit dokumente cian Zotit Ventura shumën prej 260 përfunduan, mes e jashtëme të cilat për shkak kundërshtim. Më 1503 ai
skluptorit puliez Marko i flasin për impen- Meravilia apo lirash të vogla. priftërinjëve të shqetësimesh të të braktisjes e ndërtoi lapidarin për varrin e
Pietros nga Troja në Zara jimet e tij në dy punimet në Në fund të këtij urdhërit agostini- vazhdueshme mos kujdsjes tij në kishën e Shpirtit të
më 1435, datë prej të cilës vepra të mëdha. Pallatin Komunal viti traferohet në an e skluptorve, e rëndohej akoma ishin katandisur Shënjtë faltore në cila ishte
nxiret me përafërsi edhe të Splitit Trau ku me më pas midis vetë më shumë në në një gjëndje të bashkëvllazëria e tij. Mbi
ditëlindja e mësipërme. I thirur nga Gjergj ndonjë ndërprerje Aleksit e Ni- ambientin shtëpi- vajtueshme e nuk lapidar kishte gdhendur
Mbasi kryen këtë Orsini nga Sebenica Me Marino të shkurtër kollës, dukumen- ak ku Aleksi jepnin asnjë mbishkrimin : 'Andreas Alex-
periudhë të parë si (Giorgio Orsini) e 'Gazmorin' rino- qëndron aty deri tet flasin për fillkat dhe pa garanci mbrojtje. ius Epirota Durrachinus nobili
aprendist nga 8 janari gjemë në Ankona të von një kontratë më 1472. Anga- grindje e njërës të afërm e Vullnetarisht e pa genere civis Spalatinus ob
1445 deri më 14 prill marë pjesë si sklup- mjaft impenjative zhohet gjatë kësaj mosmarveshje të të dashur - i asnjë shpërblim merita factus' (Andra Aleksi
1452 e gjejmë të anga- tor në punimet që po dhe ndërkohë në periudhe vetëm e vazhduehme që martuar me do të gjejmë mes Epirot nga Durrësi qytetar
zhuar nga Gjergji Orsini bëheshin për atelienë e tij të pjesërisht me tërhiqen zvarë Marusa de Balis- qytetare edhe nderi i Splitit i bërë për meri-
në punimet e pagëzimores ngritjen e Pallatit të tjerë nxënës hyjnë Nikolla Fiorenti- gjatë atyre viteve. tis prej Aleksin i cili ta.)
dhe të katedrales të tregëtarve të këtij të punojnë e të non në ngritjen e impenjohet
Sebenicës. Një dokument qyteti (Loggia dei mësojnë pagësorit të Nga viti 1474 shumë vitesh i personalisht e vë Më 1507 duhet të ketë vdekur
i vitit 1448 e citon më 4 Mercanti di Ancona) mjeshtëinë e katedrales(1467), Aleksi është kishte dhënë asja në dispozicion të mbasi një listë që paraqetiste
janar si banues të ku si kryearqitekt skluptorit. Kështu për kishëzën e vazhdimisht i gjithë kujdesin e rindërtimit me qytetarët e nderuar të Splitit
Sebenicës ('habitator ishte caktuar risht- gjejmë pranë tij Shën Jovan pranishëm në dashurinë që një çmime krejt të nuk e përmënd më emrin e tij.
Sibenici') por në këtë vit mas Gjergji me të emrin e bosh- Orsinit(1468- Split e shumë burrë i dhimbsur ulta lëndë të parë
Aleksi e kish trasferuar cilin Aleksi kishte njakut Juraj 1472), pallatin e dokumente flasin e i urtë si ai munt që ai dispononte. Pallati i tregterve në Ankona
banimin e tij në Split ku filluar karierën e tij Gradomiloviq peshkopit Toroli- mbi interesat e tij t'i jepte. Mirëpo dhe Andrea Aleksi
kishte hapur për llogari të si skluptor. Në këtë (Juraj Gradomi- no (1470), të ngushta Marusa nga ana e Skluptori e bërsi i
vet punishten e tij duke periudhë mer edhe lovich) dhe të një pallatin e Kori- familjare ku bëhet saj asnjëherë nuk famshëm i lapi- Në prill të vitit 1452 Aleksi i
marë edhe porosinë të ndërtojë Gjergji të Mila- olano Çipiko-s fjalë për trualle, ishte treguar në darve që me artin thirur nga Gjergj Mateo i
për Zotin Kolano të dinit nga Lezina. (Coriolano Cip- vreshta, kopshtie, nivelin e e tij kishte zbuku- Sebenicës arin në Ankona për
porositë e para për shifrën Cernotës ('ser Për plotësimin e pico 1470), shtëpi e dyqane të shpërblimit ruar e i kishte të punuar në Pallatin e
prej 105 dukat floriri për Colano de Cernotta') kërkesave të portën e pallatit cilat përbëjnë dhënë hijeshi Trgëtarve të këtij qyteti
ndërtimin e altarit të Shën altarin e Shënjtorve shumta të ateliesë komunal (1471) pasuritë e tij të të kësaj dashurie fasadave të pallat- (Loggia dei Mercanti di Anco-
Katerinës në kishën e Jeronim e Nikolla në u sigurua dhe në vepra të paluejtëshme në të madhe, nuk eve, kishave, na). Mungojnë të dhënat
madhe të Shën Domeni- kishën e Shën Jovan shfrytëzimi i një tjera më të vogla. atë qytet gjith- kishte mundur t'i pagëzoreve apo dokumentare për të thënë në
kos. Nga ky vit - e deri në Evangjelistit në gurore të madhe monë e më shumë falte Aleksit asnjë sa e sa altarve se ky ishte i pari dhe i vetmi
fund të jetës - Spliti do të Arbe. Pas një viti në Braza. Më 15 Afërsia mes Trau- në ritje. Ndërkohë fëmijë të vetin e tani me impenjim i tij në truallin
bëhej për Aleksin këtë punë ja kalon nëntor 1455 një t dhe Splitit i ai vashdon të jetë për më tepër t'i thjeshtësinë që e italian por sido që të jetë këtë
Pietro de Barbiero dokument të bën lejonte të kujdesej aktiv në vepri- krijonte një karakterizonte rradhë të 'parë' ai u impenjua
qëndra kryesore e vepri- mbasi me sa duket të mendosh se edhe për mtarinë e tij dhe atmosfere të qetë nuk i shmanget as me intervale deri më 1454. Në
mtarisë, e interesave dhe e ishte tepër i okupuar Aleksi ndërkohë pronësitë e tij në kjo provohet nga e të ngrohtë punëve më të lidhje me këtë angazhim të
famës së tij. me angazhimet në ishte akoma i zënë Split ku ndërkohë fakti se një tjetër familjare. rëndomta. Pret Aleksit në Ankona literatura e
pallatin e Ankonës. në punë nga verifikohen blerje nxënës Marino apo skalit gurrët i botuar deri më sot në të
Qysh nga momenti i parë komuna e Splitit e të tjera shtëpish Zvitanoviq nga Një shgënjim i vendos e i siste- shumtën e rasteve nuk mun-
punishtja e Andreas duhet Më 1454 e gjejmë nga viti 1456 deri apo vreshtash si Brazza hyn në madh në ndjenjat mon ato një mbas gon ta verë në pah prezencën
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 7

Thirrje nga Sllovenia: Hetoni Edi Ramën për korrupsion me KESH-in Erjon Dervishi
IFIMES bashkëpunon gjerësisht me
institucionet përkatëse nga Evropa,
Amerika, Azia dhe MENA-Ballkani
(Evropa Juglindore) në projekte,
studime dhe analiza. Aktivitetet
“Think-Tank” të IFIMES janë të
orientuara veçanërisht në fushat e
politikës ndërkombëtare (të huaja)
dhe ekonomia, marrëdhëniet ndërk-
ombëtare, këshillimi i institucion-
eve shtetërore si dhe aktorët jo-
shtetërorë si akademia dhe entitetet
e korporatave. IFIMES është duke
kërkuar dhe rekomanduar zgjidhje
politike për qeveritë e botës, veça-
nërisht dhe sidomos ato që lidhen
me pajtimin, parandalimin e
hershëm/diplomacinë parandaluese
dhe masat për çarmatim/masat e
ndërtimit të besimit kryesisht për
Ballkanin dhe Lindjen e Mesme,
por gjithashtu përtej këtyre poli-
tikave gjeopolitike teatro.
Korrupsioni
KESH u bën nder dy
kompanive, abuzime me
tenderët dhe energjinë
Një tjetër institucion që ka
hedhur hije dyshimi për
KESH është edhe
Sekretariati i Vjenës. Ata
theksojnë se KESH ka
manipuluar me tenderët
dhe depozitimin e ener-
gjisë. Për këtë çështje ka
reaguar disa muaj më parë
edhe Autoriteti i Konkur-
rencës. Autoriteti i
Konkurrencës përmes një
njoftimi të shkurtër ka
komunikuar se ka proto-
kolluar një letër që mban
datën 19 tetor 2018, të
dërguar nga Sekretariati i
Energjisë në Vjenë. Ky i
fundit, i shkruan
drejtueses së Autoritetit,
Juliana Latifi në
19.11.2018, se Korporata
Elektroenergjetike Shqiptare
ka manipuluar me tenderët
për shitjen dhe depozitimin e
energjisë elektrike në vend,
duke favorizuar dy kompani,
emri i të cilave nuk
përmendet. Mbi këtë argu-
ment, Sekretariati i Vjenës
kërkon lejen dhe bashkëpuni-
min e znj. Latifi për të
ndërmarrë një hetim mbi
kompaninë KESH, ndërsa
njofton në letër se dyshimet
dhe të dhënat paraprake për
abuzime i janë përcjellë nga
një kompani private në
vendin tonë. Ankuesi pre-
tendon se KESH ka privi-
legjuar dy kompani në
përcaktimin e çmimeve të
energjisë elektrike, madje
duke u shpërndarë atyre
informacion paraprak për
ofertat tenderuese.
Letra
Në shkresën e datës 19
tetor, Sekretariati i Ener-
gjisë në Vjenë, duke
përcjellë shqetësimin e
kompanisë shqiptare hedh
dyshime se “KESH ka
manipuluar procedurat e
tenderëve, në dobi të
pjesëmarrësve të tregut të
privilegjuar, duke shpërn-
darë informacion konfiden-
cial në lidhje me ofertat e
pjesëmarrësve të tjerë për
t’u mundësuar atyre që të
minimizojnë diferencën
minimale të ofertës më
konkurruese dhe duke
siguruar kështu porosinë
mbi sasi të konsiderueshme
të energjisë elektrike dhe
shpërndarjen e qëllimshme
të sinjaleve mashtruese në
lidhje me prodhimin e
energjisë në treg, duke u
siguruar pjesëmarrësve të
privilegjuar informacion të
saktë të brendshëm”. Po
kështu, një pikë tjetër për të
cilën, Sekretariati ka marrë
sinjal, është edhe fakti se
KESH ka favorizuar
privatët edhe në sasinë e
energjisë së depozituar.
“Operatori privat merr më
shumë energji nga sa është
kontraktuar gjatë periudhës
pik, ku çmimi është më i
lartë, dhe e shet atë në treg,
ndërkohë që merr më pak
gjatë periudhës jo-pik, ku
çmimi është më i ulët”,
shkruhet në dokument. Pra
me këtë skemë (ende të
dyshimtë), përmes ndry-
shimit të sasive në periudhat
me ngarkesë të lartë dhe të
ulët, KESH ka humbur të
ardhura të konsiderueshme,
të cilat kanë shkuar te
kompanitë private. Duket se
përmes kësaj forme referimi
dhe denoncimi kompania që
ankohet kërkon drejtësinë e
munguar dhe një hetim të
thellë, e cila tashmë duhet të
nisë pas miratimit nga ana e
Autoritetit të Konkurrencës.
“Ankuesi pretendon se këto
praktika përbëjnë shkelje të
nenit 18/1(a) dhe 18/1(b) të
traktatit themelues që siguron
konkurrencën e lirë në
Komunitetin e Energjisë dhe
abuzimin me pozitën do-
minuese në treg. Republika e
Shqipërisë, si palë kon-
traktuese, është e detyruar të
zbatojë nenin 18 të Traktatit
duke zbatuar ndalimin e
marrëveshjeve që cenojnë
konkurrencën dhe abuzohet
me pozitën dominuese në
treg. Prandaj, Sekretariati
informon Autoritetin e
Konkurrencës për rrethanat e
paraqitura me këtë ankesë, në
mënyrë që Autoriteti i

Blood on the streets of Kavaje Albania….

What Now!!!
Second term for Elvis Rroshi, what’s he doing for
the family!! Burg per vrasesit

Thirrje nga Sllovenia: Hetoni Edi Ramën për korrupsion me KESH-in Erjon Dervishi
Konkurrencës të përdorë kompetencat e tij
dhe të vlerësojë sjelljet e pretenduara anti-
konkurruese dhe të marrë një vendim në
përputhje me kuadrin ligjor”, shprehet
Sekretariati i Energjisë. Vetëm gjatë këtij
viti, KESH ka shitur rreth 50 milionë euro
energji elektrike. Në shkresën drejtuar
Autoritetit të Konkurrencës, Sekretariati
thotë se disponon disa të dhëna për
transaksionet e energjisë mes KESH dhe dy
operatorëve që dyshohet se janë favorizuar.
Sipas Autoritetit të Konkurrencës, 1 muaj
pas shqetësimit të përcjellë nga Sekretariati
i Energjisë ende nuk ka nisur hetim ndaj
Korporatës Elektroenergjitike Shqiptare për
arsye se informacioni mbetet i përciptë dhe
po mblidhen të dhëna nga institucionet.
Aktualisht po verifikohen të gjithë tenderët
e shitjes së energjisë nga KESH gjatë viteve
2017-2018, çmimet me të cilat është shitur
dhe operatorët fitues. “Pranë Autoritetit të
Konkurrencës është protokolluar shkresa e
Sekretariatit të Energjisë në Vjenë e cila
mban datën 19.10.2018 me objekt njoftimin
e sjelljes potenciale antikonkurruese dhe
kërkesës për investigim. Autoriteti i
Konkurrencës në bazë të kësaj shkrese ka
kërkuar informacionin e nevojshëm nga viti. Si një ndjekës i mprehtë i këtij vendi
negociatave. Natyrisht situata në Shqipëri është
vetë Sekretariati i Energjisë në Vjenë, Enti ballkanik, cili është parashikimi juaj përshqetësuese dhe aktivitetet dhe sjellja e Kryeministrit
Rregullator i Energjisë, si dhe Korporata zhvillimet e ardhshme pasi qytetarët e sajRama po ngrenë shqetësime të mëdha. Edhe në
Elektroenergjitike Shqiptare. Në bazë të do të shkojnë në votime në zgjedhjet Bruksel ata janë të vetëdijshëm se në këto rrethana
Nenit 42 të Ligjit nr. 9121/2003 “Për lokale që do të mbahen në qershor të këtijnuk është e mundur të sigurohen zgjedhje të
mbrojtjen e Konkurrencës”, i ndryshuar, viti? A mendoni se Brukseli do të japë ndershme, gjë që sjell zgjedhjet e ardhshme lokale në
Sekretariati ka të drejtë të fillojë hetim dritën e gjelbër për hapjen e negociatave pikëpyetje. Ndryshimet në pozicionet ministrore të
paraprak kur kjo është vendosur nga të pranimit në BE këtë vit? kryera nga Rama pasqyrojnë pasigurinë e tij edhe pse
Komisioni i Konkurrencës. Autoriteti i ai dëshiron të lënë një përshtypje për të qenë një
Konkurrencës nuk ka filluar asnjë hetim Protestat civile në Shqipëri, Kosovë, kryeministër vendimtar që dëshiron t’i kënaqë
deri tani lidhur me ketë çështje”. Beograd dhe Banja Luka nuk janë rastësi. qytetarët. Megjithatë, veprimet e tij pasqyrojnë një
Për momentin e ardhmja e rajonit është krizë të thellë në qeverinë e tij. Kjo konfirmohet edhe
KESH më së shumti e kërcënuar nga nga fakti se Presidenti Ilir Meta refuzon të
katërkëndëshi Edi Rama – Hashim Thaçi nënshkruajë këto ndryshime. Vendi ka gjasa të shohë
Beçiroviç: Anëtarët e familjes së Ramës të (Veseli, Haradinaj) – Aleksandar Vuçiç- protesta të reja masive kundër regjimit të Edi Ramës.
lidhur me biznesin e energjisë Milorad Dodik. Ata mbajnë funksionet më Ndërsa konsiderohej si djalë premtues kur erdhi në
të larta politike dhe në të njëjtën kohë pushtet, Rama më vonë u bë simbol i strukturave
Problematikën më të thelluar për çështjen përfaqësojnë kreun e zinxhirit të krimit. kriminale. Perëndimi është informuar se pse qendra
e KESH, Zijad Beçiroviç, e ka shtjelluar Kemi të bëjmë me fenomenin e quajtur më e madhe e biznesit të drogës në fshatin Lazarat u
më gjerë, në një interviste ditën e premte kriminalizim i politikës dhe politizim të shtyp në veprimin e policisë. Rama tani po përballet
për “Albanain Daily News”. krimit. Zgjedhjet e BE do të zhvillohen në me akuza serioze si shefi i biznesit të drogës. Është
maj të vitit 2019 dhe vetëm pas kësaj do të pohuar gjithashtu se anëtarët e ngushtë të familjes së
Pyetja: Në përfundim, Z. Drejtor, situata formohen institucionet evropiane, kështu tij janë të lidhur me biznesin e energjisë, më sak-
në Shqipëri vazhdon të bëhet më e polari- që nuk ka shumë gjasa që negociatat me tësisht tregtinë e energjisë me Serbinë. Sekretariati i
zuar dhe në fakt, viti 2018 përfundoi me Shqipërinë të fillojnë. Nuk duhet të harro- Komunitetit të Energjisë në Vjenë (EnCS) është i
protesta masive anti-qeveritare, të cilat po jmë se presidenti francez Emanuel Macron njohur për marrëveshjet jo transparente dhe penale në
përshkallëzohen në ditët e para të këtij ka shprehur qëndrim të pafavorshëm ndaj tregun e energjisë elektrike dhe Korporata Elektro-
 P a g e 8 O u r W o r d s

Thirrje nga Sllovenia: Hetoni Edi Ramën për korrupsion me KESH-in Erjon Dervishi
energjetike Shqiptare KESH,
ka trajtuar me favore një kom-
pani nga Serbia dhe një kom-
pani nga Shqipëria, partneri i të
cilit është një i afërm i Ramës.
EnCS, ka dërguar një letër me
informacione të detajuara tek
ACA (Austoriteti Shqiptar i
Konkurrencës). KESH ka
diskriminuar kompanitë e tjera,
duke favorizuar një kompani
serbe dhe një shqiptare, madje
duke kërcënuar se do të ngrejë
padi kundër kompanive të tjera
që se po i dëmtojnë reputa-
cionin. Aktivitetet e KESH
në tregun e shitjes me
shumicë po ngrenë
shqetësim të madh. Ai është
bërë simbol i korrupsionit të
thellë dhe tregtisë së
paligjshme në Shqipëri.
EnCS ka theksuar se është
me rëndësi jetike që auto-
ritetet shqiptare të merren
me ankesat e ndërmarrjeve
të tjera, për të siguruar
funksionimin e duhur të
tregut dhe për të rifituar
besimin. Efikasiteti i auto-
riteteve kombëtare për
konkurrencën dhe subven-
cionet shtetërore në sektorin
e energjisë nuk janë të
kënaqshme. Meqenëse
autoriteti rregullator i
energjisë ERE, nuk ka kryer
detyrat e tij në përputhje me
Ligjin 43/2015 “Për
Sektorin e Energjisë El-
ektrike” duke iniciuar
procedura hetimore kundër
Korporatës Energjetike
Shqiptare (KESH), me
qëllim që të përcaktohet
përfundimisht, nëpërmjet
kontratave, dhe çdo dësh-
mie tjetër që është në
dispozicion të tij dhe në
dispozicion të ERE-s,
ekzistenca dhe shtrirja e
manipulimit të plotë të
KESH-it në tregun shqip-
tar të energjisë elektrike,
si me shumicë ashtu edhe
me pakicë, përmes manip-
ulimit të tenderëve dhe
shfrytëzimit të kontratave
ekskluzive, të cilat ofrojnë
mekanizma dhe mjete për
transferimin e paligjshëm e
vlerave nga KESH në një
kompani private nga Serbia
dhe një tjetër nga Shqipëria.
ERE nxitet të ndërmarrë
veprimet e nevojshme për të
parandaluar që aktivitete të
tilla të vazhdojnë në dëm të
tregut shqiptar dhe klientëve.
Përkundër manipulimeve të
dukshme serioze dhe
rrjedhjeve të paligjshme
financiare, ERE filloi proce-
durat vetëm pas presioneve,
por nuk ka ndërmarrë ndonjë
veprim serioz për të
hetuar apo adresuar
çështjet në fjalë. Situata
përkeqësohet edhe më tej
nga fakti se KESH-i ka
lidhur kontrata ekskluzive
për vitet 2017 dhe 2018
me kompaninë nga Ser-
bia. KESH u mundësoi
pjesëmarrësve të privi-
legjuar të përshtasin
ofertat e tyre përfundimta-
re para dorëzimit dhe të
sigurojnë sasitë e dis-
ponueshme, duke qenë të

Ku eshte sherbetori tani te fusi keto dy llume neper burgje per krimet e tyre apo ka neoje per ndonje shtytje dhune
si ne kohen e diktatures se 1945….a mjere ai popull dhe per ato njerez atje...
Ina Rama—-Adriatik Llalla Nga nje e pa-afte tek nje sherbetor shkon Prokuroria e Shqiperise….presim nqs ka
ndryshim...filloi dhe llalla nga shkelja ligjit tek Marku , qe I thone njerezve qe nuk duam tja dijme per ASNJE.
Veglat e mafies ne Shqiperi

Thirrje nga Sllovenia: Hetoni Edi Ramën për korrupsion me KESH-in Erjon Dervishi/ Kush janë shqiptarët?
vetëdijshëm se oferta të forcës ushtarake dhe që grekë pushtues mbetën të vrarë në referimi në bibliografi për Greku ka një komb artifi- sjellë si kasap duke mos
tilla do të pranoheshin në kishin në thelb sjelljen an- trojet shqiptare. gjithë shkencat e botës që cial të stisur, këtu nuk ka njohur asnjë të drejtë deri
tender. Për më tepër, tishqiptare me një fjalor Për këtë realitet, kanë mbetur do të merren këtej e tutje rëndësi se je i zi apo i në shfarosje dhe dëbim,
KESH ka manipuluar banditesk dhe kriminel, një proverbiale fjalët e gjysheve tona me antikitetin evropian. bardhë, se je nga Kina apo kur ky popull autoktonë
çmimet përmes treguesve deputet shqiptar në Parla- që i përsërisin edhe prindërit tanë Grekët që nga antikiteti nga Afrika, nuk meret mijëra vjeçare si
të pasaktë, të rrejshme dhe mentin Evropian, iu drejtua dhe ne njëkohësisht, se aq kanë manipuluar historinë, parasysh etnia që ti je, pasardhës të pellazgëve.
mashtruese të dorëzuara kryetarit duke i thënë se “unë tmerruese dhe barbare kanë qenë kanë mohuar çdo gjë pellaz- rendësi ka që të dish Po minoriteti ? I ardhur
në treg, duke ulur ose jam nga një qytet në qendër invazionet pushtuese greke mbi ge, kanë gënjyer dhe gjuhën greke dhe të jesh para 200 vjetëve me lugë
rritur në mënyrë të të Shqipërisë dhe kam Shqipërinë. Mbetja e ushtarëve të mashtruar. Sot historia vihet ortodoks. Kështu u përdor në brez si argatë e bujq që
papritur dhe të pajusti- dëgjuar se gjyshet tona, kur vrarë, në këto territore, ka qenë në rrugë të drejtë. E dyta greqishtja si gjuhë, feja punonin tokat e
fikuar sasitë e njoftuara shohin se një fëmijë i vogël meritë e vendasve, banorëve të është Rezoluta Çame. ortodokse dhe ideologjia gjirokastritëve dhe të
fillimisht, ndërkohë që në rritje e sipër vrapon, nga zonave që i kanë varrosur dhe që Grekët kanë frikë të madhe heleniste si nacionalizëm. delvinjotëve në Dropul
tenderët janë ende në meraku që ka se mos rrëzohet ushtria greke as që i mori e as u se mos e aprovon Parlamen- Një nacionalizëm i dhe në Vurg. Tani janë
zhvillim e sipër ose në e vritet, i tërheq vëmendjen kujtua t’i merrte me mendimet e ti shqiptar. Në një studim të tejskajshëm nga një komb kthyer në pronarë nga
dhënien e tyre, dhe “ç’ke kështu or bir që vrapon mrapshta jo se u dhembeseshin tijin, historiani Rasim Bebo që nuk është komb, i ligjet e aprovuara të shtetit
njëkohësisht u ofronte sikur të ndjek greku prapa”. ushtarët e vrarë, por sepse ata argumenton se “Shqiptarët pashembullt në histori. shqiptar.
pjesëmarrësve të privi- Kjo shprehje la të habitur kishin mendjen e zbatimit të janë pasardhësit e pel- Greqia në saj të luftës që Kanë kthyer Shqipërinë e
legjuar njoftimin paraprak. parlaevropianët që e konsid- Megaloidesë së 1844, kur në fuqi lazgëve. Me Zeusin mbret bënë shqiptarët, në 10 jugut si një arkivol grek
ERE ende nuk ka miratuar erojnë Greqinë si dashnorja e dhe autor ishte Kryeministri grek dhe Dodonën kryeqytet, udhëheqësa një ishte grek me kufoma shqiptarësh
ndonjë vendim lidhur me tyre. Joanis Koletis (Jani Koleti). trashëgojnë emrin shqiptar të tjerët shqiptarë, fitoi për ushtarë grekë. Dhe
këto procedura. Pyetja Por përse ka mbetur në Duke qenë një platformë politike e nga shqiponja e Zeusit, që e Pavarësinë dhe u kijua tani kërkon jo vetëm
është, se çfarë roli luan Shqipëri një shprehje e tillë? racizmit grek e shpallur në Asam- mbante në skeptër si shteti që mori emrin Verio-Epirin, po gjithë
zyra e Prokurorisë shqip- Mosha e një gjysheje duhet të blenë Kombëtare të Greqisë më udhërrëfyese. Këtë emër e “Greqi”, “Helene”. Nën Shqipërinë me Skënder-
tare në këtë çështje dhe jetë rreth të 80-tave dhe kjo 1844, Megaloidea në një formë a vazhdoi Pirrua i Epirit që drejtimin e Rusisë Cariste benë bashkë. Dua të citoj
pse nuk ka filluar procedi- flet për një realitet që ka në një tjetër ka gjetur zbatim me luftëtarët e quanin që donte një shtet historianin grek Jorgos
met kundër personave mbetur në kohërat e Luftës së hir a me pahir. Është kjo platformë “SHQIPONJË” dhe ai ortodoks grek, eleminoi Margaritis “…Fronti
përgjegjës, përfshirë disa Parë boterore, kur falangat antishqiptare e një shteti që sot luftëtarët i quante krahu i udhëheqësit shqiptar, që të Çlirimtar i Shqipërisë, nuk
anëtarë të familjes Rama? greke dhe andartët sulmonin kërkon të na shesë ushtarët push- shqiponjës. Këtë emër me mos krijohej një shtet pranoi të vazhdonte
Përse EnCS nuk ka kryer fshatrat shqiptare në jug të tues si çlirimtarë në emër të Vori- këtë flamur e kishte Gjin miks. Shteti grek sipas raprezalje në kurriz të
sanksionimin e këtyre Shqipërisë në zbatim të Vorio oEpirit. Bua Shpata. Enciklopedisë Amerikane, minoritetit grek, që jetonte
aktiviteteve? Ne kemi -Epirit, pas masakrës së Aq më tepër kur në krye të këtyre Më 1379 kryezoti çam Gjin volumi i 13, f. 377, botimi në vendin fqinj.
përgatitur një analizë të madhe të 1913 në Prroin e ceremonive zhvarrimesh vihet Bua Shpata shkatërroi i vitit 1828 i korrigjuar në Në kundërshtim me
detajuar mbi të gjitha ato Selanit në Paramithi, Çamëri, edhe kryepeshkopi i KOASH, përpara Nartës koalicionin e vitin 1971: praktikat e vazhdueshme
çështje, të cilat së shpejtikur u vranë pabesisht 72 Janullatos, atëherë kemi të bëjmë përbërë nga grekë, serbë, “Me kufi kalon në Gjirin e ballkanike, gjaku nuk u
do të publikohen burra shqiptarë të kësaj me një realitet të padrejtë që duhet napolitanë, bizantine etj. Prevezës në jug të Epirit, shpërblye me gjak dhe
krahine. të marrë fund duke i nxjerrë këto Krijoi Shtetin e Pavarur të Thesalisë dhe në Veri të dëbimi nuk u shpërblye
Kush janë shqiptarët? Masakrat greke u shtrinë në eshtra e t’u jepen familjeve dhe Shqiptar. Nga viti 1379 deri Eubeas në det. Kjo më me dëbim…vetëm vendi
Kush janë grekët? të gjitha fshatrat, duke gjetur shtetit grek dhe duke i thënë në vitin 1419 që vazhdoi me vonë u quajt “Palo El- ynë “mësoi qytetërim”.
RIDVAN MUSLIA edhe rezistencën e vendasve Janullatosit jashtë nga Shqipëria të birin Zguro Shpata. ladha” ose Greqia e vjetër. Në këtë rast mësimi është
që iu kundërvunë pushtuesve se ti nuk je kryepeshkop i Greqisë, Flamurin e rrëmbeu Skën- Greqia e sotme e i jashtëzakonshëm dhe
Sot grekët e kanë shtuar grekë me të gjitha mjetet por i Shqipërisë dhe duke vepruar derbeu, e më vonë Ismail ndihmuar si “kurvë” e sigurisht që nuk vjen nga
urrejtjen kundra shqip- duke vrarë shumë syresh që në këtë formë ku prifti eksark grek Qemili në Vlorë, që e kemi Anglisë dhe Rusisë dhe pala greke”.
tarëve nëpërmjet partisë ikën me turp nga trojet shqip- nuk bën gjë tjetër vetëm kërkon të ne sot. Sa për grekët, – nga tradhëtia e Esat (“Bashkëpuntorët…” bot
naziste Agimi i Artë. Po jo tare. Kjo është e vërteta dhe e shenjtërojë platformën e Mega- argumenton Rasim Bebo, – Janinës që u bë vegla e 2009, f. 147).
vetëm sot, por edhe 100 e njejta skenë u përsërit edhe lidesë. Këtu qëndron i gjithë ata janë semito-egjyptianë, tyre. Pushtoi Çamërinë më
200 vjet më parë të tillë në vitet ‘40’ kur nga tërheqja problemi i marrëdhënieve dhe pa identitet, pa racë, pa 5 mars 1913. Greku ka
janë sjellë grekët me e Italisë, shumë ushtarë grekë kërkesave greke me shqiptarët dhe komb . frikë se tronditet nga
shqiptarët, si të ishin u sulën Shqipërisë së Jugut shtetin tonë. Emri Greqi Helene e morëm parulla: “Pa Kosovë dhe
hijena ndaj presë së tyre. duke plaçkitur dhe vrarë, Fatkëqësia është se grekët nuk e pas vitit 1826 se u in- Çamëri, nuk ka Shqipëri”.
Kur dolën ato këngët që duke i vënë zjarrin shtëpive dinë dhe nuk duan ta pranojnë se teresonte anglezëve dhe Kemi dy popuj përpara:
thërriteshin nga ushtarët dhe duke mbjellë terror. Por kush janë shqiptarët dhe cilët janë rusëve, prandaj u quajt Çamërinë dhe minoritetin
për të rritur adrenalinën e edhe këtë herë shqiptarët vetë grekët. E para: Puna e prof. “Gruaja e Lindjes” dhe grek në Shqipëri. Greku
reaguan dhe shumë ushtarë dr. Arefit po kthehet në pikë “Dashnorja e Perëndimit”. me popullatën çame është
 V o l u m e 1 0 , Is s u e
Ilia S. Karanxha: Arkitekti e skulptori Andrea Nikollë Aleksi nga Durrësi (1420-1504/5)/ JUSUF BUXHOVI:
dhe pjesmarjen e tij në zbukurimin e fasadës të
këtij pallati por luhatet në rolin e peshën e tij në
këtë vepër si dhe në raportet midis tij dhe
Gjergjit të cilat jo gjithmonë janë tepër të qarta.
Punimet për ndërtimin e pallatit kishin filluar
tepër herët qysh nga viti 1392 dhe u sollën deri
në mbulimin e çatisë nga mjeshtri piaçentin
Xhiovani Paçe ndryshe 'Sodo'. Përsa i përket
fasadës të pallatit dokumentat e kohës deri më
1450 heshtin. Ka mundësi që diçka të ishte
bërë edhe në këtë drejtim por duket zbukurimi i
fasadës kishte mbetur pezull. Më 1450 Gjergji
nga Sebenica ishte impenjuar në Ankona në
zbukurimin e fasadës të Dionizios që ndodhej
edhe kjo në afërsi të pallatit të tregëtarve e më
1451 ai projekton edhe një plan për fasadën e
këtij pallati. Projekti u pëlqye pa masë nga
Këshilli i Pleqëve të këtij qyteti të cilët me një
vendim (22 tetor 1451) - në mungesë të
Gjergjit - kërkojnë t'ja besojnë atij edhe
eksekutimin e saj kundrejt shifrës prej 900
dukatë ari me kusht që kontrata të firmosej
brënda dhjetorit të atij viti.
Pa hequr dorë nga angazhimet e mëparshme
Gjergji nga Sebenica mori përsipër edhe realiz-
imin e këtij plani për zbukurimin e fasadës të
Pallatit në fjalë për të cilin thiri qëllimisht nga
Spliti për të bashkëpunuar në këtë vepër monu-
mentale ish-nxënësin e tij më të mirë Andrea
Aleksi nga Durrësi. Ndërkohë që Gjergji ishte i
mbytur me punë të tjera paralele angazhimi e
bashkëpunimi i Aleksit në këtë vepër rezultoi
mjaft i çmuar si nga veprimtraija e tij 'në vend'
e po ashtu edhe në punët pregatitore në gurrore
(Brazza) për zgjedhjen e mermereve të
përshtatëshme e përpunimin paraprak të tyre.
Autorë të ndryshëm, e më tej e konfermuar nga
një pjesë e mirë e kritikëve të artit, i njohin atij
shumë punime sklupturore zbukurimore të
fasadës siç janë arkitrarët, dritare binjake,
bazamente e kapitele por edhe në kompleksin
sklupturor të katër Virtyteve Themelore të
fasadës që do të simbolizonin tregëtarin e mirë
kristian të Ankonës : 'Shpresa', 'Forca',
'Drejtësia' e 'Mirësia' e mbi portën qëndrore të
ndërtesës kavalierin në gallop i cili ishte sim-
boli i Ankonës.
Pallati i Tregëtarve të Ankonës (La Loggia dei
Mercanti di Ancona) përfaqësonte ndërtesën
më të shquar civile të qytetit jo vetëm për
vlerat e tij të brëndëshme e të shumta artistike
por edhe si
simbol laik i veprimtarisë të shkëlqyer
tregëtare që i dha hov e karakteizoi gjithë
zhvillimin e lulëzimin e këtij qyteti. Në rjedhën
e viteve kanë qënë të detyrueshme shumë
ndërhyrje restauruese e sidomos pas vitit 1556
kur aksidentalisht një zjar shkaktoi dëme të
ndjeshme mbi ndëtesën.
JUSUF BUXHOVI: Serbia është “krijuar”
nga shqiptarë
Jusuf_Buxhoviistoria duket se do të jetë beteja
e re mes Kosovës dhe Beogradit. Shkrimtari
dhe publicisti, Jusuf Buxhovi, sjell për herë të
parë një libër mbi historinë e Kosovës. Libri ka
ngjallur reagime në qarqet akademike serbe/
Madje, edhe kur Serbia është pranuar si shtet
në kongresin e Berlinit më 1878, sipas buri-
meve osmane dhe austro-hungareze, rreth
gjysma e asaj popullate nuk ishte serbe. Shu-
micën e përbënin shqiptarët dhe vllahët, siç nuk
kishte shumicë greke, por arvanite, edhe Greqia
kur u pranua si shtet më 1831.
“Vepra ime edhe pse quhet Kosova, paraqet
historinë e Shqipërisë së natyrshme nga anti-
kiteti (mileniumi i pestë) e tutje”, kështu shpre-
het shkrimtari dhe historiani, Jusuf Buxhovi, në
një intervistë për gazetën “Shqip” mbi librin e
tij “Historia e Kosovës” i cili ka hapur debate
të forta mes historianëve në Serbi e Kosovë. A
0 4
janë gati Kosova dhe Serbia të
kenë një histori të çliruar nga
nacionalizmat? Pse serbët mo-
hojnë dy gjenocide që kanë bërë
në Kosovë? Libri i Buxhovit
është në tri vëllime: Antikiteti,
Mesjeta dhe Perandoria Osmane.
Ai del në përfundimin se Darda-
nët janë themelues të Trojës dhe
bartës të qytetërimit antik, i cili
me pa të drejtë u është atribuuar
grekëve, të cilët erdhën shumë
vonë dhe përvetësuan gjithë
qytetërimin pellazg, madje dhe
shkrimin e tyre. Sipas tij, edhe
“Iliada” dhe filozofia antike
paraqesin trashëgimi shpirtërore
të shqiptarëve.
Libri juaj “Historia e Kosovës”,
nis nga antikiteti dhe Mesjeta për
të vijuar me Perandorinë Os-
mane. Çfarë sipas jush i identif-
ikon shqiptarët në këto
periudha?
Fillimisht duhet sqaruar se
“Kosova” është historiografi
kritike. Është, pra, një projekt
individual, që mbështetet mbi
konceptin kohë-hapësirë me
gamën e fokusimit që nis nga
mileniumi i pestë e vjen deri në
ditët tona. Në këtë kontekst
etnogjeneza e shqiptarëve, si
etni, shihet e ndërlidhur me
Pellazgët, një si perandori me
shumë mbretëri, ndër të cilat më
të rëndësishme janë ajo dardane
me Trojën, mbretëria maqedone,
ajo epirote, si dhe mbretëritë
ilire. Ky kundrim, nuk e dëmton
teorinë e deritanishme ilire, pos
që e plotëson në kuadrin e peran-
dorisë pellazge, që ishte botërore
dhe themel i qytetërimit antik.
Nga trashëgimia pellazge lindën
dhe u zhvilluan edhe dy peran-
doritë e mëdha: ajo e Romës
(nga Dardanët, Galabrët dhe
Etruskët) si dhe Bizanti
(kryesisht nga dardano-ilirët).
“Kosova” ka sjellë shumë
polemika, por edhe zemërim te
historianët serbë, të cilët e kanë
quajtur “një fantazi” dhe të
pabazuar në fakte?
Zemërimi i historianëve dhe i
akademikëve serbë ka qenë i
arsyeshëm, ngaqë ata për herë të
parë ndeshen me një libër autori-
al te një autor shqiptar, dhe po
ashtu, për herë të parë, ndeshën
me një historiografi, e cila
rrënon gënjeshtrat e tyre rreth
shqiptarëve, me të cilat ata kanë
ushqyer edhe programet e njo-
hura hegjemoniste kundër shqip-
tarëve, me të cilat politika serbo-
madhe ka ushtruar katër gjeno-
cide kundër shqiptarëve (i pari
në vitet 1877/8, i dyti në vitet
1912/’13, i treti në vitin 1944/45
dhe i katërti në vitin 1998/’99).
Historianët serbë i ka zemëruar
teza pellazge, pastaj pamja e rolit
shtetfromues në Bizant, si dhe
mohimi i shtetit mesjetar serb në
Kosovë, që nuk ka ekzistuar
kurrë (pos zhupanive dhe organ-
izimeve të tjera fisnore-fetare, që
i kanë pas edhe të tjerët). Po
ashtu, akademikët serbë i ka
hidhëruar së tepërmi, pohimi im
se në Kosovë nuk ka pas kishë
ortodokse serbe, por
vetëm krishterim të ritit
katolik apo ortodoks, dhe
se shqiptarët, krishterimin
e kanë marrë nga shekulli
i tretë, ndërsa sllavët në
shekullin dhjetë. Kjo
çështje demanton mitin
për Kosovën djep
“shpirtëror serbë” dhe të
ngjashme, me të cilat
historiografia serbe është
plot e për plot dhe për fat
të keq ia ka dalë të
mashtrojë edhe qendrat e
vendosjes, dje, por edhe
sot… Janë, pra faktet, që
më mbrojnë nga akuzat
serbe, fakte këto që edhe
ata i dinë, por nuk dëshi-
rojnë të heqin dorë prej
tyre, ngaqë u bie koncepti
hegjemonsit serbomadh,
me të cilin edhe sot e
gjithë ditën përpiqen ta
destabilizojnë Ballkanin
dhe veçmas shqiptarët.
Librat historike të kësaj
natyre zakonisht janë
nisma të institucioneve
akademike, a e keni ndier
që mund të paragjyko-
heshit kur shkruat këtë
libër?
Është detyrë e akademive
dhe institucioneve shken-
core zyrtare të merren me
projekte të tilla, veçmas në
rrethanat e ndryshimeve të
mëdha shoqërore dhe
politike, siç janë këto
nëpër të cilat po kalojmë.
Disa herë kam shtruar këtë
çështje dhe kam kërkuar
që në Tiranë dhe Prishtinë
të veprohet në këtë
drejtim, por thuajse asgjë
nuk ka ndodhur. Kjo, nuk
më ka penguar që si
hulumtues ta bëj punën
time, punë kjo që ngrit
disa çështje që kanë të
bëjë me rishqyrtime, nëpër
të cilat domosdoshmërisht
do të kalojë historiogarfia
jonë, i pëlqej apo nuk i
pëlqen kjo dikujt.
Megjithatë, puna ime, e
cila është pritur shumë
mirë nga opinionin (pesë
ribotime brenda tetë
muajsh me një tirazh prej
më shumë se njëzet e pesë
mijë ekzemplarësh),
krahas kritikave të ashpra
që i erdhën nga Beogradi,
nuk u ka shpëtuar disa
paragjykimeve, nga disa
“historianë” dhe akade-
mikë të Kosovës, të cilët,
nga xhelozia pse nuk kanë
bërë gjë, edhe pse
paguhen mirë, u përpoqën
që veprën time ta anate-
mojnë politikisht duke e
etikuar “vepër nacional-
iste”, “vepër që mohon
serbët” dhe madje “vepër
që zgjon urrejtje” e të
ngjashme!
Sa e vështirë ka qenë të
binit në gjurmët e doku-
menteve dhe ku i keni
gjetur ato?
Ka mbi tridhjetë vjet që
merrem me hulumtime
P a g e 9
nëpër arkivat gjermane dhe aus- me Dardanët). Ato që historio-
triake. Pjesën më të madhe të grafia serbe i thotë rreth “Car”
këtyre dokumenteve i kam vjelë Dushanit, apo “Kral” Millutinit,
nga Arkivi Politik i Ministrisë së janë falsifikime, ngaqë edhe i
Punëve të Jashtme të Gjermanisë pari e edhe i dyti kanë qenë
në Bon, pastaj Arkivi Historik i feudalë ortodoksë, si shumë
Berlinit, Arkivi i Majcit, ai i feudalë të tjerë ortodoksë arbëro-
Institutit të Europës Juglindore në rë, që ishin në përbërje të Bizan-
Munih dhe nga Arkivi Shtetëror i tit dhe asgjë më shumë. Madje,
Vjenës. Një pjesë tjetër të doku- edhe kur Serbia është pranuar si
menteve e kam vjelë nga arkivat shtet në kongresin e Berlinit më
jugosllave, por nuk kanë munguar 1878, sipas burimeve osmane
edhe dokumentet nga arkivat dhe austro-hungareze, rreth
osmane, ato ruse, italiane dhe gjysma e asaj popullate nuk ishte
greke. Një rol të rëndësishëm në serbe. Shumicën e përbënin
koncipimin e veprës sime, kanë shqiptarët dhe vllahët, siç nuk
luajtur edhe veprat e rëndësishme kishte shumicë greke, por arvan-
nga historiografia botërore që ite, edhe Greqia kur u pranua si
kanë trajtuar çështjen shqiptare shtet më 1831.
nga antikiteti e deri te koha jonë.
Ç’vend zë sipas jush historia e
E kujt ka qenë Kosova, dhe cili shqiptarëve në Ballkan?
shtet ka pasur i pari vendbanimin
në të? Shqiptarët dhe Shqipëria, në
raport me Ballkanin, por edhe të
Kosova, për mua paraqet tjerët, paraqiten në qendër të
epiqendrën e Shqipërisë së antikitetit, si djep i saj. Ata janë
natyrshme nga antikiteti e deri në protagonistët kryesorë të histor-
ditët tona. Natyrisht se ajo ka të isë nga lashtësia deri te koha
bëjë me Dardaninë dhe Dardanët, jonë. Kjo është një e vërtetë që
por edhe Ilirët, Maqedonët, Epi- historiografia jonë duhet ta thotë
rotët dhe të tjerët, të degëzuar nga pa ngurrim.
Pellazgët. Në këtë vazhdimësi
historike prej pesë mijë vjetësh, Sa e vështirë ka qenë për ju kjo
pra nga parahistoria dhe koha nismë, dhe a është i përgatitur
historike, mbretëria dardane ka opinioni në Kosovë apo rajon
qenë njëri ndër faktorët më të për të pasur një histori të shtetit
rëndësishëm të antikitetit. Pas më të ri të Kosovës?
rënies së mbretërisë dardane, kjo
hapësirë sërish do të luajë rol tepër Secili shtet duhet të ketë his-
të rëndësishëm gjatë perandorisë torinë, së paku atë politike.
së Romës dhe asaj të Bizantit. Vepra ime pretendon që të
Dardania, si pjesë e Ilirikut, do të paraqesë Kosovën si epiqendër
kthehet në faktor kryesor të Bizan- të natyrshme të botës shqiptare
tit, ku edhe kanë rrënjën tri iden- nga antikiteti e deri më sot, siç
titetet me të cilat duhet të lidhet ka qenë në të vërtetë. Pse histo-
qenia shtetërore shqiptare: iden- ria politike e shqiptarëve, me
titeti administrativ (i shpallur nga pavarësinë e Shqipërisë, është
Diokleciani), identiteti kishtar (i vendosur në “periferi” në vend të
shpallur nga Konstandini i Madh) qendrës, kjo nuk do të thotë që
dhe identiteti politik dhe juridik (i historia jonë të ndjekë kornizat e
shpallur nga Justiniani). Termi dhunshme politike, që ia kanë
Kosovë, është i vonshëm. Shfaqet përcaktuar të tjerët.(Kortezi;
në shekullin XIX, me vilajetin e Shqip)
Kosovës, që edhe si i tillë, paraqet
epiqendrën e rilindjes kombëtare
(Lidhja Shqiptare e Prizrenit), që
do të çojë edhe deri te pavarësia e
Shqipërisë. Pra, Kosova
(Dardania) përherë ka pas identitet
shpirtëror dhe shtetëror dardano-
iliro-arbëror-shqiptar.
Kur shfaqen shenjat e para të
Serbisë në Kosovë?
Nuk duhet ngatërruar praninë
sllave me atë serbe, ngaqë sllavët
paraqesin një konglomerat popu-
jsh barbar, që sulmuan Ilirikun
dhe Dardaninë nga shekulli VI e
tutje, për t’u shfaqur si formacione
fisnore nga shekulli IX e tutje,
ndërsa serbët, si pakicë shfaqen në
shekullin XIX. Pra në Kosovë,
sllavët shfaqen në shekullin XIII,
si pushtues, por pa atributet e
mbretërisë, ose të perandorisë, siç
i shohim edhe sot e gjithë ditën në
historiografinë zyrtare në Shqipëri
dhe Kosovë, por erdhën si fise të
prirë nga zhupanë dhe despotë.
Madje, edhe vetë Rashka, që
serbët e quajnë “mbretëri
mesjetare serbe”, sipas shumë
indikacionesh, nuk ka qenë serbe,
por tribale (një fis pellazg i lidhur
 P a g e 1 0 O u r W o r d s

Nje ligj i Poshter Ylli Manjani/ Kopenhagen, citati në dialektin çam që ruhet sot në bibliotekë
degjeneron përgjatë menaxhimit të saj nga kompania sht- ne jemi pasardhës direkt të het me kaq, ai përmend se grimet e fiseve Pellasge në
etërorë? biblioteka e kopenha- qytetërimit pellazgo-ilir, Thesprotia ishte vend drejtim të Italise”.
Manaxhimi publik është kriza më e madhe e shoqërive genitSigurisht një arkeologu dhe nuk më duket se e frymëzimi dhe pelegrinazhi
shumë më të zhvilluara se ne. Në shtetin tonë ku ligji nuk i nevojitet të gërmojë ekzagjerojmë nëse themi për gjithë botën e njohur të
2-Duke iu referuar mi-
zbatohet, qeveritë janë mbi shtetin, administratorët publikë nëntokën për të zbuluar se Thesprotianë konceptin asaj kohe, aty ndodhej tem-
tologjisë “Kur Odisea u
nxiten thjesht nga korrupsioni, një ide e tillë është mjaft e fakte në tezat e tij, ose për e saj te gjerë, pra pulli me i lashtë në Evropë
kthye në botën reale, ai
rrezikshme. të eksploruar qytetërime (Çamëria) është djepi (tempulli mistik i Dodonës)
kërkoi të kthehej tek toka e
Pra pasuria publike mund të zhvleftësohet dhe të tjetërsohet dhe civilizime që i kanë ikulturës pellazgo- dhe rëndësia e këtij rajoni
tij (Thesprotia), pra, kishte
për një copë bukë tek cilido “partner privat” që do jetë i rezistuar fenomenit kohe. ilire,dhe burim inspirimi ishte më shumë se sa një një lidhje gjaku dhe
përzgjedhur eshe pa tender!!!! Por gjuetarëve të diamante- për botën greko-latine,dhe pozicion gjeografik. Po ashtu
marrëdhënie shpirtërore
8. A është kjo ide një mënyrë e re për të fshehur borxhin ve do i duhej të futeshin në do të parashtroj fakte dhe ai thotë se thesalianët dhe
midis Itakës-Thesprotisë-
publik? barkun e tokës për të gjetur teza në disa sfera të histor- fiset e tjera që u përkisnin
Dodonës, sepse në territorin
Pa dyshim që po! Meqë koncensioneve dhe PPP-ve ju erdhi gurin e vockël me vlerë të isë, etimiologjisë, kulturës atyre, e kishin origjinën nga
eTheprotisë ndodhej tem-
fundi, nëpërmjet kësaj kompanie shqiptarët të marrin borxh madhe, mund të themi se dhe identitetit tonë fisnik. Thesprtotia. pulli i Dodonës ku ai ori-
tregëtar në formë kredish. Kompania ka të drejtë të marrë peshkatarët e perlave do të Po e nis me antikitetin e entohej dhe lajmërohej për
kredi. notonin dhe do zhyteshin në hershëm ku po i refero- Ndërsa Straboni shkruante, se profecitë. Veç kësaj kur ai
Nga ana tjetër nëpërmjet falimentit dhe zhvleftësimit fiktiv thellësitë e detit në kërkim hem burimeve nga histori- nga gjiri i Ambrakisë e sipër donte të kthehej nga tem-
të pasurisë kjo metodë mund të shërbejë lehtësisht për të të molusqeve, ku brenda anët dhe gjeografët më të banohej nga (barbar), pra, pulli i Dodonës për në Itakë,
“privatizuar” edhe ato pak prona që kanë ngelur. mantelit tyre ruhet margari- njohur të lashtësisë si më popullsi jo greke, që do të mbreti i Thesprotisë, Phei-
Pra nga njëra anë marrim borxh nga ana tjetër nuk kemi tari i çmuar. Por çfarë na poshtë. thotë se në Epir kishte doni e përcolli për në Itakë
pasuri ta lajmë. lipset ne shqiptarëve dhe popullsi Ilire dhe aspak me një anije Thesprote nga
Ka edhe pytje të tjera, por këto më duken më thelbësoret që çamëve në veçanti? Me plot 1-Herodoti, historiani i greke. Sërisht Herodoti, flota e tij”.
e bëjnë këtë ligj në kushtet tona TË PAPRANUESHËM! gojën mund të themi se ne lashtësisë tregon se shprehet se lidhjet e hershme
Kjo është poshtërsi që as pushtuesit nuk ja bëjnë dot një duhet të zhytemi në arkivat ”Thesprotia në kohët e midis Epirit dhe gadishullit 3-Mbreti i mirmidonëve,
populli! dhe bibliotekat e kohës,për lashta është quajtur Pel- Apenin (Italisë) ekzistonin Neptolemi (Pirro-i parë)
të legjitimuar dhe mbrojtur lazgji”, pra ishte e banuar shumë kohë më parë se emri dhe djali i Akilit, mori me
Kopenhagen, citati në dialektin çam që ruhet sot në me fanatizëm te drejtën e nga pellazgët, por historia- Helen të dilte në skenë, dhe vete pasuesit e tij, ushtarët
bibliotekë Zotit dhe atë njerëzore që ni i antikitetit nuk mjafto- kjo kuptohet nga vetë emi- më besnik të Akilit dhe u

Skerdilajd Konomi, the face of Hope in Albania...( never will he be forgotten)

Historianëve, mashtrues të historisë kombëtare, ta mësojnë se jo përjetësisht mund t’i mbajnë të

Shokon diva greke, jam Pa dashur të zgjatem, i lejoj nënkuptime dhe insinuata, i atij kuvêndi me shpresë qi pastaj shtrembërime në pabesueshëm (Fq.315). Tek
shqiptare, babai urrente vetes t’i drejtoj vetëm një janë paraqitur ata si kulmi i prej atyne vendimeve do interpretim, më detyron t’ia e pyet frati në se ishte e
priftërinjtë grekë pyetje lexuesit : përgjatë 47 tradhëtisë ndaj Atdheut. Ja të dilte bashkimi i të tânë nënvizoj lexuesit vullnetmirë vërtetë që gjatë tërheqjes së
viteve të diktaturës se si formulohej pak a Shqiptarvet nën flamurin e faktin se si Mustafa Kruja, ushtrive serbe nëpër
E mbasi i shtrohen G.Giros komuniste, është ndeshur shumë (sipas kujtesës së Skënderbegut. kur flet për pastërtín’e figurës Shqipëri, (mbas thyerjes që
këto sinore, M.Kruja e ndjen lexuesi me ndonjë qëndrim M.Krujës – shënim i M.K.) Këta telegrame aq të historianit kërkon që historia- pësuan ato prej ushtrive
nevojën edhe t’i shtojë … me sadopak të krahasueshëm telegrami i parë : “ Në përfolur nga historiografía ni t’a pohojë të vërtetën siç austro – hungare), ato ishin
që ndërmjet shteteve kurrë nuk me pozicionimin krenár dhe çastin që fati i Kombit t’onë komuniste, a nuk na dalin është, qoftë ajo e vërtetë edhe sulmuar nga njësi ushtarake
është dhënë asgjë e as jepet pa dinjitoz të M.Krujës ndaj gjëndet tashmë krejtësisht tashti në një dritë krejtë kundra bindjeve patriotike të shqiptare, M.Kruja, ai
një leverdí të ndërsjellë, e pyes shtetit që ai priste t’a në dorën t’uaj, duam të tjetër pa le edhe të historianit vetë ! (Fq.285). antiserbi i regjur, pohon : …
Qeverinë Italiane nëpërmjet mbështeste ? Edhe pak fjalë shpresojmë se do t’a tregoni gjindshëm (vetë tele- Siç e sheh lexuesi i këtyre Ça paske kënduem mbi
teje, në se Italia e ndjen veten lidhur me një fakt me të bujarínë t’uaj duke i re- gramet) si qenë formuluar radhëve, jemi munduar të trazimin e Sërbet prej nesh
plotësisht të kënaqur me një cilin lidhen spekullime tejet spektuar të drejtat e tija si origjinalisht ? Dhe mo- vemë në dukje pohimet kur janë tërhjekun nëpër
Princ të Shtëpisë Savoia mbi të ulëta të bëra gjatë dhjet- Shtet i pavarur.” Lidhur me menti që duhet theksuar e madhore të Mustafa Krujës Shqipni përpara sulmit
fronin e Shqipërisë apo men- ravjeçarësh për t’a ndikuar telegramin e dytë, të nisur nënvizuar është se në përgjatë letrave të tija me austro –hungar në fillim të
don të parashtrojë edhe pre- opinionin publik shqiptar në me 13 ose 14 prill 1939, telegramin e dytë i përgjigje drejtuar Padres, ku 1916-s nuk âsht rrênë,
tendime të tjera … E kur Giro- një drejtim krejtësisht të M.Kruja pohon … si pamë mëshohet të kujtuarit të si një fill i ngjyrosur duket mjerisht. Po thom mjerisht,
ja shton se mendimi i palës padrejtë ndaj realitetit. qi u shpall bashkimi person- marrëveshjes kaluar për qartë pozicionimi i tij tejet i se mbas mendimit t’em nuk
italiane është që të ketë shkrirje Fjalën e kam rreth telegram- al, të cilin na e kishim t’u bashkuar gjithë Trojet ndershëm ndaj të vërtetave na nderon aspak. Esati nuk
të dy kurorave mbretërore, të eve të drejtuar Mussolinit prapsun, si dhe formimin e Shqiptare, Kosova, historike pa marrë parasysh kishte kurrfarë pushteti ndër
ketë shkrirje të ushtrive, të nga Grenobli. Kopjet e nji qeverije shqiptare me të pjesërisht Maqedonia si interesa as partishmërí edhe malet asokohe. Ç’mësim
diplomacisë si edhe financave, telegrameve ndodhen në gjithë ministrat, si ma parë, edhe Çamëria, nën flamu- kur është fjala të thuhen të niveli tejet të lartë etiko –
M.Kruja i pohon pa lëkundje arkiva dhe janë të botuara aty mbrenda edhe ministër rin e Skënderbeut ! vërtetat cilatdo qofshin ato, moral duhet të nxjerrin nga
“… Atëhere, i dashur Giro, në në gjithë shtypin italian të të jashtëm, lufte e finan- Me këtë rast kërkimi i së edhe kur bijnë ndesh me ky pozicionim historianët
këto kondita dhe përsa më datës 8 prill 1939. Ata kurrë cash, na erdh pak shpirti e i vërtetës si edhe pozi- bindjet patriotike të hitorish- bashkëkohorë ! E konsid-
takon mua si edhe miqve të mi, nuk janë botuar integralisht dërguem Mussolinit nji cionimi i ndershëm ndaj kruesit !. Ja ku po e kujtojmë, eron turp goditjen mbrapa
Mbreti Zog mundet të përgjatë diktaturës, kurse telegrafë të dytë tue i thânë fakteve historike të para- mes shumë syresh, edhe një krahëve të një ushtríe të
mbretërojë edhe njëqind vite popullit, duke ia cituar me se i pranojshim vêndimet e qitura pa deformime, pa le pohim gati – gati të thyer në ikje e sipër, qoftë
mbi fronin e Shqipërisë !”
 V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 1 1

Historianëve, mashtrues të historisë kombëtare, ta mësojnë se jo përjetësisht mund t’i mbajnë të

ajo edhe ushtría serbe armike
tradicionale e jona. Nga ana
tjetër, edhe në rastin kur e kishte
mundësínë të heshtëte, duke ia
lënë përgjegjësínë Esat Pashës,
armikut të betuar të vetë Mustafa
Krujës, ky i del zot duke u
shprehur se ai (Esat Pasha –
shënim i M.K.) nuk kishte asnjë
pushtet në malet shqiptare. A
kanë nevojë për komente këto
pozicionime shkencore jashtë
ç’do kuadri politik dhe mëríshë
personale të M.Krujës, pa le të
bëhen përqasje me pseudostu-
dime e pseudoanaliza historish-
kruesish të periudhës diktatoriale
e që vazhdojnë edhe sot e kësaj
dite e mbahen akoma për histori-
anë ?
Letra e 101-të është një model
analize shkencore historike se si
M.Kruja i përgjigjet Padres
lidhur me pyetjet rreth rolit të
Esat Pashës në vrasjen e koman-
dantit të Shkodrës së rrethuar,
Hasan Rizait.
Në faqen 382 M.Kruja u bën një
ndarje krerëve kosovarë
në katër kategori, lidhur
me pozicionimin e tyre
ndaj pavarësísë. T’a lexojë
lexuesi atë faqe. Të
qëndrojë pastaj dhe me
mëndje të tijën emrat e
Hasan Prishtinës ose
Bajram Currit e në va-
zhdim, t’i zëvëndësojë me
emrat e drejtuesve të
sotëm të Kosovës,
(doemos edhe në kushtet e
rrethanave të sotme). E
kur t’a ketë ndërtuar këtë
kuadër në mëndjen e tij,
nga përqasja a nuk vjen në
përfundimin e M.Krujës
që pohon se … ndër
krenët e Kosovës
mbretnonte Khaosi …?
(rrëmuja – shënim i
M.K.).
Përmbyllje :
Për një gjysëm shekulli
historia u shkrua sipas
fitimtarëve dhe
pavarësisht nga
deformimet dhe shtimit të
radhëve të tradhëtarëve me
armiq të rinj, historianët
zyrtarë shkruanin histori të re
sipas skenarit të urdhëruar nga
udhëheqësi i pagabuar. Edhe
sot, me inercinë e autoritetit
shkencor të fituar në sistemin e
kaluar, vazhdojnë të
përkujtojnë dhe të shkruajnë
nëpër tekste historie, sipas tyre
te vertetat e ashtuquajtura
historike !
Përgjatë kësaj hullíje nuk i
shmangem dot dhe e ftoj
grupin e personave që e kanë
paraqitur librin e Çatin Saraçit
si hedhje dritë mbi figurën e
Ahmet Zogut, t’a dëgjojnë një
këmbanë rreth ortakut të tretë
të treshes A.Zogu, Jak Koçi
dhe Ç.Saraçi, të cilët honoraret
(lexo ryshfetet) i ndanin më
tresh me përqindje të caktuara.
Këta janë vallë njerëzit po-
himet e të cilëve na rekoman-
dohet t’i marrim si fakte histor-
ike ? Njihemi tashti me
përgjigjen që i jep M.Kruja
fratit, tek e pyet ky se si e
njihte ai Jak Koçin.
M.Kruja i përgjigjet duke e
cilësuar si aventurier nga
më të poshtrit në botë dhe të
pashoq ndër shqiptarë. E
bile shton se po të kishte
qenë Jak Koçi personalitet
historik, M.Kruja do të sillte
në tryezë edhe fakte por
shton … Jaku s’e meriton as
me ndymë gojë e letër me tê
… M.Kruja, duke parë se
Gjithsecili person që rreth
M.Krujës nuk ka pasë
dëgjuar asgjë tjetër veç
propagandës komuniste, e
mendon atë tradhëtar të
atdheut, të shitur tek Italia
Fashiste si edhe kriminel. Si
pasojë as e përfytyron dot
se si ky njeri ishte bash-
kënënshkrues i Dokumentit
të Mëvehtësísë më 28
Nëntor të 1912-ës në Vlorë,
bashkëhartues me
L.Gurakuqin i të gjitha
memorandumeve edhe
notave që delegacioni
shqiptar i paraqiste Konfer-
encës së Paqës në Paris.
Nga ana tjetër as që mund
t’a mendojë se M.Kruja qe
personi që për të pranuar
portofolin e kryeministrit i
vuri kusht Italisë që flamurit
t’i hiqeshin dy simbolet e
fashizmit si edhe nyja e
shtëpisë Savoia. A i shkon
mëndja këtij lexuesi se
qeveria italiane i shkeli
kushtet e marrëveshjes për
rrëzimin e Mbretit Zog dhe
e shkeli ushtarakisht
Shqipërinë, qeverin’e tij e
ndërtoi me antiitalianë të
njohur ? Dhe cili qe
pikësynimi i tij me këtë
veprim ? Që qeveria, në të
gjithë sferën e veprimtarísë
së saj, të ishte sa më e
ngurtë ndaj ndërhyrjeve të
qeverisë italiane duke e
frenuar shtrirjen e ndikimit
të saj.
Mund të duket e pabesueshme,
por M.Kruja qé kryeministri i
cili jo që Qazim Koculin, ish
udhëheqësin ushtarak të Luftës
Vlorës të vitit 1920, e pati
emëruar komisar të lartë të
qeverisë, po kur italianët nxitën
veglat e tyre t’a vrisnin me
atentat Qazim Koculin, Musta-
fa Kruja në emër të qeverisë tij
dha dorëheqjen e pakontestu-
eshme dhe të prerë !
Mbasi të jenë lexuar këto radhë
e pastaj të jetë zgjeruar fusha e
njohjes duke e lexuar edhe
vëllimin e plotë të
letërkëmbimit, ësht’e qartë se
secili që ka një minimum
ndershmëríe në ndërgjegjen e
tij do të duhet tani e tutje t’a
rishikojnë me sy si edhe
mëndje kritike gjithë morínë e
pohimeve që janë paraqitur dhe
predikuar si të vërteta historike
deri më sot nga ata historianë
shkarravinash pseudohistorike
për të cilët folëm pak më sipër.

Albania heading toward a

new Dictatorship where the
parliament commits fraud
the president follows and
the premier orders it….
(we’ll See what’ll happen to
freedom in 2016-2018) If
the past is forgotten than DEAD
it’ll be repeated!! A look into the past shadows
Youth’s energy while AKZ robbed
it!!!

Historianëve, mashtrues të historisë kombëtare, ta mësojnë se jo përjetësisht mund t’i mbajnë të

Kaq sa u shkrua deri më
tani, ka për qëllim vetëm
t’a tërheqë lexuesin poten-
cial të vëllimit të plotë,
për t’a parë Mustafa
Krujën në dritën e tij të
vërtetë që i takon si
atdhetar i skajshëm dhe i
papërkulshëm lidhur me
pozicionimet e tija
parimore të një qëndrimi
etiko – moral shkalle nga
më sipëroret. Mirëpo
diktatura veç baltës që
hodhi e nuk pushoi së
hedhuri mbi këtë figurë
patriotike madhore të
kombit tonë, me dhunë
bëri të mbulohet me
harresë ana tjetër, po aq e
shquar e këtij personaliteti
vërtet shumëplanesh, si
studjues i gjuhës edhe
prejardhjes së saj, aspekt i
cili, për të mos u zgjatur
shumë materiali, nuk u
trajtua fare. Kërshërínë
edhe në këtë drejtim
lexuesi do t’a shuajë kur
t’a ketë në dorë vëllimin e
mirëfilltë origjinal.
Detroit, dhjetor 2006
Koco Danaj
...Historia duhet të korrigjohet,
pastaj të rishkruhet. Për shem-
bull: A e dinë shqiptaret his-
torinë e shovinizmit serbo, greko
malazez mbi ata dhe territoret e
tyre? Nuk e dine. Ata nuk e dinë
se cili është vendimi që Ulqini ju
aneksua Malit të Zi, ata nuk e
dinë se ku është vendimi që 19
mije kilometra katrore ju dhanë
Serbisë në 1913. Ata nuk e dinë
që këtë sipërfaqe, Edwards Grey
e konsideroi me përbuzje: disa
fshatra shqiptare. Ata nuk e dinë
qe Selaniku në 1913 kishte 75
mijë hebrenj, 25 mijë grekë dhe
12 mijë shqiptare, ata nuk e dinë
se si i shfarosi shovinizmi grek,
hebrenjtë dhe shqiptarët, ata nuk
e dinë që Edwards Grey
deklaron në kujtimet e tij se nuk
morën asnjë vendim për trojet
shqiptare, ata nuk e dinë që Pol
Kambon deklaron në kujtimet e
tij në 1913 se Kufijtë e
Shqipërisë janë dhe do të mbeten
problemi më i madh i pazgjidhur, ata nuk
e dinë që Ahmet Zogu nuk u njoh si
mbret në vitin 1940 kur shkoi në Londër,
sepse zemërohej mbreti i Jugosllavisë
Peter dhe ai i Greqisë Jorgo që ishin në
Londër së bashku me qeveritë e tyre në
mërgim dhe që ju ishte premtuar ndarja e
Shqipërisë pas lufte, deri në Shkumbin -
Greqia dhe pjesën tjetër - Jugosllavia.
Ata nuk e dinë se Lufta e Dytë Botërore
filloi në 7 prill 1939 kur u pushtua
Shqipëria dhe jo në 1 shtator 1939 kur u
pushtua Polonia. Ata nuk e dinë që në
Jaltë nuk u diskutua fare për Shqipërinë,
sepse ishte vendosur të fshihej nga harta
e Evropës. Ata nuk i dinë dy referatet e
Çubrillovicit, të 1937 dhe 3 nëntor 1944
mbi shfarosjen e shqiptarëve të Kosovës
qoftë edhe me Ushtri. Ata nuk e dinë se
vendimet e Konferencës së Potsdamit e
detyrojnë Greqinë të lejojë shqiptarët të
kthehen në trojet e tyre në Çamëri. Ata
nuk e dinë se çfare copëtimi barbar i ka
bërë Diktatura shoviniste e fqinjëve e
mbështetur nga disa fuqi të mëdha
evropiane, kombit dhe trojeve shqiptare
etj etj. Por as politikanët e tyre shqiptare,
as akademitë e tyre servile ndaj politika-
nëve, as profesorët e të drejtës ndërk-
ombëtare po kaq servile ndaj tyre nuk do
tua thonë. Pse? Sepse kane frikë nga
të huajt që sot i kemi aleatë, apo se
gjoja na prishet fqinjësia e mirë.
Ndërsa të huajt demokratë të pas
viteve 90-te, i pohojnë vetë këto
barbari dhe padrejtësi, siç bëri i madhi
Robin Kuk, që deklaroi para de-
putetëve britanikë se ne duhet të
riparojmë të gjitha padrejtësitë ndaj
kombit shqiptar. Dhe riparim do të
thotë, korrigjim i historisë, do të thotë
Shqipëri Natyrale. Vetëm pas kësaj
historia mund të rishkruhet. Disa
politikanë shqiptarë jetojnë me
shpresë se shqiptarët po kosmopoliti-
zohen, kur po ndodh e kundërta,
shqiptarët po shqiptarizohen jo në
mënyrë folklorike, por evropeiste.
Thelbi i këtij evropeizmi, është
Shqipëria Natyrale...
 P a g e 1 2 O u r W o r d s

NIKOLLE LOKA · TURQIT DHE SHQIPTARËT NË PAZARET TURKO-SERBE DHE TURKO-GREKE

kulturore me turqit, qe ven-
dosur që në asnjë vendbanim
popullsia joturke (shqiptare)
mos të kalojë 20 përqindëshin
e turqëve, me synimin e asi-
milimit të tyre të shpejtë në
turq.
Before the establishment of the
Ministry, a special decree
including stipulations about
this matter was published on
July 17, 1923, that is, "The
Governmental Decree Con-
cerning the Transaction of an
Instruction Arranged according
to the Convention Acted with
Greek Delegation in Lausanne
in January 30, 1923"
18. ‘30 Kanunisani 1923
Tarihinde Lozanda Yunan
Murahhaslariyla Yapılan
Mukavele Mucibince Tan-
zim Olunan Talimat-
namenin Mer’iyete Vaz’ı
Hakkinda Kararname’, no:
2600, 17/7/1339-17/7/1923,
Düstur, Tertip: 4, Cilt: 3,
pp. 135-142.
In the first place, Articles
17 and 18 of this decree
linked the issue of the
settlement to the condition
of nationality.
19. Ibid., p. 138.
The former article leaves
the decision about the place
for settlement to the Turkish
exchangees as long as they
could afford the required
costs without any demand
from the government.
Nevertheless, according to
the latter article, it was
obligatory for non-Turks to
settle in the regions as-
signed by the government,
regardless of their material
conditions. On the other
hand, Article 29 made the
conditions for the settle-
ment of the non-Turkish
and non-Turkish-speaking
immigrants clear. One point
has to be clarified at this
juncture. In all the official
correspondences mentioned
in it. (...)
By taking into account that
the most difficult obstacle
to the civil and social im-
provement is the dissimilar-
ity in the language and
customs, the proportion of to Turkish culture and lan-
the immigrants, regardless guage as easy as possible. By
of race or nationality, limiting their proportion to
whose language and 20% in Turkish towns and
customs belong to another villages, it was intended to
race shall never be over 20 make their assimilation
percent in any Turkish possible without posing any
town and village". threat to the social order.
However, we cannot make
Professional and racial sure the extent to which these
traits will be taken into stipulations, including the
consideration, in addition restriction of 20 %, were
to the geographical and actually practiced.
economical features of the
places they immigrated
from. It is apparent in
these stipulations that the
government aimed to
settle the non-Turkish-
speaking immigrants on
the basis of the conditions
that made their adaptation

Kopenhagen, citati në dialektin çam që ruhet sot në bibliotekë / Enkelejd Gurbardhi Avdi Ibraimi
ajo “ai dëshmon se të gjithë fshatin Luzaj - komuna rregullat ushtarake pasi
vendos ne Epir. Ata dalloheshin nga flokët e tyre biondë, limanet apo portet në 1-Epiriotët-Makedonasit- Lumas, Berat, me vendbanim kryen betimin e UÇK-së
dhe sipas studimeve të antropologjisë dhe racave, çamët e bregdetin e Epirit,përballë Iliret ishin popuj bar- në Kuçovë dhe ra dëshmor Astriti duke e pagëzuar për
sotëm kanë një dominim të flokëve gështenjë apo biondë, Korfuzit quheshin Chimer- barë,pra jo greke sipas më 27. 05. 1999 gjatë opera-këtë veprim atdhetar, duke i
pra, Neptolemus ishte mbret i Epirit dhe djali i Akilit, nga ium apo Chimara,nga ka Strabonit. cioni „Shigjeta“ në Gorozhupthënë se në radhët tona ka
kjo prejardhje ishte edhe Pirro i Epirit pra (Pirro burri) marrë edhe vetë emrin të Pashtrikut. përplot luftëtar nga të gjitha
stërnip i kësaj trashëgimënie, nga dhe mori emrin e tij, i cili Himara e sotme,vini re të 2-Përsëri sipas Hahnit, trojet shqiptare si dhe nga
sulmoi dhe tmerroi romakët në shtëpinë e tyre me elefantët dashur lexues se sa lidhje e (Ilirët-Epirotasit- Si bashkëluftëtar në brigadën diaspora.
e tij gjigantë. Nuk mund të lemë pa përmendur udhëheqësin vjetër është mes porteve të Makedonasit) ishin e 128 të UÇK-së në ZOP e kam Në luftën çlirimtare janë
trojan siç njihet ndryshe (Enea i Trojës) i cili pasi drejtoi Epirit me njëri-tjetrin, që nënjëjta racë, por me emër- të vështirë të shpreh kujtimet shënuar ngjarje nga më të
popullin e tij në eksodin masiv të trojanëve pas djegies lashtësi. A s’më thoni që në time të ndryshme dhe për bashkëluftëtarin Astrit ndryshmet, janë treguar
Trojës, iu drejtua brigjeve të Thesprotisë (Epirit), ku dhe tokën ilire ruhen emrat më flisnin gjuhë të njëjtë. edhe pse ndjej një krenari që trimëri të rralla si në kohën
ndërtoi qytete si (Buthrotu) Butrinti antik, dhe la gjurmë të vjetër të botës.? pata rastin ta njoh si ushtar në e kreshnikëve si nga ato
qytetërimi në këto vise. Po ashtu vetë Aleksandri i madhf- 3-Dhe se këto rraca ishin radhët e brigadës ku ai u vetijake dhe të përbashkëta,
liste gjuhën e vjetër Pellazgo-Ilire dhe nëna e tij Olimbia Ndërsa gjeografi i lashtësisë te gjitha ne thelbin e tyre rreshtua me 15. 04. 1999, në janë bërë sakrifica sublime
ishte Epirotase,dhe kjo dëshmohet nga shumë studiues. Pausanias thotë: pellazgo-ilire. komandën e Shtabit nr.1 në e mbinjerëzore si kjo e
”Chimeriumi ishte një gji Kukës, ku asokohe bëhej Astritit, ka patur përjetime e
4- Një nga diskutimet e sotme është edhe lashtësia e emrit detar me shumë porte e Enkelejd Gurbardhi mobilizimi i përgjithshëm i dhembje të paimagjinuesh-
Çamëri,por disa mendje shkurtër e sfumojnë dhe e injorojnë limane,dhe përshkohej nga Avdi Ibraimi luftëtarëve të UÇK-së për ta me për mendjen njerëzore
si terminologji këtë emër,ndërsa disa të tjerë thonë që vjen dy lumenje, Thyamis dhe SULI I BERATIT U luftuar e dëbuar okupatorin për ata që ranë në beteja,
nga lumi (Thyami) që ndan përmes Çamërinë, por faktet na Acheron. FLIJUA NË PASHTRIK serb një herë e përgjithmonë një gjë të tillë kishte patur
tregojnë se ky emër është më i lashtë se vetë lumi e mali PËR ÇLIRIM nga Kosova. Nga shtabi i edhe brigada 128 e UÇK-së.
bashkë. Por le të shohim se çfarë thotë historiani i lashtësisë 5-Në shumicën dërrmuese KOMBËTARClick to brigadës për mobilizim të Më 22 maj 1999 Shtabi i
Tukididi kur dëshmon para 2500 vitesh, ”se emri Çamëri historianët dhe albanologët Resize luftëtarëve të lirisë ishte Përgjithsjëm i UÇK-së i dha
është përmendur me të njëjtin konetacion siç përmendet sot dëshmojnë se raca ilire ishte caktuar oficeri Sali Saramati urdhër brigades 128 në
e kësaj dite pra (chimerium) ai thotë se ”Në vendin e Thes- dominante, p.sh: Von Hahn Astrit (Hekuran) Suli, u tashmë dëshmorë. Saliu i jep operacionin luftarak
protisë (Chimerium) ishte një parajsë që nuk kishte tjetër si kishte 3 teza: lind më 15. 04. 1976 në të gjitha udhëzimet dhe “SHIGJETA”, për sulm në
 V o l u m e 1 0 ,
Enkelejd Gurbardhi Avdi Ibraimi SULI I BERATIT U FLIJUA NË PASHTRIK PËR ÇLIRIM
hapsirën kufitare Drini i
Bardhë - Pashtrik. Ko-
manda e kësaj brigade
hartoi planin strategjik
luftarak për thyerjen e
kufirit shqiptaro-shqiptar
si vijë frontale ishte
krahu i djatht Drini i
Bardhë - Maja e
Pashtrikut.
Në Gorozhup ishte
përqëndruar komanda e
brigades. Detyra krye-
sore e brigadës ishte
kapja e vijës së Drinit të
bardhë, pikat Vau i
Morinës, Ura e Nashecit
dhe Ura e Fshejtë, të
cilën detyrë e realizuam
me sukses.
Në ditën e 22 majit
Astriti në togun ku ai
bënte pjesë ishin të
pozicionuar në fshatin
Mariq ku përkrahë tij
ishin edhe bash-
këluftëtarët e tij trima
Aliriza Selmani nga
Tetova dhe Flurim
Rushiti nga Presheva, të
cilët ishin në ballë të
luftës ku luftohej
makineria ushtarake e
urryer serbe. Lufta sa
vinte e ashpërsohej por u
përmbyll edhe një ditë
luftimi i ashpër, por ditët
në vijim luftimi vazhdoi
edhë më i ashpër ku
armiku vuri në përdorim
gjithë arsenalin ush-
tarkak që posedonte.
Luftëtarët e lirisë nuk
jepeshin por vazhdonin
sulmin pa u ndalur ku
krismat e armëve dëgjo-
heshin nga Drini i bardhë
e deri në Qafë Prush,
armiku po lëshonte disa
nga pozicionet luftarake
si ato në lagjen e Jelliq-
ëve, Binaj,Tejec, Milaj
dhe Stajk, por nga
largësia granatonte
poziconet tona me tanke
artilerie, minahedhës e
kaqusha 32 tytëshe.
Në këtë betejë u dallua
Astriti me shokë duke
luftuar më shumë në
këmbë së bashku me
Alirizanin dh e Flurimin.
Ata marshuan vetëm
përpara duke lënë oficer
e ushtar serb të vrarë e të
plagosur. Kështu erdhi
dita e 27 majit ku oficer
e ushtar të brigades
tashmë ishin mësuar me
krismat e armëve ku
luftohej për jetë a vdekje,
bijtë e shkinës ishin në
tërheqje e panik, djemtë
e shqipës marshonin
përpara, por për një çast
në drejtimin ku luftonte
Astriti me shokë,
pushuan armët, mësuam
se ishin vrarë nga plum-
bat e armikut serb, Astrit
Suli dhe Alirizan Selma-
ni, dhe ishin plagosur ca
të tjerë…Na kaploi një
dhimbje e papërshkruar,
njëkohësisht dhe një
krenari për shqipet e
lirisë…Ne vazhduam
luftën pa u ndalur deri
Is s u e 0 4
më 12 qershor 1999, kështu ne
mbajtëm premtimin shokëve të
rënë dhe ua morëm hakun shum-
fishë duke e larguar Serbin nga
toka shqiptare…
Atje, në Pashtrik, ballë për ballë
me forcat serbe, Astriti gjeti
vetveten, gjeti atë altar të shenjtë
ku do të shkruante për jetë emrin
e vet, gjeti Pashtrikun ku do të
donte të prehej në emër të një
ideali të përjetshëm, siç është
liria e kombit. Mbase nuk do ta
besonte as nëna që e kishte
lindur, babai që i gëzohej
burrërimit të birit, Astritit. Ai më
27 maj 1999 bjen si dëshmor i
kombit në radhët e UCK-së,
gjatë një beteje të ashpër që
Brigada 128 sulmuese e UÇK-se
zhvilloi në malin e Pashtrikut, në
kufi me Hasin.
Më 30 janar të vitit 2000 eshtrat
e 24 vjeçarit nga Luzaj i
komunës Lumas, me nderimet
më të mëdha u përcollën për në
varrezat e Dëshmorëve të Kom-
bit në Berat. Ngritja e lapidarit të
tij në Kuçovë është punuar nga
skulptori Nezir Ago, portretin e
dëshmorit të kombit Astrit Suli e
kishn porositur bashkëluftëtarët
e tij nga Kosova. Qindra ish-
luftëtarë të UÇK-së nga vende të
ndryshme të Kosovës, krerët e
shoqatave të dala nga lufta, djali
i komandantit legjendar të UÇK-
ë Adem Jasharit, Lulzim Jashari,
komandanti i Brigadës 128,
Ruzhdi Saramati, eprorë të lartë
të TMK-së, këshilltari i kryem-
inistrit Çeku, Arif Muçolli,
morën pjesë në zbulimin e bustit
të dëshmorit nga rrethi i Beratit,
Astrit Hekuran Suli i rënë në
betejën e Garrazhubit, më 27 maj
1999.
Njëmbdhjetë vjet pas mbarimit
të luftës në Kosovë, qeveria dhe
partitë duhej tu siguronin materi-
alisht jetën prindërve dhe
fëmijëve të dëshmorëve, veter-
anëve e invalidëve të luftës, si
gjithkund në botë në fund të
luftrave çlirimtare, por për fat të
keq po ndodh e kundërta. Në
tekstet e historisë për shkolla të
mesme, UÇK-së luftës së saj
çlirimtare dhe dëshmorëve të
kombit që nga legjenda Adem
Jashari e deri te Astrit Suli në
këtë rast, u kushtohet deri në
katër here më pak vend se partisë
dhe udhëheheqies së saj, që e ka
kundërshtuar këtë ushtri dhe
luftë çlirimtare.
Për këtë luftë çlirimtare ende
nuk kemi vepra shkencore dhe
filma artistik, siç kanë kroatët
dhe boshnjakët. Institucionet në
Kosovë arsyetohen se nuk kanë
mjete financiare! Ndërsa harxho-
jnë me miliona euro për rrogat e
majme të deputetëve në Parla-
ment, për karburante, telefonata,
kokteje, dreka e darka, por nuk
gjejnë mjete për veprat e dësh-
morëve të rënë në luftën
çlirimtare, për komandantin
legjendar Adem Jashari dhe për
bashkëluftëtarët e tij.
Sigurisht se Astritit e dësh-
morëve të tjerë nuk u duhen më
as vepra shkencore e artistike, as
filma dokumentar, as edhe
këngë. Ata ranë për lirinë e
atdheut, as nuk mund ti dhe e një autoktonie të heshtur,
shohin, as nuk mund ti por kaq të dukshme e të
dëgjojnë më ato. Ata qëndrueshme në kohë? Personal-
tashmë kanë hyrë në isht, mendoj se po! Nëse do të
histori - në historinë e bëhej një propozim që kjo veshje
krenarisë kombëtare… të ishte pjesë e Trashëgimisë
Lavdi e përjetshme dësh- Botërore kulturore të ruajtur nga
morit të kombit Astrit UNESCO, do të ishte një shërbim
Sulit,dhe të gjithë atyre që i vyer ndaj një simboli unikal,
dhanë jetën për liri dhe dëshmi e gjallë e epokave të
bashkim kombëtar. lashta. Një dëshmi shqiptare...
(Pashtriku.org, "Thënie për shqiptarët" -------------
28.03.2010) ------------------------ RREG-
*Autori i këtij shkrimi ULLAT E UNESCO-s PER
ishte bashkëluftëtar i PRANIMIN SI VLERE E
Astritit dhe ish zv.kom.i TRASHEGIMISE BOTERORE
Brigadës 128 të UÇK'së Per te gjithe ata qe jane te inter-
në ZOP esuar ta cojne me tej kete ide
poshte po sjell disa informacione
Avdi Ibraimi qe e justifikojne dhe tregojne se
kjo gje mund te realizohet. Jane ne
PROPOZIM-Qeleshja anglisht dhe jane marre nga faqja
shqiptare pjesë e e UNESCO-s. Ketu keni edhe
Trashëgimisë adresen ku shkarkohet doracaku i
Botërore,UNESCO plote me rregullat e vleresimit,
QELESHJA SHQIP- aplikimit, ruajtjes, kriteret etj; pra
TARE, A MUND TË menyra se si funksionon mekaniz-
JETË AJO, PJESË E mi: The Operational Guidelines
TRASHËGIMISË for the Implementation of the
BOTËRORE KUL- World Heritage Convention http://
TURORE (UNESCO whc.unesco.org/pg.cfm?cid=57
WORLD HERITAGE) PDF:http://whc.unesco.org/
E mbajtur në lashtësi nga archive/opguide12-en.pdf WORD
heronj mitikë dhe perëndi DOC: http://whc.unesco.org/
të ndryshme, sot ajo archive/opguide12-en.docKushtet
mbijeton në mënyrë e meposhtme jane teresisht te
unikale vetëm si veshje plotesueshme per kete gje, qe
autentike e shqiptarëve. qeleshja te jete pjese e trashegimse
Dëshmitë e përdorimit të kultorore boterore e ruajtur nga
saj në antikitet vijnë prej UNESCO. II.A Definition of
statujave të shumta, World Heritage Cultural and
mozaikëve, numizmatikës, Natural Heritage 1. Cultural and
afreskeve etj. Një veshje natural heritage are defined in
tipike e parë te vëllezërit Articles 1 and 2 of the World
Dioskurë e të Odisea, te Heritage Convention. Article 1
molosët Aidoneus e Pirro, For the purposes of this Conven-
edhe te Akili gjithashtu, tion, the following shall be consid-
por edhe te hyjnitë antike ered as "cultural heritage"; -
si Zeus (edhe Jupiteri monuments: architectural works,
latin), Hefest (simbol i works of monumental sculpture
shquar i kësaj perëndie, and painting, elements or struc-
edhe në versionin latin, tures of an archaeological nature,
Vullkan), Poseidon, inscriptions, cave dwellings and
Afërdita, Kronos, Nike. Pa combinations of features, which
harruar edhe versionin e are of Outstanding Universal
qeleshes labe, qylafit, aq Value from the point of view of
të ngjashëm me version e history, art or science; - groups of
kapelës frige, e cila mbi- buildings: groups of separate or
jetoi si kapelë tipike connected buildings which, be-
shqiptare deri në Mesjetë. cause of their architecture, their
Qylafi i heroit pellazgjik, homogeneity or their place in the
Kadmit, i përjetësuar në landscape, are of Outstanding
një vazo në Luvër teksa Universal Value from the point of
vret Dragoin e Aresit. Po view of history, art or science; -
ky qylaf, qeleshja e sites: works of man or the com-
famshme shqiptare, është bined works of nature and of man,
edhe simboli i përzgjedhur and areas including archaeological
si prezantues mbi kryet e sites which are of Outstanding
femrës që simbolizon Universal Value from the histori-
Ilirinë, në veprën cal, aesthetic, ethnological or
“Illyricum Sacrum” të anthropological points of view.
Daniele Farlatit. Një Article 2 For the purposes of this
veshje kaq e lashtë e Convention, the following shall be
përzier me mitin e his- considered as "natural heritage": -
torinë, e mbajtur nga natural features consisting of
vdekatarë e hyjni, e shfa- physical and biological formations
qur në skulptura e piktura or groups of such formations,
dhe përfundimisht e which are of Outstanding Univer-
mbajtur si shenjë e fortë e sal Value from the aesthetic or
identitetit VETËM, te scientific point of view; geological
shqiptarët, a nuk do të and physiographical formations
meritonte një vëmendje and precisely delineated areas
më të madhe, një which constitute the habitat of
propozim serioz, për threatened species of animals and
vlerësimin e një simboli, plants of Outstanding Universal
që në mënyrë mahnitëse Value from the point of view of
vjen që nga thellësia e science or conservation; - natural
mijëvjeçarëve si dëshmi e sites or precisely delineated natu-
një tradite të pandërprerë
ral areas of Outstanding Univer-
sal Value from the point of view
of science, conservation or
natural beauty. Mixed Cultural
and Natural Heritage 2. Proper-
ties shall be considered as
"mixed cultural and natural
heritage" if they satisfy a part or
the whole of the definitions of
both cultural and natural herit-
age laid out in Articles 1 and 2
of the Convention. Cultural
landscapes 3. Cultural land-
scapes are cultural properties
and represent the "combined
works of nature and of man"
designated in Article 1 of the
Convention. They are illustra-
tive of the evolution of human
society and settlement over
time, under the influence of the
physical constraints and/or
opportunities presented by their
natural environment and of
successive social, economic and
cultural forces, both external
and internal. Movable Heritage
4. Nominations of immovable
heritage which are likely to
become movable will not be
considered. Outstanding Univer-
sal Value 5. Outstanding Uni-
versal Value means cultural and/
or natural significance which is
so exceptional as to transcend
national boundaries and to be of
common importance for present
and future generations of all
humanity. As such, the perma-
nent protection of this heritage
is of the highest importance to
the international community as a
whole. The Committee defines
the criteria for the inscription of
properties on the World Herit-
age List. 6. States Parties are
invited to submit nominations of
properties of cultural and/or
natural value considered to be of
"Outstanding Universal Value"
for inscription on the World
Heritage List. 7. At the time of
inscription of a property on the
World Heritage List, the Com-
mittee adopts a Statement of
Outstanding Universal Value
(see paragraph 154) which will
be the key reference for the
future effective protection and
management of the property. 8.
The Convention is not intended
to ensure the protection of all
properties of great interest,
importance or value, but only
for a select list of the most
outstanding of these from an
international viewpoint. It is not
to be assumed that a property of
national and/or regional im-
portance will automatically be
inscribed on the World Heritage
List. 9. Nominations presented
to the Committee shall demon-
strate the full commitment of
the State Party to preserve the
heritage concerned, within its
means. Such commitment shall
take the form of appropriate
policy, legal, scientific, tech-
nical, administrative and finan-
cial measures adopted and
proposed to protect the property
and its Outstanding Universal
Value. II.D Criteria for the
assessment of Outstanding
Universal Value 10. The Com-
mittee considers a property as
having Outstanding Universal
P a g e 1 3
Value (see para-
graphs 49-53) if the
property meets one
or more of the fol-
lowing criteria.
Nominated properties
shall therefore : (i)
represent a master-
piece of human
creative genius; (ii)
exhibit an important
interchange of human
values, over a span of
time or within a
cultural area of the
world, on develop-
ments in architecture
or technology, monu-
mental arts, town-
planning or land-
scape design; (iii)
bear a unique or at
least exceptional
testimony to a cultur-
al tradition or to a
civilization which is
living or which has
disappeared; (iv) be
an outstanding exam-
ple of a type of
building, architectur-
al or technological
ensemble or land-
scape which illus-
trates (a) significant
stage(s) in human
history; (v) be an
outstanding example
of a traditional hu-
man settlement, land-
use, or sea-use which
is representative of a
culture (or cultures),
or human interaction
with the environment
especially when it
has become vulnera-
ble under the impact
of irreversible
change; (vi) be
directly or tangibly
associated with
events or living
traditions, with ideas,
or with beliefs, with
artistic and literary
works of outstanding
universal signifi-
cance. (The Commit-
tee considers that this
criterion should
preferably be used in
conjunction with
other criteria) ; (vii)
contain superlative
natural phenomena or
areas of exceptional
natural beauty and
aesthetic importance;
(viii) be outstanding
examples represent-
ing major stages of
earth's history, in-
cluding the record of
life, significant on-
going geological
processes in the
development of
landforms, or signifi-
cant geomorphic or
physiographic fea-
tures; (ix) be out-
standing examples
representing signifi-
cant on-going eco-
logical and biological
processes in the
evolution and devel-
P a g e 1 4 O u r W o r d s

Dead Albanians due to Current Dictatorship in Albania will they get a resolution? (not done yet)

Lirak Bejko Dead

I vdekur nga Diktatori dhe
vjedhjet e familjes se tij,
Berisha

One last dictator

in Albania Left to
be judged!!!
Not done Yet!!
BURG
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 1 5

A truth and a crime that Albanian Ismail Kadare did to this young man & no one is held accountable
P a g e 1 6 O u r W o r d s

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi ——presim rezultatet shpejt….

Deputeti Fatmir Xhindi

Gentian Zguri….rezultatet???
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 1 7

Vrasjet e pazgjidhura ne Shqiperi—-presim rezultatet shpejt...

Isa Copa duke hetuar pronat ne Gjirin e Lalzit te familjes Konomi —— presim rezultatet
 P a g e 1 8 O u r W o r d s

Ngjarjet e pazgjidhura ne Shqiperi——presim burgimin e perjetshem te familjes diktatoriale Berisha!!

Kush e Organizoi Protesten? Ku ishin Organizatoret?

4 Fajtore pa Faj gjenden vdekjen ne 21 Janar 2011

Kush drejton forcat shteterore mbrojtese? Cilat jane procedurat e Policise para se te vrase?

Pronare banke ne Shqiperi, e papune!! Si te behesh Bilionere ne 3 muaj!!! Elvana Hana mbesa e
L.Berisha..Burg
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 1 9

Vrasjet e krime te ndryshme te pazgjidhura ne Shqiperi….Burg...

The Blair Connection

Vjedhja e lejuar ne Shqiperi e pronave per tu nder-

tuar rezervat ashtu dhe e mineralit te brendshem ne
Shqiperi.
FLuturime Falas me urdher te
….

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Si pastroen parate nga peshku qe eshte qelbur nga koka!!! Burg

Spitalet e Ndertuara me leke nga Tirana

ne Qipro, Ishujt Keimen nepermjet nje
grup manaxhimi ne New Jersey, USA.
Keshtu jane pastruar shume para te
vjedhura ndaj popullit SHqiptare.

Si mund te pastrosh parate e vjedhura

nga viti 96-2005 nepermjet llogarive pa
emer ne ishujt jasht Shqiperise...
 P a g e 2 0 O u r W o r d s

Disa Ngjarje e pazgjidhura ne Shqiperi nga Prokuroria...Kur vete Ina Rama ka frike per Femijet e saj!!

?
Duet nje Kryeprokuror allcak qe te
zbardhi ceshtjet te pazgjidhura qe nga vi- Perse nuk u pane dokumentat qe verifikonin
tet 1944!! fjalet e Albana Vokshit dhe e dergonin te qeli
ate me bashkepunetoret?

Disa nga ceshtjet qe kane kaluar pa hetuar ne Shqiperi!!

So far in Albania the only way to make it is to keep

your promises and Ilir Meta and spouse is an ex-
ample of it….Will everyone else learn from it or
shatter in the high cliffs….the only victor in the Perse nuk u hetua shkelja e kushtetutes Shqiptare
election battles!!!! nga Prokuroria? A thua ka marr fund drejtesia?

Bilioneret e Rinj te pa Prekur ne Shqiperi qe bejn hesapet me $$$ e popullit me keq se S. Berisha...te shohim
ndryshimin dhe per A. Xhillarin (burg apo jo)

The leader of Opposition before now Premier in Albania

rather spend $$ on luxury vacations in US rather than face
the facts and reality in Albania!! Could it be that he’s so
implicated with the GOV. that he can end up serving life
sentences? Time will tell

Njerezit vdesin ne Shqiperi sepse Sekseri I lejeve

te ndertimit ne tirane Alban Xhillari me E.ramen
nuk cajn koke perhapesira midis ndertesave qe te
kalojn makinat e urgjences. Me ato ne Shqiperi, A pyet njeri ku eshte burimi I
kercenimet dhe blerjet ecin, po jo me ne pertej milionave $$ qe ky njeri eshte
Oqeanit. kukull?
Alban Xhillari Sekseri I
Lejeve te ndertimit tani kush
eshte se E.Rama iku?
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 2 1

Vjedhja e Mineraleve, Pergjegjesit!!!!Burg...

Mineralet ne very te shqiperise te

monopolizuara!!! Perse?

Floriri nepermjet mineraleve

Vdesin njerezit per tu pasuruar njerezit e Kryem-

inistrit Shqiptare bashk me Fatos Nanon si sekretar
PD’s ne Washington DC. USA

Fluturime me parate e mineria-

ve te populit Shqiptare...

Hilja e Investimeve te huaja ne Shqiperi!!! Njerezit pergjegjes...Burg...

Stream Oil Albania has a direct connec-

tion to Shkelzen Berisha as well as to his
sister Argita Berisha...te tjeret kane vec
1% si kukull qe jane...

Si mund te vjedhesh token parate e prona- Argita & SHkelzen Berisha Pergjegjes per
rit te tokes me ane te kompanive nafte fan- vjedhjen e naftes nga pronaret….
tazme nderkoh fshiet nga pas vete KM.
 P a g e 2 2 O u r W o r d s

Disa mbikqyrje nga pertej Oqeanit mbi familjen Balliu!!!! BURG

Fahri Balliu I paprekshem ne
abuzime ndaj popullit te el-
basanit!!! Ta kthej koken pas
te shohi rrobat e grisura qe ka
pas...
Henris Balliu Guilty as part of
Gerdec Tragedy as well as be-
ing part of it!!!

A ka burra me ne ate vend???

700 Punetore te firmes Kurum ne
Elbasan ne proteste!

Kush nga keta nuk ka Ilegalisht Perfituar Financiarisht ne kurriz te popullit Shqiptare??? Te tere fajtore!!!

Human Right Violators as an inheritance from the so

called bearded man Tos Nano in Albania!!
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 2 3

Lidhja Vokshi—Xheka —-Spahiu—-klani Berisha ...BURG

Albana Vokshi Florentia Xheka Arjan tartari

cfare kane keto te tre te perbashket/?
Jane kukuallat e Klanit Berisha duke mbajtur kompani
ne emer te tyre por qe gjenden Berishat nga pas

Kumbaret qe kane interesa financiare te perbashketa me opoziten e

Rames qe pagoi $$$ Fatos Nanos per postin e kryetarit!!!

Fatos Nano u debua nga posti Kryeministrit nga nderkombetaret Amerikane!!! Burg per vrasjen e Hajdarit

Azem Hajdari I
vrare nga bash-
kepunimi Nano- Import Export I Droges ne kohen e Fa-
Berisha!!! tos Nanon ne Shqiperi ishte ne kulm te
larte te Europes...

Kryengritje nga njerez me

arme per parate e vjedhura ne Koha kur Ishte Fatos Nano ne pushtet ne Shqiperi ,
kohen piramidale & ate qe vijoi kur krimi dhe rrembimi ishte 1 mij perqind lart
me pas me fatosin ne
krye...gjykoni vete njerez….
 P a g e 2 4 O u r W o r d s

A Funksionon Kontrolli Shtetit ne Shqiperi

Shembujt e Parave qe vijn

drejt SHBA nga vendi me I
Varfer ne Europe... Perse?
Poverty….

Berisha & Podesta group looses Albanian Americans oust the premier SB Jail & restitution for Podesta

The Albanian Mafia Lobbies

against the rest of Albanian Ameri-
cans!!! The Global War Continues..
Nje vrime ne uje me keshillat Will it escalate into world conflicts?
drejt Shqiperise….zvogelimi I
reputacionit te Podesta
Group per hir te familjes Ber-
isha… SO far no more Prem-
ier...how do you like those
apples?

Same status Quo as before, what’s

Is the money being diverted to the Podesta group
for retaliatory against those that tell the truth
outside of Albania? So far YES...the war goes on..
hiding behind AMB. LU in Alba-
nia? Who is controlling our US em-
bassy since its not our state dept…
Two embassies inside one in Alba-
nia: one that sells everything for a
price and is governed by local mafia
not our state dept, another who
deals in apps current rate 30k USD
a person...Time to clean house in
Albania
 V o l u m e 1 0 , Is s u e
PROPOZIM-Qeleshja shqiptare pjesë e Trashëgimisë Botërore,UNESCO QELESHJA SHQIPTARE, A MUND
TË JETË AJO, PJESË E TRASHËGIMISË
opment of terrestrial, fresh water, coastal and
the credibility of related infor-
marine ecosystems and communities of plants
and animals; (x) contain the most important
and significant natural habitats for in-situ
conservation of biological diversity, including
those containing threatened species of Out-
standing Universal Value from the point of
view of science or conservation. 11. To be
deemed of Outstanding Universal Value, a
property must also meet the conditions of
integrity and/or authenticity and must have an
adequate protection and management system to
ensure its safeguarding. II.E Integrity and/or
authenticity II.E Integrity and/or authenticity
Authenticity 12. Properties nominated under
criteria (i) to (vi) must meet the conditions of
authenticity. Annex 4 which includes the Nara
Document on Authenticity, provides a practical
basis for examining the authenticity of such
properties and is summarized below. 13. The
ability to understand the value attributed to the
heritage depends on the degree to which infor-
mation sources about this value may be under-
stood as credible or truthful. Knowledge and
understanding of these sources of information,
in relation to original and subsequent character-
istics of the cultural heritage, and their mean-
ing, are the requisite bases for assessing all
aspects of authenticity. 14. Judgments about
value attributed to cultural heritage, as well as
0 4
Libri I ndaluar I Agim Hamiti’t FQ 285
BOTËRORE
the conditions of authen-
mation sources, may differ from
culture to culture, and even
within the same culture. The
respect due to all cultures re-
quires that cultural heritage must
be considered and judged pri-
marily within the cultural con-
texts to which it belongs. 15.
Depending on the type of cultur-
al heritage, and its cultural
context, properties may be
understood to meet the condi-
tions of authenticity if their
cultural values (as recognized in
the nomination criteria pro-
posed) are truthfully and credi-
bly expressed through a variety
of attributes including: • form
and design; • materials and
substance; • use and function; •
traditions, techniques and man-
agement systems; • location and
setting; • language, and other
forms of intangible heritage; •
spirit and feeling; and • other
internal and external factors. 16.
Attributes such as spirit and
feeling do not lend themselves
easily to practical applications of
KULTURORE
(UNESCO WORLD
ment of authenticity should assess
ticity, but nevertheless are
important indicators of
character and sense of
place, for example, in
communities maintaining
tradition and cultural
continuity. 17. The use of
all these sources permits
elaboration of the specific
artistic, historic, social,
and scientific dimensions
of the cultural heritage
being examined.
"Information sources" are
defined as all physical,
written, oral, and figura-
tive sources, which make
it possible to know the
nature, specificities,
meaning, and history of
the cultural heritage. 18.
When the conditions of
authenticity are consid-
ered in preparing a nomi-
nation for a property, the
State Party should first
identify all of the applica-
ble significant attributes of
authenticity. The state-
HERITAGE)?
justifikuar ambicjet nacionale
the degree to which authenticity is
present in, or expressed by, each
of these significant attributes. 19.
In relation to authenticity, the
reconstruction of archaeological
remains or historic buildings or
districts is justifiable only in
exceptional circumstances. Recon-
struction is acceptable only on the
basis of complete and detailed
documentation and to no extent on
conjecture.
624-vjet nga zhvillimi i Betejes
së Kosovës
Nga Maksim Zarka
U bënë 624-vjet nga zhvillimi i
Betejes së Kosovës, që unë do ta
quaj me emrin e vërtet, Beteja e
Dardanisë. Ajo u zhvillua më 15
qershor 1389. Kjo betejë u zhvill-
ua midis ushtrive të principatave
të Ballkanit dhe Perandorisë
turke.
Kjo ngjarje është përvetësuar
padrejtësisht nga serbët si vepër e
tyre. Madje serbët shpesh për të
P a g e 2 5
shovene, citojnë Betejën e Fushë
-Dardanisë, ku theksojnë se kanë
derdhur gjak për Kosovën.
Serbët e përkujtonin me
madhështi këtë betejë në kohën
e ish Federatës Jugosllave. Është
tronditëse, por, që këtu Mi-
losheviçi inicioi më 1989, vënien
e zjarrit Kosovës. Të njëjtën gjë
bëjnë dhe tani serbët, kur Koso-
va është shtet i pavarur. Në
fjalimet nacionaliste pre-
tendohet, se qenë vetëm serbët
ata që i dolën para invazionit
osman. Në librat e historisë
serbe ngrihet lart figura e knjaz
Lazarit, princit serb, i cili mori
pjesë në këtë betejë. Në një masë
të caktuar, serbët kanë të drejtë
të mburren, por jo ta trajtojnë
këtë ngjarje antiosmane si vepër
të pastër të rezistencës antiturke
serbe, se gjoja serbët u vranë e u
prenë dhe të tjerët bënë sehir. Ky
opinion, që duan të ngrenë serbët
nuk është as i drejtë dhe as
objektiv.
Beteja e Fushë-Dardanisë është
P a g e 2 6 O u r W o r d s

Declassified (continues)
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 2 7

Declassified pg2
P a g e 2 8 O u r W o r d s

Declassified 3
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 2 9

Declassified 4
P a g e 3 0 O u r W o r d s

2nd New Pipeline in the hands of the Mafia in the Balkans...Will USAID Fund Mobsters or Freedom?
V o l u m e 1 0 , Is s u e 0 4 P a g e 3 1

Balkans 2 New Pipelines in the hands of the Mafia, Cold War? (land grab ownership Nazi style)
 WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG

Non Profit Charitable

Organization

Cdo njeri mund te behet anetare dhe te bashkoet

“ N E W L I F E ” J E T A E R E me misionin tone per te krijuar nje shtet te vogul
ketu ne kete continent te madh. Te ndihmojme
njeri tjetrin qoft dhe me nje keshille te thjeshte.
1774 - 76 street
Suite D3 Kjo eshte nje thirrje per te informuar njeri
Brooklyn, New York tjetrin plus dhe per projekte te ardhshme qe jane
11214
ne pune e siper. Se shpejti nje Shkolle Shqipe
Phone: 718-594-0511
Fax: 201-795-4795
Anglishteje dhe nje vend ku te gjith njerezit te
E-mail: Endri@newlifeaaco.org gjejn nje strehim nga cdo hall apo nevoje. Bash-
kimi ben fuqi dhe Zemra e Vullnetarit nuk ka
cmim.
Building a Future One Person At a Time...

624-vjet nga zhvillimi i Betejes së Kosovës Nga Maksim Zarka

vepër e rezistencës antiosmane e popujve të
Ballkanit. Më poshtë po jap një panoramë
të forcave luftuese ballkanase me otomanët
si dhe protagonistët e kësaj beteje që kanë Rumun
hyrë në histori.
Koalicioni ballkanik në Betejën e Fushë –
Dardanisë përbëhej:
Shqiptarët
1- Princi Gjergj II Balsha, sundimtar i
Shkodrës. Kjo principate kishte në zotërim
midis të tjerave në jug Vlorën, në verilindje
Pejën dhe Prizrenin, në lindje gjithë
Dibrën e madhe dhe në veri shtrihej deri në
jug të gjirit të Kotorrit (përfshirë Ulqin,
Tivar, Budva)
2-Princi Teodor II Muzaka, zot i Beratit
dhe i Myzeqesë
3- Dhimitër Jonima, zot i trevave përgjat
rrugës tregtare Lezh-Prizren.
4- Andrea Gropa, zot i Ohrit dhe i rajoneve
për rreth tij.
5- Morën pjesë dhe luftëtarë me kapedanët
e tyre nga Himara dhe Epiri1
6- Një pjesë e ushtrisë e Vuk Brankovicit,
sundimtar i pjesës veriore së Drenicës dhe i mjaft interesant, që tregon rolin që patën
Fushë Dardanisë, ishte me luftëtarë shqip- shqiptarët në këtë betejë është, se ushtria e
tarë.
Serbët
1- Princi Lazar, sundimtar i serbëve të
Rashkës
2- Vuk Brankovic, sundimtar i pjesës
veriore i Drenicës dhe i Fushë- Dardanisë
(me pjesën serbe të ushtrisë). Në prag të
fillimit të betejës Vuku u largua nga be-
teja2.
1-Vojvod Mirçea, rumun
Kroatët
1-Bani kroat Ivan Horvat
Boshnjakët
1-Mbreti Tverko i Bosnjes
Pra kemi:
- katër ushtri shqiptare dhe disa reparte nga
Himara dhe Epiri. Pothuajse të gjitha trojet
shqiptare dërguan luftëtarët e tyre.
- një ushtri sërbe (se Vuku iku)
- një ushtri rumune
- një ushtri kroate
- nje ushtri boshnjake
Sipas kronikave osmane del se luftëtarët
shqiptarë në këtë betejë përbënin ¼ e të gjithë
trupave të koalicionit antiosman. Një fakt
Balshës ishte në qendër të formacionit të
luftimit. Dhe dihet mirë së cila trupë luftarake
vendoset në qendër të formacionit të luftimit.
Në qendër të rreshtimit luftarak vihet reparti
më i organizuar, më i sprovuar. Ky formacion
padyshim shoqërohet me komandantin më të
mirë. Shqip,vihen më trimat, vihet ajo pjesë e
ushtrisë që është lulja dhe kocka e
pjesëmarrësve në luftim. Kujtojmë këtu
Betejën e Termopileve. Në këtë beteje të
lashtësisë në qendër të formacionit të luftimit
të forcave greke, ishin spartanët me Le-
onidhën në krye. Spartanët
shquheshin si ushtria më
profesionale dhe më e ven-
dosur. Ushtri që si bënte
këmba mbrapa.Dhe përfundi-
mi i kësaj beteje dihet. Mbreti
luftëtar, Leonidha me 300-
luftëtarët e tij u vranë, dhe
fronin e luftës nuk e lanë.
Në këtë kuptim në qendër të
koalicionit antiosman nuk u
vendosën rastësisht forcat
shqiptare të Balshës. Shtabi i
forcave ballkanike kishte
njohuri të plota mbi aftësinë
luftarake të ushtrisë shqiptare
dhe të vet Balshës. Ata e dinin
mirë se luftëtarët e Balshës
përbënin ajkën e koalicionit
kundërosman. Ky është një
fakt më shumë mbi peshën që
mbajtën shqiptarët në Betejën
e Fushë –Dardanisë.
Po përsëri, kronikat osmane
theksojnë , se Gjergj II Balsha
ishte njëri prej tre sundimtare-
ve kryesore te koalicionit
antiosman. Dy të tjerët ishin
Knjaz Lazari (serb) dhe Vllat-
ko Vukoviqi, komandant i
ushtrisë së mbretit Tverko i
Bosnjes. Kjo ishte situata
para fillimit të betejës.
Tani le të shohim se çfarë
ndodhi në këtë betejë.
Gjatë zhvillimit të betejës
fitorja kalonte sa në një
anë ,aq dhe në anën tjetër. Fati
u buzëqeshi otomanëve. Gjatë
betejës vritet vetë Sulltani
Murati i parë. Atë e vrau një
bujar shqiptar me emrin
Milosh Kopili4. Miloshi e vrau
me thikë sulltanin brenda në
çadrën e tij. Si hakmarrje turqit
vranë princin serb Lazar, i cili
ishte kapur rob pak më parë.
Në këtë përleshje të armatosur
u vra dhe princi shqiptar,
Teodor II Muzaka.
Çështja e parë, që parashtrova
në fillim mbi përvetësimin serb
të kësaj beteje mori përgjigje.
Beteja e Fushë –Dardanisë
është kontribut i përbashkët i
popujve të Ballkanit dhe se
shqiptarët kanë luajtur rol në
mos dominantë, të barabartë
me të tjerët, është tepër e
sigurtë.
Kur është kështu, pse nuk
përkujtohet Beteja e Dardanisë
dhe nga shqiptarët e të tjerë?!
Mirë dje nuk i lejonte ndoshta
shteti serbomadh, po sot, kur
Kosova është shtet i pavarur.
Jo vetëm shqiptarët e Kosovës,
por nga e gjithë Shqipëria në
mënyrë të organizuar nga të dy
shtetet tona ta përkujtojnë me
krenari këtë ngjarje të lavdish-
me.
Ana tjetër, çdo memorizim i
Betejës së Fushë- Dardanisë në
pllakë mermeri apo kompleks
skulpturor duhet të pasqyrojë
edhe elementin shqiptar me
shpirtin e tij heroik5.
Problemi tjetër, që dua të
trajtoj për Betejën e Fushë –
Dardanisë është dhe trajtimi i
kësaj ngjarje nga libri i histor-
isë së klasës së 9-të dhe ai i
shkollës së mesme në
Shqipëri. Në këto libra
përmendet fakti, që morën
pjesë shqiptarët, thuhet u
vra Sulltani nga Milosh
Kopili , dhe se u vra dhe
princi serb Lazar. Ndërsa
kontributi dhe rënia në
fushën e betejës të Teodor
Muzakës përmendet pak
ose aspak. Dhe kur
përmendet, vetëm sa thuhet
se u vra Teodor Muzaka.
Sikur Teodor Muzaka të
ishte ushtar apo oficer i
thjeshtë në këtë beteje
ballkanike. Jo. Ai ishte
princ shqiptar siç ishte
princ dhe Lazari Serb.
Historia jonë ashtu siç thotë
se në këtë betejë u vra
princi serb Lazar, duhet të
thotë se u vra dhe princi
shqiptar, Teodor Muzaka.
Theksimi u vra princi
shqiptar Teodor Muzaka
është shumë i rëndësishem.
Pasi serbët i mëshojnë
shumë vrasjes së princit
Lazar dhe jo vrasjes së
Lazarit.
Trajtimi me objektivitet i
kësaj ngjarjeje të madhe,
kërkon, që në librat e
historisë të theksohet, se
princ serb Lazar u kap rob
nga turqit. Mirë është po
ashtu të thuhet se princi
shqiptar, Teodor Muzaka,
nuk u dorëzua, por luftoi
me shpatë në dorë dhe nuk
pranoi të binte i gjallë në
dorë të turqëve. Ky është
një ndryshim i madh, që