Professional Documents
Culture Documents
διαγωνίσματα Μαντίθεος
διαγωνίσματα Μαντίθεος
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Να μεταφράσετε στη νέα ελληνική το παρακάτω απόσπασμα: «Ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή…
πένθ΄ μέραις»
Μονάδες 10
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 2
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
3. Με βάση την εισαγωγή του βιβλίου σας να γράψετε τι γνωρί ετε για την Ηθοποιία και
την Παθοποιία στους ρητορικούς λόγους
Μονάδες 10
4. α) Να γράψετε δύο ομόρρι α, απλά ή σύνθετα, της νέας ελληνικής, από καθεμιά από τις
παρακάτω λέξεις: μεθισταμένης, ἤλθομεν, μεταδιδὀναι, ἀλλοτρίων, ἀφιγμένους,
φαίνονται, ἀποδημοῦσι.
β) Να γράψετε μια συνώνυμη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: ἦν, ἐπιθυμεῖν,
φαίνονται.
Μονάδες 10
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 2
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ
ΚΕΙΜΕΝΟ:
Πολλήν μοι ἀπορίαν παρέχει ὁ ἀγὼν οὗτος, ὦ ἄνδρες δικασταί, ὅταν ἐνθυμηθῶ
ὅτι, ἐὰν ἐγὼ μὲν μὴ νῦν εὖ εἴπω, οὐ μόνον ἐγὼ ἀλλὰ καὶ ὁ πατὴρ δόξει ἄδικος
εἶναι καὶ τῶν ὄντων ἁπάντων στερήσομαι. Ἀνάγκη οὖν, εἰ καὶ μὴ δεινὸς πρὸς
ταῦτα πέφυκα, βοηθεῖν τῷ πατρὶ καὶ ἐμαυτῷ οὕτως ὅπως ἂν δύνωμαι. Τὴν μὲν
οὖν παρασκευὴν καὶ τὴν προθυμίαν τῶν ἐχθρῶν ὁρᾶτε, καὶ οὐδὲν δεῖ περὶ
τούτων λέγειν, τὴν δ’ ἐμὴν ἀπειρίαν πάντες ἴσασιν. (…) Αἰτήσομαι οὖν ἄνευ
Λεξιλόγιο:
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 2
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
Α. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο στα νέα ελληνικά.
(20 μονάδες)
Β.1. Να γράψετε τους ζητούμενους ονοματικούς τύπους:
ὁ ἀγὼν : δοτική πληθυντικού - ἡμῶν: αιτιατική ενικού -παρασκευὴν: δοτική ενικού
κινδύνων : δοτική πληθυντικού -ὁ πατὴρ : κλητική ενικού
(5 μονάδες)
Γ.1. Να επισημάνετε τον συντακτικό ρόλο των παρακάτω λέξεων του κειμένου:
μοι , ἐγὼ, ἄδικος, ἁπάντων, τῷ πατρὶ
(5 μονάδες)
Γ.2. Τὴν μὲν οὖν παρασκευὴν καὶ τὴν προθυμίαν τῶν ἐχθρῶν ὁρᾶτε, καὶ οὐδὲν δεῖ
περὶ τούτων λέγειν: να γίνει πλήρης συντακτική ανάλυση του παραπάνω αποσπάσματος
(5 μονάδες)
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 2
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. Και έχω την αξίωση, κύριοι βουλευτές, αν από τη μια μεριά αποδείξω σε σας αυτό μόνο,
ότι δηλαδή διάκειμαι φιλικά προς το παρόν πολίτευμα και ότι έχω αναγκαστεί να μετέχω
στους ίδιους κινδύνους μ' εσάς, να μην υπάρχει καμιά ωφέλεια πια σ' εμένα. Ο πατέρας
δηλαδή, πριν από την καταστροφή στον Ελλήσποντο μας έστειλε μακριά στον Σάτυρο,
τον άρχοντα του Πόντου, για να ζήσουμε με ορισμένο τρόπο, και ούτε όταν
γκρεμίζονταν τα τείχη διαμέναμε στην πόλη ,ούτε όταν μεταβαλλόταν το πολίτευμα,
αλλά ήρθαμε πρωτύτερα πέντε μέρες πριν επανέλθουν στον Πειραιά οι άντρες από τη
Φυλή.
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 4
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ἐπεδήμουν επί τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας»). Έτσι, υπόσχεται ότι
θα αποδείξει πως δεν υπηρέτησε στους ιππείς κατά την περίοδο των τριάκοντα
τυράννων, καθώς βρισκόταν τότε μακριά από την Αθήνα και δεν υπήρξε συνεργός τους.
Το πρώτο στοιχείο της κατηγορίας του είναι ότι υπήρξε ένας από τους ιππείς που
δρούσαν κάτω από τις διαταγές των τριάκοντα τυράννων και συμμετείχαν στις
ραδιουργίες και τις ακρότητες που συντελέστηκαν σε βάρος του Αθηναϊκού λαού. Το
δεύτερο κατηγορητήριο είναι πως διέμενε στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της οκτάμηνης
παραμονής των τριάκοντα στην πολιτική ζωή του τόπου και κατά συνέπεια συμμετείχε
ενεργά σε όσα διαδραματίστηκαν τη δύσκολη εκείνη εποχή. Το τρίτο στοιχείο της
κατηγορίας αφορά στη συμμετοχή του στο τότε πολιτειακό καθεστώς, στοιχείο που
μαρτυρά την ιδεολογική του τοποθέτηση και την πολιτική του ταυτότητα. Ολαυτά τα
στοιχεία είναι ικανά για τους κατηγόρους του Μαντιθέου να τον κρατήσουν μακριά από
την πολιτική ζωή της δημοκρατικής Αθήνας.
β) Ο Λυσίας από την αρχή του λόγου του φροντίζει να σκιαγραφήσει το ήθος του
Μαντιθέου. Άλλωστε, η αισιοδοξία που επιδεικνύει ο Μαντίθεος πρέπει να συμβαδίζει
με την ανάλογη ωριμότητα και σοβαρότητα, ώστε να δημιουργηθεί θετική εντύπωση
στους βουλευτές. Έτσι, τον παρουσιάζει ως ένα δημοκρατικό πολίτη, που γνωρίζει να
ριψοκινδυνεύει τη ζωή του για χάρη της πόλης ανιδιοτελώς. Γι' αυτό ακριβώς έπρεπε να
δείξει αφοσίωση στο δημοκρατικό πολίτευμα και τα δημοκρατικά ιδεώδη, αλλά και να
αποδείξει ότι όλη η συμπεριφορά του ως ατόμου υπήρξε άψογη («ὡς εὔνους εἰμί τοῖς
καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν...δέομαι
ὑμῶν....χείρους εἶναι»). Ο Μαντίθεος λοιπόν δε θεωρεί επαρκείς για την επικύρωση της
εκλογής του τη συμμετοχή του στους αγώνες της πατρίδας του και τα δημοκρατικά του
φρονήματα. Θεωρεί επιβεβλημένο να αποδείξει ότι υπήρξε συνετός και μετριοπαθής
στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο του («καὶ περί τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκώς») και ότι
διέθετε ιδιότητες που η αθηναϊκή νομοθεσία θεωρούσε απαραίτητες για έναν κρατικό
λειτουργό. Η Αθήνα της οικονομικής αυτάρκειας, της κοινωνικής αρμονίας της
Δημοκρατίας, των Γραμμάτων και των Τεχνών, απαιτεί το μέτρο από τους πολίτες της
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 4
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
και αυτό εκφράζει και ο Μαντίθεος μέσα από τον τρόπο της ζωής του. Με το ρήμα
δέομαι ο Μαντίθεος υποβάλλει μια παράκληση στους δικαστές της οποίας το
περιεχόμενο εκφράζεται με την εντυπωσιακή αντίθεση «ἐμέ μέν δοκιμάζειν, τούτους δὲ
ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι», όπου καταξιώνει τον ομιλητή και μειώνει τους αντιπάλους. Ο
ρήτορας παρακαλεί τους δικαστές από τη μια να επικυρώσουν την εκλογή του ως
βουλευτή και από την άλλη να θεωρήσουν τους κατηγόρους χειρότερους και
κατώτερους απ' ότι πριν, εφόσον βέβαια αποδείξει ότι έχει τις αρετές που προανέφερε.
Εντυπωσιακός είναι τέλος ο τρόπος με τον οποίο προσπαθεί ο Μαντίθεος να κολακέψει
τους δικαστές. Τους θεωρεί υπερασπιστές, τιμητές της αθηναϊκής δημοκρατίας, τους
κατατάσσει στους υπεύθυνους και συνειδητοποιημένους πολίτες, που γνωρίζουν και
πράττουν το καθήκον τους στην πόλη. Μάλιστα με έμμεσο τρόπο αναφέρεται στην
αγωνιστική τους διάθεση («τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν»).
4. Η ηθοποιία και η παθοποιία ανήκουν στο τμήμα του λόγου που ονομάζεται Πίστις(
απόδειξη) και πιο συγκεκριμένα στις άτεχνες αποδείξεις.
Τα ήθη. Η πειστικότητα του ρήτορα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την
εντύπωση που θα προξενήσει στο ακροατήριο ο ίδιος ως προσωπικότητα. Αν
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 3 ΑΠΟ 4
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
κατορθώσει να επιβάλει την εικόνα του ως έντιμου ανθρώπου και πολίτη, οι λόγοι του
γίνονται πειστικότεροι, αφού είναι λογικό οι άνθρωποι να εμπιστεύονται τους φρόνιμους
και ενάρετους. Αντιθέτως προσπαθεί να μειώσει ηθικά τον αντίπαλο και έτσι να
εξουδετερώσει την πειστικότητα των επιχειρημάτων του. Συγχρόνως φροντίζει να γίνει
συμπαθής στους ακροατές επαινώντας π.χ. τους προγόνους των, κολακεύοντας αυτούς
τους ίδιους ή δικαιολογώντας τα λάθη και τις αδυναμίες τους. Και όταν ακόμη είναι
υποχρεωμένος να ψέξει τη συμπεριφορά τους, σπεύδει να την αποδώσει στην κακή
επίδραση ή την προδοτική δράση άλλων, των αντιπάλων του. Αυτή η ηθοποιία
(ρήτορα, αντιπάλου, ακροατή) ασκούσε μεγάλη επίδραση στο ακροατήριο και
απαντάται σε όλα τα μέρη του ρητορικού λόγου.
Τα πάθη. Επίσης σε όλη τη διάρκεια της αγορεύσεως ο ρήτορας, γνωρίζοντας ότι οι
άνθρωποι αποφασίζουν περισσότερο συναισθηματικά παρά λογικά, προσπαθεί να
διεγείρει στις ψυχές των ακροατών του τα πάθη (τα συναισθήματα) που τον συμφέρουν ή
να μεταγγίσει τα πάθη που κυριαρχούν στη δική του ψυχή, δηλ. οργή, φιλία, μίσος,
φόβο, οίκτο, ντροπή, φθόνο κ.λπ. (παθοποιία).
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 4 ΑΠΟ 4
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ:
Α. Μεγάλη αμηχανία μου προκαλεί αυτή η δίκη, κύριοι δικαστές, όταν θυμηθώ ότι, αν εγώ
δεν μιλήσω τώρα καλά, όχι μόνον εγώ αλλά και ο πατέρας (μου) θα φανεί ότι έχει διαπράξει
αδικία και θα χάσω όλα μου τα υπάρχοντα. Είναι ανάγκη λοιπόν, αν και δεν είμαι από τη
φύση μου ικανός σ’ αυτά, να βοηθώ τον πατέρα μου και τον εαυτό μου έτσι όπως μπορώ.
Όμως βλέπετε την προετοιμασία και την προθυμία των εχθρών μου και δεν είναι καθόλου
απαραίτητο να κάνω λόγο γι’ αυτά. Ακόμη, τη δική μου απειρία την ξέρουν όλοι. Θα ζητήσω
επομένως να μου κάνετε μια δίκαιη και εύκολη χάρη, δηλαδή να ακούσετε κι εμένα χωρίς
οργή όπως (ακούσατε) και τους κατηγόρους.
Β.1.
ἀγῶσι
ἐμέ (με)
παρασκευῇ
κινδύνοις
πάτερ
Β.2.
παρέσχετε
εἴρηκε
ἀκούσας
ἴδητε
ἐποιήσατο
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 1 ΑΠΟ 2
ΑΠΟ 21/10/2017 ΕΩΣ 11/11/2017
1η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Γ.1.
Γ.2.
ὁρᾶτε: ρήμα
ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ Ωρίωνας ΣΕΛΙΔΑ: 2 ΑΠΟ 2