Professional Documents
Culture Documents
Leksionet e Hidraulikës (Përmb. A.Kumaraku)
Leksionet e Hidraulikës (Përmb. A.Kumaraku)
!
" #
$%"
% !
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Presioni Atmosferik
po pa
Ena e Mbyllur
Shtrat Lumi
ose Kanal Ujrash
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
m
U
v
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
G
J
V
G mu g
J Uug
V V
J uj U uj u g 1000 kg u 9.81 m
m3 s2
J uj 9810 N
m3
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
r g
Forca F
Pistoni P
Lëngu
F V1 V2
p
S
EV
p u V1
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
EV
2
EV 5 u 10 10 m
N
1
E leng
EV
E uj 2 u 10 9 N
m2
Et
V 2 V1
Et
V1 u t
Et 0.00014 qC 1
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Momenti M
Trupi
Ena
Lëngu
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
du
Ff PuSu
dy
P
X
U
m*106 u
(N*
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
0.0178
X
1 0.0337 u t 0.00022 u t 2
b b b
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
d
E!q
Eq
a a
E
d
a) b) c)
30
a
d
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
! "#$%"#
& ' (
0
- & &
& ' 1* *
& & 2(
3' ' 4 +++&+ 5
6#% +37+
9 :
;&
0& 3
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
% 2( 20 ' ( &
&!
= 5+37
0
' (
2( & 20+
+
&
! =
= '
&
'
&
+ 6&
-
- &* **
*
5*> * *>7+
9 :
;&
0&
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
8
21
' 1
*. ( &
!
&
20 & &
' 2
5 +7+
81&
20 & & * & ) + <
& - )
&
20+ '
≠
*
*1&'
& 0
&'
= +
"
' ) 0 0 * ) 20
& ) 20' *
-+
!
"& * *
-
) & * (
2 5+47' !
= = = 5+47
9 :
;&
0& 4
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
4+
"& * )& 2 &
&
'
1*
' 1*
+
0-
2 +?
!
= (
) 5+?7
!
!!"
#
& ('
0-
2 +@+ 2 & &
)
&
' (
&' )+ 8
&
20 + A& & * '
)
" 20& &
$'
(& & * 0
)) &+ 8>
'
&'
&
* * 2( + "
' & 2( *
& &!
9 :
;&
0& ?
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
)
-! D C ' 5+?7
)
1! E C +
" ! F
1
G
$
,
2( +
( &
2( ) &*' 0 &
(1
&
!
# ρ = × + × + ×
5+@7
! + =
5+7
ρ ×
ρ ×
"
' +0++ 2 +@ -
G' (
1
1G'
!
+ = +
ρ × ρ ×
5+7
1
!
G
9 :
;&
0& @
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
+ 1
G
20 5
+H7 G C
1G 1 &
1
-&
$ 20& +
! = + ρ ×
5++7+
8
& * ) * +,'
) *
- )
+-,
) *
. × '
!$
9 :
;&
0& H
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
-
!"!
$
%
0
% -
5 (
#
1
' (
! = ' )
ρ ×
)-' & & 1 ' ( !
= + 2( - ** &!
ρ ×
−
− = = = 5+3?7
ρ × ρ ×
'
#
9 :
;&
0& I
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
&' & 1 & * 2'
0
! 3 5& 7 C +3 ) 5& 8
7 C +3 3 @ C
×
+3 3@ C +3 3@ × ' * !
×
×
×
= = =
ρ ×
×
# %
&
= =
+
ρ ×
$
!"!
!"! &'
'
%
#
%
%
*
1
%%+
2/
& * &
* 0
' (
!
!
!
= 5+3H7
ρ ×
9 :
;&
0&
%"
/<"/#%=' "#%8
! "#$%"#
"&
& 3' +0++ 5+3@7 =
!
= +
'
' &
0 * & I+ '
0
* J I+ +
!*+
8>
2 +3.
&
&
& ! = + ρ × ×
&!
= + "
' &!
= +
+ ρ × × 5+3I7
"
' * 1
> &&
+
)1
' 4 % ' ( 2
!
"4)%%5%
6
5
'
6*
(
"- & &
+ 8
)& &
' 2 * &+ "
*&' &+
9 :
;&
0&
%"
/<"/#%=' "#%8
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
p0 pa
p pl pa U u g u h
E
ha=pa /r g
pa pa
D A
pa+ gH
H
gH
C pa gH B
pa+ gH
pa
ha
Uug
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
p U u guh
p0 = pa
A
F
h
hc
M
F
a
S
z
M A'
C Zc
B D
Zd
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
F ¦ 'F ¦ U u g u h u 'S
i U u g u ¦ 'Si u hi
¦S uh S uh
i i C
F U u g u hC u S
Fpl p0 U u g u hC u S
I C S u zC2 IC
zO zC
S u zC S u zC
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
hC hC IC
zC zO
sin D sin D S u hC
sin D
l
H
sin D
D r
'S U u g u h u 'z
'F b u U u g u h u 'z 'F b u 'S
F ¦ 'F ¦ b u 'S
i
i
i
i b u ¦ 'Si
i
F bu S
Uuguh
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Sz
S
Sx Fx Fx
Fz F
D
D a
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
D 'F U u g u h u 'S
'FX 'F u cos D U u g u h u 'S u cos D
'S u cos D 'S Z D
'F X U u g u h u 'S Z
F ¦ 'F X ¦ U u g u h u 'S Z
F U u g u h u ¦ 'S u h Z
F U u g u hC u S Z
¦ 'S Z uh S Z u hC
'FZ
'FZ U u g u h u 'S X
'S X u h 'V D
'FZ U u g u 'V D
¦ U u g u h u 'S U u g u ¦ 'S u h
X X U u g u ¦ 'V
F U u g uV
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
F FX2 FZ2
FZ
tgD
FX
Fx ½
°°cos D F
, °° sin D Fz
® ¾ tgD
°sin D Fz ° cos D Fx
°¯ F °¿
Fx
Fz F
pa
F"z
B Zo
A C FX U u g u z0 u S Z SZ
C
G
D z0
F'z
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
FZ' U u g u VADC
F Z
"
U u g u VABC
J1 J0
1) J 1 ! J 0 G J 1 u V ! FZ J 0 u V G FZ ! 0
2) J 1 J0 G FZ
3) J 1 J 0 G FZ
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Rrjedhje Elementare
dS
Gypi Elementar
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Perimetri i Lagur
PL pa
pa
Sipërfaqja e Gjallë Sipërfaqja e Gjallë Perimetri i Lagur Sipërfaqja e Gjallë Perimetri i Lagur
S S PL S PL
pa
pa
Sipërfaqja e Gjallë
Perimetri i Lagur Sipërfaqja e Gjallë
S
PL S Perimetri i Lagur
PL
S ud
S
RH
pL
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
dS
dS
t t 2 t1 dS
dW
dSt 1 dSt 2
dW dS u L
L
t1 t2
dS t
dW dS u L
dQ
t t
dQ dS u u
u L
t
¦ dQ ¦ dS
i
i
i
i u ui
Q S u Vmes
Vmes ¦u
i
i
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Rrjedhje me Presion
¾
Seksion Rrethor
Perimetri i Lagur
PL
Sipërfaqja e Gjallë
S
Rrjedhje pa Presion
Seksion Rrethor
pa
Sipërfaqja e Gjallë
Perimetri i Lagur
S
PL
¾
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
¾
¾
¾
¾
u f 1 ( x, y , z )
p f 2 ( x, y , z )
u f 3 ( x, y , z , t )
p f 4 ( x, y , z , t )
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
V1 V2 V3 const
Figura 4.6. a, b
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Q1 S1 u V1
Q2 S 2 u V2
Q1 Q2 Q3 .... Qn const
S 1 u V1 S 2 u V2 S 3 u V3 .... S n u Vn const
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
p Uuguh
pa 0
p1
z1
Uug
D 1 u V12
2u g
V1
D 1 1.02 y 1.10
p1 D uV 2
e1 z1 1 1
Uug 2u g
p2 D u V22
e2 z2 2
Uug 2u g
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
e1 e2 ! o
e1 ! e2
hwa b hw1 2
e1 e2 hw1 2
p1 D uV 2 p2 D uV 2
z1 1 1 z2 2 2 hw1 2
Uug 2u g Uug 2u g
hw1 2
§ p · § p ·
¨¨ z1 1 ¸¸ ¨¨ z 2 2 ¸¸
© Uug¹ © Uug¹
ip
L
§ p D uV 2 · § p D uV 2 ·
¨¨ z1 1 1 1 ¸¸ ¨¨ z 2 2 2 2 ¸¸
© Uug 2u g ¹ © Uug 2u g ¹
ih
L
hw1 2
ih
L
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Q P
Q PU
Q
V u 4R
Re
X
V ud
Re
X
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
l V2
hw1 2 Ou u
d 2u g
V2
hwvendi [u
2u g
hwvendi
v
[
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
p f1 x, y , z ½ te
® ¾ C (t )
¯v f 2 x , y , z ¿
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
REZERVUARI
VIJA E PRESIONIT HIDROSTATIK
Ho
QENDRA E BANUAR
Zr
Hl
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
'h
Hl
H le
hwgj
hwv
Oul v2
hwgj u
d 2u g
zR h z A H l hwgj
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
h
S
Q S uV
iterr i piez
1
a v²/2g
N IV E L I I L IR Ë I U JIT pa
h1
z1
0 1 0
D 1 u v12
E z1 h1
2u g
z1
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
h1
D 1 u v12
2u g
v C R u i piez
1 1
C uR 6
n
Q S uV
v C R u i piez
Q S uC R u i piez
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
A A
4.7. Rrjedhja nëpër vrima dhe hundëza
Ngushtimi i rrymës
1 1
Sv
S ngj
S ngj
Sv
H
pA D uV 2 p1 D uV 2
H A 0 Z0 1 1 hw
U ug 2u g U ug 2u g
pA p1 pa
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
D A uV02
2u g
V12
hw ¦[ u 2u g
D 1 u V12 V12 1
H ¦[ u V1 u 2u g uH
2u g 2u g D1 [
1
M
D1 [
Q S ngj u V
Q H u S uM u 2u g u H
H uM P
P 0.60 0.64
Q P uS u 2u g u H
P 0.60 0.64
x
x
l t 4d
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
l ! 3d
P 0.71 l 3d P 0.51
H H
4.8. Kapërderdhësit
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
L t 3.00 m
¾
D 90q
D 90q
D 0q
Q P u S 2 u g u H0
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Lënda “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Kapitulli V
Sistemi i Furnizimit me Ujë, quhet sistemi i cili, me anën e një bashkësie të tërë
elementësh dhe pjesësh përbërëse, si tubacione,valvola, rakorderi etj. kryen kapjen,
nxjerrjen e ujit nga nëntoka, grumbullimin, trajtimin dhe përcjelljen e tij tek përdoruesit e
ndryshëm me prurjen e kërkuar dhe presionin e duhur,shërben një
Kjo bashkësi e elementëve dhe e pjesëve përbërëse të Sistemit të furnizimit me ujë
ndahet në dy pjesë kryesore; rrjeti i jashtëm dhe rrjeti i shpërndarjes së ujësjellësit.
-me vetërrjedhje
-me ngritje mekanike
- Sistemi me ngritje mekanike; shfrytëzon energji të tjera për përcjelljen e ujit nga
pika ujëmarrëse (që mund të jetë pus ujë burim etj) tek pika e dhënies së ujit tek
përdoruesit.
Uji ngrihet nëpërmjet pompave në impiantin e ngritjes mekanike të ujit (ose STP) deri
në lartësinë e kërkuar jo vetëm për përfitimin e presionit të kërkuar në rrjet por, edhe për të
përballuar edhe humbjet e mundshme që mund të ketë rrjeti i shpërndarjes në qytet.
Pjesët përbërëse në sistemin e furnizimit me ujë janë:
-rrjeti i jashtëm i ujësjellësit
-rezervuari i rregullimit të prurjes (mund të jetë rezervuar ose kulla piezometrike)
-rrjeti shpërndarës i ujësjellësit
-vepra të ndryshme të ujësjellësit si impianti I trajtimit të ujit etj.
Rrjeti i jashtëm i ujësjellësit e merr ujin në burimin e furnizimit me ujë dhe e përcjell
deri në rezervuarin e rregullimit të prurjes (ose në kullën piezometrike).
Ky rrjet mund të jetë me vetërrjedhje ose me ngritje mekanike.
Në rastin e parë shfrytëzohet diferenca e kuotave dhe uji lëviz vetë nga kuota më e
lartë në atë më të ulët, si pasojë e energjisë potenciale që ai zotëron (nga veprimi i forcës
së rëndesës).
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Ky ujë mund të përcillet me anë të kanaleve, pra me sipërfaqe të lirë, në ato raste kur
kemi prurje të mëdha dhe kur e lejon topografia e zonës, pra ka një pjerrësi të vogël dhe
nuk ka lugina apo ngritje të relievit, si dhe mundësia e ndotjes është minimale.
Mund të transportohet edhe nëpërmjet tubacioneve,në të cilat është më e lehtë të
manovrohet në rastet e një terreni jo të përshtatshëm. Kështu, në rastin e pare, veç
problemeve të higjenës do të kishim edhe kosto të lartë të ndërtimit për shkak të urë-
kanaleve etj. Me përdorimin e tubacioneve këto kosto janë më të ulëta.
SKEMA E SISTEMIT TË FURNIZIMIT ME UJË ME VETËRRJEDHJE
Burimi
Kaptazhi
Rezervuari
Rregullues
Ajrues
i Linjës së Jashtme Qendra e Banuar
Vija e Tokës (Përdoruesit e Ujit)
Vija e Tokës
Tubacioni
i Linjës së Jashtme
Vija e Tokës
Shkarkuesi i Ujit
Tubacioni
i Rrjetit Shpërndarës
Tubacioni
i Rrjetit Shpërndarës
REZERVUARI RREGULLUES
Rezervuari
Rregullues
Qendra e Banuar
(Përdoruesit e Ujit)
Vija e Tokës
Vija e Tokës
Tubacioni
i Rrjetit Shpërndarës
REZERVUARI RREGULLUES
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
-Në rastin e dytë kemi transportimin e ujit me anë të tubacioneve pasi uji merret në
burim, lumë etj, grumbullohet në një vaskë në afërsi të burimit dhe me anën e një ose disa
pompave (në një ose disa impiante të ngritjes mekanike të ujit të vendosura në seri.),
dërgohet në rezervuar ose në kullën piezometrike.
Pra,ketu kemi nje rrjedhje me presion dhe detyrimisht perdoren tubacione.Ne te dyja
rastet duhet patur parasysh qe shpejtesia te jete me e madhe se nje vlere minimale e lejuar
Vmin=0,5 m/sek (per mosdekantim te rerave te mundshme dhe moszhvillim te
mikrogjallesave) dhe me e vogel se nje shpejtesi max. e lejuar (per te shmangur gërryerjen
ne kanalet dhe per te mos rritur shume humbjet ne tubacion). Kjo shpejtesi luhatet 1,5 – 2 -
2,5m/sek, ne varesi te materialit te tubit.
Gjithashtu edhe presioni duhet te jete me i vogel sesa vlera e rezistences mekanike
te materialit te tubacioneve,ne menyre qe te shmangim shpenzimet shtese per shtimin e
trashesise se pareteve te tubit (per ta ruajtur nga çarja qe i shkaktojne presionet e larta).
Rrjeti i jashtem i ujesjellesit projektohet me nje prurje mesatare (qmes) gjate 24 -
orëshit, pra te pandryshueshme gjate gjithe kohes dhe gjatesise se tij.
SKEMA E REZERVUARIT RREGULLUES TË UJËSJELLËSIT
Saraçineskë me Galexhant
Furnizimi për Rregullimin e Prurjes
Furnizimi në rast Zjarri
Furnizimi në rast Avarie
Tepërplotësi
b) Rezervuar Nëntokë
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Meqenese perdoruesit kane kërkesën per uje (q) me nje sasi qe ndryshon nga prurja
mesatare (qmes), atëherë nevojitet nje element shtese, i cili te grumbulloje uje kur kerkesa e
perdoruesit eshte me e vogel se prurja nga burimi (q<qmes) dhe kur kerkesa per uje te jete
me e larte se prurja mesatare (rezervuari e ploteson kete sasi me rezerven e grumbulluar
me pare). Pra, rezervuari kryen rregullimin e prurjes gjate nje cikli të caktuar i cili mund te
jete ditor ose dhe me teper.
Persa i perket llojit te konstruksionit te tyre, rezervuaret mund te jene :
- beton - arme
- me mur guri
- metalike apo me materiale te tjera.
REZERVUAR ME DY VASKA RRETHORE
VASKA I VASKA II
Tepërplotësi Tepërplotësi
Dhoma e komandimit
Shkarkimi i Ujrave
Fillon me rezervuarin dhe vazhdon deri tek perdoruesit (ndertesat apo godinat e
ndryshme). Ne kete rrjet kemi rrjedhje me presion (i cili sigurohet nga disniveli i kuotave
midis rezervuarit dhe perdoruesit) dhe uji percillet me anen e tubacioneve.Tubacionet jane
te permasave te ndryshme dhe kjo ne varesi te prurjeve qe kerkohen.
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Rezervuari
i Rregullimit të Prurjeve
Kompleks Industrial
Ndërtesa Banimi
Linja Kryesore
Ndërtesa Banimi (Magjistrali)
Qendër Spitalore
Ndërtesa Banimi
Shkollë
Qendër Tregtare
Rezervuari
i Rregullimit të Prurjeve
Linjat e Shpërndarjes
Linja Kryesore
Linja Kryesore (Magjistrali)
Nga Linja e Jashtme
(Magjistrali)
Linja Dytësore
(Sekondari)
Linjat e Shpërndarjes
Linja Ekuilibruese
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Rrjeti i jashtëm dhe ai i brendshëm i ujësjellësit, siç u përmend edhe më sipër, çojnë
ujin tek përdoruesit e ndryshëm. Për përmasimin e saktë të këtyre linjave duhet të dimë
prurjen e saktë ose sasinë e ujit që u duhet përdoruesve për aktivitetin e tyre normal të
përditshëm. Para së gjithash duhet të dimë se përdoruesit nuk janë të gjithë të të njëjtit lloj,
dhe ujin e kërkojnë për qëllime të ndryshme. Këta përdorues ndryshojnë edhe nga sasia,
edhe nga cilësia e ujit, gjë që varet edhe nga qëllimi i përdorimit të ujit. Kështu kemi
popullatën, shkollat, apo institucionet që kërkojnë ujë vetëm për nevojat ekonomike-pirje,
kurse ndërmarrjet e prodhimit, si: fabrika uzina etj, kërkojnë ujë, si për nevoja ekonomike-
pirje, ashtu edhe për proceset teknologjike. Kështu duhen marrë parasysh të gjitha aspektet
e përdorimit të ujit për të kuptuar se përse dhe ku duhet shfrytëzuar uji i pastruar dhe i
trajtuar pasi për ujitje dhe teknologjinë nuk kërkohet cilësi e lartë që kërkohet në pirje. Për
këtë arsye llogariten prurjet e ujit që kërkohen nga çdo përdorues dhe për çdo proçes.
Të gjitha prurjet bazohen në normat e përdorimit të ujit që janë shpesh norma
mesatare dhe shprehen me [l/ban*ditë]. Kjo do të thotë që prurjet që llogariten me këtë
normë të jenë mesatare. Por jo gjithmonë kërkesat e përdoruesve janë të njëjta. Ato kanë
vlerat maksimale dhe minimale gjatë gjithë ditës, por, në rastin e projektimit na intereson
vlera maksimale e përdorimit të ujit, pasi duhet furnizuar popullata dhe kur ka kërkesa të
tilla. Për këtë gjë, shërbejnë koeficientët e jonjëtrajtshmërisë ditore dhe orare, Kd dhe Ko. Në
bazë të të gjitha atyre që thamë pak më sipër nxjerrim formulat e llogaritjes së prurjeve të
përdoruesve të ndryshëm.
a) Popullsia
a)Popullsia
N u n ª m3 º
Prurja ditore mesatare Qdmes « »
1000 ¬ dite ¼
N u n u K d ª m3 º
Prurja ditore maksimale Qdmax d
Qmes u Kd « »
1000 ¬ dite ¼
o
d
Qmes N u n ª m3 º
Prurja mesatare orare Q mes « »
24 1000 u 24 ¬ ore ¼
d
Qmax N u n u K d u K o ª m3 º
o
Prurja maksimale orare Qmax u Ko « »
24 1000 u 24 ¬ ore ¼
s
o
Qmax u 1000 N u n u Kd u Ko ª l º
Prurja maksimale në sekondë q max «¬ sek »¼
3600 24 u 3600
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
b) Ndërrmarrje
Ndërmarrjet kërkojnë ujë si për nevoja ekonomike-pirje, dhe për proçesin e prodhimit,
por edhe për dushet.
N1 N 2 n1 u K d ª m3 º
Q1dmax d
Qmes u Kd « »
1000 ¬ dite ¼
o Qdmes N 1 u n1 ª m 3 º
Q 1mes « » ku t koha e punes ne nderrmarje
t 1000 u t ¬ ore ¼
Q1dmax N1 un1 u K d 1 u K 01 ª m3 º
Q1o max « »
t 1000 u t ¬ ore ¼
s
o
Q max u 1000 N 1 u n1 u K d 1 u K o1 ª l º
q max « sek »
3600 t u 3600 ¬ ¼
- Prodhimi (ku prodhimi P jepet për të dyja turnet)
ª m3 º
d
Qmes d
Qmax P u n2 « »
¬ dite ¼
o o P u n ª m3 º
Qmes Qmax « »
t ¬ ore ¼
s
o
Qmax P u n2 ª l º
q max « sek »
3600 3600 u t ¬ ¼
-Dushet
d d D1 D 2 n3 ª m 3 º
Q mes Q max « »
1000 ¬ dite ¼
o D1 D2 u n3 ª m 3 º
Q mes « »
1000 u t ¬ ore ¼
o D1 u n3 ª m3 º
Q max « »
1000 u t ¬ ore ¼
s D1 u n3 ª l º
q max
t u 3600 «¬ sek »¼
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
-Siperfaqja e gjelberuar
d d F u n ª m3 º
Qmes Qmax « »
1000 ¬ dite ¼
o o F un ªm º
Qmes Qmax « »
1000 u t ¬ ore ¼
s
o
Qmax u 1000 F un ª l º
q max
3600 t u 3600 «¬ sek »¼
¾ - Burimet e ujit.
Burimet e ujemarrjes jane pikat e fillimit të ujesjellesi, dhe nga merret sasia e ujit per
furnizimin e popullatës.
Keto burime te ujit jane:
-rrjedhjet nentokesore
-rrjedhjet siperfaqesore
Rrjedhjet (ujerat) nentokesore jane ato ujera qe filtrojne neper shtresat e tokes
grumbullohen dhe krijojne basene te verteta nentoke. Ato merren nga nentoka me forma
dhe menyra te ndryshme.
Burime pikesore jane ato pika te terrenit, ku ujerat nentokesore dalin ne siperfaqen e
tokes, d.m.th. ka ndërprerje të vijës së tokës me nivelin freatik të ujrave nëntokësorë. Keto
pika zakonisht jane ne rreze te kodres apo ndonje shpati ku vete pjerresia e terrenit eshte
me e madhe se pjerrësia evijës freatike të levizjes se ujerave nentokesore.
BURIMET KAPTAZHET
Keto ujera dallohen per pastertine e tyre dhe per cilesi te mira per perdorim uje-
pirje.Kjo pasi ujerat nentokesore qe ushqejne keto burime kalojne ne shtresa te ndryshme,
filtrohen, si dhe marrin kriperat perberese te ketyre shtresave.
Per marrjen e ujit te burimit per furnizimin e popullates, ndertohen vepra kapjeje dhe
grumbullimi ne piken e daljes se ujit. Keto lloj veprash quhen kaptazhe dhe ne to behet dhe
futja e ujit ne tubacionet e rrjetit te jashtem.
Por jo ne çdo vend dalin burime. Keshtu per marrjen e ujerave nentokesore per
qellim te furnizimit me uje perdoren metoda dhe ndertohen vepra te ndryshme.
Keshtu per ujerat nentokesore, qe ndodhen ne thellesi te vogla perdoren galerite apo
tunelet dhe tuba drenazhimi. Kjo zgjedhje behet edhe ne varesi te sasise se ujit (FIGURA E
GALERISË) qe mund te kapet apo qe eshte ne dispozicion ne ate shtrese.
Kur kemi te bejme me ujera te nje thellesie te madhe atehere marrja e tyre behet me
ane te puseve qe jane me marrje rrezore (FIGURA e PUSIT ME MARRJE RREZORE). Per
nxjerrjen e ujit nga puset sherbejne pompat qe mund te jene zhytese ose jo.
Pompat zhytese jane ato ku pjesa punuese ndodhet e zhytur dhe kemi vetem tuba
dergimi.
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Kurse pompat e tjera ndodhen në një platformë jashtë ujit dhe për thithjen e ujit nga
pusi shërben zakonisht një tub thithjeje me gjatësi 5 – 6 – 7 metra. Mirë po kemi tubin e
dërgimit, i cili mund të jetë me dhjetra metra i gjatë. Vendosen dhe valvola e saraçineska në
hyrje dhe dallje të pompave.
Nje burim tjeter i ujesjellesit jane dhe ujerat e rrjedhjeve siperfaqesore. Keto ujera
kane si origjine burimet e ujerave nentokesore, por furnizohen edhe nga ujerat e
shiut apo debores. Nje pjese e ketyre ujerave filtrojne nen toke duke ushqyer keshtu ujerat
nentokesore.
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Rrjedhje siperfaqesore janë lumenjte dhe perrenjte. Per te marre uje nga lumenjte
ndertohen diga ne pjesen me te pershtatshme te lumit siç eshte psh. Diga e Bovilles. Ne
keto rezervuare qe krijohen ndertohet vepra e marrjes, e cila mund te jete nje tubacion me
presion ose nje kanal i hapur qe quhet shpesh edhe derivacion, pasi devijon ujin, por kjo
vetem ne rastin e pritave. Keto diga mund te jene prej betoni, ose me materiale te hedhura
si dhe ose gure.
Nje burim i ujerave siperfaqesore jane edhe liqenet e ndryshme. Ne keto liqene ndertohen
kulla marrjeje me disa nivele marrjeje dhe kjo ne varesi te nivelit te ujit ne liqen.
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Qe ketej uji nxirret me pompa ose me veterrjedhje dhe kjo ne varesi te pozicionit te
pikes se marrjes.
Nje problem kryesor ne te gjitha ujerat siperfaqesore eshte cilesia e ujit e cila le per te
deshiruar, duke qene se ndodhen shpesh nen ndikimin e agjenteve atmosferike, apo te
veprimtarise se njeriut ne to.
Keshtu keto ujera para se te kalojne ne rrjetin e brendshem,ne ndonje pike te caktuar
te rrjetit te jashtem kalojne ne nje impiant trajtimi.
Ne kete
impiant trajtimi behen
trajtime si fizike te ujit
(psh.dekantimi i
grimcave) ashtu edhe
kimike (psh.reaksioni
i ujit me kimikate per
heqjen e elementeve
perberes te
demshem).
Megjithate si
per marrjen e ujerave
nentokesore ashtu
edhe ato
siperfaqesore, ne
afersi te pikave te
marrjes krijohen
brezat mbrojtes,qe
jane breza qe nuk
lejojne asnje aktivitet
njerezor apo te
çfaredolloji qe do tem
und te demtonte
cilesine e ujit. Keshtu
nese eshte e mundur
eshte me mire te
shfrytezohen ujerat
nentokesore.
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009 Pedagogu i lëndës: Alket KUMARAKU
Keto vepra te ujesjellesit nuk kane te bejne vetem me percjelljen e ujit, por edhe me
trajtimin e tij. Te tilla kemi:
- --- Kaptazhet, qe sherbejne per kapjen e ujrave te nje burimi dhe futjen e tij ne tubacionet
e rrjetit te jashtem te ujesjellesit.
Kapitulli VI
Ujrat e zeza janë të gjitha ujrat e përdorura nga përdoruesi dhe që përmbajnë ndotje
të ndryshme, në varësi të aktivitetit që i prodhon ato.
Ato ndahen në :
- Ujra atmosferike; që quhen ndryshe dhe ujra të bardha, me prejardhje nga ujrat e
shiut, dëborës etj.
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 1 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Ujrat e zeza në përgjithësi janë ujra organike dhe minerale. Ato përmbajnë dhe mjaft
bakterie që zhvillohen nga lëndët organike dhe minerale dhe që janë shkaktarë të mjaft
sëmundjeve tek njeriu.
Në përbërjen minerale të tyre hyjnë mjaft grimca të patretshme si; rërëra, kripëra të
precipitueshme, vajra, etj. Në mjedisin organik ka lëndë me prejardhje bimore dhe
shtazore të cilat shpesh gjatë shpërbërjes, japin gaze karbonike që janë të dëmshëm.
Për këtë arsye dhe shumë të tjera, është i domosdoshëm ndërtimi i sistemeve të
kanalizimit. Kjo gjë shërben për të mbledhur dhe larguar ujrat e zeza me origjinë të
ndryshme, nga qendra e banuar për të ruajtur higjenën dhe pastërtinë e mjedisit ku jetohet
dhe punohet.
- Sistemi me transport.
- Sistemi me kanalizime.
Këto dy sisteme zbatohen si për ujrat komunale ashtu edhe për ato teknologjike.
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 2 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Ne rrjetin e kanalizimit futen te gjitha llojet e ujrave te zeza,si psh. Ujrat e zeza te
banesave apo te institucioneve te ndryshme publike dhe ujrat e zeza te prodhimit.
Megjithate per te patur nje efektivitet ne funksionimin e kanalizimeve eshte e
domosdoshme qe ujerat e zeza te mos permbajne:
Lende te ndryshme te renda apo te permasave te medha, te cilat mund te
bllokojne tubat apo te gërryejne ato.
Lende kimike, te cilat mund te veprojne kimikisht me tubat e rrjetit te
kanalizimeve duke i gerryer dhe shkaterruar ato. Gjithashtu, keto kimikate mund te
demtojne edhe proçesin e punes ne impiantet e pastrimit.
Gaze te demshme, lende shperthyese apo lengje si benzina etj. te cilat nga
veprimi me njera tjetren mund te shperthejne.
Temperatura e ujrave te zeza duhet te jete deri ne 40oC.
Megjithate ne mjaft raste para se te hidhen ujrat e proçeseve te ndryshme ne rrjet ato
duhet te pastrohen apo te trajtohen paraprakisht.
¾ Sistemet e kanalizimit
Sisteme te bashkuara.
Sistemet e ndara jane ato lloj rrjetesh te kanalizimeve ne te cilat ujrat e zeza jane veç
ujrave te bardha te shiut.
Pra kemi dy linja tubacionesh apo kanalizimesh ne rrjetin e kanalizimit..
Ne njerin qe duhet te perfundoje ne impiantin e pastrimit rrjedhin ujrat e zeza dhe ne
tjetrin ujrat e bardha.
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 3 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Ka nje problem persa i perket ujrave te bardha, sepse ujrat e para te bardha marrin
me vete edhe papastertite e terrenit, ndotin mjaft pellgun apo terrenin ne te cilat derdhen
keto ujera.
Linja e ujrave te zeza shfrytezohet maksimalisht gjate gjithe periudhes se vitit dhe
impianti i pastrimit i trajton totalisht keto ujra.
Sistemet e bashkuara jane ato lloj rrjetesh te kanalizimeve ne te cilat si ujrat e zeza
dhe te bardha mblidhen dhe largohen nga e njejta linje tubacionesh (kolektore), per ne
impiantin e pastrimit dhe pastaj ne pellgun e fundit marres (lume liqen etj).
Por, problemi ne kete rast qendron ne mbidimensionimin si te sistemit te transportit te
ketyre ujrave (kanalizimet) ashtu dhe te impiantit te pastrimit, sepse ne nje pjese te mire te
vitit shfrytezohet vetem nje pjese e vogel e seksionit te gjalle te kanalit apo te tubacionit.
Gjithashtu, ne rastin e ndonje prurje te paparashikuar, sasia e tepert e ujit mund te
nxjerre jashte perdorimit impiantin e pastrimit nqs. Nuk merren masa paraprake si psh.
mundesia e devijimit te ujit nqs.ai vjen mbi maksimalen e llogaritur.
Sistem tjeter eshte sistemi gjysem i ndare. Keta lloj sistemesh jane midis dy
sistemeve te meparshme, per vete faktin se transportojne ujrat e zeza dhe ato te shiut,
deri ne nje vlere te caktuar te intesitetit te renies se ketij te fundit. Pra, n.q.s. bie shi, ujrat e
para dhe ato te mepasshme, transportohen nga i njejti rrjet n.q.s. nuk rritet intesiteti i tij.
Por nqs.rritet ky intensitet tej nje vlere atehere ne pusetat e ketij rrjeti nepermjet nje
kaperderdhesi ujrat transportohen ne pellgun ujemarres nepermjet nje sistemi tjeter
tubacionesh.
ne rrjetin e oborrit
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 4 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Rrjeti i oborrit
Ky rrjet fillon me puseten ne te cilen kryhet derdhja e ujrave te zeza nga rrjeti i
brendshem. Kjo pusete ben lidhjen e rrjetit te brendshem me ate te oborrit. Vendoset ne
nje distance rreth 3-4m dhe jo me afer ne menyre qe dhe filtrimet e mundshme nga kjo
pusete te mos ndikojne ne prishjen apo shkaterrimin e themeleve.
Rrjeti i oborrit perbehet nga lloje te tjera pusetash qe quhen puseta kontrolli apo
puseta lidhjeje. Keto puseta lidhen me njera tjetren me ane te tubacioneve qe duhet te
jene te drejta. Rekomandohet që të jenë minimalisht DN 200 mm, kur nuk përcjellin ujra
shiu dhe DN 300 mm kur përcjellin ujrat e shiut. Eshte mire qe ky rrjet te shtrohet nga ana
e pasme e pallateve apo ndertesave dhe tubacionet te jene paralel ose pingul me te. Ato
duhen shtruar sipas rruges me te shkurter per ne rrjetin rrugor dhe mundesisht te kete nje
pike lidhje me te (ose disa, por duhet synuar nje numer sa me i vogel i tyre). Natyrisht,
shtrimi i rrjetit behet duke pasur parasysh topografine e zones, ne menyre qe ujrat te
largohen me veterrjedhje.
Ne çdo rast te ndryshimit te drejtimit, të bashkimit të linjave të ndryshme apo në linja
të ndryshme në çdo 25 apo 50 metra, duhet të vendosen puseta, që shërbejnë jo vetëm
për kontrollin, por edhe për pastrimin e tubacioneve të rrjetit të shkarkimeve të ujrave të
përdorura. Pusetat janë të tipit me mur tulle të suvatuar nga brenda me llaç, me mure
betoni si dhe kohët e fundit janë futur në përdorim edhe puseta plastike me polietilen.
Më poshtë janë paraqitur disa tipe bashkimesh apo vendesh ku mund të vendosen
pusetat.
1. Kthesë
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 5 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
2. Bashkime tubacionesh
3. Puseta kontrolli
4. Pusetë Kaskadë
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 6 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Rrjeti rrugor
Persa i perket elementeve perberes te ketij rrjeti si tubacionet, ashtu edhe pusetat,
kane te njejtat karakteristika dhe menyra shfrytezimi apo vendosjeje si ne rrjetin e oborrit.
Pra ka puseta kontrolli dhe puseta lidhjeje. Te parat vendosen ne gjatesi mbi 50 m dhe te
dytat ne pikat e bashkimit apo te ndryshimit te drejtimit te tubacioneve.
Tubacionet siç del dhe me lart duhet te jene te drejta dhe pa shmangie te drejtimit.
Rrjeti rrugor i kanalizimeve mbledh ujrat e oborreve dhe i dergon ato ne kolektoret
rrugore dhe pastaj ne kolektorin kryesor.
Tubacionet e rrjetit te kanalizimit duhen trajtuar neper rruget e qendres se banuar ne
menyre te tille qe uji te largohet me veterrjedhje.
Persa i perket trajtimit te ketyre rrjeteve duhet te merret topografia e zonave apo te
ashtuquajturave basene kanalizimi, ne menyre qe te kemi nje projektim dhe ndertim sa me
racional te rrjetit, duke mos mbingarkuar planimetrine me tubacione te vendosura
rastesisht etj. (FIGURA PLANIMETRIKE TË RRJETIT TË KANALIZIMEVE nga
LEKSIONET NË AUDITOR)
Por te jete nje vendosje sa me e studiuar e tyre, qe te shmangen dhe kostot e
teperta.
Sipas vendosjes se qendres se banuar kundrejt pellgut mbledhes dhe pjerresise se
terrenit kemi keto raste te vendosjes se kolektoreve rrugore apo kryesore:
- Per pjerresi te buta, vendosen kolektore pingul me aksin e rrjedhjes
ujembledhese duke krijuar skemen pingule. Ne kete rast n.q.s. nuk kemi ndotje te larte
ujrat derdhen drejt e ne derdhjen ujembledhese.
Por ne rast se kemi ndotje te larte, atehere ndertohet nje kolektor tjeter paralel me
rrjedhjen, i cili mbledh ujrat e ketyre kolektoreve pingul dhe ose i çon ne nje impiant
pastrimi jashte qendres se banuar duke i derdhur me pas ne pellg, ose i derdh direkt ne
pellg jashte qendres se banuar. Duhet te kemi parasysh qe ujrat e zeza duhet te largohen
pergjithesisht me veterrjedhje dhe ngritjet mekanike te ujrave te jene mundesisht ne nje
pike ne fund te kolektorit kryesor ose te mos kete fare. (FIGURA NGA LEKSIONET NË
AUDITOR)
- Kur pjerresia eshte e madhe zbatohet skema paralele. Ne kete skeme per te
shmangur rrjedhjet me presion per shkak te pjerresise se konsiderueshme ndertohen
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 7 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
kolektore rrugore paralele me rrjedhjen dhe kolektori kryesor vendoset me nje fare
kendi kundrejt aksit te rrjedhjes. Edhe ne kete rast duhen zbatuar te njejtat kushte te
ndertimit te funksionimit te tubacioneve si ne skemen pingule. (FIGURA NGA LEKSIONET
NË AUDITOR).
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 8 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 9 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Pra per prurjet e vogla nga ana hidraulike jane me te pershtatshme dy seksionet b)
dhe c), në të cilat luan rol edhe forma e seksionit tërthor të tubit, që ndikon në rritjen e
rrezes hidraulike RH.
Persa i perket pjerresise “i” dhe ajo luan rolin e saj ne percaktimin e shpejtesise se
levizjes si dhe aftesine vetepastruese te ujit.
Percaktimi i pjerresise se tubacionit behet ne varesi te prurjes qe do te transportohet,
por edhe te terrenit ku do te kaloje tubacioni.
Terreni mund te jete i njetrajtshem, me pjerresi te madhe apo me pjerresi te bute por,
gjithashtu ai mund ta ndryshoje pjerresine shume shpesh dhe ne menyre te
konsiderueshme.
Duam qe ti afrohemi pjerresise se terrenit, por ne mjaft raste eshte e pamundur
psh.ne rast se terreni eshte gati horizontal atehere kjo pjerresi do te ishte shume e
vogel,dhe nuk do te kishte mundesi te transportoheshin ujerat dhe rererat, pra do te kishim
dekantime te reres.
Gjithashtu kur kemi pjerresi te madhe nuk mund ti pergjigjemi terrenit sepse uji do te
kishte shpejtesi te madhe sipas formulesV=C R u C dhe mund te gërryeje tubin dhe te
jape vibrime te forta, qe çojne ne shkaterrimin e tubit.
-Ne rastin e terrenit gati horizontal, zgjidhet nje pjerresi ne baze te prurjes dhe
meqenese kjo pjerresi ih t iterrenit , atehere thellesia e tubit do te rritet shume. Por nuk mund
te shkojme tej nje thellesie 2,50-3,00m. Keshtu ne thellesi te peraferta me to ne nje pusete
vihen nje ose disa pompa qe e ngrene ujin deri ne nje thellesi me te vogel. Kjo gje
perseritet derisa te arrihet pika e derdhjes se ujërave të zeza. Megjithate pjerresia e
zgjedhur nuk duhet te jete shume e madhe, ne menyre qe pikat e ngritjes se ujit me
pompe te jene sa me pak. (FIGURA TË SKEMËS ME NGRITJE MEKANIKE NGA
LEKSIONET NË AUDITOR)
-Ne rastin kur kemi te bejme me pjerresi te medha serish nuk mund te marrim
pjerresine e tubacionit te njejte me ate te terrenit,per aresyet qe i thame me siper
Per kete arsye ndertohet nje sistem kanalizimesh i tipit kaskade. Kjo behet per shkak
se duke qene iterr.>>ih atehere tubacioni do te dilte ne siperfaqen e tokes ne nje pike te
caktuar.
Kjo gje paraqitet ne skemen e meposhtme:
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 10 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Perveç ujerave te zeza jane dhe ujerat atmosferike te shiut dhe te bores.
Ashtu sikurse per ujerat e zeza edhe per ujerat atmosferike,shpesh ndertohet edhe
nje sistem kanalizimesh per te larguar keto ujera qe shpesh quhen ujera te bardha.
Keto ujera mund te largohen bashke me ujerat e zeza,mund te largohen ne sistem te
veçante ose nje pjese e ujerave largohen me ujerat e zeza dhe ujerat mbi kete sasi
largohen me sistem te veçante.
Keto ujera atmosferike futen ne kanalizimet nepermjet pusetave te posaçme te
ndertuara per te kapur ujerat dhe per ti transportuar ne drejtim te kolektoreve.
Hyrjet e tyre mund te jene te vendosura ne rruge horizontalisht ose ne ane te
bordurave vertikalisht. (FIGURA TË PUSETAVE ME ZGARË SI DHE PAMJE TË TYRE
NGA LEKSIONET NË AUDITOR), dhe ne baze te pjerresise se rruges mund te pajisen
edhe me ngadalesues te ujit ne menyre qe te hyje sa me shume ne kolektor.
Keto puseta mund te kene edhe kosha per te mos lejuar objekte te patretshme dhe
te permasave te medha te hyjne ne kolektor,pasi mund ta bllokojne ate.
Gjithashtu mund te jene edhe te sifonuar,pra te shtohet nje element ne pusete,ne
menyre qe te krijoje sifonin,per te mos lejuar gazrat te dalin jashte nqs.eshte sistem i
perbashket.
(PRERJE TË PUSETAVE ME ZGARË NGA LEKSIONET NË AUDITOR)
Veprimtaria prodhuese e njeriut veç te mirave materiale ka dhe anen negative te saj
persa i perket demit qe i sjell mjedisit perreth kur nuk merren masa.
E themi kete se veprimtaria prodhuese ka mbeturinat e veta qofte te ngurta qofte te
lengeta. Dhe te gjitha keto mbeturina nuk pastrohen nga lendet e demshme kimike,
biologjike apo organike qe ato mund te kenedhe hidhen neper rrjedhjet siperfaqesore si
psh.lumenjte me ane te te cilave ato derdhen ne dete apo oqeane te cilet faktikisht po
konsiderohen si nje rezervuar gjigand pleherash. Shembull per kete eshte hedhja e
mbeturinave te UPTHN Ballsh ne lumin Gjanice, lume ky qe kalon neper qytetin e Fierit
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 11 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
dhe qe praktikisht nuk ka asnje lloj gjallese ne te.Ky lume duke u bashkuar me Semanin
derdhet ne det.
Por kjo do te ishte me e vogla. Demi me i madh shkaktohet ne ndotjen e ujerave
nentokesore, pasi keto ujera jane nder burimet e ujit te pijshem dhe shpesh burimi i vetem
per zona te tera. Dhe kjo gje eshte fakt qe po ndodh kudo ne zonat e industrializuara dhe
rezervat e ujit te pijshem te paster jane ne pakesim. Dhe per kete ato do te kerkonin nje
trajtim te thelle per t’iu rikthyer atyre cilesite e ujit te pijshem dhe per tu perdorur nga
popullata. Keshtu lind nevoja qe perpara se keto mbeturina te hidhen ne lumenj, liqene
apo det, te trajtohen deri ne ate shkalle sa te jene te pademshme.
Per kete aresye ndertohen impiantet e pastrimit te ujerave te shkarkimit. Proceset e
pastrimit qe kryhen ne keto impiante jane te ndryshme dhe varen nga lloji apo natyra e
perberjes se ujit qe derdhet.
Ato mund te jene:
mekanike
biologjike
kimike
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 12 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Skemat:
1-Impianti i pastrimit
2-Hyrja ne grila
3-Dekantuesi etj.
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 13 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Tubacion do të quhet një pjesë apo një trakt i një ujësjellësi, i cili është i drejtë apo jo
i drejtë, pa degëzime dhe që përcjell një prurje të pandryshuar gjatë gjithë gjatësisë së tij.
Pra, tubacioni ka vetëm një pikë marrje të ujit në fillim dhe vetëm një pikë dhënie në
fund.
Tubacionet e ujësjellësve apo të rrjeteve të shkarkimeve dhe të largimit të ujrave të
përdorura dhe atmosferike përbëhen prej materialesh të ndryshme të përshkruara më
poshtë:
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 14 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 15 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 16 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
Tubacione prej PVC rixhid. Pas tubacioneve metalike, një zhvillim të gjerë
e të shpejtë kanë marrë edhe tubacionet me material plastik, ku më i hershëm është
materiali prej PVC rixhid (të ngurtë). Këto tubacione janë më të lehtë se tubacionet prej
metali e për pasojë, më të thjeshtë e më të shpejtë në montim. Janë të paprekshëm nga
mjedisi gërryes ku mund të ndodhen.
Përmasat e diametrave shkojnë nga 110mm-630mm, kurse gjatësia nga 6 - 12m.
Lidhja e këtyre tubacioneve mund të jetë me gotë, me gomina,ose me fllanxha të llojeve të
ndryshme.Lidhjet mund të jenë të lira ose me ngjitje kur bymimet termike janë të
papërfillshme.
Rakonderitë e këtij lloj tubacioni janë të shumta, si: braga apo bërryla 45o,
reduksione, manikota, përshtatës me tuba gize, tapa mbyllëse etj.
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 17 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III
Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit
Departamenti i Hidraulikës dhe Hidroteknikës
Viti Akademik 2008 - 2009
-rë
Leksione të Lëndës “Impiante Ndërtesash”-Pjesa I Faqja 18 nga 18
-të
Dega ARKITEKTURË, KURSI i III