Les Choristes Vois Sur Ton Chemin

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 224

Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri

TÜRK VE BATI MÜZİĞİ ÇALGILARI

KEMAN
DERS KİTABI

9.SINIF

Yazarlar
Handan DARENDELİOĞLU
Gonca ÖĞÜTCÜ
Yucan BİLGİN

DEVLET KİTAPLARI
BEŞİNCİ BASKI
............................, 2014
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI.............................................................................: 4780
DERS KİTAPLARI DİZİSİ..................................................................................................: 1396

14.?.Y.0002.3944

Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri
kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayınlanamaz.

Editör
Nursel MUMCU

Dil Uzmanı
Suna SUĞÜR

Program Geliştirme Uzmanı


Tuğba KUŞKONMAZ ÇİLDİR

Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı


Çetin TOROMAN

Rehberlik Uzmanı
Mustafa KARA

Görsel Tasarım Uzmanı


İpek ÖZDEMİR CÖMERT
Nadir TAŞDEMİR

Notist
Yucan BİLGİN

ISBN 978-975-11-3348-9

Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 07.07.2009 gün ve 86 sayılı kararı ile
ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 28.03.2014 gün ve
1310094 sayılı yazısı ile beşinci defa 1.043 adet basılmıştır.
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda,
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli-
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım;
Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım.
Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet;
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

Mehmet Âkif Ersoy


GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,


ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en
kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti
müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın
vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok
namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek
düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün
tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,
memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet
içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,
Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret,
damarlarındaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatürk
İçindekiler

Kitabımızı Tanıyalım .............................................................. XI


İstiklâl Marşı ........................................................................... XIII

............ 1
1- ÖĞRENME ALANI: KEMAN ÇALMANIN TEMELLERİ

1.Ünite
İnsan ve Keman Çalma ............................................................ 2
1. İnsanın Temel Müziksel Özellikleri ...................................... 2
2. Kemanın Müziksel Anlatım Özellikleri ................................. 5
3. Keman Çalmada İş Gören Vücut Bölümleri ve İşlevleri ........ 5
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ......................................... 6

2.Ünite
Kemanın, Yayın Yapısı ve Seçimi ............................................ 7
1. Kemanın ve Yayın Yapısı .................................................... 7
11
2. Keman ve Yayın Bölümleri ................................................. 9
3. Keman ve Yayın Bakımı ve Korunması................................ 11
4. İnsanın Yapısına Uygun Keman ve Yay Seçimi .................. 11
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 12

3.Ünite
Keman Çalmada Duruş ve Tutuş ............................................. 13
1. Kemanda Duruş ................................................................ 13
2. Keman Tutuş ...................................................................... 14
3. Yay Tutuş ........................................................................... 15
4. İki Elin Uyumu(Eş Güdümü) ................................................ 16
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 17

4.Ünite
Keman Çalmada Sağ ve Sol Elin Konumu ve Eş Güdümü ...... 19
1. Sol Elin Keman Sapında ve Tuşe Üzerindeki Konumu ve
Durumu....................................................................................... 19
2. Sağ Elin Yayda ve Yayın Teller Üzerindeki Konumu ve
Durumu ...................................................................................... 21
3. Keman Çalmada Sağ ve Sol Elin Eş Güdümü ..................... 21
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ......................................... 22

5.Ünite
Yayın Teller Üzerinde Kullanımı ............................................... 23
1. Yayın Teldeki Konumu ........................................................ 23
2. Yayı Tele Sürtüş .................................................................. 24
3. Kemandan Ses Üretiş ........................................................ 25
4. Belirli Sürelerle Yay Çekiş ve İtiş ........................................ 26
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 30

6.Ünite
Keman Çalmada Yayın Bölünümü ve Yay Şekilleri ............ 31
1. Yayın Bölümleri ................................................................... 31
2.Yarım Yayların Kullanımı .................................................... 31
3. Bütün Yay Kullanımı ........................................................... 32
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ......................................... 40

VII
2- ÖĞRENME ALANI: KEMANDA KONUMLAR
.......................... 41

Ünite
Birinci Konum.......................................................................... 42
1. Birinci Konumda Doğal Durumda Parmak Durumları ......... 42
2. Birinci Konumda Birinci Durumda Parmak Durumları......... 47
3. Birinci Konumun Önemi .................................................... 50
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları......................................... 59

41

.......................... 61
3- ÖĞRENME ALANI: KEMANDA TEKNİKLER

Ünite
Legato ve Detaşe Çalma Teknikleri ........................................ 62
1. Legato Tekniğinin Genel Özellikleri ................................... 62
2. Legato Tekniğinde Etüt Çalma .......................................... 63
3. Legato Tekniğinde Eser Çalma ......................................... 82
4. Detaşe Tekniğinin Genel Özellikleri ................................... 93
5. Detaşe Tekniğinde Etüt Çalma ......................................... 93
6. Detaşe Tekniğinde Eser Çalma ......................................... 96
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 101

61

............... 103
4- ÖĞRENME ALANI: DİZİLER-ETÜTLER-ESERLER

1.Ünite
Sol Majör Dizi-Etüt-Eser ..................................................... 104
1. Sol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri............................ 104
2. Sol Majör Tonunda Etütler ................................................. 107
3. Sol Majör Tonunda Eserler ................................................ 109
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 111

2.Ünite
Mi Minör Dizi-Etüt-Eser ........................................................... 112
1. Mi Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ............................ 112
102 2. Mi Minör Tonunda Etütler .................................................. 114
3. Mi Minör Tonunda Eserler .................................................. 115
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 117

3.Ünite
Rast Makamında Dizi-Etüt-Eser ............................................. 118
1. Rast Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri .................... 118
2. Rast Makamında Etütler.................................................... 119
3. Rast Makamında Eserler .................................................. 120
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 121

4.Ünite
Re Majör Dizi-Etüt-Eser .........................................................122
1. Re Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ...........................122
2. Re Majör Tonunda Etütler .................................................124
3. Re Majör Tonunda Eserler ...............................................124
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları .......................................126

VIII
5.Ünite
Si Minör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 127
1. Si Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ........................... 127
2. Si Minör Tonunda Etütler ................................................. 130
3. Si Minör Tonunda Eserler ............................................... 130
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 132

6.Ünite
La Majör Dizi-Etüt-Eser........................................................... 133
1. La Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ............................ 133
2. La Majör Dizisinde Etütler.................................................. 135
3. La Majör Dizisinde Eserler ................................................ 136
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ...................................... 138

7.Ünite
Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser .......................................... 139
1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ................. 139
2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler ........................................ 141
3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler ....................................... 142
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 143

8.Ünite
Hüseyni Makamında Dizi-Etüt-Eser ..................................... 144
1. Hüseyni MakamıDizisinde Değişik Yay Şekilleri .............. 144
2. Hüseyni Makamında Etütler ............................................ 145
3. Hüseyni Makamında Eserler ............................................ 146
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 147

9.Ünite
Fa Majör Dizi-Etüt-Eser .................................................... 148
1. Fa Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri .......................... 148
2. Fa Majör Tonunda Etütler ................................................. 149
3. Fa Majör Tonunda Eserler ................................................ 150
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 152

10.Ünite
Re Minör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 153
1. Re Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ........................... 153
2.Re Minör Tonunda Etütler ................................................. 155
3-Re Minör Tonunda Eserler ................................................ 156
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları....................................... 157

11.Ünite
Do Majör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 158
1. Do Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri .......................... 158
2. Do Majör Tonunda Etütler................................................. 160
3. Do Majör Tonunda Eserler................................................ 161
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ...................................... 162

12.Ünite
La Minör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 163
1. La Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ........................... 163
2. La Minör Tonunda Etütler ................................................. 165
3. La Minör Tonunda Eserler ................................................ 167
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları....................................... 168

IX
5- ÖĞRENME ALANI: KEMAN MÜZİĞİNDE DÖNEMLER .... 169

Ünite
Rönesans(Yeniden Doğuş) Dönemi ................................... 170
1. Rönesans Döneminin Müziksel Biçim Özellikleri ............ 170
2. Rönesans Dönemi Bestecileri ........................................ 170
3. Rönesans Dönem Eserleri ............................................. 171
Okuma Metni ................................................................... 172
Okuma Metni ................................................................... 173
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları .................................... 174

6- ÖĞRENME ALANI: UYGULAMA, GELİŞTİRME VE


SERGİLEME DAĞARCIĞI ................................................... 175
Öğrenme Alanları

Ünite
Birinci Konumda Dağarcığın Yeri ve Önemi ....................... 176
1. Dağarcık Sergilemenin Önemi ...................................... 176
2. Birinci Konumda Etütler Sergileme ................................ 176
3. Birinci Konumda Eserler Sergileme .............................. 179
a.Eserlerin Piyano Eşlikleri ................................... 182
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları .................................... 207

Terimler Sözlüğü .................................................................. 208


Kaynakça ............................................................................... 209

X
Kitabımızı Tanıyalım

Öğrenme Alanı Kapak


Sayfaları

11

Ünite Başlıkları

Hazırlık Çalışmaları

Konu Başlıkları

XI
Kitabımızı Tanıyalım

Kitapta Kullanılan Semboller

lik

Bilgi Uyarı Açıklama Ödev Piyano Eşlik

Bilgi

Açıklama

Uyarı

Ödev

Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Eşlikler

XII
İstiklâl Marşı

İstiklâl Marşı’nın birinci sözlerini söylerken virgül , ikinci sözlerini söylerken ise yıldız
işaretlerinin bulunduğu yerlerde nefes alınız.

XIII
İstiklâl Marşı

İstiklâl Marşı’nın Kabulü

Millî marşlar, milletlerin kahramanlık destanlarıdır. Onu dikkatle okuyan ve gönülden


söyleyen nesiller, millî şuurlarını kazanır ve kim olduklarının farkına varırlar.

İstiklal Marşı da halkın ve ordunun moral gücünü yükselteceği düşünülerek gündeme


getirilmiş; bu nedenle Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti, Kurtuluş Savaşı’nın anlamını,
heyecanını koruyacak, millî mücadele ruhunun önemini dile getirecek ve onu yüzyıllara
nakşedecek bir “İstiklâl Marşı” yazdırılmasına karar vermiştir. Önce söz (güfte) yarışması
düzenlenmiş; gönderilen toplam 724 şiir arasından en iyi yedi şiir seçilerek meclis üyelerine
dağıtılmıştır. Mehmet Âkif Ersoy’un Türk Kurtuluş Savaşı’nı destanlaştıran İstiklâl Marşı,
zamanın Millî Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi Tanrıöver tarafından meclis kürsüsünde
okunduğunda bütün milletvekilleri tarafından coşku ile ayakta alkışlanmış ve 12 Mart 1921’ de
millî marş olarak kabul edilmiştir.

Beste yarışmasına sadece yirmi dört besteci katılmıştır. İstiklâl Marşı, 1924-1930 yılları
arasında Ali Rıfat Çağatay’ın birinci seçilen bestesiyle çalınıp söylenmiş; ancak, Osman Zeki
Üngör’ün 9 Eylül 1922’de Türk süvarilerinin İzmir’e girişinde atların çıkardığı nal seslerindeki
ritimden etkilenerek bestelediği ezgi çok beğeni toplayınca Atatürk’ün de izniyle 1930 yılından
itibaren Millî Marş’ımız yeni ezgisiyle günümüze ulaşmıştır.

Mehmet Âkif ERSOY (1873-1936)

İstanbul’da doğmuştur. Şiirlerinde sürekli millî konuları ve toplumsal gerçekleri dile


getirmiştir. Mustafa Kemal önderliğindeki Türk kurtuluş hareketini desteklemiş, daha sonra
Burdur milletvekili olarak TBMM’ ye girmiştir. Ardından Mısır Üniversitesinde Türkçe müderrisliği
yapan Mehmet Âkif, şiirlerini “Safahat” adlı kitapta toplamış, ancak “İstiklâl Marşı benim değil
milletimindir.” diyerek onu Safahat’a almamıştır.

Osman Zeki ÜNGÖR (1880- 1958)

İstanbul’da doğmuştur. Muzika-i Hümayunu bitirdikten sonra İstanbul Erkek Mektebi ve


Muzika-i Hümayunda öğretmenlik yapmıştır. Besteci orkesra şefi ve keman virtüözüdür. Önce
Saray Orkestrasını, ardından Riyaset-i Cumhur Filarmoni Orkestrasını (bugünkü
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) yönetmiştir. Daha sonra Atatürk’ün direktifleri ile Musiki
Muallim Mektebini kurmuş ve müdürlüğünü yapmıştır. İstiklâl Marşı’ndan başka birçok marş ve
okul şarkıları bestelemiştir.

XIV
1- ÖĞRENME ALANI

KEMAN ÇALMANIN TEMELLERİ

Üniteler

1- İnsan ve Keman Çalma


2- Kemanın, Yayın Yapısı ve Seçimi
3- Keman Çalmada Duruş ve Tutuş
4- Keman Çalmada Sağ ve Sol Elin Konumu ve Eş Güdümü
5- Yayın Teller Üzerinde Kullanımı
6- Keman Çalmada Yayın Bölünümü ve Yay Şekilleri

1
1. Ünite

İnsan ve Keman Çalma

Hazırlık Çalışmaları

Yaylı çalgılar ailesinden kemanın yapısı ve özellikleri hakkında araştırma yapınız.

1. İnsanın Temel Müziksel Özellikleri


İnsanın olduğu her yerde müzik de var olmuştur. Müzik yapmak, insan için
vazgeçilmezdir. İnsanoğlu önceleri bedenini kullanarak müzik yapmış, zaman içinde çeşitli
çalgılar oluşturarak bedeninin yanı sıra bu çalgıları da kullanmıştır.

2
Zaman içinde gelişen yaylı çalgılar ailesinin en küçük üyesi olan keman, ses renginin
güzelliği ve duygusal anlatım zenginliğiyle çalgı toplulukları ararsında da önemli bir yer
tutmaktadır.
Türklerin yaklaşık 6. yüzyılda yaylı çalgı (yaylı kopuz) çaldığı bilinmektedir. Eski Türk
kaynaklarına göre yaklaşık 12. yüzyılda yaylı çalgı, “gıcak” ya da “ıklığ” (yay ile çalınan) olarak
adlandırılmıştır. Yaylı çalgılar, Türklerden Perslere onlardan da Araplar aracığıyla İspanyollara
ve İtalyanlara geçmiştir. Daha sonra Avrupa'da yaygınlaşıp gelişmiştir.

Rebec 12. yy.

12-13. yüzyıllarda kullanılan yaylar

Fiddle (Vielle) 13 - 14. yy.

3
12. ve 13. yüzyıllarda gezginci saz şairleri tarafından çalınan yaylı vielleler, omuza
dayanarak çalınan ilk yaylılardır.

Fiedel 13. yy. Fiedel 13. yy.

1500'lü yıllarda yapılmış Viyola da Bracio

Kemanın çalgı müziğindeki yeri ve önemi 17. yüzyıldan itibaren


giderek artmıştır. 1800'lü yıllarda kemanın yapısında önemli
değişiklikler olmuş; kemanın sapı uzatılmış, tuşesi genişletilmiştir.
Zaman içerisinde yay da daha geniş ve uzun bir biçim almıştır. Bu
değişikliklerle, gelişmiş bir sol el tekniğinin kullanımına uygun bir yapıya
kavuşturulmuştur.
Asya kökenli olan yaylı çalgılar Avrupa’ya geçtikten sonra hızlı
bir gelişim göstermiş, keman da bu gelişim sürecinden etkilenmiştir.
Avrupa’da gelişerek yaygınlaşan keman, Osmanlılarda ilk olarak saray
faslında kullanılmış (1740) ve göğüs üzerinde tutularak çalınmıştır.
Daha sonraları Donizetti Paşa tarafından 1828 yılında oluşturulan
Keman sanatçımız
orkestrada diğer çalgıların yanında keman da yer almıştır. Suna KAN
1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin önderi Atatürk, sanata
verdiği önemi Meclis’in açılışındaki söylevinin müziğe ayrılan bölümünde açıkça dile getirmiştir
(1934). “Bir ulusun yeni değişikliğine ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir.”
“Ulusal; ince duyguları, düşünceleri anlatan; yüksek deyişleri, söyleyişleri toplamak, onları bir an
önce, modern müzik kurallarına göre işlemek gerektir. Ancak bu düzeyde Türk ulusal müziği
yükselip, evrensel müzikte yerini alabilir.” Atatürk'ün bu sözlerinden sonra aynı yıl, bestecilerin
ve usta müzisyenlerin yetiştirilmesi ve devletçe korunması müzik alanında alınan kararlar
arasında yer almıştır. Bu kararın uygulanması 1940'lı yıllarda da sürmüş, yetenekli çocukların
eğitimlerine devlet desteği verilerek yurt dışında eğitim görmelerine olanak sağlanmıştır. Keman
sanatçımız Suna KAN da bu sanatçılarımızdan birisidir.

4
2. Kemanın Müziksel Anlatım Özellikleri

1. Etkinlik : Bir senfoni orkestrası konserine giderek ya da keman için yazılmış eserlerin
kayıtlarından birini dinleyerek hissettiklerinizi anlatınız.

Keman, müziksel anlatım zenginliğiyle orkestralarda önemli bir yer tutar. Eserlerdeki
ana temaları çoğunlukla kemanlar çalar.

3. Keman Çalmada İş Gören Vücut Bölümleri ve İşlevleri

2. Etkinlik : Keman çalan kişileri gözlemleyiniz. Çalgılarını çalarken vücutlarının hangi


bölümlerini nasıl kullandıklarını aşağıdaki resme bakarak anlatınız.

Keman çalmada iskelet, kas, beyin, sinir sistemi ve işitme, görme gibi algılama organları
da görev alır.

3. Etkinlik : Keman çalmada iskelet, kas, beyin, sinir sistemi ve algılama organlarının
görevlerinin neler olduğu hakkında bilgi toplayınız, bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

5
1. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

1. İnsanın yaşamında müziğin yeri ve önemini anlatan örnekler veriniz.

2. Aşağıdaki resimleri; kemanın gelişim sürecini dikkate alarak en eskiye 4, en yeniye 1 vererek
numaralandırınız.

3. Aşağıdaki resimden yararlanarak 1500'lü yıllarda yapılmış keman ile günümüz kemanı
arasında ne gibi yapısal farklar gözlemlediğinizi anlatınız.

4. Kemanın tarihçesiyle ilgili olarak keman sanatçılarımızın yetiştirilmesinde Atatürk'ün ne gibi


katkıları olmuştur? Araştırınız.

5. Keman çalarken insan, vücudunun hangi bölümlerini kullanır? Yazınız.


..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

Kendimi Değerlendiriyorum

Kemanın müziksel anlatım özellikleriyle ilgili olarak bir eseri dinlediğimde;


..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................

6
2. Ünite

Kemanın, Yayın Yapısı ve Seçimi

Hazırlık Çalışmaları

İnsanın fiziksel özelliklerine göre keman ve yay seçiminin önemi konusunda bilgi
edinerek arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. Kemanın ve Yayın Yapısı

Kemanın üst kapağı ladin çamından, arka kapak ve sapı ise akçaağaçtan yapılır. Keman
yapımında akustik hesaplar kullanılır. Göğüs (üst kapak), sırt (alt kapak) ve yanlıklardan oluşan
gövde, bir titreşim kutusudur. Genellikle 35,5 cm uzunluğundadır.
Göğsün üzerindeki ses eşiğinin iki yanında bulunan delikleri içte oluşan tınıyı dışarı
verir. Teltakacağına (kuyruk) takılı teller (kalından inceye sol- re- la- mi) ses eşiğinin ardından
tuşenin üstünden geçer ve burguların deliklerinde son bulur. Teltakacağı üzerinde, kolay akort
yapmak için takılan fiksler vardır. Teltakacağı, ucundaki iki delikten(kiriş) geçen bağırsak ile
kuyruk düğmesine bağlanır. Bu düğme, teltakacağının gövdeye tutturulmasını sağlar.
Sap, gövdeye tutturulmuş bir parçadır ve üzerinde tuşe bulunur. Tuşe, parmakların
tellere basmasına olanak sağlar. Tuşenin bittiği yerde sap eşiği bulunur. Baş; burguluk, burgular
ve salyangozun bulunduğu bölümdür. Burgular, tellerin takılmasını ve ses düzeninin
yapılmasını sağlar. Çenelik, kemanın omuzla baş arasında rahat tutulmasını sağlayan bir
parçadır.

7
1. Etkinlik : Bir keman atölyesine giderek ya da yazılı kaynaklardan araştırarak keman yapımıyla
ilgili edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Keman atölyesi

Yay; bir çubuk ile çubuğun iki ucuna takılı kıllar ve kılları gerip gevşetmeye yarayan bir
vidadan oluşur. Çubuğun inceleşen yerinin bitiminde uç, kalınlaşan yerinin bitimine yakın yerde
ise topuk(ökçe-dip) bulunur. Sarma; yayı tutan parmakların ağacı aşındırmasını engeller ve
yayın kolay kavranmasını sağlar.
Yaya takılan kıllar, atın kuyruğundaki kıllardan yapılır. At kıllarının yaylarda kullanılması
13. yüzyıla kadar uzanır.

Keman çalmaya başlamadan önce yayın kılları gerilir ve tellerden ses çıkması için kıllara
reçine sürülür.

8
2. Keman ve Yayın Bölümleri

2. Etkinlik : Aşağıdaki terimleri, yandaki keman şekli üzerinde belirtilen boşluklara yazınız. Bu
bölümleri kendi kemanınız üzerinde de gösteriniz.

...................
...................
Salyangoz ...................
Burgular ...................
Sap eşiği
Sap ...................
Teller
Tuşe
delikleri ...................
Ses eşiği
Fiksler
Teltakacağı(kuyruk)
Çenelik
Kiriş
...................
Kiriş düğmesi
...................
...................
...................
...................
...................
...................

3. Etkinlik : Aşağıdaki şekilde verilen keman tellerinin adlarını uygun yerlere yazınız.

...............
...............
...............
...............

Omuzluk, kemanın omuz önüne yerleştirilmesinde ve kemanın tutulmasında kolaylık


sağlar.

4. Etkinlik : Aşağıdaki resimlerin hangisinde “omuzluk” doğru takılmıştır?

9
5. Etkinlik : Aşağıdaki şekilde verilen burgulara hangi tellerin takılacağını yazınız.

...............
...............

...............
...............

6. Etkinlik : Aşağıdaki terimleri, yandaki yay çizimi üzerinde belirtilen boşluklara yazınız.

...................

...................

1. Uç
...................
2. Çubuk
3. Kıl
4. Vida
5. Topuk (ökçe-dip)
6. Sarma

...................

...................
...................

10
3. Keman ve Yayın Bakımı ve Korunması

Keman ve yayınızı keman kutusuna koyarak koruyunuz ve taşıyınız. Çok


soğuk, çok sıcak, çok nemli ya da çok kuru ortamlardan, güneş ve tozdan uzak
tutunuz. Çalışmanız bittikten sonra kemanınızı ve yayınızı yumuşak ve kuru bir bezle
silerek temizleyiniz ve kutusuna koyunuz.

4. İnsanın Yapısına Uygun Keman ve Yay Seçimi

Keman çalmada; insan, keman ve yay birbirleriyle


fiziksel uygunluk içinde olmalıdır. Keman ve yay; insan
bedeninin ölçüleri göz önüne alınarak çeyrek, yarım, üç çeyrek
ve tam olmak üzere dört değişik boyda yapılır. Kişi bunlardan
kendi bedenine uygun olanını seçer. Bedensel yapısına uygun
keman seçen kişi, çalgısıyla fiziksel ve duygusal bir uyum
sağladığından keman çalmada kolaylıkla ilerler.

Keman ve yayınızı seçerken öğretmeninizin ya da


keman sanatçılarının görüşlerini alabilirsiniz.

11
2. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

1. İzlemiş olduğunuz keman yapım aşamalarıyla ilgili gözlemlerinizi yazınız.


…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………..

2. Aşağıda verilen terimleri, yan tarafta verilen kemanın baş bölümündeki boşluklara yazınız.

...............

...............
Burguluk
Burgular
Salyangoz ...............

3. Aşağıdaki yay terimleri, yan tarafta verilen çizimdeki boşluklara yazınız.

...............

Vida
Topuk ...............
Kıl

...............

4. Kemanın bakımı ve korunmasında nelere dikkat edilmelidir? Açıklayınız.

5. Aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur ?

A) Keman nemli bezle temizlenir.


B) Keman kağıt peçeteyle temizlenir.
C) Keman kuru bezle temizlenir.
D) Keman hiçbir zaman temizlenmez.

6. Bedensel yapıya uygun keman ve yay seçilmesinin önemini yazınız.

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………........................

12
3. Ünite

Keman Çalmada Duruş ve Tutuş

Hazırlık Çalışmaları

Keman çalmaya hazırlanan bir kişinin neler yaptığını gözlemleyerek anlatınız.

1. Kemanda Duruş

Keman, ayakta ya da sandalyeye oturularak çalınır. Nota sehpası kullanılacaksa


notaların rahat okunabileceği bir uzaklık belirlenir. Ayakta ya da oturarak keman çalarken
ayakların yana doğru bir ayak boyu açık olması ve vücut ağırlığının eşit olarak iki ayak üzerine
dağılması sağlanır.

1. Etkinlik : Aşağıdaki resimlerden hangisi, ayakta keman çalmadaki doğru duruştur,


işaretleyiniz.

2. Etkinlik : Aşağıdaki resimlerden hangisi, oturarak keman çalmadaki doğru duruştur,


işaretleyiniz.

13
3. Etkinlik : Ayakta ve oturarak keman çalma duruşlarını, ayna karşısında ve sınıfınızda
arkadaşlarınızla uygulayarak doğru ve yanlışlarınızı gözlemleyiniz.

2. Keman Tutuş

Resim 1 Resim 2 Resim 3

Kemanı tutuştan önce omuzluk takılır, kemanın akordu yapılır ve gerekli duruş alınır. Sol
el, kemanı sapla gövdenin birleştiği yerden tutarak omuz önüne getirir. Keman, çeneyle sola yarı
çevrili baş arasında tutulur. Rahatlık sağlanınca sol kol sarkıtılır.

4. Etkinlik : Kemanı tutuşa hazırlık ve tutuşla ilgili, yukarıdaki resimlerden yararlanarak sınıfta
uygulama yapınız.

Keman tutuş çalışmalarınızı yaparken vücudun dik, kemanın yere paralel olmasını
sağlayınız

Çeneliğin 1700'lerin başlarında henüz kullanılmadığını, kemancıların bu nedenle


çoğunlukla çalgıyı teltakacağının sağından kavradığını biliyor muydunuz?

Çalışmalarınız sırasında baş ve gövdenin doğal ve rahat; bedenin esnek ve dengeli


olmasına dikkat ediniz.

Tutuşa hazırlık çalışmalarınızı yaptıktan sonra bu alıştırmayı düzenli aralıklarla


devam ettiriniz.

14
3. Yay Tutuş

Yay tutuş, sağ elin doğal durumu korunarak gerçekleştirilir. Sağ başparmak ucu, topuğun
çubukla buluştuğu yerle çubuk arasına yerleştirilir. Başparmağın eklem yerinin hafif dışa dönük
olması sağlanır. Başparmağın karşısına gelen orta parmak, uç boğumundan çubuğa temas
eder. İşaret, orta ve yüzük parmakları hafif kıvrılarak çubuğu kavrar. Böylece yumuşak ve rahat
bir tutuş sağlanır. Serçe parmağın ucu da çubuk üzerine yerleştirilir. El ve parmaklar yumuşak,
esnek ve elin doğal hâline uygun şekilde yayı tutar.

Önden yay tutuş

Üstten yay tutuş Arkadan yay tutuş

5. Etkinlik : Doğru yay tutuşla ilgili uygulama yapınız.

Yay tutuş çalışmalarınızı zaman zaman uygun boyuttaki bir kalem üzerinde de
yapabilirsiniz.

15
6. Etkinlik : Aşağıdaki resimlerden hangisi, doğru yay tutuşunu göstermektedir, işaretleyiniz.
Yanlış tutuşların nedenlerini açıklayınız.

4. İki Elin Uyumu(Eş Güdümü)

Keman; sola yarı çevrili başla çene arasında tutulduktan sonra sağ el, yayı tutar. Yayı
tutan el ve parmaklar yumuşak ve esnek olmalıdır.

7. Etkinlik : Aşağıdaki resimden yararlanarak keman ve yay tutuşla ilgili uygulama yapınız.

Duruş, keman ve yayı tutuş alıştırmalarını düzenli aralıklarla tekrarlayınız.

16
3. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

1. Aşağıdaki resimlerden hangisinin keman çalmada ayakların alması gereken doğru duruşu
gösterdiğini işaretleyiniz.

2. Aşağıdaki resimlerden keman tutuşla ilgili olarak hangisi doğrudur? İşaretleyiniz.

3. Aşağıdaki resimlerden yay tutuşta başparmağın doğru konumunu gösteren kutucuğu


işaretleyiniz.

Kendimi Değerlendiriyorum

Üniteyle ilgili olarak neler öğrendim?

…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………

17
4. Keman çalmada duruş, tutuş ve yay tutuşunuzu değerlendirmek için aşağıdaki dereceli
puanlama anahtarını kullanınız.

Keman çalmada duruş ve tutuşla ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, keman çalmada duruş uygulamalarını yaparken;
· ayaklarını bir ayak boyu açar. 4
· vücut ağırlığını eşit şekilde iki ayak üzerine verir.
Öğrenci, keman çalmada tutuş uygulamalarını yaparken;
· kemanı, hafifçe sola çevrili baş ile çene arasında tutar.
· kemanı yere parallel tutar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, keman çalmada duruş uygulamalarını yaparken;
· ayaklarını bir ayak boyu açar. 3
· vücut ağırlığını eşit şekilde iki ayak üzerine verir.
Öğrenci, keman çalmada tutuş uygulamalarını yaparken;
· kemanı, hafifçe sola çevrili baş ile çene arasında tutar.
· kemanı yere parallel tutar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, keman çalmada duruş uygulamalarını yaparken;
· ayaklarını bir ayak boyu açar.
2
· vücut ağırlığını eşit şekilde iki ayak üzerine verir.
Öğrenci, keman çalmada tutuş uygulamalarını yaparken;
· kemanı, hafifçe sola çevrili baş ile çene arasında tutar.
· kemanı yere parallel tutar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az bir tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, keman çalmada duruş uygulamalarını yaparken;
· ayaklarını bir ayak boyu açar.
1
· vücut ağırlığını eşit şekilde iki ayak üzerine verir.
Öğrenci, keman çalmada tutuş uygulamalarını yaparken;
· kemanı, hafifçe sola çevrili baş ile çene arasında tutar.
· kemanı yere paralel tutar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

18
4. Ünite

Keman Çalmada Sağ ve


Sol Elin Konumu ve Eş Güdümü

Hazırlık Çalışmaları

Keman çalan kişilerin sol ellerini keman sapına nasıl yerleştirdiklerini gözlemleyiniz.

1. Sol Elin Keman Sapında ve Tuşe Üzerindeki Konumu ve Durumu

Keman çalmada sol el, sap eşiğinin hemen önünde yer alırken sap, başparmakla işaret
parmağının arasında kalır. Başparmak dışındaki parmak uçları tuşeye dönük, doğal
yumuşaklıklarını korur durumda olmalıdır.

Sol elin konumunun önden görünüşü Sol elin konumunun arkadan görünüşü

1. Etkinlik : Yukarıdaki bilgilerden yararlanarak sol elin saptaki konumuna ilişkin sınıfta
uygulama yapınız.

Sol eliniz sap eşiğinin hemen önüne yerleşmiş durumdayken avuç içinizin sapa,
parmak uçlarınızın tuşeye dönük, bileğinizin ise düz olmasına dikkat ediniz.

19
2. Etkinlik : Keman tutuşunda sol elin doğru konumunu gösteren resmi işaretleyiniz.

Sol elinizi keman sapına yerleştirmeden önce duruş ve keman tutuşunuzu


denetlemeyi unutmayınız.

Sol eliniz sap eşiğinin hemen önüne yerleşmiş durumdayken avuç içinizin sapa,
parmak uçlarınızın tuşeye dönük, bileğinizin ise düz olmasına dikkat ediniz.

Sol eliniz keman sapındayken elinizi serbest bırakıp tekrar sapı tutunuz. Bu
çalışmayı sıkça tekrarlayınız.

Sol elinizi keman sapına yerleştirme çalışmalarınızı düzenli aralıklarla devam ettiriniz.

20
2. Sağ Elin Yayda ve Yayın Teller Üzerindeki Konumu ve Durumu

Yayın teller üzerindeki yeri, ses eşiği ile tuşe arasındaki bölgenin ortasıdır. Çalışmalara
“la” telinden başlanır ve yay, tele dik durur.

3. Keman Çalmada Sağ ve Sol Elin Eş Güdümü

Keman çalarken sağ ve sol el birlikte kullanılır. İki elin eş güdümlü kullanımı, eller
arasında bağlantı kurmayı gerektirir.
3. Etkinlik : Aşağıdaki resimden yararlanarak sol el keman sapındayken yayınızın ortasının “la”
teline doğru biçimde yerleştirilmesiyle ilgili uygulama yapınız.

4. Etkinlik : Aşağıdaki resimde keman ve yay tutuşla ilgili yanlışları bularak nedenlerini anlatınız.

Sol el sapta, parmaklar tuşeye dönük durumdayken yayınızın ortasını her gün belirli
aralıklarla “la” teli üzerine yerleştirip bırakınız. Bu işlemi, düzenli olarak tekrarlayınız.

21
4. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Keman çalmada sağ ve sol elin konumu ve eş güdümü ile ilgili olarak aşağıdaki puanlama
anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, sol elin konumu ve durumu ile ilgili uygulama yaparken;
· sol el, sap eşiğinin hemen önünde; sap, başparmakla işaret parmağının arasında
kalacak şekilde yerini alır.
· avuç içi, sapa dönük durur. 4
· parmak uçları, tuşeye dönük durur.
· bilek, düz durur.
Öğrenci, yayını tel üzerine yerleştirme uygulaması yaparken;
· yayı “la” telinde - ses eşiği ile tuşe arasına - tele dik olacak şekilde yerleştirir.

Aşağıdaki ölçütlerden en az dört tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, sol elin konumu ve durumu ile ilgili uygulama yaparken;
· sol el, sap eşiğinin hemen önünde; sap, başparmakla işaret parmağının arasında
kalacak şekilde yerini alır.
· avuç içi, sapa dönük durur. 3
· parmak uçları, tuşeye dönük durur.
· bilek, düz durur.
Öğrenci, yayını tel üzerine yerleştirme uygulaması yaparken;
· yayı “la” telinde - ses eşiği ile tuşe arasına- tele dik olacak şekilde yerleştirir.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, sol elin konumu ve durumu ile ilgili uygulama yaparken;
· sol el, sap eşiğinin hemen önünde; sap, başparmakla işaret parmağının arasında
kalacak şekilde yerini alır.
· avuç içi, sapa dönük durur. 2
· parmak uçları, tuşeye dönük durur.
· bilek, düz durur.
Öğrenci, yayını tel üzerine yerleştirme uygulaması yaparken;
· yayı “la” telinde - ses eşiği ile tuşe arasına- tele dik olacak şekilde yerleştirir.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, sol elin konumu ve durumu ile ilgili uygulama yaparken;
· sol el, sap eşiğinin hemen önünde; sap, başparmakla işaret parmağının arasında
kalacak şekilde yerini alır.
· avuç içi, sapa dönük durur. 1
· parmak uçları, tuşeye dönük durur.
· bilek, düz durur.
Öğrenci, yayını tel üzerine yerleştirme uygulaması yaparken;
· yayı “la” telinde - ses eşiği ile tuşe arasına - tele dik olacak şekilde yerleştirir.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

22
5. Ünite

Yayın Teller Üzerinde Kullanımı

Hazırlık Çalışmaları

Keman çalan kişileri gözlemleyerek kemandan ses üretirken sağ el ve kolun nasıl
hareket ettiğini arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. Yayın Teldeki Konumu

Kemandan ses üretme çalışmaları öncelikle yayın orta bölgesinde yapılır. Kemandan
ses üretmeye “la” telinden başlanır. Ses eşiğine paralel olarak tele yerleştirilen yay, kol ve yayın
doğal ağırlıkları dengelenerek çekilir. Bir süre durdurularak denetlenen yay, itilir. Bu işlem art
arda tekrar edilir.

Yayı çekme ve itme hareketleri sırasında çıkan sesin pürüzsüz, vurgusuz, dolgun
olmasına çalışılır. Yapılan ilk çalışmalar tartımsız da yapılabilir. Beklenen verim elde edildikten
sonra yayı çekip itme hareketleri arasındaki yayı durdurma süresi kısaltılır. Daha sonra yayı
durdurmadan çalışmalar devam ettirilir.

23
2. Yayı Tele Sürtüş

1. Etkinlik : Üst sınıflardaki keman öğrencilerini ya da bir konserde keman çalan kişileri izleyerek
sağ elin yayı tutarken ve kemandan ses üretirken yaptığı hareketleri gözlemleyip sınıfta
anlatınız.

la teli

Keman çalmaya “la” telinden başlanır.

2. Etkinlik : Aşağıdaki resimleri inceleyerek yayı çekme ve itme hareketlerinin doğru teknikle
gösterildiği resmin bulunduğu kutucuğu işaretleyiniz. Diğer resimlerdeki yanlışlıkların
nedenlerini söyleyiniz.

24
3. Etkinlik : Keman çalmada çekme ve itme hareketlerinin işaretlerini noktalı yerlere çiziniz.

Çekme İtme

......................... .........................

Boş tel, sol el parmak uçlarının tele bakar durumdayken tuşeye basmadığı durumdur. “0”
ile gösterilir.

3. Kemandan Ses Üretiş

4. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde (la) yayın orta bölgesinde çalınız.

Yayın orta bölgesi

Aşağıdaki alıştırmaları çalarken yayın orta bölgesini kullanınız. Yay çekme ve itme
çalışmalarınızı önce tartımsız da yapabilirsiniz. Her çekme ve itme hareketinden
sonra yayı durdurup duruşunuzu, keman ve yayı tutuşunuzu, yayın teldeki
konumunu denetleyiniz. Çalışmalarınızı ayna karşısında yapmanız faydalı olacaktır.

Kol ve bedeninizin doğal yumuşaklığında olmasına özen gösteriniz.

Çalışmalarda yayın doğal ağırlığı kullanılmalıdır. Yayın her noktasının eşiğe paralel
olması sağlanmalıdır. Sağ ön ve arka kol, çalışmaların yapıldığı tele uygun durumda
olmalıdır.

25
Aşağıdaki alıştırmayı yaparken “re” ve “la” tellerinden aynı anda eşit ses üretmeye

dikkat ediniz.

Ölçü sayısı bakımından sınırlı sayıda verilen bu alıştırmalar tekrarlanmalı, dinlendikten sonra
yeniden çalışılmalıdır.

Buraya kadar yayın orta bölgesinde yaptığınız yukarıdaki alıştırmaları şimdi de

tartımlı yapınız.

4. Belirli Sürelerle Yay Çekiş ve İtiş

5. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları; boş telde, yayın orta bölgesinde, yayı kısa sürelerle
durdurarak( ) çalınız.

26
9

Sağ ön ve arka kolunuzun, çalışmaların yapıldığı tele uygun açı ve durumda


olmasına dikkat ediniz.

10

11

12

13

27
14

Buraya kadar yapılan alıştırmalardan beklenen kazanımlar gerçekleştikten sonra yayı


durdurmadan yapılan çalışmalara geçilir ve düzgün, dengeli yay çekme ve itme hareketleri
yerleşinceye kadar çalışmalar sürdürülür.

6. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları; boş telde, yayın orta bölgesinde, yayı durdurmadan(-)
kesintisiz olarak çalınız.

Yay geçişlerinin vurgusuz, yumuşak ve düzgün olmasına özen gösteriniz.

15

16

17

28
18

19

20

21

Yayı durdurmadan yaptığınız çalışmaları düzenli aralıklarla tekrar ediniz.

29
5. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Yayı kullanmayla ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, yayı tel üzerinde çekme- itme ve yayı belirli sürelerde kullanmayla
ilgili uygulama yaparken;
· yayı ses eşiğine paralel olarak çekip iter. 4
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.
· yayı durdurarak belirli sürelerde çekip iter.
· yayı durdurmadan belirli sürelerde çekip iter.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, yayı tel üzerinde çekme- itme ve yayı belirli sürelerde kullanmayla
ilgili uygulama yaparken;
· yayı ses eşiğine paralel olarak çekip iter. 3
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.
· yayı durdurarak belirli sürelerde çekip iter.
· yayı durdurmadan belirli sürelerde çekip iter.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, yayı tel üzerinde çekme- itme ve yayı belirli sürelerde kullanmayla
ilgili uygulama yaparken;
· yayı ses eşiğine paralel olarak çekip iter. 2
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.
· yayı durdurarak belirli sürelerde çekip iter.
· yayı durdurmadan belirli sürelerde çekip iter.

Aşağıdaki ölçütlerden en az bir tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, yayı tel üzerinde çekme- itme ve yayı belirli sürelerde kullanmayla
ilgili uygulama yaparken;
· yayı ses eşiğine paralel olarak çekip iter. 1
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.
· yayı durdurarak belirli sürelerde çekip iter.
· yayı durdurmadan belirli sürelerde çekip iter.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

30
6. Ünite

Keman Çalmada Yayın Bölünümü ve Yay Şekilleri

Hazırlık Çalışmaları

Keman çalan kişilerin yayı kullanma şekillerini izleyerek izlenimlerinizi


arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. Yayın Bölümleri

Keman çalarken yay çeşitli bölümlere ayrılır. Bu bölümlerin her biri bir yay şeklini
oluşturur. Yayın uzunluğunun tamamı “bütün yay”, dibi ile ortası “alt yarı”, ortası ile ucu
arasındaki bölüm ise “üst yarı” olarak adlandırılır. Yay şekilleri doğru ve nitelikli ses üretimini
sağlamak için oluşturulmuştur.

Üst Yarı Alt Yarı


(üy) (ay)
Bütün Yay
(by)

2. Yarım Yayların Kullanımı

1. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları önce yayı durdurarak daha sonra durdurmadan üst ve alt
yarıda çalınız.

Alıştırmalarınızı çalmadan önce kemanınızın akordunun yapılmış olmasına dikkat


ediniz.

31
3. Bütün Yay Kullanımı

2. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

3. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde (re), önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.

32
4. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

10

11

12

5. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.

13

14

33
6. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, verilmiş yay hareket ve şekillerine göre çalınız.

15

16

17

18

7. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.

19

20

34
8. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

21

22

23

24

9. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.

25

26

35
10. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

27

28

29

30

11. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.

31

32

36
12. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

33

34

35

36

13. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, önce üst yarıda daha sonra alt yarıda çalınız.

37

38

37
14. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

39

40

41

42

15. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.

43

44

38
45

46

47

48

49

50

51

52

53

Yay şekilleriyle ilgili alıştırmaları her gün düzenli aralıklarla tekrarlayınız.

39
6. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Yay şekilleriyle ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, yay şekilleriyle ilgili uygulama yaparken;
· bütün yay kullanır. 4
· alt yarıyı kullanır.
· üst yarıyı kullanır.
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, yay şekilleriyle ilgili uygulama yaparken;
· bütün yay kullanır. 3
· alt yarıyı kullanır.
· üst yarıyı kullanır.
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, yay şekilleriyle ilgili uygulama yaparken;
· bütün yay kullanır.
2
· alt yarıyı kullanır.
· üst yarıyı kullanır.
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.

Aşağıdaki ölçütlerden en az bir tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, yay şekilleriyle ilgili uygulama yaparken;
· bütün yay kullanır. 1
· alt yarıyı kullanır.
· üst yarıyı kullanır.
· pürüzsüz ve vurgusuz ses üretir.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

40
2- ÖĞRENME ALANI

KEMANDA KONUMLAR

Ünite

Birinci Konum

41
Ünite

Birinci Konum

Hazırlık Çalışmaları

Keman çalmada konumların gerekliliği konusunda ilgili kaynaklardan bilgi edininiz.

“Kemanda konum” denince; sol elin keman sapında bulunduğu yer akla gelir. Kemanda
genel olarak yedi konum olduğu kabul edilir.
Birinci konum, sol el sap eşiğinin hemen önüne yerleşik durumdayken, dört parmağın
bastığı alandır. Bütün konumların temeli olan birinci konumda çalışmalara önce doğal ve birinci
durumlardan başlanır. Doğal durumda serçe parmak zorlanmadan tuşeye basmaya alışır ve
böylece birinci durumda daha kolay basar. Parmaklar; işaret parmağı “1”, orta parmak “2”, yüzük
parmağı “3” ve serçe parmak “4” olarak adlandırılır.

1. Birinci Konumda Doğal Durumda Parmak Durumları

1. Etkinlik : Aşağıdaki resim, doğal durumdaki sol eli göstermektedir. Okla gösterilen yerlere
uygun parmak numaralarını yazınız.

42
2. Etkinlik : Aşağıdaki resimde; “la” teli üzerinde verilen sol elin parmaklarını, dizek üzerindeki
notalarla eşleştiriniz.

3. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları, altlarında verilen yay şekillerine göre çalınız.

Alıştırmaları çalarken yayın, sürekli olarak eşiğe paralel olmasını sağlayınız


ve yayın bölümlerinden aynı nitelikte yumuşak, pürüzsüz ses elde etmeye özen
gösteriniz.

Sol el parmaklarınızın doğal yumuşaklığını koruyarak hafif bir baskıyla tuşeye


basmasına özen gösteriniz. Parmakları sert biçimde tuşeye basmak, başparmağı
sertleştirir. Bu sertleşme, keman çalmada önemli sorunlara yol açar.

43
2. parmağınızı, 1. parmağınızı kaldırmadan basınız.

44
3. parmağınızı, 1. ve 2. parmağınızı kaldırmadan basınız.

10

Ölçü sayısı bakımından sınırlı sayıda verilen bu alıştırmalar çok sayıda ardı ardına
yapılmalı, dinlendikten sonra yeniden çalışılmalıdır.

4. parmağınızı, 1, 2 ve 3. parmağınızı kaldırmadan basınız. Birinci konum


çalışmalarının tümünde tuşeye basma görevi alan parmağın dışında kalan
parmaklarınızın yerinden kalkmamasına dikkat ediniz.

11

12

45
13

14

“re” telinde çalışmalarınızı yaparken sol kolunuzun dirseğini ( “la” teline göre) biraz
daha öne doğru getiriniz. Sağ ön ve arka kolunuzun da “re” telinin konumuna uygun
açıda olmasına dikkat ediniz.

15

16

46
Aşağıdaki türküde önce boş tel, daha sonra 1, 2 ve 3. parmakların bastığı notaları
bütün yayda çalarak başlangıç sesini bulunuz.

BİR DALDA İKİ KİRAZ

17

2. Birinci Konumda Birinci Durumda Parmak Durumları

4. Etkinlik : Aşağıdaki resimde; la teli üzerinde verilen sol elin parmaklarını, dizek üzerinde
verilen notalarla eşleştiriniz.

5. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmalarda 4. parmağınızın şimdiye kadar çaldığınız alıştırmalara göre


nasıl bir değişiklik göstererek tuşeye bastığını söyleyiniz. Daha sonra alıştırmaları çalınız.

18

47
19

20

21

22

Alman Şarkısı
23

48
6. Etkinlik : “re” telinde şimdiye kadar çaldığınız alıştırmalara göre aşağıdaki alıştırmalarda 4.
parmağınızın ne gibi bir değişiklik göstererek tuşeye bastığını söyleyiniz. Daha sonra
alıştırmaları çalınız.

24

25

26

27

49
28

3. Birinci Konumun Önemi

Birinci konum, bütün konumların temelidir; bu nedenle birinci konum, temel konum
olarak da bilinir.

4. Etkinlik : “la” ve “re” tellerinde çalarken sağ kolunuzun aldığı durumları gözlemleyerek
arasındaki farkı söyleyiniz; daha sonra aşağıdaki alıştırmaları çalınız.

Sağ kolunuzun ön ve arka bölümlerinin, geçtiğiniz tele uygun durumda olmasına


özen gösteriniz.

29

30

31

*3. parmağınızı, 2. parmağınız görev alıncaya kadar kaldırmayınız.


**Yayınızı kaldırmadan önce durdurunuz.

50
32

33

34

Alman Şarkısı

35

51
Aşağıdaki alıştırmayı çalarken yayınızı iki telden eşit ses üretebilecek konumda
kullanmaya dikkat ediniz.

36

5. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları, altlarında verilen yay şekillerine göre çalınız.

Çalışmalarınızı “mi” telinde yaparken sağ kolunuzun dirseğini ( “la” teline göre) çok az
geriye doğru getiriniz. Sağ kolunuzun ön ve arka bölümlerinin de “mi” telinin
bulunduğu konuma uygun açıda olmasını sağlayınız.

37

38

39

52
Çalışmalarınızı “mi” telinde yaparken parmak uçlarınızın tuşeye dönük, bileğinizin ise
düz olmasına dikkat ediniz.

40

41

42

53
6. Etkinlik : “la” ve “mi” tellerinde çalarken sağ kolunuzun aldığı durumları gözleyerek
aralarındaki farkı söyleyiniz; daha sonra alıştırmaları çalınız.

43

44

45

46

54
47

7. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları, altlarında verilen yay şekillerine göre çalınız.

48

49

50

55
Alıştırmaları çalarken yayın bölümlerinden aynı nitelikte yumuşak ve pürüzsüz ses
elde etmeye özen gösteriniz.

51

52

53

56
8. Etkinlik : “sol” ve “re” tellerinde çalarken sağ kolunuzun aldığı durumları gözlemleyerek
aralarındaki farkı söyleyiniz; daha sonra alıştırmaları çalınız.

54

55

56

1. 2.

57
57

Birinci konumla ilgili çalışmalarınızı her gün, planlı olarak yapınız.

58
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

1. Birinci konumun önemini açıklayınız.


....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

2. Birinci konumun sap ve tuşe üzerindeki yerini açıklayınız.


....................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

3. Doğal ve birinci durumlar arasındaki benzerlik ve farklılıkları ilgili yerlere yazınız.

Benzerlikler Farklılıklar

Doğal ve Birinci Durumlar

4. Kemanda parmaklar; işaret parmağı ….., orta parmak .…, yüzük parmağı .…. ve serçe
parmak …… rakamıyla gösterilir.

5. Aşağıdaki alıştırmada notaların üzerine parmak numaralarını yazınız.

59
Birinci konumla ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, I. konumla ilgili uygulama yaparken;
· parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar.
4
· sol el, sapta yerini alır.
· seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlar.
· yayı, eşiğe paralel kullanır.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, I. konumla ilgili uygulama yaparken;
· parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. 3
· sol el, sapta yerini alır.
· seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlar.
· yayı, eşiğe parallel kullanır.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, I. konumla ilgili uygulama yaparken;
· parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. 2
· sol el, sapta yerini alır.
· seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlar.
· yayı, eşiğe parallel kullanır.

Aşağıdaki ölçütlerden en az bir tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, I. konumla ilgili uygulama yaparken;
· parmaklarını, dört telde temiz ses elde edecek şekilde tuşeye basar. 1
· sol el, sapta yerini alır.
· seslerin vurgusuz ve pürüzsüz olmasını sağlar.
· yayı, eşiğe parallel kullanır.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

60
3- ÖĞRENME ALANI

KEMANDA TEKNİKLER

Ünite

Legato ve Detaşe Çalma Teknikleri

61
Ünite

Legato ve Detaşe Çalma Teknikleri

Hazırlık Çalışmaları

Keman çalmada legato ve detaşe (bağlı ve bağsız) çalma tekniklerin neler olduğunu
araştırınız.

Yay tekniği, yaylı çalgılarda ifade edilmek istenen müziğin doğru şekilde duyurulabilmesi
için gereklidir. Yayı kullanma becerisinin biçimlendirilmesiyle oluşan ve birçok çeşidi bulunan
yay teknikleri denince aklımıza ilk olarak bağlı ve bağsız çalma teknikleri gelir.

1. Legato Tekniğinin Genel Özellikleri

Bağlı çalma tekniği, notaların bir yayda kesintisiz olarak bağlanıp çalınmasıdır. Bağ
işareti ( ) şekliyle gösterilir. Bağlı çalma tekniğinde yay değiştirmeler kesintisiz, yumuşak
ve pürüzsüz olmalıdır. Kemandan çıkan sesler, adeta sonsuz uzunlukta bir yayla çalınıyormuş
etkisi vermelidir. Tel geçişleri de yumuşak biçimde yapılmalı ve yakalanan nitelikli ses, devam
ettirilmelidir.

62
2. Legato Tekniğinde Etüt Çalma

1. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “la” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.

Çalışmalarınızı yaparken parmak ve yay geçişlerinin kesintisiz olmasına özen


gösteriniz.

Aşağıdaki alıştırmaları, bağlı notalarda yayınızı eşit bölerek ve temiz ses elde ederek
yavaş tempolarda çalınız; daha sonra bu uyarıları dikkate alarak alıştırmaları
hızlandırabilirsiniz.

Mathiev CRİCKBOOM
(Metyu KRİKBUM)

63
4

64
2. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “re” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.

Sağ ve sol kolunuzun “re” teline uygun konumda olmasına dikkat ediniz.

10

65
3. Etkinlik :Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “re-la” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.

Aşağıdaki alıştırmaları çalarken sağ kol ve bileğinizin esnek olmasına özen gösteriniz.

11

* Sol kolunuzun “ re” telinde çalmaya uygun konumda olmasına dikkat ediniz.

12 ve 13. alıştırmaları çalarken yayınızı, dörtlük nota değerlerine göre eşit olarak
bölmeye özen gösteriniz.

Aşağıdaki alıştırmaları çalarken “re” ve “la” telinde görev alan parmağın dışındaki
parmakları da kaldırmayınız (parmak tutma).

12

13

66
Aşağıdaki alıştırmayı, öğretmeninizin çaldığı ezgiyi de dikkatle takip ederek aynı
tempoda birliktelik sağlayarak çalınız.

Handan DARENDELİOĞLU

14

67
4. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “mi” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.

Sağ ve sol kolunuzun “mi” teline uygun konumda olmasına dikkat ediniz.

15

16

17

68
5. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “la- mi” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.

18

19

Alıştırmaları çalarken yay geçişlerinin; kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz olmasına


özen gösteriniz.

20

69
6. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “sol” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.

Sağ ve sol kolunuzun “sol” teline uygun konumda olmasına dikkat ediniz.

21

22

7. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “sol -re” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.

23

24

70
25

8. Etkinlik : “la” telinde çaldığınız alıştırmalarda ikinci parmağınızın, birinci parmağa göre nasıl
durum aldığını söyleyiniz. Aşağıdaki alıştırmayı çalarken ikinci parmağınızın ne gibi bir değişiklik
gösterdiğini belirtiniz.

26

27

71
28

Alıştırmaları çalarken yay geçişlerinin kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz olmasına özen


gösteriniz.

29

Alıştırmaları çalarken sol el ve kolunuzun “la” teline uygun konumda, sağ kolunuzun ön
ve arka bölümlerinin ise “la” teline uygun açıda olmasına dikkat ediniz.

30

72
THE LİTTLE TATTLER
Christian Heinrich HOHMANN
(Kristiyan Henrih HOHMAN)

31

9. Etkinlik : “re” telinde verilen aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, ikinci
parmağın tuşeye basması sırasında ne gibi değişiklikler olduğunu söyleyiniz.

32

33

73
34

10. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “re - la” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.

35

Handan DARENDELİOĞLU

36

74
Handan DARENDELİOĞLU

37

11. Etkinlik : “mi” telinde verilen aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, ikinci
parmağın tuşeye basması sırasında ne gibi değişiklikler olduğunu söyleyiniz.

38

39

75
40

12. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “la - mi” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.

41

Handan DARENDELİOĞLU

42

76
13. Etkinlik : “sol” telinde verilen aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, ikinci
parmağın tuşeye basması sırasında ne gibi değişiklikler olduğunu söyleyiniz.

“Sol” telinde alıştırmaları çalarken yay geçişlerinin kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz


olmasına özen gösteriniz.

43

44

45

77
14 Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “sol - re” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.

46

47

15. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, birinci parmağınızın
tuşeye basması sırasında ne gibi bir değişiklik olduğunu söyleyiniz.

Alıştırmaları çalarken yay geçişlerinin kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz olmasına özen


gösteriniz.

48

78
Çalışmalarınızı uygularken sağ ve sol kolunuzun, çaldığınız tele uygun konumda
olmasına özen gösteriniz.

49

50

SERİOUS ENDEAVOR
Christian Heinrich HOHMANN

51

79
THE EVENİNG STROLL

Christian Heinrich HOHMANN

52

Son

Başa Dön

80
Alıştırma ve etütleri çalarken yay geçişlerinin; kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz
olmasına özen gösteriniz.

53

81
3. Legato Tekniğinde Eser Çalma

16. Etkinlik : Aşağıdaki eserleri, bağlı çalma tekniğine uygun olarak çalınız.

58-61 numaralı eseri çalabilmek için aşağıda verilen alıştırmaları legato tekniğine
uygun olarak çalınız.

54

55

82
Alıştırmaları çalarken yayınızı nota değerlerine göre eşit bölmeye özen gösteriniz.

56

57

Alıştırmaları çalarken yay geçişlerinin kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz olmasına özen


gösteriniz.

SARAY YOLU
Türkü
Yöre: Elazığ

58

59

83
SALINMA
Ali UÇAN
Giriş

59

84
Mathiev CRİCKBOOM

60

61

85
HALAYLAMA

Giriş

62

Bitiriş

86
Mathiev CRİCKBOOM

63

87
Alıştırmaları çalarken yayı, nota değerlerine göre bölmeye özen gösteriniz.

64

65

ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ
Türkü
Yöre:Kastamonu

66

AKDENİZ MARŞI
Leyla SAZ

67

88
AL MENDİLİ

Düzenleyen:Ali UÇAN

68

89
69

Aşağıdaki alıştırmayı, metronom yardımıyla farklı tempolarda çalınız.

70

90
71

72

73

74

91
Christian Heinrich HOHMANN

Öğrenci

75
Öğretmen

August HARDER
(Ogust HARDIR)

Öğrenci

76
Öğretmen

92
4. Detaşe Tekniğinin Genel Özellikleri

Bağsız çalma; notaları birbirinden ayırarak her bir notayı, yayın ayrı bir hareketiyle
çalmadır. Notaların üzerine konulan çizgiyle (-) gösterilir. Belirgin bir biçimde yayın ayrı
hareketleriyle çalınan sesler arasında boşluk oluşturulmaz ve kesinti yapılmaz. Bağsız çalma
tekniği genellikle yayın ortasında, ortanın biraz üstünde ve üst yarıda uygulanır. Yayın tellerle
buluşmasından ortaya çıkan seslerin aynı nitelikte devam etmesine özen gösterilir.

5. Detaşe Tekniğinde Etüt Çalma

17. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırma ve etütleri, bağsız çalma tekniğine uygun olarak çalınız.

77

78

79

80

93
81

82

83

Edip GÜNAY

84

94
85

86

87

88

89

95
6. Detaşe Tekniğinde Eser Çalma

18. Etkinlik : Aşağıdaki eserleri, detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınız.

TAMBURİN Jean Philippe RAMEAU


(Jan Filip RAMO)

90

BİLMEM ŞU FELEĞİN
Türkü
Yöre: Orta Anadolu

91

SİLİFKE TÜRKÜSÜ
Türkü
Yöre: Silifke

92

96
ZEYBEKLENİM
Ali UÇAN

93

19. Etkinlik : Aşağıdaki ezgi ve eserleri, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız.

AL MENDİLİ
lik

s. 203 Türkü
Düzenleme:Şinasi ÇİLDEN

94

97
Sağ ön ve arka kolunuzun, geçtiğiniz tele uygun durumda olmasına dikkat ediniz.

lik

s. 204

A. SULİMOV
Andante

95

Christian Heinrich HOHMANN

96

98
Franz WOLFAHRT
(Fıranz VOLFART)

97

lik
YAYLA ÇİÇEK

s. 206

Türkü

98

99
ANKARA TÜRKÜSÜ

Türkü
Yöre: Ankara

99

Bağlı ve bağsız çalma tekniğiyle ilgili çalışmalarınızı her gün, planlı olarak yapınız.

100
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

1. Kemandaki temel yay tekniklerinin adlarını yazınız.

a) …………….. b) ……………

2. Kemanda, bağlı (legato) çalma tekniğini uygularken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

3. Kemanda, bağsız (detaşe) çalma tekniğiyle ilgili neler öğrendiğinizi yazınız.

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

4. Aşağıdakilerden hangisi, kemanda bağlı çalma tekniğinin işaretidir?


A) B) C) D) E)

5. Aşağıdakilerden hangisi, kemanda bağsız çalma tekniğinin işaretidir?


A) . B) C) D) E) ,

6. Aşağıdaki ezginin yay tekniğini bağsız ve bağlı çalma işaretleri koyarak düzenleyiniz.

Kendimi Değerlendiriyorum

Bağlı ve bağsız çalma tekniğiyle ilgili olarak Bağlı ve bağsız çalma tekniğiyle ilgili olarak
en çok .............................................................. en kolay ...............................................................
numaralı etütlerde zorlandım; çünkü numaralı etütleri yaptım;çünkü

......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
........................................................ ..........................................................

101
Bağlı ve bağsız çalma tekniklerinin kullanıldığı eserleri çalarken aşağıdaki puanlama
anahtarını kullanınız.
Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda, kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
4
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda, kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
3
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda, kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
2
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda, kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
1
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, bağlı ve bağsız çalma tekniklerini kullandığı etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

102
4- ÖĞRENME ALANI

DİZİLER-ETÜTLER-ESERLER

Üniteler

1- Sol Majör Dizi-Etüt-Eser


2- Mi Minör Dizi-Etüt-Eser
3- Rast Makamında Dizi-Etüt-Eser
4- Re Majör Dizi-Etüt-Eser
5- Si Minör Dizi-Etüt-Eser
6- La Majör Dizi-Etüt-Eser
7- Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser
8- Hüseyni Makamında Dizi-Etüt-Eser
9- Fa Majör Dizi-Etüt-Eser
10- Re Minör Dizi-Etüt-Eser
11- Do Majör Dizi-Etüt-Eser
12- La Minör Dizi-Etüt-Eser

103
1. Ünite

Sol Majör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Sol majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz; edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla
paylaşınız.

Kemanda diziler, seslerin yükseklik sırasına göre art arda dizilmesiyle oluşur. Keman
etütleri, keman çalmada teknik ya da müzikal anlatım güçlüklerini aşmak amacıyla yazılır.
Eserler ise sanatsal bir değeri olan, kemanın tüm teknik ve müzikal becerilerini ortaya koyan
ürünlerdir.

1. Sol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Sol majör dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav çalındığında ise dört teli
kapsar. Sol majör dizisinde birinci oktav iki tele, ikinci oktav ise üç tele yayılır. Dizi, ses değiştirici
işaret olarak fa diyez alır. Diyez işareti, dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi
gösterilir.

1. Etkinlik : Aşağıdaki sol majör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

104
2

105
7

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

106
10

2. Sol Majör Tonunda Etütler

2. Etkinlik: Aşağıdaki sol majör etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Aşağıdaki alıştırmayı, öğretmeninizin çaldığı ezgiyi de dikkatle takip ederek aynı


tempoda birliktelik sağlayarak çalınız.

Joseph FRÖHLİCH
(Cosef FRÖLİH)

11

107
Ali UÇAN

12

108
Robert PRACHT
(Robert PRAHT)

13

3. Sol Majör Tonunda Eserler

3. Etkinlik : Aşağıdaki sol majör eserleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.


lik LONG LONG AGO
s. 205
Thomas Henry BAYLY
Moderato (Tomas Henri BAYLİ)

14

109
KAHRAMAN
George Frideric HAENDEL
(Corc Fredrih HENDEL)

15

110
1. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Sol majör dizisinin aldığı değiştirici işareti söyleyiniz.


Sol majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, sol majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

111
2. Ünite

Mi Minör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Mi minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki benzerlik ve farklılıkları söyleyiniz.

1. Mi Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda, mi minör dizisi bir oktav çalınır ve iki teli (re- la) kapsar. Bütün minör
dizilerde olduğu gibi mi minör dizisi de doğal, armonik ve melodik olarak çeşitlenir. Doğal dizi,
ses değiştirici işaret olarak fa diyez alır. Buna ek olarak armonik mi minör, re diyez; melodik
mi minör ise do diyez ve re diyez işaretini alır. Melodik mi minör dizisi, inici olarak doğal hâliyle
çalınır.

1. Etkinlik : Aşağıdaki mi minör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

112
4

Aşağıdaki dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

10

113
11

12

2. Mi Minör Tonunda Etütler

2. Etkinlik : Aşağıdaki mi minör etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Franz WOLFAHRT

13

Franz WOLFHART

14

114
3. Mi Minör Tonunda Eserler

3. Etkinlik : Aşağıdaki mi minör eserleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Christian Heinrich HOHMANN

Öğrenci

15
Öğretmen

115
“KING ARTHUR” OPERASINDAN

lik

s. 188
Henry PURCELL
(Henri PÖRSIL)

16

Günlük “mi minör” dizi çalışmalarınızı yaparken değişik yay şekil ve tekniklerini
kullanınız. Kendi seçtiğiniz düzeyinize uygun “mi minör” etütleri, bağlı ve bağsız
çalma teknikleri ünitesindeki uyarıları dikkate alarak çalınız.

116
2. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Mi minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


Mi minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, mi minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

117
3. Ünite

Rast Makamında Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Rast makamında dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız
dizilerle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. Rast Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Sol rast dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav çalındığında ise dört teli
kapsar. Sol rast dizisinde birinci oktav iki tele, ikinci oktav ise üç tele yayılır. Dizi, ses değiştirici
işaret olarak fa diyez ve bir koma si bemol alır. Tampere sistemde komalı si bemol
kullanılmadığından dizi, fa diyez değiştirici işaretine göre çalınır. Rast dizisinin değiştirici
işaretleri, yirmi dört perdeli sistemde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir.

24 perdeli sistemde rast makamı dizisi

Tampere sistemde rast makamı dizisi

Re perdesi üzerinde rast makamı dizisi

118
1. Etkinlik : Aşağıda verilen sol ve re rast dizileri, önce bütün yayda iki bağlı, sonra bağsız çalma
tekniğine uygun olarak çalınız.

2. Rast Makamında Etütler


2. Etkinlik : Aşağıdaki rast etüdü, uygun yay teknikleriyle çalınız.

Aytekin ALBUZ

119
3. Rast Makamında Eserler

3. Etkinlik : Aşağıdaki rast eserleri, uygun yay teknikleriyle çalınız.

YOLLAR VE VATANIM
Hasan SOYSAL

GÜLNİHAL

120
3. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Rast makamı dizisinin aldığı değiştirici işareti söyleyiniz.


Rast makamında dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, rast makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

121
4. Ünite

Re Majör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Re majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz.Daha önce çaldığınız dizilerle
arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. Re Majör Dizisinde Değişk Yay Şekilleri

Birinci konumda re majör dizisi, bir oktav çalınır ve iki teli (re- la) kapsar. Ses değiştirici
işaret olarak fa diyez ve do diyez alır. Diyez işaretleri, dizek üzerinde ölçü sayısından önce
aşağıdaki gibi gösterilir.

1.Etkinlik: Aşağıdaki re majör dizileri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

122
4

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

123
2. Re Majör Tonunda Etütler

2. Etkinlik : Aşağıdaki re majör etütleri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Robert PRACHT

3. Re Majör Tonunda Eserler

3.Etkinlik: Aşağıdaki re majör eserleri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Almanya’dan

124
NORVEÇ HALK ŞARKISI
Düzenleyen : Maia BANG
(Maia BENG)

10

Wolfgang Amadeus MOZART


(Vofgang Amadeus MOZART)
MENUET Düzenleme: Maia BANG

11

2 3

125
4. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Re majör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


Re majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

126
6. Ünite

Si Minör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Si minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz, Daha önce çaldığınız dizilerle
arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. Si Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda; si minör dizisi bir oktav çalındığında üç teli (sol- re- la), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci oktav üç telde, ikinci oktav iki telde çalınır. Doğal
dizi, ses değiştirici işaret olarak fa diyez ve do diyez alır. Buna ek olarak armonik si minör, la
diyez; melodik mi minör ise sol diyez ve la diyez işaretini alır. Melodik si minör dizisi inici olarak
doğal hâliyle çalınır.

1.Etkinlik : Aşağıdaki si minör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

127
3

128
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

10

11

129
2. Si Minör Tonunda Etütler

2. Etkinlik : Aşağıda verilen si minör etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Aşağıdaki etüdü, öğretmeninizin çaldığı ezgiyi de dikkatle takip ederek aynı tempoda
birliktelik sağlayarak çalınız.

Maia BANG

12

3. Si Minör Tonunda Eserler


3. Etkinlik : Aşağıda verilen si minör eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

lik
RONDO

s. 195
Johan Sebastian BACH
(Yohan Sebastiyan BAH)

13

130
131
5. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Si minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


Si minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, si minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, si minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, si minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, si minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, si minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, si minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

132
6. Ünite

La Majör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

La majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz, daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. La Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda la majör dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci ve ikinci oktav ikişer telde çalınır. Diyez işaretleri,
dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir.

1.Etkinlik: Aşağıdaki la majör dizileri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

133
3

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

134
2. La Majör Tonunda Etütler

2.Etkinlik: Aşağıdaki la majör etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Aşağıdaki etüdü önce iki bağlı daha sonra dört bağlı olarak bütün yayda çalınız.

Robert PRACHT

135
3. La Majör Tonunda Eserler

3. Etkinlik: Aşağıdaki la majör eserleri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.


lik
s. 198
190 İKİ DANS

Johann Adolph HASSE


(Yohan Adolf HASSE)

136
ALMAN DANSI

lik

s. 189
190 Joseph HAYDN
(Cozef HAYDIN)

10

137
6. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

La majör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


La majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci,la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

138
7. Ünite

Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Fa diyez minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Ddaha önce çaldığınız sol
majör dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekileri

Fa diyez minör dizisi, bir oktav çalınır ve üç teli (re- la- mi) kapsar. Doğal dizi, ses
değiştirici işaret olarak fa diyez, do diyez ve sol diyez alır. Buna ek olarak armonik fa diyez
minör, mi diyez; melodik mi minör ise re diyez ve mi diyez işaretini alır. Melodik fa diyez minör
dizisi inici olarak doğal hâliyle çalınır.

1. Etkinlik : Aşağıdaki fa diyez minör dizilerini, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

139
4

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

140
2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler

2. Etkinlik : Aşağıdaki fa diyez minör etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Jacques Ferel MAZAS


(Cakuez Ferel MAZAS)

10

141
3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler

3. Etkinlik : Aşağıdaki fa diyez minör eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Finlandiya’dan

11

Günlük “fa diyez minör” dizi çalışmalarınızı yaparken değişik yay şekil ve teknikleri
kullanınız. Kendi seçtiğiniz düzeyinize uygun “fa dizey minör” etütleri, bağlı ve bağsız
çalma teknikleri ünitesindeki uyarıları dikkate alarak çalınız.

142
7. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Fa diyez minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


Fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa diyez minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

143
8. Ünite

Hüseyni Makamında Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Hüseyni makamında dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız
sol majör dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1.Hüseyni Makamında Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda; la hüseyni dizisi bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci ve ikinci oktav ikişer telde çalınır. Ses değiştirici
işaret olarak fa diyez alır.

24 perdeli sistemde la hüseyni makamı dizisi

Tampere sistemde la hüseyni makamı dizisi

Tampere sistemde re hüseyni makamı dizisi

1.Etkinlik : Aşağıdaki hüseyni makamı dizilerini, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

144
2

2. Hüseyni Makamında Etütler

2.Etkinlik : Aşağıda verilen hüseyni makamındaki etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

ÇEŞİTLEME

Ali UÇAN

145
3. Hüseyni Makamında Eserler

3.Etkinlik : Aşağıda verilen hüseyni makamındaki eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

HÜSEYNİ EZGİ

lik

s. 192

Aytekin ALBUZ

146
8. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

La ve re hüseyni makamı dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


La ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama
anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la ve re hüseyni makamında dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

147
9. Ünite

Fa Majör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Fa majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. Fa Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda, fa majör dizisi bir oktav çalınır ve üç teli (re- la- mi) kapsar. Bemol işareti,
dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir.

1.Etkinlik: Aşağıdaki fa majör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

148
3

2. Fa Majör Tonunda Etütler

2.Etkinlik : Aşağıdaki fa majör etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Robert PRACHT

149
Robert PRACHT

3.Fa Majör Tonunda Eserler

3.Etkinlik: Aşağıdaki fa majör eserleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

lik

s. 191
190
Paul PEUERL
(Pol PÖRL)

150
ATAM
Ziya AYDINTAN
Düzenleyen: Ali UÇAN

151
9. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Fa majör dizisinin aldığı değiştirici işareti söyleyiniz.


Fa majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, fa majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

152
10. Ünite

Re Minör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Re minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1. Re Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda, dört teli kapsayan re minör dizisi, iki oktav çalınır. Dizi, çıkıcı olarak re
telinde 1. parmaktan, inici olarak da mi telinde 4. parmaktan başlar. Dizi, ses değiştirici işaret
olarak fa diyez ve do diyez alır.
Armonik re minör dizisi, 7. derecesi (do) yarım ses tizleştirilerek çalınır. Melodik re minör
dizisi ise çıkarken 6 ve 7. dereceleri (si, do) yarım ses tizleştirilerek; inerken de doğal hâliyle
çalınır.

1. Etkinlik: Aşağıdaki re minör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

153
3

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

154
7

2. Re Minör Tonunda Etütler

2. Etkinlik: Aşağıdaki re minör etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Robert PRACHT

Alıştırma ve etütleri çalarken yayınızı nota değerlerine uygun uzunluklarda bölerek


kullanmaya özen gösteriniz.

155
3. Re Minör Tonunda Eserler

3. Etkinlik: Aşağıdaki re minör eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Ukrayna Halk Ezgisi


İkinci sesi düzenleyen: Ali UÇAN

Öğrenci

9
Öğretmen

156
10. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Re minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


Re minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, re minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

157
11. Ünite

Do Majör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

Do majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1.Do Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda, dört teli kapsayan do majör dizisi, iki oktav çalınır. Dizi, çıkıcı olarak sol
telinde 3. parmaktan, inici olarak da mi telinde 4. parmaktan başlar. Dizi, ses değiştirici işaret
almaz.

1.Etkinlik: Aşağıdaki do majör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

158
3

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

159
2. Do Majör Tonunda Etütler

2.Etkinlik: Aşağıdaki do majör etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Robert PRACHT

160
3. Do Majör Tonunda Eserler

3.Etkinlik: Aşağıdaki do majör eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Joseph FRÖHLICH

161
11. ÜNİTE Ölçme ve Degerlendirme Çalışmaları

Do majör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


Do majör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, do majör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

162
12. Ünite

La Minör Dizi-Etüt-Eser

Hazırlık Çalışmaları

La minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz; daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.

1.La Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri

Birinci konumda, la minör dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci ve ikinci oktav ikişer telde çalınır.
Doğal dizi, ses değiştirici işaret almaz. Buna ek olarak armonik la minör sol diyez,
melodik la minör ise fa diyez ve sol diyez işaretlerini alır. Melodik la minör dizisi inici olarak
doğal hâliyle çalınır.

1.Etkinlik: Aşağıdaki la minör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

163
3

Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.

164
7

2. La Minör Tonunda Etütler

2.Etkinlik: Aşağıdaki la minör etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Robert PRACHT

165
Nicolas LAOUREUX
(Nikolas LOREKS)

10

166
3.La Minör Tonunda Eserler

3.Etkinlik: Aşağıdaki la minör eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Maia BANG

11

167
12. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

La minör dizisinin aldığı değiştirici işaretleri söyleyiniz.


La minör tonunda dizi, etüt ve eserleri çalarken aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, la minör tonunda dizi, etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

168
5- ÖĞRENME ALANI
KEMAN MÜZİĞİNDE DÖNEMLER

Üniteler

Rönesans (Yeniden Doğuş) Dönemi

169
Ünite

Rönesans (Yeniden Doğuş) Dönemi

Hazırlık Çalışmaları

Rönesans dönemine ait ezgi ve eserler bulup inceleyiniz; edindiğiniz bilgileri


arkadaşlarınızla paylaşınız.

1. Rönesans Döneminin Müziksel Biçim Özellikleri

1. Etkinlik: Keman müziğinde Rönesans dönemi konusunda ilgili kaynaklardan bilgi toplayınız;
edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

“Rönesans”ın kelime anlamı “yeniden doğuş” tur. Rönesans Dönemi, Orta Çağ’ın dinsel
düşünce sisteminden kurtulmayı hedeflemiştir. Sanat eserleri yeniden gerçeği çizmeye,
duyguları ve hareketi yoğunlaştırmaya yönelmiş, müzik sanatı da bu düşüncelerden
etkilenmiştir.
Keman müziğinde Rönesans dönemi (1400-1600) 150-200 yıllık bir süreci kapsar. Bu
dönemde vokal müziğin kemana uygulandığı bilinmektedir. Dönemin sonlarına doğru, keman
müziğinin geliştiği ve keman için konçertolar yazıldığı görülmektedir. Aynı dönemde keman
çalma tekniklerinde de gelişmeler kaydedilmiştir.

2. Rönesans Dönemi Bestecileri

Dönemin önemli bestecileri: Jean de Ockeghem (Jan dö Osegem[1425-1497]), Hendrik


Isaac (Hendrik Isak[1450-1517]), Giovanni Gabrieli (Civonni Gabriel[1510-1586]), Giovanni
Perluigi da Palestrina (Civonni Perlogi de Palestrina[1525-1594]), Orlando di Lassus (Orlando di
Lasus[1532-1595]), William Byrd (Vilyım Bayrıt[1543-1623]), Andrea Gabrieli (Andreya
Gabriel[1555-1612]) dir.

170
3. Rönesans Dönem Eserleri

NOW, O NOW I NEEDS MUST PART


lik

s. 201
190
John DOWLAND
(Con DAVLEND)

Copyright 1925 and 1971 by Stainer & Bell Ltd, London, England

171
Okuma Metni

Rönesans Dönemi Bestecileri

GABRIELLI Giovanni (1557- 1612): İtalyan orgcusu ve


bestecisidir. Amcası Andrea Gabrielli'den ders almıştır.
Henüz 15 yaşındayken besteleri ile adını duyurmuştur.
Münih'te saray başmüzikcisi Lassus'un yanında çalışmış ve
27 yaşındayken Venedik'te San Marco Katedrali
orgculuğuna getirilmiştir. Çeşitli org eserleri, çalgılar için
canzona'lar, çalgı eşlikli motet'ler yazmıştır.

PALESTRINA Giovanni Luigi da (1525- 1594): Roma'da


doğmuştur. Roma Santa Maria Magiore Kilisesi'ne küçük
yaşta giren besteci, doğduğu kasabanın kilisesinde orgculuk
yapmış ve 1551'de Roma'daki San Pietro Kilisesi'ne
atanmıştır. 1561 yılında Santa Maria Magiore Kilisesi'ne
müzik yönetmeni olarak getirilen Palestrina, iki yıl sonra ilk
motet defterini yayımlamıştır. Palestrina 104 missa, 250
motet, yaklaşık 50 madrigal, 100 dolayında başka formda
dinsel eser bestelemiştir.

LASSUS Orlando di (1532- 1594): Belçika'nın Mors


kentinde doğmuştur. Avrupa'nın çoğu ülkesini dolaşmış,
dinsel ve din dışı biçimlerde yapıtlar vermiştir. İtalyanca
madrigaller, Almanca liedler, Fransızca Chansonlar ve
Latince motetler yazmış, sanatını uluslararası boyuta
taşımıştır. Palestrina ile birlikte geç Rönesans'ın iki büyük
bestecisinden biri olan Lassus, 2000'i aşkın eser yazmıştır,
bu eserlerin arasında 516 motet vardır.

172
Okuma Metni

Atatürk ve Müzik

“Sanat, güzelliğin ifadesidir. Bu anlatım; sözle


olursa şiir, ezgi ile olursa müzik, resim ile olursa
ressamlık, oyma ile olursa heykeltıraşlık, bina ile
olursa mimarlık olur. " diyen Atatürk sanatın,
toplumun ilerlemesindeki yerini, önemini ve
vazgeçilmezliğini "Sanatsız kalan bir milletin hayat
damarlarından biri kopmuş demektir." sözüyle
doruğa taşımıştır.
İnkılâpların başarıya ulaşmasının ölçütünü,
müzikteki gelişmeler olarak gören Atatürk, saray
müziğinin Türkiye Cumhuriyetindeki büyük
inkılâpları yansıtmaya yetmeyeceğini, özünü Türk
müziğinden alan çok sesli bir müziğe gereksinim
duyulacağını söyleyerek Türk müziğinin evrensel
müzikteki yerini bir an önce alması amacıyla
yapılan çalışmalara önderlik etmiştir. Müzik
eğitimi görmeleri için çok sayıda öğrenci
Avrupa'ya gönderilmiş, Ankara'da Musiki Muallim
Mektebi ile İstanbul'da Sanayi-i Nefise mektepleri
açılmıştır.
Ulu Önder, herkesin milletvekili, bakan
olabileceğini ama sanatkâr olamayacağını
belirterek sanata ve sanatçıya verdiği önemi
vurgulamıştır.

Kaynak: Nutuk I-II

173
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Rönesans Döneminin önemli bestecilerini anlatınız.


Rönesans Dönemine ait çaldığınız eserle ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını
kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.
Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, Rönesans Dönemine ait eserdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

174
6- ÖĞRENME ALANI

UYGULAMA GELİŞTİRME
VE
SERGİLEME DAĞARCIĞI

Ünite

Birinci Konumda Dağarcığın Yeri ve Önemi

175
Ünite

Birinci Konumda Dağarcığın Yeri ve Önemi

Hazırlık Çalışmaları

Öğrendiğiniz etüt ve eserleri dinletiler yoluyla sergilemenin yararlarını arkadaşlarınızla


paylaşınız.

1. Dağarcık Sergilemenin Önemi


Kemanda birinci konumda dağarcık (repertuvar), bu konumda çalınan etüt ve eserlerin

tümüdür. Dağarcıkta yer alan parçalar zaman zaman tekrarlanır ve dinletilir. Etüt ve eserlerdeki

notaların ezberlenerek çalınması, çalmayı olumlu yönde etkiler. Dağarcığın çeşitli dinletilerle

sergilenmesi, daha ileri çalışmalara olanak sağlar.

2. Birinci Konumda Etütler Sergileme

1. Etkinlik: Aşağıdaki etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

Franz WOLFAHRT

176
Robert PRACHT

177
Nicolas LAOUREUX

178
3. Birinci Konumda Eserler Sergileme

2. Etkinlik: Aşağıdaki eserleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.

lik

s. 194
190 UKRAYNA HALK ŞARKISI

OYUN HAVASI Saip EGÜZ

179

lik Sİ MİNÖR KONÇERTO
s. 182
190
Oscar RIEDING
(Oskar RİDİNG)

180

lik
s. 193
190 SONATİN
Georg Philippe TELEMANN
(Corc Filip TELEMAN)

181
a.Eserlerin Piyano Eşlikleri
Sİ MİNÖR KONÇERTO
1. Bölüm
Oscar RIEDING Op. 35

Keman

8
Piyano

182
183
184
185
186
187
“KING ARTHUR” OPERASINDAN
Henry PURCELL

Keman

Piyano

188
ALMAN DANSI
Joseph HAYDN

10

189
190
Paul PEUERL

Keman

11
Piyano

191
HÜSEYNÎ EZGİ

Aytekin ALBUZ

12

192
SONATİN

13

193
14

194
RONDO
Johann Sebastion BACH

15

195
196
197
İKİ DANS

16

198
17

199
200
NOW, O NOW I NEEDS MUST PART John DOWLAND

18

Copyright 1925 and 1971 by Stainer & Bell Ltd, London, England

201
202
AL MENDİLİ

Düzenleme:Şinasi ÇİLDEN

19

203
Andante SULIMOV

20

204
LONG LONG AGO Thomas Henry BAYLY

21

205
YAYLA ÇİÇEK

Piyano eşlik: Şinasi ÇİLDEN

22

206
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

Dağarcığınızda yer alan etüt ve eserleri ezberleyerek çalmanın faydalarını açıklayınız.


Sergilediğiniz etüt ve eserlerle ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.

Ölçütler Puan

Aşağıdaki ölçütlerden tümünü başarı ile uygular.


Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 4
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az beş tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 3
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az üç tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 2
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Aşağıdaki ölçütlerden en az iki tanesini başarı ile uygular.


Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki notaları;
· temiz ses elde edecek şekilde çalar.
· bütün yayda kesintisiz duyulacak şekilde çalar.
· alt yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar. 1
· üst yarıda ayrı çalınan sesler arasında boşluk olmayacak şekilde çalar.
Öğrenci, dağarcığında yer alan etüt ve eserlerdeki;
· yay değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.
· tel değiştirimlerini yumuşak ve pürüzsüz yapar.

Öğrenci Yorumları: Öğretmen Yorumları:

Puanlama: 4: 100 puana, 3: 75 puana, 2: 50 puana, 1: 25 puana denk düşer.

207
Terimler Sözlüğü

-A-
allegro : Canlı, çabuk. Senfoni ve sonatların 1 ve 4. kısımları ile buna benzer parçalar için
de bu terim kullanılır.
allegretto : 1.Çabukça. Moderato- allegro arasında tempoda. 2.Sonat veya senfoninin bu
hızdaki bölümlerine de aynı ad verilir.
andante : Rahat, yavaş. Senfoni ve sonatların ağır kısımları için de bu terim kullanılır.
andantino : 1.Yavaşça. 2.Andanteden biraz daha hareketli.

-B-
bourree : Bir vuruşluk eksik ölçü ile başlayan 2/4 veya 4/4 ölçülü, canlı ve neşeli Fransız
dans müziği.

-E-
espressivo : İfadeli, etkili, anlamlı.

-K-
konçerto : Ön planda yer alan bir veya birkaç solo çalgıyla ona/onlara eşlik eden orkestra
tarafından birlikte seslendirilen çok sesli bir müziksel yapı.

-M-
menuet : 3/4 ölçülü bir Fransız dansı.
moderato : Orta hareketli.

-R-
rondo : Ana temanın sonraki temalar arasına girerek yinelenmesiyle oluşan nakaratlı
dans müziği.

-T-
tema : Beste içinde ele alınıp işlenen ve geliştirilen ana motif, cümle, söylem veya
dönem.
trio : 1.Üçlü, üç ses veya çalıcının söylemek ya da çalmak için birleşmesi. 2. Üç sesli
beste. 3. Bazı parçaların üçüncü bölümü.

208
Kaynakça

Atatürkçülük C-I, MEB Yayınları, İstanbul, 1988.


ALAPINAR Hazar, Keman Yapım Tarihi, Sevda- Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, Ankara, 2003.
AKBULUT Hasan Hüseyin, Keman Öğretim Yöntemleri ve Öğretmenlerin İzleyeceği Yollar, Filarmoni
Dergisi, S-78, 79, 80, 81, 82, Ankara, 1973.
BANG Maia, Violin Method Part I: Elementary Rudiments,Op. 42 , Carl Fischer, Inc., New York
BANG Maia, Violin Method Part II: More Advanced Studies, Op. 43 , Carl Fischer, Inc., New York
BANG Maia, Violin Method Part III: Third and Second Pozitions, Op. 44 , Carl Fischer, Inc., New York
CAN Ömer, Keman Eğitimi-I, Önder Matbaacılık Ltd. Ş, Ankara, 2006.
CRICKBOOM Mathieu, Violinschule I”, Schott Freres Editeurs, Bruxelles, 1929.
ÇEVİK Suna, Koro Eğitimi Yönetimi ve Teknikleri, Yurtrenkleri Yayınevi, Ankara, 1999.
ÇİLDEN Şeyda, Bireysel Çalgı Eğitiminde Temel İlkeler ve Etkili Faktörler, Çağdaş Eğitim 272,
ANKARA 2001
ÇİLDEN Şeyda- Yılmaz ŞENDURUR, Keman için Piyano Eşlikli Albüm-1, Evrensel Müzik Evi, Ankara,
2003.
ÇOBAN Sibel, Keman için 6 Kolay Konçerto , Müzik Eğitimi Yayınları, Ankara, 2008.
DOWLAND John, Fifty Songs Book:1 High Voice, Stainer&Bell Ltd., London.
GÜNAY Edip, Ali UÇAN, Çevreden Evrene Keman Eğitimi-1, Dağarcık Yayınları, Ankara, 1980.
HOHMANN Christian Heinrich., Pratical Method for the Violin, Book I: Exercises in the First Position,
G. Schirmer, Inc., USA
HOHMANN Christian Heinrich., Pratical Method for the Violin, Book II: Exercises in the Keys Most
Used , G. Schirmer, Inc., USA
HOHMANN Christian Heinrich., Pratical Method for the Violin, Book III: Advanced Exercises in the
Keys Most Used, G. Schirmer, Inc., USA
HOHMANN Christian Heinrich , Pratical Method for the Violin, Book IV: Exercises in the Higher
Positions , G. Schirmer, Inc., USA
Klasik Müzik Koleksiyonu, Boyut Yayın Grubu, İstanbul
KREUTZER Rodolphe, 42 Etüden (capricen) für Violine Solo, Edition Peters, Frankfurt.
LAOUREUX Nicolas, A Pratical Method for Violin, Part I: Elements of Bowing and Left Hand
Technique , G. Schirmer, Inc., USA
LAOUREUX Nicolas, A Pratical Method for Violin, Part I Supplement:Thirty Progressive Studies in
the First Pozition preceded by Preparatory Exercises , G. Schirmer, Inc., New York
ORANSAY Gültekin, Müzik Tarihi, Yaygın Yükseköğretim Kurumu, Ankara, 1977- 1978.
PRACHT Robert, Neue Violin Etüden Heft III, Musikverlag Wilhelm Halter Karlsruhe.
RİEDİNG Oscar, Concert Op.34, Boswrth CO., Germany.
SAĞER Turan, Aytekin ALBUZ, Eğitim Müziği Besteleme Teknikleri, Mata Akademi, Ankara, 2008.
SAY Ahmet, Müzik Tarihi, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 1995.

209
SAY Ahmet, Müzik Ansiklopedisi Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2005.
SAY Ahmet, Müziğin Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2001.
SITT Hans, 20 Studies in the First Position/ Book I, Op.32 , B. Schott's Söhne, Maınz, 1981.
SITT Hans, 20 Studies in the 2., 3., 4., 5. Pozition/ Book II, Op.32 , B. Schott's Söhne, Maınz, 1981.
SITT Hans, 20 Studies in the Changinig of Pozition/ Book III, Op.32 , B. Schott's Söhne, Maınz, 1981.
SÖZER Vural, Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, Remzi Kitabevi AŞ Yayınları, İstanbul, 1986.
Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2005.
UÇAN Ali, Keman Eğitimi için Özgün Parçalar, Yurt Renkleri Yayınevi, Ankara, 2001.
ULUÇ Murat Özden, Müzik İşaretleri ve Terimleri Sözlüğü, Yurt Renkleri Yayınevi, Ankara.
Violin Playtime Book- 2, Faber Music Limited, London.
Violin Playtime Book-2, Faber Music Limited London.
WOLFAHRT Franz, Easiest Elementary Method for Beginners on the Violin, Op. 38, G. Schirmer, Inc.,
USA
WOLFAHRT Franz, FiftyEasy Melodious Studies for the Violin, Book I: First Pozition, Op. 74, G.
Schirmer, Inc.,USA
WOLFAHRT Franz, Sixty Studies for the Violin, Book I and II, Op. 45, G. Schirmer, Inc., New York,
2004.
WOLFAHRT Franz, Forty Elementary Studies for the Violin, Op. 54, G. Schirmer, Inc., USA
YENER Faruk, Müzik, Beyaz Köşk Yayınları, İstanbul.

İnternet

http://www.usd.edu/smm/violinworkshop.jpg
http://www.bravuraviolins.ca/images/thumbs/Picts/paulweb.jpg

210

You might also like