Professional Documents
Culture Documents
Les Choristes Vois Sur Ton Chemin
Les Choristes Vois Sur Ton Chemin
Les Choristes Vois Sur Ton Chemin
KEMAN
DERS KİTABI
9.SINIF
Yazarlar
Handan DARENDELİOĞLU
Gonca ÖĞÜTCÜ
Yucan BİLGİN
DEVLET KİTAPLARI
BEŞİNCİ BASKI
............................, 2014
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI YAYINLARI.............................................................................: 4780
DERS KİTAPLARI DİZİSİ..................................................................................................: 1396
14.?.Y.0002.3944
Her hakkı saklıdır ve Millî Eğitim Bakanlığına aittir. Kitabın metin, soru ve şekilleri
kısmen de olsa hiçbir surette alınıp yayınlanamaz.
Editör
Nursel MUMCU
Dil Uzmanı
Suna SUĞÜR
Rehberlik Uzmanı
Mustafa KARA
Notist
Yucan BİLGİN
ISBN 978-975-11-3348-9
Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 07.07.2009 gün ve 86 sayılı kararı ile
ders kitabı olarak kabul edilmiş, Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 28.03.2014 gün ve
1310094 sayılı yazısı ile beşinci defa 1.043 adet basılmıştır.
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda,
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli-
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım,
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na’şım;
Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başım.
Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın; Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet;
Hakkıdır Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
............ 1
1- ÖĞRENME ALANI: KEMAN ÇALMANIN TEMELLERİ
1.Ünite
İnsan ve Keman Çalma ............................................................ 2
1. İnsanın Temel Müziksel Özellikleri ...................................... 2
2. Kemanın Müziksel Anlatım Özellikleri ................................. 5
3. Keman Çalmada İş Gören Vücut Bölümleri ve İşlevleri ........ 5
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ......................................... 6
2.Ünite
Kemanın, Yayın Yapısı ve Seçimi ............................................ 7
1. Kemanın ve Yayın Yapısı .................................................... 7
11
2. Keman ve Yayın Bölümleri ................................................. 9
3. Keman ve Yayın Bakımı ve Korunması................................ 11
4. İnsanın Yapısına Uygun Keman ve Yay Seçimi .................. 11
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 12
3.Ünite
Keman Çalmada Duruş ve Tutuş ............................................. 13
1. Kemanda Duruş ................................................................ 13
2. Keman Tutuş ...................................................................... 14
3. Yay Tutuş ........................................................................... 15
4. İki Elin Uyumu(Eş Güdümü) ................................................ 16
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 17
4.Ünite
Keman Çalmada Sağ ve Sol Elin Konumu ve Eş Güdümü ...... 19
1. Sol Elin Keman Sapında ve Tuşe Üzerindeki Konumu ve
Durumu....................................................................................... 19
2. Sağ Elin Yayda ve Yayın Teller Üzerindeki Konumu ve
Durumu ...................................................................................... 21
3. Keman Çalmada Sağ ve Sol Elin Eş Güdümü ..................... 21
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ......................................... 22
5.Ünite
Yayın Teller Üzerinde Kullanımı ............................................... 23
1. Yayın Teldeki Konumu ........................................................ 23
2. Yayı Tele Sürtüş .................................................................. 24
3. Kemandan Ses Üretiş ........................................................ 25
4. Belirli Sürelerle Yay Çekiş ve İtiş ........................................ 26
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 30
6.Ünite
Keman Çalmada Yayın Bölünümü ve Yay Şekilleri ............ 31
1. Yayın Bölümleri ................................................................... 31
2.Yarım Yayların Kullanımı .................................................... 31
3. Bütün Yay Kullanımı ........................................................... 32
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ......................................... 40
VII
2- ÖĞRENME ALANI: KEMANDA KONUMLAR
.......................... 41
Ünite
Birinci Konum.......................................................................... 42
1. Birinci Konumda Doğal Durumda Parmak Durumları ......... 42
2. Birinci Konumda Birinci Durumda Parmak Durumları......... 47
3. Birinci Konumun Önemi .................................................... 50
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları......................................... 59
41
.......................... 61
3- ÖĞRENME ALANI: KEMANDA TEKNİKLER
Ünite
Legato ve Detaşe Çalma Teknikleri ........................................ 62
1. Legato Tekniğinin Genel Özellikleri ................................... 62
2. Legato Tekniğinde Etüt Çalma .......................................... 63
3. Legato Tekniğinde Eser Çalma ......................................... 82
4. Detaşe Tekniğinin Genel Özellikleri ................................... 93
5. Detaşe Tekniğinde Etüt Çalma ......................................... 93
6. Detaşe Tekniğinde Eser Çalma ......................................... 96
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 101
61
............... 103
4- ÖĞRENME ALANI: DİZİLER-ETÜTLER-ESERLER
1.Ünite
Sol Majör Dizi-Etüt-Eser ..................................................... 104
1. Sol Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri............................ 104
2. Sol Majör Tonunda Etütler ................................................. 107
3. Sol Majör Tonunda Eserler ................................................ 109
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ........................................ 111
2.Ünite
Mi Minör Dizi-Etüt-Eser ........................................................... 112
1. Mi Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ............................ 112
102 2. Mi Minör Tonunda Etütler .................................................. 114
3. Mi Minör Tonunda Eserler .................................................. 115
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 117
3.Ünite
Rast Makamında Dizi-Etüt-Eser ............................................. 118
1. Rast Makamı Dizisinde Değişik Yay Şekilleri .................... 118
2. Rast Makamında Etütler.................................................... 119
3. Rast Makamında Eserler .................................................. 120
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 121
4.Ünite
Re Majör Dizi-Etüt-Eser .........................................................122
1. Re Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ...........................122
2. Re Majör Tonunda Etütler .................................................124
3. Re Majör Tonunda Eserler ...............................................124
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları .......................................126
VIII
5.Ünite
Si Minör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 127
1. Si Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ........................... 127
2. Si Minör Tonunda Etütler ................................................. 130
3. Si Minör Tonunda Eserler ............................................... 130
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 132
6.Ünite
La Majör Dizi-Etüt-Eser........................................................... 133
1. La Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ............................ 133
2. La Majör Dizisinde Etütler.................................................. 135
3. La Majör Dizisinde Eserler ................................................ 136
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ...................................... 138
7.Ünite
Fa Diyez Minör Dizi-Etüt-Eser .......................................... 139
1. Fa Diyez Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ................. 139
2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler ........................................ 141
3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler ....................................... 142
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 143
8.Ünite
Hüseyni Makamında Dizi-Etüt-Eser ..................................... 144
1. Hüseyni MakamıDizisinde Değişik Yay Şekilleri .............. 144
2. Hüseyni Makamında Etütler ............................................ 145
3. Hüseyni Makamında Eserler ............................................ 146
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 147
9.Ünite
Fa Majör Dizi-Etüt-Eser .................................................... 148
1. Fa Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri .......................... 148
2. Fa Majör Tonunda Etütler ................................................. 149
3. Fa Majör Tonunda Eserler ................................................ 150
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ....................................... 152
10.Ünite
Re Minör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 153
1. Re Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ........................... 153
2.Re Minör Tonunda Etütler ................................................. 155
3-Re Minör Tonunda Eserler ................................................ 156
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları....................................... 157
11.Ünite
Do Majör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 158
1. Do Majör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri .......................... 158
2. Do Majör Tonunda Etütler................................................. 160
3. Do Majör Tonunda Eserler................................................ 161
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları ...................................... 162
12.Ünite
La Minör Dizi-Etüt-Eser ......................................................... 163
1. La Minör Dizisinde Değişik Yay Şekilleri ........................... 163
2. La Minör Tonunda Etütler ................................................. 165
3. La Minör Tonunda Eserler ................................................ 167
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları....................................... 168
IX
5- ÖĞRENME ALANI: KEMAN MÜZİĞİNDE DÖNEMLER .... 169
Ünite
Rönesans(Yeniden Doğuş) Dönemi ................................... 170
1. Rönesans Döneminin Müziksel Biçim Özellikleri ............ 170
2. Rönesans Dönemi Bestecileri ........................................ 170
3. Rönesans Dönem Eserleri ............................................. 171
Okuma Metni ................................................................... 172
Okuma Metni ................................................................... 173
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları .................................... 174
Ünite
Birinci Konumda Dağarcığın Yeri ve Önemi ....................... 176
1. Dağarcık Sergilemenin Önemi ...................................... 176
2. Birinci Konumda Etütler Sergileme ................................ 176
3. Birinci Konumda Eserler Sergileme .............................. 179
a.Eserlerin Piyano Eşlikleri ................................... 182
Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları .................................... 207
X
Kitabımızı Tanıyalım
11
Ünite Başlıkları
Hazırlık Çalışmaları
Konu Başlıkları
XI
Kitabımızı Tanıyalım
lik
Eş
Bilgi
Açıklama
Uyarı
Ödev
Eşlikler
XII
İstiklâl Marşı
İstiklâl Marşı’nın birinci sözlerini söylerken virgül , ikinci sözlerini söylerken ise yıldız
işaretlerinin bulunduğu yerlerde nefes alınız.
XIII
İstiklâl Marşı
Beste yarışmasına sadece yirmi dört besteci katılmıştır. İstiklâl Marşı, 1924-1930 yılları
arasında Ali Rıfat Çağatay’ın birinci seçilen bestesiyle çalınıp söylenmiş; ancak, Osman Zeki
Üngör’ün 9 Eylül 1922’de Türk süvarilerinin İzmir’e girişinde atların çıkardığı nal seslerindeki
ritimden etkilenerek bestelediği ezgi çok beğeni toplayınca Atatürk’ün de izniyle 1930 yılından
itibaren Millî Marş’ımız yeni ezgisiyle günümüze ulaşmıştır.
XIV
1- ÖĞRENME ALANI
Üniteler
1
1. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
2
Zaman içinde gelişen yaylı çalgılar ailesinin en küçük üyesi olan keman, ses renginin
güzelliği ve duygusal anlatım zenginliğiyle çalgı toplulukları ararsında da önemli bir yer
tutmaktadır.
Türklerin yaklaşık 6. yüzyılda yaylı çalgı (yaylı kopuz) çaldığı bilinmektedir. Eski Türk
kaynaklarına göre yaklaşık 12. yüzyılda yaylı çalgı, “gıcak” ya da “ıklığ” (yay ile çalınan) olarak
adlandırılmıştır. Yaylı çalgılar, Türklerden Perslere onlardan da Araplar aracığıyla İspanyollara
ve İtalyanlara geçmiştir. Daha sonra Avrupa'da yaygınlaşıp gelişmiştir.
3
12. ve 13. yüzyıllarda gezginci saz şairleri tarafından çalınan yaylı vielleler, omuza
dayanarak çalınan ilk yaylılardır.
4
2. Kemanın Müziksel Anlatım Özellikleri
1. Etkinlik : Bir senfoni orkestrası konserine giderek ya da keman için yazılmış eserlerin
kayıtlarından birini dinleyerek hissettiklerinizi anlatınız.
Keman, müziksel anlatım zenginliğiyle orkestralarda önemli bir yer tutar. Eserlerdeki
ana temaları çoğunlukla kemanlar çalar.
Keman çalmada iskelet, kas, beyin, sinir sistemi ve işitme, görme gibi algılama organları
da görev alır.
3. Etkinlik : Keman çalmada iskelet, kas, beyin, sinir sistemi ve algılama organlarının
görevlerinin neler olduğu hakkında bilgi toplayınız, bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
5
1. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
2. Aşağıdaki resimleri; kemanın gelişim sürecini dikkate alarak en eskiye 4, en yeniye 1 vererek
numaralandırınız.
3. Aşağıdaki resimden yararlanarak 1500'lü yıllarda yapılmış keman ile günümüz kemanı
arasında ne gibi yapısal farklar gözlemlediğinizi anlatınız.
Kendimi Değerlendiriyorum
6
2. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
İnsanın fiziksel özelliklerine göre keman ve yay seçiminin önemi konusunda bilgi
edinerek arkadaşlarınızla paylaşınız.
Kemanın üst kapağı ladin çamından, arka kapak ve sapı ise akçaağaçtan yapılır. Keman
yapımında akustik hesaplar kullanılır. Göğüs (üst kapak), sırt (alt kapak) ve yanlıklardan oluşan
gövde, bir titreşim kutusudur. Genellikle 35,5 cm uzunluğundadır.
Göğsün üzerindeki ses eşiğinin iki yanında bulunan delikleri içte oluşan tınıyı dışarı
verir. Teltakacağına (kuyruk) takılı teller (kalından inceye sol- re- la- mi) ses eşiğinin ardından
tuşenin üstünden geçer ve burguların deliklerinde son bulur. Teltakacağı üzerinde, kolay akort
yapmak için takılan fiksler vardır. Teltakacağı, ucundaki iki delikten(kiriş) geçen bağırsak ile
kuyruk düğmesine bağlanır. Bu düğme, teltakacağının gövdeye tutturulmasını sağlar.
Sap, gövdeye tutturulmuş bir parçadır ve üzerinde tuşe bulunur. Tuşe, parmakların
tellere basmasına olanak sağlar. Tuşenin bittiği yerde sap eşiği bulunur. Baş; burguluk, burgular
ve salyangozun bulunduğu bölümdür. Burgular, tellerin takılmasını ve ses düzeninin
yapılmasını sağlar. Çenelik, kemanın omuzla baş arasında rahat tutulmasını sağlayan bir
parçadır.
7
1. Etkinlik : Bir keman atölyesine giderek ya da yazılı kaynaklardan araştırarak keman yapımıyla
ilgili edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Keman atölyesi
Yay; bir çubuk ile çubuğun iki ucuna takılı kıllar ve kılları gerip gevşetmeye yarayan bir
vidadan oluşur. Çubuğun inceleşen yerinin bitiminde uç, kalınlaşan yerinin bitimine yakın yerde
ise topuk(ökçe-dip) bulunur. Sarma; yayı tutan parmakların ağacı aşındırmasını engeller ve
yayın kolay kavranmasını sağlar.
Yaya takılan kıllar, atın kuyruğundaki kıllardan yapılır. At kıllarının yaylarda kullanılması
13. yüzyıla kadar uzanır.
Keman çalmaya başlamadan önce yayın kılları gerilir ve tellerden ses çıkması için kıllara
reçine sürülür.
8
2. Keman ve Yayın Bölümleri
2. Etkinlik : Aşağıdaki terimleri, yandaki keman şekli üzerinde belirtilen boşluklara yazınız. Bu
bölümleri kendi kemanınız üzerinde de gösteriniz.
...................
...................
Salyangoz ...................
Burgular ...................
Sap eşiği
Sap ...................
Teller
Tuşe
delikleri ...................
Ses eşiği
Fiksler
Teltakacağı(kuyruk)
Çenelik
Kiriş
...................
Kiriş düğmesi
...................
...................
...................
...................
...................
...................
3. Etkinlik : Aşağıdaki şekilde verilen keman tellerinin adlarını uygun yerlere yazınız.
...............
...............
...............
...............
9
5. Etkinlik : Aşağıdaki şekilde verilen burgulara hangi tellerin takılacağını yazınız.
...............
...............
...............
...............
6. Etkinlik : Aşağıdaki terimleri, yandaki yay çizimi üzerinde belirtilen boşluklara yazınız.
...................
...................
1. Uç
...................
2. Çubuk
3. Kıl
4. Vida
5. Topuk (ökçe-dip)
6. Sarma
...................
...................
...................
10
3. Keman ve Yayın Bakımı ve Korunması
11
2. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
2. Aşağıda verilen terimleri, yan tarafta verilen kemanın baş bölümündeki boşluklara yazınız.
...............
...............
Burguluk
Burgular
Salyangoz ...............
...............
Vida
Topuk ...............
Kıl
...............
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………........................
12
3. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
1. Kemanda Duruş
13
3. Etkinlik : Ayakta ve oturarak keman çalma duruşlarını, ayna karşısında ve sınıfınızda
arkadaşlarınızla uygulayarak doğru ve yanlışlarınızı gözlemleyiniz.
2. Keman Tutuş
Kemanı tutuştan önce omuzluk takılır, kemanın akordu yapılır ve gerekli duruş alınır. Sol
el, kemanı sapla gövdenin birleştiği yerden tutarak omuz önüne getirir. Keman, çeneyle sola yarı
çevrili baş arasında tutulur. Rahatlık sağlanınca sol kol sarkıtılır.
4. Etkinlik : Kemanı tutuşa hazırlık ve tutuşla ilgili, yukarıdaki resimlerden yararlanarak sınıfta
uygulama yapınız.
Keman tutuş çalışmalarınızı yaparken vücudun dik, kemanın yere paralel olmasını
sağlayınız
14
3. Yay Tutuş
Yay tutuş, sağ elin doğal durumu korunarak gerçekleştirilir. Sağ başparmak ucu, topuğun
çubukla buluştuğu yerle çubuk arasına yerleştirilir. Başparmağın eklem yerinin hafif dışa dönük
olması sağlanır. Başparmağın karşısına gelen orta parmak, uç boğumundan çubuğa temas
eder. İşaret, orta ve yüzük parmakları hafif kıvrılarak çubuğu kavrar. Böylece yumuşak ve rahat
bir tutuş sağlanır. Serçe parmağın ucu da çubuk üzerine yerleştirilir. El ve parmaklar yumuşak,
esnek ve elin doğal hâline uygun şekilde yayı tutar.
Yay tutuş çalışmalarınızı zaman zaman uygun boyuttaki bir kalem üzerinde de
yapabilirsiniz.
15
6. Etkinlik : Aşağıdaki resimlerden hangisi, doğru yay tutuşunu göstermektedir, işaretleyiniz.
Yanlış tutuşların nedenlerini açıklayınız.
Keman; sola yarı çevrili başla çene arasında tutulduktan sonra sağ el, yayı tutar. Yayı
tutan el ve parmaklar yumuşak ve esnek olmalıdır.
7. Etkinlik : Aşağıdaki resimden yararlanarak keman ve yay tutuşla ilgili uygulama yapınız.
16
3. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
1. Aşağıdaki resimlerden hangisinin keman çalmada ayakların alması gereken doğru duruşu
gösterdiğini işaretleyiniz.
Kendimi Değerlendiriyorum
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
17
4. Keman çalmada duruş, tutuş ve yay tutuşunuzu değerlendirmek için aşağıdaki dereceli
puanlama anahtarını kullanınız.
Keman çalmada duruş ve tutuşla ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.
Ölçütler Puan
18
4. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Keman çalan kişilerin sol ellerini keman sapına nasıl yerleştirdiklerini gözlemleyiniz.
Keman çalmada sol el, sap eşiğinin hemen önünde yer alırken sap, başparmakla işaret
parmağının arasında kalır. Başparmak dışındaki parmak uçları tuşeye dönük, doğal
yumuşaklıklarını korur durumda olmalıdır.
Sol elin konumunun önden görünüşü Sol elin konumunun arkadan görünüşü
1. Etkinlik : Yukarıdaki bilgilerden yararlanarak sol elin saptaki konumuna ilişkin sınıfta
uygulama yapınız.
Sol eliniz sap eşiğinin hemen önüne yerleşmiş durumdayken avuç içinizin sapa,
parmak uçlarınızın tuşeye dönük, bileğinizin ise düz olmasına dikkat ediniz.
19
2. Etkinlik : Keman tutuşunda sol elin doğru konumunu gösteren resmi işaretleyiniz.
Sol eliniz sap eşiğinin hemen önüne yerleşmiş durumdayken avuç içinizin sapa,
parmak uçlarınızın tuşeye dönük, bileğinizin ise düz olmasına dikkat ediniz.
Sol eliniz keman sapındayken elinizi serbest bırakıp tekrar sapı tutunuz. Bu
çalışmayı sıkça tekrarlayınız.
Sol elinizi keman sapına yerleştirme çalışmalarınızı düzenli aralıklarla devam ettiriniz.
20
2. Sağ Elin Yayda ve Yayın Teller Üzerindeki Konumu ve Durumu
Yayın teller üzerindeki yeri, ses eşiği ile tuşe arasındaki bölgenin ortasıdır. Çalışmalara
“la” telinden başlanır ve yay, tele dik durur.
Keman çalarken sağ ve sol el birlikte kullanılır. İki elin eş güdümlü kullanımı, eller
arasında bağlantı kurmayı gerektirir.
3. Etkinlik : Aşağıdaki resimden yararlanarak sol el keman sapındayken yayınızın ortasının “la”
teline doğru biçimde yerleştirilmesiyle ilgili uygulama yapınız.
4. Etkinlik : Aşağıdaki resimde keman ve yay tutuşla ilgili yanlışları bularak nedenlerini anlatınız.
Sol el sapta, parmaklar tuşeye dönük durumdayken yayınızın ortasını her gün belirli
aralıklarla “la” teli üzerine yerleştirip bırakınız. Bu işlemi, düzenli olarak tekrarlayınız.
21
4. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Keman çalmada sağ ve sol elin konumu ve eş güdümü ile ilgili olarak aşağıdaki puanlama
anahtarını kullanınız.
Ölçütler Puan
22
5. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Keman çalan kişileri gözlemleyerek kemandan ses üretirken sağ el ve kolun nasıl
hareket ettiğini arkadaşlarınızla paylaşınız.
Kemandan ses üretme çalışmaları öncelikle yayın orta bölgesinde yapılır. Kemandan
ses üretmeye “la” telinden başlanır. Ses eşiğine paralel olarak tele yerleştirilen yay, kol ve yayın
doğal ağırlıkları dengelenerek çekilir. Bir süre durdurularak denetlenen yay, itilir. Bu işlem art
arda tekrar edilir.
Yayı çekme ve itme hareketleri sırasında çıkan sesin pürüzsüz, vurgusuz, dolgun
olmasına çalışılır. Yapılan ilk çalışmalar tartımsız da yapılabilir. Beklenen verim elde edildikten
sonra yayı çekip itme hareketleri arasındaki yayı durdurma süresi kısaltılır. Daha sonra yayı
durdurmadan çalışmalar devam ettirilir.
23
2. Yayı Tele Sürtüş
1. Etkinlik : Üst sınıflardaki keman öğrencilerini ya da bir konserde keman çalan kişileri izleyerek
sağ elin yayı tutarken ve kemandan ses üretirken yaptığı hareketleri gözlemleyip sınıfta
anlatınız.
la teli
2. Etkinlik : Aşağıdaki resimleri inceleyerek yayı çekme ve itme hareketlerinin doğru teknikle
gösterildiği resmin bulunduğu kutucuğu işaretleyiniz. Diğer resimlerdeki yanlışlıkların
nedenlerini söyleyiniz.
24
3. Etkinlik : Keman çalmada çekme ve itme hareketlerinin işaretlerini noktalı yerlere çiziniz.
Çekme İtme
......................... .........................
Boş tel, sol el parmak uçlarının tele bakar durumdayken tuşeye basmadığı durumdur. “0”
ile gösterilir.
4. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde (la) yayın orta bölgesinde çalınız.
Aşağıdaki alıştırmaları çalarken yayın orta bölgesini kullanınız. Yay çekme ve itme
çalışmalarınızı önce tartımsız da yapabilirsiniz. Her çekme ve itme hareketinden
sonra yayı durdurup duruşunuzu, keman ve yayı tutuşunuzu, yayın teldeki
konumunu denetleyiniz. Çalışmalarınızı ayna karşısında yapmanız faydalı olacaktır.
Çalışmalarda yayın doğal ağırlığı kullanılmalıdır. Yayın her noktasının eşiğe paralel
olması sağlanmalıdır. Sağ ön ve arka kol, çalışmaların yapıldığı tele uygun durumda
olmalıdır.
25
Aşağıdaki alıştırmayı yaparken “re” ve “la” tellerinden aynı anda eşit ses üretmeye
dikkat ediniz.
Ölçü sayısı bakımından sınırlı sayıda verilen bu alıştırmalar tekrarlanmalı, dinlendikten sonra
yeniden çalışılmalıdır.
tartımlı yapınız.
5. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları; boş telde, yayın orta bölgesinde, yayı kısa sürelerle
durdurarak( ) çalınız.
26
9
10
11
12
13
27
14
6. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları; boş telde, yayın orta bölgesinde, yayı durdurmadan(-)
kesintisiz olarak çalınız.
15
16
17
28
18
19
20
21
29
5. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
30
6. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
1. Yayın Bölümleri
Keman çalarken yay çeşitli bölümlere ayrılır. Bu bölümlerin her biri bir yay şeklini
oluşturur. Yayın uzunluğunun tamamı “bütün yay”, dibi ile ortası “alt yarı”, ortası ile ucu
arasındaki bölüm ise “üst yarı” olarak adlandırılır. Yay şekilleri doğru ve nitelikli ses üretimini
sağlamak için oluşturulmuştur.
1. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları önce yayı durdurarak daha sonra durdurmadan üst ve alt
yarıda çalınız.
31
3. Bütün Yay Kullanımı
2. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
3. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde (re), önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.
32
4. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
10
11
12
5. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.
13
14
33
6. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, verilmiş yay hareket ve şekillerine göre çalınız.
15
16
17
18
7. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.
19
20
34
8. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
21
22
23
24
9. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.
25
26
35
10. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
27
28
29
30
11. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, önce üst daha sonra alt yarıda çalınız.
31
32
36
12. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
33
34
35
36
13. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, önce üst yarıda daha sonra alt yarıda çalınız.
37
38
37
14. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş tellerde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
39
40
41
42
15. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmaları boş telde, verilmiş yay şekillerine göre çalınız.
43
44
38
45
46
47
48
49
50
51
52
53
39
6. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
40
2- ÖĞRENME ALANI
KEMANDA KONUMLAR
Ünite
Birinci Konum
41
Ünite
Birinci Konum
Hazırlık Çalışmaları
“Kemanda konum” denince; sol elin keman sapında bulunduğu yer akla gelir. Kemanda
genel olarak yedi konum olduğu kabul edilir.
Birinci konum, sol el sap eşiğinin hemen önüne yerleşik durumdayken, dört parmağın
bastığı alandır. Bütün konumların temeli olan birinci konumda çalışmalara önce doğal ve birinci
durumlardan başlanır. Doğal durumda serçe parmak zorlanmadan tuşeye basmaya alışır ve
böylece birinci durumda daha kolay basar. Parmaklar; işaret parmağı “1”, orta parmak “2”, yüzük
parmağı “3” ve serçe parmak “4” olarak adlandırılır.
1. Etkinlik : Aşağıdaki resim, doğal durumdaki sol eli göstermektedir. Okla gösterilen yerlere
uygun parmak numaralarını yazınız.
42
2. Etkinlik : Aşağıdaki resimde; “la” teli üzerinde verilen sol elin parmaklarını, dizek üzerindeki
notalarla eşleştiriniz.
43
2. parmağınızı, 1. parmağınızı kaldırmadan basınız.
44
3. parmağınızı, 1. ve 2. parmağınızı kaldırmadan basınız.
10
Ölçü sayısı bakımından sınırlı sayıda verilen bu alıştırmalar çok sayıda ardı ardına
yapılmalı, dinlendikten sonra yeniden çalışılmalıdır.
11
12
45
13
14
“re” telinde çalışmalarınızı yaparken sol kolunuzun dirseğini ( “la” teline göre) biraz
daha öne doğru getiriniz. Sağ ön ve arka kolunuzun da “re” telinin konumuna uygun
açıda olmasına dikkat ediniz.
15
16
46
Aşağıdaki türküde önce boş tel, daha sonra 1, 2 ve 3. parmakların bastığı notaları
bütün yayda çalarak başlangıç sesini bulunuz.
17
4. Etkinlik : Aşağıdaki resimde; la teli üzerinde verilen sol elin parmaklarını, dizek üzerinde
verilen notalarla eşleştiriniz.
18
47
19
20
21
22
Alman Şarkısı
23
48
6. Etkinlik : “re” telinde şimdiye kadar çaldığınız alıştırmalara göre aşağıdaki alıştırmalarda 4.
parmağınızın ne gibi bir değişiklik göstererek tuşeye bastığını söyleyiniz. Daha sonra
alıştırmaları çalınız.
24
25
26
27
49
28
Birinci konum, bütün konumların temelidir; bu nedenle birinci konum, temel konum
olarak da bilinir.
4. Etkinlik : “la” ve “re” tellerinde çalarken sağ kolunuzun aldığı durumları gözlemleyerek
arasındaki farkı söyleyiniz; daha sonra aşağıdaki alıştırmaları çalınız.
29
30
31
50
32
33
34
Alman Şarkısı
35
51
Aşağıdaki alıştırmayı çalarken yayınızı iki telden eşit ses üretebilecek konumda
kullanmaya dikkat ediniz.
36
Çalışmalarınızı “mi” telinde yaparken sağ kolunuzun dirseğini ( “la” teline göre) çok az
geriye doğru getiriniz. Sağ kolunuzun ön ve arka bölümlerinin de “mi” telinin
bulunduğu konuma uygun açıda olmasını sağlayınız.
37
38
39
52
Çalışmalarınızı “mi” telinde yaparken parmak uçlarınızın tuşeye dönük, bileğinizin ise
düz olmasına dikkat ediniz.
40
41
42
53
6. Etkinlik : “la” ve “mi” tellerinde çalarken sağ kolunuzun aldığı durumları gözleyerek
aralarındaki farkı söyleyiniz; daha sonra alıştırmaları çalınız.
43
44
45
46
54
47
48
49
50
55
Alıştırmaları çalarken yayın bölümlerinden aynı nitelikte yumuşak ve pürüzsüz ses
elde etmeye özen gösteriniz.
51
52
53
56
8. Etkinlik : “sol” ve “re” tellerinde çalarken sağ kolunuzun aldığı durumları gözlemleyerek
aralarındaki farkı söyleyiniz; daha sonra alıştırmaları çalınız.
54
55
56
1. 2.
57
57
58
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Benzerlikler Farklılıklar
4. Kemanda parmaklar; işaret parmağı ….., orta parmak .…, yüzük parmağı .…. ve serçe
parmak …… rakamıyla gösterilir.
59
Birinci konumla ilgili olarak aşağıdaki puanlama anahtarını kullanınız.
Ölçütler Puan
60
3- ÖĞRENME ALANI
KEMANDA TEKNİKLER
Ünite
61
Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Keman çalmada legato ve detaşe (bağlı ve bağsız) çalma tekniklerin neler olduğunu
araştırınız.
Yay tekniği, yaylı çalgılarda ifade edilmek istenen müziğin doğru şekilde duyurulabilmesi
için gereklidir. Yayı kullanma becerisinin biçimlendirilmesiyle oluşan ve birçok çeşidi bulunan
yay teknikleri denince aklımıza ilk olarak bağlı ve bağsız çalma teknikleri gelir.
Bağlı çalma tekniği, notaların bir yayda kesintisiz olarak bağlanıp çalınmasıdır. Bağ
işareti ( ) şekliyle gösterilir. Bağlı çalma tekniğinde yay değiştirmeler kesintisiz, yumuşak
ve pürüzsüz olmalıdır. Kemandan çıkan sesler, adeta sonsuz uzunlukta bir yayla çalınıyormuş
etkisi vermelidir. Tel geçişleri de yumuşak biçimde yapılmalı ve yakalanan nitelikli ses, devam
ettirilmelidir.
62
2. Legato Tekniğinde Etüt Çalma
1. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “la” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.
Aşağıdaki alıştırmaları, bağlı notalarda yayınızı eşit bölerek ve temiz ses elde ederek
yavaş tempolarda çalınız; daha sonra bu uyarıları dikkate alarak alıştırmaları
hızlandırabilirsiniz.
Mathiev CRİCKBOOM
(Metyu KRİKBUM)
63
4
64
2. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “re” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.
Sağ ve sol kolunuzun “re” teline uygun konumda olmasına dikkat ediniz.
10
65
3. Etkinlik :Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “re-la” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.
Aşağıdaki alıştırmaları çalarken sağ kol ve bileğinizin esnek olmasına özen gösteriniz.
11
* Sol kolunuzun “ re” telinde çalmaya uygun konumda olmasına dikkat ediniz.
12 ve 13. alıştırmaları çalarken yayınızı, dörtlük nota değerlerine göre eşit olarak
bölmeye özen gösteriniz.
Aşağıdaki alıştırmaları çalarken “re” ve “la” telinde görev alan parmağın dışındaki
parmakları da kaldırmayınız (parmak tutma).
12
13
66
Aşağıdaki alıştırmayı, öğretmeninizin çaldığı ezgiyi de dikkatle takip ederek aynı
tempoda birliktelik sağlayarak çalınız.
Handan DARENDELİOĞLU
14
67
4. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “mi” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.
Sağ ve sol kolunuzun “mi” teline uygun konumda olmasına dikkat ediniz.
15
16
17
68
5. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “la- mi” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.
18
19
20
69
6. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “sol” telinde, bağlı çalma tekniğine uygun olarak
çalınız.
Sağ ve sol kolunuzun “sol” teline uygun konumda olmasına dikkat ediniz.
21
22
7. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “sol -re” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.
23
24
70
25
8. Etkinlik : “la” telinde çaldığınız alıştırmalarda ikinci parmağınızın, birinci parmağa göre nasıl
durum aldığını söyleyiniz. Aşağıdaki alıştırmayı çalarken ikinci parmağınızın ne gibi bir değişiklik
gösterdiğini belirtiniz.
26
27
71
28
29
Alıştırmaları çalarken sol el ve kolunuzun “la” teline uygun konumda, sağ kolunuzun ön
ve arka bölümlerinin ise “la” teline uygun açıda olmasına dikkat ediniz.
30
72
THE LİTTLE TATTLER
Christian Heinrich HOHMANN
(Kristiyan Henrih HOHMAN)
31
9. Etkinlik : “re” telinde verilen aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, ikinci
parmağın tuşeye basması sırasında ne gibi değişiklikler olduğunu söyleyiniz.
32
33
73
34
10. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “re - la” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.
35
Handan DARENDELİOĞLU
36
74
Handan DARENDELİOĞLU
37
11. Etkinlik : “mi” telinde verilen aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, ikinci
parmağın tuşeye basması sırasında ne gibi değişiklikler olduğunu söyleyiniz.
38
39
75
40
12. Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “la - mi” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.
41
Handan DARENDELİOĞLU
42
76
13. Etkinlik : “sol” telinde verilen aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, ikinci
parmağın tuşeye basması sırasında ne gibi değişiklikler olduğunu söyleyiniz.
43
44
45
77
14 Etkinlik : Aşağıda verilen alıştırma ve etütleri “sol - re” tellerinde, bağlı çalma tekniğine uygun
olarak çalınız.
46
47
15. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırmalarla daha önce çaldıklarınız arasında, birinci parmağınızın
tuşeye basması sırasında ne gibi bir değişiklik olduğunu söyleyiniz.
48
78
Çalışmalarınızı uygularken sağ ve sol kolunuzun, çaldığınız tele uygun konumda
olmasına özen gösteriniz.
49
50
SERİOUS ENDEAVOR
Christian Heinrich HOHMANN
51
79
THE EVENİNG STROLL
52
Son
Başa Dön
80
Alıştırma ve etütleri çalarken yay geçişlerinin; kesintisiz, yumuşak ve pürüzsüz
olmasına özen gösteriniz.
53
81
3. Legato Tekniğinde Eser Çalma
16. Etkinlik : Aşağıdaki eserleri, bağlı çalma tekniğine uygun olarak çalınız.
58-61 numaralı eseri çalabilmek için aşağıda verilen alıştırmaları legato tekniğine
uygun olarak çalınız.
54
55
82
Alıştırmaları çalarken yayınızı nota değerlerine göre eşit bölmeye özen gösteriniz.
56
57
SARAY YOLU
Türkü
Yöre: Elazığ
58
59
83
SALINMA
Ali UÇAN
Giriş
59
84
Mathiev CRİCKBOOM
60
61
85
HALAYLAMA
Giriş
62
Bitiriş
86
Mathiev CRİCKBOOM
63
87
Alıştırmaları çalarken yayı, nota değerlerine göre bölmeye özen gösteriniz.
64
65
ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ
Türkü
Yöre:Kastamonu
66
AKDENİZ MARŞI
Leyla SAZ
67
88
AL MENDİLİ
Düzenleyen:Ali UÇAN
68
89
69
70
90
71
72
73
74
91
Christian Heinrich HOHMANN
Öğrenci
75
Öğretmen
August HARDER
(Ogust HARDIR)
Öğrenci
76
Öğretmen
92
4. Detaşe Tekniğinin Genel Özellikleri
Bağsız çalma; notaları birbirinden ayırarak her bir notayı, yayın ayrı bir hareketiyle
çalmadır. Notaların üzerine konulan çizgiyle (-) gösterilir. Belirgin bir biçimde yayın ayrı
hareketleriyle çalınan sesler arasında boşluk oluşturulmaz ve kesinti yapılmaz. Bağsız çalma
tekniği genellikle yayın ortasında, ortanın biraz üstünde ve üst yarıda uygulanır. Yayın tellerle
buluşmasından ortaya çıkan seslerin aynı nitelikte devam etmesine özen gösterilir.
17. Etkinlik : Aşağıdaki alıştırma ve etütleri, bağsız çalma tekniğine uygun olarak çalınız.
77
78
79
80
93
81
82
83
Edip GÜNAY
84
94
85
86
87
88
89
95
6. Detaşe Tekniğinde Eser Çalma
18. Etkinlik : Aşağıdaki eserleri, detaşe çalma tekniğine uygun olarak çalınız.
90
BİLMEM ŞU FELEĞİN
Türkü
Yöre: Orta Anadolu
91
SİLİFKE TÜRKÜSÜ
Türkü
Yöre: Silifke
92
96
ZEYBEKLENİM
Ali UÇAN
93
19. Etkinlik : Aşağıdaki ezgi ve eserleri, bağlı ve bağsız çalma tekniklerine uygun olarak çalınız.
AL MENDİLİ
lik
Eş
s. 203 Türkü
Düzenleme:Şinasi ÇİLDEN
94
97
Sağ ön ve arka kolunuzun, geçtiğiniz tele uygun durumda olmasına dikkat ediniz.
lik
Eş
s. 204
A. SULİMOV
Andante
95
96
98
Franz WOLFAHRT
(Fıranz VOLFART)
97
lik
YAYLA ÇİÇEK
Eş
s. 206
Türkü
98
99
ANKARA TÜRKÜSÜ
Türkü
Yöre: Ankara
99
Bağlı ve bağsız çalma tekniğiyle ilgili çalışmalarınızı her gün, planlı olarak yapınız.
100
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
a) …………….. b) ……………
2. Kemanda, bağlı (legato) çalma tekniğini uygularken dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
6. Aşağıdaki ezginin yay tekniğini bağsız ve bağlı çalma işaretleri koyarak düzenleyiniz.
Kendimi Değerlendiriyorum
Bağlı ve bağsız çalma tekniğiyle ilgili olarak Bağlı ve bağsız çalma tekniğiyle ilgili olarak
en çok .............................................................. en kolay ...............................................................
numaralı etütlerde zorlandım; çünkü numaralı etütleri yaptım;çünkü
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
......................................................... ..........................................................
........................................................ ..........................................................
101
Bağlı ve bağsız çalma tekniklerinin kullanıldığı eserleri çalarken aşağıdaki puanlama
anahtarını kullanınız.
Ölçütler Puan
102
4- ÖĞRENME ALANI
DİZİLER-ETÜTLER-ESERLER
Üniteler
103
1. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Sol majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz; edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla
paylaşınız.
Kemanda diziler, seslerin yükseklik sırasına göre art arda dizilmesiyle oluşur. Keman
etütleri, keman çalmada teknik ya da müzikal anlatım güçlüklerini aşmak amacıyla yazılır.
Eserler ise sanatsal bir değeri olan, kemanın tüm teknik ve müzikal becerilerini ortaya koyan
ürünlerdir.
Sol majör dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav çalındığında ise dört teli
kapsar. Sol majör dizisinde birinci oktav iki tele, ikinci oktav ise üç tele yayılır. Dizi, ses değiştirici
işaret olarak fa diyez alır. Diyez işareti, dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi
gösterilir.
1. Etkinlik : Aşağıdaki sol majör dizileri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
104
2
105
7
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
106
10
2. Etkinlik: Aşağıdaki sol majör etütleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Joseph FRÖHLİCH
(Cosef FRÖLİH)
11
107
Ali UÇAN
12
108
Robert PRACHT
(Robert PRAHT)
13
3. Etkinlik : Aşağıdaki sol majör eserleri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Eş
lik LONG LONG AGO
s. 205
Thomas Henry BAYLY
Moderato (Tomas Henri BAYLİ)
14
109
KAHRAMAN
George Frideric HAENDEL
(Corc Fredrih HENDEL)
15
110
1. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
111
2. Ünite
Mi Minör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
Mi minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki benzerlik ve farklılıkları söyleyiniz.
Birinci konumda, mi minör dizisi bir oktav çalınır ve iki teli (re- la) kapsar. Bütün minör
dizilerde olduğu gibi mi minör dizisi de doğal, armonik ve melodik olarak çeşitlenir. Doğal dizi,
ses değiştirici işaret olarak fa diyez alır. Buna ek olarak armonik mi minör, re diyez; melodik
mi minör ise do diyez ve re diyez işaretini alır. Melodik mi minör dizisi, inici olarak doğal hâliyle
çalınır.
112
4
Aşağıdaki dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
10
113
11
12
Franz WOLFAHRT
13
Franz WOLFHART
14
114
3. Mi Minör Tonunda Eserler
Öğrenci
15
Öğretmen
115
“KING ARTHUR” OPERASINDAN
lik
Eş
s. 188
Henry PURCELL
(Henri PÖRSIL)
16
Günlük “mi minör” dizi çalışmalarınızı yaparken değişik yay şekil ve tekniklerini
kullanınız. Kendi seçtiğiniz düzeyinize uygun “mi minör” etütleri, bağlı ve bağsız
çalma teknikleri ünitesindeki uyarıları dikkate alarak çalınız.
116
2. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
117
3. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Rast makamında dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız
dizilerle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Sol rast dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav çalındığında ise dört teli
kapsar. Sol rast dizisinde birinci oktav iki tele, ikinci oktav ise üç tele yayılır. Dizi, ses değiştirici
işaret olarak fa diyez ve bir koma si bemol alır. Tampere sistemde komalı si bemol
kullanılmadığından dizi, fa diyez değiştirici işaretine göre çalınır. Rast dizisinin değiştirici
işaretleri, yirmi dört perdeli sistemde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir.
118
1. Etkinlik : Aşağıda verilen sol ve re rast dizileri, önce bütün yayda iki bağlı, sonra bağsız çalma
tekniğine uygun olarak çalınız.
Aytekin ALBUZ
119
3. Rast Makamında Eserler
YOLLAR VE VATANIM
Hasan SOYSAL
GÜLNİHAL
120
3. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
121
4. Ünite
Re Majör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
Re majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz.Daha önce çaldığınız dizilerle
arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda re majör dizisi, bir oktav çalınır ve iki teli (re- la) kapsar. Ses değiştirici
işaret olarak fa diyez ve do diyez alır. Diyez işaretleri, dizek üzerinde ölçü sayısından önce
aşağıdaki gibi gösterilir.
1.Etkinlik: Aşağıdaki re majör dizileri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
122
4
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
123
2. Re Majör Tonunda Etütler
2. Etkinlik : Aşağıdaki re majör etütleri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Robert PRACHT
3.Etkinlik: Aşağıdaki re majör eserleri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Almanya’dan
124
NORVEÇ HALK ŞARKISI
Düzenleyen : Maia BANG
(Maia BENG)
10
11
2 3
125
4. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
126
6. Ünite
Si Minör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
Si minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz, Daha önce çaldığınız dizilerle
arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda; si minör dizisi bir oktav çalındığında üç teli (sol- re- la), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci oktav üç telde, ikinci oktav iki telde çalınır. Doğal
dizi, ses değiştirici işaret olarak fa diyez ve do diyez alır. Buna ek olarak armonik si minör, la
diyez; melodik mi minör ise sol diyez ve la diyez işaretini alır. Melodik si minör dizisi inici olarak
doğal hâliyle çalınır.
127
3
128
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
10
11
129
2. Si Minör Tonunda Etütler
2. Etkinlik : Aşağıda verilen si minör etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Aşağıdaki etüdü, öğretmeninizin çaldığı ezgiyi de dikkatle takip ederek aynı tempoda
birliktelik sağlayarak çalınız.
Maia BANG
12
lik
RONDO
Eş
s. 195
Johan Sebastian BACH
(Yohan Sebastiyan BAH)
13
130
131
5. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
132
6. Ünite
La Majör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
La majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz, daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda la majör dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci ve ikinci oktav ikişer telde çalınır. Diyez işaretleri,
dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir.
1.Etkinlik: Aşağıdaki la majör dizileri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
133
3
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
134
2. La Majör Tonunda Etütler
Aşağıdaki etüdü önce iki bağlı daha sonra dört bağlı olarak bütün yayda çalınız.
Robert PRACHT
135
3. La Majör Tonunda Eserler
3. Etkinlik: Aşağıdaki la majör eserleri, belirtilen yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Eş
lik
s. 198
190 İKİ DANS
136
ALMAN DANSI
lik
Eş
s. 189
190 Joseph HAYDN
(Cozef HAYDIN)
10
137
6. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
138
7. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Fa diyez minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Ddaha önce çaldığınız sol
majör dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Fa diyez minör dizisi, bir oktav çalınır ve üç teli (re- la- mi) kapsar. Doğal dizi, ses
değiştirici işaret olarak fa diyez, do diyez ve sol diyez alır. Buna ek olarak armonik fa diyez
minör, mi diyez; melodik mi minör ise re diyez ve mi diyez işaretini alır. Melodik fa diyez minör
dizisi inici olarak doğal hâliyle çalınır.
1. Etkinlik : Aşağıdaki fa diyez minör dizilerini, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
139
4
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
140
2. Fa Diyez Minör Tonunda Etütler
2. Etkinlik : Aşağıdaki fa diyez minör etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
10
141
3. Fa Diyez Minör Tonunda Eserler
3. Etkinlik : Aşağıdaki fa diyez minör eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
Finlandiya’dan
11
Günlük “fa diyez minör” dizi çalışmalarınızı yaparken değişik yay şekil ve teknikleri
kullanınız. Kendi seçtiğiniz düzeyinize uygun “fa dizey minör” etütleri, bağlı ve bağsız
çalma teknikleri ünitesindeki uyarıları dikkate alarak çalınız.
142
7. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
143
8. Ünite
Hazırlık Çalışmaları
Hüseyni makamında dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız
sol majör dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda; la hüseyni dizisi bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci ve ikinci oktav ikişer telde çalınır. Ses değiştirici
işaret olarak fa diyez alır.
1.Etkinlik : Aşağıdaki hüseyni makamı dizilerini, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
144
2
2.Etkinlik : Aşağıda verilen hüseyni makamındaki etüdü, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
ÇEŞİTLEME
Ali UÇAN
145
3. Hüseyni Makamında Eserler
3.Etkinlik : Aşağıda verilen hüseyni makamındaki eseri, yay tekniklerine uygun olarak çalınız.
HÜSEYNİ EZGİ
lik
Eş
s. 192
Aytekin ALBUZ
146
8. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
147
9. Ünite
Fa Majör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
Fa majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda, fa majör dizisi bir oktav çalınır ve üç teli (re- la- mi) kapsar. Bemol işareti,
dizek üzerinde ölçü sayısından önce aşağıdaki gibi gösterilir.
148
3
Robert PRACHT
149
Robert PRACHT
lik
Eş
s. 191
190
Paul PEUERL
(Pol PÖRL)
150
ATAM
Ziya AYDINTAN
Düzenleyen: Ali UÇAN
151
9. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
152
10. Ünite
Re Minör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
Re minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda, dört teli kapsayan re minör dizisi, iki oktav çalınır. Dizi, çıkıcı olarak re
telinde 1. parmaktan, inici olarak da mi telinde 4. parmaktan başlar. Dizi, ses değiştirici işaret
olarak fa diyez ve do diyez alır.
Armonik re minör dizisi, 7. derecesi (do) yarım ses tizleştirilerek çalınır. Melodik re minör
dizisi ise çıkarken 6 ve 7. dereceleri (si, do) yarım ses tizleştirilerek; inerken de doğal hâliyle
çalınır.
153
3
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
154
7
Robert PRACHT
155
3. Re Minör Tonunda Eserler
Öğrenci
9
Öğretmen
156
10. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
157
11. Ünite
Do Majör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
Do majör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz. Daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda, dört teli kapsayan do majör dizisi, iki oktav çalınır. Dizi, çıkıcı olarak sol
telinde 3. parmaktan, inici olarak da mi telinde 4. parmaktan başlar. Dizi, ses değiştirici işaret
almaz.
158
3
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
159
2. Do Majör Tonunda Etütler
Robert PRACHT
160
3. Do Majör Tonunda Eserler
Joseph FRÖHLICH
161
11. ÜNİTE Ölçme ve Degerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
162
12. Ünite
La Minör Dizi-Etüt-Eser
Hazırlık Çalışmaları
La minör dizi, ezgi, etüt ve eserler bulup inceleyiniz; daha önce çaldığınız sol majör
dizisiyle arasındaki farklılık ve benzerlikleri söyleyiniz.
Birinci konumda, la minör dizisi; bir oktav çalındığında iki teli (sol- re), iki oktav
çalındığında dört teli kapsar. Dizideki birinci ve ikinci oktav ikişer telde çalınır.
Doğal dizi, ses değiştirici işaret almaz. Buna ek olarak armonik la minör sol diyez,
melodik la minör ise fa diyez ve sol diyez işaretlerini alır. Melodik la minör dizisi inici olarak
doğal hâliyle çalınır.
163
3
Aşağıda verilen dizi çalışmalarını, önce yayın ortasında daha sonra alt ve üst yarısında
çalınız.
164
7
Robert PRACHT
165
Nicolas LAOUREUX
(Nikolas LOREKS)
10
166
3.La Minör Tonunda Eserler
Maia BANG
11
167
12. ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
168
5- ÖĞRENME ALANI
KEMAN MÜZİĞİNDE DÖNEMLER
Üniteler
169
Ünite
Hazırlık Çalışmaları
1. Etkinlik: Keman müziğinde Rönesans dönemi konusunda ilgili kaynaklardan bilgi toplayınız;
edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
“Rönesans”ın kelime anlamı “yeniden doğuş” tur. Rönesans Dönemi, Orta Çağ’ın dinsel
düşünce sisteminden kurtulmayı hedeflemiştir. Sanat eserleri yeniden gerçeği çizmeye,
duyguları ve hareketi yoğunlaştırmaya yönelmiş, müzik sanatı da bu düşüncelerden
etkilenmiştir.
Keman müziğinde Rönesans dönemi (1400-1600) 150-200 yıllık bir süreci kapsar. Bu
dönemde vokal müziğin kemana uygulandığı bilinmektedir. Dönemin sonlarına doğru, keman
müziğinin geliştiği ve keman için konçertolar yazıldığı görülmektedir. Aynı dönemde keman
çalma tekniklerinde de gelişmeler kaydedilmiştir.
170
3. Rönesans Dönem Eserleri
Copyright 1925 and 1971 by Stainer & Bell Ltd, London, England
171
Okuma Metni
172
Okuma Metni
Atatürk ve Müzik
173
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
174
6- ÖĞRENME ALANI
UYGULAMA GELİŞTİRME
VE
SERGİLEME DAĞARCIĞI
Ünite
175
Ünite
Hazırlık Çalışmaları
tümüdür. Dağarcıkta yer alan parçalar zaman zaman tekrarlanır ve dinletilir. Etüt ve eserlerdeki
notaların ezberlenerek çalınması, çalmayı olumlu yönde etkiler. Dağarcığın çeşitli dinletilerle
Franz WOLFAHRT
176
Robert PRACHT
177
Nicolas LAOUREUX
178
3. Birinci Konumda Eserler Sergileme
lik
Eş
s. 194
190 UKRAYNA HALK ŞARKISI
179
Eş
lik Sİ MİNÖR KONÇERTO
s. 182
190
Oscar RIEDING
(Oskar RİDİNG)
180
Eş
lik
s. 193
190 SONATİN
Georg Philippe TELEMANN
(Corc Filip TELEMAN)
181
a.Eserlerin Piyano Eşlikleri
Sİ MİNÖR KONÇERTO
1. Bölüm
Oscar RIEDING Op. 35
Keman
8
Piyano
182
183
184
185
186
187
“KING ARTHUR” OPERASINDAN
Henry PURCELL
Keman
Piyano
188
ALMAN DANSI
Joseph HAYDN
10
189
190
Paul PEUERL
Keman
11
Piyano
191
HÜSEYNÎ EZGİ
Aytekin ALBUZ
12
192
SONATİN
13
193
14
194
RONDO
Johann Sebastion BACH
15
195
196
197
İKİ DANS
16
198
17
199
200
NOW, O NOW I NEEDS MUST PART John DOWLAND
18
Copyright 1925 and 1971 by Stainer & Bell Ltd, London, England
201
202
AL MENDİLİ
Düzenleme:Şinasi ÇİLDEN
19
203
Andante SULIMOV
20
204
LONG LONG AGO Thomas Henry BAYLY
21
205
YAYLA ÇİÇEK
22
206
ÜNİTE Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
Ölçütler Puan
207
Terimler Sözlüğü
-A-
allegro : Canlı, çabuk. Senfoni ve sonatların 1 ve 4. kısımları ile buna benzer parçalar için
de bu terim kullanılır.
allegretto : 1.Çabukça. Moderato- allegro arasında tempoda. 2.Sonat veya senfoninin bu
hızdaki bölümlerine de aynı ad verilir.
andante : Rahat, yavaş. Senfoni ve sonatların ağır kısımları için de bu terim kullanılır.
andantino : 1.Yavaşça. 2.Andanteden biraz daha hareketli.
-B-
bourree : Bir vuruşluk eksik ölçü ile başlayan 2/4 veya 4/4 ölçülü, canlı ve neşeli Fransız
dans müziği.
-E-
espressivo : İfadeli, etkili, anlamlı.
-K-
konçerto : Ön planda yer alan bir veya birkaç solo çalgıyla ona/onlara eşlik eden orkestra
tarafından birlikte seslendirilen çok sesli bir müziksel yapı.
-M-
menuet : 3/4 ölçülü bir Fransız dansı.
moderato : Orta hareketli.
-R-
rondo : Ana temanın sonraki temalar arasına girerek yinelenmesiyle oluşan nakaratlı
dans müziği.
-T-
tema : Beste içinde ele alınıp işlenen ve geliştirilen ana motif, cümle, söylem veya
dönem.
trio : 1.Üçlü, üç ses veya çalıcının söylemek ya da çalmak için birleşmesi. 2. Üç sesli
beste. 3. Bazı parçaların üçüncü bölümü.
208
Kaynakça
209
SAY Ahmet, Müzik Ansiklopedisi Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2005.
SAY Ahmet, Müziğin Kitabı, Müzik Ansiklopedisi Yayınları, Ankara, 2001.
SITT Hans, 20 Studies in the First Position/ Book I, Op.32 , B. Schott's Söhne, Maınz, 1981.
SITT Hans, 20 Studies in the 2., 3., 4., 5. Pozition/ Book II, Op.32 , B. Schott's Söhne, Maınz, 1981.
SITT Hans, 20 Studies in the Changinig of Pozition/ Book III, Op.32 , B. Schott's Söhne, Maınz, 1981.
SÖZER Vural, Müzik ve Müzisyenler Ansiklopedisi, Remzi Kitabevi AŞ Yayınları, İstanbul, 1986.
Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara, 2005.
UÇAN Ali, Keman Eğitimi için Özgün Parçalar, Yurt Renkleri Yayınevi, Ankara, 2001.
ULUÇ Murat Özden, Müzik İşaretleri ve Terimleri Sözlüğü, Yurt Renkleri Yayınevi, Ankara.
Violin Playtime Book- 2, Faber Music Limited, London.
Violin Playtime Book-2, Faber Music Limited London.
WOLFAHRT Franz, Easiest Elementary Method for Beginners on the Violin, Op. 38, G. Schirmer, Inc.,
USA
WOLFAHRT Franz, FiftyEasy Melodious Studies for the Violin, Book I: First Pozition, Op. 74, G.
Schirmer, Inc.,USA
WOLFAHRT Franz, Sixty Studies for the Violin, Book I and II, Op. 45, G. Schirmer, Inc., New York,
2004.
WOLFAHRT Franz, Forty Elementary Studies for the Violin, Op. 54, G. Schirmer, Inc., USA
YENER Faruk, Müzik, Beyaz Köşk Yayınları, İstanbul.
İnternet
http://www.usd.edu/smm/violinworkshop.jpg
http://www.bravuraviolins.ca/images/thumbs/Picts/paulweb.jpg
210