PAGBABAGONG MORPOPONEMIKO

ANO ANG
PAGBABAGONG
MORPOPONEMIKO?
Ang Pagbabagong Morpoponemiko ay
ang anumang pagbabago sa
karaniwang anyo ng morpema dahil
sa impluwensya ng katabing
ponema.
d, l, r, s, t b, p k,g,h,m,n,ng,w,y

PAN PAM PANG

MAN MAM MANG
SIN SIM SING
SAN SAM SANG

HALIMBAWA:
Pan + linis = panlinis
Pam + bayan = pambayan
Pang + walis = pangwalis
 PAGSASANAY

 SURIIN ANG PAGBABAGONG NAGAGANAP SA BAWAT SALITA

HALIMBAWA:
HUGAS = PANGHUGAS

1. LARO =
2. MATANGKAD =
3. BAHAY =
4. HALAMAN =
5. GANDA =
2. METATESIS
Kapag ang salitang ugat ay nagsisimula sa /l/ o /y/ ay
ginigitlapian ng (-in) ang /l/ o /y/ ng salitang ugat at ang /n ng
gitlapi ay nagkakapalit ng posisyon

Halimbawa:

Lipad + -in = linipad = nilipad

Yaya + -in = yinaya = niyaya
Laro + -in = linaro =nilaro
Walis + -in =winalis =niwalis
 PAGSASANAY

 SURIIN ANG PAGBABAGONG NAGAGANAP SA

BAWAT SALITA

1. LABAHAN =
2. YAPOS =
3. LIMOS =
4. YAKAP =
5. LIPON =
3. PAGKAKALTAS NG PONEMA
Nagaganap ang pagbabagong ito kung ang huling ponemang
patinig ng salitang ugat ay nawawala sa paghuhulapi nito.

Halimbawa:

Takip + an = takipan =takpan

Sara + han = sarahan =sarhan
Laba + han =labahan =labhan
 PAGSASANAY

 SURIIN ANG PAGBABAGONG NAGAGANAP SA BAWAT SALITA

HALIMBAWA:
TAKIP + AN = TAKIPAN = TAKPAN

1. BATI =
2. KAPIT =
3. KAMIT =
4. BUKAS’ =
5. BILI =
4. PAGLILIPAT DIIN
may mga salitang nagbabago ang diin kapag nilapian

Halibawa
basa + -han = basahan
Ka + sama + han =kasamahan
 PAGSASANAY

 SURIIN ANG PAGBABAGONG NAGAGANAP SA BAWAT SALITA

HALIMBAWA:
Asa + -han = asahan

1. PASA =
2. BOTO =
3. BILI =
4. IBA =
5. GUSTO =
5. MAY ANGKOP
kung sa dalawang salitang magkasunod ang una’y
nababawasan ng papungo o pakutad at kung minsan pa ay
napapalitan ng isa o ilang titik sa loob bago napipisan sa
dalawang salita sa isa na lamang.
Halimbawa:

Wikain mo ------------------ kamo

Hayaan mo ------------------ hamo
Winika ko -------------------- ikako
6. PAGPAPALIT NG PONEMA
-kung ang isa o dalawang titik ng salita ay napapalitan ng iba bukod sa
kung nagkakaltas. Ang ponemang /d/ sa posisyong inisyal ng salitang
nilapian ay karaniwang napapalitan ng ponemang /r/ kapag patinig ang
huling ponema ng unlapi.
D----------------------------------------------------R
MA + DAPAT = MADAPAT----------- MARAPAT
MA + DUNONG = MADUNONG ---------MARUNONG
 PAGSASANAY

SURIIN ANG PAGBABAGONG NAGAGANAP SA BAWAT SALITA

HALIMBAWA
MA + DAPAT = MADAPAT----------- MARAPAT

1. DAYA
2. DITO
3. DINIG
4. DOON
7. PASUDLONG O PAGDARAGDAG NG PONEMA
kung bukod sa may hulapi na ang salitang pinapandiwa, ito ay
sinusudlungan o dinaragdagan pa ng isa pang hulapi. /-an/, /-han/, /-in/, /-
an/, o /-anan/

Halimbawa:

Antabay + anan = antabayan