Professional Documents
Culture Documents
Thesis Filipino Time!
Thesis Filipino Time!
Dibisyon ng Maynila
Pagbasa at Pagsusuri Ng iba’t-ibang Teksto tungo sa Pananaliksik
IPINASA NINA:
Jessica D. Ganiban
Dwine Rubido
IPINASA KAY:
Marso 2019
Kabanata I
1.1 Panimula:
kinagawian nating mga Pilipino ay ang pagiging lagging huli sa takdang oras na pinag
ipangsimula dahil sa wala pa ang panauhing pandangal o kaya'y ang punong abalang
palatuntunan; gayon din, kulang pa rin ang mga tauhang magsisiganap, o kung hindi naman
kaya'y wala pa rin ang madlang siyang dapat sumaksi sa palatuntunan kung kaya't naaantalatuloy
ang lahat.
Hindi magandang impression ang matatanim natin kapag late kang haharap sa kahit
kanino at kalagayan ng tao. Isa yun sa bakas ng pagiging ‘professional’ dahil mahalaga ang
Dalawa lang yan, sinasadya at hindi. Para sa sinasadya Halimbawa na lamang kung ang
isang estuyante ay alam niya kung anong oras ang kanilang groupings na kung saan ito ay mag
sisimula ng 3pm. Subalit sinadya niyang pumunta ng 4pm o 5pm sa kanilang groupings. Ang
halimbawa na ito ay nagpapakita ng pagsadya ng isang tao na mahuli sa takdang oras na napag-
usapan. Para naman hindi niya sinasadya halimbawa na lamang ang isang estudyante ay
nalimutan o hindi niya alam na kung anong oras ang napagusapan sa kanilang groupings kaya
hindi siya nakapunta ng tamang oras. Ang halimbawa na ito ay nagpapakita ng hindi sinasadya
hindi nila sinasadya ang kanilang pagkahuli sa takdang oras napagusapan. dapat pahalagahan
para sa mga sinasadya na mahuli sa oras na napagusapan sana ay magbago na sila. Dahil
mawawalan na ng tiwala ang mga kasama niya sa kaniyang pagpunta sa tamang oras. Kaya dapat
nating pahalagahan ang oras dahil ito ay lubos na napakahalaga na hindi maibabalik pa. Kaya
sa gaano katagal ang iginugol sa isang paggawa. Ito ay isang mahalaga at kakarampot na yaman.
Kaya naman ang oras o panahon ay itinuturing na mainam na pambalanse sa lahat ng bagay.
sa langit. Ang salitang “araw”, ay itinuturing ang araw at “gabi” ay itinuturing para sa
magdamag.
Ayon sa sinasabi na unang persona ang oras ay dumidikta sa buhay ng tao na dapat ay
pinapahalagahan at maging matalino sa paggamit nito. At ito ay sumusukat kung gaano katagal
ang isang pangyayari. Ito rin ay isang bagay na kahit kailan ay hindi mo makokontrol at kapag na
Mula naman sa Bibliya Patuloy na lumakad nang may karunungan kapag kasama ninyo
ang mga di-kapananampalataya, at gamitin ninyo sa pinakamabuting paraan ang oras ninyo.
Colosas 4:5-6. Kapag pera ang nawala sa iyo, puwede mo pa itong mabawi. Pero iba kapag
panahon ang nawala. Ibig sabihin, mas mahalaga ang panahon kaysa sa pera. Kaya huwag mong
na huli ay laging bahagi ng aming kultura. Maraming mga Pilipino ang tila ginagawa ito o
Pilipino:
Ang oras ay isang kakatwa at misteryosong bagay. Hindi natin ito nakikita, naririnig o
nadarama. Hindi natin ito mapabibilis, mapababagal o mapahihinto. Hindi rin natin ito maaaring
bilhin o nakawin. Subalit maaari natin itong gamitin, aksayahin, o ibigay sa iba. Bakit nga ba
kailangan nating pahalagahan ang oras? Anu bang matatamo natin sa pagpapahalaga sa oras?
Ang taong marunong magpahalaga sa oras ay isa siyang mahusay na manggagawa. Ang
Una ang Oras ay hindi namuli itong maibabalik, kaya bawat segundo o minutong buhay natin ay
mahalaga upang makagawa ng mga bagay naimportante. para sa Pangalawa ang Oras ay nilikha
upang magkaroon ng kaganapanang mga bagay na ating mga ginagawa. Sa Pangatlo ay ang Oras
ay ating repleksyon sa ating sarili at maunawaan ang mga bagay ayon sa pagkasunod-sunod nito.
Ang Pangapat ay ang Oras isang pagbalik tanaw sa nakalipas at matuto sa mga maling bagay at
matutong Hindi natin ulitin. Para sa huli ang pang limaang Oras ay isang daanna tumatahak sa
Kinabukasan, at ang mga bagay na ginagawa natin ngayon ay may epekto sa Kinabukasan natin.
Lubusang napaka importante ng oras, kaya dapat nating pahalagahan ng bawat oras. Huwag
nating sayangin ang oras sa walang kwentang bagay. Dahil isa ito sa mga dahilan kung bakit
tayo nahuhuli sa ating patutunguhan, Huwag kang magagalit kung kadalasan ay tila alipin ka ng
oras. Wala kang magagawa, kasama mo iyan habang buhay. Ang mahalagang isaisip mo ay kung
paano mo ito gagamitin nang wasto upang maging makabuluhan ang bawat pagdaan nito sa
iyong buhay.
halimbawa nito ay ang pagbabalewala sa oras na napagkasunduan. Usapan 9am tapos dadarating
10am at nagpapalusot pa. Pwede bang mahuli sa eswelahan baka pagalitan kang guro mo.
Ibigsabihin lang nito kahit saan sitwasyon ay walang magandang epekto ang Filipino Time.
Kasama din dito ay ang kawalan ng pagtitiwala ng mga kasamahan mo sa pag punta ng tamang
oras. Halimbawa ay nag-usap kayo ng mga kaibigan mo na may pupuntahan kayo na lugar at ang
usapan ay 10 am. Dahil sa hindi mo lagi pagpunta sa tamang oras ng nakakaraan, mawawalan na
sila ng tiwala sayo at hindi na sila aasa na pupunta ka sa tamang oras kaya maarin humantong ito
sa pagiwan nila sa iyo. At isa din ang kawalan nila ng respeto sa iyo halimbawa ikaw ay isang
lider sa inyong grupo ay may gagawin kayong pangkatang Gawain at nag takda ka ng oras at ang
sabi mo ay 1pm sa tapat ng inyong eskwelahan. Dahil alam nila na hindi ka pumunta sa tamang
oras noong nakakaraan. Maiimpluwensyahan sila sa mga ginawa mo na hindi pag punta sa
tamang oras noong nakakaraan, kaya maaaring hindi rin sila pumunta sa tamang oras na
nagpagkasunduan. Kaya dapat pumunta lagi sa tamang oras na napagusapan. Huwag nating
sayangin ang oras dahil maraming naapektuhan dito. Lubos na napakahalaga ng oras para sa
ating lahat. Dahil hindi kailaman ito maibabalik pa, sabi nga sa isang kasabihan ang oras ay ginto
kaya wag tayong magsayang sa bawat oras gawin natin ang ating dapat gawin sa bawat oras.
Dapat maging responsible sa bawat oras dahil lubusang napakahalaga nito sa atin.
1.1.2 Mga dahilan ng mga Pilipino kung bakit nang yayari ang pagkahuli sa takdang oras.
Matutunghayan sa bahaging ito ay mga dahilan ng mga Pilipino kung bakit nang yayari
ang pagkahuli sa takdang oras: (1) Mañanahabit - puro mamaya. Puro wait. Pwede pa naman yan
bukas. Sa susunod na yan. Sa madaling sabi, karamihan talaga ay tamad. (2) Late na matulog at
Laging puyat - dahil yan sa Wifi, magagandang palabas sa alanganing oras sa gabi, at kakaantay
sa mga anak na makatulog para masimulan na ang loving-loving sa asawa. (3) Kumain ng
maayos na almusal - kung alam mong sumasakit ang tiyan mo sa Milo, mag juice ka na lang.
Kung humahapdi naman ang sikmura mo sa juice, mag kape ka nalang. Minsan pag di ka kumain
mo. Bukod sa sayang ang pera, sayang ang oras sa paghihintay. (4) Sakto o late ang orasan -
Nakabalandra na ang orasan mo. Di mo naman chinecheck kung tama ba. Gaano nga ba
kaadvance ang orasan niyo sa trabaho at sa school? I-expect na na hindi naman lagi sinkronisado
ang lahat ng orasan. Minsan nga kahit ang orasan sa city hall ng Manila ay tumitigil din at
nahuhuli. Dapat iparehas lahat ng oras sa lahat mong relo at gadgets. Lagi ring magbigay ng
palugit at pilitin lagi na dumating ng mas maaga kapag bago mo pa lang pupuntahan ang isang
interview o lugar. (5) Bulok na sistema ng transportasyon - sa ibang bansa, kapag wala kang
sasakyan, kailangan mo gumising ng maaga dahil either scheduled bus or train ang masasakyan
mo. Sa Pinas, kahit sakto lang ang gising mo dahil pagtawid mo ng kanto, 45 jeep ang dadaan sa
harap mo kada minuto kapag rush hour. Yun nga lang matindi minsan ang kompetisyon kaya
dapat marunong kang dumiskarte. Kung may terminal, mas maganda pero dapat matiyaga ka
maghintay. Kung wala, dapat magaling ka bumox-out, sumiksik at sumabit o kung gusto mo
kasing matipid ang gobyerno at ayaw bigyan ng mataas na pagpapahalaga ang mass
transportation. I-uupgrade nga, ipapasan naman sa mga user. Hindi naman masama magtaas
basta reasonable. Magkakapalitan pa kayo ng mukha sa tren pag siksikan kaya kung hindi away,
panlalamang sa kapwa ang natututunan ng mga Pinoy. Wag kang paaapi principle.
Mas maraming car accident ngayon at mabagal ang responde. Traffic dahil sa kakulangan
sa stop light at di maayos na regularidad ng prangkisa. Wala pang maayos na babaan at sakayan
ng pasahero. (6) May jeepney driver na gustong ubusin ang pasahero tapos nagpapa-gas pa sa
rush hour - Ito yung mga nakakagigil na pagkakataon. Di ka naman na makalipat dahil
driver ay hindi nagpapa-fulltank at laging 200 pesos hanggang 400 lang ang kinakarga kada tigil
sa gasolinahan. Kaya mas madalas silang tumitigil. Minsan kailangan nila tumigil talaga para
mabaryahan ang binayad mong 500 pesos na malutong para sa dose pesos mong pamasahe.
Sa bahaging ito ilalahad ang batayang konseptual ng pag-aaral tungkol sa Isang pagsusuri
sa mga salik na nakakaapekto sa mga mag-aaral kaugnaysa kultura: Filipino Time mula sa
Filipino time ayun sa mga akda ni De Leon Felipe, Pangalawa ang depenisyon ng Filipino Time
Filipino Time.
1.3 Paglalahad ng Layunin
Layunin ng pag susuring ito ang malaman abg nga salik na nakaka epekto sa mga mag-
Tiyak na layunin:
sumusunod:
Sa mga mag-aaral. Ito ay makakatulong sa kanila sapagkat mamumulat sila sa
katotohanan na hindi maganda ang madalas na pagkahulinila sa klase. Malalaman din nila ang
bahagi ng akademikong pagganap nadapat nilang bigyan pansin kapag sila ay nahuhuli sa klase.
Sa mga magulang. Ito ay magsisilbing gabay sa mga magulang upang magabayan nila
hakbang upang hikayatin ang mga estudyante na dumalong maaga sa klase. Makatutulong din ito
nila itong palawakin at bigyan na ng solusyon ang mga malalaman at mauunawaang kadahilanan
Ang sinasaklawan lamang ng pananaliksik na ito ay ang mga asignaturang apektado ang
akademikong pagganap ng ilang mag-aaral na nasa ika-11 baitang ng SHS mula sa Timoteo Paez
na may kabuuan bilang na 30 mag-aaral. Saklaw din ng pananaliksik na ito ang mga apektadong
klase ng ilang mag-aaral na nasa ika-11 baitang ng SHS mula sa Timoteo Paez. Batid din ng
pananaliksik na alamin ang mga kadalasang dahilan sa pagiging huli sa klase ng ilang mag-aaral
na nasa ika-11 baitang ng SHS mula sa Timoteo Paez. Hindi batid ng pananaliksik ang mga
epekto ng pagiging huli sa klase sa ilang partikular na bahagi ng akademikong pagganap ng ilang
mag-aaral na nasa ika-11 baitang ng SHS mula sa Timoteo Paez. Hindi rin sinasaklawan ng
pananaliksik na ito ang magbigay ng lunas sa mga problema na ito at kung hindi magsisilbing
gabay lamang ito sa mga piling mag-aaral na sangkot sa problemang madalas na pagiging huli sa
klase.
Upang mas maunawaang ang ginawang pananaliksik, narito ang mga depinisyon ng
Filipino Time – Ito ay tumutukoy sa pagiging huli ng mga Pilipino sa itinakdang oras. Pagiging
huli sa klase – Ito ay tumutukoy sa pagpasok sa hindi tamang oras ng isang mag-aaral sa
kanyang klase.
Mag-aaral –ay tinuturuan ng guro na mag-aaral at makadiskubre ng mga bagay. Lahat ng tao ay
Oras –Ito ang sukat kung gaano katagal ang isang pangyayari. Ito rin ay isang bagay na kahit
Paaralan –Isang institusyon na kung saan mayroong interaksyon ng estudyante at guro kung
Panahon –ay isang bahagi ng sistemang pansukat para malaman ang pagkakasunod-sunod ng
mga pangyayari at mga patlang sa gitna nila at kung gaano katagal ang isang pangyayari.
Guro – o titser ay isang tao na nagbibigay ng edukasyon para sa mga mag-aaral. Ang gampanin
edukasyong pormal.
Disiplina –Ito ang kakayahan na kumilos, mag-isip at mag-salita nang naaayon sa mga
Transportasyon– ay ang paggalaw ng mga tao at bagay mula sa isang pook hanggang isa pang
nangangahulugang dahil. Sa ganitong paraan, dahil sa kabila ang literal na pagsasalin wika ng
transpotasyon.
KABANATA II
Ayon kay Philip S. Chua, M.D. (2007) sa kanyang artikulong “The ‘FilipinoTime’
Syndrome” sa tuwinang naririnig niya ang tanyag na palusot o deskripsyon na “Filipino Time”,
paratang na ang “tardiness” ay isang katangian na ng mga Pilipino ng simula ng sila’y isilang,
dapat nating pagsabihan ang ating kapwa orating aminin na tayo ay hindi pa sapat na disiplinado
ukol sa ating kultura, na bastosan gating lipunan at para bang walang kabihasnan.
Ayon kay Cuabo (2015) nakakaapekto ang pagpupuyat o kakulangan sa pagtulog Ang
pagiging huli sa klase. Isa sa pangit na kaugalian ng mga Pilipino ang pagiging huli sa anumang
aktibidad o ang hindi natin pagsunod sa takdang oras lalong lalo na sa klase. Karaniwan sa atin
ang isang palatuntunan ay hindi nasisimulan sa takdang oras dahil sa wala pa rin ang mga
tauhang magsisiganapan o kung hindi naman kaya’y wala pa rin ang madlang siyang dapat
Ayon sa artikulong “Being Late for School” na isinulat ni Shweta (2009) Sapanahon
ngayon napakaraming mag-aaral ang pumapasok ng huli sa klase sakanilang paaralan. Dapat
nating seryosohin ang suliraning ito dahil sinasabi nganatin sa mga mag-aaral kahit nung maliliit
pa lamang sila na ang “punctuality” ay isang yaman ng bawat tao, pero eto pinagmamasdan
imbestigahan kung ano ang dahilan ng pagiging huli sa klase sa bawataraw, halos araw-araw ng
isang mag-aaral.
Tinalakay ni Brown (1968) sa kanyang pag – aaral na Beginning Tagalog ang gamit ng
mga panlapi. Sinabi niyanglahat ng pandiwa sa Tagalog ay nagtataglay nito kapag ginamit sa
ibang sangkap ng isang pangungusap. Inilahad din niya ang uri ng kilos naisinasaad ng pandiwa
karaniwan sa mga pandiwang nabubuo sa /mang-/ ayhinango sa mga panlaping /um-/ at /mag-/.
Kilala ang Pilipino sa kanilang kakaibang kaugaliang ipinapakita sa mundo. Isa sa mga
hindi magagandanag kaugalian ay ang pagiging huli ng mga Pilipino sa takdang oras o itinatawag
nilang Filipino Time”. Marahil nasa kultura na nga ng mga Pilipino ang pagiging huli. Ngunit sa
kasamaang palad ito ang kulturangkinakailangang palitan. Mas nakakabuting isipin ng mga
Pilipino kung ano angmagiging epekto ng kaugaliang ito sa kanilang buhay kung palaging ganyan
aktibidad o ang hindi natin pagsunod sa takdang oras. Karaniwan sa atin ang isang palatuntunan
ay hindi nasisimulan sa takdang oras dahil saw ala pa rin ang mga tauhang magsisiganapan o
kung hindi naman kaya’y wala pa rin ang madlang siyang dapat sumaksi sa palatuntunan kung
Maraming mga epekto ang dinadala nitong problema. Kung magigingkaugalian na ang
Meron nga itong dinadalang positibong epekto kagayana lang ng pagtaas ng oras sa pagtulog ng
Bilang isang Pilipino, hindi masama ang magpahalaga sa kulturangnakagisnan pero minsan
hindi dapat ang sobrang pag-ibig sa kultura ng puso ang pairalin. Dapat gamitin rin ang utak. Hindi
lahat ng kultura ay may tama. Mas Mabuti sa mga Pilipino ang matutong magpahalaga sa kanilang
Schools in Zaria: Implications for Educational Managers” ni Abubakare M. Jumare et al. (2015)
dalawang dimension, yun ay ang pagpasok sa tamang oras at paguwi sa tamang oras. Ang ugaling
“punctuality” ay parehong responsibilidad ng bawat guro at mag-aaral. Ang mga guro’y di maaring
makapagtrabaho kung walang mag-aaral at gayon din kung babaliktarin Matutulungan ang mag-
Sa kabanatang ito, tatalakiy ang paraan ng pananliksik, mga pokus ng pag-aaral, mga
Tinangkang ilarawan at suriin ng mga mananalik sa pag-aaral na ito ang mga iba’t-ibang kadalasan
na dahilan ng mga mag-aaral na nasa ika-11 nabaitang ng Mataas na paaralang Timoteo Paez
Ang pagaaral na ito ay isasagawa mula sa baitang 11 sa mataas na Paaralang Timoteo Paez
Integrated School (SHS). Ang pag aaral na ito ay isasagawa mula sa Ikawalang Semestre hanggang
pananaliksik na gaganapin. Ang mga napiling respondente ay mga mag-aaral na mula sa ika-11 na
baitang ng mataas na paaralang Timoteo Paez (SHS). Silaang napiling respondente ng mga
mananaliksik dahil sila ang pinakamalapit napopulasyon sa mga mananaliksik at sila ang naaayon
Ang mga mananaliksik ay nangalap ng datos sa mga pangkat ng ika-11 nabaitang ng SHS
mula sa 11 sa mataas na Paaralang Timoteo Paez Integrated School (SHS). Upang malaman ang
Ang pag aaral na ito ay isasagawa sa pamamgitan ng pag-susurbey. Ang mga mananaliksik
mag-aaral na nasa baitang 11 na nagmula sa mataas na paaralang Timoteo Paez Integrated School
(SHS). Magsasagawa din ng pangangalap ng mga impormasyon ang mga mananaliksik mula sa
Ibat ibang sagunian tulad ng aklat at internet upang matugunan ang mga kinakailangan na datos sa
pag-aaral.