hhDÜZGÜN DOĞRUSAL HAREKET Örnek 1:

GRAFİKLERİ Doğrusal bir yolda h

num-zaman grafiği ş
1. Konum Zaman Grafikleri
Düzgün doğrusal hareket düz bir yolda sabit hızlı hareket de-
30
mektir. Konum-zaman grafiğinin eğimi hızı verir. Hareket sabit
hızlı olduğundan grafiğin eğimi de sabittir. 20
10
Doğrusal bir yolda sadece iki yön (+ ve –) tanımlanmıştır. Grafik
yukarı doğru olduğu sürece araç (+) yönde, aşağı doğru olduğu 0
sürece (–) yönde hareket ediyor demektir. –10
Konum – zaman grafiğinin eğimi hızının büyüklüğünü verir. Buna göre, araçlar
Konum kaç m/s dir?

x Dx Grafiğin eğiminden yararlan

Eğim = tana = = j
Dt A

α –10 0 10 20 3
0 Zaman
t
B
Çıkmış Soru 1: B aracı yol üzerinde 10. me
10
Birbirine paralel iki rayda aynı yönde hareket eden K, L 10 m dir. ϑB = = 1 m/s
10
trenlerinin konum – zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
Konum
K treni
Örnek 2:
Doğrusal bir yolda h
 B
Çıkmış Soru 1: B aracı yol üzerinde 10. me
10
Birbirine paralel iki rayda aynı yönde hareket eden K, L 10 m dir. ϑB = = 1 m/s
10
trenlerinin konum – zaman grafiği aşağıdaki gibidir.
Konum
K treni
Örnek 2:
Doğrusal bir yolda h
X2 L treni
grafiği şekildeki gibidi
X1 K
30
0 Zaman
t1 t2 20
Bu grafikten elde edilen bilgilere göre, aşağıdaki
yargılardan hangisi yanlıştır? 0

A) K treni L’den daha önce harekete başlamıştır. –20

B) t1 ve t 2 anlarında iki tren yan yanadır
Buna göre, otomob
C) t1 ve t 2 anlarında trenlerin ikisinin de hızları aynıdır
meyi, ortalama hızın
D) t 2 anında L treni durmaktadır.
E) t 2 anına kadar K treni L treninden daha uzun süre hare- Aracın yaptığı hareketi doğru
ket etmiştir. 50 m

–20 0 20
Konum Konum zaman grafiğinin eğimi hızı verir. t1 anında L
K
X2 L treninin hızı K treninden daha büyüktür. t2 anında L 10 m
treni durmaktadır.
X1
x 60
Zaman
Cevap : C Ort. sürat = = = 3m
O t1 t2
t 20
 Örnek 1:
Doğrusal bir yolda hareket eden A ve B araçlarının ko-
num-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Konum (m)
A
30
20 B

10

0 5 10 Zaman(s)
–10
Buna göre, araçların hızlarının büyüklükleri ϑA ve ϑB
kaç m/s dir?

Grafiğin eğiminden yararlanabileceğimiz gibi şöyle de yapabiliriz:

A A aracı doğrusal yol üzerinde –10.
metreden 30. metreye gidiyor. Yani
X(m) yerdeğiştirmesi 40 m dir. Bu yerde-
–10 0 10 20 30 ğiştirmeyi 10 saniyede yaptığından;

B 40
ϑA = = 4 m/s
10
B aracı yol üzerinde 10. metreden 20. metreye gidiyor. Yani yerdeğiştirmesi
10
10 m dir. ϑB = = 1 m/s
10 Cevap: VA = 4 m/s
VB = 1 m/s

Örnek 2:
Doğrusal bir yolda hareket eden otomobilin konum-zaman
grafiği şekildeki gibidir.
Konum (m)
30

20
 Örnek 2:
Doğrusal bir yolda hareket eden otomobilin konum-zaman
grafiği şekildeki gibidir.
Konum (m)
30

20

0 10 20 Zaman(s)

–20

Buna göre, otomobilin aldığı yolu, yaptığı yer değiştir-

meyi, ortalama hızını ve ortalama süratini bulunuz.

Aracın yaptığı hareketi doğrusal yol üzerinde gösterelim.

50 m Araç yolun –20. metresinden 30. metre-
sine gidip sonra 20. metresine dönüyor.
–20 0 20 30 Aldığı yol = 50 + 10 = 60m
Yerdeğiştirme = 50 – 10 = 40 m
10m
∆x 40
Ort. hız = = = 2 m/s
∆t 20
x 60
Ort. sürat = = = 3 m/s
t 20 Cevap: Ort. hız : 2 m/s
Ort. surat : 3 m/s

Fizik Planlı Ders Föyü 1

 Örnek 3: Örnek 5:
Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan otomobilin konum Konum
zaman grafiği şekildeki gibidir.
3x
Konum
2x
2x
x
I II III IV 4
x
0 t 2t 3t
I II III IV –x
0 t 2t 3t 4t Zaman
–x Konum-zaman grafi
Buna göre, otomobile ait aşağıdaki ifadelerden hangisi aşağıdakilerden han
yanlıştır? A) Araç II. aralıkta d

A) Otomobilin hızı en fazla II. aralıktadır. B) III. ve IV. aralıkta

B) I. ve II. aralıkta otomobil aynı yönde hareket etmektedir. C) Otomobilin hızı e
C) III. aralıkta otomobil durmaktadır. D) Aracın yerdeğişti
D) IV. aralıkta otomobil (–) yönde hareket etmektedir.
E) Aracın aldığı yol 6
E) Otomobilin aldığı yol 6x tir.

Otomobilin aralıklardaki hızları; Otomobilin aralıklardaki hızl

x 2x 2x - 3x
ϑ1 = ϑ2 =
x j1 = t j2 = 0 j3 = t
ϑ3 = 0 ϑ4 = −
t t t Aracın aldığı yol 6x, fakat ye
Bu durumda A, B, C, D doğrudur.

–x 0 x 2x
Otomobilin aldığı yol 4x olduğundan E seçeneği yanlıştır. Cevap : E

Örnek 4:
Konum (metre) Doğrusal yolda hareket 2. Hız – Zaman
eden aracın konum-za- Hız – zaman grafiğinin
Örnek 4:
Konum (metre) Doğrusal yolda hareket 2. Hız – Zaman
eden aracın konum-za- Hız – zaman grafiğinin
40
man grafiği şekildeki gibi- Hız
dir.
Buna göre, aracın orta- ϑ
0 2 4 6 8 lama hızını ve ortalama
Zaman(s) süratini bulunuz.
Al
–10

Yol = 60 m 0
∆x = –40m
40
–10 0 40 Ort. hız = - 8 = –5 m/s Zaman ekseninin üstün
60
Ort. sürat = 8 = 7,5 m/s tirmeleri, zaman eksen
40 yerdeğiştirmeleri göste
Cevap: Ort. hız = - 8 = –5 m/s

60
Ort. sürat = 8 = 7,5 m/s Düzgün doğrusal harek
tay olacaktır.

2 Fizik Planlı Ders Föyü

 Örnek 5:
Konum

3x

2x

x
I II III IV 4t
0 t 2t 3t Zaman
–x

Konum-zaman grafiği şekildeki gibi olan bir araçla ilgili

aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Araç II. aralıkta durmaktadır.
B) III. ve IV. aralıkta aynı yönde hareket etmektedir.
C) Otomobilin hızı en fazla III. aralıktadır.
D) Aracın yerdeğiştirmesi 3x tir.
E) Aracın aldığı yol 6x tir.

Otomobilin aralıklardaki hızları;

2x - 3x –x
j1 = t j2 = 0 j3 = t j4 = t
Aracın aldığı yol 6x, fakat yerdeğiştirmesi –2x tir. Cevap : D
2. Hız – Zaman Grafikleri
Hız – zaman grafiğinin altındaki alan yerdeğiştirmeyi verir.
Hız

Alan = x

0 Zaman
t

Zaman ekseninin üstündeki alanlar (+) yönde yapılan yerdeğiş-

tirmeleri, zaman ekseninin altındaki alanlar (–) yönde yapılan
yerdeğiştirmeleri gösterir.

Düzgün doğrusal harekette hız sabit olduğundan grafik hep ya-

tay olacaktır.
 Örnek 6: Örnek 8:
K aracı doğrusal bir yolda düzgün doğrusal hereket yap- Doğrusal bir yolda h
maktadır. şekildeki gibidir.

Buna göre; Hız (m/s)

Konum Hız Konum 50

20

Zaman Zaman Zaman 0 10 20

I II III

grafiklerinden hangileri K aracına ait olabilir? –10

Buna göre, aracın o

K aracı düzgün doğrusal haerket yaptığından hız büyüklüğü sabit olmalıdır. I
m/s dir?

ve III grafiklerde eğim sabit olduğundan K aracına ait olabilir. II. grafikte hız
Hız (m/s)
zamanla değişmediğinden K aracına ait olabilir. Cevap: I, II ve III
50

500m
20
200m
30
0 10 20 Zaman(s)
–100m
–10
 Örnek 7:
Doğrusal bir yolda hareket eden bir otomobilin hız-zaman
grafiği şekildeki gibidir. Örnek 9:
Hız (m/s)
Hız – zaman grafiği

30 nin yer değiştirmeleri

Hız

3ϑ A
10 30
0 Zaman(s)
3
–10 t
Buna göre, aracın aldığı yol ve yer değiştirmesi kaç –ϑ
metredir? ∆XA
Buna göre, o
Hız (m/s) Grafiğin altındaki alan yerdeğiştirmeyi verir. ∆XB
Otomobil (+) yönde 300m ilerledikten sonra (–)
30
yönde 200 metre gitmiştir. A hareketlisinin yer değiştirm
300m
Alınan Yol = 300 + 200 = 500m ∆XA = 3ϑt – 2ϑt = ϑt
10 30
0 Zaman(s)
Yerdeğiştirme = 300 – 200 = 100m B hareketlisinin yer değiştirm
–200m Cevap: Alınan Yol : 500 m ∆XB = ϑ . t + 4ϑ . t = 5ϑ .
–10
Yer değiştirme : 100 m ∆XA 1
= bulunur.
∆XB 5
 Örnek 8:
Doğrusal bir yolda hareket eden aracın hız-zaman grafiği
şekildeki gibidir.

Hız (m/s)

50

20
Zaman(s)
0 10 20 30

–10

Buna göre, aracın ortalama hızı ve ortalama sürati kaç

m/s dir?

Hız (m/s)
Alınan Yol = 500 + 200 + 100 = 800 m
50 Yerdeğiştirme = 500 + 200 – 100 = 600 m
500m Yol 800 80
20 Ortalama Sürat = = = m/s
200m
Zaman 30 3
30
0 10 20 Zaman(s)
–100m
–10 Yer değiştirme 600
Ortalama Hız = = = 20m/s
Zaman 30

Cevap: Ort. hız = 20 m/s

80
Ort. sürat = 3 m/s

Örnek 9:
Hız – zaman grafiği şekildeki gibi olan A ve B hareketlileri-
nin yer değiştirmeleri ∆XA ve ∆XB dir.
Hız Hız
 Örnek 9:
Hız – zaman grafiği şekildeki gibi olan A ve B hareketlileri-
nin yer değiştirmeleri ∆XA ve ∆XB dir.
Hız Hız

B
3ϑ A 2ϑ

ϑ
3t
t Zaman
–ϑ 0 t 3t Zaman

∆XA
Buna göre, oranı kaçtır?
∆XB

A hareketlisinin yer değiştirmesi,

∆XA = 3ϑt – 2ϑt = ϑt
B hareketlisinin yer değiştirmesi;
∆XB = ϑ . t + 4ϑ . t = 5ϑ . t
∆XA 1 1
= bulunur. Cevap: 5
∆XB 5

Fizik Planlı Ders Föyü 3

 Örnek 10: Örnek 12:
Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan K aracının konum Doğrusal bir yolda h
– zaman grafiği şeklideki gibidir. man grafiği şekildeki
Konum H

3x
2ϑ
2x
ϑ
x
0
0 t 2t 3t Zaman –ϑ
Buna göre,
I. (0 – t) zaman aralığındaki sürati (2t – 3t) zaman aralı- Buna göre aracın
ğındaki süratinden büyüktür.
(Araç başlangıçta 0 k
II. (t – 2t) zaman aralığında araç durmaktadır.
III. Araç (2t – 3t) zaman aralığında düzgün doğrusal hare-
Konum
ket yapmaktadır.
yargılarından hangileri doğrudur?
2X
Alınan yol
I. Sürat = ____________ bağıntısından, X
Zaman
2x 0 t 2t 3t
(0 – t) zaman aralığında j1 = t Zam
x
(2t – 3t) zaman aralığında j 2 = t
J1 > J2 olur (Doğru)
II. Araç t ve 2t zaman aralığında x konumununda olduğundan durgundur. (Doğru)
III. (2t – 3t) zaman aralığında konum – zaman grafiğinin eğimi sabit olduğun-
dan düzgün doğrusal hareket yapar . (Doğru)
Cevap : I, II, III

Örnek 11: Örnek 13:
Doğrusal bir yolda hareket eden aracın konum – zaman Doğrusal bir yolda ha
man grafiği şekildeki
grafiği şekildeki gibidir.
K
Konum
3x
 Örnek 11: Örnek 13:
Doğrusal bir yolda hareket eden aracın konum – zaman Doğrusal bir yolda ha
man grafiği şekildeki
grafiği şekildeki gibidir.
K
Konum
3x

X 2x
x
0 Zaman
t 2t 3t 0
–X
Buna göre aracın hı
Buna göre,
Konum – zaman grafiğinin e
I. Araç 2t anında yön değiştirmiştir. 2x
II. Araç 2t anında başlangıç noktasına gelir. (0 – 2t) aralğında J1 = 2t =
III. Araç (0 – 3t) zaman aralığında sabit ivme büyüklüğü ile -x
(2t – 3t) aralığında J2 = t
hareket etmiştir.
(3t – 4t) aralağında J3 = 0
yargılarından hangileri doğrudur? t
Bu durumda
Hız
I. Araç 2t anında yön değiştirmiştir. (Doğru)
II. Başlangıçta –X 2t anında +X konumundadır. (Yanlış) ϑ
III. Sabit hız büyüklüğü ile hareket etmiştir. İvmesi sıfırdır. (Yanlış)
0 2t 3t 4t
Cevap : Yanlız I Zam
–ϑ

4 Fizik Planlı Ders Föyü

 Örnek 12:
Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan aracın hız – za-
man grafiği şekildeki gibidir.
Hız

2ϑ

ϑ
0
t 2t 3t Zaman
–ϑ

Buna göre aracın konum – zaman grafiğini çiziniz?

(Araç başlangıçta 0 konumundadır.)

Konum Hız – zaman grafiğinin altında kalan alan

aracın aldığı yolu verir. Bu durum
(0 – t) aralığında X1 = 2Jt = 2X olsun
2X (t – 2t) aralığında X2 = –Jt = –X olur.
X (2t – 3t) aralığında X3 = Jt = X olur.

0 t 2t 3t Zaman
 Örnek 13:
Doğrusal bir yolda hareket etmekte olan aracın konum –za-
man grafiği şekildeki gibidir.
Konum
3x

2x
x
0
2t 3t 4t Zaman

Buna göre aracın hız – zaman grafiğini çiziniz?

Konum – zaman grafiğinin egimi aracın hızını verir.

2x
(0 – 2t) aralğında J1 = 2t = J olsun
-x
(2t – 3t) aralığında J2 = t = –J olur

(3t – 4t) aralağında J3 = 0 = 0 olur

t
Bu durumda
Hız

0 2t 3t 4t Zaman
–ϑ olur.
1. Doğrusal bir yolda hareket eden A ve B araçlarının ko- 4. K
num-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Konum

A
3x
0

2x B

Konum-zaman
hangi anlarda yö
0 2t 3t Zaman
A) Yalnız t1
Buna göre, araçların hızlarının büyüklüklerinin oranı
ϑA D) t 2 ve t
kaçtır?
ϑB Konum – zaman gra
doğru ise (–) yönde h
4 2 3 9
A) B) C) 1 D) E) ğiştirme vardır.
9 3 2 4
3x
j A = 2t
2x
j B = 3t
jA 9
= bulunur. Cevap : E 5. Doğrusal bir yold
jB 4
num-zaman grafi
2. Doğrusal bir yolda hareket eden A ve B araçlarının ko- Ko
num-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Konum
3x A

2x 0
B
x
2. Doğrusal bir yolda hareket eden A ve B araçlarının ko- Ko
num-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Konum
3x A

2x 0
B
x

0 t 2t 3t Zaman Buna göre, I, II,

–x araçlar aynı yön
–2x A) I ve II
→ → D) II ve IV
A aracının hızı ϑ olduğuna göre, B aracının hızı kaç ϑ dir?
Konum – zaman graf
1 1
A) 3 B) 2 C) 1 D) E) de, aşağı doğru olduğ
2 3
x gelerde aynı yönde h
j A = 3t = j ise

3x
j B = 3t olduğundan ϑB = 3ϑ olur. Cevap : A 6. Kon
3. Konum (m) 3x

20

I
0 5 15 20 Zaman(s)
0
–10
3. Konum (m) 3x

20

I
0 5 15 20 Zaman(s)
0
–10

–2x
Konum-zaman grafiği şekildeki gibi olan hareketlinin
yerdeğiştirmesi kaç metredir?
Konum-zaman g
A) 5 B) 10 C) 20 D) 35 E) 50 hızının büyüklüğ

A) I B) II
–10 0 20 2x x
j1 = t j2 = t
Cisim –10. metreden 20. metreye gidip oradan 0. metreye gelmiştir. 2x – 3x
Yerdeğiştirme, ilk konum ile son konum arası uzaklık olduğundan 10 m dir. j4 = t j5 = t
Cevap : B V. aralıkta hız büyükl
4. Konum

t4
0 t1 t2 t3 t5 Zaman

Konum-zaman grafiği şekildeki gibi olan hareketli

hangi anlarda yöndeğiştirmiştir?
A) Yalnız t1 B) Yalnız t 2 C) t1 ve t3
D) t 2 ve t4 E) t1, t3 ve t5
Konum – zaman grafiklerinde grafik yukarı doğru ise (+) yönde, aşağı
doğru ise (–) yönde hareket vardır. Bu yüzden t2 ve t4 anlarında yönde-
ğiştirme vardır. Cevap : D

5. Doğrusal bir yolda hareket eden K ve L araçlarının ko-

num-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Konum

I II III IV
0 Zaman
5. Doğrusal bir yolda hareket eden K ve L araçlarının ko-
num-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Konum

I II III IV
0 Zaman

L K

Buna göre, I, II, III, IV zaman aralıklarının hangilerinde

araçlar aynı yönde hareket etmektedir?
A) I ve II B) III ve IV C) I ve III
D) II ve IV E) I ve IV
Konum – zaman grafiklerinde grafik yukarı doğru olduğu sürece (+) yön-
de, aşağı doğru olduğu sürece (–) yönde hareket olduğundan I ve III. böl-
gelerde aynı yönde hareket vardır. Cevap : C

6. Konum
3x

I II III IV V
6. Konum
3x

I II III IV V
0 t 2t 3t 4t 5t Zaman

–2x

Konum-zaman grafiği şekildeki gibi olan hareketlinin

hızının büyüklüğü hangi aralıkta en fazladır?

A) I B) II C) III D) IV E) V
2x x
j1 = t j2 = t j3 = 0
2x – 3x
j4 = t j5 = t

V. aralıkta hız büyüklüğü en fazladır. Cevap : E

Fizik Planlı Ders Föyü 5

7. Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız-zaman gra- 10. Hız(m/s)
fiği şekildeki gibidir.
40
Hız(m/s)
10
30
0 10 30
30
–5
0 20 Zaman(s)
–20
A) 10 B) 15
Aracın yerdeğiştirme
Buna göre, aracın yerdeğiştirmesi kaç metredir?
400
j ort = 40 = 10 m/s
A) 200 B) 400 C) 600 D) 800 E) 1000
Grafiğin altındaki alanlar hesaplanırsa, araç (+) yönde 600m, (–) yönde 11. Hız
200m yol almıştır.
3ϑ
Bu durumda yerdeğiştirme = 600 – 200 = 400m olur. Cevap : B
2ϑ
8. Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız-zaman gra-
fiği şekildeki gibidir.
0 t 2t
Hız(m/s)
–ϑ
20

10 A) 200 B) 24
Aracın aldığı yol = 3ϑ
8. Doğrusal bir yolda hareket eden bir aracın hız-zaman gra-
fiği şekildeki gibidir.
0 t 2t
Hız(m/s)
–ϑ
20

10 A) 200 B) 24
Aracın aldığı yol = 3ϑ
ϑ . t = 70m olur.
0 5 10 15 Zaman(s)
Yerdeğiştirme = 3ϑt –
–5

12. Doğrusal yolun L
Buna göre, aracın aldığı yol kaç metredir? lin hız-zaman gra
A) 100 B) 125 C) 150 D) 175 E) 200
Alanlar hesaplanırsa araç (+) yönde önce 50m, sonra 100m gittikten
sonra (–) yönde 25m gitmiştir. Alınan yol = 50 + 100 + 25 = 175 olur. 2ϑ
Cevap : D
ϑ
9. Başlangıçta yanyana olan A ve B araçlarının hız-zaman
grafikleri şekildeki gibidir. 0
Hız(m/s) Hız(m/s) –2ϑ
30 A 25 B
20
15
Zaman(s) Zaman(s)
 ϑ
9. Başlangıçta yanyana olan A ve B araçlarının hız-zaman
grafikleri şekildeki gibidir. 0
Hız(m/s) Hız(m/s) –2ϑ
30 A 25 B
20
15
Zaman(s) Zaman(s)
0 4 8 12 0 4 8 12
–10 –5
Araç t anında N
nerededir? (Nok
Araçlar doğrusal bir yolda hareket ettiğine göre 12. sa- A) K noktasında
niyede aralarındaki uzaklık kaç metredir? C) N noktasında
A) 40 B) 35 C) 30 D) 25 E) 20
Araçların yer değiştirmeleri hesaplanırsa, A aracının 140m, B aracının Yoldaki her aralığa x
160m yer değiştirme yaptığı görülür. diği için alınan yol 2x
Bu yüzden 12. saniyede aralarındaki uzaklık 160 – 140 = 20 m olur. Aracın yer değiştirme
Cevap : E layan araç 4t anında
12. B 11. C 10. A 9. E 8. D 7. B 6. E 5. C 4. D

6 Fizik Planlı Ders Föyü

10. Hız(m/s) Doğrusal bir yolda hare-
ket eden bir aracın
40
hız-zaman grafiği şekil-
deki gibidir.
10
Buna göre, aracın or-
0 10 30 40 Zaman(s) talama hızının büyük-
–5 lüğü kaç m/s dir?

A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
Aracın yerdeğiştirmesi 400 – 100 + 100 = 400m
400
j ort = 40 = 10 m/s Cevap : A

11. Hız Doğrusal bir yolda hare-

ket eden aracın hız-za-
3ϑ
man grafiği şekildeki gi-
2ϑ bidir.
Aracın aldığı yol 420
0 t 2t 3t Zaman metre olduğuna göre
11. Hız Doğrusal bir yolda hare-
ket eden aracın hız-za-
3ϑ
man grafiği şekildeki gi-
2ϑ bidir.
Aracın aldığı yol 420
0 t 2t 3t Zaman metre olduğuna göre
–ϑ yerdeğiştirmesi kaç
metredir?

A) 200 B) 240 C) 280 D) 350 E) 420

Aracın aldığı yol = 3ϑt + ϑt + 2ϑt = 6ϑt = 420
ϑ . t = 70m olur.
Yerdeğiştirme = 3ϑt – ϑt + 2ϑt = 4ϑt = 280m Cevap : C

12. Doğrusal yolun L noktasından harekete başlayan otomobi-
lin hız-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Hız

2ϑ

ϑ
3t 4t
 12. Doğrusal yolun L noktasından harekete başlayan otomobi-
lin hız-zaman grafiği şekildeki gibidir.
Hız

2ϑ

ϑ
3t 4t
0 t 2t Zaman
–2ϑ
Şekil I

K L M N P R
Şekil II

Araç t anında N noktasında olduğuna göre 4t arasında

nerededir? (Noktalar arası uzaklıklar eşittir.)
A) K noktasında B) M noktasında
C) N noktasında D) P noktasında
E) R noktasında
Yoldaki her aralığa x dersek, L den başlayan hareketli t anında N ye gel-
diği için alınan yol 2x olur. Grafiğin alanından, 2x = 2ϑt olur.
Aracın yer değiştirmesi = 2ϑt + ϑt – 2ϑt = ϑt = x olduğundan L den baş-
layan araç 4t anında M de olur. Cevap : B
6. 5. C 4. D 3. B 2. A 1. E Cevaplar
hhİVME Örnek 16:
hh Bir cismin ivmesi arttıkça birim zamandaki hız değişimi de
İlk hızı 20m/s olan bi
artar.
ca hızlanıyor.
hh İvme,
a) Aracın son hızı k
Dj = json - jilk
a = tson - tilk b) Araç bu sürede
Dt
bağıntısıyla bulunabilir.
a) Her saniye 3'er 3'er hızla
hh Doğrusal bir yörüngede hareket etmekte olan cisim hızında Bu durumda son hızı;
eşit sürelerde eşit değişimler oluyor ise bu cisim sabit ivmeli 20 + 30 = 50m/s
b) X = ϑ . t formülü kullanı
hareket yapmaktadır.
ortalama hız kullanılır.
Aracın ilk hızı 20 m/s, so

 20 + 50 
 2  = 35 m/s olu
 
X = ϑort . t
Örnek 14: X = 35 . 10 = 3

İlk hızı 10 m/s olan bir araç 4 m/s2 ivme ile 5 saniye boyun- Örnek 17:
 X = ϑort . t
Örnek 14: X = 35 . 10 = 3

İlk hızı 10 m/s olan bir araç 4 m/s2 ivme ile 5 saniye boyun- Örnek 17:
ca hızlanıyor. İlk hızı 30 m/s olan bi
duruyor.
Buna göre, aracın hızı kaç m/s olur?
Buna göre araç;
Aracın ivmesinin 4m/s2 olması her saniye hızının 4'er 4'er artması demektir. 5
a) Kaç saniyede du
saniyede 20m/s artar.
b) Durana kadar ka
Aracın ilk hızı 10m/s olduğundan son hızı 10 + 20 = 30 m/s olur.

Cevap : 30 m/s a) 30 m/s olan hızını her sa

30
= 10 saniye
3
b) Aracın ilk hızı 30 m/s, so
30 + 0
= 15 m/s dir.
Örnek 15: 2

İlk hızı 40 m/s olan bir araç 2m/s2 ivme ile yavaşlıyor.
a) 15. saniyede aracın hızı kaç m/s dir? hhKUVVET
 30 + 0
= 15 m/s dir.
Örnek 15: 2

İlk hızı 40 m/s olan bir araç 2m/s2 ivme ile yavaşlıyor.
a) 15. saniyede aracın hızı kaç m/s dir? hhKUVVET
b) Araç kaçıncı saniyede durur? Duran bir cismi hareke
durabilen, cismin harek
a) Aracın hızı her saniye 2'şer 2'şer azalmaktadır. 15 saniyede 15 . 2 = 30m/s rebilen etkiye kuvvet d
azalır. Dolayısıyla;
40 – 30 = 10 m/s olur. Kuvvet vektörel büyük
b) 40m/s hızı olan araç hızını her saniye 2m/s azaltırsa; metre (yaylı el kantarı)
40
= 20 saniye SI birim sisteminde biri
2
20 saniye sonra durur. Cevap: a) 10 m/s Kuvvet temas gerektire
b) 20 s ayrılır.
 Örnek 16:
İlk hızı 20m/s olan bir araç 3m/s2 ivme ile 10 saniye boyun-
ca hızlanıyor.
a) Aracın son hızı kaç m/s dir?
b) Araç bu sürede kaç metre yol alır?

a) Her saniye 3'er 3'er hızlanırsa 10 saniyede 30m/s hızlanır.

Bu durumda son hızı;
20 + 30 = 50m/s olur.
b) X = ϑ . t formülü kullanılırken araç hızlanıyor ya da yavaşlıyorsa ϑ yerine
ortalama hız kullanılır.
Aracın ilk hızı 20 m/s, son hızı 50 m/s olduğundan ortalama hızı

 20 + 50 
 2  = 35 m/s olur.
 
X = ϑort . t
Cevap: a) 50 m/s
X = 35 . 10 = 350 m yol alır. b) 350 m

Örnek 17:
İlk hızı 30 m/s olan bir hareketli 3m/s2 ivme ile yavaşlayarak
duruyor.
Buna göre araç;
a) Kaç saniyede durmuştur?
 Örnek 17:
İlk hızı 30 m/s olan bir hareketli 3m/s2 ivme ile yavaşlayarak
duruyor.
Buna göre araç;
a) Kaç saniyede durmuştur?
b) Durana kadar kaç metre yol almıştır?

a) 30 m/s olan hızını her saniye 3'er 3'er azaltırsa;

30
= 10 saniyede hızını sıfıra indirir.
3
b) Aracın ilk hızı 30 m/s, son hızı 0 olduğundan ortalama hızı
30 + 0
= 15 m/s dir. X = ϑort . t
2 Cevap: a) 10 m/s
= 15 . 10
b) 150 m
= 150m yol alır.

hhKUVVET
Duran bir cismi hareket ettirebilen, hareket halindeki cismi dur-
durabilen, cismin hareket doğrultusunu, yönünü, şeklini değişti-
rebilen etkiye kuvvet denir.
Kuvvet vektörel büyüklük olup "F" harfiyle gösterilir. Dinamo-
metre (yaylı el kantarı) ile ölçülür.
hhKUVVET
Duran bir cismi hareket ettirebilen, hareket halindeki cismi dur-
durabilen, cismin hareket doğrultusunu, yönünü, şeklini değişti-
rebilen etkiye kuvvet denir.
Kuvvet vektörel büyüklük olup "F" harfiyle gösterilir. Dinamo-
metre (yaylı el kantarı) ile ölçülür.
SI birim sisteminde birimi Newton'dur.
Kuvvet temas gerektiren ve gerektirmeyen kuvvet olarak ikiye
ayrılır.
Temas Gerektirmeyen Kuvvetler Bileşke kuvvet:
Kuvvet ile kuvvetin uygulandığı cismin temas etmesi gerekmez. Birden fazla kuvvetin y
örneğin; denir.
Elektriksel kuvvet
Dengelenmiş ve de
Manyetik kuvvet
Bir cisim üzerine etki e
Kütle çekim kuvveti
dengelenmiş kuvvetler
Atomun içerisindeki kuvvetler.
net kuvvet sıfırdan fark

Temas Gerektiren Kuvvetler etkisindedir.

Kuvvet ile kuvvetin uygulandığı cisim temas eder.

Not
Dengelenmiş kuvv
Örneğin; veya sabit hız büyü

Kaldırma kuvveti Dengelenmemiş ku

ken hızlı hareket ya
Temas Gerektiren Kuvvetler etkisindedir.

Kuvvet ile kuvvetin uygulandığı cisim temas eder.

Not
Dengelenmiş kuvv
Örneğin; veya sabit hız büyü

Kaldırma kuvveti Dengelenmemiş ku

ken hızlı hareket ya
Sürtünme kuvveti

İtme – çekme kuvveti

Evrendeki olaylar kuvvetin etkisiyle oluşur. Olayların oluşması-

na neden olan kuvvetlerin temelinde dört temel kuvvet vardır.
Örnek 18:
Bunlar; X, Y, Z cisimleriyle ilg

Zayıf nükleer kuvvet: X : Yatay düzlemde d

Y : Yatay düzlem üze
Atom çekirdeğindeki parçacıklar arasında görülür. Atomun ka-
Z : Yatay düzlem üze
rarsızlığında sorumludur. Zayıf nükleer kuvvetin etki ettiği par-
bilgileri veriliyor.
çacık bozunarak yeni çekirdekler oluşturur.
Buna göre hangi ci
Güçlü (yeğin) nükleer kuvvet: kisindedir?
Zayıf nükleer kuvvet: X : Yatay düzlemde d
Y : Yatay düzlem üze
Atom çekirdeğindeki parçacıklar arasında görülür. Atomun ka-
Z : Yatay düzlem üze
rarsızlığında sorumludur. Zayıf nükleer kuvvetin etki ettiği par-
bilgileri veriliyor.
çacık bozunarak yeni çekirdekler oluşturur.
Buna göre hangi ci
Güçlü (yeğin) nükleer kuvvet: kisindedir?

Çekirdeğin içindeki proton ve nötronları bir arada tutan kuvvet- Dengelenmiş kuvvetlerin etk
tir. Temel kuvvetlerin en güçlü olanıdır. ğü ile hareket eder.

Elektromanyetik kuvvet:
 Buna göre hangi ci
Güçlü (yeğin) nükleer kuvvet: kisindedir?

Çekirdeğin içindeki proton ve nötronları bir arada tutan kuvvet- Dengelenmiş kuvvetlerin etk
tir. Temel kuvvetlerin en güçlü olanıdır. ğü ile hareket eder.

Elektromanyetik kuvvet:
Elektrik yüklü parçacıklar arasında görülür.

Kütle çekim kuvveti: Örnek 19:

Temel kuvvetlerden en zayıf olanıdır. Cisimlerin kütlesi ile doğru I. Daldan düşen y
aradaki uzaklığın karesiyle ters orantılı olarak değişir.
Elektromanyetik kuvvet:
Elektrik yüklü parçacıklar arasında görülür.

Kütle çekim kuvveti: Örnek 19:

Temel kuvvetlerden en zayıf olanıdır. Cisimlerin kütlesi ile doğru I. Daldan düşen y
aradaki uzaklığın karesiyle ters orantılı olarak değişir. II. Suda yüzen gem
M m III. Eğik düzlem üze
FL FK Yukarıdaki durumla
gerektiren kuvvet e
Kütle çekim kuvveti: Örnek 19:
Temel kuvvetlerden en zayıf olanıdır. Cisimlerin kütlesi ile doğru I. Daldan düşen y
aradaki uzaklığın karesiyle ters orantılı olarak değişir. II. Suda yüzen gem
M m III. Eğik düzlem üze
FL FK Yukarıdaki durumla
gerektiren kuvvet e

L
K I. Kütle çekim kuvveti (tem
d II. Kaldırma kuvveti (temas

G.M.m → → III. Sürtünme kuvveti (tema

FK = FL = 'dir. ( FK = – FL)
2
d

8 Fizik Planlı Ders Föyü

Bileşke kuvvet:
Birden fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapan kuvvette
denir.

Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvet:

Bir cisim üzerine etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim
dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. Cismin üzerine etki eden
net kuvvet sıfırdan farklı ise cisim dengelenmemiş kuvvetlerin
etkisindedir.
Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvet:
Bir cisim üzerine etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim
dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. Cismin üzerine etki eden
net kuvvet sıfırdan farklı ise cisim dengelenmemiş kuvvetlerin
etkisindedir.

Not
Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan cisimler durur
veya sabit hız büyüküğü ile hareket eder.

Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisine olan cisimler değiş-

ken hızlı hareket yapar.
 Not
Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan cisimler durur
veya sabit hız büyüküğü ile hareket eder.

Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisine olan cisimler değiş-

ken hızlı hareket yapar.

Örnek 18:
X, Y, Z cisimleriyle ilgili olarak,
X : Yatay düzlemde duruyor.
 Örnek 18:
X, Y, Z cisimleriyle ilgili olarak,
X : Yatay düzlemde duruyor.
Y : Yatay düzlem üzerinde sabit hızla hareket ediyor.
Z : Yatay düzlem üzerine hızlanıyor.
bilgileri veriliyor.

Buna göre hangi cisimler dengelenmiş kuvvetlerin et-

kisindedir?

Dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde olan cisimler durur veya sabit hız büyüklü-
ğü ile hareket eder. Cevap: X ve Y

Örnek 19:
I. Daldan düşen yaprak
II. Suda yüzen gemi
 Örnek 19:
I. Daldan düşen yaprak
II. Suda yüzen gemi
III. Eğik düzlem üzerinde duran kutu
Yukarıdaki durumlardan hangilerinde cisimler temas
gerektiren kuvvet etkisindedir.

I. Kütle çekim kuvveti (temas gerektirmeyen kuvvet)

II. Kaldırma kuvveti (temas gerektiren kuvvet)
III. Sürtünme kuvveti (temas gerektiren kuvvet)
Cevap: II ve III
 F : Kuvvet (N)
Örnek 20:
m : Kütle (kg)
K, L ve M cisimleri ile şekil I, II ve III sistemleri oluşturuluyor. a : ivme (m/s2)
K K M
L L M
a (m/s2)

2d 2d d
Şekil I Şekil II Şekil III

Cisimlerin kütlesi mK > mL = mM olup cisimler arasında

α
oluşan kütle çekim kuvvetinin büyüklüğü şekil I'de F1,
II'de F2, III'de F3 arasındaki ilişki nedir?
Üçüncü Yasa : Etki - T
Kütle çekim kuvveti cisimlerin kütlesi ile doğru aradaki uzaklığın karesiyle ters Herhangi bir yüzeye d
orantılı olduğundan F3 > F1 > F2 olur. yüzeyin bize uyguladığ
Cevap : F3 > F1 > F2
Etki ile tepki kuvvetler
hhNEWTON'UN HAREKET YASALARI dedir.

Bu bölümde kuvvetin harekete etkilerini inceleyeceğiz. Hareket Not

ile ilgili Newton'un üç tane yasası vardır.
Bir cisme kuvvet u
Birinci Yasa: Eylemsizlik Yasası
etmese de etki ile t
Bir cisme uygulanan bileşke kuvvet sıfır ise cisim ya durur ya da
 Etki ile tepki kuvvetler
hhNEWTON'UN HAREKET YASALARI dedir.

Bu bölümde kuvvetin harekete etkilerini inceleyeceğiz. Hareket Not

ile ilgili Newton'un üç tane yasası vardır.
Bir cisme kuvvet u
Birinci Yasa: Eylemsizlik Yasası
etmese de etki ile t
Bir cisme uygulanan bileşke kuvvet sıfır ise cisim ya durur ya da
sabit hızlı hareket eder. Bileşke kuvvet sıfır olduğu anda cisim
duruyorsa durmaya devam eder, hareket ediyorsa sabit hızlı
olarak hareketine devam eder.

ϑ=0 Cisim durmaya

F F devam eder. Çıkmış Soru 2:
Günlük hayatta kar
Sürtünme önemsiz
I. Hareket hâlindeki
ϑ sün camına çarpı
Cisim sabit hızlı
F F ğin cama uygulad
 ϑ=0 Cisim durmaya
F F devam eder. Çıkmış Soru 2:
Günlük hayatta kar
Sürtünme önemsiz
I. Hareket hâlindeki
ϑ sün camına çarpı
Cisim sabit hızlı
F F ğin cama uygulad
hareket eder.
II. Masa üzerinde de
Sürtünme önemsiz sanın kitaba uygu
III. Bir çekiçle çivinin d
vinin çekice uygula
İkinci Yasa: Dinamiğin Temel Yasası
yargılarından hangi
Bir cisme uygulanan bileşke kuvvet sıfır değilse cismin hızı ya
A) Yalnız I
artar ya da azalır. Bileşke kuvvet hareketle aynı yöndeyse ci-
D) II ve III
sim hızlanır, ters yöndeyse cisim yavaşlar. Yani bileşke kuvvet
Etki kuvvetinin büyüklüğü te
sıfır değilse mutlaka cismin bir ivmesi vardır. Bu ivme kuvvetle doğrudur.
 vinin çekice uygula
İkinci Yasa: Dinamiğin Temel Yasası
yargılarından hangi
Bir cisme uygulanan bileşke kuvvet sıfır değilse cismin hızı ya
A) Yalnız I
artar ya da azalır. Bileşke kuvvet hareketle aynı yöndeyse ci-
D) II ve III
sim hızlanır, ters yöndeyse cisim yavaşlar. Yani bileşke kuvvet
Etki kuvvetinin büyüklüğü te
sıfır değilse mutlaka cismin bir ivmesi vardır. Bu ivme kuvvetle doğrudur.
doğru orantılıdır.
F : Kuvvet (N)
→ →
m : Kütle (kg) F = m. a

a : ivme (m/s2)

a (m/s2)

a 1
tan α = =
F m

α
F (N)

Üçüncü Yasa : Etki - Tepki Yasası

Herhangi bir yüzeye dik olarak uyguladığımız kuvvete etki ,
yüzeyin bize uyguladığı kuvvete tepki denir.
Etki ile tepki kuvvetleri her zaman eşit büyüklükte ve zıt yön-
dedir.

Not
Üçüncü Yasa : Etki - Tepki Yasası
Herhangi bir yüzeye dik olarak uyguladığımız kuvvete etki ,
yüzeyin bize uyguladığı kuvvete tepki denir.
Etki ile tepki kuvvetleri her zaman eşit büyüklükte ve zıt yön-
dedir.

Not
Bir cisme kuvvet uygulandığında cisim hareket etse de
etmese de etki ile tepki kuvvetleri eşit büyüklüktedir.
 Not
Bir cisme kuvvet uygulandığında cisim hareket etse de
etmese de etki ile tepki kuvvetleri eşit büyüklüktedir.

Çıkmış Soru 2:
Günlük hayatta karşılaşılan bazı kuvvetlerle ilgili,
I. Hareket hâlindeki bir otobüse doğru uçan sineğin otobü-
 Çıkmış Soru 2:
Günlük hayatta karşılaşılan bazı kuvvetlerle ilgili,
I. Hareket hâlindeki bir otobüse doğru uçan sineğin otobü-
sün camına çarpıp ezilmesi olayında; cam sineğe, sine-
ğin cama uyguladığından daha büyük bir kuvvet uygular.
II. Masa üzerinde dengede duran bir kitabın ağırlığıyla ma-
sanın kitaba uyguladığı tepki kuvveti aynı büyüklüktedir.
III. Bir çekiçle çivinin duvara çakılması olayında; çekiç çiviye, çi-
vinin çekice uyguladığından daha büyük bir kuvvet uygular.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Etki kuvvetinin büyüklüğü tepki kuvvetinin büyüklüğüne eşittir. Yalnız II öncül
doğrudur. Cevap B
 Örnek 21: Örnek 24:
Yatay düzlem üzerindeki 3kg kütleli X cismine F1 ve F2 kuv- Sürtünmesiz yatay dü
vetleri şekildeki gibi uygulanıyor. ralel F1, F2, F3 kuvve
F2=15N sim L'ye geldiğinde F
F2 kuvveti de kaldırılı
X
m
F1=10N 3kg Duvar F
F3 = 2F
F
Yatay K

Buna göre X cismin yatay zeminin ve duvarın tepki kuv- Buna göre, cisim K
vetleri nedir? (g = 10N kg) grafiği nasıl olur?
F2=15N
NDuvar = F1 = 10 N KL aralığında hareket yönün
X NYer = 30 – 15 = 15 N duğu için hızlanan hareket y
F1=10N Duvar
LM aralığında F1 kaldırıldığı
Cevap : NDuvar = F1 = 10 N yönünde F olur. Net kuvvet h
Yatay
G = 30 N NYer = 30 – 15 = 15 N de olduğundan cisim hızlanm
ivmesi azalır.

Örnek 22: MN aralığında net kuvvet 2F

Sürtünmelerin önemsenmediği bir ortamda hızının büyüklüğü

10 m/s olan cisme yola paralel 15 N luk kuvvet uygulanıyor.
ϑ0 = 10 m/s

3 kg F = 15N
 Örnek 22: MN aralığında net kuvvet 2F

Sürtünmelerin önemsenmediği bir ortamda hızının büyüklüğü

10 m/s olan cisme yola paralel 15 N luk kuvvet uygulanıyor.
ϑ0 = 10 m/s

3 kg F = 15N

Buna göre;
a. Cismin ivmesi kaç m/s2 dir?
b. Cismin 6. saniyedeki hızı kaç m/s dir?

a) F = m. a
15 = 3 . a Örnek 25:
a = 5 m/s2
b) Cismin hızı 10 m/s den başlayarak her saniye 5'er 5'er artar. Hızı 6 saniyede Sürtünmesiz yatay d
5 . 6 = 30 m/s artar. Bu durumda ϑ = 10 + 30 = 40 m/s Cevap: a) 5 m/s2 cisme hareketine zıt
b) 40 m/s
Örnek 23: gulanıyor.

Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki K, L, M cisimlerinin

F = 10N
kuvvet – ivme grafiği şekildeki gibidir.
İvme Buna göre;
L a. Cismin ivmesini
K
b. Cismin 5. saniye
 Örnek 23: gulanıyor.

Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki K, L, M cisimlerinin

F = 10N
kuvvet – ivme grafiği şekildeki gibidir.
İvme Buna göre;
L a. Cismin ivmesini
K
b. Cismin 5. saniye
a) F = m. a
M 10 = 5 . a
a = 2 m/s2
Kuvvet b) Cisim her saniye 2'şer 2'
Buna göre cisimlerin kütlesi mK, mL, mM arasındaki iliş- hızı 30 - 10 = 20 m/s olu
ki nedir?

F = ma bagıntısına göre ivme – kuvvet grafiğinde eğimi büyük olan cismin

kütlesi daha küçüktür. Bu durumda mM > mK > mL olur. Cevap : mM > mK > mL

10 Fizik Planlı Ders Föyü

 Örnek 24:
Sürtünmesiz yatay düzlemde duran m kütleli cisim yola pa-
ralel F1, F2, F3 kuvvetlerinin etkisinde harekete başlıyor. Ci-
sim L'ye geldiğinde F1 kuvveti kaldırılıyor, M'ye geldiğinde
F2 kuvveti de kaldırılıyor.
m
F1 = F
F3 = 2F
F2 = 3F
K L M N
Buna göre, cisim K'den N'ye gelene kadar hız-zaman
grafiği nasıl olur?

KL aralığında hareket yönünde 2F'lik net kuvvet ol- Hız

duğu için hızlanan hareket yapar.
LM aralığında F1 kaldırıldığında net kuvvet hareket
yönünde F olur. Net kuvvet hala hareketle aynı yön-
de olduğundan cisim hızlanmaya devam eder. Fakat
Zaman
ivmesi azalır.
MN aralığında net kuvvet 2F ve harekete ters yönde olduğundan yavaşlar.
 Örnek 25:
Sürtünmesiz yatay düzlemde 30 m/s hızla hareket eden
cisme hareketine zıt yönde yola paralel 10 N'luk kuvvet uy-
gulanıyor.
ϑ0 = 30 m/s

F = 10N 5 kg

Buna göre;
a. Cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir?
b. Cismin 5. saniyedeki hızının büyüklüğü kaç m/s dir?
a) F = m. a
10 = 5 . a
a = 2 m/s2
b) Cisim her saniye 2'şer 2'şer yavaşlar. 5 saniyede 5 . 2 = 10 m/s azalır. Son
hızı 30 - 10 = 20 m/s olur. Cevap: a) 2 m/s2
 b) 20 m/s
 Çıkmış Soru 3: Örnek 26:
Doğrusal bir yolda aynı yerden t = 0 anında harekete Sürtünmesiz eğik düz
başlayan K, L cisimlerinin hız-zaman grafikleri şekildeki leri serbest bırakılıyo
gibidir. X m
hız

4v
K L
3v α

2v β > α > θ olduğuna

v lükleri aX, aY, aZ ara

0 zaman Sürtünmesiz eğik düzlemde

t 2t 3t 4t 5t
açıya göre değişiyordu. O yü
0 – 5t zaman aralığında,
I. K ve L birbirine zıt yönde hareket etmektedir.
Örnek 27:
II. K'nin ortalama hızı L'ninkine eşittir.
Sürtünmelerin önem
III. K'nin ivmesinin büyüklüğü L'ninkine eşittir.
serbest bırakılan cis
yargılarından hangileri doğrudur?
sürede, M'den N'ye t
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II m
D) II ve III E) I, II ve III K

I. K ve L araçlarının hızları pozitiftir. (Yanlış)

II. K ve L araçlarının ortalama hızı 2J'dir. (Doğru)
III. K ve L 'nin birim zamandaki hız değişim büyüklüğü eşittir. (Doğru)
Cevap D
α

Eğik̇ Düzlem
KL = LM = M
Sürtünmelerin önemsenmediği eğik düzlemde bir cisim serbest bı- arasındaki ilişki nas
rakıldığında cismin aşağı kaymasını sağlayan kuvvet mgsinα dır.
Sürtünme olmadığı için KL a
reket eder, MN aralığında is
F=m.a α > β olduğundan KL aralığın
Eğik̇ Düzlem
KL = LM = M
Sürtünmelerin önemsenmediği eğik düzlemde bir cisim serbest bı- arasındaki ilişki nas
rakıldığında cismin aşağı kaymasını sağlayan kuvvet mgsinα dır.
Sürtünme olmadığı için KL a
reket eder, MN aralığında is
F=m.a α > β olduğundan KL aralığın
mg.sina = m . a KL = MN olduğundan M
hızını bitiremez. O yüzden N
a = g. sina Cismin hız-zaman grafiğini ç
mg V

hh Sürtünmesiz eğik düzlemde serbest bırakılan cismin ivmesi

kütlesine bağlı değildir. Cismin ivmesi, yer çekimi ivmesine t1 t2 t3

ve a açısına bağlıdır. Aralıklar eşit verildiğinden g

t1 > t3 > t2 olmalıdır.
 Örnek 26:
Sürtünmesiz eğik düzlemlerde kütleleri verilen X, Y, Z cisim-
leri serbest bırakılıyor.
X m Y 2m Z 3m

α β θ

β > α > θ olduğuna göre, cisimlerin ivmelerinin büyük-

lükleri aX, aY, aZ arasındaki ilişki nasıldır?

Sürtünmesiz eğik düzlemde cisimlerin ivmesi kütlelerine bağlı değildi. Yalnızca

açıya göre değişiyordu. O yüzden β > α > θ olduğundan aY > aX > aZ elde edilir.

Cevap: aY > aX > aZ

Örnek 27:
Sürtünmelerin önemsenmediği şekildeki düzenekte K'den
serbest bırakılan cisim K'den L'ye t1 sürede, L'den M'ye t2
sürede, M'den N'ye t3 sürede geliyor.
m
K N
 Sürtünmelerin önemsenmediği şekildeki düzenekte K'den
serbest bırakılan cisim K'den L'ye t1 sürede, L'den M'ye t2
sürede, M'den N'ye t3 sürede geliyor.
m
K N

α β Yatay
L M
KL = LM = MN ve α > β olduğuna göre t1, t2, t3
arasındaki ilişki nasıldır?

Sürtünme olmadığı için KL arasında cisim hızlanır, LM aralığında sabit hızlı ha-
reket eder, MN aralığında ise yavaşlar.
α > β olduğundan KL aralığında cismin ivmesi, MN aralığındakinden büyüktür.
KL = MN olduğundan MN aralığında daha küçük ivmeyle yolun sonunda
hızını bitiremez. O yüzden N'de cismin hızı sıfır değildir.
Cismin hız-zaman grafiğini çizersek;
V

t
t1 t2 t3

Aralıklar eşit verildiğinden grafiğin altındaki alanlar eşit olmalıdır. Bunun için
t1 > t3 > t2 olmalıdır. Cevap : t1 > t3 > t2
hhSÜRTÜNME KUVVETİ F

Bir cisim hareket etmeye başladığında ortam maddenin hare- hareket

yönü
ketini engellemeye çalışır. Buna sürtünme kuvveti denir. Katı,
sıvı, gaz ortamların hepsinde de sürtünme vardır. Burada sade-
ce katı ortamlardaki sürtünme kuvvetini inceleyeceğiz.
mg
Katı bir zemin üzerindeki sürtünme kuvveti şöyle bulunur.
Cisim eğik düzlemde h
fs = k. N

Burada; ü
yön
fs: Sürtünme kuvveti (Newton) k et
re mg
k: Sürtünme katsayısı ha
α
N: Tepki kuvveti (Newton)

Sürtünme kuvveti çoğunlukla harekete zıt yöndedir. Fakat ba-

zen hareketle aynı yönde olduğu durumlarda vardır. Bu ilerde
Burada; ü
yön
fs: Sürtünme kuvveti (Newton) k et
re mg
k: Sürtünme katsayısı ha
α
N: Tepki kuvveti (Newton)

Sürtünme kuvveti çoğunlukla harekete zıt yöndedir. Fakat ba-

zen hareketle aynı yönde olduğu durumlarda vardır. Bu ilerde
anlatılacaktır.

Cisim eğik düzlemde d

Kinetik Sürtünme Kuvveti
Hareket halindeki sürtünme kuvveti demektir.

fs = k. N
F
Buradaki;
 Cisim eğik düzlemde d
Kinetik Sürtünme Kuvveti
Hareket halindeki sürtünme kuvveti demektir.

fs = k. N
F
Buradaki;

k: Kinetik sürtünme katsayısı olarak adlandırılır.

hareket
Cisim yatay düzlemde hareket ediyorsa; yönü mg

hareket
yönü
fs = k. N

fs = k. mg
Not
Cisim yatay düzlemde hareket ediyorsa; yönü mg

hareket
yönü
fs = k. N

fs = k. mg
Not
mg Sürtünme kuvveti y

Yatay düzlemde hareket eden cisme ek kuvvetler uygulanıyorsa;

F m

hareket
yönü fs = k.(mg + F)
Şekildeki cisimlere

mg
 F

hareket fs = k.(mg – F)
yönü

mg

Cisim eğik düzlemde hareket ediyorsa;

ü
ön
ty
eke
r mg
ha fs = k.(mgcosa)
α

Cisim eğik düzlemde duvara dayanarak hareket ettiriliyorsa

Cisim eğik düzlemde duvara dayanarak hareket ettiriliyorsa

F
fs = k. F

hareket
yönü mg

Not
Sürtünme kuvveti yere temas eden alana bağlı değildir.
 Not
Sürtünme kuvveti yere temas eden alana bağlı değildir.

F
m m
F

S 2S
Şekildeki cisimlere uygulanan sürtünme kuvvetleri eşittir.
 Örnek 28: Örnek 30:
Yatay düzlem üzernide 3kg kütleli X cismine F = 15N bü- Yatay düzlem üzerin
yüklüğündeki kuvvet şekildeki gibi yatay düzleme paralel paralel olarak uygula
olarak uygulanıyor.
X

3 kg F = 15 N

Yatay
X cismin etki eden s
X cismi 2 m/s2 büyüklüğündeki ivme ile harekete başla- I. kütlesi (m)
dığına göre yüzey ile X cismi arasında oluşan sürtünme II. yüzeyin sürtünme
kuvvetinin büyüklüğü kaç N'dur? III. Cisme uygulanan
IV. Ortamın çekim iv
F – Fs = m . a hangilerinin tek bas
15 – Fs = 3 . 2 = 9N'dur. Cevap: FS = 9N
X cismi hareket etmediği için
vetine eşittir. Bu durumda ya

Statik Sürtünme K
Örnek 29: Durgun haldeki cisme
Bu kuvvetin maksimum
Kinetik sürtünme katsayısı k olan yatay düzlemde m kütleli
cisim ϑ0 büyüklüğündeki hızla fırlatıldığında durana kadar
X yolunu alıyor. formülüyle bulunur. Bu
 Statik Sürtünme K
Örnek 29: Durgun haldeki cisme
Bu kuvvetin maksimum
Kinetik sürtünme katsayısı k olan yatay düzlemde m kütleli
cisim ϑ0 büyüklüğündeki hızla fırlatıldığında durana kadar
X yolunu alıyor. formülüyle bulunur. Bu
adlandırılır.
m Sürtünmeli yatay düzle
göre ivmesinin değişim
ϑ0
m

Buna göre X yolunu azaltmak için;

I. J0 hızı azaltılmalı
II. m kütlesi artırılmalı
III. sürtünme katsayısı k artırılmalı
işlemlerinden hangileri yapılabilir? Grafikteki F1 değeri sürt
termektedir. Cisme uyg
geçmeden cisim hareke
X yolunu azaltmak için ya ilk hızı azaltmak ya da durma süresini kısaltmak
gerekir. Bunun için de yavaşlama ivmesini artırmak gerekir.
F = ma kmg = m .a a = kg
Not
Yani cismin ivmesini artırmak için sürtünme katsayısı artırılabilir, fakat küt- Cisme uygulanan
leyi değiştirmek ivmeyi etkilemediği için alınan yolu da etkilemez. I ve III ya-
pılabilir. göre bulunan maks
Cevap: I ve III ket etmeyeceği için
eşit olur.
 Örnek 30:
Yatay düzlem üzerindeki X cismine F kuvveti yatay düzlem
paralel olarak uygulandığında cisim hareket etmiyor.
X

m F

Yatay

X cismin etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklüğü,

I. kütlesi (m)
II. yüzeyin sürtünme katsayısı (k)
III. Cisme uygulanan kuvvet (F)
IV. Ortamın çekim ivmesi (s)
hangilerinin tek basıncı artması sonucu artabilir?

X cismi hareket etmediği için etki eden sürtünme kuvvetinin büyüklüğü F kuv-
vetine eşittir. Bu durumda yalnız F kuvveti artar ise sürtünme kuvveti artar.
Cevap : Yalnız III

Statik Sürtünme Kuvveti

Durgun haldeki cisme uygulanan sürtünme kuvveti demektir.
Bu kuvvetin maksimum değeri,
fs = k . N
formülüyle bulunur. Burada k, statik sürtünme katsayısı olarak
adlandırılır.
Sürtünmeli yatay düzlemde duran bir cisme uygulanan kuvvete
Statik Sürtünme Kuvveti
Durgun haldeki cisme uygulanan sürtünme kuvveti demektir.
Bu kuvvetin maksimum değeri,
fs = k . N
formülüyle bulunur. Burada k, statik sürtünme katsayısı olarak
adlandırılır.
Sürtünmeli yatay düzlemde duran bir cisme uygulanan kuvvete
göre ivmesinin değişimi şöyledir.

İvme
m

F a

Kuvvet
0 F1 F2

Grafikteki F1 değeri sürtünme kuvvetinin maksimum değerini gös-

termektedir. Cisme uygulanan kuvvet sürtünmenin bu değerini
geçmeden cisim hareket edemeyeceği için ivme de oluşmaz.

Not
Cisme uygulanan kuvvet, sürtünme kuvvetinin formüle
göre bulunan maksimum değerinden küçükse, cisim hare-
ket etmeyeceği için, sürtünme kuvveti uygulanan kuvvete
eşit olur.
 Not
Cisme uygulanan kuvvet, sürtünme kuvvetinin formüle
göre bulunan maksimum değerinden küçükse, cisim hare-
ket etmeyeceği için, sürtünme kuvveti uygulanan kuvvete
eşit olur.
 Çıkmış Soru 4: Not
Yatay tahta zeminler üzerinde duran m kütleli özdeş Statik sürtünme ku
K, L, M kutuları, Şekil I, II ve III’teki gibi F, 2F, 3F bir kuvvet uygulan
büyüklüğündeki yatay kuvvetlerle itilmektedir. harekete geçtikten
K L M uygulanır. Kinetik s
F 2F 3F vetinin maksimum d
m m m

Şekil-I Şekil-II Şekil-III

Bu kutulardan hiçbiri hareket etmediğine göre, tahta

zemin ile kutular arasındaki statik sürtünme
kuvvetlerinin fK, fL, fM büyüklükleri arasındaki ilişki
nedir? Durgun haldeki bir cism
tünme kuvvetinin değiş
A) f K = f L = f M B) f M < f L < f K C) f K < f L < f M
D) f M < f K < f L E) f L < f K < f M

K, L ve M cisimlerine kuvvet uygulandığı halde hareket etmiyor ise cisimlere

Sürtü
etki eden net kuvvet sıfır olmalıdır. Bu durumda FSK = F, FSL = 2F , FSM = 3F
olur. Cevap C fs1
fs2

Çıkmış Soru 5: α=4

0
Şekildeki sürtünmeli, yatay KLM yolunun KL bölümünün
uzunluğu LM'ninkine eşittir. KLM yolu boyunca yola paralel
→
sabit F kuvvetinin etkisinde, K noktasından harekete baş-
Grafikte I.bölge cismin
layan P cismi M noktasında duruyor.
li olduğu anları gösterm
 Çıkmış Soru 5: α=4
0
Şekildeki sürtünmeli, yatay KLM yolunun KL bölümünün
uzunluğu LM'ninkine eşittir. KLM yolu boyunca yola paralel
→
sabit F kuvvetinin etkisinde, K noktasından harekete baş-
Grafikte I.bölge cismin
layan P cismi M noktasında duruyor.
li olduğu anları gösterm
P →
F maksimum değerini, fs
Yol mektedir.
K L M (yatay)
→
F kuvvetinin büyüklüğü F, yolun cisme uyguladığı sür-
tünme kuvvetinin büyüklüğü KL bölümünde fKL, LM
bölümünde de fLM olduğuna göre, F, fKL, fLM arasındaki
ilişki nedir?
A) F = f KL = f LM B) f KL < F < f LM
C) fKL < fLM < F D) fKL = fLM < F
E) fKL < F = fLM

Cisim harekete başlağıdı için F > FKL, M noktasında durduğu için FLM > F
olmalı FLM > F > FKL Cevap B
 Not
Statik sürtünme kuvvetinin maksimum değerinden büyük
bir kuvvet uygulandığında cisim harekete geçer. Cisim
harekete geçtikten sonra cisme kinetik sürtünme kuvveti
uygulanır. Kinetik sürtünme kuvveti, statik sürtünme kuv-
vetinin maksimum değerinden küçüktür.

Durgun haldeki bir cisme uygulanan kuvvete bağlı olarak sür-

tünme kuvvetinin değişimi aşağıdaki gibidir.
Durgun haldeki bir cisme uygulanan kuvvete bağlı olarak sür-
tünme kuvvetinin değişimi aşağıdaki gibidir.

Sürtünme kuvveti

fs1
fs2
I II

α=45
Kuvvet
0

Grafikte I.bölge cismin durgun olduğu anları, II. bölge hareket-

li olduğu anları göstermektedir. fs1, statik sürtünme kuvvetinin
maksimum değerini, fs2 ise kinetik sürtünme kuvvetini göster-
mektedir.
1. Sürtünmesiz yatay düzlemde 6 kg kütleli cisme F kuvveti 4. Sürtünmesiz eğik
yola paralel uygulandığında cismin ivmesinin büyüklüğü 2 2m, m, 3m olan X
m/s2 oluyor. yor.
6 kg X 2m
F

Buna göre, F kuvvetinin büyüklüğü kaç N dur? 30°

A) 3 B) 4 C) 6 D) 9 E) 12 Buna göre,

Dinamiğin temel yasasına göre;

I. Cisimlerin ivm
II. Cisimlerin ye
F = m. a
F = 6. 2 III. Cisimlerin ye
F = 12N bulunur. Cevap : E da hızları eşit
yargılarından han

2. Kütleleri verilen X, Y, Z cisimlerine şekildeki kuvvetler yola A) Yalnız I

paralel uygulanıyor. D) I ve II
2m 3m Eğik düzlemde cisimler
X F Y 2F sına bağlıdır. O yüzden
Süreler ivmeyle ters or
Herhangi bir t anında h
2. Kütleleri verilen X, Y, Z cisimlerine şekildeki kuvvetler yola A) Yalnız I
paralel uygulanıyor. D) I ve II
2m 3m Eğik düzlemde cisimler
X F Y 2F sına bağlıdır. O yüzden
Süreler ivmeyle ters or
Herhangi bir t anında h
6m
Z 3F

Sürtünmeler önemsenmediğine göre cisimlerin 5. Kinetik sürtünme

ivmelerinin büyüklükleri aX, aY, aZ arasındaki ilişki nasıl- cisim serbest bıra
dır? lüğü J oluyor.

A) aY > aX = aZ B) aX = aZ > aY C) aX = aY = aZ
D) aZ > aY > aX E) aX > aY > aZ

F
F = m.a & a = m
F 2F 3F
a X = 2m aY = 3m a Z = 6m

Buradan aY > aX = aZ bulunur. Cevap : A Buna göre,

I. Cismin kütles
3. Şekilde 4 kg kütleli cisme 30N luk kuvvet yola paralel ola- II. Sürtünme kat
rak uygulanıyor. III. a açısı artırılm
4kg işlemlerinden ha
A) Yalnız I
F = 30N
D) I ve III

m X
 I. Cismin kütles
3. Şekilde 4 kg kütleli cisme 30N luk kuvvet yola paralel ola- II. Sürtünme kat
rak uygulanıyor. III. a açısı artırılm
4kg işlemlerinden ha
A) Yalnız I
F = 30N
D) I ve III

m X

α
Cisme 18N büyüklüğüne sürtünme kuvveti uygulandı- sin
mg mg
ğına göre, cismin ivmesinin büyüklüğü kaç m/s2 dir?
Y α
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
F = ma →30 – 18 = 4a⇒a= 3m/s2 bulunur. Cevap : C
4. Sürtünmesiz eğik düzlemlerin üst noktalarından kütleleri
2m, m, 3m olan X, Y, Z cisimleri aynı anda serbest bırakılı-
yor.
X 2m Y m Z 3m

h h h

30° 53° 37°

Buna göre,
I. Cisimlerin ivmelerinin büyüklükleri aY > aZ > aX tir.
II. Cisimlerin yere ulaşma süreleri tY > t X > t Z dir.
III. Cisimlerin yere ulaşmadan önceki her hangi bir t anın-
da hızları eşit büyüklüktedir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III

Eğik düzlemde cisimlerin ivmesi a = g⋅sinα olduğundan yalnızca eğim açı-

sına bağlıdır. O yüzden aY > aZ > aX olur.
Süreler ivmeyle ters orantılı olduğundan tX > tZ > tY olmalıdır.
Herhangi bir t anında hızları ivmeleriyle orantılıdır, eşit olamaz.
Cevap : A

5. Kinetik sürtünme katsayısı k olan eğik düzlemde m kütleli

cisim serbest bırakıldığında Y noktasındaki hızının büyük-
lüğü J oluyor.
X
m
5. Kinetik sürtünme katsayısı k olan eğik düzlemde m kütleli
cisim serbest bırakıldığında Y noktasındaki hızının büyük-
lüğü J oluyor.
X
m

Y α

Buna göre,

I. Cismin kütlesi m artırılmalı

II. Sürtünme katsayısı k artırılmalı
III. a açısı artırılmalı
işlemlerinden hangileri yapılırsa J artar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
 Buna göre,

I. Cismin kütlesi m artırılmalı

II. Sürtünme katsayısı k artırılmalı
III. a açısı artırılmalı
işlemlerinden hangileri yapılırsa J artar?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
fs = k. N = k.mgcosa
m X fs
F=m.a
α mgcosα m g sin a - km g cos a = m a
sin
mg mg
a= gsina – kg cosa bulunur. görüldüğü gibi
α
cismin ivmesi, kütlesine bağlı değildir. a ar-
Y
tarsa ivme artar. k artarsa ivme azalır.
Cevap : C

Fizik Planlı Ders Föyü 15

6. Düşey kesiti şekildeki gibi olan yolun KL arası sürtünmesiz, 9. Yatay düzlem üze
LM arası sabit sürtünmelidir. K noktasından serbest bırakı- ve M bardakları J
lan m kütleli cisim M de duruyor. etkisinde şekildek
K ϑ
m

L M K Yatay
α
Buna göre hang
etkisindedir?
Buna göre,
A) Yalnız K
I. Cismin K den L ye gelme süresi ile L den M ye gelme
süresi eşittir. D) K ve L
II. Cismin KL arasındaki ivmesi ile LM arasındaki ivmesi K bardağındaki su ya
eşit büyüklüktedir. miş kuvvetlerin etkisi

III. Cismin KL ve LM aralıklarındaki ortalama hızları eşit 10. Yatay düzlem üze
büyüklüktedir.
ne yatay düzleme
yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? uygulandığında c
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III oluyor.
D) I ve III E) I, II ve III Hız

K den serbest bırakılan cismin L deki hızına ϑ diyelim. Cismin M deki hızı
0+ϑ ϑ
tekrar sıfır olacak. Bu durumda KL arasında ortalama hızı 2 = 2 olur. 40
ϑ+0 ϑ
LM arasında ortalama hızı 2 = 2 olur.
a açısı ve sürtünme kat sayısı bilinmeden ivmeler bulunamaz. Dolayısıyla
sürelerde bilinemez. Cevap : C 0

7. Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki 3 kg kütleli cisme F1,

Buna göre, K ci
F2, F3 kuvvetleri şeklideki gibi etki ediyor.
N'dur?
F2 = 9N
3 kg F1 = 12N A) 6 B) 8
F3 = 3N
Yatay
Dj 40
a = Dt & a = 5
Buna göre cismin hareket ivmesi kaç m/s2 dir?
F – Fs = 4.8
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 F = 28 Newton
7. Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki 3 kg kütleli cisme F1,
Buna göre, K ci
F2, F3 kuvvetleri şeklideki gibi etki ediyor.
N'dur?
F2 = 9N
3 kg F1 = 12N A) 6 B) 8
F3 = 3N
Yatay
Dj 40
a = Dt & a = 5
Buna göre cismin hareket ivmesi kaç m/s2 dir?
F – Fs = 4.8
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8 Fs = 28 Newton

Fnet = m.a
18 = 3.a
11. Eğik düzlem üzeri
a = 6m/s2 Cevap : D K

8. Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki K, L ve M cisimlerine

şekildeki gibi kuvvetler uygulanıyor.
F 2F 30°
F F
K L F M mK = mL > mM o
Yatay Yatay Yatay yüklüğü eşit old
Buna göre hangi cisimler dengelenmiş kuvvetlerin et- arasında sürtün
kisindedir?
8. Sürtünmesiz yatay düzlem üzerindeki K, L ve M cisimlerine
şekildeki gibi kuvvetler uygulanıyor.
F 2F 30°
F F
K L F M mK = mL > mM o
Yatay Yatay Yatay yüklüğü eşit old
Buna göre hangi cisimler dengelenmiş kuvvetlerin et- arasında sürtün
kisindedir? A) Yalnız K
A) Yalnız K B) Yalnız M C) K ve L D) K ve L
D) L ve M E) K, L ve M Eğik düzlem üzerinde
L cismine F, M cismine 2F büyüklüğünde not kuvvet etki etmektedir. K Cisimlerin ivmesinin e
cismine etki eden net kuvvet sıfırdır. Cevap : A sinlikle sürtünmeli olm

11. E 10. D 9. A 8. A 7. D 6. C 5. C 4. A

16 Fizik Planlı Ders Föyü

9. Yatay düzlem üzerinde içlerinde bir miktar su bulunan K, L
ve M bardakları J hızıyla fırlatılıyor. Bardaklar F kuvvetinin
etkisinde şekildeki görünümü alıyor.
ϑ ϑ ϑ

F F F

K Yatay L Yatay M Yatay

Buna göre hangi bardaklar dengelenmiş kuvvetlerin
etkisindedir?
A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M
D) K ve L E) L ve M
K bardağındaki su yatay düzelme paralel olarak kaldığından dengelen-
miş kuvvetlerin etkisinde hareket etmektedir. Cevap : A

10. Yatay düzlem üzerinde durmakta olan 4 kg kütleli K cismi-

ne yatay düzleme paralel F = 60 N büyüklüğündeki kuvvet
uygulandığında cismin hız – zaman grafiği şekildeki gibi
oluyor.
Hız
10. Yatay düzlem üzerinde durmakta olan 4 kg kütleli K cismi-
ne yatay düzleme paralel F = 60 N büyüklüğündeki kuvvet
uygulandığında cismin hız – zaman grafiği şekildeki gibi
oluyor.
Hız

40

0 Zaman (s)
5

Buna göre, K cismine etki eden sürtünme kuvveti kaç

N'dur?

A) 6 B) 8 C) 14 D) 28 E) 32
Dj 40
a = Dt & a = 5 = 8m/s 2
F – Fs = 4.8
Fs = 28 Newton Cevap : D

11. Eğik düzlem üzerinden K, L ve M cisimleri serbest bırakılıyor.

K L M

30° 37° 30°

mK = mL > mM olup csimlerin hareket ivmelerinin bü-

11. Eğik düzlem üzerinden K, L ve M cisimleri serbest bırakılıyor.
K L M

30° 37° 30°

mK = mL > mM olup csimlerin hareket ivmelerinin bü-

yüklüğü eşit olduğuna göre hangi cisimler ile yüzey
arasında sürtünme kuvveti kesinlikle vardır?
A) Yalnız K B) Yalnız L C) Yalnız M
D) K ve L E) L ve M
Eğik düzlem üzerinde cisimlerin hareket ivmesi kütlesine bağlı değildir.
Cisimlerin ivmesinin eşit olabilmesi için eğim açısı fazla olan sistemin ke-
sinlikle sürtünmeli olması gerekir. Cevap E

5. C 4. A 3. C 2. A 1. E Cevaplar