Trako Armin SCP SR

SAOBRAĆAJNI FAKULTET TRAVNIK U TRAVNIKU
SEMINARSKI RAD
PROBLEMI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U

FEDERACIJI BOSNE I HERCEGOVINE
Mentor: Student:
Prof. dr. sc. Sinan Alispahić Armin TRAKO
II-S-28/17
Travnik, maj 2018.

SAOBRAĆAJNI FAKULTET TRAVNIK U TRAVNIKU
SEMINARSKI RAD
PROBLEMI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U

Mentor: Student:
Prof. dr. sc. Sinan Alispahić Armin TRAKO
II-S-28/17
Travnik, maj 2018.

SADRŽAJ stranica
1. UVOD ................................................................................................................................. 1
2. OPĆI PREGLED SIGURNOSTI CESTOVNOG SAOBRAĆAJA OD 2012. DO
2016. GODINE .......................................................................................................................... 2
2.1. Opis stanja sigurnosti cestovnog saobraćaja............................................................... 2
2.2. Akti koji uređuju područje sigurnosti cestovnog saobraćaja .................................... 4
2.3. Pregled osnovnih pokazatelja cestovnog saobraćaja .................................................. 8
2.3.1. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije Bosne i Hercegovine na sto
hiljada stanovnika ............................................................................................................. 9
2.3.2. Broj poginulih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada stanovnika 10
2.3.3. Broj ozlijeđenih osoba na na području Federacije BiH na sto hiljada
stanovnika ........................................................................................................................ 11
2.3.4. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije BiH na sto hiljada vozača
........................................................................................................................................... 13
2.3.5. Broj poginulih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozača ....... 14
2.3.6. Broj ozlijeđenih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozača ..... 15
2.3.7. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije BiH na sto hiljada vozila
........................................................................................................................................... 16
2.3.8. Broj poginulih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozila ......... 17
2.3.9. Broj ozlijeđenih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozila ...... 18
3. PROBLEMI SIGURNOSTI CESTOVNOG SAOBRAĆAJA U FEDERACIJI
BOSNE I HERCEGOVINE .................................................................................................. 20
3.1. Saobraćajne nezgode ............................................................................................... 20
3.1.1. Posljedice saobraćajnih nezgoda u Federaciji BiH ....................................... 20
3.1.2. Saobraćajne nezgode po kantonima u Federaciji BiH .................................. 22
3.2. Provedba saobraćajnih propisa .............................................................................. 23
3.3. Ponašanje učesnika u saobraćaju, saobraćajna kultura ...................................... 25
3.4. Saobraćajna signalizacija........................................................................................ 28
3.5. Stanje cestovne mreže ............................................................................................. 29
3.6. Sistem edukacije i osposobljavanja ........................................................................ 30
3.7. Prekršaji u saobraćaju ............................................................................................ 33
4. KLJUČNI PRAVCI DJELOVANJA – UPRAVLJANJE SIGURNOŠĆU
SAOBRAĆAJA....................................................................................................................... 35
4.1. Uspostavljanje kapaciteta za upravljanje sigurnošću saobraćaja ...................... 35
4.2. Propisi u sigurnosti saobraćaja .............................................................................. 36
4.3. Sistem podataka o nezgodama................................................................................ 36
4.4. Strategija i akcioni planovi sigurnosti saobraćaja................................................ 36
5. ZAKLJUČAK ................................................................................................................. 37
LITERATURA ....................................................................................................................... 38
1. UVOD
Saobraćaj ima višestruki uticaj na društvena, ekonomska, pa i politička pitanja. Kroz historiju
saobraćaj je djelovao na ukupan razvoj civilizacije i predstavljao je jedan od važnijih
elemenata ovog razvoja. Međutim, pored pozitivnih doprinosa ukupnom razvoju, saobraćaj
uzrokuje i negativne, odnosno štetne pojave koje se ogledaju kroz ugrožavanje života i
zdravlja ljudi kao i degradaciju i zagađenje životne sredine. Posljedice saobraćajnih nezgoda
u svijetu dobijaju razmjere katastrofe obzirom da svake godine u svijetu u saobraćajnim
nezgodama život izgubi više od milion ljudi. Stanje u Bosni i Hercegovini (BiH), sa aspekta
sigurnosti saobraćaja je takođe vrlo nepovoljno, jer se svake godine dogodi više od 11 hiljada
saobraćajnih nezgoda u kojim svake godine pogine više od 300 ljudi, a više od 11 hiljada ljudi
biva povrijeđeno. Osim ovih zabrinjavajućih podataka, ono što je posebno zabrinjavajuće je,
nepostojanje naznaka da bi stanje sigurnosti u saobraćaju u BiH u budućnosti moglo biti bolje.
Ova konstatacija proizilazi iz činjenice da se o stvarnim uzrocima događanja saobraćajnih
nezgoda nedovoljno zna, a niti se taj problem istražuje i što se pitanje ozbiljnosti pristupa
sigurnosti saobraćaja relativizira po ustaljenom klišeu “svi smo odgovorni”, a pod tim “svi”
podrazumijevaju se brojni subjekti.
Sigurnost cestovnog saobraćaja podrazumijeva stanje i svojstvo saobraćajnog toka koji se

odvija na saobraćajnim površinama, odnosno sudjelovanje svih učesnika u saobraćaju bez
incidentnih situacija.
Cilj sigurnosti kao djelatnosti je spriječiti nezgode i ublažiti posljedice te sanirati cestovne
lokacije za koje se procjenjuje da su visokorizične premda se na njima još nije dogodila
nezgoda.
1
2. OPĆI PREGLED SIGURNOSTI CESTOVNOG SAOBRAĆAJA OD
2012. DO 2016. GODINE
Sigurnost cestovnog saobraćaja, predstavlja stanje i svojstvo saobraćajnog toka koji se odvija
na saobraćajnim površinama, odnosno učestvovanje svih učesnika u saobraćaju bez
incidentnih situacija.
2.1. Opis stanja sigurnosti cestovnog saobraćaja
Prema zadnjem popisu u 2013. godini, broj stanovnika u Federaciji Bosne i Hercegovine
iznosio je 2.219.131. Prema informacijama Bosanskohercegovačkog auto – moto kluba
(BIHAMK), a u skladu sa prikupljenim statističkim podacima od nadležnih institucija (MUP
FBIH) od 2012. do 2016. godine na cestama Federacije BiH dogodilo se 138.286 saobraćajnih
nezgoda. U tim nezgodama poginulo je 865 osoba.
Prema raspoloživim i prikupljenim statističkim podacima na mreži cesta Federacije BiH u

2016. godini dogodilo se ukupno 29.477 saobraćajnih nezgoda, odnosno 517 nezgoda više u
odnosu na 2015. što izraženo u postotcima prikazuje povećanje ukupnog broja saobraćajnih
nezgoda za 1,7 %. Dok je tokom protekle 2015. godine registrovano 1.750 saobraćajnih
nezgoda više u odnosu na 2014. godinu, što izraženo u postotcima prikazuje povećanje
ukupnog broja saobraćajnih nezgoda za 6,04 %. Najmanje nezgoda dogodilo se u periodu
2012. godine i iznosio je 25.958, što predstavlja smanjenje za 3.519 saobraćajnu nezgodu u
odnosu na period 2016. godine, slika 1.
Broj saobraćajnih nezgoda u FBiH od 2012. do 2016. godine

30,000
29,000 29,477
28,960
28,000
27,000 27,210
Federacija BiH
26,681
26,000
25,958
25,000
24,000
2012. 2013. 2014. 2015. 2016.
Slika 1. Grafički prikaz broja saobraćajnih nezgoda u periodu od 2012. - 2016.
Izvor: [obrada autora, 2018.]
2
U saobraćajnim nezgodama na mreži cesta Federacije BiH u 2016. godini smrtno je stradalo
185 osoba, baš kao i u 2015. godini. U 2014. godini smrtno je stradalo 161 osoba, što je u
usporedbi sa 2013. godinom povećanje za 15 osoba, tako da je broj stradalih lica iznosio 176.
Dok je broj smrtno stradalih osoba najmanje iznosio u periodu 2012. godine i to 158 osoba,
slika 2.
Stanje sigurnosti cestovnog saobraćaja na području Federacije BiH može se promatrati kroz
povećanje i smanjenje broja saobraćajnih nezgoda, ali i najvažnije, kroz stradavanje osoba u
tim nezgodama. Da bi se smanjio broj saobraćajnih nezgoda, potrebno je, osim inicijativa koje
se odnose na ponašanje vozača, fokusirati aktivnosti na mjere koje onemogućavaju vozaču da
doživi saobraćajnu nezgodu. Radi toga, svaki nivo planiranja saobraćaja treba sadržavati
projekte i strategije za poboljšanje sigurnosti saobraćajnog sistema za motorizovane i
nemotorizovane korisnike.
Broj poginulih u saobraćajnim nezgodama u Federaciji

BiH od 2012. do 2016. godine
190
185 185
180
176
170
160 161 Federacija BiH
158
150
140
2012. 2013. 2014. 2015. 2016.
Slika 2. Grafički prikaz broja poginulih u periodu od 2012. - 2016.
3
2.2. Akti koji uređuju područje sigurnosti cestovnog saobraćaja
Osnovni akti/dokumenti koji uređuju područje sigurnosti cestovnog saobraćaja su:
 Strategija EU 2011. – 2050,

 Okvirna strategija saobraćaja BiH 2015. – 2030. godine,
 Strategija sigurnosti saobraćaja u FBiH 2011. – 2020. godine,
 Strategija sigurnosti saobraćaja u RS 2013. – 2022. godine,
 Akcijski program EK (4.) 2011. – 2020. godine,
 Akcijski plan sigurnosti saobraćaja FBiH 2011. – 2020. godine,
 Direktiva 2008/96/EC Evropskog Parlamenta i Vijeća od 19.11.2008. godine o
upravljanju sigurnošću cestovnom infrastrukturom.
Okvirna strategija saobraćaja (OSS) predstavlja smjernicu za razvoj saobraćajnog sektora u

Bosni i Hercegovini u sljedećih petnaest godina.
Kao što je navedeno u Okvirnoj saobraćajnog politici Bosne i Hercegovine 2015. – 2030.
godine, Okvirna strategija saobraćaja detaljno opisuje provođenje Saobraćajne politike od
danas do 2030. godine. Okvirna strategija saobraćaja utvrđuje postupke i programe koje treba
preduzeti (administrativne reforme, regulatorno usklađivanje, izgradnja kapaciteta i
investicioni programi), kao i pripadajuću raspodjelu odgovornosti, vremenskog okvira i
ključne pokazatelje uspješnosti.
Svrha ovog izvještaja je da se utvrdi metodologija Okvirne strategije saobraćaja, viši nivo i
posebni ciljevi Okvirne strategije saobraćaja i Akcionog plana kratkoročnih, srednjoročnih i
dugoročnih mjera do 2030. godine.
Okvirna strategija saobraćaja za cilj ima identifikaciju akcija potrebnih za razvoj saobraćajnog
sistema u BiH u kratkoročnom, srednjoročnom i dugoročnom periodu. Okvirna strategija
sigurnosti je alat za projektiranje i planiranje čiji je cilj pravljenje smjernica za buduće
investicije vezane za saobraćaj. Okvirna strategija je dio životnog ciklusa razvoja saobraćajne
infrastrukture i usluga.
4
Okvirna strategija saobraćaja BiH uključuje razvoj prva dva zadatka životnog ciklusa:
 Analiza postojećeg stanja („Dijagnostika“),

 Razvoj strategije („Definiranje ciljeva i akcija“).
Za svaki vid saobraćaja, Okvirna strategija saobraćaja BiH se zasniva na četiri stuba
saobraćajnog sistema (tj. infrastruktura, regulativa, tehnologija i usluge).
Strategija sigurnosti saobraćaja u FBiH i prateći akcioni plan bezbjednosti saobraćaja će

navesti multi – sektorske napore unuttar relevanstnih privatnih i javnih sektora u FBiH da
utiču na smanjeje broja žrtava na cestama, koncentrišući se na faktore najvećeg rizika: alkohol
(vozač i pješak); nošenje sigurnosnog pojasa, prekršaji kretanja uključujući brzinu; stvaranje
bezbjedne okoline za pješake; edukacija u školama; podizanje javne svijesti o rizicima, kao i
poboljšanje vozila i cesta, te poboljšanje skrbi poslije sudara da bi se smanjio broj poginulih i
ozljeda koje rezultiraju invaliditetom.
Prethodne strategije bezbjednosti saobraćaja i Akcioni planovi u FBiH nisu u potpunosti

postigli planirani uticaj. Najvažniji faktori koji su ometali dostizanje planiranih ciljeva su:
ranija strategija je bila preširoko zamišljena i imala je za cilj da postigne preširok raspon
učinaka, prioritet nije dat „brzim“ rješenjima, sredstva potrebna za implementaciju i
odgovornosti za akcije nisu bile definirane i dogovorene.
Ova nova strategija i akcioni plan će sagledati navedene slabosti i pružiti učinkovitiji radni
okvir za djelovanje. Da bi se postigao cilj - smanjenje broja poginulih za 50% do 2020.
godine (kako to zahtijevaju UN), potrebno je da FBiH pruži svoj doprinos državnoj obavezi
BiH, tako što će da ostvari smanjenje broja poginulih za najmanje 7% godišnje. Na taj način
bi se zapravo spasilo 732 života tijekom sljedećih 10 godina. Ovo je i realistično i moguće
postići ako FBiH implementira popratni akcioni plan koji je zasnovan na 5 stupova preporuka
UN Decenije akcije koji će pokrivati sljedeće aspekte:
 Stup 1: Upravljanje sigurnošću,
 Stup 2: Sigurnije ceste i mobilnost,
 Stup 3: Sigurnija vozila,
 Stup 4: Sigurniji učesnici u saobraćaju,
 Stup 5: Djelovanje nakon sudara.
5
Akcioni plan je usmjeren na izgradnju institucija za razvoj lokalnih kapaciteta i na ključne
faktore rizika, kako bi se pokrenule određene aktivnosti.
Akcioni plan će:
1. Povećati aktivnosti saobraćajne sigurnosti u ključnim agencijama na nivou FBiH,
odgovornim za sigurnost u saobraćaju,
2. Ojačati sposobnost ovih agencija kako bi se poboljšala sigurnost u saobraćaju kroz
smanjenje broja i vrsta saobraćajnih nezgoda koje najčešće uzrokuju pogibije i ozljede
u FBiH,
3. Fokusirati se na poznate najveće faktore rizika:
- Korištenje sigurnosnog pojasa,
- Prebrza vožnja,
- Vožnja pod utjecajem alkohola,
- Sigurnost pješaka.
Cilj Akcionog plana je smanjiti broj poginulih na cestama Federacije Bosne i Hercegovine
(FBiH) za 50% do 2020.godine.
Vizija Akcionog plana je siguran i učinkovit cestovni prijevoz, koji će doprinijeti
ekonomskom rastu i razvoju, kroz uspostavu sigurnije cestovne mreže, poboljšano ponašanje
korisnika cesta, te koordiniranu vladu, aktivnosti preduzeća i nevladinih organizacija na
entitetskim, kantonalnim i općinskim nivoima, a putem ciljanih intervencija za smanjenje
broja poginulih i ozlijeđenih na cestama.
Ključni ciljevi Akcionog plana su:

1. 7% godišnjeg smanjenja ukupnog broja poginulih u odnosu na prethodne godine (oko
50% smanjenja kroz 10 godina),
2. 7% godišnjeg smanjenja broja nezgoda uzrokovanih prekomjernom brzinom u odnosu
na prethodnu godinu,
3. Porast stope korištenja sigurnosnog pojasa za 80% do kraja 2013.godine, a 90% do
kraja 2015.,
4. Smanjen postotak poginulih pješaka za 30% do kraja 2015.godine, a 17% do kraja
2020.,
5. Incidencija nezgoda uzrokovanih vožnjom pod utjecajem alkohola smanjena za 7%
svake godine u odnosu na prethodnu godinu.
6
Za direktivu 2008/96/EC države članice trebaju uvesti i provoditi postupke koji se odnose na
ocjenjivanje utjecaja na cestovnu sigurnost, na reviziju cestovne sigurnosti, na upravljanje
sigurnosnim aspektima na cestovnoj mreži, te na kontrolu sigurnosti na cestama.
Ova direktiva se primjenjuje na ceste koje su dio transeuropske cestovne mreže, i to bez
obzira na to da li se te ceste projektiraju, grade ili su već u upotrebi.
Države članice mogu primjenjivati odredbe iz ove direktive i kao skup pravila struke koja se
mogu koristiti za državnu cestovnu infrastrukturu koja nije dio transeuropske cestovne mreže,
ali je građenje iste djelimično ili u potpunosti financirano iz sredstava EU.
Ova direktiva ne primjenjuje se na cestovne tunele jer su oni pokriveni direktivnom

2004/54/EC.
7
2.3. Pregled osnovnih pokazatelja cestovnog saobraćaja
Relativni pokazatelji sigurnosti saobraćaja obrađeni su za razdoblje 2012. do 2016. godine za

područje Federacije BiH.
Danas se, pri ocjenjivanju nivoa sigurnosti saobraćaja, ocjenjuju:
 trenutno stanje sigurnosti saobraćaja i

 uspostavljeni trend u sigurnosti saobraćaja.
Relativni pokazatelji sigurnosti saobraćaja se dobijaju kao količnik nekog od nabrojanih

apsolutnih pokazatelja (o broju nezgoda ili njihovih posljedica) i neke druge značajne veličine
(broj stanovnika, broj vozača, broj vozila, broj prijeđenih kilometara, dužina dionice puta,
broj tona kilometara, broj putnih kilometara itd.).
Osnovni pokazatelji stanja sigurnosti cestovnog saobraćaja su:
1. Apsolutni pokazatelji
 Broj saobraćajnih nezgoda,
 Broj saobraćajnih nezgoda s nastradalim osobama,
 Broj saobraćajnih nezgoda s poginulim,
 Broj saobraćajnih nezgoda s teže ozlijeđenim,
 Broj saobraćajnih nezgoda s lakše ozlijeđenim,
 Broj saobraćajnih nezgoda s materijalnom štetom.
2. Najčešće su korišteni sljedeći relativni pokazatelji sigurnosti saobraćaja:

 broj saobraćajnih nezgoda (svih nezgoda, nezgoda sa nastradalim licima ili ponderisani
broj nezgoda) na 10.000 registrovanih vozača,
 broj saobraćajnih nezgoda na 100 km puta,
 broj saobraćajnih nezgoda na 10.000 vozila,
 broj saobraćajnih nezgoda na 100 miliona prijeđenih kilometara,
 broj nastradalih na 100.000 stanovnika,
 broj nastradalih na 10.000 registrovanih vozila,
 broj nastradalih na 100 miliona prijeđenih kilometara,
 broj poginulih na 100.000 stanovnika (javni rizik),
 broj poginulih na 10.000 registrovanih vozila (saobraćajni rizik) i
8
 broj poginulih na 100 miliona prijeđenih kilometara (dinamički saobraćajni rizik).
2.3.1. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije Bosne i Hercegovine na sto

hiljada stanovnika
U 2012. godini dogodile su se 25.958 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 4.499 saobraćajnih

nezgoda sa poginulim i ozlijeđenim licima, dok je 21.459 saobraćajnih nezgoda sa
materijalnom štetom. Broj stanovnika na području Federacije BiH je 2.219131. [1] Relativni
pokazatelj sigurnosti saobraćaja na 100.000 stanovnika za 2012. godinu iznosi:
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2012.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(1)
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑡𝑎𝑛𝑜𝑣𝑛𝑖𝑘𝑎 𝑢 𝐹𝐵𝑖𝐻
25.958
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1169,7
2.219131

materijalnom štetom. Relativni pokazatelj sigurnosti saobraćaja na 100.000 stanovnika za
2013. godinu iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(1)
26.681
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1202,3
2.219131


𝑅𝑝 = * 100.000 ...(1)
27.210
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1226,1
2.219131
9

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(1)
28.960
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1305
2.219131


𝑅𝑝 = * 100.000 ...(1)
29.477
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1328,3
2.219131
2.3.2. Broj poginulih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada stanovnika
U 2012. godini dogodile su se 25.958 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 158 osoba poginulo.
Relativni pokazatelj sigurnosti saobraćaja na 100.000 stanovnika za 2012. godinu iznosi:
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(2)
158
𝑅𝑝 = * 100.000 = 7,11
2.219131

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(2)
10
176
𝑅𝑝 = * 100.000 = 7,93
2.219131

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(2)
161
𝑅𝑝 = * 100.000 = 7,25
2.219131

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(2)
185
𝑅𝑝 = * 100.000 = 8,33
2.219131

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(2)
185
𝑅𝑝 = * 100.000 = 8,33
2.219131
2.3.3. Broj ozlijeđenih osoba na na području Federacije BiH na sto hiljada stanovnika
U 2012. godini dogodile su se 25.958 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 6.174 ozlijeđenih

osoba. Relativni pokazatelj sigurnosti saobraćaja na 100.000 stanovnika za 2012. godinu
iznosi:
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(3)
6.174
𝑅𝑝 = * 100.000 = 278,21
2.219131
11
iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(3)
6.601
𝑅𝑝 = * 100.000 = 297,45
2.219131

iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(3)
6.878
𝑅𝑝 = * 100.000 = 309,94
2.219131

iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(3)
7.411
𝑅𝑝 = * 100.000 = 333,95
2.219131

iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(3)
7.486
𝑅𝑝 = * 100.000 = 337,33
2.219131
12
2.3.4. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije BiH na sto hiljada vozača
U 2012. godini 821.321 osoba je položilo vozački ispit. Relativni pokazatelj broja
saobraćajnih nezgoda na 100.000 vozača za 2012. godinu iznosi:
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2012.

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(4)
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑣𝑜𝑧𝑎č𝑎 𝑢 𝐹𝐵𝑖𝐻
25.958
𝑅𝑝 = * 100.000 = 3160,5
821.321

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(4)
26.681
𝑅𝑝 = * 100.000 = 3313,8
805.145

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(4)
27.210
𝑅𝑝 = * 100.000 = 3608,3
754.082
saobraćajnih nezgoda na 100.000 vozača za 2015. godinu iznosi:1

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(4)
28.960
𝑅𝑝 = * 100.000 = 3700,4
782.605
1
Ne postoje podaci o broju osoba sa položenim vozačkim ispitom za period 2016.godine
13
2.3.5. Broj poginulih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozača
U 2012. godini 821.321 osoba je položilo vozački ispit. Relativni pokazatelj broja poginulih
osoba na 100.000 vozača za 2012. godinu iznosi:
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(5)
158
𝑅𝑝 = * 100.000 = 19,23
821.321

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(5)
176
𝑅𝑝 = * 100.000 = 21,85
805.145

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(5)
161
𝑅𝑝 = * 100.000 = 21,35
754.082

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(5)
185
𝑅𝑝 = * 100.000 = 23,63
782.605
14
2.3.6. Broj ozlijeđenih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozača
U 2012. godini 821.321 osoba je položilo vozački ispit. Relativni pokazatelj broja ozlijeđenih
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(6)
6.174
𝑅𝑝 = * 100.000 = 751,71
821.321

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(6)
6.601
𝑅𝑝 = * 100.000 = 819,85
805.145

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(6)
6.878
𝑅𝑝 = * 100.000 = 912,10
754.082

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(6)
7.411
𝑅𝑝 = * 100.000 = 946,96
782.605
15
2.3.7. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije BiH na sto hiljada vozila
U 2012. godini na području Federacije BiH bilo je ukupno 654.202 vozila. Relativni
pokazatelj broja saobraćajnih nezgoda na 100.000 vozila za 2012. godinu iznosi:
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 2012.

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(7)
𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑣𝑜𝑧𝑖𝑙𝑎 𝑢 𝐹𝐵𝑖𝐻
25.958
𝑅𝑝 = * 100.000 = 4579,3
654.202

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(7)
25.958
𝑅𝑝 = * 100.000 = 4711,6
550.930

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(7)
27.210
𝑅𝑝 = * 100.000 = 4783.1
568.872

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(7)
28.960
𝑅𝑝 = * 100.000 = 4933,41
587.017
16

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(7)
29.477
𝑅𝑝 = * 100.000 = 4852,4
607.462
2.3.8. Broj poginulih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozila
U 2012. godini na području Federacije BiH registrovano je ukupno 654.202 vozila. Relativni
pokazatelj broja poginulih na 100.000 vozila za 2012. godinu iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(8)
158
𝑅𝑝 = * 100.000 = 24,15
654.202

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(8)
176
𝑅𝑝 = * 100.000 = 31,94
550.930

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(8)
161
𝑅𝑝 = * 100.000 = 28,30
568.872
17

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(8)
185
𝑅𝑝 = * 100.000 = 31,51
587.017

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(8)
185
𝑅𝑝 = * 100.000 = 30,45
607.462
2.3.9. Broj ozlijeđenih osoba na području Federacije BiH na sto hiljada vozila
pokazatelj broja ozlijeđenih osoba na 100.000 vozila za 2012. godinu iznosi:

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(9)
6.174
𝑅𝑝 = * 100.000 = 943,74
654.202

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(9)
6.601
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1198,15
550.930
18

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(9)
6.878
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1209,05
568.872

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(9)
7.411
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1262,48
587.017

𝑅𝑝 = * 100.000 ...(9)
7.486
𝑅𝑝 = * 100.000 = 1232,34
607.462
Relativan pokazatelj broja poginulih u Federaciji BiH

od 2012. - 2016. godine
31.9 31.5
28.3 30.4
24.1
21.8 21.3 23.6
19.2
7.1 7.9 7.2 8.3 8.3
2012. 2013. 2014. 2015. 2016.
na 100.000 stanovnika na 100.000 vozača na 100.000 vozila
Slika 3. Grafički prikaz relativnog pokazatelja broja poginulih osoba u Federaciji BiH od
2012. do 2016. godine
19
3. PROBLEMI SIGURNOSTI CESTOVNOG SAOBRAĆAJA U
Porast broja motornih vozila i relativno mali obim porasta savremene cestovne mreže, kao i
činjenica da u saobraćajnim nezgodama danas u svijetu smrtno strada daleko više ljudi nego
iz bilo kojeg drugog razloga (požari, poplave, zemljotresi itd.) među prvim je problemima
sigurnosti cestovnog saobraćaja.
Visoka gustina i intenzitet saobraćajnih tokova, poboljšanje voznodinamičkih osobina

motornih vozila, visok procent učešća putničkih automobila kojima upravljaju osobe koje nisu
u punoj mjeri stekle profesionalne navike za upravljanje, tehnička neispravnost motornih
vozila, kao i porast gustine naseljenosti, doveli su do značajnog povećanja broja preduvjeta za
stvaranje opasnih situacija, a time i do nastanka saobraćajnih nezgoda.
3.1. Saobraćajne nezgode
Saobraćajna nezgoda je nezgoda na putu u kojoj je učestvovalo najmanje jedno vozilo u

pokretu i u kojoj je jedno ili više lica poginulo ili povrijeđeno ili je izazvana materijalna šteta.
3.1.1. Posljedice saobraćajnih nezgoda u Federaciji BiH
Posljedica se definiše kao rezultat nezgode, izraženakvalitativno i kvantitativno. Posljedice

saobraćajnih nezgoda, mogu se klasifikovati u tri osnovne grupe:
1. saobraćajne nezgode sa poginulim licima,
2. saobraćajne nezgode sa povrijeđenim licima,
3. saobraćajne nezgode sa materijalnom štetom.
Također, posljedice saobraćajnih nezgoda mogu se klasifikovati i na: socijane i materijalne.
U socijalne posljedice spadaju:
- smanjenje broja radnosposobnog stanovništva i povećanje onih koji padaju na teret
države,
- neophodna rehabilitacija hendikepiranih,
- narušavanje zdravstvenog bilansa stanovništva,
- narušavanje porodičnog života,
- umanjene mogućnosti izbora zanimanja,
- promjene zanimanja, navika, način života, odnos prema sredini,
20
- degradacija ličnog života i života bližnjih.
Posljedice saobraćajnih nezgoda prikazane su u tabeli 1.
Tabela 1. Prikaz posljedica saobraćajnih nezgoda
Izvor: [BIHAMK]
BROJ SAOBRAĆAJNIH POSLJEDICE

NEZGODA
PERIOD
Sa materijalnom
Broj poginulih
(god.)
povrijeđenim
Sa poginulim
povrijedenih
povrijedenih
Br. lakse
Ukupno
licicima
Br.teze
licima
stetom
lica
lica
lica
Sa
25.958 158 6.174 21.459 158 994 5.180
2012.
2013. 26.681 176 6.601 22.005 176 1.012 5.589
2014. 27.210 161 6.878 23.011 161 1.022 5.856
2015. 28.960 185 7.411 23.876 185 1.043 6.368
2016. 29.477 185 7.486 24.227 185 1.077 6.409
U saobraćajnim nezgodama na cestama Federacije BiH u toku protekle godine u prosjeku je

svaki dan zabilježeno oko 81 saobraćajna nezgoda u kojima je teže povrijeđeno nešto manje
od 3 lica, lakše 18 lica, dok je skoro svaki dan smrtno stradalo 1 lice.
Posmatrano sa aspekta ukupnog broja saobraćajnih nezgoda po entitetima primjetimo da je

smrtnost u Federaciji BiH nešto veća od 6 poginulih na 100.000 saobraćajnih nezgoda.
Da bi se jedna nezgoda smatrala saobraćajnom, ona mora proizvesti nekakve posljedice. Na

osnovu predhodno navedene definicije iz neke od posmatranih zemalja ili od UNECE, ovakva
predpostavka je jasno izražena. Posljedice do kojih dovode saobraćajne nezgode su: smrt
učesnika, povrede učesnika (lake i teške tjelesne povrede) i nastanak materijalne štete.
Povrede i smrtni ishodi u saobraćajnim nezgodama, osim materijalnih, uzrokuju i značajne
socijalne troškove za jedno društvo.
21
3.1.2. Saobraćajne nezgode po kantonima u Federaciji BiH
U tabeli broj 2., prikazano je da se najveći broj saobraćajnih nezgoda dogodio u 2016. godini i to na
području kantona Sarajevo sa procentualnim učešćem od oko 38,56 %, zatim slijede ZE – DO kanton
sa procentualnim učešćem od oko 15,24 %, Srednjobosanski kanton sa procentualnim učešćem od oko
11,45 %, Unskosanski sa procentualnim učešćem od oko 10,82 % , itd.
Ukoliko posmatramo kretanje broja saobraćajnih nezgoda pojedinačno po kantonima u Federaciji BiH,
posebno zabrinjava stanje u kantonu Sarajevo i ZE – DO kantonu gdje broj saobraćajnih nezgoda
posmatranom periodu konstantno raste, tabela 2.
Tabela 2. Pregled saobraćajnih nezgoda u FbiH po kantonima

Izvor: [BIHAMK]
BROJ SAOBRAĆAJNIH BROJ SAOBRAĆAJNIH

BROJ SAOBRAĆAJNIH NEZGODA SA NEZGODA SA MATERIJALNOM
PODRU NEZGODA POGINULIM/POVRIJEĐENIM ŠTETOM
ČJE
LICIMA
2016. godina
2012. godina
2013. godina
2014. godina
2012. godina
2013. godina
2014. godina
2015. godina
2016. godina
2012. godina
2013. godina
2014. godina
2015. godina
2016. godina
2015. godina
Kanton 9.877 10.536 10.974 11.475 11.367 820 866 900 900 901 9.077 9.670 10.074 10.577 10.466
Sarajevo
SBK 2.731 2.944 3.094 3.311 3.374 394 412 422 464 419 2.337 2.532 2.672 2.847 2.955
BPK 74 94 81 63 59 19 25 26 29 30 55 69 55 34 29
Posavki 252 253 247 265 238 71 82 69 83 70 181 171 178 182 168
kanton
ZHK 528 608 740 668 733 247 268 302 289 302 281 340 438 379 431
HNK 1.860 1.944 1.995 2.127 2.325 534 570 601 613 681 1.326 1.374 1.394 2.127 1.644
USK 2.463 2.691 2.247 3.027 3.188 631 595 635 609 617 1.832 2.096 2.247 2.418 2.571
Tuzlanski 3.418 2.840 2.720 2.739 2.890 1.144 1.095 900 1.233 1.267 2.274 1.745 1.569 1.506 1.623
kanton
ZDK 4.027 4.126 4.411 4.580 4.495 601 642 610 734 722 3.426 3.484 3.801 3.846 3.773
Kanton 10 728 654 701 723 708 133 121 118 130 141 595 524 583 593 567
FEDERA 25.958 26.681 27.210 28.960 29.377 4.499 4.676 4.834 5.084 5.150 21.459 22.005 23.011 23.876 24.227
CIJA BIH
22
3.1.2. Uzroci i mjesto nastanka saobraćajnih nezgoda
Veliki broj saobraćajnih nezgoda na našim cestama, između ostalog, rezultat je nepoštivanja
saobraćajnih pravila i propisa, kao i niskog nivoa saobraćajne kulture većeg broja učesnika u
saobraćaju.
Nepropisna brzina i brzina neprilagođena uslovima na cestama su jedan od najčešćih
uzročnika izazivanja saobraćajnih nezgoda (oko 32,7%), slijede nezgode koje su rezultat
radnji vozilom u saobraćaju, zatim saobraćajne nezgode nastale pod uticajem alkohola i
drugih opojnih sredstava, te ostali uzroci koji podrazumijevaju nepoštivanje saobraćajne
signalizacije, nepovoljne uslove na cesti itd. Među pogreškama vozača u gradskim uslovima
saobraćaja treba izdvojiti i vožnju na nedovoljnoj udaljenosti – odstojanju između vozila.
Najveći broj saobraćajnih nezgoda zabilježen je na ulicama u naselju (49,2%), a zatim na
magistralnim cestama (23,8%), onda slijede lokalni (9,1%), pa regionalne ceste (7,6%), itd.
3.2. Provedba saobraćajnih propisa
Danas se procjenjuje da u promjeni ponašanja leži najveći potencijal uticaja na sigurnost

saobraćaja (20 – 40 % u EU). Propisi imaju veoma važnu ulogu u promjeni ponašanja. Da bi
ovaj potencijal realizovao, neophodno je da se donese dobar zakon i drugi propisi, da ljudi
poštuju propise i da budu kažnjeni oni koji ih ne poštuju.
Primjena zakona ima različite kratkoročne i dugoročne ciljeve koji se realizuju u tri faze:
- 1. faza: PROMJENA PONAŠANJA KOD POLICIJE
To su trenutni efekti na terenu – na mjestu i u vrijeme kontrole saobraćaja. Naprimjer, vozači
će poštovati crveno svjetlo na semaforu na datoj lokaciji kada shvate da postoji policijska
kontrola.
- 2. faza: PROMJENA STATOVA

To su kratkoročni memorijski efekti koji se odnose na isto mjesto ili na isti prekršaj, a traju i
poslije policijske kontrole. Naprimjer, poslije dugotrajne kontrole prolaska kroz crveno na
23
određenom mjestu, vozači će poštovati svjetlosne signale na tom mjestu i u vremenu kada
nema policijske kontrole. Ovome posebno može da doprinese automatska kontrola saobraćaja.
- 3. faza: PROMJENA MORALNIH – SOCIJALNIH NORMI

To su dugoročni efekti stručno projektovanih kompanija i dosljedne primjene zakona, a
oslanjaju se na shvatanje opasnosti od pojedinih saobraćajnih prekršaja. Naprimjer, poslije
višegodišnje dosljednje primjene zakona u vezi prolaska kroz crveno svjetlo i sveobuhvatnih
kampanja koje stručno objašnjavaju smisao prinude, većina vozača prihvata da je nemoralno
prolaziti kroz crveno svjetlo ili drastično prekoračivati brzinu. Tako se smanjuje broj onih koji
čine taj prekršaj na bilo kom mjestu i u bilo koje vrijeme. Sa druge strane, javnost se pridobija
da pomogne i podrži policiju u otkrivanju u rasvjetljavanju ovih prekršaja.
U Evropi je u toku proces usaglašavanja propisa u sigurnosti saobraćaja. Posebno se prate i

usaglašavaju:
 usvajanje zakona,
 poštovanje zakona,
 efikasnost sudova.
Pri usvajanju novih zakona i pri izmjeni postojećih od država se očekuje da propisima podrže
minimum usaglašenih stručnih stavova. U tom smislu, postoji veliki broj preporuka
Ujedinjenih nacija, Rezolucija i drugih dokumenata KEMT, Direktiva EU, dokumenata
OECD, itd. Postoje brojne međunarodne organizacije, komisije i druga tijela koji neprekidno
prate ovaj proces i pomažu vladama i drugim institucijama u kreiranju nacionalnih propisa.
Proces usaglašavanja se ne završava praćenjem usvajanja zakona i drugih propisa. Danas se

sve otvorenije izučava i preporučuje usaglašavanje policijske prakse. Očekuje se da se širom
Evrope, a posebno u EU ostvari izjednačen nivo poštovanja zakona u oblasti sigurnosti
saobraćaja. U tom smislu je usvojena Evropska strategija policijske prinude, a u reformama
policijskih organizacija učestvuju međunarodni eksperti.
24
3.3. Ponašanje učesnika u saobraćaju, saobraćajna kultura
Ponašanje u saobraćaju odnosi se na sve preduzete postupke učesnika u saobraćaju. Ono, u

najvećoj mjeri, utiče na sigurnost saobraćaja. Stručnjaci širom svijeta navode podatak da
ponašanje vozača uzrokuje saobraćajne nezgode u preko 90 % slučajeva. Ponašanje se kao
pojava može posmatrati s dva osnovna aspekta, a to su: opšte ponašanje i ponašanje u
pojedinim saobraćajnim situacijama.
Ponašanje vozača u saobraćaju veoma je složeno i uključuje reakcije na veći broj
istovremenih informacija u situacijama koje se neprestano mijenjaju. Od načina, kvaliteta i
brzine reagovanja vozača zavisit će i njegova sigurnost u saobraćaju. Pred svakog učesnika
postavlja se zadatak da prilagodi svoje ponašanje u svakoj saobraćajnoj situaciji. Način na
koji se vozač prilagođava trenutnoj situaciji definisan je kako određenim normama, tako i
njegovom trenutnom sposobnošću i nivoom spremnosti za reagovanje.
Svaki oblik ponašanja učesnika u saobraćaju trebalo bi da bude usklađen sa odgovarajućim
normama. To su, na prvom mjestu, zakonodavne (pravne) norme kojima su uređena i
propisana sva ponašanja u saobraćaju, ali i društvene norme kojima se bliže uređuje sistem
vrijednosti. Na kraju, ponašanje vozača može biti usklađeno s pojedinačnim (ličnim)
normama, kao što su sprecifičnost svake osobe, satisfakcije i slično.
Veoma je teško uopštiti, za konkretnog učesnika u saobraćaju, ponašanje u svakoj
saobraćajnoj situaciji. U skladu s tim, za pojedinog učesnika može se donijeti opšta ocjena
prema kojoj se on generalno sigurno ponaša u saobraćaju jer poštuje saobraćajne propise i
pravila. Međutim, ponekad može da nastupi određena situacija u kojoj usljed određenog
psotupka lica, može nastati apstraktna ili konkretna opasnost za ostale učesnike u saobraćaju,
pa čak i saobraćajna nezgoda.
Ponašanje svakog učesnika u saobraćaju je individualna karakteristika i zavisi od brojnih
faktora:
 psihofizičkog stanja,
 zdravlja,
 sposobnosti,
 kućnog vaspitanja,
 stečenog obrazovanja,
 okruženja i drugo.
Posmatrano s psihološkog aspekta, ponašanje učesnika u saobraćaju može se svrstati u tri
osnovna nivoa:
25
 kognitivni nivo, koji se vezuje za znanje odnosno saobraćajno obrazovanje i
vaspitanje, donošenje odluka, razmišljanje i drugo,
 senzomotorni nivo, koji se vezuje za reakcije, opažanje, preduzimanje određenih ranji
u saobraćaju i drugo,
 afektivni nivo, koji se odnosi na potrebe, namjere, osjećanja, napetost, itd.
Ponašanje vozača u saobraćaju zavisi i od starosne dobi. U skladu s tim, veliki broj
istraživanja i studija u svijetu pokazao je da stariji i iskusniji vozači posvećuju više pažnje
ponašanju u saobraćaju u odnosu na mlade vozače ili vozače s probnom vozačkom dozvolom.
Također se pokazalo da mladi muškarci češće izazivaju nezgode u odnosu na mlade žene, dok
se starije žene rizičnije ponašaju, nego stariji muškarci.
Ukoliko se osvrnemo na ponašanje vozača u zavisnosti od pola, nameće se zaključak da se
žene bolje ponašaju u saobraćaju u odnosu na muškarce.
Budući da je proučavanje svih oblika ponašanja u saobraćaju multidisciplinarno i da zahtjeva
jedan sveobuhvatan pristup, definisana su tri najzastupljenija tipa ponašanja:
 sigurno,
 etičko,
 rizično ponašanje u saobraćaju.
Pojam sigurno ponašanje u saobraćaju često se poistovjećuje s pojmom propisnog ponašanja u

saobraćaju. Propisno ponašanje vozača može se definisati kao ponašanje koje je u skladu s
pravilima i propisima kojima se reguliše sigurnost saobraćaja na putevima.
Za razliku od propisnog ponašanja, sigurno ponašanje može se definisati kao ponašanje
učesnika u saobraćaju koje se odlikuje kontrolom i upravljanjem nad sopstvenim ponašanjem
za vrijeme učestvovanja u saobraćaju.
Rizična su sva ona ponašanja u saobraćaju kojima se dovode u opasnost zdravlje, život i
ugrožavaju društvene vrijednosti. Rizične situacije jesu one u kojima može doći do kršenja
saobraćajnih propisa i pravila, nastanka saobraćajne nezgode i eventualnog stradanja lica.
Saobraćajna kultura ispoljava se u sljedećim odnosima: vozač prema vozaču, vozač prema
pješaku, vozač prema biciklistima, motociklistima i zaprežnim vozilima, vozač prema
26
životinjama, vozač prema motornom vozilu, vozač prema putevima, vozač prema propisima i
pravilima i vozač prema sebi samom.
Saobraćajna kultura može se definisati kao dio cjelokupne društvene kulture primjenjene u
oblasti saobraćaja, a kultura u sigurnosti saobraćaja kao segment cjelokupe saobraćajne
kulture.
Osnovna znanja o saobraćajnoj kulturi stiču se prvenstveno u porodici. Roditelji kroz priču,
igru, šetnju i druge aktivnosti upoznaju djecu sa osnovnim elementima bezbjednog, kulturnog
i poželjnog ponašanja učesnika u saobraćaju. Ključni i najznačajniji elementi kulture za
sigurno učestvovanje u saobraćaju stiču se tokom obuke i polaganja vozačkog ispita.
Tri ključna elementa saobraćajne kulture su:
 saznanje,
 ponašanje,
 činjenice.
27
3.4. Saobraćajna signalizacija
Saobraćajna signalizacija obuhvata sredstva i uređaje kojima se obezbjeđuje praćenje,

kontrola i vođenje saobraćajnih tokova (obilježavanje na kolovozu, saobraćajni znaci sa
stalnim i promjenjivim sadržajem, svjetlosna signalizacija i slično) sa ciljem ostvarenja
projektovanog režima odvijanja saobraćaja. Osnovne odredbe o saobraćajnoj signalizaciji
formulisane su pravilnikom o saobraćajnoj signalizaciji u kojem su posebno definisane to jest
propisane vrste značenja, oblik, boja, mjere, materijali za izradu saobraćajne signalizacije i
pravila postavljanja saobraćajne signalizacije na putevima. Saobraćajna signalizacija može
biti horizontalna, vertikalna i svjetlosna signalizacija.
Horizontalna signalizacija se može definisati kao skup posebno oblikovanih geometrijskkih
elemenata (linija, figura i polja) i natpisa, čijim se kombinovanje i ugradnjoom formiraju
oznake. Ona postoji i na drugim površinama: trotoarima, komunikacijama unutar garaža i
parkinga, aerodromskim pistama i platformama, itd.
Osnovna podjela horizontalne signalizacije je na:
 uzdužne oznake,
 poprečne oznake,
 ostale oznake.
U grupu uzdužnih oznaka spadaju različiti tipovi linija: razdjelne linije, ivične linije, linije
vodilje i slično.
U grupu poprečnih oznaka spadaju linije zaustavljanja, pješački prelazi, prelazi biciklističkih
staza, kosnici, graničnici itd.
U grupu ostalih oznaka spadaju strelice, natpisi, polja i linije za usmjeravanje, oznake za
parkiranje, itd.
Vertikalna signalizacija – može se definisati kao skup posebno kodiranih oznaka namjenjenih
učesnicima u saobraćaju, koje se, u odnosu na saobraćajne površinem, lociraju u vertikalnoj
ravni.
Osnovna podjela znakova vertikalne signalizacije, definisana ZoOBS – om i Pravilnikom o
saobraćajnim znakovima na putevima izgleda ovako:
 znakovi opasnosti,
 znakovi izričitih naredbi (zabrane, ograničenja, obaveza),
 znakova obavještenja,
 dopunske table.
28
Svjetlosna signalizacija – semafori su dio saobraćajne signalizacije. Koriste se za regulisanje
saobraćaja i označavanje radoba i prepreka na putu.
Semafore možemo podijeliti u nekoliko grupa:
 semafori za regulisanje kretanja vozila,
 semafori za regulisanje kretanja bicikala i mopeda na biciklističkim stazama,
 semafori za regulisanje pristupa,
 semafori za regulisanje saobraćaja po saobraćajnim trakama,
 semafori za regulisanje kretanja pješaka,
 semafori za regulisanje kretanja tramvaja,
 semafori za regulisanje kretanja određenom brzinom,
 semafori kojima se najavljuje približavanje voza prelazu puta preko željezničke pruge.
Semafori emituju svjetlosne signale, odnosno svjetla crvene, žute i zelene boje. Svjetlo može
biti prekidno ili trepćuće. Postavljaju se na prilazu raskrsnici, na vertikalnom stubu. Svjetla su
postavljena vertikalno, jedno ispod drugog. Semafor može biti postavljen i iznad saobraćajne
trake, po horizontali. Svjetla su tada poredana horizontalno, najprije s lijeva je crveno, a zatim
žuto i zeleno. Prečnik kruga svjetla može biti 21 cm ili 30 cm.
3.5. Stanje cestovne mreže
Postoji četiri nivoa nadležnosti nad upravljanjem cesta, što uključuje izgradnju, sanaciju i
održavanje na svom području. Ovi nivoi su dati u tabeli 3.
Tabela 3. Nadležnost nad cestama FbiH

Izvor: [BIHAMK]
Vrsta ceste Nadležnost
Autoceste i glavne ceste JP Autoceste Federacije Bosne i Hercegovine
Magistralne ceste JP Ceste Federacije BiH Sarajevo
Regionalne ceste Kantonalni (Javne ustanove za regionalne ceste)
Lokalne ceste Općine
Dužina cesta, u upotrebi i planirane:

- Ukupna dužina autoceste u upotrebi je 92 km,
- Planirana dužina Vc u FbiH je 285 km,
- Planirana ukupna dužina Vc u BiH je 335 km.
29
Ukupna dužina cestovne mreže u FbiH sa dvije trake je 4.684 km:
- Magistralna mreža sa dvije trake je duga 2.137 km,
- Regionalna mreža sa dvije trake je duga 2.547 km,
Glavne infrastrukturne karakteristike mreže su:
- Veliki broj magistralnih i regionalnih cesta zahtjevaju značajne intervencije,
- Saobraćajna uska grla u većim gradovima,
- Crne tačke na cestovnoj mreži, loša geometrija, gusta izgrađenost duž trase koja ne
omogućuje odgovarajuću rekonstrukciju (obilaznice).
Dosada su utrošena značajna finansijska sredstva, a potrebna su i daljnja ulaganja.

Starost cesta u BiH je oko 30 godina, a gustoća mreže je 0,414 km/km2, odnosno 4,96
km/1000 stanovnika, što je 2,5 do 4 puta manje nego u zemljama zapadne Evrope. Cestovna
mreža u BiH se ubraja među slabo razvijene u Evropi. Gotovo polovina mreže ovih cesta na
području Federacije BiH je sa dvotračnim kolovozom širine 6,50 m sa i bez bankina, sa
projektnim brzinama 80 km/h. Pored toga, na značajnom dijelu ove mreže su ceste građene na
velikim usponima, sa oštrim krivinama, nedovoljnom debljinom kolovozne konstrukcije,
nezaštićenim kosinama, itd.
3.6. Sistem edukacije i osposobljavanja
Edukacija u saobraćaju (saobraćajno vaspitanje, obrazovanje i osposobljavanje) predstavlja

bitan podsistem ukupnog sistema prevencije sigurnosti saobraćaja. Pojam vaspitanja,
obrazovanja i osposobljavanja predstavlja jednu cjelinu koja je veoma značajna u postupku
izgradnje sigurnosne kulture u saobraćaju.
U saobraćaju učestvuje široka populacija stanovništva, različitog uzrasta, sa vremenskom
kategorijom koja počinje prvim koracima nakon rođenja pa sve do duboke starosti i
povlačenja iz aktivnog učešća. S tim u vezi, vaspitno-obrazovni proces mora da započne od
uzrasta kada se stiču prvi pojmovi o okolini i saobraćaju, pa do duboke starosti.
Smanjenje rizika nastanka saobraćajnih nezgoda moguće je postići boljom obukom vozača,
edukacijom djece, konstantnim i dobro osmišljenim kampanjama, boljom i kvalitetnijom
primjenom zakona, otklanjanjem nedostataka na putu i vozilima, strategijom probnih
30
vozačkih dozvola, praćenjem vozača početnika, sistemom kaznenih poena, programima
unapređenja ponašanja vozača itd.
Najvažniji ciljevi saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja su sticanje znanja, vještina i navika
koje su neophodne za sigurno učešće u saobraćaju, unapređenje i učvršćivanje pozitivnih
stavova i ponašanja u saobraćaju. Ovaj složeni proces treba da se odvija u porodici,
predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama, auto - školama i zapravo predstavlja
jednu od najznačajnijih mjera za unapređenje sistema sigurnosti saobraćaja. Neprekidan rad
na unapređenju saobraćajnog vaspitanja i obrazovanja treba da obezbjedi održivost ciljeva i
trajno unapređenje stanja. Na to se nadovezuje i zdravstvo, koje treba da pruži odgovarajuće
zdravstveno obrazovanje i primarnu zaštitu, i na taj način da obezbjedi da u saobraćaju
učestvuju samo zdravstveno i psihički sposobni vozači.
Uvođenjem kategorije predavača teorijske obuke koji će vršiti pripremu kandidata za vozače
za polaganje teorijskog ispita prije započinjanja praktične obuke za vožnju, jedna je od mjera
unapređenja sistema osposobljavanja budućih vozača, a time i sistema sigurnosti saobraćaja.
Nova rješenja otklanjaju poremećaje nastale usljed ranije disharmonije u procesu obuke
kandidata za vozače i sprovođenja vozačkog ispita, kada su kandidati bez prethodne obavezne
teorijske nastave pohađali odmah praktičnu obuku i nakon toga polagali teorijski i praktični
dio vozačkog ispita. Ovakav način pripreme kandidata za vozače pokazao je velike nedostatke
jer su instruktori vožnje bili u situaciji da istovremeno podučavaju kandidate za vozače
pravilima saobraćaja i vozačkim veštinama, što se negativno odražavalo kako na kvalitet
obuke tako i na same rezultate koje su kandidati postizali na vozačkom ispitu.
Uvođenjem sistema kaznenih poena za činjenje težih saobraćajnih prekršaja stvorili su se
uslovi da se preventivno djeluje na promenu svijesti o sigurnom učešću kod svih učesnika u
saobraćaju, a posebno kod onih vozača koji nesavjesno i nesigurno upravljaju vozilom u
saobraćaju. Program treba da omogući samorefleksiju polaznika, odnosno da se osigura
aktivna dvosmjerna komunikacija polaznika seminara i predavača tokom obrade svih
nastavnih oblasti, cjelina i jedinica predviđenih programom. Treba očekivati da će
sprovođenje seminara i polaganje ovog ispita doprinijeti procesu unapređivanja ponašanja
vozača u saobraćaju i da će predstavljati efikasnije sredstvo nego ponovno polaganje
vozačkog ispita.
31
U Zakonom je definisana odgovornost za sprovođenje mjera saobraćajnog obrazovanja i
vaspitanja radi sticanja znanja, vještina i navika neophodnih za sigurno učešće u saobraćaju,
unapređivanja i učvršćivanja pozitivnih stavova i ponašanja značajnih za sigurno učešće u
saobraćaju, imaju:
1. porodica za saobraćajno obrazovanje i vaspitanje djece,
2. organi i organizacije nadležni za brigu o djeci za donošenje programa saobraćajnog
obrazovanja i vaspitanja djece predškolskog uzrasta i za praćenje realizacije ovog
programa,
3. organi i organizacije nadležni za poslove obrazovanja za donošenje programa
saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja u predškolskim ustanovama i za praćenje
realizacije ovog programa,
4. organi nadležni za unutrašnje poslove za realizaciju dijela programa saobraćajnog
obrazovanja i vaspitanja u predškolskim ustanovama, osnovnim i srednjim školama na
zahtjev ovih ustanova, a posebno za rad školskih saobraćajnih patrola i saobraćajnih
patrola građana,
5. organi nadležni za poslove saobraćaja za unapređenje saobraćajnog okruženja u
zonama škola i drugim zonama sa povećanim prisustvom ranjivih učesnika u
saobraćaju i za unapređenje ponašanja učesnika u saobraćaju u ovim zonama,
6. organi nadležni za poslove zdravlja za edukaciju građana o zdravstvenim aspektima
sigurnog ponašanja u saobraćaju,
7. agencija za sigurnost saobraćaja za analizu, praćenje i unapređenje sigurnosti
saobraćaja,
8. organi lokalne samouprave za podršku u planiranju i sprovođenju svih mjera i
aktivnosti saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja na nivou lokalne samouprave, kao i
za preduzimanje posebnih mjera zaštite ranjivih učesnika u saobraćaju i zaštite u
određenim zonama,
9. predškolske ustanove, osnovne i srednje škole za realizaciju programa saobraćajnog
obrazovanja i vaspitanja djece u okviru svojih nadležnosti,
10. stručne i naučne institucije koje se bave sigurnošću saobraćaja za unapređenje
naučnih osnova sistema saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja,
11. sredstva javnog informisanja za informisanje građana u pogledu sigurnog
učestvovanja u saobraćaju i obavještavanju o posljedicama nesigurnog ponašanja u
saobraćaju,
32
12. udruženja i grupe građana koje se bave sigurnošću saobraćaja, brigom o djeci i
omladini da u skladu sa svojim djelokrugom rada učestvuju u saobraćajnom
obrazovanju i vaspitanju.
Odgovornost porodice, organa i organizacija za brigu o djeci, organa nadležnih za poslove

zdravlja, organa lokalne samouprave, predškolskih ustanova i sredstava javnog informisanja
od posebnog je značaja. Takođe, predviđeno je da nastavni plan i program u predškolskim
ustanovama i osnovnim i srednjim školama moraju da sadrže nastavne jedinice koja se odnose
na sigurnost djece i učenika u saobraćaju. Lokalna samouprava je dužna da podržava
planiranje i sprovođenje svih mjera i aktivnosti saobraćajnog obrazovanja i vaspitanja, kao i
da preduzima posebne mjere zaštite djece i ranjivih učesnika u saobraćaju.
3.7. Prekršaji u saobraćaju
Zakonom o prekršajima definira se: prekršaj, prekršajne sankcije, postupak prema

maloljetnicima, zastara, prekršajni postupak, prekršajni nalog, zahtjev za pokretanje
prekršajnog postupka, usmeni pretres, rješenje o prekršaju, žalba, ponavljanje postupka,
evidencija i brisanje sankcija, izvšenje kazni, kao i druga pitanja od značaja za prekršaje na
podrućju Federacije Bosne i Hercegovine.
Prekršaj predstavlja kršenje propisa, javnog poretka ili drugih društvenih vrijednosti koje nisu
zaštićene krivičnim zakonima i drugim zakonima u kojima su propisana krivična djela, kao i
kršenje drugih propisa kojima su oređena obilježja prekršaja i za koje su propisane sanksije.
Prekršaj mogu počiniti fizička i pravna lica. Za prekršaj ne mogu biti odgovorni Federacija,
kanton, grad, općina i mjesne zajednice.
Prekršaji i prekršajne sankcije mogu biti propisani zakonima BiH, Federacije, kantona ili
drugim propisima Vijeća ministara BiH, Vlade Federacije, vlada kantona i odlukama
gradskog ili općinskog vijeća. Organi ovlašteni za donošenje propisa o prekršajima mogu
propisivati samo kazne i zaštitne mjere predviđenje ovim zakonom i u granicama koje
određuje ovaj zakon. Prekršajnu sankciju može izreći sud u prekršajnom postupku koji je
pokrenut i proveden u skladu s ovim zakonom.
33
Sljedeće sankcije mogu biti izrečene osobi odgovornoj za počinjeni prekršaj:
 novčana kazna,
 uvjetna osuda,
 ukor,
 zaštitne mjere.
Kao sankciju za prekršaj počinjen u saobraćaju sud i ovlašteni organi mogu okrivljenom
zabraniti upravljanje motornim vozilima ili određenom vrstom motornog vozila na period koji
nije kraći od 30 dana niti duži od jedne godine. Kao sankciju za prekršaj počinjen u
saobraćaju sud može kažnjenom odrediti ograničenja na upravljanje motornim vozilima kao
što su: zabrana upravljanja vozilom tokom noći, ili preko određene udaljenosti od kuće,
ograničenje na vožnju do posla i s posla ili ograničenje samo na vožnju vezanu za obavljanje
posla na period koji nije kraći od 30 dana niti duži od jedne godine. Sud ili ovlašteni organi ne
mogu promjeniti broj kaznenih poena koji se automatski uračunavaju kao rezultat
odgovornosti za prekršaj u skladu sa Zakonom o osonovama sigurnosti saobraćaja na
putevima u Bosni i Hercegovini.
34
4. KLJUČNI PRAVCI DJELOVANJA – UPRAVLJANJE SIGURNOŠĆU
SAOBRAĆAJA
Sigurnost cestovnog saobraćaja je multi – sektorsko pitanje koje zahtjeva multi –

dimenzionalni sistem za upravljanje, te odgovarajuće tehničke i finansijeks resurse što bi
omogućilo da odgovorne agencije razviju i imlementuju odgovarajuće strategije, politiku i
planove, te koordiniraju različite aktere uključene u cestovnu sigurnost na svim nivoima. Ovo
također zahtjeva osnivanje odgovarajućih sistema podrške za cestovnu sigurnost koji mi
omogućili razumjevanje problema u potpunosti, te poduzimanje odgovarajućih mjera kako bi
se smanjio broj žrtava i ozbiljnost njihovih ozljeda. Sredstva predložena neće nužno pokriti
sve troškove nakon što se aktivnosti prenesu na kantonalni nivo i pojedinc općine, ali će biti
dovoljna za aktivnosti horizontalne i vertikalne koordinacije, radionce za više sektora i
aktivnosti promocije cestovne sigurnosti na Federalnom nivou, te nekoliko demonsreacija i
pilot projekata za poticanje aktivnosti sigurnosti saobraćaja na svim upravnim nivoima u
okviru Federacije BiH.
Dekada akcionog plana nacionalne sigurnosti cestovnog saobraćaja će se fokusirati na

osiguravanje odgovarajućeg finansiranja kako bi se uspješno ispunili ciljevi plana, kao i
razvijanje potrebnim znanja i kapaciteta među ljudskim resursima za sigurnost na cesti, a u
svrhu provedbe potrebnih aktivnosti. Ključni prioriteti će biti da se uspostavi odjel sigurnosti
cestovnog saobraćaja pri Federalnom ministarstvu saobraćaja, Vijeće sigurnosti cestovnog
saobraćaja kojeg će sačinjavati ključni akteri, te uspostavljanje mehanizma za održivo
finansiranje djelatnosti sigurnosti na cestam. Drugi ključni zadaci će biti implementiranje
novog sistema baze podataka o saobraćajnim nezgodama kako bi se poboljšao kvalitet
policijskih podataka o nezgodama, te decentralizacija aktivnosti cestovne sigurnosti na
kantonalni i općinski nivo. Biće pokrenuto više istraživanja o sigurnosti na cestama i akcioni
plan će biti rigorozno praćen i ocjenjivan kako bi se osiguralo da se ciljevi postignu.
4.1. Uspostavljanje kapaciteta za upravljanje sigurnošću saobraćaja

Za uspostavljanje kapaciteta upravljanja sigurnošću potrebno je:
 Razvijati kapacitete na entitetskom nivou (Federacija BiH) koji će moći efikasno

realizovati funkcije FbiH u sigurnosti saobraćaja,
 Uspostavljanje Odjeljenja/Odsjeka za sigurnost saobraćaja, pri državnom Ministarstvu
transporta i komunikacija,
35
 Uspostavljanje Odjeljenja/Odsjeka za sigurnost saobraćaja pri Federalnom
Ministarstvu transporta i komunikacija,
 Uspostavljanje održivih mehanizama finansiranja sigurnosti saobraćaja,
 Uspostavljanje rada Vijeća/Savjeta za sigurnost cestovnog saobraćaja na nivou BiH
koji će imati savjetodavnu i nadzornu funkciju,
 Uspostavljanje Vijeća/Savjeta za sigurnost cestovnog saobraćaja na nivou Federacije
BiH koji će imati savjetodavnu i nadzornu funkciju.
4.2. Propisi u sigurnosti saobraćaja
Potrebno je:
 Izmjeniti i dopuniti/poboljšati Zakon o osnovama sigurnosti saobraćaja,
 Pripremiti i donijeti sve podzakonske akte prema Zakonu o osnovama sigurnosti
saobraćaja.
4.3. Sistem podataka o nezgodama
Za sistem podataka o nezgodama potrebno je uspostaviti novu bazu podataka o nezgodama

tako da bude povezana sa drugim bazama podataka.
4.4. Strategija i akcioni planovi sigurnosti saobraćaja
 Desetogodišnja strategija i akcioni plan će biti pripremljeni u skladu sa UN

Decenijom,
 Pokazatelji izvedbe će biti uspostavljeni da bi omogućili učinkovito praćenje.
36
5. ZAKLJUČAK
Rezultat lošeg stanja sigurnosti na cestama uslovljeno je između ostalog nepostojanjem

jedinstvene metodologije za analizu stanja sigurnosti na magistralnim cestama u FBiH koja bi
trebala biti osnov pri donošenju strateških i operativnih mjera i odluka u svrhu povećanja
stepena sigurnosti. U BiH trenutno ne postoji jedinstvena i usklađena baza podataka o
osnovnim pokazateljima sigurnosti na cestovnoj mreži, odnosno jedinstvena baza podataka o
evidenciji prometnih nezgoda i njihovim posljedicama.
Kao izuzetno dobra prilika u cilju povećanja stepena sigurnosti na magistralnim cestama u
FBiH nameće se neophodnost pristupanja evropskim programima sigurnosti na cestama.
Jedan od najznačajnih programa koji se dosta aktuelizirao u posljednje vrijeme je EuroRAP
Pristupanjem EuroRAP programu i primjenom EuroRAP metodologije u oblasti sigurnosti na
cestama, omogućava se pristup evropskim fondovima za finansiranje povećanja stepena
sigurnosti na cestama koji se mjeri milionima eura. Istraživanje parametara i pokazatelja
sigurnosti u prometu neophodno je osavremenjavati shodno kretanju u evropskom prostoru te
korištenje savremenih tehnologija u preciznijim lokacijama nastajanja prometnih nezgoda
prije svega upotrebom GPS lokacije i formiranja digitalne karte sa jasno ucrtanim i opisanim
karakteristikama prometne nezgode
37
LITERATURA
[1] Cerovac, V.: Tehnika i sigurnost prometa, Fakultet prometnih znanosti, Zagreb, 1997.,
[2] Lindov, O.: Sigurnost cestovnog saobraćaja, Fakultet za saobraćaj i komunikacije,
Sarajevo, 2008.
[3] Lipovac, K.P.: Bezbjednost saobraćaja, Javno preduzeće, Službeni list, Beograd, 2008.,
[4] Rotim, F.: ELEMENTI SIGURNOSTI CESTOVNOG PROMETA, Ekspertize
prometnih nezgoda, Svezak I, Znanstveni savjet za promet, Zagreb, 1990.
[5] Dragač, R., M. Vujanić.: Bezbjednost saobraćaja II dio, Saobraćajni fakultet Beograd,
2005.
[6] Bilten sigurnosti cestovnog saobraćaja, Ministarstvo unutarnjih poslova služba za
strateško planiranje, analitiku i razvoj, Zagreb, siječanj 2016. godine,
[7] Strategije sigurnosti cestovnog saobraćaja, Federacija Bosne i Hercegovine,
Sarajevo, januar 2008.
[8] Akcijski planovi sigurnosti cestovnog saobraćaja, decembar 2011. godine
38

Trako Armin SCP SR

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Trako Armin SCP SR

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SAOBRAĆAJNI FAKULTET TRAVNIK U TRAVNIKU

PROBLEMI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U

Travnik, maj 2018.

PROBLEMI SIGURNOSTI SAOBRAĆAJA U

Travnik, maj 2018.

Sigurnost cestovnog saobraćaja podrazumijeva stanje i svojstvo saobraćajnog toka koji se

2.1. Opis stanja sigurnosti cestovnog saobraćaja

Prema raspoloživim i prikupljenim statističkim podacima na mreži cesta Federacije BiH u

Broj saobraćajnih nezgoda u FBiH od 2012. do 2016. godine

Broj poginulih u saobraćajnim nezgodama u Federaciji

Osnovni akti/dokumenti koji uređuju područje sigurnosti cestovnog saobraćaja su:

 Strategija EU 2011. – 2050,

Okvirna strategija saobraćaja (OSS) predstavlja smjernicu za razvoj saobraćajnog sektora u

 Analiza postojećeg stanja („Dijagnostika“),

Strategija sigurnosti saobraćaja u FBiH i prateći akcioni plan bezbjednosti saobraćaja će

Prethodne strategije bezbjednosti saobraćaja i Akcioni planovi u FBiH nisu u potpunosti

Ključni ciljevi Akcionog plana su:

Ova direktiva ne primjenjuje se na cestovne tunele jer su oni pokriveni direktivnom

Relativni pokazatelji sigurnosti saobraćaja obrađeni su za razdoblje 2012. do 2016. godine za

Danas se, pri ocjenjivanju nivoa sigurnosti saobraćaja, ocjenjuju:

 trenutno stanje sigurnosti saobraćaja i

Relativni pokazatelji sigurnosti saobraćaja se dobijaju kao količnik nekog od nabrojanih

Osnovni pokazatelji stanja sigurnosti cestovnog saobraćaja su:

2. Najčešće su korišteni sljedeći relativni pokazatelji sigurnosti saobraćaja:

2.3.1. Broj saobraćajnih nezgoda na području Federacije Bosne i Hercegovine na sto

U 2012. godini dogodile su se 25.958 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 4.499 saobraćajnih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2012.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2013. godini dogodile su se 26.681 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 4.676 saobraćajnih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2013.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2014. godini dogodile su se 27.210 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 4.834 saobraćajnih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2014.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2015.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2016. godini dogodile su se 29.477 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 5.150 saobraćajnih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2016.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2013.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2014.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2015.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2016.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2012. godini dogodile su se 25.958 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 6.174 ozlijeđenih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2013.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2014. godini dogodile su se 27.210 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 6.878 ozlijeđenih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2014.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2015. godini dogodile su se 28.960 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 7.411 ozlijeđenih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2015.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

U 2016. godini dogodile su se 29.477 saobraćajnih nezgoda, od kojih je 7.486 ozlijeđenih

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2016.𝑔𝑜𝑑𝑖𝑛𝑢

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2012.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2013.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2014.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 𝑧𝑎 2015.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2013.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2014.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑔𝑖𝑛𝑢𝑙𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2015.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2012.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2013.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2014.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑝𝑜𝑣𝑟𝑖𝑗𝑒đ𝑒𝑛𝑖ℎ 𝑜𝑠𝑜𝑏𝑎 𝑧𝑎 2015.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 2012.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 2013.

𝐵𝑟𝑜𝑗 𝑠𝑎𝑜𝑏𝑟𝑎ć𝑎𝑗𝑛𝑖ℎ 𝑛𝑒𝑧𝑔𝑜𝑑𝑎 2014.