Sai T. Imbo || STEM IO  Maari ang salaysay ay personal na karanasan ng nagkukuwento.

 Maari ding ang paksa ng salaysay ay nakabatay sa tunay na daigdig o

Pagbasa at Pananaliksik
pantasiya lamang.
 Ayon kay Baloydi Lloydi (2011), ang tekstong naratibo ay nagsasaad ng isang
pasalaysay. Maaring ilahad sa ganitong uri ng teksto ang mga personal na
Tekstong Deskriptibo karanasan ng manunulat gayundin ang isang natatanging tao o pangyayari sa
 Ang tekstong deskriptibo ay uri ng teksto na naglalarawan sa anyo, katangian, nakalipas.
kalagayan ng tao, hayop, bagay, pangyayari atbp.
 Ito ay isang uri ng teksto na ang layunin ay maipakita sa imahinasyon at isip ng
mambabasa o tagapakinig ang anyo, katangian, kalagayan ng tao, bagay, Mga Katangian:
hayop at pangyayari.
 Nagtataglay ito ng panimula na nagsasaad kung anong uri ito ng tekstong
Mga Katangian: naratibo at ng isang matibay na konklusyon (Lloydi,2011)
 Ito ay nagpapahiwatig ng mga kaisipan ng mambabasa o tagapakinig
1. May isang malinaw at pangunahing imposmasyon na nililikha sa mga mambabasa. (Quipper)
2. Ang tekstong ito ay maaaring maging obhetibo at subhetibo at maaari ding magbigay
ng pagkakaroon sa manunulat na gumamit ng iba't ibang tono at paraan sa
paglalarawan. Uri ng Tekstong Naratibo
3. Ang teksto ay mahalagang maging ispesipiko at naglalaman ng mga detalye.  Salaysay na nagpapaliwanag
 Salaysay ng mga pangyayari
Mga Uri ng Tekstong Deskriptibo
 Salaysay na pangkasaysayan
1. Pangkaraniwang paglalarawan  Likhang katha bata sa kasaysayan
 Salaysay na pantalambuhyan
 Ito ay paraan ng paglalarawan na karaniwan nang ginagawa ng mga tao.
 Salaysay ng nakaraan
Ibinigigay nito ang karaniwang anyo ng inilalarawan ayon sa nakikita o
nasaksihan ng nakararami.  Salaysay ng pakikipagsapalaran

2. Masining na Paglalarawan
 Ito ay paraan ng paglalarawan na nagbigay ng impormasyong higit sa likas na
katangian ng inilalarawan. Mga Elemento ng Tekstong Naratibo

 Paksa
Tekstong Naratibo  Estraktura
 Oryentasyon
 Ang tekstong naratibo ay nagkukuwento ng mga serye ng mga pangyayari na  Pamamaraan ng Narasyon
maaring:  Tunggalian
 Piksiyon (hal.: nobela, maikling kuwento tula)  Resolusyon

 Di-piksyon (hal.: biyograpiya, balita, maikling sanaysay)


Tekstong Impormatibo
• Ang tekstong impormatibo, na kung minsan ay tinatawag ding ekspositori. Ito
ay isang anyo ng pagpapahayag na naglalayong magpaliwanag at magbigay ng
impormasyon. Kadalasang sinasagot nito ang mga batayang tanong na ano,
kailan, saan, sino at paano.
• Pangunahing layunin ng impormatibong teksto ang magpaliwanag ng
mambabasa ng anomang paksa na matatgpuan sa tunay na daigdig. Kaiba sa
pikisyon, naglalahad ito ng mga kwento ng mga tunay na tao o nagpapaliwang
ng mga konseptong nakabatay sa mga tunay na pangyayari.
• Ang ilang tiyak na halimbawa ng tekstong impormatibo ay biyograpiya, mga
impormasyon na matatagpuan sa encyclopedia, papelpananaliksik sa mga
journal, at mga balita sa dyaryo (Villantez, n.d.).
Katangian ng tekstong impormatibo:
1. Ang tekstong impormatibo ay naglalayong maglahad ng mga tiyak na
impormasyon, at mahahalagang detalye na may lohikal na paghahanay.
2. Isang tiyak na paksa lamang ang tinatalakay nito. Kung magkakaroon ng
kaugnay na paksa, dapat na makita ito sa kasunod na talata.
3. Sa pagbasa ng tekstong impormatibo, magkaroon ng fokus sa mga
impormasyong ipinahahayag. Isulat ito kung kinakailangan.
4. Sa pagsulat ng tekstong impormatibo, tandaang ihanay nang maayos ang
mga salita, piliing mabuti ang mga tiyak at mahahalagang salita lamang.
• Isa pang katangian ng teksto ay dapat tiyak (ang impormasyon na binibigay ay
dapat ang mga mahahalagang detalye at ito ay spesipiko) at may pokus (dapat
ito ay pokus sa isang paksa).
Uri ng Tekstong impormatibo
a. Sanhi at bunga
Ito ay estraktura ng paglalahad na nagpapakita ng pagkakaugnay-ugnay ng
mga panyayati at kung paanong ang kinalalabasan ay naging resulta ng mga
naunang pangyayari. Sa uring nito, ipinaliliwanag ng manunulat ang mailinaw
na relasyon sa dalawang bagay at nagbibigay ng pokus sa kung bakit nang yari
ang mga bagay (sanhi) at ano ang resulta nito ( bunga).
b. Paghahambing
Ang mga tekstong nasa ganitong estraktura ay kadalasang nagpapakita ng mga
pagkakaiba at pagkakatulad sa pagitan ng anumang bagay, konsepto, o
pangyayari.
c. Pagbibigay-depenisyon
Ipinaliliwanag ng ganitong uri ang kahulugan ng isang salita, termino, o
konsepto. Maaring ang paksa ay tungkol sa isang konkretong bagay gaya ng
katarungan, pagkakapantay-pantay, o pag-ibig, sa ganitong uri ng tekstong
impormatibo, mahalagang pag-ibahin ang mga kahulugang denotatibo o
konotatibo.
d. Paglilista at klasipikasyon
Ang estrukturang ito naman ay kadalsang naghahati-hati ng isang malaking
paksa ideya sa iba’t ibang kategorya o grupo upang magkaroon ng sistema ang
pagtalakay. Nagsisimula ang manunulat sa pagtalakay sa pangkalahatang
kategorya at pagkatapos bibgyang depinisyon at halimbawa ang iba’t ibang
klasipikasyon o grupo sa ilalim nito.
Ang tatlong uri ng tekstong impormatibo ay ang mga sumusunod: (Karlnadunza, n.d.)
1. Paglalahat ng mga totoong pangyayari o kasaysayan
2. Pag-uulat
3. Pagpapaliwanag
Tekstong Argumentatibo
 ay isang uri ng akdang naglalayong mapatunayan ang katotohanan ng
ipinahahayag at ipatanggap sa bumabasa ang katotohanang ito.
 Ito ay isang teksto na naglalahad ng mga posisyong umiiral na kaugnayan
ng mga proposisyon na nangangailangang pagtalunan o
pagpapaliwanagan. ang ganitong uri ng tekso ay tumutugon sa tanong na
bakit.
 Ito rin ay nangangailangang ipagtanggol ng manunulat ang posisyon ng
isang tiyak na paksa o usapin gamit ang mga ebidensya mula sa personal
na karansan, kaugnay na mga literature at pag-aaral, ebidensyang
kasaysayan, at resulta ng emperikal na pananaliksik.
Layunin ng Tekstong Argumentatibo Tatlong Elemento at Paraan ng Paghihikayat (Aristotle)
• Hikayatin ang mga tagapakinig na tanggapin ang kawastuhan ng kanilang 1. ETHOS
pananalig o paniniwala sa pamamagitan ng makatwirang pagpapahayag.  Hango sa salitang Griyego na nauugnay sa salitang Etika ngunit higit
• Papaniwalain, akitin at kumbinsihin ang tagapakinig o mambabasa tungo sa na angkop ngayon sa salitang imahe.
isang tiyak na aksiyon.  Ang Ethos ang magpapasya kung kapani- paniwala o dapat
pagkatiwalaan ng tagapakinig ang tagapagsalita, o ng mambabasa
Katangian ng Tekstong Argumentatibo
ang manunulat.
• Ito ay naglalahad ng mga katwiran.  Ang karakter, imahe, o reputasyon ng manunulat/ tagapagsalita
• Ito ay nagbibigay-aliw at kasiyahan sa mambabasa.
• Ito ay nagpapakita ng tunggalian, simbolismo, at pahiwatig.
• Ito ay nagpapahayag ng mabisa at kongkretong kongklusyon patungkol sa 2. LOGOS
isang isyu.
 Ang salitang logos ay hango sa salitang Griyego na tumutukoy sa lohika at
Uri ng Tekstong Argumentatibo pangangatwiran.
• Puna – ito ay nag-uugnay ng mga pangyayari, bagay, at mga ideya sa  Ito ay nangangahulugang nanghihikayat gamit ang
pansariling pag-iisip, paniniwala, tradisyon at pagpapahalaga. lohikal na kaalaman o may katwiran ang sinasabi upang mahikayat ang
mga tagapakinig na ito ay totoo.
• Sayantifik – ito ay nag-uugnay sa mga konsepto sa isang tiyak na sistemang  Ang opinyon o lohikal na pagmamatuwid ng manunulat/ tagapagsalita
karunungan at pag-iisip upang ang kinalabasang proposisyon ay may tiyak na 3. PATHOS
kahulugan.
 Ito ay tumatalakay sa emosyon o damdamin ng mambabasa o tagapakinig.
Mga Halimbawa:
 Kredibilidad ng may akda - Gaano kakilala ang pinagmulan ng teksto
• Mga editoryal (manunulat o tagapagsalita) at ano ang pagkakakilala sa kanya
• Pagsasagawa ng debate  Nilalaman ng teksto - Ano ang hangarin ng may akda sa kanyang pagsulat
 Panghihikayat -Anong damdamin ang pumukaw sa pagbasa ng teksto
Tekstong Persweysiv
 Bisa ng panghihikayat ng teksto
 Ang textong PERSWEYSIV ay naglalahad ng mga konsepto,
pangyayari, bagay, o mga ideya na nagsasaad ng panghihikayat sa
mga mambabasa. Nilalaman ng Tekstong Persweysiv
 Ito rin ay naglalahad ng mga sapat na katibayan o patunay upang ang
 Malalim na Pananaliksik
isang paksa o kaisipan ay maging kapanipaniwala.
 Kaalaman sa mga posibleng paniniwala ng mga mambabasa
Layunin ng Tekstong Persweysiv  Malalim na pagkaunawa sa dalawang panig ng isyu
 mangungumbinse o manghihikayat. Mga Halimbawa
 maglahad ng isang opinyong kailangang mapanindigan at maipagtanggol sa
 mga patalastas
tulong ng mga patunay at totoong datos upang makumbinse ang mga
mambabasa na pumanig sa manunulat.  talumpati
 mga komersyal