Aktuarska matematika je oblast matematike kojom se rešavaju racunski

(matematicko-statisticki) problemi osiguranja (pre svega problemi obracuna

premija).
Aktuarska matematika uvažava iste principe koje uvažava i finansijska matematika
(pre svega princip ekvivalencije svih isplata i svih uplata svedenih na isti vremenski
rok). Od finansijske matematike se razlikuje po cinjenici da su racuni finansijske
matematike bezlicni, tj. ne zavise od starosti lica, dok su racuni aktuarske
matematike životnog osiguranja vezani za starost lica koje se osigurava.
komutativni brojevi - to su pomoćni brojevi
Osiguranje oznacava sigurnost i poverenje u nesto, zastitu, obezbedjenje i to ga odvaja
od igara na srecu. Svrha osiguranja je pruzanje neke sigurnosti za razliku od igara na
srecu koje to ne mogu pruziti.

Resavanje problema sigurnosti, odnosno odvajanje osiguranja od igara na srecu

omogucila je aktuarska matematika ili tehnika osiguranja, kao sastavni i neraskidivi
deo osiguranja.

U zavisnosti od toga cime je uslovljena isplata osigurane sume, odnosno prema riziku
obuhvacenom osiguranjem osiguranje zivota moze biti:
za slucaj smrti;
za slucaj dozivljenja;
mesovito osiguranje;
sa utvrdjenim rokom isplate.

Aktuarska matematika je u tesnoj vezi sa finansijskom matematikom. Ona, kao i

finansijska matematika, uvazava koncept vremenske vrednosti novca, odnosno zasniva
se na kapitalizaciji (ukamacivanju).

Takodje, osnovni princip finansijske matematike - princip ekvivalencije, po kome je zbir

svih uplata svedenih na isti vremenski trenutak jednak zbiru svih isplata svedenih
takodje na taj vremenski trenutak, predstavlja osnovni princip i aktuarske matematike.

Osnovna i bitna razlika izmedju finansijske i aktuarske matematike licnog osiguranja

sastoji se u tome sto su racuni finansijske matematike bezlicni, odnosno nezavisni od
zivota i starosti lica, dok racuni aktuarske matematike licnog osiguranja zavise od
starosti lica.

Kod resavanja problema osiguranja zivota veoma je bitno voditi racuna o jednoj
nepoznatoj velicini - casu smrti coveka. Ta nepoznata velicina ulazi u aktuarske
obracune te ih cini komplikovanijim.
Finansijska matematika
je grana primjenjene matematike, koja se bavi proučavanjem matematičkih
problema u primjeni složene kamate u privrednoj i društvenoj aktivnosti. Njen osnovni princip je
princip ekvivalencije.
Vrijednost uplata = vrijednost budućih isplata u istom trenutku. Ova se jednakost matematičkiostvaruje
metodom prolongacije ili metodom diskontovanja.
Prosta i složena kamata
1.Ako se plaćanje kamate ugovori tako da se kao elemenat računa uzima isključivo
čistag l a v n i c a , b e z o b z i r a n a v r i j e m e t r a j a n j a o v o g o d n o s a , o n d a j e
riječ o
prostoj(jednostavnoj) kamati.
2.Ako se plaćanje kamate ugovori tako da se kamata svaki put računa
o d u v e ć a n e glavnice, onda je riječ o složenoj kamati.

Vremenska jedinica za koju se obračunavakamata može se nazvati obračunskim

periodom / periodom ukamaćenja / periodomkapitalisanja.Kamata se obračunava na kraju ili
na početku obračunskog perioda. Na kraju kamata se računa unazad ili dekurzivno Na
početku kamata se računa unaprijed ili anticipativno.

Konačna vrijednost
je suma početne vrijednosti, kojom se ulazi u ciklus kontinuiranog ukamaćivanja i
kamate.

Itablice
Faktori prve tablice predstavljau dekurzivne kamatne faktore i njihove stepene.
I tablicesadrže faktore koji pokazuju na koji će iznos narasti 1 jedinica nakon n
obračunskihp e r i o d a u z d e k u r z i v n u k a m a t n u s t o p u p .

IItablice
Faktori druge tablice predstavljaju diskontne kamatne faktore i njihove stepene.
II tablice predstavljaju brojeve koji govore koliko treba uplatiti danas da bi se nakon
nobračunskih perioda imala 1 jedinica.

IIItablice
Faktori III tablice složenih kamata predstavljaju zbirove faktora I tablica složenih kamata.Faktori III
tablice predstavljaju konačne vrijednosti n uloga od 1 jedinice jedan period
nakon posljednje uplate.

IVtablice
Pomoću faktora IV tablice diskontuje se istovremeno više jednakih veličina. Zbir faktora
IItablice čine IV tablice. To je broj koji nam pokazuje koliko treba uplatiti danas da bismo u
tokunarednih n perioda mogli primati rentu od po 1 jedinicu dekurzivno, pod uvjetom da su
periodi primanja renti i obračuna kamata isti.

Vtablice
V tablica složenih kamata je recipročna vrijednost IV tablice i obrnuto.
Faktor V tablice predstavlja iznos koji se može primiti n puta na osnovi uplate 1
novčane jedinice, počevši jedan period nakon uplate u vremenskom razmaku koji je
jednak periodu obračuna kamate.

Složena kamata je iznos koji će novac uložen u ovom trenutku vrijediti u određenom
broju razdoblja po određenoj složenoj kamatnoj stopi po periodu.

Prosta (jednostavna) kamata je kamata koja se plaća (obračunava) samo na prvobitni

iznos ili pozajmljenu glavnicu.

da li kamata može biti nula?(može),

Bruto premija (engl. gross premium, njem. Bruttoprämie) je uobičajeni naziv koji se
koristi i u drugim zemljama, za ukupnu premiju, po jednom ugovoru, ili za pojedinu
vrstu ili grupu osiguranja, ili za cijelo poduzeće za osiguranje. To je ukupna premija ili
cijena osiguranja, tj. iznos koji je dužan uplatiti osiguranik prilikom sklapanja osiguranja
ukoliko nije uplata premije drugačije ugovorena (s počekom, u ratama i sl.).
Reč renta je latinskog porekla i označava prihod od kapitala, imetka ili zemljišnog
poseda i slično, kao i sve ono što vlasniku prispeva redovno, a da za to ne mora da
preduzima nikakav rad ili da ulaže napore, ili periodični prinos koji se ne dobija radom.

MIZA
je jednaka vrijednosti svih budućih renti (isplata) tog dana, na određeni dan.
To je DISKONT.VRIJ.SVIHRENTI.

Vječna renta
Karakteristika vječne rente jeste neograničena trajnost toka isplata. Zbog toga ona ne može bitivezana
za jedno fizičko lice, njeni korisnici mogu biti npr. dječije i školske ustanove. Ova rentase može
isplaćivati vječito samo onda kada je uplatom obezbjeđena kamata koja je jednakaiznosu
rente.
Zajam- zbir otplata, zbir diskontovanih anuiteta