Ang Pagtatamo at Pagkatuto

ng Wika (W1 at W2): Mga

Teorya at Praktika
INTRODUKSYON
Sa kabanatang ito, malalaman natin kung anu-ano ang iyong mga pananalig at
paniniwala sa mabisang pagtuturo ng wika. Nariyan ang sosyolohikal, motibasyon, pokus
sa mag-aaral, mga batayang teorya at simulain kung saan mas mapag-aaralan at
maiintidihan kung anu nga ba ito. Narito rin ang pag-aaral ukol sa istruktural na pagtuturo,
komunikatibong pagtuturo, whole language approach, at ang content-based
instruction. Halina’t tuklasin ang mga ito.

MGA DULOG TEORETIKAL SA PAGTATAMO AT PAGKATUTO WIKA

Mahaba-habang panahon na ang inilaan ng maraming pantas sa larangan ng
pag-aaral ng wika upang maipaliwanag kung paano natutuhan ang wika. Ngunit totoong
mailap ang ang mga kasagutan ditto. Upang maliwanagan tayo kahit kaunti, marapat
sigurong alamin natin kung anu-ano na ang pinaniniwalaan ng marami mula noon
hanggang ngayon… ang pagtatamo at pagkatuto ng wika, misteryosoat may mahika ng
aba?
Sa katunayan, may dalawang klasipikasyon ang mga salita ayon sa mga
sinaunang pilosopong Griyego: Una- iyong tumitiyak sa kilos na isinasagawa sa isang
pangungusap; at ang Ikalawa- ang tao o bagay na nagsasagawa ng kilos. Si Dionysius
Thrax, isang Griyego, ay tumutukoy ng walong iba’t ibang klasipikasyon ng mga salita.
Dahil dito, ang kanyang aklat na The Art of Grammar ay sumikat at ginawang modelo sa
pag-aaral ng mga balarilang Latin at Griyego.

ANG PRESCRIPTIVE GRAMMAR

Bukambibig ng marami noong panahong iyon ang balarilang Latin sa mga pag-
aaral ng Wika. Noong unang ituro ang Filipino sa ating mga paaralang bayan, nakaangkla
ito sa balarila ng wikang Ingles. Sa kayarian at istruktura ng Ingles ibinatay ang anumang
pagpapaliwanag hinggil sa wikang Filipino. Kaya ang paniniwala noong una, kung ano
ang ayos ng pangungusap sa Ingles ay ganoon din sa Filipino.
Ang mga pananalig at mga paniniwalang binanggit hinggil sa pagkatuto ng wika
ay naglundo sa metodong grammar-translation sa pagtuturo ng wika. Sa metodong ito,
ang mga mag-aaral ay nagmememorya ng mahabang talaan ng mga talasalitaan, mga
anyo ng pandiwa at mga pangngalan.

ANG DESCRIPTIVE LINGUISTIC

Sinuri ng mga naunang Linggwist ang mga yunit ng tunog ng wika, kung paano
nabuo ang mga ito, at nailarawan din nila ang istruktura ng mga pangungusap. Nakabuo
 sila ng isang metodo sa pagtukoy ng mga tunog ng wika, ng pagsusuri at pagtukoy ng
mga morpemang bumubuo ng isang salita, at ng pagsusuri ng mg anyo ng pangungusap.
Sumibol nang panahong ito ang pagbabalangkas o dayagramming bilang
gamiting paraang pedagohikal sa paglalarawan ng wika. Isang mahalagang tungkulin ng
guro ng wika noon ang kaalaman sa istruktura ng una at ikalawang wika upang
maipalaiwanag ang target na (W2) sa tulong ng kaalaman sa kayarian ng unang wika.

ANG TEORYANG BEHAVIORISM: PAKINGGAN AT ULITIN

Bagama’t hindi tuwirang teoryang linggwistik ang behaviorism, malaki ang
nagging impluwensya nito bilang teorya sa pagkatuto ng una at pangalawang wika.
Ipinahahayag ng teoryang behaviorism na ang mga bata ay ipinanganak na may
kakayahan sa pagkatuto at ang kanilang kilos at gawi ay maaaring hubugin sa
pamamagitan ng pagkokontrol ng kanilang kapaligiran. Ang kakayahang intelektwal ng
mga bata ay mapapayaman at mapapaunlad sa tulong ng mga angkop na pagpapatibay
rito. Binigyang-diin ni Skinner (1968), isang pangunahing behaviorist, na kailangang
“alagaan” ang pag-unlad na intelektwal sa pamamagitan ng pagganyak at pagbibigay-
sigla at pagpapatibay sa anumang mabuting kilos o gawi. Ayon sa mga behaviorist, ang
pagkatuto ng wika ay bunga ng panggagaya, paulit-ulit na pagsasanay hanggang sa
mamaster ang tamang anyo nito, at positibong pidbak.
May paniniwala rin si Skinner na maaaring maisagawa ng bata ang anumang
Gawain kung tuturuan at bibigyan siya ng tamang direksyon. Halimbawa, posibleng
pagkaanak pa lamang ay maaaring hubugin na ng mga magulang ang kanilang anak
para maging isang doctor o isang abugado. Ang mga gurong umaayon sa paniniwalang
ito ni Skinner ay palaging kariringgan ng mga papuring “Magaling.” “Tama ang sagot mo.”
Kahanga-hanga ka.” “Sige, ipagpatuloy mo.”
Ang teoryang behaviorism sa pagkatuto ay nagbibigay sa mga guro ng set ng mga
simulain at mga pamaraang madaling isagawa sa pagtuturo. AngAudio-Lingual Method
(ALM) na nagging popular noong mga taong 1950 at 1960 ay ibinatay sa
teoryang behaviorism. Ang mga pangunahing katangian ng ALM ay inilahad sa ibaba.
 Binibigyang-diin ang mga kasanayang pakikinig at pagsasalita;
 Binibigyang-diin ang pag-uulit at mga dril;
 Paggamit lamang ng target na wika;
 Kagyat na gantimpala/pagpapatibay sa bawat tamang sagot;
 Kagyat na pagwawasto ng kamalian; at
 Ang pagtuturo at pagkatuto ay nakatuon sa guro

TEORYANG INNATISM: NASA ISIPAN LAHAT IYAN

Ang teoryang innatism sa pagkatuto ay nakabatay sa paniniwalang ng bata ay
ipinanganak na may “likas na talino” sa pagkatuto ng wika. Ipinaliwanag ni Chomsky
(1975,1965) na ang kakayahan sa wika ay kasama na pagkaanak at likas itong nalilinang
habang ang mga bata ay nakikipag-interaksyon sa kanyang kapaligiran.
 Ayon pa rin kay Chomsky, ang mga bata ay biologically programmedpara sa
pagkatuto ng wika at ang wikang ito ay nalilinang katulad nang kung paano nalilinang ang
iba pang tungkuling biyolohikal ng tao. Halimbawa, pagdating ng bata sa takdang gulang,
nagagawa niya ang paglalakad lalo na kung nabibigyan ng tamang nutrisyon bukod pa
sa Malaya siyang nakakakilos at nakakagalaw.
Tinukoy ni Chomsky ang espesyal na abilidad na ito na Language Acquisition
Device (LAD). Ang aparatong ito ay karaniwang inilalarawan bilang isang likhang isip
na ‘black box’ na matatagpuan sa isang sulok ng ating utak. Sa kasalukuyan, inilaglag na
ni Chomsky at ng kanyang mga kapanalig ang terminong LAD; sa halip, Universal
Grammar (UG) na ang tawag nila sa aparatong pang-isipan na taglay ng lahat ng mga
bata pagsilang (Chomsky, 1981; Cook, 1988; White, 1989).

TEORYANG COGNITIVE
Ayon sa pananaw ng teoryang cognitive, ang pagkatuto ng wika ay isang
prosesong dinamiko kung saan ang nag-aaral ng wika ay palaging nangangailangang
mag-isip at gawing may saysay o makabuluhan ang bagong tanggap na impormayon,
alamin ang pumapailalim sa tuntunin, at mailapat ang mga ito upang makabuo ng orihinal
na pangungusap. Ayon sa mga cognitivist, ang pagkakamali ay isang palatandaan ng
pagkatuto at eksperimentasyon at hindi ito kagyat at tuwirang iwinawasto.
Nakapokus ito sa pagtuklas na pagkatuto sa pamamagitan ng mga dulog na
pasaklaw at pabuod. Sa dulog na pabuod, ginagabayan ng guro ang pagkatuto sa
pamamagitan ng ilang tiyak na halimbawa at ipasusuri niya ang mga ito upang
makatukalas sila ng isang paglalahat. Ang dulog na pasaklawna kabaligtaran ng dulog
na pabuod. Kung ang dulog na pabuod ay nagsisimula sa mga halimbawa patungo sa
paglalahat o pagbubuo ng tuntunin; ang dulog na pasaklaw naman ay nagsisismula sa
paglalahad ng tuntunin patungo sa pagbibigay ng mga halimbawa. Ang
teoryang cognitiveay palaging nakapokus sa kaisipang ang mga impormasyong ito’y
maiuugnay ng mga mag-aaral sa kanilang umiiral na istrukturang pangkaisipan at sa
kanilang dating kaalaman.
Ang teoryang cognitive at teoryang innatism ay magkatulad sa maraming
aspekto. Parehong pinanghahawakan ng mga teoryang ito na ang mga tao ay
ipinanganak na may likas na kakayahan upang matutuhan ang isang wika (page at pinnel,
1979). Pinaniniwalaan ng mga innativist na hindi kailangang suportahan ang bata sa
pagtatamo ng wika dahil likas niya itong matututuhan. Samantalang sa kampo ng mga
cognitivist, kailangan ang pagtuturo at mga kaligiran sa pagkatuto na magpapabilis sa
pagkatuto ng wika.

TEORYANG MAKATAO
Ang teoryang makatao sa pagkatuto ay nagbibigay-diin sa kahalagahan ng mga
salik na pandamdamin at emosyunal. Tungkulin ng guro na maglaan at lumikha ng isang
kaaya-ayang kaligiran sa klasrum at isang pagkaklaseng walang pananakot kung saan
maginhawa ang pakiramdam ng bawat mag-aaral at malaya nilang nagagamit at nasusuri
ang bagong wikang natutuhan.
Ilan sa mga metodo sa pagtuturo ng wika na may kaugnayan sa makataong
tradisyon ay ang sumusunod: Community Language Learning ni Curran; ang Silent
Way ni Gattegno at ang Suggestopedia ni Lazonov.
 MGA NAPAPANAHONG TEORYA SA PAGTATAMO AT PAGKATUTO
NG WIKA
Ang umiiral na pananalig na natutuhan ang wika sa pamamagitan ng palagiang
paglalaan ng mga input na berbal at may katugong pagpapatibay (reinforcement) ay
malinaw na ipinahayag sa aklat ni B.F Skinner naVerbalBehavior (1957). Samantala,
noong 1959, sa isang matinding rebyuna isinagawa ni Chomsky sa aklat ni Skinner,
pinanindigan niya na kung ang wika ay matututuhan lamang sa pamamagitan ng
pagpaptibay, magiging mahirap para sa isang taal na tagapagsalita ng wika (W1) ang
pag-unawa sa mga pangungusap na hindi pa niya naririnig. Idinagdag pa rin ni Chomsky
na hindi lamang sa mga proseso ng pagmememorya at pag-uulit natutuhan ang wika.
Ang ating isipan ay may taglay na isang aktibong prosesor ng wika, angLanguage
Acquisition Device (LAD), na nakalilikha ng mga tuntunin sa pamamagitan ng walang-
kamalayang pagtatamo ng pansariling pagbabalarila. May tatlong pangunahing ideya ang
nakaimpluwensya sa pagtuturo at pagkatuto ng wika sa kasalukuyan.
 Una, ang paglipat sa isang paradigmang kognitib na nagsasabi ng pangunguna ng
pagkatuto bago pa man ang pagtuturo nito.
 Ikalawa, naisasaalang-alang nang lubos ang proseso ng pagtuturo/pagkatuto kung ito
ay katugma (compatible) ng mga prosesong likas na nagaganap sa ating utak.
 Ikatlo, ang integrasyon ng mga kaalaman ay isang mahalagang kaisipang
kontemporaryo na may kaisahan sa mga layunin ng lahat ng mga lawak pangnilalaman
at pagsanib ng pagtuturo ng pagsulat, pagsasalita, pakikinig, pag-iisip, at ang pagkilos
ay isang nangungunang simulain sa kasalukuyang kaisipan tungkol sa pagkatuto ng wika.

ANG BALARILANG TRANSPORMASYONAL (TRANSFORMATIONAL

GRAMMAR)
Anng mga mambabalarilang transpormasyonal gaya ni Chomsky ay nananalig na
ang isang wika ay may taglay na set ng mga tuntunin na walang malay na nalalaman at
nagagamit ng isang tao sa kanyang pang-araw araw na pakikipagtalastasan. Tunguhin
ng balarilang transpormasyonal na maipaliwanag at mailarawan ang likas na mga
tuntuning ito ng wika.
Bagama’t hindi naging modelo ang paradigmang ito sa pagtuturo ng wika perse,
malaki ang naiambag nito sa monitormodel ni Krashen.

MONITOR MODEL NI KRASHEN

May iminungkahing teorya bsi Krashen (1981b, 1982) hinggil sa pagtatamo ng
pangalawang wika (W2) na nagging batayan ng isang balangkas para sa pag-unawa ng
mga proseso kung paano natutuhan ang pangalawang wika. May limang haypoteses na
nakapaloob sa teoryang ito ni Krashen: angacquisition learning hypothesis, na
nagpapakita ng kaibahan ng pagtatamo (na patungo sa katatasan) sa pagkatuto (na
sangkot ang kaalaman sa mga tuntuning pangwika); ang natural order hypothesis,
nagpapahayag na ang mga tuntuning pangwika ay natatamo sa isang mahuhulaang
pagkakasunod-sunod; ang monitor hypothesis, na nagpapalagay na may isang paraan
ng pag-iisip para sa pagtatamo ng katatasan; ang input hypothesis, nagpapahayag din
na ang unawa sa mga mensahe; at ang affective filter hypothesis, na nagpapaliwanag
hinggil sa mga sagabal na pang-isipan at pandamdamin para sa ganap na pagtatamo ng
wika.
 Bagama’t marami ring pagtuligsa ang ibinato sa monitor model, nakapaglaan
naman ito ng isang matibay na kaisipang teoretikal para sa natural approach, na malaki
ang impluwensya sa pagtuturo at pagkatuto ng pangalawang wika.
Ang acquisition learning hypothesis(pagtatamo-pagkatuto). Isinasaad ng
haypotesis na ito na ang pagtatamo at pagkatuto ay dalawang magkahiwalay na proseso
sa pagiging dalubhasa sa wika. Ang pagkatuto ay “kaalaman tungkol” sa wika.
Ang natural order hypothesis. Ayon sa haypotesis na ito, may mga tuntuning
pangwika na mas naunang natamo kaysa sa iba. Nananalig din ito sa paniniwalang may
likas na sinusunod sa natural na order ang bata sa pagtatamo ng wika.
Ang monitor hypothesis. Malinaw na isinasaad ng haypotesis na ito ang
ugnayan ng pagtatamo at pagkatuto ng wika. Sa tulong ng kaisipang Monitor ni Krashen,
napag-ibayo ang kalakaran sa pagtuturo ng wika sa pamamagitan ng paglalaan ng isang
language-rich environment na makapagpapadali sa natural o likas na pagkatuto nito.
Ang input hypothesis. Naninindigan ang haypotesis na ito na ang wika ay
natatamo sa isang prosesong payak at totoong kamangha-mangha-kapag naunawaan
natin ang mga mensahe. Ang kahusayan ay mapauunlad kung patuloy na tatangkilikin
ang mga sinasabi ni Krashen na comprehensible input. Ipinagpapalagay ni Krashen na
ito ay input na maaaring ihalintulad sa “caretaker speech,” anyo ng pagsasalita para sa
mga batang bago pa lamang nagsasalita na maririnig sa mga yaya o caregiver.
Ang caretaker speech(maikling pangungusap, madaling maintindihan, kontrolado ang
bokabularyo, iba’t-ibang paksa) ay nakapokus sa komunikasyon.
Ang affective filter hypothesis. Ang hypothesis na ito ay may kaugnayan sa
mga baryabol na pandamdamin gaya ng pagkabahala, motibasyon, at pagtitiwala sa
sarili. Mahalaga ang kabatiran ukol dito dahil nagagawa ng mga ito na mahadlangan ang
mga input para gisingin angLanguage Acquisition Device (LAD). Kung mahahadlangan
ng affective filterang ilan sa mga comprehensible input, maaaring kaunting input lamang
ang makapapasok sa LAD ng mag-aaral. Ang isang kontekstong affective at positibo ay
nakapagpapataas ng input.

MGA GAWAING PAMPAGTUTURO NA UMAALINSUNOD SA MONITOR

MODEL
Isang maikling buod ni Krashen ay ang pananalig na matatamo ang mga
istrukturang pangwika (W1 o W2) sa isang mahuhulaang pagsusunod-sunod kung may
natatamong comprehensible input at kung mababa ang affective filters at maluwag na
makakapasok ang input.
Pagtatamo vs. Pagkatuto. Ang bahagyang komprehensyon at di-kumpletong
pagsasalita ay tinatanggap.
Natural Order. Inaasahang tatanggapin ng mga guro na ang pagbubuo sa isipan
ng mga pangungusap ay hindi nagsisimula sa payak patungo sa mas kompleks na mga
pangungusap.
Monitor.Maaaring maglaan ng mga karagdagang pantulong sa pamamagitan ng
mga mungkahi o tuwirang tuntuning gramatikal.
Comprehensible Input. Ang pinagaang wika gaya ng caretaker speechay
maaaring epektibo sa ibang mag-aaral.
 Ang Affective Filter. Mapabababa ng mga guro ang affective filter sa
pamamagitan ng isang pagkaklase na relaks ang lahat ng bata, may paggalang ang
bawat bata.

ANG PAGTUTURONG NAKAPOKUS SA MAG-AARAL

(LEARNER-CENTERED TEACHING)
Ang pagtuturong nakapokus sa mag-aaral ay gumagamit ng mga teknik na:
 Nakapokus sa mga pangangailangan, tunguhin, at istilo sap ag-aaral;
 Nagbibigay ng ilang pagkontrol sa mga mag-aaral (halimbawa: pangkatang gawain o
pagsasanay)
 Nakadaragdag ng pagtitiwala sa sariling kakayahan at kagalingang pansarili;
 At kurikulum na may konsultasyon at isanasaalang-alang ang input ng mag-aaral at hindi
itinatakda kaagad-agad ang mga layunin.
Ang ganitong kalagayan sa loob ng klasrum ay nagbibigay ng kamalayan na
“maangkin” ng mga mag-aaral ang kanilang pagkatuto at nakadaragdag sa
kanilang intrinsic na motibasyon.

ANG PAGKATUTO NA TULONG-TULONG

(COOPERATIVE LEARNING)
Ang isang klasrum na kooperatib-samakatuwid ay hindi pagalingan o paligsahan
kaugnay ng mga katangian ng pagkatutong nakapokus sa mag-aaral. Ang mga mag-
aaral ay isang “koponan” na ang layunin ng bawat manlalaro ay mapagtagumpayan ang
anumang itinakdang gawain.
Dagdag na konotasyon ng “kooperatib” ay ang pagbibigay diin nito sa sama-
samang (collaborative) pagsisikap ng guro at mag-aaral upang matamo ang mga
itinakdang layunin.

ANG PAGKATUTONG INTERAKTIB

(INTERACTIVE LEARNING)
Mapadadali ang paggamit ng wika kung ang pansin ay nakapokus sa pagbibigay
at pagtanggap awtentikong mensahe (mensaheng taglay ang impormasyong kawili-wili
sa nagsasalita at tagapakinig). Ayon kay Wells, ang palitang-salita ang siyang
pangunahing yunit ng dikors. Ang interaksyong panlinggwistika ay isang sama-samang
gawain na nangangailangan ng triyadikong pag-uugnayan ng nagpapadala (sender),
tagatanggap (receiver), at ng konteksto ng sitwasyon sa isang komunikasyong pasalita o
pasulat man.
Karaniwang makikita sa isang klaseng interaktib ang mga sumusunod:
 Madalas ang mga gawaing dalawahan o pangkatan
 Paggamit ng mga awentikong wika bilang input sa konteksto ng tunay na paggamit nito.
 Paglikha ng mga tunay na wika para sa makabuluhang komunikasyon
 Pagsasagawa ng mga gawaing pangklasrum bilang paghahanda para sa aktwal na
paggamit ng wika sa “labas”
 Pagpapasulat na totoo ang target na awdyens
 ANG WHOLE LANGUAGE EDUCATION
Ang katawagang ito ay bunga ng mga pananaliksik sa pagbasa at ginagamit
upang bigyang-diin a) ang “kabuuan” ng wika laban sa pananaw na pagbabahagi ng wika
sa mga maliliit nitong element gaya ng ponema, morpema, at sintaks; b) ang interaksyon
at pag-uugnayin sa pagitan ng pasalitang wika (pakikinig at pagsasalita) at wikang
pasulat (pagbasa at pasulat); at c) ang kahalagahan ng alituntunin sa pagsulat na ito’y
likas at umuunlad, na katulad din ng alituntuning pasalita.
Ang whole language ay isang leybel na ginagamit upang mailarawan ang:
 Tulong-tulong na pagkatuto
 Pagkatutong partisipatori
 Pagkatutong nakapokus sa mag-aaral
 Integrasyon ng “apat na kasanayan”
 Paggamit ng mga awtentiko at natural na wika

CONTENT-CENTERED EDUCATION
Ayon kina Brinton, Snow, at Weshe (1989), ang content-centered education ay
ang integrasyon ng mga pagkatuto ng mga nilalaman sa mga layunin ng pagtuturo ng
wika.

ANG PAGKATUTONG TASK-BASED

Ayon kay Micheal Breen (1987), ang task ay alinmang binalangkas na
pagkatutong pangwika na may tiyak na layunin, nilalaman, paraan, at mga inaasahang
matatamo ng mga magsasagawa ng task.
ANG BRAIN-BASED LEARNING
Sa ganitong kalagayan, marapat sigurong alamin natin ang mga
teoryangneurofunctional at ang pagtatangka nitong ipaliwanag ang koneksyon sa pagitan
ng tungkulin ng wika at neuroanatomy-para matukoy hangga’t maaari kung aling mga
bahagi ng utak ang may tungkulin para gumana ang wika sa pakikipagtalastasan.
Inilahad sa talahanayan sa ibaba ang mga simulain hinggil sa brain-based
learning (Caine at Caine, 1991) at naglaan ito ng paraan kung paano ilalapat ang ilang
kaalaman sa utak sa pagtuturo ng wika.

MGA SIMULAIN AT IMPLIKASYON SA PAGTUTURONG BRAIN-BASED

Simulain Mga Implikasyong Pampagtuturo

1.Nagagawa ng utak na Ang mga karanasan sa pagkatuto ay
makapagproseso nang kailangang maiplano nang mabuti
maramihan at sabay-sabay. (orchestrated) upang mapakilos at maisangkot
ang maraming bahagi ng utak.
2.Kasangkot sa anumang Dapat isaalang-alang ang nutrisyon,
pagkatuto ang kabuuan ng ehersisyo, labis na pagkabahala, at
ating physiology (katawan at kahandaan ng mag-aaral sa anumang
mga bahagi nito). okasyon ng pagtuturo at pagkatuto.
3.Ang paghahanap at pagbuo Ang anumang pagkatuto sa wika ay
ng kahulugan ay likas sa tao. kailangang maglaan ng kapanatagan at
pagpapalayag-loob bukod pa na tumutugon ito
sa kawilihan at pagkamausisa ng mga mag-
aaral.
4.Ang utak ay nakadisenyo Ang ideyal at mabisang proseso ng pagtuturo
upang makapaghulo at ay naglalahad ng mga impormasyon sa
makalikha ng mga larawan. paraang magagawa ng utak na makahugot ng
mga hulwaran at aktibong makalikha ng
pagpapakahulugan.
5.Ang mga emosyon ay Kinakailangang suportahan ng anumang
mahalaga sa memorya. pagtuturo ang kaligirang kabatiran ng mag-
aaral at ang kanyang taglay na wika.
6.Sabay-sabay na pinoproseso Ang mga kasanayang pangwika gaya ng
ng utak ang mga bahagi at balarila at talasalitaan ay lubusang natutuhan
kabuuan ng isang kaisipan. sa isang awtentikong kaligirang pangwika
(paglutas ng suliranin, pagtatalo sa isang isyu,
pagtuklas).
7.Kasangkot sa pagkatuto ang Ang musika, sining, at iba pang mga katulad
atensyong may tiyak na pokus na pampasigla sa ating kaligiran ay maaaring
at mga pang-unawa sa makaragdagat makaimpluwensya sa likas na
kapaligiran kaugnay nito. pagtatamo ng wika.
8.Ang di-malay at may malay Kailangang bigyan ng pagkakataon ang mga
na pagpoproseso ng isip ay mag-aaral na balik-aralan ang anumang
lagging kasangkot sa anumang pagkatuto upang mapag-isipan itong mabuti,
pagkatuto. at mapamahalaan nang maayos ang
paglinang ng sariling pagkatuto.
9.Tinatayang may dalawang uri Gamitin ang rote learning system sa mga
ng memorya: ang teknik sa pagtuturo na nakapokus sa
memoryang spatial at ang pagsasaulo ng mga salita at mga tuntuning
memoryang rote. panggramatika samantalang sa mga
pagtuturong kailangang isangkot ang mag-
aaral sa pagbabahagi ng naiibang karanasan.
10.Nagiging mabisa ang Ang isa-sa-isang paglinang ng mga
pagkatuto kung ang mga kasanayang pangwika ay lubos na
kaalaman at kasanayan ay matututuhan kung nakatutok sa mga gawain at
nakapaloob sa likas na karanasang awtentiko (lakbay-aral,
memoryang spatial. pagtatanghal, dula, kwento, at iba pa).
11.Ang pagkatuto ay Dapat sikapin ng guro na ang kanyang
napasisigla ng mga hamon at klasrum ay kaaya-aya at walang anumang
nahahadlangan ng pagbabanta palatandaan ng panankot a mayaman sa mga
at pananakot. hamong pang-isipan.
12.Bukod-tangi ang bawat Ang mga teknik sa pagtuturo ay kailangang
utak. marami at magkakaiba.