Exerpts from Emilio Jacinto’s Kartilya ng Katipunan and Liwanag at Dilim

Kartilya ng Katipunan:
Sa May Nasang Makisanib Sa Katipunang Ito

Sa pagkakailangan, na ang lahat na nagiibig pumasuk sa katipunang ito, ay magkaroon ng

lubos na pananalig at kaisipan sa mga layong tinutungo at mga kaaralang pinaiiral, minarapat
na ipakilala sa kanila ang mga bagay na ito, at ng bukas makalawa’y huag silang magsisi at
tuparing maluag sa kalooban ang kanilang mga tutungkulin.

Ang kabagayang pinaguusig ng katipunang ito ay lubos na dakila at mahalaga; papagisahin ang
loob at kaisipan ng lahat ng tagalog (*) sa pamagitan ng isang mahigpit na panunumpa, upang
sa pagkakaisang ito’y magkalakas na iwasak ang masinsing tabing na nakabubulag sa kaisipan
at matuklasan ang tunay na landas ng Katuiran at Kaliwanagan.

(*) Sa salitang tagalog katutura’y ang lahat nang tumubo sa Sangkapuluang ito; sa makatuid,
bisaya man, iloko man, kapangpangan man, etc., ay tagalog din.
Dito’y isa sa mga kaunaunahang utos, ang tunay na pagibig sa bayang tinubuan at lubos na
pagdadamayan ng isa’t isa.

Liwanag at Dilim

“Ang alinmang katipunan at pagkakaisa ay nangangai-langan ng isang pinakaulo, ng

isang kapangyarihang una sa lahat na sukat makapagbigay ng magandang ayos,
makapagpanatili ng tunay na pagkakaisa at makapag-akay sa hangganang ninais,
katulad ng sasakyang itinutugpa ng bihasang piloto, na kung ito’y mawala ay
nanganganib na maligaw at abutin ng kakila-kilabot na kamatayan sa laot ng dagat, na
di makaaasang makaduduong sa pampang ng maligaya at payapang kabuhayang
hinahanap. Ang pinakaulong ito ay siyang tinatawag ng pamahalaan.”

“Ang kadahilanan nga ng mga Pinuno ay ang Bayan, at ang kagalingan at kaginhawaan
nito ay siyang tanging dapat tunguhin ng lahat nilang gawa at kautusan. Tungkol nila
ang umakay sa Bayan sa ikagiginhawa. Kailan pa ma’t maghirap at maligaw ay
kasalanan nila.”

“Ang alinmang kapangyarihan upang maging tunay at matwid ay sa Bayan lamang at sa

kanyang mga tunay na Pinaka-katawan dapat na manggaling. Sa madaling salita, di
dapat nating kilalanin ang pagkatao ng mga Pinuno na mataas kaysa madla. Ang
pagsunod at pagkilala sa kanila ay dahil sa kapangyarihang ipinagkaloob ng Bayan,
suma-katwid, ang kabuuan ng mga kapangyarihan ng bawat isa. Sa bagay na ito, ang
sumusunod sa mga pinunong inilagay ng Bayan ay dito sumusunod, at sa paraang ito’y
nakikipag-isa sa kalahatan.”

Questions
1. How does the Katipunan understand/make sense of the following?
a. State and Government
b. Leadership
2. How does the Katipunan understand/make sense of the Filipino
nation?
3. What are your reflections on these writings about some important
ideas of the Katipunan?