Bab 1 Pengenalan Kepada Penyiasatan Saintifik

1.1 Sains adalah sebahagian daripada kehidupan harian

1.2 Makmal Sains anda
1.3 Kuantiti fizik dan unitnya
1.4 Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan, kepekaan dan ralat
1.5 Ketumpatan
1.6 Langkah dalam penyiasatan saintifik
1.7 Sikap saintifik dan nilai murni dalam menjalankan penyiasatan saintifik

Kata kunci:

Standard Kandungan 1.1: Sains adalah sebahagian daripada kehidupan harian

SP: 1.1.1 Menghubungkaitkan aktiviti seharian dengan Sains

1. Berikut adalah fenomena semula jadi di sekeliling kita:

a) Bola jatuh ke tanah

b) Ais melebur

c) ____________________________________________________________________________

d) ____________________________________________________________________________

e) ____________________________________________________________________________

f) ____________________________________________________________________________

g) ____________________________________________________________________________

h) ____________________________________________________________________________

SP: 1.1.2 Mengitlak maksud Sains

2. Apakah Sains?

_________________________________________________________________________________
SP: 1.1.3 Merumuskan kepentingan bidang Sains tersebut dalam kehidupan seharian
3. Lengkapkan peta pemikiran di bawah berkaitan kepentingan Sains dalam kehidupan seharian.

Kejuruteraan

Perindustrian
Teknologi Maklumat
dan Komunikasi

Kepentingan Sains
dalam Kehidupan
Seharian
Pertanian Pengangkutan

Perubatan
SP: 1.1.4 Memerihal bidang Sains

4. Kelaskan contoh bidang Sains yang diberikan dalam jadual mengikut bidang Sains Fizik, Biologi. Kimia,
Geologi, Astronomi dan Meteorologi kepada peta pokok di bawah.
zoologi farmakologi fisiologi botani kejuruteraan
astrofizik hidrometeorologi mikrobiologi forensik tenaga elektrik
geokimia geofizik toksikologi geomorfologi

Sains boleh dibahagikan kepada banyak bidang.

SP:
1.1.5 Berkomunikasi mengenai kerjaya dalam bidang Sains
1.1.6 Menghubungkait subjek yang perlu dipelajari dengan kerjaya bidang Sains yang diminati

Aktiviti 1.1: Pembelajaran Kolaboratif

Di dalam kumpulan, pelajar membuat sumbang saran menggunakan peta pemikiran yang sesuai (boleh lebih
dari satu peta pemikiran) mengenai:
A) Kerjaya dalam bidang Sains
B) Subjek yang perlu dipelajari untuk kerjaya yang dipilih

Persembahan pelajar boleh dalam bentuk kertas mahjong. A4 atau powerpoint. Pemberian skor kepada
pelajar berdasarkan kriteria berikut:

Bil. Perkara Markah (20)

1 Ketepatan isi dan maklumat diberi:
A /5
B /5
2 Kreativiti (cara persembahan bahan) /5
3 Kerjasama dalam kumpulan /5
SP: 1.1.7 Memerihalkan inovasi teknologi

5. Rajah di atas adalah inovasi teknologi dalam sistem kumbahan Negara. Berdasarkan kefahaman anda
terhadap poster di atas, jelaskan kepentingan dan kebaikan inovasi teknologi kumbahan serta jelaskan
kesan dan akibat jika sisa kumbahan tidak diuruskan dengan baik.
Standard Kandungan 1.2: Makmal Sains anda
SP:
1.2.1 Mengenal pasti dan menyatakan fungsi radas
1.2.3 Melukis dan melabel radas yang biasa digunakan dalam makmal dan mengelas berdasarkan kegunaanya.
1. Lukis dan namakan radas makmal berikut:
Aktiviti 1.2: Kemahiran kolaboratif
Buku teks ms.11 Aktiviti 1.2
Arahan
3. Lukis dan labelkan radas tersebut dalam buku Amali.
4. Kemudian, bincangkan pengelasan radas-radas tersebut berdasarkan peenggunaannya.
5. Persembahkan hasil perbincangan kumpulan di dalam kelas dengan menggunakan peta pokok.

SP: 1.2.2 Mengenal pasti simbol dan contoh bahan berbahaya dalam makmal

Perhatikan botol bahan kimia tersebut.

Pernahkah anda melihat simbol seperti rajah di sebelah kiri?
Apakah maksud simbol itu?

Simbol amaran menunjukkan bahaya sesuatu bahan kimia. Oleh itu, kita
perlu mengendalikannya dengan lebih cermat dan berhati-hati.

Bil Simbol Amaran Maksud simbol Contoh bahan Langkah berhati-hati

1 Alkohol,
petrol

2 Gas hidrogen,
gas butana

3 Jangan makan, minum

dan menghidu atau
merasa bahan ini.

4 Asid pekat,
alkali pekat

5 Bahan radioaktif
mengeluarkan sinaran
radioaktif yang dapat
menyebabkan kanser.

6 Elakkan daripada
menghidu wap atau
wasap.
Gunakan bahan kimia ini
dalam kebuk wasap.
SP: 1.2.4 Mewajarkan peraturan dan langkah keselamatan dalam makmal

2. Tuliskan peraturan dan langkah keselamatan yang perlu dipatuhi dalam makmal.

a) ____________________________________________________________________________

b) ____________________________________________________________________________

c) ____________________________________________________________________________

d) ____________________________________________________________________________

e) ____________________________________________________________________________

f) ____________________________________________________________________________

g) ____________________________________________________________________________

h) ____________________________________________________________________________

i) ____________________________________________________________________________

j) ____________________________________________________________________________

3. Kelaskan peraturan dan langkah keselamatan di dalam makmal mengikut kategori berikut:
A. Peraturan Am
B. Langkah keselamatan sebelum memanaskan bahan kimia
C. Langkah keselamatan semasa memanaskan bahan kimia
D. Langkah keselamatan selepas memanaskan bahan kimia

jauhkan bahan mudah terbakar daripada Alaskan penunu Bunsen dan kaki retort
sumber haba. dengan papan kalis haba.

jangan masuk ke dalam makmal tanpa lap permukaan meja jika terdapat
kebenaran guru. tumpahan bahan kimia.

tutup penunu Bunsen dan pili gas. jangan halakan mulut tabung uji yang
sedang dipanaskan kepada sesiapa.

gunakan bahan kimia dalam kuantiti kecil atau laporkan sebarang kecederaan, kerosakan
mencukupi sahaja. Jangan membazir bahan atau tumpahkan bahan kimia kepada guru
kimia. dengan serta-merta.

jangan tuangkan bahan kimia berlebihan ke ikat rambut yang panjang, kemaskan
dalam botolnya semula bagi mengelakkan tudung atau selitkan tali leher ke dalam
kontaminasi. baju.

panaskan bahan kimia mudah terbakar jangan buang sisa pepejal ke dalam sinki.
(seperti alkohol) di dalam kukus air panas. Buangkan ke dalam bakul sampah.
 4. Perhatikan perkara yang dilakukan oleh semua pelajar di dalam makmal.
a) Senaraikan empat perkara yang tidak dipatuhi oleh pelajar.

b) Cadangkan tiga langkah keselamatan yang harus dipatuhi oleh pelajar tersebut. Terangkan sebab
bagi cadangan anda.

Standard Kandungan 1.3: Kuantiti fizik dan unitnya

SP: 1.3.1 Mengenal pasti dan menggunakan unit yang betul bagi kuantiti fizikal yang berbeza

Tentukan a) perkara yang hendak diukur serta b) alat untuk mengukur bagi perkara berikut:

a) a) a) a) a)
b) b) b) b) b)
Kuantiti fizik dalam Sains ditakrifkan sebagai sifat fizikal yang boleh dihitung, boleh diukur dan dikira.

Kuantiti fizik asas yang sentiasa diguna:

a) .
b) .
c) .
d) .
e) .

Kuantiti fizik diukur dalam unit S.I. (System International d’Unites)

Kuantiti asas Unit S.I. Simbol unit S.I.

Berdasarkan faktor penghubung yang diberikan, lengkapkan peta titi tentang kuantiti fizik.
Standard Kandungan 1.4: Penggunaan alat pengukur, kejituan, kepersisan, kepekaan dan ralat
SP: 1.4.1 Menggunakan alat pengukur yang betul dengan cara yang betul, untuk mengukur dengan persis dan
jitu kuantiti panjang, jisim, masa, suhu dan arus elektrik.

Alat pengukur yang berbeza diperlukan untuk mengambil data dalam suatu eksperimen. Kita perlu
memastikan alat pengukur yang betul untuk mengukur dengan persis dan jitu kuantiti panjang, jisim, masa,
suhu dan arus elektrik.

KEJITUAN:Kebolehan alat pengukur untuk mendapatkan bacaan …………..

KEPERSISAN: Kebolehan alat pengukur memberikan bacaan ……………..

KEPEKAAN: Kebolehan alat pengukur mengesan …………….

Rajah

Kejituan Tidak jitu, kerana Tidak jitu, kerana Jitu, kerana semua Jitu, kerana semua
semua anak panah semua anak panah anak panah mendekati anak panah kena
menjauhi sasaran menjauhi sasaran sasaran pada sasaran
Kepersisan Tidak persis, kerana Persis, kerana semua Tidak persis, kerana Persis, kerana
semua anak panah anak panah mendekati semua anak panah semua anak panah
menjauhi satu sama satu sama lain menjauhi satu sama mendekati satu
lain lain sama lain

Lengkapkan peta pokok tentang penggunaan alat pengukur yang betul.

Penggunaan alat pengukur yang betul

Panjang Jisim Masa Suhu Arus elektrik

S.P:
1.4.2 Menggunakan alat pengukuran yang lebih jitu bagi membandingkan kejituan, kepersisan dan kepekaan
dalam pengukuran
1.4.3 Menerangkan bagaimana mengatasi ralat sistematik dan ralat rawak

1. Berikan bacaan angkup vernier di bawah, tunjukkan bagaimana anda mendapatkan jawapan.
Anggapkan tiada ralat sifar.
2. Tentukan ralat sifar dalam petak dan berikan bacaan betul angkup vernier di bawah. Tunjukkan
bagaimana anda mendapatkan jawapan. Gunakan rumus di bawah.
3. Berikan bacaan tolok skru mikrometer di bawah. Tunjukkan bagaimana anda mendapatkan jawapan.
Anggapkan tiada ralat sifar.
4. Tentukan ralat sifar dalam petak dan berikan bacaan betul tolok skru micrometer di bawah. Tunjukkan
bagaimana anda mendapatkan jawapan. Gunakan rumus di bawah.
Aktiviti 1.3:
Ketidaksempurnaan pengukuran disebut ralat pengukuran.
Ralat pengukuran ialah kesilapan yang berlaku semasa membuat pengukuran.

Ralat

Ralat sistematik Ralat rawak

Ralat yang malar pada sesuatu
Ketidakpastian pengukuran yang disebabkan
………………………..
……………….. semasa membuat pengukuran.
yang diperoleh setiap kali pengukuran.
Contoh:
Contoh:





Cara mengatasi:
Cara mengatasi:




S.P: 1.4.4 Menganggar panjang, luas, jisim atau isi padu sesuatu objek dengan membuat anggaran sebelum
membuat pengukuran sebenar
S.P: 1.4.5 Menjelas dengan contoh inovasi dalam alat pengukuran melalui pelbagai jenis persembahan
multimedia.
Standard Kandungan 1.5: Ketumpatan
SP:
1.5.1 Menyusun mengikut urutan bahan berdasarkan ketumpatan
1.5.2 Meramalkan sama ada bahan akan terapung dan tenggelam berdasarkan ketumpatan
1.5.3 Mendefinisikan secara operasi maksud ketumpatan
1.5.4 Mengira ketumpatan menggunakan rumus (Ketumpatan = Jisim/ Isipadu) dan dengan kaedah sesaran
air

Aktiviti 1.4:
S.P: 1.5.5 Menerangkan fenomena berkaitan dengan perbezaan ketumpatan dalam kehidupan seharian
S.P: 1.5.6 Membuat inovasi objek, makanan atau minuman menggunakan konsep ketumpatan

Aktiviti 1.5:
Standard Kandungan: 1.6 Langkah dalam penyiasatan saintifik
S.P:
1.6.1 Membezakan setiap kemahiran proses Sains
1.6.2 Membuat urutan langkah dalam menjalankan penyiasatan saintifik mengikut urutan yang betul

Kaedah saintifik ialah kaedah sistematik yang digunakan untuk menyelesaikan masalah dalam Sains.
S.P: 1.6.3 Menjalankan satu penyiasatan saintifik bagi menyelesaikan satu masalah yang mudah

Aktiviti 1.6:
Standard Kandungan: 1.7 Sikap saintifik dan nilai murni dalam menjalankan penyiasatan saintifik
S.P:
1.7.1 Menyokong sikap saintifik dan nilai murni yang diamalkan oleh ahli Sains
1.7.2 Mewajarkan keperluan mengamalkan sikap saintifik dan nilai murni dalam menjalankan penyiasatan
1.7.3 Mempraktikkan sikap saintifik dan nilai murni semasa menjalankan kaedah penyiasatan saintifik

Sikap
saintifik
dan nilai
murni