Nie jesteś zalogowany Dyskusja Edycje Utwórz konto Zaloguj się

Artykuł Dyskusja Czytaj Edytuj Edytuj kod źródłowy Historia i autorzy Przeszukaj Wikipedię

Rzeka [edytuj]

Zobacz też: inne znaczenia.

Strona główna
Losuj artykuł Rzeka – jest to naturalny, powierzchniowy ciek płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną. W Polsce przyjmuje się, p•d•e
Rzeki na [ukryj]
Kategorie artykułów że rzekę stanowi ciek o powierzchni dorzecza powyżej 100 km². świecie
Najlepsze artykuły
Afryka
Częste pytania (FAQ) Spis treści [ukryj]
Ameryka Północna
1 Etymologia Ameryka Południowa
Dla czytelników
2 Klasyfikacja rzek[według kogo?] Australia i Oceania
O Wikipedii
2.1 Ze względu na długość i wielkość dorzecza Azja
Zgłoś błąd
2.2 Ze względu na ciągłość zasilania Europa
Kontakt
Wspomóż Wikipedię 2.3 Inne Rzeki Polski
3 Budowa rzeki
Dla wikipedystów 3.1 Pojęcia charakterystyczne dla rzeki
Pierwsze kroki 4 Rzeki świata
Portal wikipedystów 4.1 Najdłuższe rzeki świata
Ogłoszenia
4.2 Według zlewisk systemów oceanicznych
Zasady
Pomoc
5 Zobacz też
Ostatnie zmiany 6 Przypisy
7 Bibliografia
Narzędzia Nil
Linkujące
Zmiany w linkowanych Etymologia [ edytuj | edytuj kod ]
Prześlij plik
Strony specjalne Polski wyraz rzeka ma swoje odpowiedniki w innych językach słowiańskich (ros. река, bułg. река, serb.-chorw. rijeka itd.) wyrazy pokrewne występujące w innych
Link do tej wersji językach indoeuropejskich, spokrewnione m.in. z ind. rïti, staroind. rayas, lac. rivus, franc. rivière, ang. river, morfemy rdzenne wymienionych wyrazów to kontynuanty
Informacje o tej stronie języka praindoeuropejskiego rdzenia rei-, występującego obocznie z roi- (płynąć, ciec), etymologicznie łączą się z wyrazami roić się i zdrój[1].
Element Wikidanych

Klasyfikacja rzek[według kogo?]

Cytowanie tego artykułu
[ edytuj | edytuj kod ]

Drukuj lub eksportuj

Utwórz książkę
Ze względu na długość i wielkość dorzecza [ edytuj | edytuj kod ] Amazonka
Pobierz jako PDF rzeki małe (dł. 100-200 km, dorzecze 100-10 000 km²),
Wersja do druku
rzeki średnie (dł. 200-500 km, dorzecze 10 000-100 000 km²),
W innych projektach rzeki duże (dł. 500-2500 km, dorzecze 0,1-1 mln km²),

Wikimedia Commons rzeki wielkie (dł. powyżej 2500 km, dorzecze ponad 1 mln km²).
Wikicytaty
Ze względu na ciągłość zasilania [ edytuj | edytuj kod ]
W innych językach
stałe – prowadzące wodę przez cały rok, zasilane wodami podziemnymi i wodami ze spływu powierzchniowego, pochodzącego z deszczów i roztopów;
Acèh
okresowe – prowadzące wodę okresowo (regularnie) w porze wilgotnej i są zasilane przede wszystkim spływem powierzchniowym; związane z obszarami, gdzie
Afrikaans
występują pory roku sucha i deszczowa; Jangcy
Alemannisch
አማርኛ sporadycznie wysychające – zasilane podobnie jak rzeki stałe wodami podziemnymi i spływem powierzchniowym. Zanikają sporadycznie w czasie długotrwałej suszy;
‫اﻟﻌﺮﺑﻴﺔ‬ efemeryczne – inaczej nazywane epizodyczne, prowadzące wodę rzadko i nieregularnie; występujące głównie na obszarach suchych, gdzie opady są niewielkie, a
Aragonés woda w korycie płynie rzadko i bardzo krótko. Zobacz: ued.
‫ܐܪ‬
Armãneashti Inne [ edytuj | edytuj kod ]
অসমীয়া
Asturianu Podziału rzek można dokonać na podstawie dominujących gatunków ryb, które ze względu na swe specyficzne wymagania w stosunku do środowiska zasiedlają
Atikamekw określone odcinki rzek. Podział ten obowiązuje tylko dla rzek europejskich. Wyróżniamy 5 krain:
Avañe'ẽ
krainę pstrąga, gdzie gatunkiem wiodącym jest pstrąg potokowy Salmo trutta. Charakteryzuje się stale nasyconą tlenem wodą, znaczną prędkością prądu, dnem
Aymar aru
pokrytym odłamami skał, dużymi kamieniami i grubym żwirem. Temperatura latem rzadko przekracza tu +10 °C. Missisipi
Azərbaycanca
‫ﺗﯚرﮐﺠﻪ‬ krainę lipienia z lipieniem jako gatunkiem charakterystycznym. Prędkość prądu nie jest już tu taka duża, a rzeka staje się szersza. Temperatura latem rzadko
বাংলা przekracza +15 °C, woda jest nasycona tlenem, a dno kamienisto-żwirowe.
Bahasa Banjar krainę brzany z charakterystycznym gatunkiem brzany. Jest to zazwyczaj środkowy bieg dużych rzek o szybko płynącym nurcie. Temperatura wody latem przekracza
Bân-lâm-gú czasami +15 °C. Pojawiają się lekkie niedobory tlenu.
Башҡортса
krainę leszcza, która odpowiada dolnemu biegowi rzeki, o szerokim korycie i powolnym nurcie. Dno jest piaszczyste, lokalnie gromadzą się pokłady mułu. Latem
Беларуская
temperatura wody może przekraczać +20 °C. Przy powierzchni woda jest nasycona tlenem, lecz w pobliżu dna często dochodzi do deficytów tlenu. Gatunkami
Беларуская
(тарашкевіца) towarzyszącymi są: płoć, karp, lin, sandacz, szczupak i węgorz.
भोजपुरी
krainę jazgarza, gdzie typowe są wahania poziomu wody na skutek pływów. Woda jest już słonawa; na dnie odkładają się pokłady mułu.
Български
Boarisch Rzekę w przekroju dzieli się na: Huang He

བོད་ཡིག
właściwą toń wodną („wodę płynącą”),
Bosanski
łożysko (bental),
Brezhoneg
Буряад środowisko wody płynącej w przestworach podłoża (hyporeal).
Català
Wszystkie te strefy pozostają w ścisłych związkach. Z biegiem rzeki zmienia się charakterystyka koryta rzecznego, prędkość prądu. Zmienia się również struktura
Чӑвашла
biocenozy. Powstaje poziomy podział cieku wzdłuż jego biegu.
Cebuano
Čeština
Chi-Chewa Budowa rzeki [ edytuj | edytuj kod ]
ChiShona
Corsu
Początek rzeki może mieć formę źródła lub obszaru źródliskowego, choć nierzadko zdarza się, że rzeka powstaje z połączenia kilku mniejszych potoków lub wypływa z Ob

Cymraeg jeziora, lodowca lub bagna. Zasilana jest wodami z opadów atmosferycznych, a także przez wody podziemne. Rzeka stała uchodzi do innej rzeki, jeziora, morza lub
Dansk wysycha przed ujściem do morza. Bardzo wyjątkową, godną odnotowania rzeką jest Onyx - morze jest jej źródłem, a nie celem. Rzeki uchodzące do zbiornika wodnego
Deitsch nazywa się rzekami głównymi, pozostałe to ich dopływy. Rzeka główna wraz z dopływami tworzy system rzeczny.
Deutsch
Dolnoserbski
Bieg rzeki dzieli się zazwyczaj na trzy odcinki: górny, środkowy i dolny, które wyróżnia odmienny udział erozji i akumulacji. Ujście rzeki może mieć charakter lejkowaty
Eesti (estuarium) bądź delty.
Ελληνικά
Reżim rzeki (ustrój rzeki) określa przebieg zjawisk hydrologicznych na rzece: zmiany stanów wody (wezbrania, niżówki), zjawiska lodowe itp.
Emiliàn e rumagnòl
English Płynąca woda w rzece powoduje ciągłe jej mieszanie i napowietrzanie. W rzece nie występują uwarstwienia wody, które charakterystyczne są dla jezior.
Эрзянь
Obrzeża rzek i starorzeczy zasiedlają wielogatunkowe zbiorowiska roślin wodnych. Parana
Español
Esperanto
Pojęcia charakterystyczne dla rzeki [ edytuj | edytuj kod ]
Estremeñu
Euskara linia nurtu – linia ciągła łącząca miejsca najgłębsze (największa prędkość wody) w cieku.
‫ﻓﺎر‬ długość rzeki – (kilometrowanie rzeki) – określa się wzdłuż linii nurtu rozpoczynając od ujścia (km 0) w górę rzeki aż do źródeł. Wyjątek stanowią duże rzeki
Fiji Hindi żeglowne. Kilometrowanie tych rzek rozpoczyna się od początku żeglowności rzeki (km 0) i prowadzi się je w dwu kierunkach: do ujścia rzeki i do źródeł. W Polsce w
Français
ten sposób kilometruje się tylko dwie rzeki: Wisłę i Odrę.
Frysk
Furlan rozwinięcie rzeki – jest to stosunek długości rzeki do linii prostej łączącej źródło z ujściem. Rozwinięcie jest małe, gdy rzeka prawie prostolinijną drogą zmierza do
Gaeilge ujścia.
Mekong
Gaelg krętość rzeki – jest to stosunek długości rzeki do długości jej doliny. Rzeki prostolinijne mają małą krętość, rzeki meandrujące dużą.
Gàidhlig koryto – jest to najniższa część dna doliny wyżłobiona przez rzekę, którą płynie woda przez większą część roku. Wyróżnia się również koryto tzw. małej wody, jest to
Galego
ta część koryta, którą woda płynie stale.
ГӀалгӀай
taras zalewowy – jest to część doliny zalewana podczas wysokich stanów wód.
贛語
客家語/Hak-kâ-ngî łożysko rzeki – jest to koryto łącznie z tarasami zalewowymi.
한국어 brzeg rzeki – prawy brzeg znajduje się po prawej stronie obserwatora zwróconego twarzą w dół biegu rzeki, lewy analogicznie. Posuwając się w górę biegu rzeki,
Hausa prawy brzeg mamy po swojej lewej stronie, a lewy brzeg po prawej
Հայերեն
िह ी Badaniem rzek zajmuje się dział hydrologii – potamologia.
Hornjoserbsce Badanie jakości wód w rzekach odbywa się w układzie trzystopniowym i obejmuje: sieć krajową, sieci regionalne oraz sieci lokalne. Sieć krajową rzek obejmuje: sieć Amur
Hrvatski
reperową, sieć podstawową oraz sieć graniczną.
Bahasa Hulontalo
Ido Z siecią rzek związane są zbiorniki zaporowe zabezpieczające przed powodzią, ułatwiające żeglugę, dostarczające energię elektryczną oraz zabezpieczające ludność w
Ilokano wodę pitną.
Bahasa Indonesia
Stan wody w rzece jest to wzniesienie zwierciadła wody w danym profilu ponad przyjęty umownie poziom odniesienia. Obserwacje prowadzi się na wodowskazach,
Interlingua
ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ/inuktitut dlatego poziom odniesienia jest poziomem zerowym podziałki na wodowskazie tzw. zero wodowskazu.
Iñupiak stany rzeczne
Ирон
IsiXhosa WW – wysoka woda – najwyższy stan,
IsiZulu SW – średnia woda – średni stan
Lena
Íslenska NW – niska woda – najniższy stan
Italiano
stany ekstremalne
‫עברית‬
Basa Jawa WWW – wysoka wielka woda
Kabɩyɛ NNW – najniższa niska woda
ಕನ ಡ
Къарачай-малкъар Krzywa stanów wody obrazuje wahania stanów wód w zależności od czasu w określonym profilu. Okresowe stany wód (rok, półrocze, okres żeglugi).
ქართული Stan wody w rzece informuje o napełnieniu koryta w danym profilu, lecz nie informuje o natężeniu przepływu, a tym samym o dopływie rzecznym. Napełnienie koryta
Қазақша
rzeki zależy od natężenia przepływu.
Kinyarwanda
Kiswahili Naturalną regulacja rzek nazywa się regulację, której cel osiąga się przez mało różniące się od naturalnego ukształtowania koryta i tarasów zalewowych. W celu Kongo
Коми stworzenia nowej „naturalnej” rzeki o parametrach dostosowanych do potrzeb gospodarczych (rolnictwo, ujęcia wody, dopływy, mosty, ochrona brzegów, rekreacja).
Kongo
Rzekę przystosowaną do żeglugi za pomocą stopni wodnych nazywa się rzeką skanalizowaną[2][3].
Kreyòl ayisyen
Kurdî
Кыргызча Rzeki świata [ edytuj | edytuj kod ]
Latina
Latviešu Najdłuższe rzeki świata [ edytuj | edytuj kod ]
Lëtzebuergesch
Лезги Długość Pow. dorzecza Średni przepływ Maks. przepływ Spływ osadów
Lietuvių Lp. Rzeka
[km] [tys. km²] u ujścia [tys m³/s] u ujścia [tys m³/s] [mln t/rok]
Limburgs Wołga
Lingála 1 Amazonka (z Ukajali) 7025 7180 120,0 360, 498,0
Lingua Franca Nova 2 Nil (z Kagerą) 6671 2881 2,3 6,4 110,5
Livvinkarjala
La .lojban.
3 Jangcy 6300 1818 34,0 90,2 500,0
Lumbaart 4 Missisipi z Missouri 5969 3229 19,0 59,0 500,0
Magyar
5 Huang He 5464 752 1,5 22,0 380,0
Македонски
Malagasy 6 Ob (z Irtyszem) 5410 2990 12,7 43,0 15,0
മലയാളം
7 Parana (od źródeł Paranaiby) 4380 2970 15,0 65,0 129,0
मराठी
მარგალური 8 Mekong 4500 810 12,0 30,0 169,6 Ganges
‫ى‬ ‫ﻣ‬ 9 Amur (od źródeł Argunia) 4440 1855 10,9 40,0 24,9
Bahasa Melayu
10 Lena 4400 2490 17,0 200,0 15,4
Baso Minangkabau
Mìng-dĕ̤ ng-ngṳ̄ 11 Kongo (z Lualabą) 4320 3691 40,0 75,0 64,7
Mirandés
12 Mackenzie (od źródeł Peace) 4240 1760 14,0 15,0
Монгол
ြမန်မာဘာသာ 13 Niger 4160 2092 12,0 35,0 67,0
Nāhuatl 14 Jenisej (od źródeł Małego Jeniseju) 4102 2580 19,8 154,0 13,2
Dorerin Naoero
15 Wołga 3530 1360 7,7 52,0 25,8
Nederlands
Nedersaksies 16 Indus 3180 960 3,8 30,0 435,4 Dunaj
नेपाली
17 Jukon 3180 900 6,3 88,0
नेपाल भाषा
⽇本語 18 Dunaj 2850 817 6,4 20,0 67,5
Napulitano 19 Orinoko 2730 994 29,0 55,0 86,5
Nordfriisk
Norfuk / Pitkern 20 Ganges (z Brahmaputrą) 2700 2055 38,0 2177,2
Norsk 21 Zambezi 2660 1330 16,0 100,0
Norsk nynorsk
22 Murray 2574 1072 0,5 31,9
Nouormand
Occitan
Олык марий Według zlewisk systemów oceanicznych [ edytuj | edytuj kod ]
Wisła
ଓଡ଼ିଆ
Oʻzbekcha/ўзбекча (w nawiasach podano większe dopływy)
ਪੰਜਾਬੀ
Ocean Atlantycki: Mackenzie (Liard), Churchill (Beaver), Nelson (Saskatchewan), Churchill, Rzeka Świętego Wawrzyńca, Hudson, Missisipi (Missouri, Arkansas,
‫ﭘﻧﺟﺎﺑﯽ‬
Canadian River, Red River, Ohio, Tennessee), Colorado, Rio Grande (Rio Bravo del Norte) (Pecos), Magdalena, Orinoko, Amazonka (Xingu, Tapajós, Madeira,
Papiamentu
Juruá, Ucayali, Marañón, Putumayo, Japurá, Rio Negro), Tocantins (Araguaia), Sao Francisco, Urugwaj, Parana (Paragwaj, Salado), Oranje (Vaal), Kuanza, Kongo
‫ﭘ ﺘﻮ‬
Patois (Kasai, Uele), Niger (Benue), Gambia, Wolta, Senegal, Nil (Nil Biały, Nil Błękitny), Don, Dniepr (Prypeć), Dniestr, Dunaj (Inn, Wag, Drawa, Sawa, Cisa, Marusza,
Plattdüütsch Morawa, Aluta, Seret), Marica, Pad (Adyga), Tyber, Arno, Rodan (Durance, Isère, Saona), Ebro, Gwadalkiwir, Gwadiana, Tag, Duero, Garonna (Dordogne, Tarn),
Português Loara, Sekwana (Oise, Marna), Tamiza, Severn, Skalda, Moza, Ren (Mozela, Men, Neckar, Aare), Ems, Wezera, Łaba (Soława, Hawela, Wełtawa), Odra (Noteć,
Qaraqalpaqsha Warta), Wisła (Bug, Narew), Niemen, Dźwina, Newa, Kemi, Torne, Lule, Göta, Glomma, Dwina, Ob (Irtysz, Toboł), Jenisej (Angara, Dolna Tunguzka), Lena, Indygirka Wieprz
Română
Ocean Indyjski: Limpopo, Zambezi, Tygrys, Eufrat, Indus, Narbada, Kriszna, Godawari, Mahanedi, Ganges (Dżamna, Ghaghra), Brahmaputra, Irawadi, Murray
Romani
(Darling, Murrumbidgee)
Rumantsch
Runa Simi Ocean Spokojny: Mekong, Rzeka Czerwona, Jangcy, Huang He, Amur (Sungari, Ussuri), Jukon, Fraser, Kolumbia (Snake), Kolorado, Rio Grande de Santiago,
Русиньскый Balsas
Русский
obszary bezodpływowe:
Саха тыла
ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ Morze Kaspijskie: Wołga, Ural, Kura (rzeka) (Araks)
सं ृ तम् Jezioro Aralskie: Syr-daria, Amu-daria
Scots Bystrzyca
Morze Martwe: Jordan
Seeltersk
inne: Helmand, Tarym, Okawango
Sesotho sa Leboa
Shqip
Sicilianu Zobacz też [ edytuj | edytuj kod ]
ංහල
sieć rzeczna – dział wód
Simple English
‫ﺳﻨﮅي‬ powódź – rzeka graniczna
Slovenčina rzeka międzynarodowa
Slovenščina transport rzeczny
Ślůnski
gęstość sieci rzecznej
Soomaaliga Łarpia
‫ﮐﻮردی‬
potamal
Српски / srpski
Srpskohrvatski / Przypisy [ edytuj | edytuj kod ]
српскохрватски
Basa Sunda 1. ↑ Nowy słownik etymologiczny języka polskiego, Krystyna Długosz-Kurczabowa, 2003, str,. 454; Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiesław Boryś, 2005 str. 532; Stereotypy mieszkają w
Suomi języku: studia etnolingwistyczne, Jerzy Bartmiński, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, 2007, str. 454
Svenska 2. ↑ Wiesław Depczyński, Andrzej Szamowski: Budowle i zbiorniki wodne. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1997, seria: Inżynieria Środowiska. ISBN 83-87012-66-1.
Tagalog (pol.)
த ழ் 3. ↑ Zbigniew Szling, Jan Winter: Drogi wodne śródlądowe. Wrocław: Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 1988, seria: skrypt budownictwo. (pol.)
Taqbaylit Odra
Tarandíne
Bibliografia [ edytuj | edytuj kod ]
Татарча/tatarça
Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, 2007. Informacje w projektach siostrzanych

ไทย Winfried Lampert, Ulrich Sommer, Ekologia wód śródlądowych. Multimedia w Wikimedia Commons
Тоҷикӣ
Poradnik badania jakości wód, NFOŚ, Warszawa 1996, ISBN 83-85908-29-3. Cytaty w Wikicytatach
ᏣᎳᎩ
Tomasz Urbański, Ekologia. Środowisko. Przyroda, WSiP, Warszawa 1996, ISBM 83-02-05649-9. Definicje słownikowe w Wikisłowniku
Tsetsêhestâhese
Encyklopedia powszechna PWN, Warszawa 2007.
Türkçe Stanisław Bernatowicz, Zasady ekologii środowiska wodnego, Suwałki 1990.
Türkmençe
Українська
Kontrola autorytatywna (pojęcie): LCCN: sh85114250 GND: 4131972-2 BNCF: 7750 WorldCat
‫اردو‬
Vahcuengh
Vèneto Kategoria: Rzeki
Vepsän kel’
Tiếng Việt
Võro
Tę stronę ostatnio edytowano 3 mar 2019, 11:46.
文⾔
Winaray Tekst udostępniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o warunkach korzystania.
Wolof
Polityka ochrony prywatności O Wikipedii Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność Dla deweloperów Komunikat na temat ciasteczek Wersja mobilna
吴语
‫ייִדיש‬
Yorùbá
粵語
Zazaki
Žemaitėška
中文
Edytuj linki