Professional Documents
Culture Documents
Grzegorz Grabowski Podatek Od Najmu I Rozliczenia Z Najemcami PDF
Grzegorz Grabowski Podatek Od Najmu I Rozliczenia Z Najemcami PDF
perium3830myszast@gmail.com
Osoby, którym chciałbym podziękować za recenzje wersji roboczej i wsparcie w procesie tworzenia
poradnika (w kolejności alfabetycznej):
Agata Grabowska
Ryszard Jaszczyński
Jacek Kusiak (biznesinstytut.pl)
Sławek Muturi (fridomia.pl)
Radosław Rup
Michał Szafrański (jakoszczedzacpieniadze.pl)
Wszelkie prawa, włącznie z prawem do reprodukcji tekstów w całości lub w części w jakiejkolwiek
formie – zastrzeżone.
ISBN 978-83-936021-1-7
Kontakt:
Simplexity Grzegorz Grabowski
Tczewska 4a/70
01-674 Warszawa
www.wynajmistrz.pl
wynajmistrz@wynajmistrz.pl
perium3830myszast@gmail.com
1 O autorze
Grzegorz Grabowski – wieloletni praktyk najmu, ekspert w obszarze rozliczeń z
najemcami i rozliczeń podatku od najmu. Jest autorem bloga pod adresem
www.wynajmistrz.pl, za pośrednictwem którego pomaga czytelnikom w
problemach związanych z podatkami od wynajmu, rozliczeniami z najemcami i w
innych kwestiach. Twórca serwisu www.wynajmistrz.biz, przeznaczonego dla
właścicieli wynajmowanych mieszkań, służącego do samodzielnego rozliczania
podatku od najmu i rozliczeń z najemcami.
perium3830myszast@gmail.com
STOP!
http://wynajmistrz.pl/biuro
(jeśli czytasz ten poradnik na komputerze, wystarczy, że klikniesz w link powyżej)
PS. Jeśli skorzystasz z usług biura rachunkowego, zwrócę Ci koszt zakupu tego poradnika
perium3830myszast@gmail.com
2 Spis treści
1 O autorze ......................................................................................................................................... 3
2 Spis treści ......................................................................................................................................... 5
3 Wstęp .............................................................................................................................................. 8
4 Ważniejsze skróty i określenia używane w poradniku .................................................................... 9
5 Dlaczego warto rozliczać podatki od najmu .................................................................................. 10
6 Kilka informacji na temat interpretacji podatkowych ................................................................... 12
7 Rozliczanie podatku od najmu w 8 punktach ................................................................................ 14
8 Formy opodatkowania .................................................................................................................. 16
8.1 Jakie są możliwe formy opodatkowania................................................................................ 16
8.2 Kiedy najem to działalność gospodarcza ............................................................................... 16
8.2.1 Definicja działalności gospodarczej ............................................................................... 16
8.2.2 Co wynika z definicji ...................................................................................................... 17
8.2.3 Co mówią interpretacje podatkowe o konieczności rozliczania najmu przez działalność
gospodarczą................................................................................................................................... 18
8.2.4 Brak konsekwencji fiskusa ............................................................................................. 23
8.2.5 Rekomendacje ............................................................................................................... 25
8.3 Łączenie działalności gospodarczej i najmu prywatnego ...................................................... 26
8.4 W jaki sposób podjąć decyzję ................................................................................................ 28
8.5 Jak formalnie wybrać/zmienić formę opodatkowania .......................................................... 35
9 Tryby opłacania podatku ............................................................................................................... 37
9.1 Miesięcznie czy kwartalnie .................................................................................................... 37
9.2 Opodatkowanie całości dochodu/przychodu przez jednego z małżonków .......................... 38
10 Kaucja ............................................................................................................................................ 42
11 Umowa najmu ............................................................................................................................... 44
11.1 Wzór umowy najmu .............................................................................................................. 44
11.2 Czy trzeba zgłaszać umowę do urzędu skarbowego ............................................................. 52
11.3 Umowa najmu okazjonalnego a podatki ............................................................................... 52
12 Przychody ...................................................................................................................................... 53
12.1 Dokumentowanie przychodów w najmie prywatnym .......................................................... 53
12.2 Rachunki dla najemcy ............................................................................................................ 53
12.2.1 Kiedy wystawić rachunek .............................................................................................. 54
12.2.2 Jak wystawić rachunek .................................................................................................. 55
12.2.3 Inne ważne kwestie dotyczące rachunków ................................................................... 56
perium3830myszast@gmail.com
12.3 Czy przy wynajmie trzeba mieć kasę fiskalną ........................................................................ 57
13 Podatek od towarów i usług (VAT) ................................................................................................ 60
13.1 Zwolnienie przedmiotowe ..................................................................................................... 60
13.2 Zwolnienie podmiotowe........................................................................................................ 60
13.3 Rozliczanie VAT przez małżonków......................................................................................... 61
13.4 Rozliczanie VAT...................................................................................................................... 62
14 Koszty ............................................................................................................................................ 63
14.1 Kiedy wydatek staje się kosztem ........................................................................................... 63
14.2 Jak dokumentować koszty ..................................................................................................... 63
14.3 Co jest kosztem uzyskania przychodu ................................................................................... 63
14.4 Amortyzacja ........................................................................................................................... 65
14.4.1 Amortyzacja przy rozliczaniu według skali podatkowej ................................................ 66
14.4.1.1 Ustalenie wartości początkowej ............................................................................ 66
14.4.1.2 Stawki amortyzacji ................................................................................................. 68
14.4.1.3 Indywidualne stawki amortyzacyjne ..................................................................... 68
14.4.1.4 Metody amortyzacji i dokonywanie odpisów........................................................ 69
14.4.1.5 Składniki majątku o wartości nie przekraczającej 3500 zł ..................................... 70
14.4.1.6 Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych............. 71
14.4.1.7 Amortyzacja podczas pustostanu .......................................................................... 72
14.4.2 Amortyzacja przy rozliczaniu ryczałtem ........................................................................ 73
14.5 Rozliczenie kredytu................................................................................................................ 74
14.5.1 Kredyty w złotówkach ................................................................................................... 74
14.5.1.1 Spłata odsetek ....................................................................................................... 74
14.5.1.2 Spłata kapitału ....................................................................................................... 75
14.5.2 Kredyty oparte o inne waluty ........................................................................................ 75
14.5.2.1 Kredyty waloryzowane kursem waluty obcej ........................................................ 76
14.5.2.2 Kredyty waloryzowane kursem waluty obcej, ale spłacane w walucie ................. 77
14.5.2.3 Kredyty w walucie obcej ........................................................................................ 77
14.5.3 Inne informacje dotyczące rozliczania kosztów kredytu ............................................... 78
14.6 Koszty czasowo niewynajmowanej nieruchomości (podczas tzw. pustostanu) ................... 79
15 Rozliczenia opłat związanych z lokalem ........................................................................................ 80
15.1 Wszystkie rachunki otrzymuje najemca (często przychodzą po prostu pocztą na adres
wynajmowanego mieszkania) i ma obowiązek je zapłacić ................................................................ 80
15.2 Wszystkie rachunki płaci wynajmujący i są one wliczone w czynsz płacony przez najemcę
(dotyczy umów podpisanych na właściciela) .................................................................................... 81
perium3830myszast@gmail.com
15.3 Rachunki płaci wynajmujący, ale co miesiąc pobiera od najemcy zaliczkę na media (dotyczy
umów podpisanych na właściciela) ................................................................................................... 81
15.4 Rachunki płaci wynajmujący, a najemca przekazuje mu odpowiednie kwoty (na podstawie
rachunków, faktur i stanu liczników) ................................................................................................ 82
16 Jak prowadzić rozliczenia w trakcie roku podatkowego (wyliczenia i wpłaty) .............................. 84
16.1 Rozliczenie miesięczne, gdy korzystamy z rozliczenia według skali podatkowej .................. 84
16.2 Kwota wolna od podatku i wynajem ..................................................................................... 90
16.3 Rozliczenie miesięczne, gdy wybraliśmy ryczałt .................................................................... 93
16.4 Rozliczenie kwartalne, gdy wybraliśmy ryczałt ..................................................................... 97
17 Rozliczenie po zakończeniu roku podatkowego ............................................................................ 99
17.1 Rozliczenie roczne, gdy podatek od najmu jest rozliczany według skali podatkowej ........... 99
17.2 Rozliczenie roczne, gdy podatek od najmu jest płacony ryczałtem .................................... 108
18 Optymalizacja .............................................................................................................................. 119
19 Zastrzeżenia prawne.................................................................................................................... 120
perium3830myszast@gmail.com
3 Wstęp
Zajmuję się tematyką wynajmu nieruchomości, rozliczania podatku od najmu i rozliczeń z najemcami
od wielu lat. W tym czasie miałem kontakt osobisty, telefoniczny lub mailowy z kilkuset osobami –
właścicielami wynajmowanych lokal – z którymi rozmawiałem o ich problemach związanych z
podatkami od najmu i z rozliczeniami z najemcami. Stwierdziłem, że nie ma na rynku dobrej
publikacji, która odpowiadałaby w prosty i przystępny sposób na wszystkie kluczowe pytania.
Niniejszy poradnik ma tę lukę wypełnić.
Prawidłowe rozliczanie najmu wymaga sięgnięcia do kilku lub wręcz kilkunastu ustaw. Nie każdy ma
czas, żeby je przestudiować. Miałem ambicję napisać poradnik dla każdego, bez używania
specjalistycznego, prawno-podatkowego języka (aczkolwiek wiem, że w niektórych rozdziałach nie
udało mi się tego uniknąć). Poradnik napisany językiem, który pozwoli nawet początkującym pozbyć
się nieuzasadnionych obaw przed fiskusem. Poradnik, który wyjaśnia krok po kroku, w jaki sposób
rozliczać podatki od wynajmu, a także jak rozliczać się z najemcami.
Dodatkowo, stworzyłem dwie fikcyjne, ale wzorowane na rzeczywistych, postacie, na przykładzie
których zilustrowane są praktycznie wszystkie zagadnienia opisane w poradniku. Możesz poznać
Marcina i Patrycję już w rozdziale 8.4.
Poradnik przeznaczony jest zarówno dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z najmem, jak
i tych obecnie wynajmujących komuś mieszkanie. Skupiłem się na dwóch formach rozliczania
podatku od najmu: według skali podatkowej (czyli na zasadach ogólnych) oraz poprzez ryczałt
ewidencjonowany. Dla osób, które rozliczają najem w ramach zarejestrowanej działalności
gospodarczej, wartościowe będzie około 50% zawartości poradnika.
Jestem otwarty na wszelkie komentarze i sugestie dotyczące treści poradnika. Gorąco zachęcam do
kontaktu ze mną – najlepiej mailowo: wynajmistrz@wynajmistrz.pl lub poprzez komentarze na moim
blogu wynajmistrz.pl.
Życzę przyjemnej lektury!
Grzegorz Grabowski
perium3830myszast@gmail.com
4 Ważniejsze skróty i określenia używane w poradniku
Kodeks cywilny – Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
Kodeks karny skarbowy – Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy
Kodeks postępowania cywilnego – Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania
cywilnego
Mieszkanicznik – właściciel nieruchomości na wynajem
Najemca – osoba, która wynajmuje mieszkanie od wynajmującego (najczęściej właściciela
mieszkania)
Ordynacja podatkowa – Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa
US – urząd skarbowy
Ustawa o ochronie lokatorów – Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 o ochronie praw lokatorów,
mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych – Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych
Ustawa o podatku od towarów i usług – Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i
usług (tzw. ustawa o VAT)
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej – Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych – Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych
Ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym – Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o
zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
Wynajmujący – osoba, od której wynajmowana jest nieruchomość (najczęściej jest to mieszkanicznik,
czyli właściciel mieszkania)
perium3830myszast@gmail.com
5 Dlaczego warto rozliczać podatki od najmu
Powodów, dla których warto rozliczać podatki od przychodu czy dochodu uzyskanego z najmu
nieruchomości, jest wiele. Przede wszystkim, niepłacenie podatków (albo płacenie z opóźnieniem czy
niezłożenie deklaracji) powoduje powstanie zaległości podatkowej, od której zostaną naliczone
odsetki (reguluje to Ordynacja podatkowa). Dodatkowo, za nie odprowadzenie należnego podatku
można również ponieść odpowiedzialność karną, podlegającą karze grzywny i/lub karze pozbawienia
wolności (reguluje to Kodeks karny skarbowy).
Niektórzy z wynajmujących, niestety, liczą na to, że fakt prowadzenia wynajmu i nie odprowadzania
należnego podatku od dochodów z tego wynajmu nie wyjdzie na jaw. Urząd skarbowy ma jednak na
kontrolę co najmniej 5 lat i jest to dość długi okres, w którym może zajść wiele okoliczności,
powodujących przykre konsekwencje dla podatnika uchylającego się od swoich obowiązków wobec
fiskusa.
Jedną z takich okoliczności może być jakikolwiek konflikt z najemcą. Posiada on przecież informację o
tym, że podatnik będący wynajmującym uzyskuje przychody z najmu i, w przypadku, gdy będzie
chciał wynajmującemu zrobić na złość, po prostu złoży donos do urzędu skarbowego (urząd ma
obowiązek ten donos sprawdzić).
Ujawnienie przychodów z najmu może nastąpić również, gdy wynajmujący będzie chciał skorzystać z
drogi prawnej przymuszenia najemcy do czegokolwiek np. zapłacenia zaległego czynszu, rachunku za
media lub wyprowadzenia się z mieszkania.
Zgłoszenie umowy do urzędu skarbowego jest również warunkiem koniecznym skorzystania z najmu
okazjonalnego (patrz rozdział 11.3). Jeśli więc chce się skorzystać z dobrodziejstw tej instytucji w celu
zmniejszenia ryzyka i problemów ze złym najemcą, rozliczanie podatku jest niezbędne.
Można również wskazać inne przykłady sytuacji, w których nie wypełnienie obowiązków wobec
fiskusa może przysporzyć sporo kłopotów (bądź uniemożliwić np. awans zawodowy lub rozwój
portfolio wynajmowanych mieszkań).
Wyobraź sobie, że dostałeś propozycję pracy na wysokim stanowisku w instytucji państwowej. Nie
wiem, czy wiesz, że w przypadku wielu z nich istnieje obowiązek złożenia zeznania majątkowego, a
więc wykazania całego majątku, w tym nieruchomości, a także uzyskanych dochodów. Zeznanie, w
którym występują mieszkania, a nie ma dochodów z najmu, wygląda podejrzanie.
Przy ocenie Twojej zdolności kredytowej (np. gdy będziesz ubiegać się o kredyt na kolejne
mieszkanie) niektóre banki biorą pod uwagę przychody z najmu, a sposobem udokumentowania tych
przychodów są umowy z najemcami, wpłaty na konto, ale często też zeznania podatkowe np. PIT-36
lub PIT-28 za ostatni rok. Jeśli więc podatnik nie płaci podatku od najmu, w oczywisty sposób nie jest
w stanie wykazać tych przychodów w banku.
Sam doświadczyłem również innej sytuacji – wobec właścicieli mieszkania znajdującego się obok
mieszkania, które wynajmowałem innym ludziom, toczyło się postępowanie policyjne dotyczące
przemocy domowej. Policja wezwała mnie na świadka jako właściciela mieszkania (a więc domyślnie
jego mieszkańca), który mógł coś słyszeć lub zobaczyć. Gdy wyjaśniłem, że nie mogłem nic słyszeć, bo
tam nie mieszkam, w pierwszej kolejności policjant prowadzący sprawę poprosił o umowę najmu. A
przy okazji spytał, czy płacę podatki od tych przychodów. Oczywiście, wszystkie kwestie formalne były
perium3830myszast@gmail.com
w porządku, ale po raz kolejny ucieszyłem się, że zawsze na czas i poprawnie rozliczam podatek od
wynajmu.
Mam nadzieję, że przekonałem Cię, że płacenie podatku od najmu jest nie tylko wymogiem prawa i
obowiązkiem każdego podatnika, ale po prostu się opłaca. Przede wszystkim jednak twierdzę, że,
jeśli wykorzystasz odpowiednio rady z tego poradnika dotyczące rozliczania podatku od najmu,
wysokość faktycznie płaconego przez Ciebie podatku będzie na akceptowalnym poziomie (w
sprzyjających okolicznościach może on wręcz wynosić zero).
perium3830myszast@gmail.com
6 Kilka informacji na temat interpretacji podatkowych
Jeśli nie wiemy, jak zintepretować przepisy prawa podatkowego i nie mamy pewności co do
poprawności naszego postępowania, mamy możliwość, zgodnie z art. 14b Ordynacji podatkowej,
złożyć pisemny wniosek o indywidualną interpretację podatkową przepisów prawa podatkowego.
Zgodnie z art. 14b par. 2 Ordynacji podatkowej, wniosek powinien dotyczyć zaistniałego stanu
faktycznego lub zdarzeń przyszłych (czyli możemy w ten sposób sprawdzić poprawność założeń tego,
co dopiero zamierzamy zrobić). We wniosku powinniśmy opisać wyczerpująco sytuację, a także
przedstawić nasze własne stanowisko, czyli ocenę prawną tej sytuacji wraz z uzasadnieniem (art. 14b
par. 3 Ordynacji podatkowej).
Jednocześnie z wnioskiem składamy oświadczenie, że sytuacja, której dotyczy wniosek, nie jest, w
dniu złożenia wniosku, przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli
podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie
została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu
kontroli skarbowej (art. 14b par. 4 Ordynacji podatkowej). Jeśli złożymy wniosek nie spełniający tego
warunku, zgodnie z art. 14b par. 5 Ordynacji podatkowej interpretacja nie zostanie wydana.
Zgodnie z art. 14c i 14d Ordynacji podatkowej, fiskus nie później niż w ciągu 3 miesięcy powinien
odpowiedzieć na wniosek, oceniając nasze stanowisko, podając również uzasadnienie prawne tej
oceny (jeśli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie, fiskus może odstąpić od
uzasadnienia). Jeśli oceni nasze stanowisko negatywnie, powinien wskazać prawidłowe stanowisko
wraz z uzasadnieniem.
Niestety, indywidualne interpretacje podatkowe nie są wiążące dla urzędów skarbowych i nie blokują
wydania niekorzystnych dla podatnika decyzji podatkowej. Uzyskujemy jednak pewną ochronę –
zgodnie z art. 14k par. 1 Ordynacji podatkowej zastosowanie się do interpretacji indywidualnej
przed jej zmianą lub przed doręczeniem organowi podatkowemu odpisu prawomocnego orzeczenia
sądu administracyjnego uchylającego interpretację indywidualną nie może szkodzić wnioskodawcy,
jak również w przypadku nieuwzględnienia jej w rozstrzygnięciu sprawy podatkowej.
Tak więc uzyskanie interpretacji i zastosowanie się do niej daje nam w przypadku późniejszego
niekorzystnego dla nas wyniku kontroli skarbowej:
Przy czym, w przypadku gdy skutki podatkowe związane ze zdarzeniem, któremu odpowiada stan
faktyczny będący przedmiotem interpretacji, miały miejsce przed opublikowaniem interpretacji
perium3830myszast@gmail.com
ogólnej lub przed doręczeniem interpretacji indywidualnej, zastosowanie się do tej interpretacji nie
daje nam pierwszej z wymienionych wyżej korzyści czyli nie zwalnia z obowiązku zapłaty podatku (art.
14l Ordynacji podatkowej). Pozostają nam jednak pozostałe dwie korzyści interpretacji – pozwala
uniknąć postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a także
naliczenia odsetek za zwłokę.
Tak więc, gdy interpretacja dotyczy stanu faktycznego, zastosowanie się do niej pozwoli nam na
uniknięcie postępowania oraz odsetek. Jeśli uzyskamy pozytywną interpretację w sprawie zdarzeń
przyszłych i potem się do niej zastosujemy, w razie problemów pozwoli ona nam na uniknięcie
obowiązku zapłaty podatku, a także postępowania i odsetek.
Dla ścisłości, należy również dodać, że od 2012 roku podatnik może złożyć wniosek o interpretację
ogólną (wcześniej były one wydawane wyłącznie z inicjatywy Ministra Finansów), niemniej jej celem
jest zapewnienie jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe
oraz organy kontroli skarbowej. Wniosek o interpretację ogólną wymaga wskazania niejednolitego
stosowania przepisów prawa podatkowego w określonych decyzjach, postanowieniach oraz
interpretacjach indywidualnych wydanych przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej w
takich samych stanach faktycznych lub zdarzeniach przyszłych, oraz w takich samych stanach
prawnych (art. 14a Ordynacji podatkowej). Ministerstwo Finansów wydaje się dość niechętne
stosowaniu ogólnych interpretacji podatkowych - interpretacji ogólnych zostało dotychczas
wydanych nie więcej niż kilkadziesiąt.
perium3830myszast@gmail.com
7 Rozliczanie podatku od najmu w 8 punktach
Rozliczanie podatku od najmu może w bardziej zawiłych przypadkach przysporzyć wynajmującemu
trochę bólu głowy. Generalne zasady i sposób postępowania można jednak streścić w 8 punktach.
Wymieniam je poniżej, wraz z odesłaniami do odpowiednich rozdziałów poradnika. Struktura całego
poradnika została zbudowana w oparciu o te 8 punktów.
Zakładam, że zaczynasz swoją przygodę z wynajmowaniem komuś mieszkania. Co powinieneś zrobić?
Optymalizacja
8 (przed 20 stycznia)
1. Oszacuj przyszłe przychody z najmu i powiązane z nimi koszty, a następnie policz, który
sposób rozliczania będzie dla Ciebie najkorzystniejszy: według skali podatkowej (czyli tzw.
zasady ogólne), ryczałtem czy poprzez zarejestrowaną działalność gospodarczą. Jeśli wybrałeś
ryczałt, przygotuj i przekaż do US odpowiednie oświadczenie. Szczegóły znajdziesz w
rozdziale 8.
2. Jeśli wybrałeś ryczałt, zdecyduj, czy chcesz rozliczać się miesięcznie, czy kwartalnie. Jeśli masz
możliwość rozliczeń kwartalnych, sugeruję wybranie tego trybu. Przygotuj i przekaż do US
odpowiednie oświadczenie. Szczegóły znajdziesz w rozdziale 9.1.
3. Jeśli przedmiot wynajmu jest współwłasnością małżeńską, zdecyduj, czy całość
przychodu/dochodu z najmu będzie rozliczać jeden z małżonków. Sugeruję, żeby tak zrobić –
przygotujcie wtedy i przekażcie do US odpowiednie oświadczenie. Szczegóły znajdziesz w
rozdziale 9.2.
4. Określ wartość początkową swojego mieszkania, aby rozpocząć jego amortyzację. Jeśli
zdecydowałeś się na rozliczanie według skali podatkowej (na zasadach ogólnych), stwórz
ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jeśli wybrałeś ryczałt,
stwórz wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Szczegóły
znajdziesz w rozdziale 14.4.
perium3830myszast@gmail.com
5. Przygotuj i podpisz z najemcą umowę najmu, pamiętając o pobraniu od niego odpowiednio
wysokiej kaucji. Jeśli podpisałeś umowę najmu okazjonalnego, zgłoś ją do US. Szczegóły
znajdziesz w rozdziałach 10 i 11.
6. Prowadź ewidencję przychodów oraz, jeśli zdecydowałeś się na rozliczanie według skali
podatkowej (na zasadach ogólnych), także kosztów. Zadbaj o to, żeby uniknąć obowiązku
ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy fiskalnej (patrz rozdział 12.3). Przy
rozliczaniu według skali podatkowej, po zakończeniu każdego miesiąca – od stycznia do
grudnia – oblicz zaliczkę i wpłać ją do US do 20. dnia następnego miesiąca. Jeśli wybrałeś
ryczałt, po zakończeniu każdego miesiąca (albo kwartału – jeśli wybrałeś kwartalne
rozliczanie ryczałtu), poza ostatnim miesiącem (albo kwartałem) – oblicz kwotę ryczałtu i
wpłać ją do urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca, a za grudzień (albo ostatni
kwartał) rozliczysz się do 31 stycznia (wraz z rozliczeniem rocznym – patrz punkt 7). Szczegóły
znajdziesz w rozdziale 16.
7. Po zakończeniu roku podatkowego należy dokonać rozliczenia rocznego
a. Jeśli wybrałeś rozliczanie na zasadach ogólnych, dokonaj rozliczenia rocznego do 30
kwietnia następnego roku. Szczegóły znajdziesz w rozdziale 17.1.
b. Jeśli wybrałeś ryczałt, dokonaj rozliczenia rocznego do 31 stycznia następnego roku.
Szczegóły znajdziesz w rozdziale 17.2.
8. Po zakończeniu roku podatkowego, ale przed 20 stycznia następnego roku, na bazie
doświadczeń z właśnie minionego roku, oszacuj przychody z najmu i powiązane z nimi koszty
na kolejny rok i zastanów się, czy nie można dokonać optymalizacji podatku np. poprzez
zmianę formy rozliczania. Szczegóły dotyczące optymalizacji znajdziesz w rozdziale 18. Jeśli
ocenisz, że inna forma będzie dla Ciebie korzystniejsza, przekaż do 20 stycznia do US
odpowiednie oświadczenie. Nie zapomnij również o ewentualnym (ponownym) złożeniu
oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodu/dochodu z najmu przez jednego z
małżonków.
O tym, w jaki sposób będziemy rozliczać się z naszymi najemcami, a także o rozliczaniu podatku od
najmu należy pomyśleć jak najwcześniej. Dobrze mieć wszystko poukładane w głowie i w umowie
przed jej podpisaniem z najemcą – uwarunkowania podatkowe trzeba uwzględnić podczas określania
treści umowy. Tak naprawdę najlepiej określić swoją strategię podatkową jeszcze przed nabyciem
nieruchomości. Często wręcz uwarunkowania podatkowe powodują, że decydujemy się kupić jakąś
nieruchomość (sporo osób kupuje kolejne nieruchomości na wynajem, żeby skorzystać z tzw.
amortyzacji przyspieszonej i podwyższyć sobie koszty uzyskania przychodu – patrz rozdział 14.4.1.3).
Zachęcam do przemyślenia kwestii rozliczeń z najemcami i podatku od najmu zawczasu, bo często złe
decyzje w tym obszarze mogą znacząco obniżyć nasze dochody, kosztować dużo czasu i pracy, a także
spowodować problemy z urzędem skarbowym.
perium3830myszast@gmail.com
8 Formy opodatkowania
Najem prywatny można rozliczać według skali podatkowej (w 2013 roku 18% i 32% od dochodu), czyli
na tzw. zasadach ogólnych oraz ryczałtem (w 2013 roku 8,5% od przychodu). W przypadku
działalności gospodarczej, główne formy rozliczenia to podatek według skali podatkowej (w 2013
roku 18% i 32% od dochodu) oraz podatek liniowy (w 2013 roku 19% od dochodu).
Generalnie, to podatnik (czyli Ty) sam decyduje o formie rozliczenia podatku od wynajmu. Istnieją
jednak pewne ograniczenia i konsekwencje, które należy wziąć pod uwagę.
Przykładowo, istotne jest, czy rozliczamy się samodzielnie, czy wspólnie z małżonkiem lub dzieckiem.
W przypadku, gdy rozliczasz się wspólnie z małżonkiem, nie ma możliwości rozliczania się na zasadzie
podatku liniowego (albo mówiąc inaczej – wybierając podatek liniowy, tracisz możliwość rozliczania
się wspólnie z małżonkiem).
perium3830myszast@gmail.com
Ordynacja podatkowa (art. 3 pkt 9)
perium3830myszast@gmail.com
Dodatkowo, jeśli spojrzymy do Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (która opisuje
zasady opłacania podatku od najmu ryczałtem), ona również traktuje najem oddzielnie od
działalności gospodarczej, zastrzegając, że osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy
najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy
te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą opłacać
ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (art. 2 ust. 1a).
Zgodnie z tym zapisem, o ile nie zawieramy umów w ramach działalności gospodarczej, możemy
rozliczać najem prywatny i opłacać ryczałt.
Wydaje się więc, że zakwalifikowanie przychodów z najmu do działalności gospodarczej lub do
odrębnego źródła przychodów, jakim jest najem, zależy od podatnika. Jeśli założy on działalność
gospodarczą, której przedmiotem działalności będzie najem, będzie zawierał umowy najmu w
ramach działalności, a wynajmowane mieszkania wprowadzi do działalności gospodarczej, przychody
z najmu powinny być rozliczane w sposób właściwy dla działalności gospodarczej. W przeciwnym
razie rozliczy przychody z najmu jako odrębne źródło przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1
pkt 6 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym wypadku może wybrać ryczałt
(zgodnie z art. 2 ust. 1a Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym) albo rozliczyć się według
skali podatkowej.
perium3830myszast@gmail.com
Interpretacja IBPBI/1/415-584/10/AP dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 10 września 2010
roku
Opis sytuacji: Podatnik w ramach działalności gospodarczej wybudował budynek z lokalami na
sprzedaż, niektóre z nich zdecydował się zatrzymać dla siebie, wycofać z przedsiębiorstwa i
wynajmować poza działalnością gospodarczą.
Fragmenty z odpowiedzi fiskusa: Na tle przedstawionych regulacji prawnych stwierdzić należy, że
najem stanowi odrębne od działalności gospodarczej źródło przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych), choć może także istnieć najem, który prowadzony jest w
ramach działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy).
Co do zasady wybór kwalifikacji i sposób rozliczenia przychodów z najmu ustawodawca pozostawił
osobie oddającej rzecz w najem. Jedynie w przypadku, gdy przedmiotem najmu są składniki majątku
związane z działalnością gospodarczą, albo najem jest przedmiotem tej działalności, zgodnie z treścią
cytowanego wcześniej art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
wynajmowanie nieruchomości zaliczane jest do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność
gospodarcza.
perium3830myszast@gmail.com
związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych).
[...] liczba wynajmowanych mieszkań jak również okoliczność, iż przedmiot najmu stanowi własność
lub współwłasności podatnika nie wpływa na klasyfikację wynajmu jako działalności gospodarczej.
Jeżeli więc nie są spełnione przesłanki, o których mowa w powoływanym wcześniej art. 5a pkt 6
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zaś podatnik nie dokona wpisu do ewidencji
działalności gospodarczej, podając najem jako przedmiot działalności wówczas nie można uznać, iż
jest prowadzona pozarolnicza działalności gospodarcza.
perium3830myszast@gmail.com
rozumiem, jak sensownie prowadzony najem, nawet jednego mieszkania, może nie być wykonywany
w sposób zorganizowany i ciągły. Jako wynajmujący muszę przecież dobrze ten najem zorganizować i
bardzo zależy mi na tym, żeby był on ciągły.
perium3830myszast@gmail.com
Interpretacja indywidualna IPPB1/415-57/12-2/IF dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 12
kwietnia 2012 roku
Opis sytuacji: Podatnik wynajmował lokal użytkowy oraz lokal mieszkalny, będące współwłasnością
małżeńską (z małżonką prowadzącą działalność gospodarczą).
Fragmenty odpowiedzi fiskusa: Co do zasady, podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych
mogą wybrać, czy najem nieruchomości będzie przez nich prowadzony w ramach pozarolniczej
działalności gospodarczej, czy też w ramach tzw. najmu prywatnego. Od wyboru dokonanego przez
podatnika zależy kwalifikacja uzyskiwanych z tego tytułu przychodów do odpowiedniego źródła
przychodów (z pozarolniczej działalności gospodarczej, bądź z najmu określonego w art. 10 ust. 1 pkt
6 cyt. ustawy).
perium3830myszast@gmail.com
Fragmenty odpowiedzi fiskusa: [...] w sytuacji kiedy działalność gospodarcza prowadzona przez
Wnioskodawcę samodzielnie oraz w formie spółki cywilnej zostanie zlikwidowana, to przychód, który
uzyskany zostanie z tytułu wynajmu prywatnego nieruchomości, w tym lokalu handlowego, działek
gruntu, lokali użytkowych, lokalu mieszkalnego, które będą współwłasnością Wnioskodawcy i jego
żony, a wykorzystywanych wcześniej w działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez
Wnioskodawcę i w formie spółki cywilnej, stanowić będzie źródło przychodu, o którym mowa w art.
10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
perium3830myszast@gmail.com
Bez znaczenia, dla stwierdzenia tego, czy opisany najem stanowi działalność gospodarczą pozostaje
natomiast fakt, że poza najmem uzyskuje Pan przychody ze stosunku pracy.
Podatnik powyższą interpretację zaskarżył, ale w orzeczeniu o sygnaturze I SA/Bd 709/10 z 5
października 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił skargę podatnika.
Sąd stwierdził:
Nie budzi wątpliwości, że w realiach przedmiotowej sprawy działania strony, polegające na
wynajmowaniu wielu lokali, miały charakter zarobkowy, zorganizowany i ciągły a także
podejmowane były przez nią we własnym imieniu. Zasadnie organ podkreślił, iż działania strony, przy
tak znacznej ilości wynajmowanych lokali mieszkalnych i usługowych, nie mogą mieć ze swej istoty
charakteru przypadkowego, incydentalnego. Wymagają one bowiem podejmowania szeregu
zaplanowanych i przemyślanych czynności.
Podsumowując należy stwierdzić, że zasadnym jest stanowisko organu, iż osiągane z najmu przychody
skarżącego pochodzą z pozarolniczej działalności gospodarczej, o której mowa jest w art. 14 ust. 2 pkt
11 u.p.d.o.f., a nie z działalności polegającej na wynajmie (dzierżawie), o której stanowi art. 10 ust. 1
pkt 6 tej ustawy.
perium3830myszast@gmail.com
Fragmenty odpowiedzi fiskusa: [...] należy stwierdzić, że najem na tak szeroką skalę spełnia wszystkie
przesłanki uznania za działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych.
[...] Z wniosku wynika również, iż czynności związane z wynajmem pomieszczeń podejmowane są w
sposób ciągły, czyli w sposób stały, nie okazjonalny.
Istotne w analizowanym przypadku jest również to, że zgodnie z treścią wpisu do ewidencji
działalności gospodarczej, najem jest również przedmiotem prowadzonej przez Panią działalności
gospodarczej.
Reasumując, przychody z opisanego we wniosku najmu lokali – ze względu na jego rozmiar,
planowaną inwestycję budowy kolejnego budynku z lokalami przeznaczonymi pod wynajem – nie
mogą stanowić źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych. Mając bowiem na uwadze profesjonalny, zarobkowy,
zorganizowany i ciągły charakter prowadzonego najmu oraz fakt prowadzenia działalności na własny
rachunek i ryzyko, należy stwierdzić, iż podejmowane przez Panią czynności wypełniają przesłanki
zawarte w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wykonywany w tych
warunkach najem uznaje się za działalność gospodarczą.
8.2.5 Rekomendacje
Po pierwsze, w mojej opinii najem można rozliczać zarówno jako najem prywatny, jak i przez
działalność gospodarczą. Decyzja należy do Ciebie.
Niemniej, decydując się na rozliczanie przez najem prywatny, aby uniknąć oskarżenia, że powinieneś
robić to przez działalność gospodarczą, zadbaj to, żeby:
W przedmiocie działalności Twojej firmy (jeśli ją prowadzisz) nie było najmu („Wynajem i
zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi”, PKD 68.20.Z);
Wynajmowane nieruchomości nie były składnikami majątku związanymi z działalnością
gospodarczą;
Umowy najmu nie były zawierane w ramach działalności gospodarczej.
Oczywiście, powyższe zalecenia dotyczą tylko osób, które prowadzą działalność gospodarczą o innym
profilu (bo Ci, którzy nie prowadzą, automatycznie spełniają te zalecenia).
Po drugie, musisz pamiętać, że od pewnej „skali” (przy czym nie twierdzę, że chodzi tu o liczbę
mieszkań, wielkość przychodu czy też charakter prowadzonych działań), żeby być całkowicie
bezpiecznym, należałoby przejść na rozliczanie poprzez działalność gospodarczą. Po prostu fiskus w
którymś momencie może uznać, że stosowne będzie rozliczanie Twoich przychodów przez firmę.
Nie ma jasnych kryteriów, kiedy następuje ten moment. Przykładowo, opisane wyżej interpretacje
w następujących sytuacjach:
Wynajem 11 mieszkań spółdzielczych
Wynajem 9 mieszkań i 2 lokali użytkowych
Wynajem 2 mieszkań
Wynajem 5 lokali użytkowych
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmowanie budynku usługowo-hotelowego
Warto dodać, że niezależnie od tego, którą formę opodatkowania wybierzemy, z punktu widzenia
Ustawy o podatku od towarów i usług, najem jest działalnością gospodarczą i podlega
opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czyli tzw. VAT-em (chyba że uzyskamy odpowiednie
zwolnienie – patrz rozdział 13). Jak mówi interpretacja podatkowa o sygnaturze ILPP1/443-1103/11-
2/NS, „najem jako usługa wymieniona w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o
statystyce publicznej, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej,
jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych, bez względu na to czy najem będzie
prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu
przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.”. Nie oznacza to jednak, że w każdym
wypadku trzeba najem rozliczać poprzez działalność gospodarczą, a jedynie to, że najem, o ile nie
uzyskamy zwolnienia, podlega VAT-owi (patrz rozdział 13).
perium3830myszast@gmail.com
Dodatkowo, warto, żeby wtedy w przedmiocie działalności Twojej firmy nie było najmu („Wynajem i
zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi”, PKD 68.20.Z).
Rozliczanie najmu jako odrębne źródło przychodów, jeśli równolegle prowadzimy działalność
gospodarczą, wpływa jednak na możliwość rozliczenia straty. Można ją odliczyć tylko ze źródła, w
którym powstała. Oznacza to, że jeśli w jednym źródle (najmie) uzyskujemy stratę, a w drugim
(działalności gospodarczej) dochód, to nadal będziemy płacić podatek dochodowy od tego dochodu,
nawet jeśli strata w drugim źródle jest dużo większa. W takiej sytuacji często opłaca się „wciągnąć”
najem do działalności gospodarczej, żeby np.:
dochód (od którego płacimy przecież podatek), uzyskiwany w działalności gospodarczej
zmniejszyć przez ponoszoną stratę z najmu albo
dochód uzyskiwany z najmu zmniejszyć przez stratę ponoszoną w działalności gospodarczej.
Udało mi się również znaleźć kilka interpretacji, w których dyrektorzy Izb Skarbowych dopuszczają
rozliczanie części nieruchomości poprzez najem prywatny, a części przez działalność gospodarczą.
Nie twierdzę jednak, że jest to możliwe w każdej sytuacji i w każdej konfiguracji nieruchomości. Po
prostu podaję przykłady interpretacji, że jest to możliwe, jednak w każdym indywidualnym przypadku
stanowisko fiskusa może być inne.
Opis sytuacji: Podatnik prowadził działalność gospodarczą (rozliczaną poprzez podatek liniowy) i
jednocześnie prowadził najem prywatny mieszkania (rozliczany według skali podatkowej). Podatnik
rozszerzył profil swojej działalności o najem (PKD 68.20.Z), aby w ramach działalności wynajmować
lokale użytkowe w nowo wybudowanym budynku. Podatnik chciał wynajem lokali użytkowych
rozliczać w ramach działalności gospodarczej, a wynajem mieszkania – poprzez najem prywatny
(według skali podatkowej).
Fragmenty odpowiedzi fiskusa: Biorąc pod uwagę uprzednio przedstawione przepisy stwierdzić
należy, że nie będący przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej wynajem składników
majątkowych nie związanych z tą działalnością gospodarczą, może stanowić odrębne od działalności
gospodarczej źródło przychodów.
Wobec powyższego prawidłowo postępuje Pani wyodrębniając dwa źródła przychodów, tj. najem
prywatny – z którego dochód opodatkowany jest na zasadach ogólnych, według skali podatkowej
oraz usługi optyczne wraz z najmem w ramach działalności gospodarczej – opodatkowane na
zasadach określonych w art. 30c tej ustawy, tj. 19% podatkiem liniowym.
perium3830myszast@gmail.com
Interpretacja indywidualna ILPB1/415-142/10-4/TW dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23
kwietnia 2010 roku
Opis sytuacji: Podatnik w ramach działalności wynajmował jedno mieszkanie oraz kilka lokali
użytkowych, a oprócz tego prywatnie wynajmował mieszkania. Prowadził ewidencję środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w firmie (do której wprowadził wynajmowane
firmowe nieruchomości), a oprócz tego odrębny wykaz środków trwałych dla potrzeb wynajmu (do
którego wprowadził niefirmowe nieruchomości).
Fragmenty odpowiedzi fiskusa: Mając powyższe na uwadze uznać należy, że Wnioskodawca może
przychody uzyskiwane z wynajmu nieruchomości związanych z prowadzoną pozarolniczą działalnością
gospodarczą opodatkowywać jako przychód z tej działalności. Natomiast część nieruchomości
niezwiązana z działalnością może być opodatkowana z odrębnego źródła przychodów, o którym
mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
perium3830myszast@gmail.com
1 2 3 4 5 6 7
Najem prywatny - Najem prywatny - Działalność Działalność
skala podatkowa skala podatkowa Najem prywatny - gospodarcza, gospodarcza,
Działalność
(zasady ogólne), (zasady ogólne), Najem prywatny - ryczałt, opłaty skala podatkowa, skala podatkowa,
gospodarcza,
podatnik nie podatnik ryczałt przerzucone na podatnik nie podatnik
podatek liniowy
wchodzi w drugi wchodzi w drugi najemcę wchodzi w drugi wchodzi w drugi
próg podatkowy próg podatkowy próg podatkowy próg podatkowy
Dopuszczalna skala Powyżej pewnej "skali" Urząd Skarbowy może uznać, że stosowne będzie
Bez ograniczeń (patrz poprzedni rozdział)
najmu rozliczanie się przez działalność gospodarczą (patrz poprzedni rozdział)
Opis kolumn:
1. Rozliczenie podatku od najmu w ramach najmu prywatnego, według skali podatkowej (18% i
32% od dochodu), przy czym nie wchodzimy w drugi próg podatkowy (czyli łączne dochody
roczne ze wszystkich źródeł opodatkowanych według skali podatkowej nie przekraczają 85
528 zł)
2. Rozliczenie podatku od najmu w ramach najmu prywatnego, według skali podatkowej (18% i
32% od dochodu), przy czym wchodzimy w drugi próg podatkowy (czyli łączne dochody
roczne ze wszystkich źródeł opodatkowanych według skali podatkowej przekraczają 85 528
zł)
3. Rozliczenie podatku od najmu w ramach najmu prywatnego, ryczałtem (8,5% od całkowitego
przychodu, czyli czynszu najmu oraz opłat eksploatacyjnych i za media wpłacanych nam przez
najemcę)
4. Rozliczenie podatku od najmu w ramach najmu prywatnego, ryczałtem (8,5% od przychodu z
czynszu najmu, ponieważ opłaty eksploatacyjne i opłaty za media uiszczane są przez najemcę
– szczegóły tego rozwiązania opisane są w rozdziale 15)
5. Rozliczenie podatku od najmu w ramach działalności gospodarczej rozliczanej według skali
podatkowej (18% i 32% od dochodu), przy czym nie wchodzimy w drugi próg podatkowy
(czyli łączne dochody roczne ze wszystkich źródeł opodatkowanych według skali podatkowej
nie przekraczają 85 528 zł)
perium3830myszast@gmail.com
6. Rozliczenie podatku od najmu w ramach działalności gospodarczej rozliczanej według skali
podatkowej (18% i 32% od dochodu), przy czym wchodzimy w drugi próg podatkowy (czyli
łączne dochody roczne ze wszystkich źródeł opodatkowanych według skali podatkowej
przekraczają 85 528 zł)
7. Rozliczenie podatku od najmu w ramach działalności gospodarczej rozliczanej na zasadach
podatku liniowego (19% od dochodu)
Jak widać, rozliczanie poprzez najem prywatny (wg skali podatkowej lub ryczałtem) nie wymaga zbyt
wielu formalności na początku, natomiast rozliczanie najmu w ramach działalności gospodarczej
wymaga zarejestrowania tej działalności (co z reguły zajmuje od kilku do kilkunastu dni i wymaga co
najmniej dwóch, a najczęściej kilku, wizyt w urzędach).
Rozliczanie najmu prywatnego wg skali podatkowej oraz rozliczanie w ramach działalności
gospodarczej wymaga ewidencji wszystkich przychodów i kosztów, a także gromadzenia wszystkich
związanych z nimi dokumentów. W przypadku rozliczania najmu prywatnego ryczałtem, ilość
formalności jest ograniczona, bo wymaga ewentualnie ewidencji przychodów. Ryczałtowy sposób
rozliczania podatku od najmu jest też najprostszy „rachunkowo” – po prostu oblicza się i płaci co
miesiąc podatek w wysokości 8,5% przychodu.
Wszystkie sposoby wymagają natomiast wykonania rozliczenia rocznego – każdy z nich innego, ale
nakład pracy w każdym przypadku będzie podobny.
Rozliczanie w ramach działalności gospodarczej blokuje nam również możliwość podpisywania umów
najmu okazjonalnego, a także rodzi obowiązek odprowadzania składek do ZUS (zostało to
uwzględnione w kalkulacjach poniżej).
Niektórzy specjaliści twierdzą także, że rozliczanie najmu w ramach działalności gospodarczej
komplikuje sprawę podatku od sprzedaży nieruchomości (jesli zamierzamy daną nieruchomość w
przyszłości sprzedawać).
Przejdźmy teraz do oszacowania wysokości podatku do zapłacenia dla każdego ze sposobów
rozliczania podatku od najmu. Najlepszym ze sposobów pokazania, w jaki sposób to zrobić, jest
wykorzystanie przykładu – dlatego jest to dobry moment, abyś poznał Marcina oraz Patrycję – nasze
postacie, które posłużą jako studia przypadków w całym poradniku.
Marcin jest żonatym mężczyzną po trzydziestce. Ma jedno dziecko (córeczkę), ale razem z żoną
planują kolejne. Mieszkają w dużym mieście w centralnej Polsce. Marcin całkiem nieźle zarabia, jego
żona trochę mniej, ale też nie może narzekać. Mieszkają we własnym mieszkaniu, niemniej, mając
odłożone trochę pieniędzy i zdolność kredytową, zdecydowali się zainwestować w kolejne mieszkanie,
tym razem na wynajem, które, być może, później przekażą jednemu ze swoich dzieci, a w
międzyczasie będą czerpać z niego profity „gotówkowe”.
perium3830myszast@gmail.com
Poznaj Patrycję Jagielską
Patrycja zbliża się do trzydziestki, ale jeszcze nie znalazła swojej drugiej połowy, z którą chciałaby
dzielić życie (i mieszkanie). Na razie mieszka w małym mieszkaniu w średnim mieście w centralnej
Polsce. Kupiła je na kredyt – Patrycja nie zarabia dużo, ale zdołała zaoszczędzić trochę pieniędzy i
bank pozytywnie ocenił jej zdolność kredytową. Właśnie się dowiedziała, że jej babcia, niestety,
odeszła po długiej chorobie. Patrycja, jako jedyna wnuczka, odziedziczyła jej mieszkanie. Lokal jest
całkiem nowy, bo babcia kupiła go od developera 3 lata wcześniej (za namową rodziny, która chciała,
aby starsza kobieta mieszkała bliżej wnuczki). Zdecydowała, że będzie to mieszkanie wynajmować i w
ten sposób wcieli się w rolę mieszkanicznika.
Dla każdej z postaci – Marcina i Patrycji – spróbujemy oszacować podatek do zapłacenia i na tej
podstawie pomożemy im podjąć decyzję, w jaki sposób rozliczać podatek od najmu.
Komentarze dotyczące poszczególnych linii tabeli znajdują się poniżej. Nie przejmuj się, jeśli nie
wszystkie kwestie dotyczące kosztów są dla Ciebie jasne – szczegóły znajdziesz w rozdziale 14.
perium3830myszast@gmail.com
Amortyzacja – zastosowano stawkę amortyzacji 1,5% rocznie, liczoną od ceny nabycia lokalu (cena
mieszkania oraz opłaty notarialne)
Odsetki od kredytu – suma kosztów odsetek od kredytu ponoszonych przez 12 miesięcy (czyli nie
uwzględniamy kapitałowej części raty)
Remont (malowanie) – założono rezerwę 500 zł rocznie na odmalowanie mieszkania raz na 4 lata
Odliczenie składek ZUS od dochodu – składki na ubezpieczenia społeczne, które należy odprowadzać,
gdy prowadzi się działalność gospodarczą. Składki te można odliczyć od dochodu. Niemniej, w
przypadku Marcina, który pracuje na etat, składki te odprowadza już pracodawca (pracownik
prowadzący równocześnie działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom
społecznym tylko ze stosunku pracy wtedy, gdy jego wynagrodzenie z tego stosunku pracy nie jest
niższe od płacy minimalnej – a Marcin spełnia ten warunek). W przypadku, gdy ktoś nie pracuje na
etat, można przyjąć, że składki te będą wynosić około 1690 zł rocznie, przy czym taka kwota będzie
obowiązywać tylko przez pierwsze 2 lata, potem znacząco wzrośnie (osoby podejmujące działalność
gospodarczą po raz pierwszy od 5 lat mają prawo do ograniczenia wysokości swoich składek ZUS w
okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności
gospodarczej)
Z oszacowania dokonanego przez Marcina wyszło, że podatek do zapłacenia przy rozliczaniu najmu w
ramach działalności gospodarczej będzie zerowy (bo mógłby od podatku odliczyć składki na
ubezpieczenia zdrowotne). Jeśli jednak doliczyć do tego dodatkowe koszty związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej (które przy rozliczaniu poprzez najem prywatny nie występują), to na pewno
nie będzie to dobra opcja. Marcin doszedł więc do wniosku, że najkorzystniej będzie wybrać najem
prywatny rozliczany według skali podatkowej. Dodatkowo, Marcin wziął pod uwagę, że rozliczanie
według skali podatkowej będzie wymagać od niego trochę więcej pracy (ewidencji i dokumentowania
wszystkich przychodów oraz kosztów), jednak nie stanowi to dla niego problemu.
Plik w formacie XLS zawierający przykładową kalkulację dla Marcina jest częścią pakietu
dokumentów do nabycia na stronie www.podatekodwynajmu.pl.
perium3830myszast@gmail.com
więcej niż jedną nieruchomość, przy podejmowaniu decyzji o wyborze sposobu opodatkowania
należy wziąć pod uwagę (oszacować) łączne przychody i koszty dla wszystkich posiadanych lokali.
Komentarze dotyczące poszczególnych linii tabeli znajdują się poniżej. Nie przejmuj się, jeśli nie
wszystkie kwestie dotyczące kosztów są dla Ciebie jasne – szczegóły znajdziesz w rozdziale 14.
Amortyzacja – zastosowano stawkę amortyzacji 1,5% rocznie, liczoną od wartości rynkowej w dniu
nabycia spadku (niestety, nie było możliwości zastosowania amortyzacji „przyspieszonej” ze względu
na to, że było to mieszkanie nowe, kupione przez babcię Patrycji 3 lata wcześniej)
Odsetki od kredytu – Patrycja odziedziczyła to mieszkanie, więc nie ponosi kosztów odsetek od
kredytu
Remont (malowanie) – założono rezerwę 350 zł rocznie na odmalowanie mieszkania raz na 4 lata
perium3830myszast@gmail.com
Odliczenie składek ZUS od dochodu – składki na ubezpieczenia społeczne, które należy odprowadzać,
gdy prowadzi się działalność gospodarczą. Składki te można odliczyć od dochodu. Niemniej, w
przypadku Patrycji, która pracuje na etat, składki te odprowadza już pracodawca (pracownik
prowadzący równocześnie działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom
społecznym tylko ze stosunku pracy wtedy, gdy jego wynagrodzenie z tego stosunku pracy nie jest
niższe od płacy minimalnej – a Patrycja spełnia ten warunek)
Podobnie jak w przypadku Marcina, z oszacowania dokonanego przez Patrycję wyszło, że podatek do
zapłacenia przy rozliczaniu najmu w ramach działalności gospodarczej będzie zerowy, jeśli jednak
doliczyć do tego dodatkowe koszty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (które przy
rozliczaniu poprzez najem prywatny nie występują), to na pewno nie będzie to dobra opcja. Patrycja
zdecydowała więc, że najlepiej będzie wybrać najem prywatny rozliczany ryczałtem. Dodatkowo,
Patrycja nie lubi zajmowania się „papierkowo-rachunkową robotą”, stąd tym bardziej ryczałt jest dla
niej najlepszą opcją.
Plik w formacie XLS zawierający przykładową kalkulację dla Patrycji jest częścią pakietu
dokumentów do nabycia na stronie www.podatekodwynajmu.pl.
Jak widać, w zależności od ponoszonych kosztów i innych kwestii np. wartości początkowej
zastosowanej do obliczenia amortyzacji, różne opcje rozliczania podatku od najmu mogą okazać się
najkorzystniejsze. Ogólnie, można powiedzieć, że dla przypadków, gdzie występują wysokie koszty
np. wysoka amortyzacja, odsetki od kredytu, najczęściej bardziej opłacalne jest rozliczanie się
według skali podatkowej. Gdy tych kosztów nie ma, ryczałt najczęściej daje lepszy wynik (niższy
podatek). Ryczałt też ma inną zaletę – jest najprostszą metodą rozliczania.
Rozliczanie najmu poprzez specjalnie do tego rejestrowaną działalność gospodarczą rzadko ma
sens ze względu na występujące dodatkowo koszty prowadzenia tej działalności oraz większą ilość
„papierkowej roboty”. Najczęściej wynajem rozliczany jest w ramach działalności gospodarczej, gdy
właściciel tak czy inaczej musi tę działalność zarejestrować albo już prowadzi własną firmę.
Działalność gospodarcza jest też dobrym wyborem, gdy posiadamy więcej niż kilka czy kilkanaście
mieszkań. Eliminujemy wówczas ryzyko, że urząd skarbowy stwierdzi, że przy takiej liczbie
mieszkań nie możemy już rozliczać się poprzez najem prywatny (bo nosi to znamiona działalności
gospodarczej – patrz rozdział 8.2). Wtedy też te dodatkowe koszty prowadzenia działalności
gospodarczej najczęściej nie są znaczące w porównaniu do naszych przychodów z najmu.
Nie mam dokładnych danych, ile osób rozlicza najem w ramach działalności gospodarczej, ale na
podstawie danych udostępnianych przez Ministerstwo Finansów oszacowałem, ile osób rozlicza
najem prywatny według skali podatkowej, a ile ryczałtem.
perium3830myszast@gmail.com
Liczba osób rozliczających najem
prywatny w latach 2008-2012
400000
300000
200000
100000
0
2008 2009 2010 2011 2012
Jak widać na powyższym wykresie – przeważa rozliczanie ryczałtem. Liczba podatników rozliczających
najem w ten sposób wzrosła zwłaszcza od 2010 roku, co można powiązać z faktem, że od tego czasu
obowiązuje jednolita stawka 8,5% niezależnie od wysokości przychodu (przed 2010 rokiem stawka
8,5% obowiązywała tylko do przychodu nie przekraczającego 4000 EURO, a powyżej tej kwoty stawka
podatku wzrastała do 20%). Wydaje się, że taka popularność ryczałtu wynika głównie z faktu, że ten
sposób jest najprostszy rachunkowo. Niemniej, nie należy od razu odrzucać rozliczania według skali
podatkowej czy w ramach działalności gospodarczej, ponieważ te sposoby rozliczania niejednokrotnie
mogą owocować niższym podatkiem. Kierujmy się raczej chłodną kalkulacją niż bierzmy przykład z
tego, co robi większość.
perium3830myszast@gmail.com
W przypadku, gdy nie złożymy oświadczenia w odpowiednim terminie, automatycznie rozliczamy się
według skali podatkowej, chyba, że w poprzednim roku rozliczaliśmy się ryczałtem, wtedy w tym roku
możemy kontynuować tę formę rozliczania bez powiadamiania US. Oznacza to, że wynajmujący
dopiero zaczynający rozliczać najem, którzy wybrali rozliczanie według skali podatkowej, nie muszą
składać oświadczenia o wyborze formy opodatkowania.
Pisemne oświadczenie do US powinniśmy złożyć, jeśli w poprzednim roku rozliczaliśmy się według
skali podatkowej, a chcielibyśmy przejść na ryczałt bądź odwrotnie – płaciliśmy ryczałt, a chcielibyśmy
przejść na zasady ogólne według skali podatkowej.
Oświadczenie nie ma oficjalnego druku.
Plik w formacie RTF zawierający wzór oświadczenia dot. wyboru ryczałtowego trybu
opodatkowania jest częścią pakietu dokumentów do nabycia na stronie
www.podatekodwynajmu.pl.
perium3830myszast@gmail.com
9 Tryby opłacania podatku
perium3830myszast@gmail.com
Pisemne oświadczenie do US powinniśmy też złożyć, jeśli w poprzednim roku rozliczaliśmy ryczałt
kwartalnie, a chcielibyśmy przejść na rozliczanie miesięczne (wtedy składamy oświadczenie o
zaprzestaniu opłacania ryczałtu w trybie kwartalnym bądź o wyborze innej formy opodatkowania np.
według skali podatkowej, która automatycznie rozliczana jest co miesiąc).
Oświadczenie o wyborze kwartalnego trybu rozliczania ryczałtu często składa się razem z
oświadczeniem o wyborze ryczałtu jako formy rozliczania podatku od najmu (może to być jedno,
wspólne oświadczenie). Oświadczenie nie ma oficjalnego druku.
Plik w formacie RTF zawierający wzór oświadczenia dot. wyboru kwartalnego trybu
rozliczania ryczałtu jest częścią pakietu dokumentów do nabycia na stronie
www.podatekodwynajmu.pl.
Wydaje się, że, o ile spełniamy warunki rozliczania podatku od najmu przez jednego z małżonków,
warto skorzystać z tej możliwości. Oznacza to oszczędność czasu, a także wydaje się prostsze – nie
trzeba każdego przychodu i kosztu związanego z najmem wspólnej nieruchomości dzielić na dwóch
małżonków i rozliczać każdego z nich oddzielnie.
Opisana wyżej możliwość rozliczania przez jednego z małżonków dotyczy wyłącznie wspólnego
majątku. W przypadku majątku odrębnego jego właściciel (jeden z małżonków) musi samodzielnie
rozliczyć przychody/dochody z najmu tego majątku. Dopiero dochód w postaci kwot pieniężnych (po
opodatkowaniu) wchodzi w skład majątku wspólnego.
Podkreślam też, że powyższa możliwość dotyczy wyłącznie małżonków, między którymi istnieje
wspólnota majątkowa. Nie można tego mechanizmu zastosować do współwłasności np. z członkami
rodziny (nie będącymi małżonkami), gdy odziedziczyliśmy jakąś nieruchomość. W takiej sytuacji każdy
z współwłaścicieli rozlicza się oddzielnie, stosownie do jego prawa do udziału w zysku (i każdy z nich
może rozliczać się inaczej).
W przypadku, gdy rozliczamy się ryczałtem, oświadczenie o wyborze opodatkowania całości
przychodu z najmu przez jednego z małżonków, podpisane przez oboje małżonków, należy złożyć
naczelnikowi US właściwego ze względu na ich miejsce zamieszkania do 20 stycznia danego roku
podatkowego, a w przypadku rozpoczęcia osiągania przychodów w trakcie roku podatkowego w
terminie pierwszej wpłaty na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (art. 12 ust. 6-8 Ustawy o
zryczałtowanym podatku dochodowym).
perium3830myszast@gmail.com
W przypadku, gdy rozliczamy się według skali podatkowej, oświadczenie o wyborze opodatkowania
całości przychodu/dochodu z najmu przez jednego z małżonków, podpisane przez oboje małżonków,
należy złożyć właściwemu naczelnikowi US najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy w roku podatkowym przychód ze wspólnej własności
(art. 8 ust. 3-5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Oświadczenie o wyborze rozliczania najmu przez jednego z małżonków często składa się razem z
oświadczeniem o wyborze formy rozliczania podatku od najmu (może to być jedno, wspólne
oświadczenie).
Oświadczenie nie ma oficjalnego druku, aczkolwiek niektóre urzędy skarbowe udostępniają wzory
takich oświadczeń (możemy, ale nie musimy, z nich skorzystać).
Uwaga – w przeciwieństwie do oświadczeń dotyczących wyboru formy opodatkowania czy też
kwartalnego rozliczania ryczałtu, oświadczenie o wyborze rozliczania najmu przez jednego z
małżonków, jeśli chcemy w kolejnym roku podatkowym rozliczać się podobnie, musimy złożyć
ponownie (i ponawiać je w każdym roku), w terminie do 20 stycznia danego roku (art. 8 ust. 5
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 12 ust. 8 Ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym).
Co ciekawe, w styczniu 2013 roku jeden z posłów złożył do Ministra Finansów interpelację w tej
sprawie (interpelacja nr 13793), pytając, czy nie lepiej zmienić prawa tak, żeby deklaracja o
opodatkowaniu całości przychodów przez jednego z małżonków obowiązywała „do odwołania”.
Dostał jednak odmowną odpowiedź.
perium3830myszast@gmail.com
Marcin zdecydował się na sposób rozliczania według skali podatkowej
Zgodnie z zasadami, Marcin, wybierając rozliczanie najmu prywatnego według skali podatkowej nie
ma obowiązku składania oświadczenia do US dotyczącego wyboru między zasadami ogólnymi i
ryczałtem. W ten sposób automatycznie rozlicza się według skali podatkowej. Z racji tego, że wybrał
rozliczanie według skali podatkowej, nie ma możliwości rozliczania się w trybie kwartalnym.
Zdecydował jednak, że wygodnie będzie, jeśli rozliczanie dochodu z najmu będzie dokonywała jedna
osoba. Złożył więc do naczelnika swojego urzędu skarbowego oświadczenie o wyborze
opodatkowania całości dochodów z najmu przez jednego z małżonków (czyli przez niego), podpisane
przez niego i jego żonę. Rozpoczęli najem w marcu (wtedy najemca wpłacił pierwszy czynsz), tak więc
mieli czas na złożenie tego oświadczenia do 20 kwietnia.
perium3830myszast@gmail.com
Patrycja zdecydowała się na sposób rozliczania ryczałtem
Chciałaby rozliczać się w trybie kwartalnym, ale, ze względu na to, że rozpoczęła najem w trakcie roku
podatkowego, nie miała możliwości złożenia oświadczenia o wyborze kwartalnego trybu rozliczania
ryczałtu. Ma jednak świadomość, że może zacząć rozliczać się kwartalnie od kolejnego roku
podatkowego.
perium3830myszast@gmail.com
10 Kaucja
Powszechną praktyką przy zawieraniu umowy najmu jest pobieranie od najemcy kaucji. Ma ona
służyć jako zabezpieczenie ewentualnych roszczeń z tytułu zniszczenia lokalu lub jego wyposażenia w
trakcie używania przez najemcę oraz zabezpieczenie wszelkich roszczeń finansowych.
Kaucja, tak naprawdę, jest najważniejszym, a często jedynym, sposobem zabezpieczenia
wynajmującego. Większość najemców, oczywiście, najchętniej by jej nie wpłacała, a jeśli już muszą,
to chcą, żeby była ona jak najmniejsza. Z kolei z punktu widzenia wynajmującego najlepiej by było,
gdyby była ona jak największa.
Moim zdaniem absolutnie nie akceptowalny jest brak kaucji – nie podpisuję umowy najmu, jeśli
najemca nie godzi się na wpłatę kaucji. Oddajemy mu przecież majątek o wartości, najczęściej,
kilkuset tysięcy złotych, tak więc zabezpieczenie w postaci kilkuset do kilku tysięcy złotych wydaje się
być wręcz za małe. Co więcej, traktuję rozmowę o kaucji jako jeden z elementów oceny
wiarygodności finansowej potencjalnego najemcy. Przykładowo, jeśli najemca od początku broni się
przed wpłaceniem kaucji albo próbuje ją rozłożyć na raty, nie decyduję się na podpisanie z nim
umowy. Jeśli ma on problem z wpłaceniem kaucji na samym początku (co oznacza, że nie ma tylu
wolnych środków na koncie), to może źle wróżyć jego możliwościom regularnego płacenia czynszu
najmu podczas trwania umowy.
Minimum (i, niestety, najpowszechniejszą praktyką) jest kaucja w wysokości jednego czynszu (z
uwzględnieniem wszystkich dodatkowych opłat np. za media). Standardem na wielu innych rynkach
jest kilkukrotność czynszu. Ja najczęściej staram się, żeby była ona wyższa niż równowartość jednej
opłaty miesięcznej, niemniej, przyznaję, nie jest to łatwe.
Dodatkowo, staram się nie określać w umowie wysokości kaucji poprzez porównanie jej do czynszu,
ale poprzez określenie konkretnej kwoty, wyższej od jednomiesięcznego czynszu co najmniej o
kilkaset złotych (takie podejście zostało uwzględnione we wzorze umowy opisywanym w rozdziale
11). Takie podejście pozwala, przynajmniej mentalnie, odciąć najemcę od traktowania kaucji jako
zapłaty czynszu najmu za ostatni miesiąc trwania umowy.
Właśnie takie podejście, czyli niepłacenie czynszu za ostatni miesiąc (ponieważ wynajmujący może go
pokryć z kaucji), jest dość częste wśród najemców. A zgoda na taką praktykę jest z kolei bardzo
częstym błędem po stronie wynajmującego. Należy pamiętać, że przeznaczenie kaucji jest inne – ma
ona, przede wszystkim, zabezpieczyć ewentualne roszczenia wynikające ze zniszczeń powstałych z
winy najemcy, a także z końcowego rozliczenia zużycia mediów. Mogą one wyjść na jaw już po
zakończeniu umowy i, jeśli pozbędziemy się kaucji poprzez niepobranie ostatniego czynszu, nie
będziemy mieli z czego pokryć należności. Z tego względu należy bardzo uważnie pilnować wpłaty
ostatniego czynszu przez najemcę.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 Ustawy o ochronie lokatorów, kaucja nie może przekraczać dwunastokrotności
miesięcznego czynszu za dany lokal, obliczonego według stawki czynszu obowiązującej w dniu
zawarcia umowy najmu. W przypadku umowy najmu okazjonalnego, maksymalna kaucja to
sześciokrotność miesięcznego czynszu (art. 19a ust. 4 Ustawy o ochronie lokatorów).
Zgodnie z art. 6 ust. 4 Ustawy o ochronie lokatorów, kaucja podlega zwrotowi w ciągu miesiąca od
dnia opróżnienia lokalu przez najemcę, po potrąceniu należności właściciela. Podobny termin
perium3830myszast@gmail.com
obowiązuje w przypadku umowy najmu okazjonalnego (art. 19a ust. 5 Ustawy o ochronie lokatorów).
Uwarunkowanie to zostało uwzględnione we wzorze umowy opisywanym w tym poradniku.
Dodatkowo, w Ustawie o ochronie lokatorów istnieje zapis mówiący o obowiązku waloryzacji kaucji.
Art. 6 ust. 3 mówi, że zwrot zwaloryzowanej kaucji następuje w kwocie równej iloczynowi kwoty
miesięcznego czynszu obowiązującego w dniu zwrotu kaucji i krotności czynszu przyjętej przy
pobieraniu kaucji, jednak w kwocie nie niższej niż kaucja pobrana. Oznacza to mniej więcej tyle, że
jeśli czynsz najmu w trakcie umowy najmu uległ podwyższeniu o 10%, to wynajmujący powinien
zwrócić najemcy pobraną kaucję powiększoną o 10%. Przyznam, że nie spotkałem się z przypadkami,
żeby wynajmujący stosowali się do tego zapisu, niemniej, gdy najemca będzie wymagał
zrewaloryzowanej kaucji, trudno mu będzie odmówić racji.
Jak rozliczyć kaucję od strony podatkowej?
Pobrana od najemcy kaucja nie jest przychodem tj. nie trzeba jej uwzględniać w przychodach,
niezależnie od tego, jaką formę opodatkowania przychodów z najmu stosujemy. Podobnie, jeśli
wypłacamy kaucję najemcy, nie możemy traktować tej wypłaty jako kosztu. Nie płacimy więc
podatku od najmu w związku z pobraniem kaucji. Oczywiście, jeśli będziemy trzymać kaucję na
oprocentowanym koncie bankowym, uzyskamy przychód z odsetek, jednak podatek od tego
przychodu najczęściej jest automatycznie pobierany przez bank i my nie musimy się o to martwić.
Niemniej, jeśli wypłacimy najemcy kaucję w niepełnej wysokości, ponieważ jej część przeznaczymy na
spłatę należności z tytułu zniszczeń, wtedy należy rozpoznać przychód w wysokości równej części
przeznaczonej na spłatę należności. Należy rozpoznać ten przychód w miesiącu, w którym
dokonaliśmy rozliczenia z najemcą, czyli najczęściej w ciągu miesiąca od opróżnienia lokalu przez
najemcę (bo taki termin rozliczenia kaucji narzuca Ustawa o ochronie lokatorów). Oczywiście, mogą
też wystąpić koszty np. naprawy zniszczeń spowodowanych przez najemcę, ale możemy je odliczyć
od dochodu, gdy odpowiednio je udokumentujemy, a także wybraliśmy odpowiednią formę
opodatkowania (szczegóły związane z odliczaniem kosztów opisałem w rozdziale 14).
perium3830myszast@gmail.com
11 Umowa najmu
Zawarta w dniu DZIEŃ MIESIĄC ROK roku w MIASTO Na początku każdej umowy należy określić datę i
pomiędzy miejsce jej zawarcia oraz strony umowy –
wynajmującego/wynajmujących
IMIONA NAZWISKO WYNAJMUJĄCEGO NR 1 (właściciela/właścicieli mieszkania) oraz
Miejsce zamieszkania: ULICA NUMER BUDYNKU/NUMER najemcę/najemców, wraz z podaniem
LOKALU, KOD POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ szczegółowych danych typu adres zamieszkania,
Nr i seria dokumentu tożsamości: NUMER I SERIA dokument tożsamości, PESEL, NIP.
DOKUMENTU TOŻSAMOŚCI Do umowy, jako jej strony, należy wpisywać
Numer PESEL: NUMER PESEL wszystkich wynajmujących – czyli np. jeśli
NIP: NIP właścicielami mieszkania są małżonkowie, oboje
powinni znaleźć się w umowie. W niektórych
i sytuacjach może być jednak inaczej tj. bardziej
opłacalne może być podpisanie umowy przez
IMIONA NAZWISKO WYNAJMUJĄCEGO NR 2 jednego z małżonków. Dotyczy to przypadków,
Miejsce zamieszkania: ULICA NUMER BUDYNKU/NUMER gdy w grę wchodzi rozliczanie VAT-u. Przyjmuje
LOKALU, KOD POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ się, że podatnikiem VAT jest ten małżonek, który
Nr i seria dokumentu tożsamości: NUMER I SERIA wykonuje czynności prawne opodatkowane tym
DOKUMENTU TOŻSAMOŚCI podatkiem, a więc ten, który jest stroną
Numer PESEL: NUMER PESEL transakcji (czytaj: podpisał umowę najmu
NIP: NIP dotyczącą należącego do niego niepodzielnie
majątku wspólnego). Natomiast jeżeli
Zwanym/zwanymi dalej Wynajmującym małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to
każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku
a od towarów i usług. W ten sposób możemy sami
zdecydować, który z małżonków rozliczy VAT.
IMIONA I NAZWISKO NAJEMCY NR 1 Jeśli podpiszemy umowę najmu we dwójkę,
Miejsce zamieszkania: ULICA NUMER BUDYNKU/NUMER każdy z małżonków rozliczy połowę VAT-u. Jeśli
LOKALU, KOD POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ umowę najmu podpisze jeden z małżonków, do
Nr i seria dokumentu tożsamości: NUMER I SERIA niego będzie należeć obowiązek rozliczenia
DOKUMENTU TOŻSAMOŚCI całości VAT-u. Najczęściej jest to ta sama osoba,
Numer PESEL: NUMER PESEL która rozlicza w całości podatek dochodowy na
NIP: NIP podstawie oświadczenia złożonego przez
perium3830myszast@gmail.com
małżonków do US (ale nie zawsze tak musi być).
i Szczegóły dotyczące rozliczania VAT-u znajdziesz
w rozdziale 13.3.
IMIONA I NAZWISKO NAJEMCY NR 2 W umowie powinni się także znaleźć wszyscy
Miejsce zamieszkania: ULICA NUMER BUDYNKU/NUMER najemcy np. jeśli najemcą jest małżeństwo, para
LOKALU, KOD POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ nie będąca małżeństwem lub grupa studentów.
Nr i seria dokumentu tożsamości: NUMER I SERIA Ułatwi to np. ewentualne dochodzenie roszczeń
DOKUMENTU TOŻSAMOŚCI – gdy najemca przestanie płacić, możemy
Numer PESEL: NUMER PESEL domagać się spłaty zobowiązań od więcej niż
NIP: NIP jednej osoby, przy czym od każdej możemy się
domagać spłaty w pełnej wysokości.
Zwanym/zwanymi dalej Najemcą Przy podpisywaniu umowy na pewno należy
sprawdzić zgodność danych najemcy podanych
o następującej treści: w umowie z danymi w dowodzie osobistym.
Dobrą praktyką jest sprawdzanie nie tylko
dowodu osobistego, ale również innego
dokumentu tożsamości np. prawa jazdy czy
paszportu. Nie można się również obrażać, jeśli
najemca poprosi o dokument tożsamości
wynajmującego – sprawdzenie tożsamości
drugiej strony umowy jest prawem obydwu
przystępujących do niej stron.
1. Wynajmujący oświadcza, ze przysługuje mu prawo W tej sekcji znajduje się dokładny opis
do lokalu mieszkalnego / lokali mieszkalnych / przedmiotu najmu, z zaznaczeniem, że jest on
budynku znajdującego(cych) się pod adresem: oddawany najemcy na cele mieszkaniowe (czyli
ULICA NUMER BUDYNKU/NUMER LOKALU, KOD np. nie może być wykorzystywany na cele jakiejś
POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ, działalności gospodarczej, ponieważ m.in. rodzi
łącznej powierzchni POWIERZCHNIA m2 i liczbie to dodatkowe obowiązki po stronie
pokoi: LICZBA POKOI oraz przypisanych miejsc wynajmującego oraz powoduje zmianę
parkingowych: M.PARKINGOWE zwanego(nych) wysokości podatku od nieruchomości). Oprócz
dalej Przedmiotem najmu. Prawo to przysługuje tego umieszczamy tutaj odniesienie do
Wynajmującemu w zakresie umożliwiającym protokołu przekazania przedmiotu najmu.
zawarcie niniejszej umowy. Powinien on zawierać dokładny spis
2. Wynajmujący oddaje do używania Najemcy przekazywanego najemcy wyposażenia oraz opis
Przedmiot najmu wraz z wyposażeniem opisanym stanu technicznego mieszkania, mebli i
w protokole przekazania, z przeznaczeniem urządzeń. Dodatkowo, możemy, przed oddaniem
wyłącznie na cele mieszkaniowe. Zmiana celu lokalu najemcy, wykonać po kilka zdjęć w
najmu wymaga uprzedniej pisemnej zgody każdym pomieszczeniu i każdego urządzenia (i
Wynajmującego. udostępnić je najemcy np. mailowo), żeby
3. Wynajmujący oświadcza, ze Przedmiot najmu jest zmniejszyć ewentualne wątpliwości dotyczące
wolny od wszelkich obciążeń na rzecz osób wyposażenia i stanu technicznego przy odbiorze
trzecich, które w jakikolwiek sposób mogłyby mieszkania.
utrudnić lub uniemożliwić wykonywanie Wynajmujący oświadcza również, że ma prawo
uprawnień Najemcy. do podpisania umowy dotyczącej tej
4. Najemca oświadcza, że stan techniczny i sanitarny nieruchomości. Ponownie, nie należy się
Przedmiotu najmu jest mu znany, nie budzi obrażać, jeśli najemca poprosi o jakiś dowód, że
zastrzeżeń i opisany jest szczegółowo wraz z jesteśmy właścicielami nieruchomości (akt
wyposażeniem i stanem tego wyposażenia w notarialny, wypis z księgi wieczystej). Wszystkich
protokole przekazania stanowiącym załącznik do najemców do tego zachęcam, żeby uniknąć
niniejszej umowy. sytuacji wynajęcia mieszkania (i wpłaty kaucji
oraz czynszu za pierwszy miesiąc) od kogoś, kto
nie miał prawa tego zrobić.
perium3830myszast@gmail.com
Czynsz najmu Czynsz najmu
5. Strony zgodnie ustalają wysokość miesięcznego W tej sekcji określamy wysokość czynszu najmu
czynszu najmu za wynajem Przedmiotu najmu na oraz sposób jego płatności – przelewem na
kwotę CZYNSZ NAJMU zł konto i/lub do rąk własnych wynajmującego
(słownie złotych: CZYNSZ NAJMU SŁOWNIE). (gotówką). Warto się zdecydować, czy chcemy
6. Czynsz płatny jest z góry do piątego dnia każdego przyjmować od najemcy płatności gotówką i,
miesiąca na rachunek Wynajmującego nr: jeśli nie, należy usunąć fragment mówiący o
NUMER KONTA WYNAJMUJĄCEGO płatności „do rąk własnych Wynajmującego”.
lub do rąk własnych Wynajmującego. Wpłata czynszu najmu wyłącznie na konto
wynajmującego jest jednym z możliwych
zwolnień z obowiązku rejestrowania obrotu przy
zastosowaniu kasy fiskalnej (patrz rozdział 12.3).
Ustawowym standardem jest płatność czynszu
do dziesiątego dnia miesiąca, niemniej warto
skrócić ten termin np. do piątego dnia miesiąca.
Daje to więcej czasu właścicielowi na reakcję,
gdyby najemca przestał płacić, a z drugiej strony
nie powinno być problemem dla najemcy, który,
najczęściej, i tak otrzymuje wypłatę pensji pod
koniec poprzedniego miesiąca.
Niektórzy właściciele zamieszczają w tej sekcji
również zapisy dotyczące rewaloryzacji
wysokości czynszu np. o stawkę inflacji
podawaną przez GUS.
7. Następujące opłaty są wliczone w czynsz najmu i, W tej sekcji umowy definiujemy, kto ponosi
jeżeli występują, Wynajmujący jest zobowiązany je różne opłaty dodatkowe np. ubezpieczenia,
ponosić: podatki od nieruchomości, z tytułu zarządzania
Ubezpieczenie, nieruchomością, wydatki na nieruchomość
Podatki od nieruchomości. wspólną, wywóz śmieci i nieczystości oraz opłaty
8. Dla uniknięcia wątpliwości strony ustalają, że do za media (CO, zimna i ciepła woda,
realizacji świadczenia z tytułu ubezpieczenia odprowadzanie ścieków, prąd, gaz). Tutaj każdy
Przedmiotu najmu uprawniony jest jedynie właściciel musi sam podjąć decyzję, które opłaty
Wynajmujący, a Wynajmujący nie ponosi są wliczone w czynsz najmu. Należy pamiętać, że
odpowiedzialności za rzeczy ruchome należące do zobowiązanie do pokrywania niektórych kosztów
Najemcy. przez wynajmującego zapisane w umowie jest
9. Oprócz czynszu najmu płaconego na rzecz jednym z argumentów uzasadniających
Wynajmującego, Najemca jest zobowiązany do odliczanie tych kosztów przez wynajmującego od
uiszczania opłat eksploatacyjnych związanych z dochodu w przypadku rozliczania podatków na
używaniem Przedmiotu najmu oraz opłat za zasadach ogólnych.
media. Są to: Proponowane obok zapisy definiują, że po
Opłaty z tytułu zarządzania stronie wynajmującego leży pokrywanie kosztów
nieruchomością, ewentualnych ubezpieczeń i podatku od
Wydatki na nieruchomość wspólną, nieruchomości, natomiast wszystkie pozostałe
Wywóz i usuwanie śmieci i nieczystości, opłaty eksploatacyjne oraz opłaty za media leżą
Inne opłaty pobierane przez wspólnotę po stronie najemcy. Przy czym, co bardzo ważne,
lub spółdzielnię lub firmę zarządzającą najemca pokrywa te opłaty za pośrednictwem
nieruchomością, w której znajduje się wynajmującego. W ten sposób wynajmujący ma
Przedmiot najmu, kontrolę, czy wszystkie opłaty, faktury czy
Centralne ogrzewanie, rachunki zostały opłacone, bo, w rzeczywistości,
Ciepła i zimna woda, otrzymuje środki pieniężne od najemcy i sam te
opłaty uiszcza, ale nie musi tych wpłat od
perium3830myszast@gmail.com
Odprowadzanie ścieków, najemcy traktować jako przychód. W przypadku
Energia elektryczna, opłacania podatków na zasadach ogólnych taki
Gaz, sposób rozliczenia jest wprawdzie neutralny dla
Inne media wykorzystywane w lokalu. dochodu (bo te wpłaty występują zarówno po
Powyższe opłaty eksploatacyjne Najemca pokrywa stronie przychodów jak i kosztów), ale w
w wysokości zdefiniowanej przez wspólnotę, przypadku opłacania podatku od najmu
spółdzielnię lub firmę zarządzającą ryczałtem taki sposób znacząco zmniejsza
nieruchomością, a opłaty za media w wysokości przychód, od którego płacimy podatek 8,5%.
określonej przez faktury/rachunki od dostawców Zagadnienia te zostały opisane w rozdziale 15.
mediów i według zużycia. Powyższe opłaty Dobrze jest w momencie podpisywania umowy
Najemca przekazuje za pośrednictwem pokazać najemcy, jakie stawki obowiązują w
Wynajmującego, w sposób analogiczny do sposobu przypadku poszczególnych mediów – prądu,
zdefiniowanego w pkt 6. Najemca przyjmuje do wody, ogrzewania i innych, aby później uniknąć
wiadomości, że powyższe opłaty są zmienne i jego zdziwienia, że częsta kąpiel w wannie czy
uzależnione m. in. od sezonu grzewczego, zużycia rozkręcanie ogrzewania na maksimum przy
ciepłej i zimnej wody, energii elektrycznej, gazu. otwartych oknach może tyle kosztować.
10. Kolejność przeznaczenia otrzymywanych od Można również zastrzec, że wszystkie inne
Najemcy kwot pieniężnych będzie następująca: opłaty, wynikające z umów podpisanych przez
odsetki za zwłokę w płatności i kara najemcę np. za dostęp do Internetu, płatną
umowna, o których mowa w pkt 13, telewizję, usługi telefoniczne, a także
koszty napraw leżących po stronie abonament RTV, ponosi najemca.
Najemcy,
nieuiszczone przez Najemcę opłaty
eksploatacyjne oraz opłaty za media,
czynsz najmu.
11. Opłaty wynikające z umów podpisanych przez
Najemcę z innymi podmiotami np. za dostęp do
Internetu, płatną telewizję, usługi telefoniczne, a
także abonament RTV, ponosi Najemca. Najemca
zapewni, że umowy te nie będą w żaden sposób
obciążać Wynajmującego.
Odsetki Odsetki
12. Za datę dokonania płatności uznaje się datę Jednym ze sposobów na nakłonienie najemcy do
uznania rachunku bankowego Wynajmującego lub, terminowego opłacania czynszu jest określenie
odpowiednio, dzień przekazania należności do rąk w umowie odsetek za zwłokę w płatnościach.
własnych Wynajmującego. Możemy pobierać odsetki ustawowe bądź
13. W przypadku zwłoki w płatności czynszu najmu samemu określić ich wysokość, pamiętając, że
i/lub innych należności wobec Wynajmującego nie powinny przekraczać czterokrotności stopy
wynikających z niniejszej umowy, Najemca jest kredytu lombardowego NBP.
obowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę w W przypadku, gdy pobieramy odsetki ustawowe,
ustawowej wysokości oraz kary umownej w dla kilkudniowego spóźnienia ich wysokość nie
wysokości 50 zł (słownie złotych: pięćdziesiąt) za przekroczy najczęściej kilku złotych. Nie jest to
każde opóźnienie. czasami kwota wystarczająco motywująca
14. Wszelkie dodatkowe koszty oraz konsekwencje najemców do dotrzymywania terminów, stąd,
wynikłe z opóźnień w dokonywaniu opłat przez dodatkowo, umowa zawiera zapis, że za każde
Najemcę obciążają Najemcę. opóźnienie obowiązuje kara umowna w
wysokości 50 zł (nawet, jeśli opóźnienie wynosiło
tylko jeden dzień).
Ponownie, warto się zdecydować, czy chcemy
przyjmować od najemcy płatności gotówką i,
jeśli nie, należy usunąć fragment mówiący o
„dniu przekazania należności do rąk własnych
Wynajmującego”.
perium3830myszast@gmail.com
Kaucja Kaucja
15. Strony ustalają kaucję w wysokości WYSOKOŚĆ W każdej umowie wynajmu powinna być
WPŁACONEJ KAUCJI zł określona kaucja zwrotna pobierana od najemcy.
(słownie złotych: WYSOKOŚĆ WPŁACONEJ KAUCJI Szczegóły związane z tym zagadnieniem zostały
SŁOWNIE). opisane w rozdziale 10.
16. Kaucja jest pobierana jako zabezpieczenie Umieszczam też zapis, że, gdy kaucja nie
ewentualnych roszczeń z tytułu zniszczenia lokalu zostanie wpłacona w całości, umowę uznaje się
w trakcie używania przez Najemcę oraz za nieważną.
zabezpieczenie wszelkich należności finansowych.
17. Kaucja zostanie wpłacona na rachunek
Wynajmującego nr:
NUMER KONTA WYNAJMUJĄCEGO
lub do rąk własnych Wynajmującego w dniu
podpisania umowy najmu. W przypadku, gdy
kaucja nie zostanie w całości wpłacona, niniejszą
umowę uznaje się za nieważną.
18. Kaucja, w wysokości uwzględniającej odliczenie
ewentualnych należności na rzecz Wynajmującego,
zostanie zwrócona niezwłocznie, nie później niż
miesiąc, po zakończeniu umowy najmu,
ostatecznym rozliczeniu należności oraz przejęciu
Przedmiotu najmu przez Wynajmującego.
19. Kaucja nie stanowi kwoty należnej z tytułu czynszu
najmu. Kaucja jest nieoprocentowana.
20. Najemca zobowiązuje się użytkować Przedmiot Ta sekcja przede wszystkim nakłada na najemcę
najmu z dbałością o jego stan sanitarny i obowiązek dbałości o przedmiot najmu oraz
techniczny. Najemca zobowiązuje się do przestrzegania zasad współżycia społecznego
korzystania ze wszelkich urządzeń i elementów (nie chcemy przecież mieć telefonów w środku
wyposażenia tylko zgodnie z instrukcją obsługi nocy, że nasz najemca urządził sobie głośną
oraz z zachowaniem zasad bezpieczeństwa. imprezę do rana w środku tygodnia). Ja
21. Najemca jest zobowiązany przeprowadzać w czasie dodatkowo określam, że koszty bieżącej
trwania stosunku najmu na własny koszt bieżącą eksploatacji i zużycia mieszkania i jego
konserwację i naprawy Przedmiotu najmu, wyposażenia ponosi najemca – w przeciwnym
niezbędne do zachowania Przedmiotu najmu w wypadku może się okazać, że po jego
stanie niepogorszonym, w szczególności drobne wyprowadzce trzeba ponieść wysokie koszty
naprawy podłóg, drzwi i okien, malowanie ścian, napraw, remontu, odnowienia. Wynajmujący zaś
podłóg oraz wewnętrznej strony drzwi odpowiada za naprawy i remonty o charakterze
wejściowych, jak również drobne naprawy generalnym. Najlepiej powyższe obowiązki
instalacji i urządzeń technicznych, zapewniających najemcy i wynajmującego wyraźnie przypomnieć
korzystanie ze światła, ogrzewania lokalu, dopływu przy podpisywaniu umowy.
i odpływu wody. Koszty bieżącej eksploatacji i Tutaj też określa się, że wynajmujący ma prawo
zużycia Przedmiotu najmu i jego wyposażenia dostępu do mieszkania, ale tylko w obecności
ponosi Najemca. najemcy. Wyjątkiem jest awaryjna sytuacja –
22. Najemca jest odpowiedzialny za wszelkie szkody w może to być np. pęknięta rura lub inna awaria,
Przedmiocie najmu i jego wyposażeniu powstałe z którą trzeba szybko usunąć, nawet jeśli najemcy
winy Najemcy w trakcie trwania stosunku najmu i nie ma domu, bo inaczej grozi to poważnymi
zobowiązuje się do przeprowadzenia na własny konsekwencjami.
koszt ich naprawy i przywrócenia do stanu z dnia Niektórzy właściciele określają też w tej sekcji,
przekazania Przedmiotu najmu, opisanego w czy w lokalu można palić i trzymać zwierzęta.
protokole przekazania. Każdy wynajmujący powinien samodzielnie
23. Remonty o charakterze generalnym obciążają podjąć decyzję (i ewentualnie wyciąć ten
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmującego. fragment umowy), ale prawda jest taka, że
24. Najemca zobowiązany jest poinformować palenie w mieszkaniu i trzymanie zwierząt
Wynajmującego niezwłocznie o konieczności najczęściej powoduje konieczność dużo
przeprowadzenia napraw i innych czynności, które częstszego odmalowywania mieszkania (w
zgodnie z obowiązującymi przepisami obciążają związku z tym wzrastają koszty jego utrzymania).
Wynajmującego. Czasami też dym papierosowy „przenika” ściany i
25. Najemca nie może bez pisemnej zgody sprzęty, tak, że późniejsze (po wyprowadzce
Wynajmującego użytkować Przedmiotu najmu najemcy) usunięcie specyficznego zapachu jest
odmiennie niż wynika to z treści niniejszej umowy bardzo trudne.
ani podnajmować czy oddawać osobom trzecim w
używanie.
26. Najemca zobowiązuje się do przestrzegania zasad
współżycia społecznego.
27. Najemca bez pisemnej zgody Wynajmującego nie
może dokonywać żadnych ulepszeń i adaptacji
Przedmiotu najmu.
28. W lokalu obowiązuje zakaz palenia papierosów i
innych substancji wytwarzających dym. W lokalu
obowiązuje zakaz trzymania zwierząt.
29. Najemca zobowiązany jest udostępnić
Wynajmującemu Przedmiot najmu do wglądu, przy
czym Wynajmujący może dokonać wglądu jedynie
w obecności Najemcy, po uprzednim ustaleniu
terminu. Najemca nie może bez uzasadnionej
potrzeby wymienić zamka bądź zamków do drzwi
wejściowych lokalu. W przypadku, gdy zaszła
uzasadniona potrzeba wymiany zamka lub
zamków, Najemca zobowiązuje się dostarczyć co
najmniej jeden klucz Wynajmującemu w ciągu 3
dni od dnia wymiany.
30. Wynajmujący zastrzega sobie prawo dostępu do
zajmowanego przez Najemcę Przedmiotu najmu w
przypadku zdarzeń losowych mogących w istotny
sposób zakłócić normalne funkcjonowanie
nieruchomości, w której znajduje się Przedmiot
najmu lub stworzyć zagrożenie dla mieszkańców
nieruchomości i sąsiedztwa.
31. Ponadto, Wynajmujący zastrzega sobie prawo
dostępu do zajmowanego przez Najemcę
Przedmiotu najmu w przypadku, gdy:
Najemca wykorzystuje Przedmiot najmu
w sposób niezgodny z umową lub jego
przeznaczeniem powodując jego
nadmierne niszczenie lub narusza normy
współżycia społecznego;
Najemca dopuszcza się zwłoki z zapłatą
czynszu najmu i/lub innych należności;
Wynajmujący stwierdzi, że uzyskanie
kontaktu z Najemcą w drodze osobistej
lub telefonicznej nie jest możliwe.
perium3830myszast@gmail.com
dnia DATA ZAKOŃCZENIA UMOWY. Po upływie przedmiot najmu najemcy) i koniec bądź zapis,
tego okresu umowa przestaje obowiązywać bez że umowa zawarta została na czas nieokreślony.
uprzedniego wypowiedzenia. Ze względów bezpieczeństwa preferuję
podpisywanie umów na czas określony
(najczęściej 12 miesięcy).
Rozwiązanie umowy i zwrot Przedmiotu najmu Rozwiązanie umowy i zwrot przedmiotu najmu
33. Każda ze stron może niniejszą umowę rozwiązać z Rozwiązanie umowy następuje z
zachowaniem jednomiesięcznego okresu jednomiesięcznym wypowiedzeniem (warto
wypowiedzenia, z zachowaniem formy pisemnej jednak pamiętać, że rozwiązanie umowy
pod rygorem nieważności. W takich przypadkach zawartej na czas określony może nastąpić tylko z
koniec umowy przypada na koniec miesiąca powodów wskazanych w umowie, tak więc ten
kalendarzowego następującego po miesiącu, w zapis jest istotny w przypadku umów na czas
którym zostało dostarczone wypowiedzenie. nieokreślony). Wyjątkiem są sytuacje specjalne,
34. Wynajmujący ma prawo rozwiązać umowę ze gdy najemca łamie warunki umowy, kiedy to
skutkiem natychmiastowym, z zachowaniem formy rozwiązanie umowy może nastąpić ze skutkiem
pisemnej pod rygorem nieważności, w natychmiastowym (czasami niektórzy
następujących przypadkach: dopuszczają również mailową formę rozwiązania
gdy Najemca, pomimo pisemnego umowy, aczkolwiek nie jestem pewien
upomnienia nadal używa lokalu w sposób skuteczności takiego kroku). Przykładem są
sprzeczny z umową lub niezgodnie z jego chociażby zaległości w płatnościach. Wiem, że
przeznaczeniem lub zaniedbuje niektórzy stosują nawet zapis, że umowa
obowiązki, dopuszczając do powstania automatycznie ulega rozwiązaniu po
szkód, lub niszczy urządzenia przekroczeniu terminu płatności czynszu o
przeznaczone do wspólnego korzystania więcej niż np. 5 dni.
przez mieszkańców albo wykracza w Stosuję również zapis, że, jeśli okres
sposób rażący lub uporczywy przeciwko obowiązywania umowy będzie krótszy niż 3
porządkowi domowemu lub nie miesiące, wpłacona kaucja przepada na rzecz
przestrzega zasad współżycia wynajmującego. Zmniejsza to ryzyko, że trafimy
społecznego, czyniąc uciążliwym na najemców, którzy nie są pewni, czy będą
korzystanie z innych lokali, lub mieszkać dłużej niż 3 miesiące albo z góry
gdy Najemca jest w zwłoce z zapłatą wiedzą, że pomieszkają tylko miesiąc lub dwa.
czynszu najmu i/lub innych należności, lub Dodatkowo, zamieszczam zapis umożliwiający mi
gdy Najemca wynajął, podnajął albo oddał pokazywanie mieszkania następnym
do bezpłatnego używania lokal lub jego potencjalnym najemcom w okresie
część bez wymaganej pisemnej zgody wypowiedzenia, aby skrócić okres pustostanu
właściciela. (który, jak wiadomo, oznacza dla wynajmującego
35. W przypadku, gdy całkowity okres obowiązywania stratę przychodów).
umowy będzie krótszy niż 3 (słownie: trzy) Ostatnio spotkałem się też z pomysłem, żeby,
miesiące, bądź gdy rozwiązanie umowy nie nastąpi przy podpisywaniu umowy najmu, najemca
w formie pisemnej, wpłacona przez Najemcę podpisywał od razu wypowiedzenie umowy, ale
kaucja przepada na rzecz Wynajmującego, za “in blanco”, czyli bez wpisanej daty, co może
wyjątkiem przypadków, gdy rozwiązanie umowy ułatwić zakończenie umowy w razie problemów.
przed upływem 3 miesięcy nastąpiło z winy Nie mam pewności co do “bezpieczeństwa
Wynajmującego. prawnego” takiego rozwiązania, ale na pewno
36. W okresie od dnia dostarczenia wypowiedzenia jest to ciekawe podejście.
umowy przez którąkolwiek ze stron do dnia, w
którym nastąpi zwrot Przedmiotu najmu, Najemca
jest zobowiązany umożliwić Wynajmującemu
prezentację Przedmiotu najmu kolejnym
potencjalnym najemcom, po uprzednim
każdorazowym ustaleniu terminu prezentacji z
Najemcą.
37. Najemca zobowiązuje się po zakończeniu najmu
zwrócić Przedmiot najmu wraz z jego kompletnym
perium3830myszast@gmail.com
wyposażeniem Wynajmującemu w należytym
stanie technicznym i sanitarnym, niepogorszonym
w stosunku do stanu z dnia przekazania
Przedmiotu najmu, opisanego w protokole
przekazania.
Inne Inne
38. Najemca wyraża zgodę na przetwarzanie swoich W tej sekcji znajdują się standardowe zapisy
danych osobowych przez Wynajmującego lub inne m.in. określające, że sądem rozstrzygającym
podmioty dla potrzeb związanych z realizacją ewentualne spory wynikające z tej umowy
niniejszej umowy. powinien być sąd właściwy dla miejsca
39. Wszelkie zmiany i uzupełnienia niniejszej umowy zamieszkania wynajmującego.
wymagają formy pisemnego aneksu pod rygorem Sugeruję, żeby liczbę egzemplarzy umowy
nieważności. określić na podstawie tego, ilu jest łącznie
40. Nieważność któregokolwiek zapisu umowy nie wynajmujących i najemców (czyli każdy najemca,
powoduje nieważności całej umowy. jeśli jest ich więcej niż jeden, powinien dostać
41. W sprawach nie uregulowanych postanowieniami swój egzemplarz).
niniejszej umowy mają zastosowanie przepisy
Kodeksu Cywilnego i inne obowiązujące
odpowiednie przepisy.
42. Wszelkie spory wynikłe na tle stosowania
postanowień niniejszej umowy rozstrzyga Sąd
właściwy dla miejsca zamieszkania
Wynajmującego.
43. Umowę niniejszą sporządzono w LICZBA
WYNAJMUJĄCYCH I NAJEMCÓW jednobrzmiących
egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron.
44. Dla celów związanych z realizacją niniejszej Ta sekcja określa adresy korespondencyjne
umowy, strony ustalają następujące adresy obydwu stron umowy. Warto zadbać, żeby dane
korespondencyjne: te były kompletne i aktualne.
Wynajmujący: ULICA NUMER
BUDYNKU/NUMER LOKALU, KOD Nie muszę chyba przypominać, że umowa jest
POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ nieważna, jeśli nie zostanie podpisana przez
e-mail: ADRES E-MAIL, tel.: NR TELEFONU wszystkie strony. Jeśli najemców jest więcej niż
Najemca: ULICA NUMER jeden, należy zadbać, żeby wszyscy podpisali się
BUDYNKU/NUMER LOKALU, KOD pod umową i parafowali każdą stronę umowy.
POCZTOWY MIEJSCOWOŚĆ
e-mail: ADRES E-MAIL, tel.: NR TELEFONU
45. Najemca zobowiązuje się niezwłocznie informować
Wynajmującego o zmianie danych wskazanych w
punkcie poprzednim, pod rygorem uznania
doręczenia pod ostatnio wskazany adres za
skuteczne.
Wynajmujący Najemca
perium3830myszast@gmail.com
Plik w formacie RTF zawierający wzór umowy najmu jest częścią pakietu dokumentów do
nabycia na stronie www.podatekodwynajmu.pl. Możesz go też otrzymać (nieodpłatnie),
zapisując się na newsletter na stronie www.wynajmistrz.pl.
perium3830myszast@gmail.com
12 Przychody
W przypadku, gdy wybraliśmy najem prywatny (czyli rozliczamy go jako odrębne źródło przychodów:
najem, podnajem, dzierżawa), przychody ujmuje się kasowo tj. stają się one podstawą obliczenia
przychodu/dochodu z najmu dopiero w momencie, gdy najemca rzeczywiście zapłaci (art. 11 ust. 1
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz art. 6 ust. 1a Ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym). Warto przypomnieć, że w przypadku, gdy rozliczamy najem poprzez
działalność gospodarczą, obowiązuje inna zasada – do obliczenia dochodu bierze się przychody
należne, nawet jeśli nie zostały zapłacone.
Powyższa zasada ma szczególne znaczenie, gdy nasz najemca przestanie płacić – jeśli rozliczamy
najem jako odrębne źródło przychodów (najem prywatny), nie musimy rozliczać niezapłaconych
przychodów. W przypadku, gdy rozliczamy najem przez działalność gospodarczą, nieuczciwy najemca
może narazić nas na konieczność zapłacenia podatku, nawet jeśli nie mamy pieniędzy z czynszu na
koncie.
Zasada kasowa oznacza też, że czynsz najmu zapłacony w danym miesiącu należy zaliczyć do
przychodów w tym miesiącu. Przykładowo, gdy otrzymaliśmy wpłatę czynszu od najemcy za maj w
drugim dniu maja, a potem sumienny najemca wpłacił nam czynsz za czerwiec nieco wcześniej tj. 31
maja, to obydwie wpłaty będą stanowić przychód w maju. Zapłacimy więc podatek za maj, obliczając
go z uwzględnieniem „podwójnego” przychodu.
Nie wszystkie otrzymane od najemcy wpłaty stanowią przychód. Nie jest nim m.in. otrzymana kaucja
(patrz rozdział 10), nie muszą też być płatności na poczet opłat administracyjnych i mediów (patrz
rozdział 15).
perium3830myszast@gmail.com
Par. 1 art. 87 Ordynacji podatkowej mówi: „Jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy
prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić
rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.”
Analizując ten zapis można by stwierdzić, że, jeśli nie prowadzi się działalności gospodarczej, tylko
traktuje się najem jako odrębne źródło przychodów, to nie ma obowiązku wystawiania rachunków,
nawet jeśli zażąda tego najemca. W ten sposób interpretuje ten zapis część specjalistów zajmujących
się tematem najmu. W takich przypadkach wynajmujący może wystawić najemcy tylko dowód
przyjęcia zapłaty np. KP (patrz rozdział 12.1). Będzie on, wraz z umową najmu, podstawą dla najemcy
do ewentualnego zaksięgowania najmu do poniesionych kosztów.
Z drugiej strony, wielu specjalistów podchodzi do artykułu 87 Ordynacji podatkowej, w kontekście
najmu, inaczej. Interpretują bowiem, że przez działalność gospodarczą na potrzeby tego artykułu
rozumie się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową
wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie
zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do
przedsiębiorców. W tej interpretacji najem jest więc działalnością gospodarczą (nawet jeśli jest to
najem prywatny i nie mamy zarejestrowanej działalności gospodarczej), co skutkuje obowiązkiem
wystawiania rachunków na żądanie najemcy pod rygorem odpowiedzialności karnej skarbowej.
W sytuacji, gdy polski system prawny serwuje nam tego rodzaju niepewność, mogę jedynie
zasugerować rozwiązanie bezpieczniejsze tj. gdy najemca zażąda rachunku, należy mu go po prostu
wystawić. Nie oznacza to dla nas dużo pracy, a pozwoli uniknąć ewentualnych dyskusji na temat
interpretacji Ordynacji podatkowej. O tym, kiedy i jak wystawić taki rachunek, piszę kilka akapitów
dalej.
W przypadku wynajmujących, którzy rozliczają najem przez zarejestrowaną działalność gospodarczą,
podejście do wystawiania dokumentów sprzedaży zależy od tego, czy wynajmujący jest czynnym
podatnikiem VAT. Wynajmujący, który nie jest czynnym podatnikiem VAT – wystawia rachunki, a
wynajmujący, który jest czynnym podatnikiem VAT – wystawia faktury.
Warto jednak pamiętać, że w przypadku, gdy prowadzimy sprzedaż na rzecz osoby fizycznej nie
prowadzącej działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, mamy obowiązek
ewidencjonowania tej sprzedaży na kasie fiskalnej – chyba że uzyskamy zwolnienie z tego obowiązku.
Jednym ze sposobów na zwolnienie z obowiązku ewidencji przychodów z najmu na kasie fiskalnej jest
m.in. ewidencja tych przychodów w całości poprzez rachunki. Więcej szczegółów na temat obowiązku
stosowania kasy fiskalnej znajdziesz w rozdziale 12.3.
perium3830myszast@gmail.com
Stosując się do powyższych zapisów Ordynacji podatkowej, należy jeszcze określić datę wykonania
usługi w przypadku najmu.
W sytuacji, gdy prowadzimy najem krótkoterminowy, a więc jest to usługa jednorazowa, za datę
wykonania usługi można przyjąć ostatni dzień pobytu gości w naszej nieruchomości. Niemniej,
najczęstszym przypadkiem są jednak umowy długoterminowe, dotyczące usługi ciągłej (od kilku
miesięcy do kilku lat). W przypadku, gdy mamy z najemcą podpisaną umowę na czas nieokreślony lub
na czas określony i umowa wskazuje podział rozliczeń na okresy, zwyczajowo przyjmuje się, że dla
danego okresu (miesiąca) data wykonania usługi to ostatni dzień okresu (miesiąca).
W przypadku, gdy mamy umowę na czas określony i umowa nie wskazuje podziału rozliczeń na
okresy, za datę wykonania usługi przyjmuje się ostatni dzień świadczenia usługi.
Marcin, pamiętając, że powinien to zrobić w ciągu 7 dni od zgłoszenia żądania przez najemcę,
wystawił następujący rachunek:
perium3830myszast@gmail.com
Pliki zawierające przykładowy rachunek dla Marcina oraz wzór rachunku są częścią pakietu
dokumentów do nabycia na stronie www.podatekodwynajmu.pl.
perium3830myszast@gmail.com
12.3 Czy przy wynajmie trzeba mieć kasę fiskalną
Zgodnie z art. 111 ust. 1 Ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na
rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są
obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas
rejestrujących. W skrócie oznacza to, że jeśli wynajmujesz mieszkanie bądź mieszkania na rzecz osób
fizycznych (a większość rynku wynajmu to właśnie ten przypadek), masz obowiązek korzystania z kasy
fiskalnej.
Art. 3 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z
obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących mówi, że zwalnia się z
obowiązku ewidencjonowania podatników, u których kwota obrotu na rzecz osób fizycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w
poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł. Jeśli zaś zaczęliśmy prowadzenie wynajmu w trakcie
poprzedniego roku podatkowego, to limit ten zmniejsza się proporcjonalnie do okresu wykonywania
tych czynności.
Art. 3 ust. 1 pkt 2 dotyczy podatników, którzy zaczęli wynajmować po 31 grudnia 2012 – wtedy limit
20 000 zł dotyczy przewidywanego obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności
gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w
danym roku podatkowym. Przykładowo, jeśli rozpoczęliśmy wynajem w lipcu, limit będzie wynosił
6/12 rocznego limitu, czyli 10 000 zł.
Jeśli więc z wynajmu dla osób fizycznych osiągamy nie więcej niż 20 000 zł rocznie, nie musimy
martwić się kasą fiskalną.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie
zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących zwalnia się z
obowiązku ewidencjonowania czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia, w którym to:
A art. 2 ust. 2 tego samego rozporządzenia nakłada jeszcze warunek, że zwolnienia z pozycji 21, 24 i
25 mają zastosowanie, jeżeli usługi w całości dokumentowane są fakturą.
perium3830myszast@gmail.com
Co ważne, za faktury uznaje się również rachunki, o których mowa w art. 87 i 88 Ordynacji
podatkowej. Potwierdził to Minister Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską nr 7140, a
także Izba Skarbowa np. w interpretacji podatkowej o sygnaturze IPPP2/443-1699/08-2/AZ.
Wystawianie rachunków uchroni nas więc przed obowiązkiem korzystania z kasy fiskalnej. O tym, jak
wystawiać rachunki, przeczytasz w rozdziale 12.2.
Ponownie, zgodnie z art. 2 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w
sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz
zgodnie z treścią pozycji 37 załącznika do tego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku
ewidencjonowania usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz
rolników ryczałtowych, jeżeli zapłaty za wykonaną czynność dokonano w całości za pośrednictwem
poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek
bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika,
jakiej konkretnie czynności dotyczyła.
Jeśli więc zadbamy o to, żeby najemca zawsze wpłacał czynsz na konto, prawidłowo opisując
przelew, kasa fiskalna nie powinna być problemem.
Niemniej, warto być świadomym tych wymagań i np. odmówić najemcy możliwości wpłaty czynszu
najmu gotówką, żeby uniknąć konieczności kupowania kasy fiskalnej. Wspominałem o tym w
rozdziale 11.1, sugerując, że czasami warto z umowy najmu usunąć zapis mówiący o możliwości
płatności czynszu najmu gotówką.
Pamiętajmy też, że opisane powyżej rozporządzenie definiuje zwolnienia na 2013 i 2014 rok. Można
się spodziewać, że pod koniec 2014 roku pojawi się kolejne rozporządzenie, ale lista zwolnień w nim
określona może być już węższa lub z mniejszymi limitami.
Roczny obrót z wynajmu w przypadku Marcina przekracza 20 000 zł, tak więc Marcin nie mógł
skorzystać z pierwszego zwolnienia. Nie miał też ochoty wystawiać zawsze rachunków (tylko w
sytuacji, gdy najemca go o to poprosił). Z tego względu zadbał o to, żeby najemca zawsze wpłacał
czynsz najmu na konto bankowe Marcina. Wytłumaczył najemcy również, w jaki sposób ma opisywać
każdy przelew. Wymagania te Marcin umieścił w umowie najmu, którą podpisał z najemcą
perium3830myszast@gmail.com
Patrycja skorzystała z pierwszego zwolnienia
Wiedziała, że jej przychody z wynajmu mieszkania nie przekroczą 20 000 zł rocznie (ani limitu
wyliczonego proporcjonalnie do okresu prowadzenia przez nią najmu), stąd stwierdziła, że nie musi
się martwić obowiązkiem korzystania z kasy fiskalnej.
perium3830myszast@gmail.com
13 Podatek od towarów i usług (VAT)
Jak już wspomniałem w rozdziale 8.2, niezależnie od tego, którą formę opodatkowania wybierzemy, z
punktu widzenia Ustawy o podatku od towarów i usług, najem jest działalnością gospodarczą i
podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czyli tzw. VAT-em. Jak mówi interpretacja
podatkowa o sygnaturze ILPP1/443-1103/11-2/NS, „najem jako usługa wymieniona w klasyfikacjach
wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, wypełnia określoną w art. 15 ust. 2
ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów
zarobkowych, bez względu na to czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej,
czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób
fizycznych.”.
perium3830myszast@gmail.com
Jeśli z tytułu indywidualnej działalności gospodarczej nie rozliczamy VAT, bo korzystamy ze
zwolnienia podmiotowego, to uzyskane przychody z najmu wliczają się do limitu tego zwolnienia.
Mogą więc sprawić, że limit zostanie przekroczony i będzie trzeba zarejestrować się na potrzeby tego
podatku i rozliczyć VAT od wszystkich uzyskiwanych obrotów (z działalności gospodarczej i najmu).
Zgodnie z art. 113 ust. 13 punkt 3 Ustawy o podatku od towarów i usług, osoby, które nie mają
miejsca zamieszkania lub siedziby działalności gospodarczej w Polsce, nie mogą skorzystać ze
zwolnienia podmiotowego.
perium3830myszast@gmail.com
13.4 Rozliczanie VAT
W sytuacji, gdy jesteśmy zmuszeni do rozliczania VAT-u, ponieważ np. uzyskujemy przychody z
wynajmu lokali użytkowych (opodatkowanego stawką 23%) i nie skorzystaliśmy ze zwolnienia
podmiotowego, dojdą nam pewne obowiązki:
Rejestracja VAT – zgłoszenie rejestracyjne składamy na formularzu VAT-R, wraz z opłatą
rejestracyjną 170 zł, naczelnikowi US właściwego według miejsca wykonywania działalności. W
przypadku, gdy dokonujemy czynności opodatkowane VAT-em na terenie więcej niż jednego US,
wybieramy urząd według miejsca zamieszkania.
Prowadzenie ewidencji sprzedaży i zakupu, umożliwiającej sporządzenie deklaracji VAT.
Składanie deklaracji VAT-7 na podstawie prowadzonej ewidencji sprzedaży i zakupu,
odprowadzanie podatku do US, a w sytuacji, gdy mamy nadwyżkę podatku naliczonego nad
należnym – przenoszenie na następny okres bądź ubieganie się o zwrot z US.
Dla wyjaśnienia wszelkich wątpliwości, przypominam, że, aby rozliczać VAT, nie trzeba prowadzić
działalności gospodarczej. Można rozliczać najem jako odrębne źródło przychodów (najem prywatny)
w świetle Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub Ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym, a jednocześnie rozliczać VAT (być czynnym podatnikiem VAT w świetle Ustawy o
podatku od towarów i usług).
perium3830myszast@gmail.com
14 Koszty
perium3830myszast@gmail.com
Lista rodzajów kosztów, które można odliczyć od dochodu z najmu, jest dość spora (nie jest to lista
wyczerpująca):
Media (o ile nie ponosi tego kosztu najemca), także, gdy lokal stoi pusty
Czynsz płacony spółdzielni czy wspólnocie mieszkaniowej (o ile nie ponosi go najemca), także gdy
lokal stoi pusty
Podatek od nieruchomości
Obsługa prawna i księgowa
Doradztwo podatkowe
Opłaty pocztowe i bankowe związane z opłatami wynikającymi z najmu
Prace porządkowe
Konserwacja i remont wynajmowanych nieruchomości
Odsetki od kredytu, poniesione po oddaniu nieruchomości na wynajem
Materiały biurowe
Narzędzia
Pozyskanie najemcy np. ogłoszenia prasowe czy internetowe, prowizja agencji pośredniczącej w
wynajmie
Koszt firmy zarządzającej mieszkaniem (o ile z usług takiej firmy korzystasz)
Wynagrodzenia pracowników
Wyposażenie niezbędne do funkcjonowania jako wynajmowany lokal
Amortyzacja
Ubezpieczenie
Okresowe przeglądy techniczne
Inne koszty związane z wynajmowanymi nieruchomościami
perium3830myszast@gmail.com
kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań
grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym,
administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar
wierzytelności odpisanych jako przedawnione
odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych
kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności
oraz napojów, w tym alkoholowych
składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa
naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od
pożyczek (kredytów).
14.4 Amortyzacja
Amortyzacja to pieniężny wyraz stopniowego zużywania się trwałych składników majątku
wykorzystywanych w działalności gospodarczej, wynajmowanych i dzierżawionych. Jest elementem
kosztów uzyskania przychodów. Zużycie oblicza się stosując stawki procentowe lub kwotowe zależne
od wartości początkowej amortyzowanego składnika majątku, okresu jego używania i metody
amortyzacji.
Amortyzacja nie jest kosztem gotówkowym tj. nie musimy jej co miesiąc płacić, natomiast, w
przypadku, gdy rozliczamy się według skali podatkowej, możemy dzięki niej obniżyć dochód, a więc
konieczny do zapłacenia podatek. W przypadku, gdy przejdziemy na ryczałt, nasze środki trwałe nadal
podlegają amortyzacji, ale nie zmniejsza ona podatku (który przy ryczałcie zależy od przychodu, a nie
dochodu).
Warto też mieć świadomość, że nie mamy obowiązku amortyzować naszych mieszkań. Art. 22c pkt 2
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi: „Amortyzacji nie podlegają budynki
mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej
działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli
podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu”
perium3830myszast@gmail.com
14.4.1 Amortyzacja przy rozliczaniu według skali podatkowej
W najmie stanowiącym odrębne źródło przychodów (czyli najmie prywatnym):
zgodnie z art. 22a ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji
podlegają tylko te budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością, które są
wynajmowane, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone
we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o
przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok. Są one zwane środkami trwałymi.
zgodnie z art. 22b ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji
podlegają spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do
lokalu użytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, o
przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, oddane przez niego do używania na
podstawie umowy najmu. Są one zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
Nie można więc zaliczyć w koszty amortyzacji lokalu, który nie stanowi własności wynajmującego (z
wyjątkiem leasingu kapitałowego) np. gdy syn wynajmuje mieszkanie ojca. Syn może jednak wynająć
mieszkanie od ojca, płacić mu czynsz i zaliczać go w koszty. Ojciec w takiej sytuacji zaliczy w koszty
odpisy amortyzacyjne. W najmie stanowiącym odrębne źródło przychodów nie można także
amortyzować rzeczy, które są wykorzystywane podczas prowadzenia najmu (ale nie wynajmowane)
np. samochodu, narzędzi, komputera.
Amortyzacji nie podlegają również grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów (art. 22c pkt 1
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
perium3830myszast@gmail.com
W razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób za wartość
początkową uważa się wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo
umowa o nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości.
W razie wytworzenia we własnym zakresie (czyli w przypadku, gdy wybudujemy sami
wynajmowaną nieruchomość np. dom) za wartość początkową uważa się koszt
wytworzenia. Z kolei, jak mówi art. 22g ust. 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych, za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do
wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych usług
obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi i inne koszty dające się zaliczyć
do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu wytworzenia nie zalicza się wartości
własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, kosztów ogólnych zarządu,
kosztów sprzedaży oraz pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w
szczególności odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji
naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
W przypadku, gdy nie jesteśmy w stanie ustalić kosztu wytworzenia, o którym mowa
powyżej, wartość początkową środków trwałych ustala się w wysokości określonej z
uwzględnieniem cen rynkowych, przez biegłego, powołanego przez podatnika (art. 22g ust.
9 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Oprócz powyższych sposobów, zawsze możemy ustalić wartość początkową w sposób
uproszczony tj. zgodnie z art. 22g ust. 10 Ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych:
„Podatnicy mogą ustalić wartość początkową budynków mieszkalnych lub lokali
mieszkalnych: wynajmowanych, wydzierżawianych […] przyjmując w każdym roku
podatkowym wartość stanowiącą iloczyn metrów kwadratowych wynajmowanej,
wydzierżawianej lub używanej przez właściciela powierzchni użytkowej tego budynku lub
lokalu i kwoty 988 zł, przy czym za powierzchnię użytkową uważa się powierzchnię przyjętą
dla celów podatku od nieruchomości”. Przy obecnych cenach nieruchomości, ten sposób
ustalenia wartości początkowej daje najczęściej najniższą kwotę, stąd nie jest to metoda
często stosowana. Wybór należy do nas tj. możemy ją zastosować niezależnie od tego, czy
mamy określoną cenę nabycia czy koszt wytworzenia lokalu.
W przypadku, gdy się na nią zdecydujemy, odpada nam obowiązek wprowadzenia danej
nieruchomości do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych (art.
22n ust 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Niemniej, stawka amortyzacji
w metodzie uproszczonej zawsze wynosi 1,5% rocznie. Należy podkreślić, że możemy
zastosować metodę uproszczoną tylko dla lokali mieszkalnych (czyli nie dla np. użytkowych).
Jak widać, ustalenie wartości początkowej zależy od wielu czynników – sposobu, w jaki weszliśmy w
posiadanie nieruchomości, dokumentów, które posiadamy, a także naszego wyboru (bo zawsze
możemy wybrać metodę uproszczoną). Niemniej, należy zwrócić uwagę na szczegóły np. gdy nie
możemy ustalić ceny nabycia, możemy lokal wycenić samodzielnie, a gdy lokal został przez nas
wybudowany (wytworzony we własnym zakresie) i nie możemy ustalić kosztu wytworzenia, musimy
powołać biegłego.
Istotne jest, żeby wartość początkową prawidłowo ustalić, ponieważ będzie to wpływać na wysokość
naszego dochodu przez wiele lat, a amortyzacja określona niezgodnie z przepisami nie stanowi kosztu
uzyskania przychodu.
perium3830myszast@gmail.com
14.4.1.2 Stawki amortyzacji
Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z pewnymi wyjątkami (np. we wspomnianej
wcześniej metodzie uproszczonej – patrz rozdział 14.4.1.1 – albo w przypadku stosowania
indywidualnych stawek amortyzacyjnych – patrz rozdział 14.4.1.3), dokonuje się przy zastosowaniu
rocznych stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek amortyzacyjnych (art. 22i ust. 1
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Wykaz ten jest załącznikiem do Ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych. Najważniejsze stawki z tego załącznika to:
Należy zwrócić uwagę, że nieruchomość można uznać za ulepszoną, jeżeli wydatki poniesione na
przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację spowodowały wzrost wartości
użytkowej. Nie możemy zatem stosować indywidualnych stawek amortyzacyjnych, jeśli poniesione
przez nas wydatki związane były z remontem i nie doprowadziły do ulepszenia nieruchomości.
Zgodnie z art. 22j ust. 1 pkt 3 tej samej ustawy okres amortyzacji dla takich budynków (lokali) nie
może być krótszy niż 10 lat.
Dodatkowo, art. 22j ust. 1 pkt 4 tej samej ustawy mówi, że „dla budynków (lokali) niemieszkalnych,
dla których stawka amortyzacyjna z Wykazu stawek amortyzacyjnych wynosi 2,5 % – 40 lat
pomniejszone o pełną liczbę lat, które upłynęły od dnia ich oddania po raz pierwszy do używania do
dnia wprowadzenia do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
prowadzonej przez podatnika, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat.”.
Indywidualne stawki amortyzacyjne, o ile nasza nieruchomość spełnia warunki skorzystania z tego
udogodnienia, są bardzo korzystne, gdyż pozwalają, w przypadku, gdy rozliczamy się według skali
podatkowej (na zasadach ogólnych), często zminimalizować bądź wręcz obniżyć do zera, płacone
perium3830myszast@gmail.com
podatki od najmu. Okres amortyzacji równy 10 lat oznacza, że co roku możemy odliczyć od dochodu
bezgotówkowy koszt w wysokości 10% wartości początkowej mieszkania. Warto też zwrócić uwagę,
że ustawa mówi, że okres nie może być krótszy niż 10 lat, może być natomiast dłuższy np. 15, 20 lub
25 lat. Należy więc oszacować, jakie przychody będziemy uzyskiwać, jakie koszty ponosić (patrz
rozdział 8.4) i tak dopasować okres amortyzacji, żeby zbliżyć dochód do zera, ale niekoniecznie
generować straty. Może się wtedy okazać, że wystarczy nam okres amortyzacji o długości np. 12,5
roku (8% rocznie), a nie 10 lat. Wtedy będziemy mogli naszą nieruchomość dłużej amortyzować i
dłużej cieszyć się minimalnym podatkiem.
Należy jednak pamiętać, że indywidualnie ustalonej stawki amortyzacji nie będziemy mogli później
zmienić. Wprawdzie art. 22i ust. 5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na
obniżanie stawek amortyzacyjnych, ale możliwość ta dotyczy wyłącznie stawek podanych w Wykazie
stawek amortyzacyjnych (będącym załącznikiem do ustawy), wspomnianych w rozdziale 14.4.1.2.
Stawka amortyzacyjna ustalona indywidualnie zgodnie z art. 22j ust. 1 Ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych nie jest więc objęta tą możliwością wynikającą z art. 22i ust. 5
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Inaczej mówiąc, metoda indywidualnych stawek
amortyzacyjnych jest inną metodą amortyzacji, a możliwość zmiany stawki amortyzacyjnej możliwa
jest tylko przy stosowaniu metody określonej w art. 22i ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych, tj. przy stosowaniu stawek wynikających z Wykazu stawek amortyzacyjnych.
Przykład można znaleźć m.in. w interpretacji podatkowej o sygnaturze ILPB1/415-1244/10-2/AMN.
Z tego powodu indywidualną stawkę amortyzacji należy wybrać naprawdę uważnie i przy
wspomnianej minimalizacji dochodu uwzględnić np. to, że w przyszłości (za kilka lat) czynsz najmu
może wzrosnąć (chociażby o poziom inflacji), a nasze koszty (chociażby odsetki od kredytu) mogą ulec
zmniejszeniu. Może więc okazać się, że warto stawkę amortyzacji ustalić nieco wyższą, tak, że w
pierwszych latach będziemy mieć podatkową stratę, a w kolejnych minimalny dochód.
Niestety, indywidualnych stawek amortyzacyjnych nie można zastosować w przypadku
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, a także spółdzielczego prawo do
lokalu użytkowego i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Prawa te są,
zgodnie z art. 22b ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczane do wartości
niematerialnych i prawnych. A wspomniany wyżej art. 22j tej samej ustawy, mówiący o możliwości
zastosowania amortyzacji „przyspieszonej” nie ma zastosowania do wartości niematerialnych i
prawnych a jedynie do środków trwałych. Przykład można znaleźć w interpretacjach podatkowych o
sygnaturach IBPBII/2/415-1189/09/AK lub ITPB1/415-42/12/PSZ.
perium3830myszast@gmail.com
Zgodnie z art. 22h ust. 4 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odpisów
amortyzacyjnych możemy dokonywać w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co
kwartał, albo jednorazowo na koniec roku podatkowego. Ten sam artykuł ww. Ustawy mówi również,
iż „Suma odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji,
nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od wprowadzenia ich do
ewidencji (wykazu) do końca tego roku podatkowego.” Oznacza to mniej więcej tyle, że jeśli
zaczęliśmy amortyzację w trakcie roku podatkowego, to do kosztów uzyskania przychodu wliczamy
tylko odpowiednią część rocznej amortyzacji np. zaczynając amortyzację w październiku, możemy
odliczyć tylko ¼ rocznej kwoty amortyzacji (za okres październik – grudzień, czyli jeden kwartał).
Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środka trwałego lub wartości
niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w
którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w
którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w
którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór (art. 22h ust. 1 pkt 1
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Przypominam, że art 22i ust. 5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala nam
również na czasowe obniżenie stawki amortyzacyjnej: „Podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie
stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się
począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego
miesiąca każdego następnego roku podatkowego.”.
Zwracam jednak uwagę, że jest to możliwe tylko dla stawek z Wykazu stawek amortyzacyjnych, a
więc np. nie można tego artykułu zastosować do indywidualnych stawek amortyzacyjnych (patrz
rozdział 14.4.1.3).
nie uznawać tego składnika majątku za środek trwały lub wartość niematerialną i prawną.
Wydatki poniesione na jego nabycie stanowią wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu
oddania go do używania (art. 22d ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
uznać ten składnik majątku za środek trwały lub wartość niematerialną i prawną i zamortyzować
go jednorazowo w miesiącu oddania go do używania, albo w miesiącu następnym (art. 22f ust. 3
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych);
uznać ten składnik majątku za środek trwały lub wartość niematerialną i prawną i zamortyzować
go tak jak każdy inny środek trwały o wartości początkowej przewyższającej 3500 zł np. liniowo
(art. 22f ust. 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W praktyce najczęściej stosuje się sposób pierwszy tj. wydatki na taki składnik majątku (o wartości
nie przekraczającej 3500 zł) np. kuchnię, lodówkę traktuje się jako koszty uzyskania przychodu w
miesiącu oddania go do używania.
perium3830myszast@gmail.com
14.4.1.6 Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
Z amortyzacją związane jest prowadzenie ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych. Tak naprawdę, ustawodawca nie określił jasno, czy prowadzenie ewidencji w najmie jest
obowiązkowe. Art. 22n ust. 6 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mówi, że w razie
braku ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonywane odpisy
amortyzacyjne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Z drugiej strony, art. 22n ust. 2 tej samej
ustawy mówi, że obowiązek ten dotyczy podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i
rozchodów. Niemniej, nawet jeśli zinterpretujemy to, że prowadzenie ewidencji w przypadku najmu
nie jest obowiązkowe, na pewno warto, mimo wszystko, to robić, chociażby po to, żeby ułatwić sobie
prawidłowe wyliczenie kosztów amortyzacji.
Elementy, które powinna zawierać ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych określa art. 22n ust. 2 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
1. liczbę porządkową;
2. datę nabycia;
3. datę przyjęcia do używania;
4. określenie dokumentu stwierdzającego nabycie;
5. określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej;
6. symbol Klasyfikacji Środków Trwałych;
7. wartość początkową;
8. stawkę amortyzacyjną;
9. kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania
tych odpisów, w tym także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do
ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony;
10. zaktualizowaną wartość początkową;
11. zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych;
12. wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową;
13. datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia.
Przypominam, że, zgodnie z art. 22n ust 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie
ma obowiązku wprowadzenia nieruchomości mieszkalnej do ewidencji środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych, jeśli jej wartość początkowa została określona w sposób uproszczony tj.
zgodnie z art. 22g ust. 10 Ustawy o podatku dochodowym osób fizycznych (ale stawka amortyzacji w
metodzie uproszczonej zawsze wynosi 1,5% rocznie).
Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w
ewidencji najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania (art. 22n ust 4 Ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych).
Ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych może przybrać bardzo różną
formę np. wypełnionej ręcznie książki ze wzorem ewidencji, wydrukowanej tabeli (czy tabelek) z
komputera, wypełnionych ręcznie; kartki z ręcznie narysowaną i wypełnioną tabelą, byle zawierała
ona odpowiednie dane.
perium3830myszast@gmail.com
Marcin rozlicza podatki od wynajmu według skali podatkowej, zaczął więc prowadzić
ewidencję środków trwałych
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT: Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
Wartość początkowa:
Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Wartość ulepszenia:
Zaktualizowana wartość początkowa:
2
Stawka amortyzacyjna: Odpisy za dany rok: - Odpisy narastająco: Zaktualizowana kwota odpisów:
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT: Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
Wartość początkowa:
Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Wartość ulepszenia:
Zaktualizowana wartość początkowa:
3
Stawka amortyzacyjna: Odpisy za dany rok: - Odpisy narastająco: Zaktualizowana kwota odpisów:
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT: Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
Wartość początkowa:
Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Wartość ulepszenia:
Zaktualizowana wartość początkowa:
4
Stawka amortyzacyjna: Odpisy za dany rok: - Odpisy narastająco: Zaktualizowana kwota odpisów:
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Strona nr: 1
Jak stwierdził dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w treści powyższej interpretacji: „Z treści art.
22a [Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych] wynika, że odpisy amortyzacyjne od
wynajmowanego lokalu mieszkalnego, stanowią koszt uzyskania przychodu w trakcie trwania umowy
najmu, bowiem brak najemcy powoduje, że dany środek trwały nie zużywa się w kategoriach prawno-
podatkowych. Zatem gdy środek trwały nie jest przedmiotem najmu odpisy amortyzacyjne
dokonywane od tego środka nie powinny być uznane za koszty uzyskania przychodów.
perium3830myszast@gmail.com
Jednakże w świetle […] art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy
podkreślić, że skoro kosztem uzyskania przychodu mogą być wszelkie wydatki poniesione w celu
zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby przynosiło ono dochody w przyszłości, to
w przypadku czasowego zaprzestania wynajmu lokalu (budynku), jeżeli Wnioskodawca w istocie
udowodni, że czynił starania dla pozyskania najemców, czyli nie zrezygnował z najmu odpisy
amortyzacyjne dokonane w tym okresie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.”
Zapisów dotyczących środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje się w
wykazie najpóźniej w miesiącu przyjęcia ich do używania (art. 14 ust. 3 powyższego rozporządzenia).
Podatnik jest obowiązany zbroszurować wykaz i kolejno ponumerować jego karty (art. 14 ust. 4
powyższego rozporządzenia).
Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych może przybrać bardzo różną
formę np. wypełnionej ręcznie książki ze wzorem wykazu, wydrukowanej tabeli (czy tabelek) z
komputera, wypełnionych ręcznie; kartki z ręcznie narysowaną i wypełnioną tabelą; tekstu bez żadnej
tabelki, byle zawierał on odpowiednie dane.
Patrycja rozlicza podatki od wynajmu ryczałtem, stworzyła więc wykaz środków trwałych
Wynajmowane mieszkanie Patrycja odziedziczyła po swojej babci, tak więc jako dokument
stwierdzający nabycie podała orzeczenie stwierdzenia nabycia spadku, a wartość początkową
określiła, zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 3 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako
perium3830myszast@gmail.com
wartość rynkową mieszkania z dnia nabycia spadku. Patrycja wynajmuje tylko jedno mieszkanie, tak
więc w tabeli wypełniła tylko jedną pozycję.
Wykaz środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych
Podatnik Patrycja Jagielska Rok 2013
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
1 l utego 2013 Loka l mi es zka l ny Wartość początkowa 80 000,00
1 Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Zaktualizowana wartość początkowa 80 000,00
1 ma ja 2013 Orzeczeni e s twi erdzeni a na byci a s pa dku Stawka amortyzacyjna 1,5%
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
Wartość początkowa
2 Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Zaktualizowana wartość początkowa
Stawka amortyzacyjna
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
Wartość początkowa
2 Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Zaktualizowana wartość początkowa
Stawka amortyzacyjna
L.p. Data nabycia Składnik majątku Symbol KŚT Data i przyczyna likwidacji/data zbycia Uwagi
Wartość początkowa
2 Data przyjęcia do używania Dokument nabycia Zaktualizowana wartość początkowa
Stawka amortyzacyjna
Strona nr 1
W razie zmiany formy opodatkowania (np. z zasad ogólnych) na ryczałt, jeżeli prowadziliśmy
ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, prowadzimy ją dalej zamiast
wykazu, ponieważ właściwie prowadzona ewidencja środków trwałych oraz wartości niematerialnych
i prawnych zawiera wszystkie elementy niezbędne w ryczałcie ewidencjonowanym (art. 14 ust. 6
Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia ewidencji
przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych).
perium3830myszast@gmail.com
mieszkania, które wynajmujemy, spełnienie tego warunku wydaje się dość proste. Niemniej,
ciężar wskazania tego związku spoczywa na podatniku.
są faktycznie zapłacone, gdyż art. 23 ust. 1 pkt 32 tej samej ustawy mówi, że nie uważa się za
koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od
zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Fakt, że nie możemy uznać za koszt
uzyskania przychodów odsetek, których nie zapłaciliśmy, wydaje się być zrozumiały. Koszty
odsetek rozliczamy w dniu faktycznej ich zapłaty.
nie zwiększają kosztów inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji, gdyż art. 23 ust. 1 pkt
33 mówi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek, prowizji i różnic
kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych
inwestycji. „W koszty” możemy więc wpuścić odsetki zapłacone od momentu przekazania
lokalu do używania (patrz również interpretacja podatkowa o sygnaturze ITPB1/415-
787b/11/WM).
Kredyty waloryzowane kursem waluty obcej, które były bardzo popularne na polskim rynku
w okresie boomu nieruchomościowego kilka lat temu. Wszystko wskazuje na to, że kredyty
waloryzowane (denominowane lub indeksowane) kursem waluty obcej są kredytami w
złotówkach, a nie w walucie. Ich spłata jest natomiast zależna od kursu waluty, na podstawie
którego liczona jest wysokość rat w złotówkach. Można wyróżnić dwa rodzaje kredytów
waloryzowanych kursem waluty obcej:
o Kredyt denominowany kursem waluty obcej – udzielany i spłacany w złotówkach, ale
wysokość kredytu w umowie jest określona w walucie obcej. Kredytobiorca
otrzymuje kwotę w złotówkach, wyliczoną na podstawie kwoty kredytu przeliczonej
na złotówki według kursu z dnia wypłaty. Oznacza to, że kredytobiorca może, ze
względu na wahania kursu waluty, otrzymać w dniu wypłaty inną kwotę w
złotówkach niż ta, o której była mowa w dniu podpisania umowy kredytowej.
o Kredyt indeksowany kursem waluty obcej – udzielany i spłacany w złotówkach, a
wysokość kredytu w umowie jest określona również w złotówkach. Przeliczenie na
walutę obcą następuje w dniu wypłaty, według kursu z dnia wypłaty. Kredytobiorca
otrzymuje wtedy w złotówkach dokładnie taką kwotę, o której była mowa w dniu
podpisania umowy.
perium3830myszast@gmail.com
Kredyty waloryzowane (denominowane lub indeksowane) kursem waluty obcej, których
spłaty (kapitału i odsetek), na podstawie tzw. ustawy antyspreadowej (Ustawa z dnia 29
lipca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw), dokonujemy
w walucie obcej.
Kredyty w walucie obcej – udzielane i spłacane w walucie obcej.
W przypadku wymienionych wyżej rodzajów kredytów powstaje bardzo istotne pytanie: jaki koszt
raty wyrażony w złotówkach możemy uznać za koszt uzyskania przychodu, czy też jaki kurs waluty
zastosować przy przeliczaniu rat na złotówki na cele rozliczenia podatku.
Pierwszym krokiem do prawidłowego rozliczenia kosztów związanych z kredytem zaciągniętym na
zakup wynajmowanego lokalu jest określenie, jaki to kredyt:
Waloryzowany,
perium3830myszast@gmail.com
Warto zwrócić uwagę, że art. 23 ust. 1 pkt 8 dotyczy wszystkich, natomiast art. 14 ust. 2 pkt 7g
wydaje się dotyczyć wyłącznie przychodów z działalności gospodarczej. Wydaje mi się, że konieczność
uznawania przychodu tylko dla osób prowadzących działalność gospodarczą mogła być przeoczeniem
ustawodawcy.
Tak więc dla kredytów waloryzowanych jako koszt bierzemy odsetki faktycznie spłacone w
złotówkach plus różnica w spłacie kapitału wynikająca z różnicy kursów waluty w dniu wypłaty
kredytu i w dniu spłaty raty kredytu (w zależności od tego, która wartość jest mniejsza, rozpoznajemy
koszt lub przychód, przy czym konieczność rozpoznawania przychodu dotyczy tylko osób
rozliczających najem przez działalność gospodarczą).
W przypadku kredytów waloryzowanych (denominowanych lub indeksowanych) kursem waluty obcej
nie występują różnice kursowe, ponieważ, zgodnie z treścią art. 24c ust. 2 pkt 4 i 5 oraz art. 24c ust. 3
pkt 4 i 5 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powstają one tylko w przypadku
kredytu (pożyczki) udzielonego bądź otrzymanego w walucie obcej.
perium3830myszast@gmail.com
Sensownym rozwiązaniem wydaje się, ponownie, zastosowanie art. 11a ust. 2 Ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, który mówi, że koszty poniesione w walutach obcych przelicza się
na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia
roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu.
A co ze spłatą kapitału w przypadku raty kredytu w walucie obcej? Oczywiście, zgodnie ze
wspomnianym art. 23 ust. 1 pkt 8 lit. a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa
się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów) [..].
Czy powinniśmy jednak przy spłacie kapitału uwzględnić chociaż różnice kursowe przy spłacie
kapitału?
W interpretacji podatkowej o sygnaturze ITPB1/415-787b/11/WM Izba Skarbowa stwierdziła, że w
przypadku źródła przychodu „najem” nie mamy do czynienia z różnicami kursowymi, o których mowa
w art. 14b i 24c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Art. 24c ust. 10 mówi, że zasady
ustalania różnic kursowych określone w ust. 1–9 tegoż artykułu stosują podatnicy prowadzący
działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej.
Jeśli więc rozliczasz się poprzez najem prywatny i finansujesz wynajmowany lokal kredytem w
walucie obcej, nie powinieneś uwzględniać różnic kursowych.
Natomiast jeśli rozliczasz najem poprzez działalność gospodarczą, wychodzi na to, że powinieneś
rozliczać różnice kursowe w odniesieniu do kapitałowych części rat kredytów (pożyczek), zgodnie z
brzmieniem art. 24c Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
perium3830myszast@gmail.com
14.6 Koszty czasowo niewynajmowanej nieruchomości (podczas tzw.
pustostanu)
Wydaje się, że koszty poniesione podczas tzw. pustostanu, czyli wtedy, kiedy nasza nieruchomość
stała pusta, a my szukaliśmy najemcy, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Na poparcie
tej tezy można wskazać treść interpretacji podatkowych o sygnaturach IPPB1/415-14/10-2/ES oraz
IPPB1/415-1140/10-4/MT.
Należy podkreślić, że o tym co jest celowe i potrzebne w ramach wynajmu lokalu, decyduje podatnik,
a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania związku poniesionych
kosztów oraz okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów,
zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.”
Przytoczona interpretacja odnosi się również do kwestii amortyzacji tj. stwierdza, że odpisy
amortyzacyjne podczas pustostanu mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów (patrz rozdział
14.4.1.7).
perium3830myszast@gmail.com
15 Rozliczenia opłat związanych z lokalem
Rozliczenia pomiędzy wynajmującym i najemcą muszą obejmować również opłaty związane z
przedmiotem najmu (przykładowo: czynsz uiszczany w spółdzielni lub wspólnocie mieszkaniowej,
opłata za wodę, energię elektryczną, ogrzewanie, gaz). Wydatki te powinny obciążać oczywiście
najemcę, ale sposób ich rozliczania ma duży wpływ na obowiązki podatkowe.
Sposobów rozliczania z najemcami opłat związanych z przedmiotem najmu, przede wszystkim opłat
za media, jest zapewne wiele. Poniżej opisuję podstawowe metody, wraz z ich konsekwencjami
podatkowymi.
Wady:
Trudno jest kontrolować, czy najemca rzeczywiście płaci rachunki, w związku z tym mogą powstać
zaległości. W większości przypadków umowy są podpisane na właściciela, a nie najemcę, w
związku z tym za zaległości zrobione przez najemcę odpowiadać będzie właściciel. Można
oczywiście dążyć do tego, żeby wszystkie media były przepisane na najemcę. Niemniej, w wielu
przypadkach przeniesienie zobowiązania na nazwisko najemcy będzie trudne (np. w przypadku
opłat do spółdzielni czy wspólnoty). Ponadto, nawet jeśli umowa będzie na nazwisko najemcy i
przestanie on płacić, dostawca może zablokować możliwość korzystania z jego usług w naszym
lokalu (niezależnie od tego, że to najemca zawinił). A wtedy trudno będzie zapewnić te usługi
następnemu najemcy. Z taką sytuacją spotkałem się np. w przypadku energii elektrycznej, a także
telewizji kablowej.
Rachunki i rozliczenia czasami przychodzą z opóźnieniem, nawet kilkumiesięcznym, wiec może
się okazać, że są zaległości względem dostawców, a w międzyczasie najemca już się wyprowadził
Konieczność przekazywania rachunków najemcy (jeśli nie przychodzą na adres wynajmowanego
mieszkania)
Trudności przy rozliczeniu na koniec umowy najmu (trzeba ustalić saldo względem wszystkim
dostawców)
Konsekwencje podatkowe:
W przypadku, gdy rachunki są płacone bezpośrednio przez najemcę, jego wpłaty robione na konta
dostawców nie stanowią naszego przychodu. Podobnie, nie możemy tych wydatków potraktować
jako koszty. Z punktu widzenia podatkowego jest to najprostszy sposób rozliczania mediów z
najemcami. Jednak ze względu na wymienione wyżej wady nie polecam tej formy rozliczeń opłat z
najemcami.
perium3830myszast@gmail.com
15.2 Wszystkie rachunki płaci wynajmujący i są one wliczone w czynsz
płacony przez najemcę (dotyczy umów podpisanych na właściciela)
Zalety
Prostota – nie ma problemu rozliczeń z najemcą
Wady
Konsekwencje podatkowe:
W przypadku, gdy rachunki są płacone przez wynajmującego, stanowią one koszt uzyskania
przychodu. W przypadku, gdy rozliczasz się według skali podatkowej, pomniejszą one dochód
(oczywiście, o ile spełniają warunki dotyczące kosztów opisane w rozdziale 14.3). W przypadku, gdy
rozliczasz się ryczałtem, nie mają one znaczenia tj. nie wpływają na wysokość podatku.
Tego rozwiązania, ze względu na wady wymienione wyżej, zdecydowanie nie polecam przy wynajmie
długoterminowym. Z drugiej strony, jest to rozwiązanie najczęściej stosowane przy wynajmie
krótkoterminowym np. w apartamentach wakacyjnych.
Wady
Wymaga rozliczeń z najemcą, żeby uniknąć zbyt dużych zaległości względem wynajmującego lub
względem najemcy
Wymaga oszacowania miesięcznych wydatków na media na początku umowy i aktualizacji kwoty
co jakiś czas np. co 3-12 miesięcy (co może oznaczać konieczność podpisania nowej umowy bądź
aneksu do umowy)
Wynajmujący musi poświęcać czas na płacenie rachunków
Konsekwencje podatkowe
Wydaje się, że w przypadku, gdy najemca wpłaca co miesiąc wynajmującemu zaliczkę na media, czyli
stałą kwotę określoną w umowie, stanowi ona przychód wynajmującego.
Przy rozliczaniu sie z urzędem skarbowym według skali podatkowej (na zasadach ogólnych), opłaty za
media ponoszone przez wynajmującego (w długim okresie równe wpłacanym przez najemcę
zaliczkom) mogą być odliczone jako koszty. W rezultacie wpłaty zaliczki od najemcy są neutralne dla
dochodu – a na jego podstawie przecież obliczamy podatek.
perium3830myszast@gmail.com
W przypadku rozliczania się ryczałtem, wpłaty od najemcy, zwiększając przychód, zwiększają podatek
do zapłacenia.
Wady
Konsekwencje podatkowe
perium3830myszast@gmail.com
Przykładowo, w interpretacji o sygnaturze ILPB1/415-101/10-2/IM dyrektor Izby Skarbowej w
Poznaniu stwierdził:
„Określona w umowie wysokość czynszu stanowi przysporzenie majątkowe wynajmującego, a tym
samym generuje przychód w rozumieniu podatkowym. Jednakże aby powstał przychód po stronie
wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej powołanym art. 6 ust. 1a ustawy, czyli
czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego. Składnikiem przychodu
osiąganego z najmu przez wynajmującego nie będą natomiast ponoszone przez najemcę wydatki
(opłaty) związane z przedmiotem najmu (przykładowo opłaty związane z lokalem takie jak: kwoty
czynszu do Spółdzielni oraz opłat za gaz, prąd i internet), jeżeli z umowy wynika, że najemca jest
zobowiązany do ich ponoszenia.
Dodatkowe opłaty ponoszone przez najemcę w związku z użytkowaniem lokalu mieszkalnego nie
mieszczą się bowiem w pojęciu świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, o których
mowa w art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j.
Dz. u. z 2000 r. Nr 14 poz. 176 ze zm.), jak również nie powodują przysporzenia majątkowego po
stronie wynajmującego.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że zgodnie z zawartą umową najmu, to
najemca obowiązany jest do ponoszenia wydatków za media, wodę, energię elektryczną.
Wnioskodawca będzie tylko pośrednikiem w przekazywaniu powyższych środków.”
Na podstawie przytoczonych interpretacji wydaje się, że można pobierać od najemcy kwotę czynszu
najmu (odstępne) oraz kwoty na rachunki, a podatek ryczałtowy zapłacić jedynie od kwoty czynszu
najmu. Należy jedynie zapisać to odpowiednio w umowie najmu, tak aby opłaty te przerzucić na
najemcę, ale żeby opłacał on je za pośrednictwem wynajmującego. W umowie najmu opisanej w
rozdziale 11 poradnika kwestia ta została odpowiednio uwzględniona.
Pamiętajmy jednak, że nie wszystkie wydatki powinniśmy przerzucać na najemcę. Przykładowo, nie
można umownie przenieść na najemcę obowiązku zapłaty podatku od nieruchomości, gdyż to
właściciel nieruchomości jest zobowiązany do zapłaty tego podatku.
Zwracam jednak uwagę, że poszczególne organy podatkowe mogą nie podzielać powyższej opinii. W
związku z tym warto udać się do własnego US i uzyskać informację, jakie jest ich stanowisko w tej
kwestii bądź, ewentualnie, uzyskać indywidualną interpretację.
perium3830myszast@gmail.com
16 Jak prowadzić rozliczenia w trakcie roku podatkowego (wyliczenia
i wpłaty)
16.1 Rozliczenie miesięczne, gdy korzystamy z rozliczenia według skali
podatkowej
W przypadku, gdy rozliczamy najem prywatny według skali podatkowej (na zasadach ogólnych), nie
mamy obowiązku prowadzić ewidencji przychodów i kosztów w jakiś szczególny sposób. Niemniej,
zgodnie z art. 44 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli osiągamy dochody z
najmu, jesteśmy zobowiązani do wpłaty bez wezwania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy.
W związku z tym musimy znać wysokość dochodu, a więc powinniśmy prowadzić dowolną formę
ewidencji przychodów i kosztów, która zapewni wiarygodne określenie przychodów i kosztów, a w
konsekwencji dochodu. Można również wykorzystać księgę przychodów i rozchodów, którą stosuje
się przy działalności gospodarczej i która ma do tego odpowiednie rubryki.
Prowadzenie ewidencji przychodów i kosztów do rozliczania najmu prywatnego według skali
podatkowej nie jest skomplikowane. Umieszczamy tam po prostu, z zachowaniem odpowiednich
zasad m.in. zasady kasowej, wszystkie udokumentowane otrzymane przychody, poniesione koszty, a
potem obliczamy dochód oraz zaliczki miesięczne.
Wysokość dochodu oraz zaliczek ustala się w następujący sposób (art. 44 ust. 3 Ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych):
zaliczkę za dalsze miesiące ustala się w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem należnym od
dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek za miesiące poprzedzające.
perium3830myszast@gmail.com
Zgodnie z art. 44 ust. 6 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zaliczki miesięczne od
dochodów, wyliczone zgodnie z powyższymi zasadami, wpłaca się w terminie do 20 dnia każdego
miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczkę za ostatni miesiąc uiszcza się w terminie do 20 stycznia
następnego roku podatkowego. Możemy nie wpłacać zaliczki za ostatni miesiąc, jeśli przed upływem
terminu tej wpłaty (a więc do 20 stycznia następnego roku podatkowego) złożymy zeznanie i
zapłacimy podatek zgodnie z tym zeznaniem. Niemniej, jeśli rozliczamy najem według skali
podatkowej (na zasadach ogólnych) i łączymy przychody z najmu z przychodami z innych źródeł np.
umowy o pracę, trudno będzie złożyć zeznanie do 20 stycznia, bo do tego czasu najprawdopodobniej
nie dostaniemy informacji koniecznych do rozliczenia od naszego pracodawcy.
Warto wiedzieć, że do 2011 roku obowiązywały nieco inne zasady. Zgodnie z brzmieniem art. 44 ust.
6 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązującym przed 1 stycznia 2012, zaliczki
miesięczne od dochodów uiszczało się w terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni
tylko za okres od stycznia do listopada. Zaliczkę za grudzień, w wysokości zaliczki należnej za listopad,
uiszczało się w terminie do dnia 20 grudnia roku podatkowego (oznaczało to, że do 20 grudnia płaciło
się po prostu podwójną zaliczkę za listopad).
Właściwy numer konta US najlepiej sprawdzić na stronie internetowej urzędu (poza tym wiele
systemów do obsługi konta bankowego przez Internet posiada już wpisane odpowiednie numery
kont bankowych wszystkich urzędów skarbowych w Polsce). Należy pamiętać, żeby w formularzu
wpłaty na konto US odpowiednio wybrać symbol formularza/tytuł płatności (w tym wypadku: PIT),
identyfikator podatkowy i okres (miesiąc), którego dotyczy wpłata
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Ma rci n Wójtowi cz Mi es i ąc/rok 4/2013 Strona 1
Dowód Przychody Kos zty
Lp. Da ta Wys zczegól ni eni e
ks i ęgowy zł gr zł gr
5 4.4.2013 43901356 Ods etki od kredytu 683,88
6 5.4.2013 43901389 Wpła ta czyns zu od na jemcy 1 950,00
7 9.4.2013 43908093 Opła ty a dmi ni s tra cyjne 452,00
8 30.4.2013 Ewi d. Ś.T. Amortyza cja l oka l u mi es zka l nego 316,50
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Ma rci n Wójtowi cz Mi es i ąc/rok 6/2013 Strona 1
Dowód Przychody Kos zty
Lp. Da ta Wys zczegól ni eni e
ks i ęgowy zł gr zł gr
13 4.6.2013 44016429 Ods etki od kredytu 682,62
14 5.6.2013 44017300 Wpła ta czyns zu od na jemcy 1 950,00
15 12.6.2013 44018823 Opła ty a dmi ni s tra cyjne 452,00
16 30.6.2013 Ewi d. Ś.T. Amortyza cja l oka l u mi es zka l nego 316,50
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Ma rci n Wójtowi cz Mi es i ąc/rok 8/2013 Strona 1
Dowód Przychody Kos zty
Lp. Da ta Wys zczegól ni eni e
ks i ęgowy zł gr zł gr
21 3.8.2013 44304445 Wpła ta czyns zu od na jemcy 1 950,00
22 6.8.2013 44307109 Ods etki od kredytu 681,34
23 7.8.2013 44308777 Opła ty a dmi ni s tra cyjne 440,00
24 31.8.2013 Ewi d. Ś.T. Amortyza cja l oka l u mi es zka l nego 316,50
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Ma rci n Wójtowi cz Mi es i ąc/rok 10/2013 Strona 1
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Ma rci n Wójtowi cz Mi es i ąc/rok 12/2013 Strona 1
W ewidencji widać, że opłaty administracyjne zmniejszyły się w lipcu (Marcin dostał powiadomienie
od wspólnoty), a w październiku Marcin zapłacił za ubezpieczenie mieszkania.
Marcin rozpoczął wynajem w marcu, a dopiero we wrześniu dochód przekroczył kwotę wolną od
podatku i pojawiła się konieczność wpłaty zaliczki na podatek w wysokości 79 zł. Termin wpłaty tej
zaliczki mijał 21 października 2013 (bo 20 października 2013 to niedziela), ale Marcin wpłacił ją na
konto swojego US wcześniej. W październiku dochód wzrósł, tak więc pojawiła się konieczność zapłaty
zaliczki za październik w wysokości 47 zł (termin do 20 listopada 2013). W grudniu Marcin zapłacił
zaliczkę za listopad (93 zł, w terminie do 20 grudnia 2013). Zaliczkę za grudzień zapłacił w wysokości
92 zł, w terminie do 20 stycznia 2014.
Ostatnia tabela, zawierająca rozliczenie grudnia, zawiera wartości, które Marcin będzie musiał
wpisać w rozliczeniu rocznym
Na samym początku warto wyjaśnić sobie, co to jest kwota wolna od podatku (a ściślej kwota
dochodu wolnego od podatku). Wynika ona ze wspomnianego wyżej art. 27 ust. 1 Ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych. Mówi on, iż:
perium3830myszast@gmail.com
Podatek dochodowy [...] pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali:
Spójrzmy na pierwszą linię tabeli – mówi ona, że gdy podstawa opodatkowania nie przekracza 85 528
zł rocznie, to podatek wynosi 18% minus kwota zmniejszająca podatek 556,02 zł. Oznacza to, że
dopiero powyżej pewnej kwoty dochodu podatek będzie większy od zera. A jaka to będzie kwota?
Dokładnie 3091,49 zł, ponieważ, po zaokrągleniu do pełnych złotych (na podstawie art. 63 ust. 1
Ordynacji podatkowej), a więc do kwoty 3091 zł oraz wyliczeniu podatku wg formuły:
Gdy jednak weźmiemy kwotę o 1 grosz wyższą tj. 3091,50 zł, po zaokrągleniu do pełnych złotych
otrzymamy 3092 zł, a po wyliczeniu podatku wg formuły:
otrzymamy kwotę podatku 0,54 zł, co, po ponownym zaokrągleniu, da nam 1 zł podatku do
zapłacenia.
Powyższy mechanizm kwoty wolnej od podatku oznacza, że dla dochodu rocznego poniżej 3091,49 zł
podatek wyniesie zero zł. Nie oznacza jednak, że możemy nie dokonywać rozliczenia. Jeśli
uzyskaliśmy przychód podlegający opodatkowaniu, mamy obowiązek rocznego rozliczenia, nawet
gdy okaże się, że podatek do zapłacenia będzie zerowy.
Kwota wolna od podatku znacząco wpływa na sposób wyliczenia zaliczek na podatek. W przypadku,
gdy osiągamy przychód wyłącznie z jednego źródła np. z wynajmu prywatnego rozliczanego według
skali podatkowej (albo z działalności gospodarczej rozliczanej według skali podatkowej), zgodnie z art.
44 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mamy obowiązek bez wezwania
wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w art.
44 ust. 3 Ustawy. Zgodnie z tym, co napisałem w poprzednim rozdziale, jeśli osiągamy przychody z
wynajmu, jedynego naszego źródła opodatkowanego wg skali podatkowej, musimy wpłacać
miesięczne zaliczki na podatek, począwszy od miesiąca, w którym nasz dochód przekroczy kwotę
wolną od podatku.
perium3830myszast@gmail.com
W sytuacji, gdy naszym jedynym źródłem przychodów jest umowa o pracę, zastosowanie ma art. 32
Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie obliczamy i nie wpłacamy zaliczek
samodzielnie, ale robi to za nas płatnik (czyli pracodawca). On też może uwzględnić kwotę wolną od
podatku, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży
zakładowi pracy odpowiednie oświadczenie według ustalonego wzoru (art. 32 ust. 3 Ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych).
Jeśli więc nie złożymy pracodawcy odpowiednio wcześnie oświadczenia na formularzu PIT-2, że nie
osiągamy innych przychodów opodatkowanych według skali podatkowej, nie powinien on
uwzględniać kwoty wolnej od podatku podczas obliczania zaliczki na podatek płacony od naszej
pensji.
W przypadku, gdy mamy więcej niż jedno źródło przychodów opodatkowane według skali
podatkowej, sytuacja się nieco komplikuje. Najczęstszą sytuacją dla wynajmujących (czytelników tego
poradnika) jest osiąganie przychodów z dwóch źródeł – umowy o pracę oraz z wynajmu. Jednej
osobie przysługuje tylko jedna kwota wolna od podatku, nawet jeśli ma więcej niż jedno źródło
przychodów. Z tego powodu tylko przy jednym ze źródeł przychodów można uwzględnić kwotę
wolną od podatku podczas obliczania zaliczek na podatek wpłacanych podczas roku podatkowego.
Art. 44 ust. 3 Ustawy jasno mówi, że podatnicy osiągający przychód z wynajmu rozliczanego według
skali podatkowej powinni obliczać zaliczki zgodnie ze skalą zawartą w art. 27 ust. 1, a więc z
uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku. Nie ma więc możliwości jej pominięcia. Oznacza to, że
przy rozliczaniu wynajmu według skali podatkowej kwota wolna od podatku nie powinna być
uwzględniana przez pracodawcę przy obliczaniu i wpłacaniu zaliczki na podatek w naszym imieniu.
W tej sytuacji oczywiście nie powinniśmy składać pracodawcy oświadczenia, o którym mowa w art.
32 ust. 3 na formularzu PIT-2 (ponieważ uzyskujemy dochody, od których jesteśmy obowiązani
opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3).
W dużym skrócie, można powiedzieć, że, jeśli rozliczamy najem prywatny według skali podatkowej,
podczas obliczania zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego powinniśmy uwzględniać
kwotę wolną od podatku. Nie powinien wtedy tego robić nasz pracodawca (czyli płatnik).
Warto jeszcze dodać, że podczas obliczania zaliczek na podatek od wynajmu, bierzemy pod uwagę
tylko dochód z danego źródła przychodu, czyli z wynajmu. Nie mamy obowiązku uwzględniać
dochodu z umowy o pracę, żeby obliczyć wysokość zaliczki i to, w którym miesiącu musimy wpłacić
pierwszą zaliczkę.
perium3830myszast@gmail.com
A co jeśli kwotę wolną uwzględnił zarówno pracodawca jak i podatnik?
Po drugie, warto zdać sobie sprawę, że wprawdzie wysokość zapłaconych w ciągu roku w naszym
imieniu zaliczek będzie nieprawidłowa (ponieważ pracodawca uwzględni kwotę wolną od podatku),
to jednak zapłacimy podatek w prawidłowej wysokości po dokonaniu rozliczenia rocznego (w
rozliczeniu będziemy mieli niedopłatę).
Być może więc powinniśmy liczyć na to, że urząd skarbowy, wziąwszy pod uwagę, że nie
próbowaliśmy zaniżyć podatku, a jedynie nie zapłaciliśmy odpowiednio wysokich zaliczek, nie będzie
wyciągał z tego powodu konsekwencji.
Niemniej, ewidencja staje się niezbędna, jeśli mamy prawo i chcemy dokonywać w trakcie roku
podatkowego (a nie dopiero w ramach rozliczenia rocznego w PIT-28) odliczeń od przychodu lub
ryczałtu.
Zgodnie z treścią Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie prowadzenia
ewidencji przychodów i wykazu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:
perium3830myszast@gmail.com
Po zakończeniu miesiąca, w terminie do 20 dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni,
należy podsumować zapisy, obliczyć i wpisać kwotę ryczałtu, a także kwoty obniżek oraz ulg
od tego ryczałtu;
Wspólną ewidencję prowadzą m.in. małżonkowie, między którymi istnieje wspólność
majątkowa, o ile nie złożyli oświadczenia o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z
nich (art. 2 ust. 2 Rozporządzenia).
Rozporządzenie zawiera też zapisy mówiące o obowiązku prowadzenia ewidencji w sposób rzetelny i
niewadliwy, a także o podejściu do błędów i niedopatrzeń w prowadzeniu ewidencji (art. 13
Rozporządzenia).
Prowadzenie ewidencji przychodów do rozliczania najmu ryczałtem nie jest skomplikowane.
Wpisujemy tam po prostu, z zachowaniem zasad wymienionych wyżej, wszystkie otrzymane
przychody, a potem obliczamy od nich ryczałt, mnożąc sumę przychodów przez liczbę 0,085 (zgodnie
z art. 12 ust. 1 pkt 3 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, podatek od przychodów z
najmu wynosi 8,5%). Następnie wpłacamy podatek na rachunek urzędu skarbowego w terminie do
20 dnia następnego miesiąca (za miesiące od stycznia do listopada), a za miesiąc grudzień - w
terminie złożenia zeznania rocznego (art. 21 ust. 1 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).
Przykładowo, za styczeń wpłacamy do 20 lutego, za luty do 20 marca itd.
Właściwy numer konta US najlepiej sprawdzić na stronie internetowej urzędu (poza tym wiele
systemów do obsługi konta bankowego przez Internet posiada już wpisane odpowiednie numery
kont bankowych wszystkich urzędów skarbowych w Polsce). Należy pamiętać, żeby w formularzu
wpłaty na konto US odpowiednio wybrać symbol formularza/tytuł płatności (w tym wypadku: PPE),
identyfikator podatkowy i okres (miesiąc), którego dotyczy wpłata. Termin zapłaty ryczałtu za
grudzień, a więc również termin złożenia zeznania rocznego za rok poprzedni to 31 stycznia roku
następnego – patrz rozdział 17.2.
Wprawdzie wysokość przychodów Patrycji wynika z umowy najmu zawartej w formie pisemnej i,
zgodnie z art. 15 ust. 3 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, Patrycja nie ma obowiązku
prowadzić ewidencji przychodów, niemniej zdecydowała się to robić m.in. po to, żeby co miesiąc
łatwo obliczyć wysokość ryczałtu do zapłacenia.
Patrycja jako przychód traktuje tylko czynsz najmu. Dzięki dobrze sformułowanej umowie najmu,
opłaty eksploatacyjne oraz za media, które wnosi najemca, nie stanowią przychodu, podlegającego
opodatkowaniu ryczałtem 8,5%.
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Pa trycja Ja gi el s ka Mi es i ąc/rok 05/2013 Strona 1
Kwota przychodu
Numer
Kwota przychodu opoda tkowa na według s tawki opoda tkowa na
dowodu, na Ogółem przychody
Da ta według s tawki
Da ta pods tawi e (5+6+7+8+9)
Lp. uzys ka ni a Uwa gi
wpi s u którego 20% 17% 8,5% 5,5% 3% 10%
przychodu
dokona no
wpi s u zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1 4.5.2013 4.5.2013 39720135 581,00 581,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Pods umowa ni e s trony 0,00 0,00 581,00 0,00 0,00 581,00 0,00
Przeni es i eni e z poprzedni ej s trony
Suma przychodów od początku mi es i ąca : 0,00 0,00 581,00 0,00 0,00 581,00 0,00
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 49,00 0,00 0,00 49,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 49,00 <- do PIT-28
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 49,00 0,00 0,00 49,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 49,00 <- do PIT-28
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 99,00 0,00 0,00 99,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 99,00 <- do PIT-28
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Pa trycja Ja gi el s ka Mi es i ąc/rok 08/2013 Strona 1
Kwota przychodu
Numer
Kwota przychodu opoda tkowa na według s tawki opoda tkowa na
dowodu, na Ogółem przychody
Da ta według s tawki
Da ta pods tawi e (5+6+7+8+9)
Lp. uzys ka ni a Uwa gi
wpi s u którego 20% 17% 8,5% 5,5% 3% 10%
przychodu
dokona no
wpi s u zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Pods umowa ni e s trony 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Przeni es i eni e z poprzedni ej s trony
Suma przychodów od początku mi es i ąca : 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 0,00 <- do PIT-28
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 49,00 0,00 0,00 49,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 49,00 <- do PIT-28
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 49,00 0,00 0,00 49,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 49,00 <- do PIT-28
perium3830myszast@gmail.com
Poda tni k Pa trycja Ja gi el s ka Mi es i ąc/rok 11/2013 Strona 1
Kwota przychodu
Numer
Kwota przychodu opoda tkowa na według s tawki opoda tkowa na
dowodu, na Ogółem przychody
Da ta według s tawki
Da ta pods tawi e (5+6+7+8+9)
Lp. uzys ka ni a Uwa gi
wpi s u którego 20% 17% 8,5% 5,5% 3% 10%
przychodu
dokona no
wpi s u zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr zł gr
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
7 2.11.2013 2.11.2013 39992951 581,00 581,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
Pods umowa ni e s trony 0,00 0,00 581,00 0,00 0,00 581,00 0,00
Przeni es i eni e z poprzedni ej s trony
Suma przychodów od początku mi es i ąca : 0,00 0,00 581,00 0,00 0,00 581,00 0,00
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 49,00 0,00 0,00 49,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 49,00 <- do PIT-28
Kwota rycza łtu 0,00 0,00 49,00 0,00 0,00 49,00 0,00
Kwota obni żek i ul g od rycza łtu 0,00
Kwota rycza łtu po uwzgl . obni żek i ul g 49,00 <- do PIT-28
Suma przychodów w ca łym roku 0,00 0,00 4 648,00 0,00 0,00 4 648,00 <- do PIT-28/28A
Kwota wpła conego rycza łtu za mi es i ące od s tyczni a do l i s topa da roku poda tkowego l ub za I, II i III kwa rtał roku poda tkowego 344,00 <- do PIT-28
Warto zwrócić uwagę, że w lipcu najemca Patrycji dokonał wpłaty za lipiec (w dniu 3 lipca), a także, w
dniu 31 lipca, za sierpień. Patrycja uwzględniła to w ewidencji i wpisała obydwie wpłaty w kartę za
lipiec (zgodnie z zasadą kasową), w związku z tym ryczałt do zapłacenia za lipiec był wyższy (a z kolei
za sierpień – zerowy). Podatek za grudzień Patrycja wpłaciła dopiero, gdy dokonała rozliczenia
rocznego.
Pliki w formacie XLS zawierające przykładową ewidencję przychodów dla Patrycji oraz wzór
takiej ewidencji są częścią pakietu dokumentów do nabycia na stronie
www.podatekodwynajmu.pl.
perium3830myszast@gmail.com
opłacony, a za ostatni kwartał roku podatkowego - w terminie złożenia zeznania (art. 21 ust. 1a
Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).
Przykładowo, za pierwszy kwartał (od 1 stycznia do 31 marca) wpłacamy do 20 kwietnia, za drugi
kwartał (od 1 kwietnia do 30 czerwca) wpłacamy do 20 lipca itd. Należy pamiętać, żeby w formularzu
wpłaty na konto US odpowiednio wybrać symbol formularza/tytuł płatności (w tym wypadku: PPE),
identyfikator podatkowy i okres (kwartał), którego dotyczy wpłata. Termin zapłaty ryczałtu za ostatni
kwartał, a więc również termin złożenia zeznania rocznego za rok poprzedni, to 31 stycznia roku
następnego – patrz rozdział 17.2.
perium3830myszast@gmail.com
17 Rozliczenie po zakończeniu roku podatkowego
17.1 Rozliczenie roczne, gdy podatek od najmu jest rozliczany według skali
podatkowej
Rozliczając najem na zasadach ogólnych (tj. wg skali podatkowej 18%-32%), należy uwzględnić
przychody z najmu w zeznaniu rocznym PIT-36.
Dla osób, które rozliczają najem na zasadach ogólnych po raz pierwszy, istotne jest to, że, jeśli
dotychczas stosowały deklarację PIT-37 (czyli uzyskiwały wyłącznie przychody rozliczane za
pośrednictwem płatnika), to rozliczanie najmu powoduje zmianę na PIT-36.
Ostateczny termin na dokonanie rozliczenia to koniec kwietnia roku następującego po roku, którego
rozliczenie dotyczy, czyli za 2013 rok rozliczamy się do 30 kwietnia 2014 roku (gdyby ostatni dzień
kwietnia przypadł na dzień wolny, termin przesunąłby się na najbliższy dzień roboczy).
Drugą kwestią jest to, czy rozliczasz się wspólnie z małżonkiem.
W przypadku, gdy rozliczacie się oddzielnie, to dochody z najmu wspólnej własności należy
uwzględnić w obydwu zeznaniach proporcjonalnie do prawa udziału w zyskach (czyli najczęściej 50%).
Wyjątkiem jest sytuacja, gdy w odpowiednim terminie złożyliście pisemne oświadczenie o
opodatkowaniu całości przychodów/dochodów z najmu przez jednego z małżonków (patrz rozdział
9.2) – wtedy, oczywiście, należy te dochody uwzględnić tylko w jednej z deklaracji, zgodnie ze
złożonym oświadczeniem.
Uwzględnienie najmu w zeznaniu PIT-36 nie jest skomplikowane. Poniżej przedstawiam instrukcję,
jak to zrobić (przy czym nie jest to instrukcja wypełnienia całego PIT-36, a jedynie części związanych z
najmem). Nie przejmuj się, jeśli instrukcja wyda Ci się długa – jak spojrzysz na przykład (przytoczone
niżej zeznanie Marcina), wszystko stanie się jasne.
W części „D. DOCHODY I STRATY ZE ŹRÓDEŁ PRZYCHODÓW” formularza PIT-36 w pozycji „6. Najem
lub dzierżawa” wpisujemy po kolei:
W kolumnie „Przychód”: sumę przychodów uzyskanych od najemców w ostatnim roku (gdy
rozliczamy najem jako oddzielne źródło przychodów, a nie poprzez działalność gospodarczą,
pamiętajmy, że uwzględniamy jedynie kwoty rzeczywiście wpłacone, a nie należne),
W kolumnie „Koszty uzyskania przychodów”: sumę kosztów poniesionych w ostatnim roku,
W kolumnie „Dochód”: jeśli przychody były większe od kosztów, różnicę między przychodami i
kosztami, w przeciwnym razie zero,
W kolumnie „Strata”: jeśli koszty były większe od przychodów, różnicę między kosztami i
przychodami, w przeciwnym razie zero,
W kolumnie „Należna zaliczka […]”: sumę wszystkich należnych w ciągu całego roku zaliczek (tych,
które wpłacaliśmy co miesiąc na konto urzędu skarbowego).
W przypadku, gdy rozliczacie się wspólnie, to przychody i koszty najmu wspólnej własności należy
uwzględnić w części „D.1. DOCHODY I STRATY PODATNIKA” oraz w części „D.2. DOCHODY I STRATY
MAŁŻONKA” proporcjonalnie do prawa udziału w zyskach (czyli najczęściej 50%). Wyjątkiem jest
sytuacja, gdy w odpowiednim terminie złożyliście pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości
perium3830myszast@gmail.com
przychodów/dochodów z najmu przez jednego z małżonków (patrz rozdział 9.2) – wtedy, oczywiście,
należy te przychody i koszty uwzględnić tylko w jednej części – albo D.1 albo D.2, w zależności od
tego, który z małżonków opodatkowuje całość przychodów/dochodów z najmu (zgodnie ze złożonym
oświadczeniem).
Warto zauważyć, że w przypadku, gdy koszty były większe od przychodów, a więc ponieśliśmy stratę
na wynajmie, nie pomniejszy ona dochodów z innych źródeł. Zgodnie z z art. 9 ust. 3 Ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych poniesioną stratę można odliczyć od dochodu z tego
samego źródła przychodów w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach
podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 %
kwoty tej straty.
Oznacza to, że stratę na wynajmie poniesioną w 2013 roku rozliczymy dopiero w zeznaniu za 2014
rok i kolejnych (minimalnie dwóch: 2014 i 2015 i maksymalnie pięciu: 2014-2018).
W części „E. ODLICZENIE DOCHODU ZWOLNIONEGO, STRAT I SKŁADEK NA UBEZPIECZENIA
SPOŁECZNE” formularza PIT-36 w pozycji „Straty z lat ubiegłych […]” wpisujemy ewentualne straty,
które ponieśliśmy na wynajmie w poprzednich latach np. w 2012 roku. Pamiętajmy o tym, że w
danym roku możemy rozliczyć maksymalnie 50% straty z lat ubiegłych, a także, że rozliczana przez
nas strata nie może przekroczyć dochodu, który uzyskaliśmy z wynajmu w danym roku. Przykładowo,
jeśli w 2012 ponieśliśmy stratę na wynajmie w wysokości 2000 PLN, to w 2013 możemy rozliczyć
jedynie 1000 zł, ale tylko wtedy, jeśli w 2013 roku uzyskaliśmy z wynajmu dochód wyższy niż 1000 zł.
Jeśli w 2013 roku uzyskaliśmy z wynajmu jedynie 500 zł dochodu, to tylko 500 zł straty z 2012 roku
możemy rozliczyć.
Ostatni element związany z podatkiem od najmu, który należy wpisać do PIT-36, to należne zaliczki w
rozbiciu na miesiące, które wpisujemy w części „N.1. NALEŻNE ZALICZKI, O KTÓRYCH MOWA W ART.
44 UST. 1 USTAWY – PODATNIK” oraz w części „N.2. NALEŻNE ZALICZKI, O KTÓRYCH MOWA W ART.
44 UST. 1 USTAWY – MAŁŻONEK” (w zależności od tego, czy każdy z małżonków rozlicza przychody i
koszty najmu proporcjonalnie do udziału w zyskach czy też całość przychodów/dochodów z najmu
rozlicza jeden z małżonków).
Oczywiście, jeśli w pozycji 203 formularza PIT-36 wyszła nam kwota do zapłaty, powinniśmy ją w
odpowiednim terminie np. za 2013 rok do 30 kwietnia 2014 roku wpłacić na konto urzędu
skarbowego. Należy pamiętać, żeby w formularzu wpłaty na konto urzędu odpowiednio wybrać
symbol formularza (w tym wypadku: PIT-36) oraz identyfikator podatkowy.
Marcin wraz żoną rozliczali się według skali podatkowej, musiał więc uwzględnić przychody
i koszty z najmu w zeznaniu PIT-36.
Marcin rozliczał całość przychodów z najmu (razem z żoną złożyli odpowiednie oświadczenie – patrz
rozdział 9.2).
Miał czas na wypełnienie i wysłanie PIT-36 do końca kwietnia. Oprócz formularza PIT-36, wypełnił i
załączył też PIT-O (z powodu ulgi na dzieci).
Z zeznania wynikało, że ma do zapłaty pewną kwotę podatku, tak więc zrobił przelew na konto US.
perium3830myszast@gmail.com
Marcin wraz z żoną podpisali zeznanie, a potem Marcin zrobił kopię i złożył zeznanie do urzędu
skarbowego, uzyskując na kopii potwierdzenie złożenia zeznania. Wiedział, że może zeznanie wysłać
pocztą, listem poleconym, ale zdecydował się zanieść je osobiście.
Przychody i koszty z najmu prywatnego rozlicza się na tym samym formularzu co dochody z innych
źródeł. W zamieszczonej niżej kopii zeznania Marcina i jego żony widoczne są tylko liczby związane z
najmem, dochody z innych źródeł zostały ukryte.
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 102
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 103
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 104
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 105
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 106
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 107
perium3830myszast@gmail.com
Uwaga – wskazówki dotyczące wypełnienia PIT-36 oraz przykład pokazany powyżej opierają się na
najnowszej wersji formularza PIT-36 (wersji nr 18) dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów w
okresie aktualizacji tego poradnika. W momencie wypełniania zeznania może być dostępna nowsza
wersja formularza, stąd mogą wystąpić pewne różnice, chociażby w numeracji pozycji w formularzu.
perium3830myszast@gmail.com
Wypełnienie wspomnianego powyżej załącznika PIT-28/A również nie jest skomplikowane. Służy on
do wykazania przychodów z działalności prowadzonej na własne nazwisko oraz z najmu, podnajmu,
dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. W załączniku PIT-28/A
podajemy tylko NIP/PESEL na górze formularza, dane identyfikacyjne w części „A. DANE
IDENTYFIKACYJNE PODATNIKA”, w części „B. DANE DOTYCZĄCE PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI” w
pozycji 6 wpisujemy „NAJEM”, a pozostałych pozycji nie wypełniamy (bo osiągamy przychody z
najmu, podnajmu itd.), a część „B.2. DANE DOTYCZĄCE PRZYCHODÓW OPODATKOWANYCH WEDŁUG
POSZCZEGÓLNYCH STAWEK” wypełniamy wpisując całkowitą kwotę przychodu z najmu w roku
podatkowym w pozycji 15 (przypominam, że ta instrukcja dotyczy sytuacji, gdy nie osiągamy innych
przychodów opodatkowanych ryczałtem niż z najmu – w przeciwnym przypadku pozostałe komórki
tej tabeli też mogą zawierać odpowiednie kwoty).
Załącznik PIT-28/B dotyczy przychodów z działalności prowadzonej w formie spółki/spółek osób
fizycznych, a więc, jeśli osiągamy jedynie przychody z najmu, nie musimy go wypełniać.
W części „D.1. ODLICZENIA OD PRZYCHODÓW NA PODSTAWIE ART. 11 USTAWY” wpisujemy
odliczenia od przychodu, ale tylko te, które nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone
do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych (art. 11 ust. 1 Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym).
W pozycji 62 „Straty z lat ubiegłych” wpisujemy stratę poniesioną na wynajmie z poprzedniego roku.
Należy jednak pamiętać o tym, że w danym roku możemy rozliczyć maksymalnie 50% straty z lat
ubiegłych, a także, że rozliczana przez nas strata nie może przekroczyć przychodu, który uzyskaliśmy
w danym roku. Stratę na wynajmie mogliśmy mieć, gdy w poprzednich latach rozliczaliśmy się według
skali podatkowej (nie można wygenerować straty na wynajmie, rozliczając go ryczałtem).
W pozycjach 63-65 wpisujemy dalsze odliczenia, pamiętając o tym, że suma odliczeń nie może
przekroczyć przychodu uzyskanego w danym roku, a odliczenia te należy wykazać w załączniku PIT/O.
W pozycji 66 „Przychód po odliczeniach” wpisujemy przychód po odjęciu wymienionych wyżej
odliczeń.
W części „D.2. ODLICZENIA OD PRZYCHODÓW WYDATKÓW MIESZKANIOWYCH” wpisujemy odliczenia
od przychodu wynikające z wydatków mieszkaniowych, ale, ponownie, tylko te, które nie zostały
odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie
przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 11 ust. 1 Ustawy o
zryczałtowanym podatku dochodowym). Należy pamiętać, aby odliczenia te wykazać w załączniku
PIT/D.
W pozycji 67 „Ulga odsetkowa […]” wpisujemy kwotę odliczanych odsetek od kredytu zaciągniętego
na cele mieszkaniowe, pamiętając, że kwota ta nie może być większa niż przychód z pozycji 66. W
pozycji 68 „Przychód po odliczeniu odsetek” wpisujemy przychód z pozycji 66 po odjęciu odliczonych
odsetek.
W pozycji 69 „Odliczenia od przychodów wydatków mieszkaniowych” wpisujemy odliczenia
wydatków mieszkaniowych – na zasadzie praw nabytych - wykazane w części B.3 załącznika PIT/D. W
pozycjach 70 „Wydatki mieszkaniowe do odliczenia w roku podatkowym” i 71 „Wydatki
mieszkaniowe do odliczenia w latach następnych” wpisujemy odpowiednie kwoty, w zależności od
tego, czy możemy całe wydatki odliczyć w tym roku (tj. są one niższe od przychodu), czy też część z
nich przejdzie do odliczenia w kolejnym roku podatkowym.
perium3830myszast@gmail.com
Warto zauważyć, że, jeśli mamy taką możliwość, lepiej odliczyć niektóre wydatki np. składki na
ubezpieczenia społeczne czy też wydatki mieszkaniowe od dochodu opodatkowanego podatkiem
liniowym 19% lub według skali podatkowej 18%/32% niż od przychodu opodatkowanego podatkiem
8,5% tj. z najmu prywatnego. W pierwszym przypadku zaoszczędzimy 18%/19%/32%, w drugim –
jedynie 8,5%. Oznacza to, że niektóre odliczenia lepiej wykorzystać w PIT36L lub PIT36 (jeśli,
oczywiście, oprócz PIT-28, składamy także takie zeznanie i mamy możliwość dokonania w nim
odliczenia).
W pozycji 72 „Odliczenia ogółem” wpisujemy sumę wszystkich wymienionych wcześniej odliczeń, a
następnie tę samą kwotę wpisujemy w pozycji 75 „8,5%” w części „E. OBLICZENIE KWOT
PRZYSŁUGUJĄCYCH ODLICZEŃ OD PRZYCHODÓW” (przypominam, że ta instrukcja dotyczy sytuacji,
gdy nie osiągamy innych przychodów opodatkowanych ryczałtem niż z najmu – w przeciwnym
przypadku pozostałe komórki części E mogą zawierać odpowiednie kwoty).
W pozycji 82 „8,5%” w części „F. PODSTAWA OPODATKOWANIA” wpisujemy całkowitą kwotę
przychodu z pozycji 38 po odjęciu odliczeń, czyli kwoty z pozycji 75 (przypominam, że ta instrukcja
dotyczy sytuacji, gdy nie osiągamy innych przychodów opodatkowanych ryczałtem niż z najmu – w
przeciwnym przypadku pozostałe komórki części F mogą zawierać odpowiednie kwoty) i powtarzamy
ją w pozycji 87 „Łączna kwota przychodów po odliczeniach”.
W pozycji 90 w części „G. OBLICZENIE RYCZAŁTU OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH […]”
wpisujemy całkowitą kwotę przychodu z pozycji 82 pomnożoną przez 8,5% i powtarzamy ją w pozycji
95 „Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych” (przypominam, że ta instrukcja dotyczy sytuacji,
gdy nie osiągamy innych przychodów opodatkowanych ryczałtem niż z najmu – w przeciwnym
przypadku pozostałe komórki części G mogą zawierać odpowiednie kwoty). W pozycji 96 „Doliczenia
do ryczałtu” wpisujemy doliczenia. Występuję one wtedy, jeżeli podatnik w roku podatkowym, za
który składa zeznanie, obliczając podatek należny, dokonał odliczeń od przychodu lub ryczałtu, a
następnie otrzymał zwrot odliczonych kwot (w całości lub w części) – wtedy dolicza się odpowiednio
kwoty poprzednio odliczone (art.21 ust.2a Ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym oraz art.
45 ust. 3a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W pozycji 97 „Podatek zapłacony za granicą […]” wpisujemy podatek, który zapłaciliśmy za granicą.
Potem w pozycji 98 „Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych” wpisujemy kwotę z pozycji 95
powiększoną o doliczenia (pozycja 96) i pomniejszoną o podatek zapłacony za granicą (pozycja 97).
W części „H. ODLICZENIA OD RYCZAŁTU” wpisujemy odliczenia od ryczałtu, ale tylko te, które nie
zostały odliczone od podatku na podstawie przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych. Możemy odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne (pozycja 99), wydatki inne niż
mieszkaniowe, wykazane w części C załącznika PIT/O (pozycja 101), wydatki mieszkaniowe, wykazane
z części C.2 załącznika PIT/D (pozycja 102). Musimy oczywiście pamiętać, że odliczenia te nie mogą
przekroczyć kwoty ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych z pozycji 98.
W części „I. OBLICZENIE NALEŻNEGO RYCZAŁTU OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH” w
pozycji 105 „Kwota należnego ryczałtu” wpisujemy kwotę ryczałtu z pozycji 98 po odjęciu odliczeń od
ryczałtu wykazanych w części H. Kwotę zaokrąglamy do pełnych złotych, w ten sposób, że końcówki
wynoszące mniej niż 50 groszy pomijamy, a końcówki wynoszące 50 i więcej groszy podwyższamy do
pełnych złotych.
perium3830myszast@gmail.com
W pozycjach 106 i 107 chodzi o tzw. kredyt podatkowy. Jeśli nie wiesz, o co chodzi,
najprawdopodobniej z niego nie korzystałeś, więc nie musisz wypełniać tych pozycji. Jeśli z niego
korzystałeś w poprzednich latach, w pozycji 106 „Rok” podajemy rok podatkowy, w którym
korzystałeś ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 6-13 ustawy o zryczałtowanym podatku
dochodowym. W pozycji 107 wpisujemy 20% należnego ryczałtu wykazanego w zeznaniu za rok
podatkowy objęty zwolnieniem, o którym mowa w art. 21 ust. 6-13 ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym. Zgodnie z art. 21 ust. 10 podatnicy, którzy skorzystali ze zwolnienia, o którym
mowa w art. 21 ust. 6 ustawy, powinni składać zeznania PIT-28 oraz uiszczać należny ryczałt od
przychodów ewidencjonowanych, za rok objęty tym zwolnieniem - z tytułu pozarolniczej działalności
gospodarczej - w pięciu kolejnych latach podatkowych następujących bezpośrednio po roku, w
którym korzystali ze zwolnienia - w wysokości 20% należnego ryczałtu wykazanego w zeznaniu za rok
objęty zwolnieniem.
W części „J. INFORMACJE O ZWOLNIENIU, O KTÓRYM MOWA W ART. 21 UST. 6-13 USTAWY”
informujemy urząd skarbowy, czy chcemy skorzystać w danym roku (czyli tym, którego dotyczy to
zeznanie) z tzw. kredytu podatkowego.
Jeżeli tak, w pozycji 108 zaznaczamy kwadrat nr 1 lub 2. Jeżeli zaznaczysz kwadrat nr 1, nie
wypełniasz części K i L, a jeżeli zaznaczysz kwadrat nr 2, w częściach K i L nie wykazujesz ryczałtu w
części przypadającej na przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, dla których wybrano
zwolnienie, określone w art.21 ust.6-13 ustawy.
Jeśli nie korzystasz z tzw. kredytu podatkowego, zaznaczasz kwadrat nr 3.
W części „K. OBLICZENIE KWOTY RYCZAŁTU OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH, DO
ZAPŁATY/NADPŁATA” obliczamy kwotę do zapłaty lub nadpłatę.
W pozycji 109 „Kwota wpłaconego ryczałtu za miesiące od stycznia do listopada roku podatkowego
lub za I, II i III kwartał roku podatkowego” wpisujemy sumę wszystkich wpłat, które zrobiliśmy do
Urzędu Skarbowego za pierwsze 11 miesięcy (jeśli rozliczaliśmy ryczałt miesięcznie) lub za pierwsze 3
kwartały (jeśli rozliczaliśmy ryczałt kwartalnie – patrz rozdział 9.1). Jeśli suma wpłat jest mniejsza niż
ryczałt należny obliczony w części I, wpisujemy różnicę w pozycji 110 „KWOTA DO ZAPŁATY”, a jeśli
suma wpłat jest większa niż ryczałt należny obliczony w części I, wpisujemy różnicę w pozycji 111
„NADPŁATA”.
W części „L. KWOTY RYCZAŁTU OD PRZYCHODÓW EWIDENCJONOWANYCH, OBLICZONE I WYKAZANE
PRZEZ PODATNIKA W EWIDENCJI PRZYCHODÓW W POSZCZEGÓLNYCH MIESIĄCACH (KWARTAŁACH),
A TAKŻE OBLICZONE PRZEZ PODATNIKA, O KTÓRYM MOWA W ART. 15 UST. 3 (PO DOKONANYCH
ODLICZENIACH” wykazujemy ryczałt od przychodów, który obliczyliśmy i wykazaliśmy w naszej
ewidencji przychodów (patrz rozdział 16.3). W przypadku, gdy, na podstawie art. 15 ust. 3 Ustawy o
zryczałtowanym podatku dochodowym, który, przypominam, mówi „Obowiązek prowadzenia
ewidencji nie dotyczy podatników osiągających przychody, […] jeżeli ich wysokość wynika z umowy
zawartej w formie pisemnej” nie prowadziliśmy ewidencji, to tutaj mimo wszystko wpisujemy kwoty
ryczałtu. W przypadku, gdy rozliczaliśmy ryczałt miesięcznie, podajemy kwoty za pierwsze 11
miesięcy w pozycjach 112-122, a w przypadku, gdy rozliczaliśmy ryczałt kwartalnie – podajemy kwoty
za pierwsze trzy kwartały w pozyciach 114, 117 i 120. W pozycji 123 „Łączna kwota ryczałtu […]”
sumujemy powyższe kwoty.
perium3830myszast@gmail.com
W „L.2. ZA GRUDZIEŃ (LUB ZA IV KWARTAŁ)” w pozycji 124 podajemy obliczoną kwotę ryczałtu za
grudzień.
Części „M. WNIOSEK O PRZEKAZANIE 1% PODATKU NALEŻNEGO NA RZECZ ORGANIZACJI POŻYTKU
PUBLICZNEGO (OPP)” i „N. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE” wypełniamy zgodnie z własnymi
preferencjami, pamiętając o tym, że wnioskowana kwota w pozycji 126 nie może być większa niż 1%
należnego ryczałtu z pozycji 105.
W części „O. INFORMACJA O ZAŁĄCZONYCH FORMULARZACH” podajemy informację o załącznikach
dołączonych do zeznania. Najczęściej będzie to PIT-28/A, PIT/O oraz PIT/D.
Pamiętajmy o tym, żeby zeznanie podpisać w części „P. OŚWIADCZENIE I PODPIS
PODATNIKA/PEŁNOMOCNIKA”. Podobno brak podpisu jest jednym z częstszych błędów popełnianych
przez podatników przy składaniu zeznań podatkowych.
Oczywiście, jeśli w pozycji 110 formularza PIT-28 wyszła nam kwota do zapłaty, powinniśmy ją w
odpowiednim termine np. za 2013 rok do 31 stycznia 2014 roku wpłacić na konto urzędu
skarbowego. Należy pamiętać, żeby w formularzu wpłaty na konto urzędu odpowiednio wybrać
symbol formularza (w tym wypadku: PIT-28) oraz identyfikator podatkowy.
Z zeznania wynikało, że ma do zapłaty kwotę 51 zł, tak więc zrobiła przelew na konto US.
Podpisała zeznanie, zrobiła kopię i złożyła je do urzędu skarbowego, uzyskując na kopii potwierdzenie
złożenia zeznania. Wiedziała, że może zeznanie wysłać pocztą, listem poleconym, ale zdecydowała się
zanieść je osobiście.
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 113
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 114
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 115
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 116
perium3830myszast@gmail.com
Wynajmistrz.pl – wiedza dla właścicieli wynajmowanych mieszkań Strona 117
perium3830myszast@gmail.com
Uwaga – wskazówki dotyczące wypełnienia PIT-28 oraz przykład pokazany powyżej opierają się na
najnowszej wersji formularza PIT-28 (wersji nr 16) dostępnej na stronie Ministerstwa Finansów w
okresie aktualizacji tego poradnika. W momencie wypełniania zeznania może być dostępna nowsza
wersja formularza, stąd mogą wystąpić pewne różnice, chociażby w numeracji pozycji w formularzu.
Warto jeszcze dodać, że bardzo wygodnym sposobem składania zeznań, zarówno przy rozliczaniu
według skali podatkowej, jak i ryczałtem, jest system e-Deklaracje. Wystarczy komputer z dostępem
do Internetu i możemy wypełnić i wysłać do urzędu skarbowego formularz z zeznaniem rocznym, bez
ruszania się z domu. Dokładniejsze informacje znajdują się na stronie: http://www.e-
deklaracje.gov.pl.
perium3830myszast@gmail.com
18 Optymalizacja
Przede wszystkim, należy wyjaśnić, co oznacza optymalizacja podatkowa. W kontekście tego
poradnika chodzi o wszelkie działania mające na celu obniżenie płaconych podatków od najmu.
Podkreślam, że mówimy wyłącznie o działaniach zgodnych z prawem i wszelkimi przepisami
podatkowymi. Nie będę nikogo namawiał do ukrywania czy nielegalnego zaniżania przychodów czy
też zawyżania czy kreowania nieponiesionych lub nieuzasadnionych kosztów.
Sposobów na optymalizację podatku od najmu jest wiele. Te podstawowe i najważniejsze zostały
opisane we wcześniejszych rozdziałach. Poniżej wymienię tylko niektóre dodatkowe działania, które
można podjąć, by zminimalizować płacony podatek od najmu.
perium3830myszast@gmail.com
19 Zastrzeżenia prawne