น อ ก เห นื อ ไ ป จ าก ก าร ใช้ ใน พิ ธี ก ร ร ม แ ล ะ ก าร ป ร ะ ทิ น ผิ ว แ ล้ ว

พื ช หอมยัง สามารถใช้ ส กัด เป็ นน้ า มัน หอมระเหยเพื่ อ รัก ษาโรคได้อี ก ด้ว ย
โดยเราเรีย กวิธี ก ารรัก ษาโดยน้ ามัน หอมระเหยจากพื ช นี้ ว่า อโรมาเธอราพี
(Aromatherapy) ห รื อ สุ ค น ธ บ า บั ด ซึ่ ง ห ม า ย ถึ ง
ศ า ส ต ร์ ใ น ก า ร ใ ช้ น้ า มั น ห อ ม ร ะ เห ย ที่ ไ ด้ จ า ก ก า ร ส กั ด พื ช ห อ ม
เพื่ อ การบ าบัด รัก ษาหลายอาการ ตั้ง แต่ อาการติด เชื้ อ ต่า ง ๆ โรคผิว หนัง
ไ ป จ น ถึ ง ภู มิ คุ้ ม กั น บ ก พ ร่ อ ง แ ล ะ ค ว า ม เ ค รี ย ด
มี ก า ร ใ ช้ น้ า มั น ห อ ม ร ะ เ ห ย ใ น ยุ โ ร ป ม า ก ว่ า ร้ อ ย ปี
แ ล ะ มี ก า ร ใ ช้ ใ น ก า ร แ พ ท ย์ ต ะ วั น อ อ ก ม า น า น ก ว่ า พั น ปี
แต่ใ นประเทศฝรั่ง เศสมี ก ารใช้ สุ ค นธบ าบัด ทางการแพทย์ อ ย่า งเป็ นระบบ
แ ล ะ มี ก า ร วิ จั ย กั น อ ย่ า ง ก ว้ า ง ข ว า ง ทั่ ว โ ล ก ใ น ทุ ก ๆ ด้ า น
ส่ ว นสหรัฐ อเมริ ก านิ ย มใช้ สุ ค นธบ าบัด ร่ ว มกับ การแพทย์ ท างเลื อ กอื่ น ๆ
ในการรักษาโรคต่าง ๆ
ประวัตค
ิ วามเป็ นมา
หลักฐานทีพ ่ บได้แสดงว่ามีการใช้อโรมาเธอราพีมากว่าหกพันปี ในประเ
ทศอี ยิป ต์ เป็ นการใช้ ใ นรูป แบบของเครื่อ งหอม เพื่อ ผ่อ นคลายและล้างพิ ษ
ได้มีการพบบันทึกการกลั่นน้ามันหอมระเหยจากพืชทีส ่ ลักไว้บนแผ่นหินประม
าณ 2,500 ปี ก่อนคริสตกาลแถบมองโกเลีย จีน ปากีสถาน
ชาวอี ยิป ต์ โบราณใช้สารคล้ายน้ ามันหอมระเหยที่เราใช้กน ั อยู่ทุก วัน นี้
เป็ นทั้ง ยาและน้ าหอม บางชนิ ดใช้ เ ผาเพื่ อ ท าให้ มี ก ลิ่ น ห อมในอากาศ
และบางชนิดก็ให้ความสงบ ผ่อนคลาย
ศตวรรษที่ 7 ในยุ โ รปก็ มี ก ารน าน้ า มัน หอมระเหยมาใช้ น วดร่างกาย
จ น ถึ ง ศ ต ว ร ร ษ ที่ 10
แ พ ท ย์ ช าวอาห รับ คิ ด ค้ น วิ ธี ก ลั่น น้ ามัน ห อม ระเห ยจาก พื ช ด้ ว ยไอน้ า
ทาให้สามารถกลั่นน้ามันหอมระเหยจาก ไอน้าได้
ด ร . เก ท โ ฟ ส เซ ผู้ ไ ด้ รั บ ฉ า ย า ว่ า “ บิ ด า แ ห่ ง สุ ค น ธ บ า บั ด ”
เป็ นผูท
้ าให้ศาสตร์การใช้อโรมาเธอราพีกลับมาเป็ นทีน ่ ิยมอย่างแพร่หลายหลัง
จ า ก ที่ ก่ อ น ห น้ า นี้ มี ส า ร สั ง เ ค ร า ะ ห์ ท า ง เ ค มี เ ข้ า ม า แ ท น ที่
โดยศาสตร์นน ้ ั เป็ นทีร่ จู ้ กั กันในนาม “โมเดิร์นอโรมาเธอราพี”
 หลังจากนัน ้ มาฝรั่งเศสและหลายประเทศในยุโรปก็มีการปลูกพืช หอมแล
ะ ก ลั่ น น้ า มั น ห อ ม ร ะ เ ห ย กั น อ ย่ า ง แ พ ร่ ห ล า ย
เพือ
่ ใช้ในอุตสาหกรรมการผลิตน้าหอม เครือ ่ งสาอาง และใช้เพื่อสุคนธบาบัด
ในปัจจุบน ั สุคนธบาบัดหรือศาสตร์การใช้น้ามันหอมระเหยเพือ ่ บาบัดรักษาโรค
ภัยไข้เจ็บได้เป็ นทีส
่ นใจไปทั่วโลกรวมทัง้ ประเทศไทยด้วย
กลิน
่ หอมทีค
่ นไทยขาดไม่ได้ ใช้กน
ั มาตลอดก็คอ
ื ยาดม ยาหม่อง

วิธีการสกัดน้ามันหอมระเหย
- ก า ร ก ลั่ น ไ ด้ แ ก่ ก า ร ต้ ม ก ลั่ น ก า ร ก ลั่ น ด้ ว ย ไ อ น้ า
และการกลั่นในหม้อสุญญากาศ
- การหี บเย็น (การบี บและการคัน ้ ) เหมาะกับ พื ชที่ให้น้ ามันมาก เช่น
พืชตระกูลส้ม
- ก า ร หุ ง น้ า มั น คื อ แ ช่ ใ น น้ า มั น แ ล้ ว น า ไ ป ต า ก แ ด ด
หรือนาไปให้ความร้อนด้วยการตุน ๋ เช่น ไพล
- ก า ร ส กั ด ด้ ว ย ส า ร เ ค มี ไ ด้ แ ก่
ก า ร ใ ช้ ส า ร ล ะ ล า ย พ ว ก เ ฮ ก ซี น ม า ล ะ ล า ย พื ช
การสกัดด้วยคาร์บอนไดออกไซด์เหลว และการสกัดด้วยแอลกอฮอล์
- การดูดซับกลิน ่ ด้วยไข เช่น มะลิ
ตัวอย่างพืชหอมทีน
่ าใช้เพือ
่ การรักษา
ในทีน่ ี้จะขอยกตัวอย่างพืชหอมทีน
่ ามาใช้เพือ
่ การรักษาทัง้ หมด 3 ชนิด
ดังต่อไปนี้
3.1 เปปเปอร์มน
ิ ต์
ทีม
่ า : https://www.aroka108.com/wp-content/uploads/2015/05/saranare-
03.jpg

เป ป เป อ ร์ มิ น ต์ มี ป ร ะ วั ติ เก่ า แ ก่ ตั้ ง แ ต่ ส มั ย ยุ ค อี ยิ ป ต์ โ บ ร า ณ
เชื่อ กัน ว่า ต้า นพิ ษ ได้ ชาวฮิบ รู เองก็ ใช้ เป็ นน้ า หอม ในเทพนิ ย ายของกรี ก -
โรมัน ก็ มี ต านานเล่ า ว่ า มี น างไม้ ชื่ อ เมนธา เป็ นที่ ถู ก ตาต้ อ งใจของพลู โ ต
จ น ท า ใ ห้ พ ร ะ ช า ย า คื อ พ ร ะ น า ง เป อ ร์ ซี โ ฟ นี อิ จ ฉ า แ ล ะ หึ ง ห ว ง
พ ร ะ น า ง ไ ด้ ไ ล่ ต า ม น า ง ไ ม้ เ ม น ธ า แ ล ะ เ ห ยี ย บ น า ง จ น จ ม ดิ น
พลูโตสงสารจึงบันดาลให้นางเกิดใหม่เป็ นต้นสมุนไพรเปปเปอร์มน ิ ต์
3.1.1 ข้อมูลเกีย่ วกับเปปเปอร์มน
ิ ต์ในเชิงอโรมาเธอราพี
ชื่ อ ส า มั ญ คื อ Peppermint ชื่ อ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ คื อ Mentha
piperita, L ส กั ด โ ด ย ใ ช้ วิ ธี ก า ร ก ลั่ น ด้ ว ย ไ อ น้ า จ า ก ต้ น แ ล ะ ด อ ก
์ รรเทาปวด ลดการอักเสบ ระงับเชื้ อ คลายการหดเกร็ งของกล้ามเนื้ อ
มีฤทธิบ
ขับ ลม บ ารุ ง หัว ใจ ลดเลื อ ดคั่ง ขับ เสมหะ ลดไข้ บ ารุ ง ประสาท ขับ เหงื่อ
ทาให้หลอดเลือดหดตัว ขับพยาธิ
3.1.2 สรรพคุณของน้ามันหอมระเหยทีส
่ กัดจากเปปเปอร์มน
ิ ต์
แ ก้ สิ ว ผื่ น คัน ลด ก ารติ ด เชื้ อ ก ร ะ ตุ้ น ก าร ห มุ น เวี ย น โลหิ ต
ช่วยคลายการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ แก้ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ ปวดรูมาติสซึม
แก้หืด หลอมลมอักเสบ ไซนัส อาการไอ แก้ไข้หวัดใหญ่ แก้ทอ ้ งเสียและขับลม
ช่วยย่อย แก้ค ลื่นไส้ อาเจียน ท้อ งผูก ท้อ งเฟ้ อ จุกเสีย ด แก้ป วดประจาเดือ น
ปวดฟัน ปวดศีรษะ ไมเกรน ทาให้สดชืน ่ กระปรี้กระเปร่า ช่วยให้ความจาดีขน ึ้
ลดความตึงเครียด
อ ย่ า ง ไ ร ก็ ต า ม
ก ารใช้ น้ ามัน ห อม ระเห ยที่ ส กัด จาก เป ป เป อร์ มิ น ต์ มี ข้ อ ค วรระวัง คื อ
ไ ม่ ค ว ร ใ ช้ ใ น เ ด็ ก ที่ อ า ยุ ต่ า ก ว่ า 30 เ ดื อ น
เนื่ อ งจ าก เป็ น น้ ามั น ห อ ม ร ะเห ย ที่ มี ฤ ท ธิ ์ รุ น แ ร งแ ล ะมี ผ ล ก ร ะ ตุ้ น สู ง
จึ ง อ า จ ท า ใ ห้ เ ด็ ก ไ ม่ ย อ ม ห ลั บ ก ร ะ ป รี้ ก ร ะ เ ป ร่ า เ กิ น ค ว ร
จึ ง ควรระมัด ระวัง ในการใช้ เหมาะกับ การสู ด ดมมากกว่ า การทาบนผิ ว
อ า จ ร ะ ค า ย เ คื อ ง ผิ ว แ ล ะ เ ยื่ อ บุ เ มื อ ก
สตรีมีครรภ์และอยูร่ ะหว่างให้นมบุตรควรหลีกเลีย่ ง
3.2 คาโมไมล์

ทีม
่ า:
https://sites.google.com/site/5932040016thasniyrandxkmisd/dxk-kha-
mo-maychamomile

ดอกคาโมไมล์ใช้เป็ นสมุนไพรมานานนับพันปี ตัง้ แต่ยุคอียิปต์โบราณ

กรีกและโรมัน เป็ นสมุนไพรทีน่ ิยมมากในทวีปยุโรปคาโมไมล์มีแหล่งกาเนิดที่
โ ม ร็ อ ค โ ค อั ง ก ฤ ษ ฝ รั่ ง เ ศ ส เ ย อ ร มั น ฮั ง ก า รี ชิ ลี ส เ ป น
คาโมไมล์เป็ นน้ามันหอมระเหยทีน ่ บั ว่ามีประสิทธิภาพและปลอดภัยมากทีส ่ ุดช
นิ ด ห นึ่ ง
คล้ายกับลาเวนเดอร์ซึ่งถูกเพาะปลูกขึน ้ เพือ
่ เป็ นยาและใช้ในโรงพยาบาลเพือ ่ ฆ่
าเชื้อโรค
คาโมไมล์ มี 2 ประเภท คื อ โรมัน คาโมไมล์ (Roman Chamomile)
แ ล ะ เ ย อ ร มั น ค า โ ม ไ ม ล์ (Matricaria Chamomile)
น้ า มัน หอมระเหยโรมัน คาโมไมล์ มี สี เหลือ ง ส่วนน้ ามัน หอมระเหยเยอรมัน
ค า โ ม ไ ม ล์ มี สี ฟ้ า อ่ อ น แ ล ะ ก ลิ่ น แ ร ง
ดข้ า กัน ได้ ดี ก ับ น้ ามัน หอมระเหยเบอร์ ก าม็ อ ท, เลมอน , เจอราเนี่ ยม,
ลาเวนเดอร์ และกุ ห ลาบ ชาวยุ โ รปรู ้จ กั คาโมไมล์ ก น ั ดี ใ นชื่ อ Capable of
anything หรือยาครอบจักรวาล

3.2.1 ข้อมูลเกีย่ วกับคาโมไมล์ในเชิงอโรมาเธอราพี

ชื่ อ ส า มั ญ คื อ Chamomile / Camomile / Garden
Chamomile / Roman Chamomile ชื่ อ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ คื อ
Chamaemelum nobile (L.) All.
ส กั ด โ ด ย ใ ช้ วิ ธี ก า ร ก ลั่ น ด้ ว ย ไ อ น้ า จ า ก ก ลี บ ด อ ก
์ รรเทาอาการทางประสาท แก้อกั เสบ ปวดท้อง และเป็ นไข้
มีฤทธิบ
 3.2.2 สรรพคุณของน้ามันหอมระเหยทีส
่ กัดจากคาโมไมล์
รักษาอาการเครียด ไซนัส ปวดศีรษะ ไมเกรน บรรเทาอาการบวม
อาการก่อ นประจาเดือ นมา รัก ษาอาการเสี ย ดท้อ งในเด็ ก รัก ษาโรคผิวหนัง
เช่ น สิว ลมพิ ษ บรรเทาอาการระคายเคื อ งจากการโดนแมลงสัต ว์ ก ด ั ต่อ ย
แ ก้ ป ว ด ฟั น รั ก ษ า อ า ก า ร ป ว ด หู ล ด อ า ก า ร ห น้ า บ ว ม
ช่ ว ย บ ารุ ง เส้ น ผ ม ช่ วย บ าบัด ท างก าย เช่ น แ ก้ ป วด ลด ไข้ แ ก้ พิ ษ ร้ อ น
ผิวหนังอักเสบ และทางจิตใจทีซ ่ ม
ึ เศร้า หดหู่ ช่วยทาให้สงบและแจ่มใสขึน ้
อ ย่ า ง ไ ร ก็ ต า ม
ก า ร ใ ช้ น้ า มั น ห อ ม ร ะ เห ย ที่ ส กั ด จ า ก ค า โ ม ไ ม ล์ มี ข้ อ ค ว ร ร ะ วั ง
คื อ ห าก ใช้ ใน ป ริ ม าณ ม าก เกิ น ไ ป ก็ อ าจ ท าให้ เวี ย น หั ว ส่ ว น เด็ ก เล็ ก
ห ญิ ง ตั้ ง ค ร ร ภ์ ห ญิ ง ที่ อ ยู่ ใ น ช่ ว ง ใ ห้ น ม บุ ต ร
แ ล ะ ผู้ ที่ แ พ้ ค า โ ม ม า ย ล์ ห รื อ พื ช ใ น ต ร ะ กู ล เ ด ซี่
ต้ อ ง ร ะ มั ด ร ะ วั ง ใ น ก า ร ใ ช้ ค า โ ม ม า ย ล์ ม า ก เ ป็ น พิ เ ศ ษ
เพราะอาจก่อให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงได้

3.3 เสม็ดขาว

ทีม
่ า : https://www.baanlaesuan.com/plants/palm-
cycad/137157.html

ต้นเสม็ดขาวหรือต้นจาคูพุต มีแหล่งผลิดทีส
่ าคัญได้แก่ เวียดนาม
และอินโดนีเซีย เสม็ดขาวเป็ นพืชทีม
่ ีในเอเชียมานานหลายศตวรรษ
้ ในแถบตอนเหนือของออสเตรเลีย, ตะวันตกเฉี ยงใต้ของปาปัวนิวกินี,
มักขึน
อินโดนีเซีย, มาเลเซีย, ไทยและเวียดนาม
เสม็ดขาวขึน ้ ตามธรรมชาติในตะวันออกของ
อินโดเซียพบพบในหมูเ่ กาะโมลุกส์กะ ในบูรู
ซีแรมและอัมบอนมีปลูกในตอนกลางของชวาตัง้ แต่ปี ค.ศ.1926
เพือ
่ ผลิตน้ามัน
3.3.1 ข้อมูลเกีย่ วกับเสม็ดขาวในเชิงอโรมาเธอราพี
ชื่ อ ส า มั ญ คื อ Cajuput Tree/Milk Wood/Paperbark Tree
ชื่ อ วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ คื อ Melaleuca quinquenervia (Cav.) S.T.Blake
ส กั ด โ ด ย ใ ช้ วิ ธี ก า ร ก ลั่ น ด้ ว ย ไ อ น้ า จ า ก ใ บ แ ล ะ ก้ า น
มี ฤ ทธิร์ กั ษาอาการอักเสบและบรรเทาปวดจากไฟไหม้ น้ าร้อ นลวก แก้ห วัด
และคุณสมบัตใิ นการต้านแบคทีเรีย
3.3.2 สรรพคุณของน้ามันหอมระเหยทีส
่ กัดจากเสม็ดขาว
รัก ษ าอ าก าร ห าย ใจ ติ ด ขั ด , ห วัด , ไ อ , ห ล อ ด ล ม อั ก เส บ ,
ไข้หวัดใหญ่ และไซนัส บรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ แก้ปญ ั หาการย่อยอาหาร
รัก ษาสิ ว และโรคผิ ว หนัง ๆ เช่ น เรื้ อ นกวาง ใช้ ก ระจายกลิ่ น ขับ ไล่ แ มลง
ลดอาการผิวหนังแห้งแตก รักษาอาการอักเสบจากการติดเชื้อในระบบปัสสาวะ
รวมทั้ง ยัง สามารถปรุ ง แต่ ง รสชาติ อ าหาร เป็ นสารให้ ค วามหอมในสบู่
เครือ
่ งสาอาง สารทาความสะอาด และน้าหอม
อ ย่ า ง ไ ร ก็ ต า ม
ก า ร ใ ช้ น้ า มั น ห อ ม ร ะ เ ห ย ที่ ส กั ด จ า ก เ ส ม็ ด ข า ว มี ข้ อ ค ว ร ร ะ วั ง
คือหากอาจใช้แล้วเกิดการระคายเคือง ควรเจือจางก่อนนามาสัมผัสผิวโดยตรง
ส่ ว น เ ด็ ก เ ล็ ก ห ญิ ง ตั้ ง ค ร ร ภ์ ห ญิ ง ที่ อ ยู่ ใ น ช่ ว ง ใ ห้ น ม บุ ต ร
ควรปรึกษาแพทย์กอ ่ นการใช้งาน

ความลงท้าย
การใช้น้ามันหอมระเหยซึง่ มีมากมายหลายชนิดหลายกลิน ่ นัน
้
บางคนไม่แพ้ บางคนกลับแพ้ บางคนใช้แล้วได้ผล
้ บางคนบอกว่ากลิน
บางคนใช้แล้วไม่มีอะไรเกิดขึน ่ นัน
้ หอมกลิน
่ นี้หอม
ในขณะทีบ
่ างคนบอกว่าเหม็นหรือแพ้กลิน่ นี้
ดังนัน
้ การใช้น้ามันหอมระเหยในการบาบัดรักษาโรค
หรือเพือ
่ บารุงความงามนัน้ เป็ นเรือ
่ งทีม
่ ีลกั ษณะเป็ นการให้ผลเฉพาะตัว
ไม่สามารถระบุลงไปอย่างแน่ นอนร้อยเปอร์เซ็นต์ได้ จึงควรศึกษา
เฝ้ าสังเกตทดลอง และปรับเปลีย่ นอยูเ่ สมอ ในทุก ๆ
สิง่ นัน
้ มีคณุ และโทษขึน ้ อยูก
่ บ
ั วิธีการของผูใ้ ช้ ควรตัง้ อยูบ
่ นความพอดี
พอเหมาะ พอควร และไม่ประมาท ง่าย ๆ
เพียงเท่านี้คณุ ก็สามารถใช้ประโยชน์จาก
อโรมาเธอราพีได้เต็มประสิทธิภาพทีน ่ ้ามันหอมระเหยจะมีให้ได้
โดยไม่กอ ่ ให้เกิดโทษ
บรรณานุกรม
อรชร เอกภาพสากล. มหัศจรรย์น้ามันหอมระเหย. กรุงเทพมหานคร:
เพชรการเรือน, 2547.
Freeya M. อโรมาเธอราพี : ศาสตร์และศิลป์ของกลิน
่ หอมธรรมชาติ.
กรุงเทพมหานคร: อีกหนึ่ง
สานักพิมพ์, 2546.
อ้อมบุญ วัลลิสุต. “อโรมาเธอราพี (Aromatherapy).” 2557. [ออนไลน์ ].
เข้าถึงได้จาก

https://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/225
สืบค้น 7 เมษายน 2562.
สานักพิมพ์บา้ นและสวน. “คาโมไมล์.” 2560. [ออนไลน์ ]. เข้าถึงได้จาก
https://www.baanlaesuan.com/plants/annual/135756.html
สืบค้น 14 เมษายน 2562.
สานักพิมพ์บา้ นและสวน. “เสม็ดขาว.” 2559. [ออนไลน์ ]. เข้าถึงได้จาก
https://www.baanlaesuan.com/plants/palm-
cycad/137157.html สืบค้น 14 เมษายน 2562.