Psihičke Funkcije I Njihovi Poremećaji

Univerzitet u Zenici
Medicinski fakultet
Odsjek za zdravstvenu njegu
Psihijatrija
SEMINARSKI RAD
Psihičke funkcije i njihovi poremećaji
Student: Profesor:
2 Psihičke funkcije i njihovi poremećaji
SADRŽAJ
1. UVOD ............................................................................................................................................... 3
2. MIŠLJENJE I POREMEĆAJI MIŠLJENJA ............................................................................................. 4
3. OSJEĆAJ I POREMEĆAJI OSJEĆAJA .................................................................................................. 6
4. OSJET ............................................................................................................................................... 8
5. INITUICIJA I POREMEĆAJI INITUICIJE .............................................................................................. 9
6. SVIJEST .......................................................................................................................................... 10
7. PAŽNJA .......................................................................................................................................... 12
8. OPAŽANJE ..................................................................................................................................... 13
9. PAMĆENJE ..................................................................................................................................... 14
10. AFEKTI........................................................................................................................................ 17
11.VOLJA ............................................................................................................................................... 18
12.NAGONI ............................................................................................................................................ 20
13. ZAKLJUČAK ...................................................................................................................................... 22
14. LITERATURA .................................................................................................................................... 24
1. UVOD
Pod psihičkom funkcijom Carl Gustav Jung je razumijevao izvjestan oblik psihičke
djelatnosti koji u različitim okolnostima načelno ostaje sebi jednak. Energetski
promatrano psihička funkcija je pojavni oblik libida koja u različitim okolnostima
načelno ostaje sebi jednaka.
Možda na sličan način kako se fizikalna snaga može promatrati kao svakodnevni
oblik fizikalne energije. Jung je razlikovao četiri osnovne psihičke funkcije, dvije
racionalne i dvije iracionalne, to su mišljenje i osjećanje, osjet i intuicija.
Slika 1. Ilustracija
2. MIŠLJENJE I POREMEĆAJI MIŠLJENJA
Mišljenje je ona psihička funkcija koja, shodno svojim vlastitim zakonima, dovodi date
predstavne sadržaje u pojmovni spoj. Mišljenje je aperceptivna djelatnost i kao takva
se dijeli na aktivnu i pasivnu. Aktivno mišljenje je racionalna voljna radnja, pasivno
mišljenje je događaj. Jung je sposobnost mišljenja upravljenog na nešto obilježio je
kao intelekt, a sposobnost pasivnog ili neupravljenog mišljenja obilježio je kao
intelektualnu intuiciju.
Složena psihička funkcija pomoću koje se uočavaju veze i odnosi između raznih
predmeta i pojava, shvataju zbivanja u realnom svetu i omogućava prilagođavanje,
odnosno život u njemu. Mišljenje pomaže čoveku da zadovolji svoje biološke,
psihološke i socijalne potrebe. Može biti konkretno (putem slika) i apstraktno
(zasnovano na pojmovima) U procesu mišljenja čovek se služi pojmovima (pojam-
skup bitnih i opštih osobina predmeta i pojava), a do zaključka dolazi pomoću
intelektualnih operacija – upoređivanje (komparacija), analiza, sinteza, apstrakcija,
konkretizacija, indukcija, dedukcija, metod pretpostavki (hipoteze)
Poremećaji mišljenja po formi
Bolesna opširnost – preopširno izlaganje, “od Kulina bana” zbog nesposobnosti da

se uviđa bitno i da se u misaonom toku drži determinišuća tendencija; kod
hipomanije, epi, mentalno nedovoljno razvijenih, dementnih
Usporeno (zakočeno) mišljenje – usporeno izlaganje, tj. usporen tok misli (bradilalija);
kod depresije, Sch, oligofrenije i kod organskih psihosindroma izazvanih
intoksikacijama i drugim lezijama cns-a
Ubrzani misaoni tok (logoreja); praćen pojačanom psihomotornom aktivnošću,

hipervigilnom pažnjom i povišenim raspoloženjem – manija
Bujica ideja (bekstvo misli) – povišen impuls za govorom, brz tok misli i žive
asocijacije; kod manije, visoke febrilnosti, intoksikacije
Blok misli – iznenadni prekid misaonog toka sa doživljajem potpune praznine u

mišljenju; kod Sch (“krađa misli”), “stuporozne depresije”, usled straha
Govor u stranu – izlaganje koje nije u skladu sa postavljenim pitanjima i očekivanim

odgovorima; kod Sch
Inkoherentno mišljenje – nepovezan misaoni tok; kod psihoorganskih sindroma koji

su praćeni i poremećajem svijesti, kod Sch i u nekim maničnim stanjima
Verbigeracija – besmisleno ponavljanje jedne misli, odnosno rečenice uz očuvanu

svijest; stereotipija govora kod katatone Sch
Perseveracija – besmisleno ponavljanje pojedinih riječi ili dijelova rečenice; kod

organskih oštećenja mozga, u alkoholisanom stanju, u konfuznim stanjima, kod
zamora i pospanosti, ali i kod katatone forme Sch
Rasulo misli (disocirano mišljenje) – raspad pojmova i stvaranje novih jezičkih

kovanica (neologizmi), neadekvatna upotreba riječi i zbrka u izlaganju; kod Sch
Salata od riječi – krajnji stepen disociranog mišljenja, kod koga dolazi do gomilanja
riječi bez veze i reda; kod teških Sch
Poremećaji mišljenja po sadržaju
Precenjene ideje (fiks-ideje) – ideje ponikle na stvarnim činjenicama, odnosno

događajima, ali zbog jake afektivne vezanosti za njih, one imaju posebno mesto i
preterani značaj u životu osoba kod kojih postoje. Podležu korekciji putem razuma
Prisilne misli – imaju prisilan karakter i pojedinac nije u stanju da im se suprotstavi,

mada uviđa da su te misli besmislene, ali nije u stanju da ih otkloni. Pokušaj
odupiranja prisilama dovodi do narastanja unutrašnje napetosti, tj. anksioznosti.
Najčešće se javljaju kod prisilnih neuroza ali se sreću i u drugim psihopatološkim
stanjima, npr. kod Sch., a ponekad i kod postencefalitičnih stanja i kod psihomotorne
epilepsije. Poseban oblik prisilnih misli su prisilne fobije, tj. prisilna strahovanja od
određenih objekata i situacija
Sumanute ideje – zablude nastale na bolesnoj osnovi, nedostupne korekciji putem

razuma.Mogu biti nesistematizovane, ali i sistematizovane koje su logično povezane
u jedan fiksiran, nepromenljiv sistem.
3. OSJEĆAJ I POREMEĆAJI OSJEĆAJA
Jung se nije priključio onim psihološkim smjerovima koji osjećaj shvaćaju kao
sekundarnu, o «predstavama» ili osjetu ovisnu pojavu, nego je zajedno sa Höffding-
om, Vunt-om, Lehmann-om, Külpe-om, Baldvin-om i drugima u osjećaju (čuvstvu)
nalazio samostalnu funkciju svoje vrste. Osjećaj je ponajprije proces koji se obavlja
između ja i danog sadržaja, i to proces koji sadržaju daje određenu vrijednost u
smislu usvajanja ili odbijanja (ugodnost, ili neugodnost), a potom i proces koji se
može pojavljivati i kao «raspoloženje».
Osjećaj je subjektivan proces koji u svakom pogledu može biti neovisan o vanjskom
podražaju. Čak i ravnodušan osjećaj ima neki osjećani ton, naime ton ravnodušnosti,
čime se izražava procjenjivanje. Stoga je osjećaj i neka vrsta prosuđivanja, ali koje se
od intelektualnog suda utoliko razlikuje ukoliko se ne obavlja radi donošenja neke
pojmovne sveze, nego radi nekog prije svega subjektivnog usvajanja ili odbijanja.
Kao što mišljenje sadržaje svijesti raspoređuje prema pojmovima, tako i osjećaj
raspoređuje sadržaje svijesti prema njihovoj vrijednosti. Prema tome osjećaj je kao i
mišljenje racionalna funkcija, ako se vrijednost uopće, kao što iskustvo pokazuje,
dodjeljuje prema zakonima razuma.
Kvantitativni poremećaji afektivnog života
 Hipertimija (povišenje afekta) u vidu dva ekstremna oblika:
Euforija – veselost praćena pojačanom psihomotorikom i logorejom
Depresija – tuga ili strah, sniženje inicijative i nagona
 Apatija (afektivna tupost, atimija) – odsustvo emocionalnih manifestacija,

ravnodušnost, psihička inertnost
 Afektivna (emocionalna) labilnost – naglo menjanje afekta, iznenada i na male
povode
 Afektivna inkontinencija – nemogućnost kontrole i obuzdavanja afektivnih
reakcija
 Afektivna krutost – gubitak mogućnosti moduliranja afekta u skladu sa
objektivnom realnošću, afekt disociran od ostalog psihičkog sadrzaja
 Afektivna ambivalencija – istovremeno postojanje dva suprotna osjećaja –

ljubavi i mržnje prema istoj osobi
 Produženo afektivno reagovanje – duže traje i otporan je na dejstvo novih
situacija i događaja
 Patološka razdražljivost i patološki afekt (“reakcija po kratkom spoju”) – vrlo
burno reagovanje na beznačajni povod, na djelovanje određenog stimulusa
odmah se razvija reagovanje, nema latencije, tj. uključivanja procesa mišljenja
i razmatranja posljedica.
4. OSJET
Osjet je ona psihička funkcija koja posreduje između nadražaja i opažaja. Stoga je
osjet istovjetan s opažanjem ili percepcijom. Osjet se odnosi na vanjske fizičke
podražaje, ali i na unutarnje, to jest na promjene unutarnjih organa. Otuda je osjet u
prvom redu osjetilno opažanje preko osjetnilnih organa i «osjetila tijela».
On je s jedne strane element predstavljanja, ako posreduje između predstavljanja i

perceptivne slike vanjskog objekta, a, s druge strane i element osjećaja, jer
percepcijom tjelesne promjene daje osjećaju karakter afekta. Kako je osjet
elementarna pojava (fenomen), on je nešto jednostavno zadano što nije podvrgnuto
zakonima razuma i u suprotnosti je s osjećajima i mišljenjem. Stoga Jung osjet
obilježava kao iracionalnu funkciju, iako razumu polazi za rukom veliki broj osjeta
primiti u racionalne veze.
5. INITUICIJA I POREMEĆAJI INITUICIJE
Intuicija (od intueri = gledati, promatrati) je po Jungu suprotnost od osjeta, osjet

definira kao svijesno opažanje (percepciju) a intuiciju kao nesvjesno. Ove dvije
funkcije uzajamno se kompenziraju, isto kao što to rade mišljenje i osjećaji. Intuicija
je psihička funkcija koja nesvjesnim putem prilagođava opažanje. Predmeti tog
opažanja mogu biti i unutarnji i vanjski objekti i njihove veze. Posebnost intuicije je u
tome što ona nije ni osjetilno opažanje, ni osjećaj, ni intelektualni zaključak, premda
se može pojavljivati i u tom obliku. Kod intuicije se pokazuje nekakav sadržaj kao
gotova cjelina, za koju ne možemo navesti ili pronaći način na koji se taj sadržaj
ostvario.
Intuicija je vrsta instiktivnog dokučivanja različitih sadržaja, ona je karakteristika

infantilne i primitivne psihologije, te je kao i osjet iracionalna funkcija opažanja. Dijeli
se na konkretnu i apstraktnu intuiciju. Intuicija je kao i osjet kolijevka gdje se mišljenje
i osjećaj razvijaju kao racionalne funkcije.
6. SVIJEST
Svijest u kliničkom smislu definiše se kao sposobnost orjentacije subjekta prema

sebi i drugim licima (auto-psihička i alo-psihička orijentacija) , u prostoru i
vremenu (spacio-temporalna orijentacija).
Svijest, kao najviša kognitivna (saznajna) funkcija obezbjeđuje jedinstvo
funkcionisanja psihe,konstatuje odvijanje psihičkih funkcija, obezbjeđuje
doživljaje sopstvenog identiteta i integriteta, manipuliše energijom motiva i
emocija, donosi sud o sopstvenom ponašanju osobe i procjenjuje to ponašanje.
POREMEĆAJ SVIJESTI:
KVANTITATIVNI-sniženje svijesti koje se manifestuje smanjenim

reagovanjem na draži iz sopstvenog tijela i okoline. Opisuju se tri nivoa:
 SOMNOLENCIJA
 SOPOR
 KOMA
KVALITATIVNI- pomućenje jasnoće i suženje polja svijesti. Dijeli se na:

 KONFUZNO-ONEIROIDNO STANJE
 DELIRIJUM
 SUMRAČNO STANJE
 SOMNAMBULIZAM
 FUGA
 HIPNOTIČNO STANJE
KVANTITATIVNI:
SOMNOLENCIJA- patološka pospanost. U stanju pomućene svijesti pacijent

je usporenog psihomotiliteta, shvatanja i rasuđivanja. Budi se radi svojih
fizioloških potreba.
SOPOR- teži oblik pomućenja svijesti, iz kojeg je pacijenta moguće probuditi

jakim,bolnim dražima.
KOMA- stanje potpunog gubitka svijesti, fizioloških refleksa i motorike.
KVALITATIVNI:
KONFUZNO-ONEIROIDNO STANJE- najčešće organski uslovljeno, ali

nastaje i kao oblik reakcije na akutnu stresnu situaciju.
DELIRIJUM- dezorjentacija, obilje iluzija i halucinacija koje su praćene

strahom i psihomotornim nemirom.
SUMRAČNO STANJE- nagli prekid toka normalne svijesti, završava se

terminalnim snom, postoji potpuna amnezija.
SOMNAMBULIZAM- disocijacija između sna i motorne , a često i opažajne

aktivnosti.
FUGA- stanje sužene svijesti u kojima pacijent luta.

HIPNOTIČKO STANJE- vještački izazvano suženje svijesti.
7. PAŽNJA
U kliničkom smislu pod pažnjom se podrazumijeva sposobnost usmjeravanja i

održavanja psihičke energije i aktivnosti u određenom pravcu, prema određenom
cilju, kao i sposobnost promjene tog pravca i cilja. Razlikuju se aktivna-voljna i
pasivna-nevoljna pažnja. Opseg-obim pažnje je sposobnost da se istovremeno
pažnja usmjeri na više predmeta, odnosno pojava.
POREMEĆAJI PAŽNJE
HIPERVIGILNOST PAŽNJE- povećana pokretljivost pažnje i sposobnost

uočavanja spoljašnjih i unutrašnjih nadražaja, praćena je motornom
hiperreaktivnošću i povišenim raspoloženjem.
HIPOVIGILNOST PAŽNJE- kod mentalno subnormalnih osoba i

bradipsihičnih-depresivna stanja,difuzna moždana oštećenja,intoksikacija cns-a.
HIPERTENACITET PAŽNJE-dugotrajno usmjeravanje i održavanje pažnje u

jednom pravcu.
HIPOTENACITET PAŽNJE-posljedica zamora,emocionalnog investiranja

koje dugo traje,straha,izmjenjenog stanja svijesti,čest simptom neuroza,viđa se i
kod orgsnskih psihoza.
8. OPAŽANJE
Opažanje je psihička funkcija pomoću koje se svjesno doživljava okolina i

sopstveno tijelo. Proces opažanja se odigrava preko osjećaja. To su najprostiji
psihički procesi, koji se primaju preko čulnih organa i senzitivnih nerava tijela i
visceralnih organa, a njihovim spajanjem sa ranijim iskustvom nastaje opažanje.
Poremećaji opažanja se javljaju usljed oštećenja čulnih organa, sprovodnih

puteva i centara u mozgu, ali i kod poremećaja drugih psihičkih funkcija. U
poremećaje opažanja spadaju: agnozije, iluzije i halucinacije.
AGNOZIJE-nesposobnost prepoznavanja primljenih nadražaja, pri potpuno

očuvanoj funkcionalnoj sposobnosti čulnih organa.Razlikuju se
vidne,slušne,mirisne,gustativne i taktilne agnozije.
Anosognozija-neuviđanje sopstvenog defekta.
Autopagnozija-poremećaj tjelesne šeme.
Prosopagnozija-poremećaj u prepoznavanju lica.
ILUZIJE- iskrivljena,pogrešna opažanja spoljašnjih objekata tj.predmeta

opažanja. Sreću se u području svih čula , a najčešće su optičke. Imamo iluzije
zbog nepažnje,iluzije usljed dejstva afekata,pareidolije(specijalne iluzije nastale
bez učešća afekta, pri čemu utisak stvarnosti ne postoji) , iluzije usljed navike.
HALUCINACIJE- su opažanja bez spoljašnjih objekata.Za pacijenta halucinacije

imaju karakter objektivne realnosti,jasne su, javljaju se nevoljno,projektuju se u
spoljašnji opažajni prostor i potiskuju stvarna opažanja.Imamo
vidne,slušne,halucinacije okusa i mirisa, halucinacije dodira,cenestetičke,
halucinacije pokreta i ravnoteže.
9. PAMĆENJE
Složena psihička funkcija koja se sastoji od:
- upamćivanja
-zadržavanja
-reprodukcije
Učenje je aktivno,svjesno, namjerno upamćivanje materijala ponavljanjem.
Poremećaji pamćenja:
KVANTITATIVNI:
 Prolazna zaboravnost
 Hipomnezija
 Amnezija
 Lakunarna amnezija
 Hipermnezija
KVALITATIVNI:
 Konfabulacije
 Patološka lažljivost
 Naknadno izvrnuto sjećanje
 Jamais vu i deja vu
KVANTITATIVNI:
 Prolazna zaboravnost- simptom umora, neuroze ili kočenja i odustva

asocijacija nastalih pod snažnim dejstvom afekta.
 Hipomnezija- smanjena mogućnost sjećanja
 Amnezija-potpuno nesjećanje ili parcijalno sjećanje događaja.
 Lakunarna amnezija-fragmentirani tip amnezije, zahvata nesistematski

događaje iz javnog perioda.
 Hipermnezija- pojačana sposobnost sjećanja, odnosno pamćenja doživljaja iz

određenog vremenskog perioda ili onih koji za individuu imaju poseban
značaj.
KVALITATIVNI:
 Konfabulacije-praznine u sjećanju se ispunjavaju izmišljenim sadržajima u

koje pacijent čvrsto vjeruje.
 Patološka lažljivost-bolesna sklonost laganju, najčešće s ciljem isticanja

značaja sopstvene ličnosti.
 Naknadno izvrnuto sjećanje-dolazi do iluzija i falsifikovanja

sjećanja,najčešće pod dejstvom afekta ili sumanutih ideja.
Jamais vu i deja vu-lažno, pogrešno prepoznavanje, pri naglom buđenju , u

stanjima fizičke i psihičke iscrpljenosti
10. AFEKTI
 Emocije-su specifičan subjektivan način doživljavanja okoline, ali i nas

samih.Na osnovu dužine trajanja i manifestovanja dijele se na:
 Afekt-intenzivno i kratkotrajno stanje emocija,praćeno

vegetativnim,endokrinim i motornim pojavama.Najčešći afekti su
bijes,strah,užas,ushićenje,zadivljenost.
 Raspoloženje-dugotrojano i ujednačeno opšte stanje osjećanja.
Kvantitativni poremećaji afektivnog života:
 Hipertimija(povišenje afekta) u vidu 2 ekstremna oblika:
-Euforija- veselost praćena pojačanom psihomotorikom i logorejom.

-Depresija-tuga ili strah
 Apatija-odustvo emocionalnih manifestacija,ravnodušnost.
 Afektivna labilnost-naglo mjenjanje afekta,iznenada i na male povode.
 Afektivna inkotinencija-nemogućnost kontrole i obuzdavanja afektivnih

reakcija.
 Afektivna krutost-gubitak mogućnosti moduliranja afekta u skladu sa

objektivnom realnošću,afekt disociran od ostalog psihičkog sadržaja.
 Afektivna ambivalencija-istovremeno postojanje dva suprotna osjećanja -

ljubavi i mržnje prema istoj osobi.
 Produženo afektivno reagovanje-duže traje i otporan je na dejstvo novih

situacija i događaja.
 Patološka razdražljivost i patološki afekt-vrlo burno reagovanje na

beznačajni povod.
Kvalitativni poremećaji:
 Defekt afektivnog odnosa-nesposobnost uspostavljaja adekvatnog

afektivnog odnosa, tj.nemogućnost prenosa emocija sa pacijenta na
sagovornika i obratno.
 Paratimija-tužni događaji izazivaju veselost ,a veseli provociraju tugu.
 Paramimija-svoju tugu pacijent manifestuje osmijehom.
11.VOLJA
Psihički proces,specifičan za svaku ličnost,koji doprinosi i svjesnom

usmjeravanju djelatnosti i aktivnosti,radi postizanja određenog cilja. Cilj može
biti direktno ili indirektno zadovoljenje neke nagonske potrebe ili socijalnog
stremljenja, a volja se može usmjeriti i u pravcu odlaganja ili suzbijanja tih
potreba.
Voljni proces ima tri faze:
 Javljanje pobuda-pojava motivacije,borba motiva,razmišljanje,odmjeravanje

i donošenje odluke.
 Doživljaji,odluke i planiranje njenog izvođenja
 Izvršenje odluke
Poremećaji volje:
 Hipobulija (slabost volje) i abulija(odustvo volje)
 Ambitendencija - osoba ne može da izvrši izbor između različitih ili

suprotnih motiva.
 Pojačana sugestibilnost- osoba lako podleže uticajima drugih.
 Katatoni stupor- izražena ili potpuna pasivnost, pacijent ostaje vrlo dugo u
određenom,vrlo često u bizarnom položaju.
 Psihomotorni nemir-pacijenti su stalno u pokretu
 Katatona pomama-poseban onlik veoma jakog psihomotornog uzbuđenja

koje se razvija neočekivano i bez vidljivog razloga kod oboljelih od katatone
forme
 Mutizam-pacijent uopšte ne
 Stereotipije-zauzima se isti položaj ili se ponavljaju isti pokreti
 Manirizam i bizarnost-nepotrebno,besmisleno i bizarno izvođenje

pokreta,radnji,mimike i govora, tako da pacijent djeluje neprikladno i čudno.
 Negativizam-neprihvatanje ili aktivno suprostavljanje sugestijama

 Eholalija-automatsko i besmisleno ponavljane riječi koje se čuju
 Ehopraksija-automatsko i besmisleno ponašanje u vidu ponavljanja pokreta i

radnji koje se vide u okruženju.
 Prisilne radnje-besmislene,stereotipne radnje koje se ponavljaju.
 Impulsivne radnje
12.NAGONI
Podstaknuta stanja organizma vezana za fiziološke zahtjeve tijela koje pokreću

organizam na aktivnost.To su urođene potrebe organizma,a njihovo zadovoljenje
je za jedinku, a i za čitavu vrstu od vitalnog značaja.Nagonsk potrebe se

zadovoljavaju na način nezavisan od iskustva,prema nenaučenim,složenim
obrascima ponašanja.
Podjela:
1.Vitalni:
 Nagon samoodržanja(nagon za ishranom i za življenjem)
 Nagon održanja vrsta(seksualni i roditeljski nagon)
2.Socijalni- potrebe čovjeka kao socijalnog bića za življenjem u društvenoj

zajednici i za održavanjem te zajednice, stremljenja za zauzimanjem određene
uloge i pozicije u zajednici,težnja za sticanjem znanja i za zadovoljenjem
kulturnih potreba.
Poremećaji nagoni za ishranom:
Kvantitativni:
Smanjen ili potpuno ugašen , mentalna anorexija
Povećan u vidu bolesne proždrljivosti
Kvalitativni:
-pike - prohtjevi kao kod trudnica
-koprofagija-mokraća i izmet
-antropofagija-ljudožerstvo
-nekrofagija-jedenje mesa sa leševa
Poremećaji nagona za življenjem:

 Suicidalne misli i tendencije- zaokupljenost mislima o
samoubitstvu,najčešće kod depresije.
 Suicidalni pokušaji-postupci i radnje koje imaju za cilj samouništenje.Treba

ih razlikovati od demonstrativnih pokušaja oduzimanja vlastitog života
kojima pojedinac želi da iznudi neku korist,privilegiju ili veću pažnju
sredine.
 Samopovređivanje-kod nekih oblika neuroza i naročito kod depresije postoji

sklonos samopovređivanju,ali bez svjesne želje za samouništenjem.
Poremećaji seksualnog nagona
 Sniženje seksualnog nagona-psiogena i organska frigidnost kod

žena,impotencija kod muškaraca.
 Povećanje seksualnog nagona-nimfomanija kod žena i satirijaza kod

muškaraca.
 Seksualne devijacije-odudaraju od onog što se sreće kod normalnog

zadovoljenja seksualnog nagona:
1.Seksualne perverzije-sadizam,mazohizam,sodomija,egzibiocionizam...
2.Seksualne inverzije-zadovoljenje polnog organa se postiže sa osobom istog

pola.
13. ZAKLJUČAK
 Psihička funkcija predstavlja relativno složenu aktivnost karakterističnu za

neku psihičku strukturu koja je formirana uzajamnim dejstvom nasleđenih
predispozicija, sredinskih uticaja i delatnošću jedinke.
 Psihičke funkcije mogu biti senzorne (opažanje), intelektualne (mišljenje,

učenje), motorne (hodanje, hvatanje i sl.).
 Psihičke funkcije omogućavaju organizmu složenije vidove prilagođavanja

sredini.
 Prema Jungu (Jung), vid psihičke delatnosti, ima ih četiri: opažanje, mišljenje,
osećanje i intuicija.
 „Opažanje utvrđuje šta je stvarno prisutno, mišljenje nas osposobljava da

upoznamo njegovo značenje, osećanje nam kazuje njegovu vrednost, a
intuicija ukazuje na mogućnosti u pogledu toga odakle dolazi i kuda ide u toj
situaciji“, kaže Jung.
 Prve dve psihičke funkcije Jung ubraja u racionalne, a druge dve u iracionalna
funkcije.
14. LITERATURA
1. Tajne zdravlja, liječenja i samoliječenja – prim.dr. Mile Manojlović, Zrenjanin 2003

2. https://hr.wikipedia.org/wiki/Psihi%C4%8Dke_funkcije
3. http://studenti.rs/skripte/psihijatrija/psihicke-funkcije/
4. http://www.authorstream.com/Presentation/predrag177731-2498050-psihi-ke-
funkcije-njihovi-poreme-aji/

Psihičke Funkcije I Njihovi Poremećaji

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Psihičke Funkcije I Njihovi Poremećaji

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Univerzitet u Zenici

2. MIŠLJENJE I POREMEĆAJI MIŠLJENJA

Poremećaji mišljenja po formi

Bolesna opširnost – preopširno izlaganje, “od Kulina bana” zbog nesposobnosti da

Ubrzani misaoni tok (logoreja); praćen pojačanom psihomotornom aktivnošću,

Blok misli – iznenadni prekid misaonog toka sa doživljajem potpune praznine u

Govor u stranu – izlaganje koje nije u skladu sa postavljenim pitanjima i očekivanim

Inkoherentno mišljenje – nepovezan misaoni tok; kod psihoorganskih sindroma koji

Verbigeracija – besmisleno ponavljanje jedne misli, odnosno rečenice uz očuvanu

Perseveracija – besmisleno ponavljanje pojedinih riječi ili dijelova rečenice; kod

Rasulo misli (disocirano mišljenje) – raspad pojmova i stvaranje novih jezičkih

Poremećaji mišljenja po sadržaju

Precenjene ideje (fiks-ideje) – ideje ponikle na stvarnim činjenicama, odnosno

Prisilne misli – imaju prisilan karakter i pojedinac nije u stanju da im se suprotstavi,

Sumanute ideje – zablude nastale na bolesnoj osnovi, nedostupne korekciji putem

3. OSJEĆAJ I POREMEĆAJI OSJEĆAJA

Kvantitativni poremećaji afektivnog života

 Hipertimija (povišenje afekta) u vidu dva ekstremna oblika:

Euforija – veselost praćena pojačanom psihomotorikom i logorejom

Depresija – tuga ili strah, sniženje inicijative i nagona

 Apatija (afektivna tupost, atimija) – odsustvo emocionalnih manifestacija,

 Afektivna ambivalencija – istovremeno postojanje dva suprotna osjećaja –

On je s jedne strane element predstavljanja, ako posreduje između predstavljanja i

5. INITUICIJA I POREMEĆAJI INITUICIJE

Intuicija (od intueri = gledati, promatrati) je po Jungu suprotnost od osjeta, osjet

Intuicija je vrsta instiktivnog dokučivanja različitih sadržaja, ona je karakteristika

Svijest u kliničkom smislu definiše se kao sposobnost orjentacije subjekta prema

KVANTITATIVNI-sniženje svijesti koje se manifestuje smanjenim

KVALITATIVNI- pomućenje jasnoće i suženje polja svijesti. Dijeli se na:

SOMNOLENCIJA- patološka pospanost. U stanju pomućene svijesti pacijent

SOPOR- teži oblik pomućenja svijesti, iz kojeg je pacijenta moguće probuditi

KOMA- stanje potpunog gubitka svijesti, fizioloških refleksa i motorike.

KONFUZNO-ONEIROIDNO STANJE- najčešće organski uslovljeno, ali

DELIRIJUM- dezorjentacija, obilje iluzija i halucinacija koje su praćene

SUMRAČNO STANJE- nagli prekid toka normalne svijesti, završava se

SOMNAMBULIZAM- disocijacija između sna i motorne , a često i opažajne

FUGA- stanje sužene svijesti u kojima pacijent luta.

U kliničkom smislu pod pažnjom se podrazumijeva sposobnost usmjeravanja i

HIPERVIGILNOST PAŽNJE- povećana pokretljivost pažnje i sposobnost

HIPOVIGILNOST PAŽNJE- kod mentalno subnormalnih osoba i

HIPERTENACITET PAŽNJE-dugotrajno usmjeravanje i održavanje pažnje u

HIPOTENACITET PAŽNJE-posljedica zamora,emocionalnog investiranja

Opažanje je psihička funkcija pomoću koje se svjesno doživljava okolina i

Poremećaji opažanja se javljaju usljed oštećenja čulnih organa, sprovodnih

AGNOZIJE-nesposobnost prepoznavanja primljenih nadražaja, pri potpuno

ILUZIJE- iskrivljena,pogrešna opažanja spoljašnjih objekata tj.predmeta

HALUCINACIJE- su opažanja bez spoljašnjih objekata.Za pacijenta halucinacije

Složena psihička funkcija koja se sastoji od:

Učenje je aktivno,svjesno, namjerno upamćivanje materijala ponavljanjem.

 Naknadno izvrnuto sjećanje

 Prolazna zaboravnost- simptom umora, neuroze ili kočenja i odustva

 Hipomnezija- smanjena mogućnost sjećanja

 Amnezija-potpuno nesjećanje ili parcijalno sjećanje događaja.

 Lakunarna amnezija-fragmentirani tip amnezije, zahvata nesistematski

 Hipermnezija- pojačana sposobnost sjećanja, odnosno pamćenja doživljaja iz

 Konfabulacije-praznine u sjećanju se ispunjavaju izmišljenim sadržajima u

 Patološka lažljivost-bolesna sklonost laganju, najčešće s ciljem isticanja

 Naknadno izvrnuto sjećanje-dolazi do iluzija i falsifikovanja

Jamais vu i deja vu-lažno, pogrešno prepoznavanje, pri naglom buđenju , u

 Emocije-su specifičan subjektivan način doživljavanja okoline, ali i nas

 Afekt-intenzivno i kratkotrajno stanje emocija,praćeno

 Raspoloženje-dugotrojano i ujednačeno opšte stanje osjećanja.

Kvantitativni poremećaji afektivnog života: