GIÁM SÁT PHÓNG ĐIỆN CỤC BỘ VỚI PDM 600

PHÁT HIỆN TRƯỚC KHI SỰ CỐ

Lập kế hoạch bảo dưỡng theo tình trạng, phòng ngừa sự cố và kéo dài tuổi thọ của thiết bị
nhờ việc giám sát liên tục hiện tượng phóng điện cục bộ.

Hệ thống giám sát PDM 600 của OMICRON cho cáp ngầm 400 kV XPLE trong đường
hầm Elsetree, Luân Đôn, Anh.

OMICRON là 1 trong những nhà sản xuất đi đầu trong lĩnh vực thiết bị thí nghiệm
điện cho nhà máy điện và các hệ thống truyền tải điện. Cho đến nay các thiết bị của
OMICRON đã được sử dụng để thí nghiệm trong các nhà máy sản xuất thiết bị điện
hoặc thí tại hiện trường. Tuy nhiên, Hệ thống giám sát mới PDM 600 được phát
triển hướng đến việc giám sát liên tục hiện tượng phóng điện cục bộ trong các hệ
thống điện cao áp. Nó mở ra một cách thức bảo dưỡng hoàn toàn mới cho những
người vận hành hệ thống: từ bỏ cách bảo dưỡng theo thời gian vận hành, chuyển
sang bảo dưỡng trên cơ sở tình trạng của thiết bị. Cách thức này cho phép đánh giá
được chính xác tình trạng của thiết bị và giảm chi phí vận hành trong dài hạn.

Các cảm biến kháng (Inductive sensor) (OMICRON MCT 100) được
lắp đặt ở những vị trí quan trọng để ghi nhận phóng điện cục bộ

Phóng điện cục bộ là biểu hiện của việc suy giảm chất lượng cách điện, có thể sớm dẫn
đến sự cố thiết bị. Các nguyên nhân tiềm tàng bao gồm tính lão hóa tự nhiên và sớm lão
hóa của các vật liệu cách điện, kể cả các sai lỗi do sản xuất hoặc lắp đặt. Mặc dù các tính
năng và mức độ an toàn của thiết bị sản xuất theo các tiêu chuẩn đã được kiểm chứng
trong các thí nghiệm điện hình và các quy trình quản lý chất lượng của NSX nhưng cũng
rất khó phát hiện các điểm yếu trong hệ thống. Nó có thể xảy ra khi lắp đặt cáp cao thế, tại
các điểm nối cáp, đầu cáp cho đến MBA hoặc máy cắt. Công tác lắp đặt thiết bị tại hiện
trường cũng dẫn đến những nguy cơ làm suy giảm cách điện do trong khi lắp đặt, các hạt
kim loại nhỏ, bụi hoặc độ ẩm ngấm vào cách điện có thể gây ra hư hỏng ở các điểm cách
điện suy yếu khi thiết bị vận hành mang tải. Tuy vậy, chúng thường không xảy ra ngay
sau khi thí nghiệm đưa vào vận hành. Thay vào đó, các yếu điểm có xu hướng phát triển
thành sự cố sau 1 vài năm vận hành, trong trường hợp xấu nhất có thể dẫn đến sự cố hệ
thống.
Mô hình hệ thống giám sát cáp

Với nhiều tùy chọn hiển thị của phần mềm cho phép các giá trị đo lường được thể hiện
theo nhiều cách nhằm chỉ rõ những điểm phóng điện.

Lên kế hoạch bảo dưỡng dựa trên tình trạng thay vì theo thời gian
Giám sát liên tục tình trạng của thiết bị điện là 1 cách hoàn hảo để có thể phát hiện kịp
thời diễn biến xấu của các điểm yếu trong hệ thống. Cùng với nó là việc giám sát các đại
lượng vật lý và các thông số vận hành, như: nhiệt độ, áp suất, độ rung, điện dung, dòng
điện hoặc điện áp, vì chúng cũng liên quan đến việc liên tục giám sát tình trạng phóng
điện cục bộ.
Phân tích xu hướng dài hạn (Long-term trend) và sự tương quan giữa các thông số cho
phép phát hiện sớm sự thay đổi của cách điện trong khi vận hành. Điều này đặc biệt quan
trọng đối với những thiết bị điện thuộc những điểm trọng yếu trong hệ thống truyền tải
(các MBA, GIS) hoặc gần nguồn phát điện (máy phát). Nó cho phép tăng khả năng sẵn
sàng cung cấp điện. Công việc bảo dưỡng có thể được lên kế hoạch dựa trên cơ sở đánh
giá theo tình trạng và các công việc cắt điện hoặc đổi nguồn có thể lập kế hoạch trước. Chi
phí vận hành được tiết kiệm khi các thiết được giám sát được bảo dưỡng hoặc thay thế chỉ
khi thật sự cần thiết.

Các bộ cảm biến ở những điểm trọng yếu

Hệ thống giám sát của OMICRON được được xây dựng bởi 1 hệ thống các thiết bị ghi
nhận phóng điện cục bộ, các thiết bị PDM 600 có thể được lắp đặt theo dạng tia hoặc dọc
theo chiều dài của đối tượng giám sát. Hệ thống giám sát PDM 600 ghi nhận tình trạng
PD theo thời gian và đồng bộ giá trị đo cực chính xác. Mỗi kênh đo sẽ ghi nhận thông số
phóng điện từ 1 cảm biến (ví dụ cảm biến (kháng) biến dòng cao tần MCT 100), được lắp
ở điểm nối hoặc các điểm nối đất vỏ cáp của mỗi pha cáp cao thế. Mỗi kênh đo cũng có
thể được sử dụng với 1 tần số riêng. Việc thay đổi tần số cho phép lọc nhiễu bên ngoài
hiệu quả và cho phép mỗi cảm biến và các xung phóng điện cục bộ đã ghi nhận được gán
(duy nhất) vào hệ thống giám sát.

Đánh giá toàn diện

Tùy theo cấu hình của hệ thống giám sát, 1 số quá trình xử lý dữ liệu (lọc các giá trị đo
lường, loại bỏ nhiễu,…) có thể được thực hiện tại thiết bị ghi nhận hoặc thiết bị tập trung
dữ liệu. Các tín hiệu phóng điện cục bộ đã được xử lý trước khi truyền đến máy chủ giám
sát thông qua mạng Ethernet công nghiệp. Phần mềm giám sát chuyên nghiệp của
OMICRON có thể được cấu hình cho từng đặc thù dự án hoặc theo các ứng dụng do
khánh hàng yêu cầu. Thuật toán có thể lựa chọn bằng phần mềm dựa trên hơn 20 năm
kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghiệp và các chuyên gia về phóng điện cục bộ của
OMICRON ở Klaus và Berlin. Trong phần mềm, nhiều tùy chọn hiển thị giá trị đo lường
khác nhau cho phép phân tích một cách toàn diện các giá trị đo. Sử dụng các dữ liệu quá
khứ của các chuyên gia cùng với khả năng lưu và nhận diện các dạng sự cố cho phép
người sử dụng có thể đánh giá hoặc so sánh các kết quả đo được. Kết quả đạt được chính
là cung cấp cho cán bộ quản lý và vận hành hệ thống điện, đội sửa chữa những thông tin
tin cậy cho phép lập kế hoạch bảo dưỡng theo tình trạng vận hành thực tế.

Các ưu điểm nổi bật

Giám sát tình trạng của các hệ thống điện đang ngày càng trở nên quan trọng. Nó trợ giúp
người vận hành lập kế hoạch bảo dưỡng thiết bị theo tình trạng thực tế vận hành. Tăng
tuổi thọ của thiết bị, giảm thiểu các sự cố không mong muốn, do đó giam chi phí bảo
dưỡng cũng như tổn thất do sự cố bất thường gây ra. Với hệ thống giám sát phóng điện
cục bộ của OMICRON, độ tinh cậy, tính sẵn sàng và tuổi thọ của các thiết bị điện trong hệ
thống chắc chắn được nâng cao.

Người đọc có thể tìm thấy các thông tin liên quan trong khu vực dành cho Khách hàng
(Customer Area) trên trang WEB của OMICRON www.omicron.at.

Dịch từ tạp chí OMICRON quyển 1, số 1, 2010

Trương Xuân Trường
Công ty CP ENTEC Kỹ thuật năng lượng