GEOPALBUD

ŚCIANKA BERLIŃSKA
Obudowa głębokiego wykopu
Rzeszów
2012-10-15

GEOPALBUD
ul. Wytrwałych 5
35 – 303 Rzeszów
tel. +48 603 104 711
e-mail: geopalbud@geopalbud.pl
www.geopalbud.pl
 GEOPALBUD 2
ŚCIANKA BERLIŃSKA

Zawartość

1. Wprowadzenie ................................................................................................................................ 3
2. Technologia wykonania ścianki berlińskiej...................................................................................... 5
3. Sposoby rozpierania i kotwienia...................................................................................................... 6
 GEOPALBUD 3
ŚCIANKA BERLIŃSKA

1. Wprowadzenie

Ścianka berlińska - określenie pochodzące od metody zabezpieczania głębokich wykopów podczas

prac ziemnych prowadzonych podczas budowy Metra Berlińskiego (przed I wojną światową). Stanowi
obudowę głębokich wykopów i ma za zadanie przeniesienie obciążenia w postaci parcia gruntu.
Ścianka berlińska, składa się z pali (najczęściej stalowych dwuteowników IPE, HEB lub z podwójnych
ceowników) o określonym rozstawie (najczęściej 1,0 ~ 2,0 m) i wypełniającej wolne przestrzenie
między palami opinki, najczęściej z bali, desek, krawędziaków drewnianych. Ściankę berlińską
projektuje się jako wspornikową (Rys. 1.) lub kotwioną (RYS. 2.), rzadziej rozpieraną. Opinkę zakłada
się za półki pali sukcesywnie w miarę głębienia wykopu, który wykonuje się etapami o miąższości
dostosowanej do rodzaju i stanu gruntu. Kształtownik stalowy wwibrowuje się w grunt lub osadza w
otworze po uprzednim odwiercie świdrem do pali np. CFA. Otwór wypełnia się zawiesiną
twardniejącą (cementowo-bentonitową) lub słabym betonem (C12/15). Metoda osadzania
kształtownika w otworze po uprzednim odwiercie jest bardzo popularna na terenach mocno
zurbanizowanych ponieważ nie powoduje szkodliwych drgań i wibracji dla istniejącej zabudowy
sąsiedniej. W przypadku wysokiego poziomu wód gruntowych w trakcie głębienia sukcesywnie
uruchamia się odwodnienie w postaci studni depresyjnych lub igłofiltrów. Obudowa berlińska
powoduje odprężenie gruntu za nią i z tego powodu nie jest zalecana do wykonywania w
bezpośrednim sąsiedztwie istniejących budynków lub instalacji uzbrojenia podziemnego.

Rysunek 1. Rozmieszczenie przęseł ścianki berlińskiej wspornikowej.

Rysunek 2. Rozmieszczenie przęseł ścianki berlińskiej kotwionej.

 GEOPALBUD 4
ŚCIANKA BERLIŃSKA

Rysunek 3. Wspornikowa ścianka berlińska.

W ostatnich latach coraz częściej wykonuje się obudowy berlińskie „na styk” z nowo projektowaną
konstrukcją. Jest to związane z koniecznością wykorzystania do maksimum powierzchni pod garaże
podziemne na niewielkich działkach. Obudowa berlińska stanowi wtedy tracony szalunek zewnętrzny
ściany podziemia, na który wykładana jest izolacja pionowa. W niektórych przypadkach niemożliwe
jest zaprojektowanie rozparcia lub kotwienia nad stropem, po wylaniu którego można podparcie
usunąć. Stosuje się wtedy zakotwienie bezoczepowe. W takim przypadku ciągły oczep uniemożliwia
wykonanie ściany zewnętrznej, natomiast głowice kotwi rozstawione co 2-3m można zabetonować w
konstrukcji lub pozostawić „okienka” pozwalające na ich odcięcie po wykonaniu podziemia. Realizuje
się również zabezpieczenie wykopu w pokrewnej technologii, a mianowicie ścianki LUTECJA. Różnica
polega tylko na tym, że zamiast krawędziaków drewnianych, przestrzeń między słupami wypełnia się
siatką stalową i torkretem (Rys. 4.).
Obudowa berlińska jest sprawdzonym sposobem zabezpieczenia głębokich wykopów i z tego powodu
znajduje coraz szersze zastosowanie. Decydując się na zastosowanie obudowy berlińskiej należy
uwzględniać ograniczenia wynikające z uwarunkowań technologicznych. Metoda ta ma zastosowanie
przy zabezpieczaniu ścian wykopów w gruntach nienawodnionych lub słabo nawodnionych. Cechą
charakterystyczną tej metody jest prostota i niskie koszty wykonania w porównaniu z innymi typami
ścian oporowych. Może być w wielu przypadkach alternatywą dla ścianek szczelnych i szczelinowych
przynoszącą wymierne korzyści ekonomiczne.
 GEOPALBUD 5
ŚCIANKA BERLIŃSKA

Rysunek 4. Przykład ścianki lutecja kotwionej.

2. Technologia wykonania ścianki berlińskiej

1. Wiercenie (patrz pale wiercone)

2. a. Ściana LUTECJA: - wstawienie kosza zbrojeniowego oraz betonowanie.
b. Ściana berlińska : - umieszczenie korka betonowego w dolnej części otworu oraz wstawienie
profilu stalowego i wypełnienie pustek.
3. Wybieranie gruntu, zakładanie siatki spawanej i wykonanie betonu natryskowego lub zakładanie
opinki drewnianej .
4. Wiercenie, montaż i iniekcja kotwi lub zakładanie rozpór.
5. Sprężanie kotwi, kolejne wybieranie gruntu i zakładanie obudowy wykopu.

W uzasadnionych sytuacjach kształtownik stalowy można wibrować lub wbijać w grunt.

Powoduje to jednak wstrząsy lub wibracje, które niekorzystnie działają na zabudowę sąsiednią.
Atutem tej metody jest możliwość odzyskania kształtowników w późniejszym etapie realizacji, tj. po
wykonaniu części podziemnej obiektu budowlanego.
 GEOPALBUD 6
ŚCIANKA BERLIŃSKA

Rysunek 5. Schemat wykonania ścianki lutecja kotwionej.

3. Sposoby rozpierania i kotwienia

Ścianka berlińska w zależności od głębokości może pracować jako wspornik (Rys. 6.) lub
zostaje podparta konstrukcją rozpierającą lub kotwami gruntowymi (Rys. 7.). Rozpory stosuje się
najczęściej w przypadku wykopów liniowych o szerokości nie przekraczającej 15.0 ÷ 20.0 m (wynika
to z wyboczenia rozpór). Rozpory stosuje się też w wykopach prostokątnych lub o bardziej złożonych
kształtach w planie – wówczas, oprócz typowych rozpór pomiędzy przeciwległymi ścianami stosuje

Rysunek 6. Przykład ścianki wspornikowej.

 GEOPALBUD 7
ŚCIANKA BERLIŃSKA

się również rozpory narożne – zastrzały. Do rozpór wykorzystuje się najczęściej rury stalowe lub
profile stalowe walcowane, np. typu HEB lub z podwójnych ceowników.
Iniekcyjna kotew gruntowa służy do zapewnienia stateczności obudów wykopów oraz innych
elementów konstrukcyjnych. Składa się z głowicy, łączącej cięgno kotwi z kotwioną konstrukcją,
części wolnej, przenoszącej obciążenia z głowicy na buławę kotwi, oraz buławy, przenoszącej
obciążenia na przylegający do niej grunt, leżący poza klinem odłamu lub strefę gruntów nienośnych.
Jest to rozwiązanie stosowane powszechnie na całym świecie.
Wykonujemy następujące rodzaje kotwi gruntowych: jako szkielety kotwi stosuje się przeważnie liny
Ø 15,5mm (sploty), pręty typu DYWIDAG i TITAN.
Zastosowanie kotew często wymaga uzgodnień na wyjście poza obręb własnej działki przy
zastosowaniu rozpór unikamy tego.

Rysunek 7. Przykład ścianki kotwionej.