BAB 4: JIRIM DAN BAHAN

4.1 Peruhan keadaan jirim

1. Nyatakan sama ada proses di bawah membebaskan atau menyerap tenaga haba?
(a) pendidihan__________________ (b) pemejalwapan: ________________

(c) kondensasi: _________________

2. Nyatakan perubahan keadaan jirim yang berlaku semasa proses berikut.

(a) peleburan : ___________________ (b) pendidihan : __________________

(c) pembekuan : ___________________

3. Seorang murid menjalankan eksperimen untuk menentukan takat didih sesuatu larutan.
Jadual di bawah menunjukkan keputusan eksperimen tersebut.

Masa / minit 0 2 4 6 8 10
Suhu / oC 28 48 68 88 102 102

(a) Berdasarkan jadual di atas, lukiskan graf suhu melawan masa.

Suhu / oC

100

80

60

40

20

0 2 4 6 8 10 Masa / minit

(b) (i) Tandakan takat didih larutan pada graf.

1
 (ii) Tentukan takat didih larutan : ___________________

4.2: Memahami struktur atom

4.3 Nombor proton dan nombor nukleon

1. Atom mengandungi 3 zarah subatom. Labelkan pada rajah di bawah subatom X, Y

dan Z di ruang yang disediakan..

Y:_____________ X:______________________
_ _________

Z:_____________

2. Nyatakan cas bagi:

(a) proton: __________________ (b) elektron: _______________________
(c) neutron: __________________
3.
Zarah Bilangan proton Bilangan elektron Bilangan neutron
K 3 2 7
L 8 10 16
M 13 13 14

Berdasarkan jadual di atas, kenalpasti

(a) atom neutral: ______ (b) ion positif : _________ (c) ion negatif : ________

4. Labelkan B bagi atom X.

A A : Nombor nukleon

B
X B : _________________

B
____________
Bilangan neutron = ______________ - nombor proton
____________
_
____________
____________

2
 14 14

5.
7
N dan N adalah contoh isotop.
7

Isotop adalah atom-atom unsur yang mempunyai bilangan proton yang ______ tetapi
bilangan __________________________ yang berbeza.

6. (a) Lengkapkan jadual di bawah.

Zarah Bilangan proton Bilangan elektron Bilangan neutron

V 7 ____ 7
W 8 _____ 9
X ______ 9 10
Y _______ 7 8
Z 10 ______ 11

(b) Apakah nombor proton dan nombor nukleon bagi unsur Z?

(i) nombor proton: ________ (ii) nombor nukleon: ________
(c) (i) Kenalpasti pasangan isotop dari jadual di atas.
___________________

7. Lengkapkan bilangan zarah subatom bagi isotop karbon.

Bilangan Bilangan Bilangan
Unsur Isotop
proton elektron neutron
Karbon-12
6
12 C Error!
Reference ______ _______ ______
Karbon
source not
found.
Karbon-14
6
14 C Error!
Reference ______ _______ 8
source not
found.

8. Rajah di bawah menunjukkan struktur atom litium

nukleus
proton

elektron
neutron
orbit
Apakah nombor proton dan nombor nukleon bagi litium?

3
 nombor proton ______

nombor nukleon ______

4.4 Jadual Berkala.

1. Perhatikan Jadual Berkala di bawah

(a) Apakah yang diwakili oleh nombor-nombor berikut di dalam Jadual Berkala?
(i) 1 – 18 lajur menegak : ___________________________
(ii) 1 – 7 lajur melintang : __________________________
(iii) 1 – 113 simbol unsur : ___________________________

(b) Bagaimanakah unsur disusun di dalam Jadual Berkala?

_________________________________________________

(c) Apakah persamaan yang ditunjukkan oleh unsur-unsur di dalam kumpulan yang sama?
_______________________________________________

(d) Kenalpasti kumpulan yang mengandungi unsur yang

(i) sangat reaktif :________________________________
(ii) terdiri daripada halogen: ________________________
(iii) terdiri daripada gas nadir: _______________________

4
2. Rajah di bawah menunjukkan sebahagian daripada Jadual Berkala. Huruf yang
digunakan bukan simbol kimia.

K
A F H L
I M
B C D E J N

Tuliskan Benar atau Salah di ruang yang disediakan bagi pernyataan berikut merujuk kepada
Jadual Berkala di atas.

(a) Unsur di dalam Jadual Berkala disusun mengikut penurunan nombor proton. [._____]
(b) A dan B merupakan unsur di dalam kumpulan yang sama [._____]
(c) Unsur C, D dan E merupakan unsur peralihan [._____]
(d) Unsur F ialah karbon. [._____]
(e) Unsur K, L, M dan N adalah kumpulan 17. [._____]
(f) Unsur H, I dan J mempunyai sifat kimia yang sama. [._____]

4.5: Sifat bahan

4.6 Logam dan bukan logam

1. Padankan yang berikut dengan perkataan yang betul

Bahan ion bahan yang terdiri daripada atom sahaja.

Bahan molekul bahan yang dibina daripada ion.
Bahan atom bahan yang dibina daripada molekul.

2. Kelaskan bahan berikut kepada kumpulan yang betul.

Sulfur Kuprum sulfat Plumbum

Kalium Naftalena Karbon dioksida
Natrium klorida Emas Zink bromida

Bahan atom Bahan molekul Bahan ion

5
3. Jadual di bawah menunjukkan takat lebur, takat didih dan kekonduksian elektrik tiga
jenis bahan X, Y dan Z.

Kekonduksian elektrik
Bahan Takat lebur/ 0C Takat didih/ 0C
pepejal cecair
X -200 -190 tidak tidak
Y 1500 2700 tidak Ya
Z 2040 2990 Ya Ya

(a) (i) Bahan manakah merupakan bahan ion?

_______________________________
(ii) Berikan sebab bagi jawapan a(i)
________________________________________________________________
_________________________________________________________________
(b) (i) Bahan manakah merupakan bahan molekul?
__________________________________
(ii) Berikan sebab bagi jawapan anda.
________________________________________________________________

4. Lengkapkan jadual di bawah

Sifat fizikal Aluminium Iodin Natrium klorida

Keadaan fizikal
pepejal _________ ___________________
pada suhu bilik

Takat lebur /
__________ rendah ___________________
didih

Boleh mengkonduksi elektrik

Kekonduksian ___________ __________
dalam keadaan leburan.
elektrik

6
4.7: Penulenan bahan.

1. Lengkapkan rajah di bawah.

Kaedah penulenan bahan

________________ ________________
_ _
Proses terlibat
untuk mendapatkan

pendidihan Hablur tulen

________________
_
untuk mendapatkan

________________
_

2. Rajah di bawah menunjukkan radas yang digunakan untuk mendapatkan air minuman
daripada air laut.

Termometer
Thermometer

P
Radas Q
Salt water
Air Laut

Distillate
Air suling

(a) Namakan proses yang ditunjukkan di dalam rajah di atas.

______________________________________________

7
(b) Pada suhu berapakah air suling mula terkumpul di dalam kelalang kon?
_____________________________________________

(c ) Lukiskan susunan zarah air pada kedudukan berlabel P.

(d) Apakah fungsi radas yang berlabel Q?

_____________________________________________________
(e) Pada rajah di atas, labelkan arah air masuk dan air keluar.

(f) Nyatakan dua perubahan keadaan jirim semasa proses penyulingan?

(i) ___________________________________________________
(ii) __________________________________________________

SOALAN STRUKTUR ( BAHAGIAN A )

Rajah 1 menunjukkan eksperimen untuk mengkaji kesan kehadiran bendasing terhadap
takat didih air suling.

Rajah 1
Keputusan yang diperolehi dicatatkan dalam Jadual 1.
Bahan Takat didih(0C)
Air suling 100
Air suling + garam ______
Jadual 1

8
 Soalan Jawapan
(a) Berdasarkan eksperimen dalam
Rajah 1, lengkapkan Jadual 1. Jawapan ditulis dalam Jadual 1

(b) Berdasarkan Jadual 1,nyatakan

pemerhatian anda ke atas
bacaan takat didih bahan. _____________________________________________

(c) Tuliskan satu inferens

berdasarkan keputusan
eksperimen itu. _____________________________________________

(d) Nyatakan pembolehubah-

(i) Pembolehubah dimanipulasikan :
pembolehubah dalam
eksperimen ini. __________________________________________
(ii) Pembolehubah dimalarkan :
________________________________________
(iii) Pembolehubah bergerak balas :
_________________________________________

(e) Nyatakan satu hipotesis bagi

eksperimen ini
_____________________________________________

(f) Apakah definisi secara operasi

bagi air suling?
_____________________________________________

(g) Ramalkan bacaan takat didih air

_____________________________________________
suling sekiranya garam biasa
digantikan dengan gula.

9
2. Rajah 2 menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji kekonduksian elektrik bahan.

Rajah 2

Jadual 2 menunjukkan keputusan eksperimen ini

Bahan Keadaan mentol

Rod kuprum Menyala

Rod karbon Tidak menyala

Soalan 2 Jawapan

(a) Berdasarkan Jadual 2 , nyatakan

satu pemerhatian ____________________________________________

(b) Tuliskan satu inferens

berdasarkan pemerhatian ____________________________________________
anda di (a)

(c ) Nyatakan pembolehubah- (i) Pembolehubah dimanipulasikan :

pembolehubah dalam eksperimen
ini. _________________________________________

(ii) Pembolehubah dimalarkan :

_________________________________________

(iii) pembolehubah bergerak balas :

10
 _________________________________________

(d) Nyatakan satu hipotesis bagi

eksperimen ini

(e) Rod kuprum ialah logam.

Berdasarkan eksperimen ini,
nyatakan definisi secara operasi
bagi logam.

(f) Ramalkan keadaan mentol

sekiranya bahan yang
digunakan adalah magnesium

(g) Tandakan (√) bagi bahan yang Rod besi

boleh menggantikan rod kuprum Rod plastik
dalam eksperimen ini.
Rod plumbum

Rod kaca

SOALAN STRUKTUR (BAHAGIAN B)

1. Rajah 1 menunjukkan perubahan keadaan jirim

11
 Gas Rajah 1
Pepejal Cecair
S

1 SOALAN JAWAPAN

(a) Namakan proses P,Q dan R P : _________________________________________

Q : __________________________________________

R : __________________________________________

Berdasarkan rajah di atas,

(b) nyatakan satu proses yang _________________________________________________
menyerap tenaga haba.

Lukis susunan zarah bagi

(c) cecair dalam ruang yang
disediakan.

2. Rajah 2 menunjukkan struktur suatu atom.

Soalan Jawapan

(a) X dan Y adalah zarah subatom. X : _________________________________

Namakan X dan Y.
Y : _________________________________

12
(b) Apakah cas bagi X ? ____________________________________

(c ) Berapakah nombor nukleon _____________________________________

bagi atom ini ?

(d) Rajah di bawah menunjukkan

struktur bagi tiga atom.

(i) Atom yang manakah adalah

isotop?
Tandakan (√) bagi jawapan anda
dalam kotak yang disediakan di
rajah di bawah.

(ii) Berdasarkan rajah di atas, Isotop adalah atom-atom bagi suatu unsur
yang mempunyai bilangan nukleon yang
lengkapkan ayat berikut.
berlainan tetapi sama bilangan
_____________________

Soalan Jawapan

(a) Namakan dua unsur yang 1. ________________________________________

terdapat dalam P
2. ________________________________________

(b) Nyatakan satu sebab mengapa

karbon adalah unsur yang sesuai
digunakan dalam pengekstrakan
bijih timah daripada P.

13
(c ) Namakan gas Q. ___________________________________________

(d) Apakah fungsi batu kapur dalam _____________________________________________

proses ini?
____________________________________________

(e ) Namakan hasil R ____________________________________________

SOALAN ESEI (BAHAGIAN C)

1. Kaji pernyataan berikut :

Seorang pegawai bomba yang sedang menjalankan tugas telah terkena renjatan
elektrik. Ahli pasukannya terus bergegas ke tempat kejadian dan mengalihkan
pegawai tersebut daripada punca elektrik menggunakan kayu dan tali plastik. Situasi
ini menunjukkan bahawa kekonduksian elektrik bergantung kepada jenis bahan yang
digunakan.

(a) Cadangkan satu hipotesis untuk menyiasat pernyataan di atas.

(b) Dengan menggunakan rod kuprum dan rod kaca yang sama saiz, sel kering,
mentol dan radas lain yang bersesuaian, huraikan satu eksperimen untuk
menguji hipotesis di (a).

14
 Huraian anda haruslah mengandungi aspek-aspek berikut :

(i) Tujuan eksperimen

(ii) Mengenal pasti pembolehubah

(iii) Senarai radas dan bahan

(iv) Prosedur atau kaedah

(v) Penjadualan data

(Ruang jawapan)

(a) Hipotesis

(b) (i) Tujuan eksperimen

(ii) Pembolehubah Dimalarkan :

Dimanipulasi :

Bergerak balas:

(iii) Senarai radas dan

Bahan

(iv) Kaedah

15
(v) Penjadualan data

16