Dimenzioniranje pritisnutih

elemenata
 Uvod
• Analizirat će se samo pritisnuti štapovi koji
podliježu samo aksijalnom naprezanju (bez
momenata savijanja)
• Razlikuju se štapovi bez izvijanja (zdepasti
štapovi) i vitki štapovi

2
 Računska otpornost na pritisak
• Za poprečne presjeke klase 1,2,3 računska
otpornost je jednaka plastičnoj otpornosti

• Za poprečne presjeke klase 4 računska

otpornost je limitirana otpornošću na lokalno
izbočavanje

3
 Fleksiono izvijanje
• Eulerov kritični napon (idealno elastičan
štap, prav...)

4
 Izvijanje realnih štapova
• Zbog različitih imperfekcija realnih štapova,
prije Euler-ove sile izvijanja, javlja se
otkazivanje usljed neelastičnog izvijanja
(geometrijska imperfekcija, zaostala
naprezanja, ekscentričnost aksijalnih sila,
neelastičnost materijala – očvršćavanje)

5
 Dimenzioniranje
• Proračunska nosivost elementa se određuje
na sljedeći način

6
 Koeficijent redukcije zbog izvijanja

7
 Krive izvijanja
• Evropske krive izvijanja bazirane na
eksperimentima
• 4 krive izvijanja se odnose na različite vrste
presjeka i odgovaraju različitim
vrijednostima faktora imperfekcije.
• Krive se matematski izražavaju kao:

8
 Koeficijenti imperfekcije
• Faktori imperfekcije ovise od: oblika
poprečnog presjek štapa, ose izvijanja,
procesa proizvodnje profila (vruće valjani,
zavareni ili hladno oblikovani)