‫‪10/1/2015‬‬

‫بخش پنجم‪:‬‬
‫ارزیابی قابلیت اعتماد سیستم های پیچیده‬

‫‪1‬‬

‫‪ ‬مدل سازی شبکه و ارزیابی قابلیت اطمینان سیستم های پیچیده‬

‫گاهی اوقات نمی توان سیستم را به صورت سری یا موازی در نظر گرفت‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫مثال‪ :‬سیستم پل (‪)Bridge‬‬ ‫‪‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪E‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬
‫روش های تحلیل این سیستم ها‬ ‫‪‬‬

‫‪ ‬روش احتمال شرطی (‪)Conditional Probability‬‬

‫‪ ‬روش کات ست یا مجموعه قطع (‪)Cut set Analysis‬‬
‫‪ ‬روش مجموعه اتصال (‪)Tie set Analysis‬‬
‫‪ ‬روش نمودار درختی (‪)Tree Diagram‬‬
‫‪ ‬روش نمودار منطقی (‪)Logic Diagram‬‬
‫‪ ‬روش ماتریس اتصال (‪)Connection Matrix Technique‬‬
‫‪ ‬با استفاده از روش های فوق‪ ،‬سیستم های پیچیده را به سیستم های سری یا موازی تبدیل می کنیم‪ .‬اختالف این‬
‫روش ها در نحوه استدالل و تقسیم بندی سیستم به سیستم های سری و موازی (تشخیص حالت های عملکرد‬
‫‪2‬‬
‫صحیح یا شکست سیستم) است‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫روش احتمال شرطی‬

‫‪ ‬با استفاده از قاعده بیز داریم‪:‬‬
‫) سالم بودن ‪ ).P(x‬موفقیت سیستم به شرط سالم بودن ‪)= P(x‬موفقیت سیستمِ شامل عضو ‪P(x‬‬
‫) نقص ‪ ).P(x‬موفقیت سیستم به شرط نقص ‪+ P(x‬‬

‫‪ x ‬می تواند هر عضوی از سیستم باشد ولی بهتر است طوری انتخاب شود که تحلیل را‬
‫ساده کند‪ .‬در غیر اینصورت باید به ازای هریک از حالت های سالم بودن یا نقص ‪،x‬‬
‫برای عضو بعدی نیز باید حالت های سالم و نقص در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫‪3‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬
‫مثال ‪ :1‬روش احتمال شرطی در سیستم پل‬ ‫‪‬‬

‫‪E‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫اگر ‪ E‬خراب باشد‬ ‫اگر ‪ E‬سالم باشد‬ ‫‪‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪RS=(RS|ES).RE+(RS|Ef).QE‬‬
‫)‪(RS|ES)=RAB.RCD=(1-QAQB).(1-QCQD‬‬
‫)‪(RS|Ef)=1-QACQBD=1-(1-RARC)(1-RBRD‬‬
‫با جایگذاری مقدار قابلیت اطمینان عناصر‪ ،‬قابلیت اطمینان سیستم قابل تعیین خواهد بود‪ .‬اگر قابلیت اطمینان همه اجزا ‪0/99‬‬ ‫‪‬‬
‫باشد خواهیم داشت‪:‬‬
‫‪RS=0.99979805‬‬
‫‪4‬‬
‫اما این روش دارای دشواری در تدوین دستورالعمل عمومی برای تجزیه سیستم در برنامه های کامپیوتری است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫‪ ‬روش مجموعه قطع (انقطاع) یا کات ست‪:‬‬

‫این روش دارای دو مزیت است‪:‬‬
‫قابل استفاده در برنامه نویسی کامپیوتری‬ ‫‪‬‬
‫امکان تعیین راه های مختلف از کار افتادن سیستم‬ ‫‪‬‬

‫مجموعه انقطاع‪ :‬مجموعه ای از عضوهای سیستم که شکست هریک از آنها موجب شکست سیستم می شود اما موفقیت هریک از‬ ‫‪‬‬
‫اعضای آن باعث عدم شکست کات ست می شود‪ .‬کات ست های متعددی قابل انتخاب است‪ .‬اما مهم آن است که کات ست های‬
‫مینیمال (‪ )Minimal‬تعیین شوند‪.‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬
‫مثال‪ :2‬در سیستم پل‬ ‫‪‬‬

‫‪E‬‬ ‫‪AB‬‬ ‫‪CD‬‬ ‫‪AED‬‬ ‫‪BEC‬‬

‫‪C1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪C3‬‬ ‫‪C4‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫توجه‪ :‬برای از کار افتادن سیستم باید تمام اعضای یک کات ست از کار بیفتند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫این کات ست ها نسبت به هم سری هستند اما اعضای هرکدام نسبت به سایر اعضای همان کات ست تشکیل سیستم موازی‬ ‫‪‬‬
‫می دهند‪( .‬البته چون هر عضو در بیش از یک مجموعه حضور دارد استفاده مستقیم از مفهوم سیستمهای سری امکان پذیر نیست)‬
‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪E‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪5‬‬

‫‪D‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪C1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪C3‬‬ ‫‪C4‬‬

‫به عنوان مثال در سیستم پل‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫‪AB‬‬ ‫‪CD‬‬ ‫‪AED‬‬ ‫‪BEC‬‬
‫‪C1‬‬ ‫‪C2‬‬ ‫‪C3‬‬ ‫‪C4‬‬

‫‪Qsys=P(C1UC2UC3UC4)=P(C1)+P(C2)+P(C3)+P(C4)-P(C1∩C2)-P(C1∩C3) - … +‬‬
‫)‪P(C1∩C2∩C3)+ P(C1∩C2∩C4)+ P(C1∩C3∩C4)+ P(C2∩C3∩C4)-P(C1∩C2∩C3∩C4‬‬

‫‪P(C1)=QAQB , P(C2)=QCQD , P(C3)=QAQEQD , P(C4)=QBQEQC‬‬

‫‪P(C1∩C2)= P(Af,Bf,Cf,Df)=QAQBQCQD‬‬
‫‪P(C1∩C3)=P(Af,Bf,Df,Ef)=QAQBQDQE‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬

‫‪P(C1∩C2∩C3)=QAQBQCQDQE‬‬

‫‪Qsys=2Q2+2Q3-5Q4+2Q5‬‬
‫‪Qi=0.01  Qsys=0.00020195  Rsys=1-Qsys=0.99978805‬‬

‫رابطه تقریبی ‪:1‬‬ ‫‪‬‬

‫𝑛‬
‫= ‪𝑄𝑠𝑦𝑠 ≈ P C1 + P C2 + ⋯ + P Cn‬‬ ‫‪𝑖=1 P‬‬ ‫‪Ci‬‬
‫در مثال فوق‪:‬‬
‫‪Qsys=QAQB+QCQD+QAQDQE+QBQCQE =2Q2+2Q3 , Qi=0.01  Qsys=0.000202 , Rsys=0.999798‬‬

‫‪ ‬نکات‪:‬‬
‫‪6 -1‬‬
‫دقت قابل قبول است اما محاسبات بسیار کاهش یافته اند‪.‬‬
‫‪ -2‬چون از جمالت مرتبه دوم صرف نظر شده است‪ ،‬حد باالی احتمال شکست سیستم (‪ )QUB‬یا حد پایین قابلیت اطمینان سیستم به دست می آید‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫رابطه تقریبی ‪ :2‬اگر قابلیت اطمینان اجزا باال باشد می توان از کات ست هایی که تعداد عضوهای آنها بیشتر از حد‬ ‫‪‬‬
‫معینی است صرف نظر کرد‪ .‬البته باید به ‪ Ri‬در هر کات ست توجه شود چون ممکن است ‪ Q‬با سه عضو از ‪ Q‬با‬
‫دو عضو بیشتر شود اگر ‪ Qi‬های آن بزرگ باشند‪.‬‬

‫به عنوان مثال اگر در مثال قبل از جمالت مرتبه سوم و باالتر صرف نظر شود‪:‬‬
‫‪Qsys=2Q2+2Q3-5Q4+2Q5‬‬
‫با استفاده از رابطه تقریبی ‪:2‬‬
‫‪Qsys=QAQB+QCQD‬‬ ‫‪=2Q2‬‬ ‫‪, Qi=0.01 Qsys=0.0002 , Rsys=0.9998‬‬

‫با افزایش مرتبه در نظر گرفته شده‪ ،‬دقت افزایش می یابد‬ ‫‪‬‬

‫چون ‪ Ri‬ها خود تقریبی هستند استفاده از تقریب های فوق قابل قبول به نظر می رسد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪7‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬

‫مثال‪ :2‬مقایسه روش احتمال شرطی و روش کات ست در سیستم مقابل‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫‪F‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬ ‫روش احتمال شرطی‬ ‫‪‬‬

‫با در نظر گرفتن سالمت یا خرابی ‪F‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪A‬‬

‫‪ . QF‬معیوب‪ . RF+ RS|F‬سالم‪Rsys=RS|F‬‬

‫])‪ = 1-[(1-RBRDRE)(1-RARC‬معیوب‪ =1-QS|F‬معیوب‪RS|F‬‬
‫با در نظر گرفتن سالمت یا خرابی ‪A‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬

‫‪C‬‬
‫‪C‬‬

‫سالم ‪= RS|A‬سالم ‪RS|F‬‬ ‫سالم‪,F‬‬ ‫معیوب ‪. RA+ RS|A‬‬ ‫سالم‪,F‬‬ ‫‪. QA = (1-QEQC).RA + RBRDRE.QA‬‬
‫بنابراین‬ ‫‪8‬‬
‫‪Rsys=[(1-QEQC).RA+RBRDRE.QA].RF + [1-(1-RBRDRE)(1-RARC)]QF‬‬
‫‪Ri=0.99  Rsys=0.999602 , Qsys=0.000398‬‬

‫‪4‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪E‬‬ ‫روش کات ست‬ ‫‪‬‬

‫‪F‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪: AB, AD, CE, AE , BFC , DFC‬کات ست ها‬

‫‪: P(AB)+P(AD)+ … = QAQB+QAQD+ …. + QDQFQC=4Q2+2Q3‬رابطه تقریبی ‪1‬‬

‫‪ Qsys=0.000402 , Rsys=0.999598‬‬

‫‪ :  Qsys=4Q2=0.0004 , Rsys=0.9996‬رابطه تقریبی ‪2‬‬

‫‪9‬‬

‫روش مجموعه اتصال‬ ‫‪‬‬

‫این روش مکمل روش کات ست است‪ .‬یعنی وضعیتهای منجر به عملکرد موفق سیستم تعیین می شود‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫مجموعه اتصال (‪ :)Tie set‬مسیری غیرتکراری از اعضای سیستم که شکست هریک از آن اعضا‪ ،‬منجر به شکست‬ ‫‪‬‬
‫مجموعه اتصال می شود و اگر هریک از مجموعه ها برقرار باشند سیستم دارای عملکرد صحیح خواهد بود‪.‬‬
‫هر مجموعه اتصال موازی با سایر مجموعه ها است‪ ،‬اما اعضای آن با هم سری هستند‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫به عنوان مثال برای سیستم پل‬ ‫‪‬‬

‫‪C‬‬ ‫‪T1‬‬
‫‪A‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬
‫‪T2‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪E‬‬
‫‪T3‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪D‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬

‫‪T4‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪E‬‬ ‫‪C‬‬
‫) ‪𝑃 𝑠𝑎𝑓𝑒 = 𝑃(𝑇1 U 𝑇2 U 𝑇3 U 𝑇4‬‬
‫‪( ‬البته در این حالت چون هر عضو در بیش از یک مجموعه اتصال قرار دارد نمی توان از مفهوم شبکه موازی برای بررسی قابلیت اطمینان کل‬
‫سیستم استفاده کرد‪).‬‬
‫‪ ‬معایب‪:‬‬
‫چون ‪ Ri‬ها معموالً بزرگ هستند نمی توان از رابطه تقریبی استفاده کرد و لذا حجم محاسبات باال است‪.‬‬ ‫‪ 10‬‬
‫چون وضعیت های شکست سیستم را مشخص نمی کند به اندازه روش کات ست مورد استفاده قرار نمی گیرد‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫روش درخت رخدادها یا نمودار درختی‬ ‫‪‬‬

‫در این روش کلیه رخدادهای محتمل سیستم را رسم می کنیم‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫این روش را می توان هم برای تحلیل سیستم های با عملکرد مداوم و هم برای سیستم های با عضوهای آماده به کار‬ ‫‪‬‬
‫استفاده کرد‪.‬‬
‫در حالت عملکرد مداوم‪ ،‬چون عملکرد هر عضو بستگی به سایر اعضا ندارد رخدادهای احتمالی را می توان با هر‬ ‫‪‬‬
‫ترتیب اختیاری در نظر گرفت‪ .‬ولی در حالت عضوهای آماده به کار عملکرد عضو آماده به کار بستگی به موفقیت یا‬
‫شکست عضوهای دیگر دارد و لذا باید توالی عملکرد اعضا رعایت شود‪.‬‬

‫دو روش برای رسم نمودار درختی‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -1‬ابتدا سیستم را در حالت کار عادی فرض کرده و درخت حوادث را برای توالی محتمل از موفقیت ها و شکست ها‬
‫رسم می کنیم‪.‬‬
‫‪ -2‬رخدادهای مشخصی که منجر به شکست عملکرد سیستم می گردند را مشخص می کنیم‪.‬‬

‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪1-S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪11‬‬
‫‪2-S‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪3-S‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪4-S‬‬
‫‪RB‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪5-S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪6-S‬‬
‫‪QC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪7-F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪8-F‬‬
‫‪RA‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RD‬‬ ‫‪9-S‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪1-S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪10 - S‬‬
‫‪QE‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪C‬‬ ‫‪RC‬‬
‫‪2-S‬‬ ‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬ ‫های با عملکرد مداوم‪:‬‬
‫سیستم ‪R‬‬
‫‪E‬‬
‫‪11 - S‬‬ ‫‪‬‬
‫‪3-S‬‬ ‫‪QD‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬
‫‪E‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪4-S‬‬ ‫‪QB‬‬
‫‪:1 12‬‬
‫روش‬‫‪-S‬‬ ‫‪‬‬
‫‪RB‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RD‬‬ ‫‪13 - S‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪5-S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪14 - F‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪D‬‬ ‫‪QE‬‬ ‫‪6-S‬‬ ‫‪QC‬‬
‫‪QC‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪QD‬‬ ‫‪15 - F‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪7-F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪16 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪8-F‬‬ ‫‪A‬‬
‫‪RA‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪9-S‬‬ ‫‪17 - S‬‬
‫‪RD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪10 - S‬‬ ‫‪QE‬‬
‫‪RC‬‬ ‫‪18 - S‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪11 - S‬‬ ‫‪19 - S‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪12 - S‬‬ ‫‪QE‬‬
‫‪QB‬‬ ‫‪20 - F‬‬
‫‪RB‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪13 - S‬‬ ‫‪21 - S‬‬
‫‪RD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪14 - F‬‬ ‫‪QE‬‬
‫‪QC‬‬ ‫‪22 - S‬‬
‫‪QC‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪15 - F‬‬ ‫‪23 - F‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪16 - F‬‬ ‫‪QE‬‬
‫‪A‬‬ ‫‪24 - F‬‬
‫‪QA‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RD‬‬ ‫‪25 - F‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪17 - S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪26 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪18 - S‬‬ ‫‪RC‬‬
‫‪RC‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪27 - F‬‬
‫‪19 - S‬‬ ‫‪QD‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪28 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪20 - F‬‬ ‫‪QB‬‬
‫‪RB‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪RD‬‬ ‫‪29 - F‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪21 - S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪30 - F12‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪22 - S‬‬ ‫‪QC‬‬
‫‪QC‬‬ ‫‪RE‬‬
‫‪RE‬‬ ‫‪QD‬‬ ‫‪31 - F‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪23 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪32 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪24 - F‬‬
‫‪QA‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪25 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪26 - F‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪27 - F‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪28 - F‬‬
‫‪QB‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪29 - F‬‬
‫‪QE‬‬
‫‪QC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪30 - F‬‬

‫‪31 - F‬‬
‫‪6‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪1-S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪2-S‬‬
‫اگر )‪ p(Pi‬احتمال وقوع مسیر ‪ i‬باشد‪:‬‬ ‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪3-S‬‬
‫‪QD‬‬
‫)‪Rsys=P(p1)+P(p2)+P(p3)+P(p4)+P(p5)+P(p6)+P(p9‬‬ ‫‪RB‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪4-S‬‬

‫)‪+P(p10)+P(p11)+P(p12) +P(p13)+P(p17)+P(p18‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪5-S‬‬
‫‪QE‬‬
‫)‪+P(p19)+P(p21)+P(p22‬‬
‫‪6-S‬‬
‫‪QC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪7-F‬‬
‫‪P(p1)=RARBRCRDRE‬‬ ‫‪QE‬‬ ‫‪8-F‬‬
‫‪RA‬‬
‫‪P(p2)=RARBRCRDQE‬‬ ‫‪RD‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪9-S‬‬

‫‪Rsys=0.99979805‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪10 - S‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪11 - S‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪12 - S‬‬
‫‪QB‬‬
‫اشکال این روش‪ ،‬بزرگ بودن درخت رخدادها است و این تازه در حالتی است‬ ‫‪RE‬‬
‫‪13 - S‬‬
‫‪RD‬‬
‫که برای هر عضو فقط دو حالت در نظر گرفته شده است‪.‬‬ ‫‪QC‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪14 - F‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪15 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪16 - F‬‬
‫‪A‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪17 - S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪18 - S‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪19 - S‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪20 - F‬‬
‫‪RB‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪21 - S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪22 - S‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪QC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪QD‬‬ ‫‪23 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪24 - F‬‬
‫‪QA‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪25 - F‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪26 - F‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪27 - F‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪28 - F‬‬
‫‪QB‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪29 - F‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪1-S‬‬ ‫‪QE‬‬ ‫‪30 - F‬‬
‫‪RB‬‬ ‫‪QC‬‬
‫‪R‬‬
‫رخدادهای کاهش یافته‪:‬‬
‫‪ :31‬درخت ‪Q‬‬
‫‪D‬‬
‫روش ‪2‬‬
‫‪E‬‬
‫‪-F‬‬ ‫‪‬‬
‫‪RD‬‬
‫‪2-S‬‬ ‫‪QE‬‬
‫در ‪- F‬این‪32‬حالت‪ ،‬مسیرهایی که منجر به شکست در عملکرد‬ ‫‪‬‬
‫‪QC‬‬
‫‪RA‬‬
‫‪QD‬‬ ‫سیستم شده اند را ادامه نمی دهیم‪.‬‬
‫‪3-F‬‬

‫‪RC‬‬
‫‪4-S‬‬ ‫‪Rsys=RARBRC+RARBQCRD+RAQBRC+RAQBQCRDRE‬‬
‫‪+QARBRCRD+QARBRCQDRE+QARBQCRD‬‬
‫‪QB‬‬
‫‪RE‬‬ ‫به همین ترتیب‪:‬‬
‫‪RD‬‬ ‫‪5-S‬‬
‫‪QE‬‬ ‫مجموع احتمال حالت های متناظر با شکست =‪Qsys‬‬
‫‪6-F‬‬
‫‪QC‬‬

‫‪QD‬‬
‫‪7-F‬‬ ‫با استفاده از درخت کاهش یافته ی رخدادهای منجر به‬ ‫‪‬‬
‫‪A‬‬
‫‪RD‬‬
‫شکست می توان کات ست های مینیمال را تعیین کرد‪.‬‬
‫‪8-S‬‬
‫با انتخاب ‪Q‬ها از درخت کاهش یافته (‪:)F‬‬ ‫‪‬‬
‫‪RC‬‬
‫‪RE‬‬
‫‪QD‬‬
‫‪9-S‬‬ ‫‪CD‬‬ ‫‪BCE BCD‬‬ ‫‪ADE‬‬ ‫‪ACD‬‬ ‫‪AB‬‬
‫‪QE‬‬ ‫‪10 - F‬‬
‫‪RB‬‬
‫با استفاده از درخت کاهش یافته ی رخدادهای منجر‬ ‫‪‬‬
‫‪RD‬‬
‫‪11 - S‬‬
‫به موفقیت می توان مجموعه های اتصال مینیمال را تعیین کرد‪.‬‬
‫‪QC‬‬

‫‪QD‬‬
‫با انتخاب ‪R‬ها از درخت کاهش یافته (‪:)S‬‬ ‫‪‬‬
‫‪12 - F‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪QA‬‬
‫‪ABC‬‬ ‫‪ABD‬‬ ‫‪AC‬‬ ‫‪ADE‬‬ ‫‪BCD‬‬ ‫‪BCE‬‬ ‫‪BD‬‬

‫‪QB‬‬
‫‪13 - F‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫درخت رخدادها برای سیستم های دارای عضوهای آماده به کار یا دارای توالی منطقی‬ ‫‪‬‬

‫در این حالت ترتیب رخدادها اهمیت دارد‪:‬‬

‫‪ ‬مثال‪ :3‬یک سیستم خنک کننده دارای ‪ 2‬پمپ اضطراری است که در صورت کاهش جریان آب و تشخیص آن‬
‫توسط آشکارساز ‪ ،D‬به کار می افتند و هرکدام ‪ %50‬از آب ورودی را تغذیه می کنند‪ .‬کل سیستم با برق ( ‪EP:‬‬
‫‪ )Electric Power‬تغذیه می شود که اگر برق قطع شود سیستم نیز از کار خواهد افتاد‪( .‬ابتدا باید برق باشد و‬
‫سنسور عمل کند تا سپس پمپ ها کار کنند‪).‬‬
‫خنک کننده های اضطراری‬

‫آشکارساز‬
‫‪P1‬‬
‫خنک کننده عادی‬
‫‪D‬‬
‫رسم درخت حوادث‪:‬‬ ‫‪‬‬
‫‪P1‬‬
‫‪ QEP‬یا ‪ QD‬منجر به شکست سیستم می شود‪.‬‬
‫‪ RP1‬یا ‪ RP2‬منجر به عملکرد ناقص (نیمه ظرفیت) سیستم می شود‪.‬‬
‫احتمال حالت های مختلف عملکرد سیستم مشروط به نیاز به سیستم (خرابی خنک کننده عادی)‬
‫سه حالت برای عملکرد سیستم اضطراری امکان پذیر است‪:‬‬
‫‪ :F‬شکست (‪)Fail‬‬
‫‪ :P‬نیمه ظرفیت (‪)Partial‬‬
‫‪ :S‬موفقیت (‪)Success‬‬

‫‪15‬‬

‫مثال‪ :4‬سیستم زیر با عضو آماده به کار ‪ C‬و کلیدزنی بی نقص‬ ‫‪‬‬

‫‪B‬‬
‫‪A‬‬

‫‪C‬‬

‫تمرین‪ :‬اگر کلیدزنی دارای احتمال نقص باشد و احتمال خرابی کلید در زمان بهره برداری نیز در نظر‬ ‫‪‬‬
‫گرفته شود‪ ،‬قابلیت اطمینان سیستم را با استفاده از روش درخت حوادث تعیین کنید‪.‬‬

‫‪16‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪10/1/2015‬‬

‫سیستم های دارای عضوهای با چند حالت عملکرد (حالت های مختلف خرابی)‬ ‫‪‬‬

‫مثال‪ :5‬اگر عملکرد صحیح سیستم متناظر با وجود مسیر یکطرفه برای جریان از ‪ X‬به ‪ Y‬باشد قابلیت‬ ‫‪‬‬
‫اطمینان سیستم را تعیین کنید‪.‬‬
‫‪1‬‬

‫‪2‬‬

‫‪ :Pn‬احتمال عملکرد عادی و صحیح دیود (عبور یک طرفه جریان)‬

‫‪ :Po‬احتمال شکست به صورت قطع جریان (مدار باز شدن)‬
‫‪ :Ps‬احتمال شکست به صورت اتصال کوتاه (عبور دو طرفه جریان)‬

‫بنابراین با این انتخاب‪ ،‬احتمال عملکرد درست دو دیود برابر با احتمال عملکرد درست یک دیود است‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪17‬‬

‫حل مسأله فوق با استفاده از احتمال شرطی‬ ‫‪‬‬

‫مثال‪ :‬قابلیت اطمینان وجود مسیر یک طرفه جریان از ‪ X‬به ‪ Y‬با استفاده از احتمال شرطی‬ ‫‪‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪3‬‬

‫بنابراین در شبکه های با تعداد حالت های بیش از دو برای هر عضو‪ ،‬نمی توان روند تغییرات قابلیت‬ ‫‪‬‬
‫اطمینان با افزایش تعداد اجزا را دقیقاً پیش بینی نمود‪.‬‬

‫‪18‬‬

‫‪9‬‬