Professional Documents
Culture Documents
Ang Pagsasaling Teknikal Pagsipat Sa Praktika at Pagpapahalaga Technical Translation Revisiting The Practice and Essentials
Ang Pagsasaling Teknikal Pagsipat Sa Praktika at Pagpapahalaga Technical Translation Revisiting The Practice and Essentials
net/publication/316249602
CITATIONS READS
0 9,606
3 authors, including:
SEE PROFILE
All content following this page was uploaded by Raquel Sison Buban on 19 April 2017.
Ngayon ang panahon ng pagsasalin. Ngayon ang panahon upang lumahok sa iba’t ibang
gawaing pagsasalin—teknikal man o pampanitikan. Dagsa sa merkado ang mga gawaing
nangangailangan ng pagsasalin. At dahil walang anumang ahensiya sa bansa na nangangasiwa o
nagpapatrol sa mga gawaing pagsasalin, hindi matiyak ang pamantayang gagamitin sa pagsipat
sa isang wasto at tamang salin partikular sa mga isinasagawang teknikal na pagsasalin. Sapat
bang maisalin lamang ang impormasyon? O panahon na upang muling sipatin ang nakagawiang
palagay sa praktika ng teknikal na pagsasalin? Habang patuloy na pumapasok ang mga
pagbabagong dulot ng teknolohiya, pumapasok na rin ang iba’t ibang kahingiang sitwasyonal at
kontekstuwal sa pagsasalin. Bunga ng mga kahingiang ito, hindi na sasapat pa ang nakagawian
sa pagsasalin. Mahalagang mataya ang mga umiiral na praktis sa pagsasalin at matiyak ang mga
pagpapahalagang maaaring makaapekto sa magsasalin sa panahong ito.
This is the time to translate, to join various efforts to actively translate – technical or literary.
The commercial market is swamped with works needing translation. Since there is no dedicated
agency to oversee or police the translation works, there are no definite guidelines to provide
direction on the determination of what is the right or proper way to translate information.
Would it be enough for information to just be translated? Or is it time to review the usual norm
or practice of translating technical information? Although there are changes brought by the
ongoing technical upgrades, it is undeniable that the presence of prevailing situational and
contextual translations requires a look see. Due to these prevailing requirements, it would
already be insufficient to abide by the traditional manner of translating information. It would
be very important to know the prevailing practice used to translate and to assure that the proper
emphasis on the relevant aspects of the translations be observed.
Isocrates
Some thoughts on the power of communication
(436-338 BC)
253] We ought, therefore, to think of the art of discourse just as we think of the other arts, and not
to form opposite judgements about similar things, nor show ourselves intolerant toward that power
which, of all the faculties which belong to the nature of man, is the source of most of our blessings.
For in the other powers which we possess, as I have already said on a former occasion,1 we are in
no respect superior to other living creatures; nay, we are inferior to many in swiftness and in strength
and in other resources;
[254] but, because there has been implanted in us the power to persuade each other and to make
clear to each other whatever we desire, not only have we escaped the life of wild beasts, but we have
come together and founded cities and made laws and invented arts; and, generally speaking, there is
no institution devised by man which the power of speech has not helped us to establish.
[255] For this it is which has laid down laws concerning things just and unjust, and things honorable
and base; and if it were not for these ordinances we should not be able to live with one another. It
is by this also that we confute the bad and extol the good. Through this we educate the ignorant and
appraise the wise; for the power to speak well is taken as the surest index of a sound understanding,
and discourse which is true and lawful and just is the outward image of a good and faithful soul.
Ang Pagsasaling Teknikal R. Sison-Buban 119
Bersiyong SALIN 1
Sad to say, hindi tayo superior sa ibang living creatures, like the plants and the animals. In fact,
loser tayo because inferior nga tayo sa kanilang swiftness, strength, at sa iba pang riches, pero dahil
meron nang na-implant sa ating minds na power to persuade at gawing clear to everybody ang kahit
anong trip natin, hindi lamang tayo naka-sweet escape sa life ng kontrabidang wild beast, nag-join
forces din tayo, nag-build ng cities, kinarir ang paggawa ng laws, at nag-invent ng sangkatutak na
arts, at generally speaking, walang institution ng people ang nabuo without the helping hands of the
power of speech.
Dahil ito ang nag-initiate ng ever reliable laws about sa mga thingy na just at unjust, at sa iba pang
mga thingy na in fairness honourable at base; at kung hindi dahil sa mga ordinance na ito ay never
tayong mabubuhay with one another. Again, dahil dito naco-confute natin ang wrong doings at nae-
extol ang righteousness. Sa pamamagitan ulit nito, ine-educate natin ang mga ignorant at ina-appraise
ang mga wais na people, dahil ang unlimited power to speak ng very good ay naging surest index of
sound understanding at discourse na true at legally accepted, at ito ay ang outward image ng isang
kinda nice at slightly faithful na soul.
Because of this faculty ever, pareho tayong nasa fight mode against sa iba about sa matters na open
ang doors sa dispute at naghahanap ng enlightenment para sa atin about na naman sa mga thingy na
unknown, para sa some na arguments na usable sa pag-persuade ng others kapag may speech all of us
in public, usage din natin kapag dinedeliberate natin ang ating never-ending thoughts, at kung eloquent
ever ang calling natin sa mga may “k” magsalita sa harap ng madlang people sage naman ang calling
natin sa mga nagde-debate skillfully sa kanilang minds ng kanilang mga burden at confusion... ang
mga ito na need ang intelligence ay hindi mari-reach kung not available ang helping hand ng speech...
sa lahat ng ating actions pati na rin sa ating thoughtful thoughts, speech forever ang ating guide, at
ginagamit ang mga wais na hindi na natin ma-reach.
FILDLAR A55
Eje, Karen
Haw, Leni
Mardo, Princess
Yu, Jennifer
Narito naman ang awtput ng isa pang grupo ng mga mag-aaral na nagsalin din ng katulad na materyal.
120 Malay Tomo XXVI Blg. 2
Bersiyong SALIN 2
Wala na talaga tayong respeto sa ibang mga walang kwentang epaloids sa mundo, shyet. Tayo’y
under sa pagiging macho at magaling at sa iba pang mga kalokohan. Pero dahil naisiksik sa ating mga
kukote na yayain ang mga iba pang epal diyan, at linawin sa isa’t isa ang tunay nating hangarin dito,
yown! Ang lalim! Dahil dito ‘di lang tayo nakakatakas sa pagiging bogaloids pero nakagawa din ng
mga bilding at mga lecheng batas at mga kaartehan. Pero kung pagaganahin mo nga naman talaga
ang utak mo, wala naman talagang mga institusyong dehins nakatulong ang kapangyarihan ng salita.
Dahil dito mga ‘tol merong mga nangyayari na makatarungan at yung mga sakit lang sa ulot,
pati na mga bagay na hanep at astig!; at kung hindi dahil sa mga ito dehins nating makakayanang
makasurbayb sa mundong ibabaw, dito rin matatanggal ang mga ulol at madadagdagan pa ang mga
anghel sa mundo. Dahil din dito, matuturuan natin ang mga bogaloids, ang mga tanga na rin, maging
ang mga wais katulad ni Lumen ba. Dahil ang makapagsalitang mabuti mga brader ay makakatulong
para magets ka ng mga epal; Para na rin makayari tayo ng mga ka-anghelan na mga bagay-bagay; at
yan naman talaga ang tunay na mabuti, yown.
Sa pamamagitan nito, puwede tayong makipagbarahan sa mga bagay na kaloka at kagulo at
hanapin ang liwanag at sagot sa ating mga ka-bogaloid-an, dahil ang mga pinagsasabi natin upang
hibangin ang mga ulol na tao sa ating pagsasalita,, tayo ay napapaisip ay nagninilay-nilay, at habang
hinihikayat mo ang mga tao sa mga sinasabi mo, tinatawag na agad na henyo ang taong kayang-kayang
makipagbarahan sa mga sakit ng ulo nila. Dehins sa mga ito ang nagagawa ng gumagamit ng kukote
na hindi gumagamit ng pananalita sa ating mga damuvs, pati na rin sa ating mga iniisip, pagsasalita
ng talaga ang tunay na ginagamit ng mga totoong may utak.
Pansinin na nagbago ang tono ng materyal— itong “kabalbalan” o kaya’y isang “kabastusan”
mula sa pagiging akademiko ng orihinal
na bersiyon, naging kolokyal na halos may sa pilosopong si Isocrates kung kaya’t masasabing
pagkabalbal ang naging tono ng dalawang hindi katanggap-tanggap ang alinman sa dalawang
bersiyon. Di maikakaila na dahil nabago ang bersiyon ng salin. Maaaring sabihing interesting
varayti ng lengguwahengng ginamit, nagbago ang rendisyon ng salin dahil ito ay kakaiba,
rin ang antas ng lengguwaheng na kalimitang subalit, mahalagang ikonsider ang layo o lapit
nagbubunga ng pagbabago ng tono ng anumang nito sa intensiyon ng teksto. Mananatili pa rin
sitwasyong pangkomunikasyon. Gayunpaman, ang tanong: “sapat nga bang maisalin lamang ang
bagama’t nagbago ang tono ng materyal, hindi impormasyon o ang nilalaman ng isang teksto?”
pa rin naman nagbago ang impormasyon sa teksto.
Samakatwid, kahit pa totoong nanatili ang ideya I-Google Translate mo na lang!
at nilalaman ng artikulo ng dalawang bersiyon,
tiyak na ipagpapalagay pa rin ng marami na isa Sa totoo lamang, madalas ipagpalagay na
Ang Pagsasaling Teknikal R. Sison-Buban 121
ang pagsasaling teknikal ay isang gawaing gawaing pagsasalin. Dagsa ang komersiyo subalit
sadyang nakapokus lamang sa impormasyon, walang nagpapatrol. Libre nga naman kasi ang
terminolohiya, at estruktura ng mga pangungusap. pagsasalin lalo na kapag Google translate ang
Nakalulungkot isipin na hanggang sa kasalukuyang gagamitin. Bunga nito, kung hindi lumalaganap
pagdagsa ng mga komersiyalisadong proyektong ang “maling salin,” nawawalan naman ng gana
pagsasalin sa lokal at pandaigdigang merkado, ang mahuhusay sa pagsasaling teknikal dahil
nananatiling makitid pa rin ang pananaw ng naririyan ding sila ay abusuhin, baratin, at
nakararami tungkol sa pagsasaling teknikal. hindi bayaran ng mga nagpapasalin. Narito rin
Manapa, iniisip ng marami na madali lamang ang kalimitang tanong na kinakaharap ng mga
magsalin ng mga tekstong teknikal. Basta’t may nagsasalin at nagpapasalin: Paano ang presyuhan
diksyonaryong bilingguwal o espesyalisadong sa salin? Batay ba sa bilang ng pahina? Bigat ng
diksiyonaryo, marunong sa mga wikang paksa ng materyal na isasalin? Batay ba sa bilang
kasangkot, may kaalaman sa mga MT software ng salita? sa timeframe ng sabmisyon? profayl
gaya ng Google Translate o SDL Trados o Systran, ng magsasalin? Badyet ng nagpapasalin? Digri
may sapat na oras at kilo-kilong lakas ng loob, ng pamilyaridad ng nagsasalin sa nagpapasalin?
maaari nang sumabak sa bidding at magsalin. Ilan lamang ang mga katanungang ito na kaugnay
Hindi requirement ang degree sa pagsasalin. sa praktika ng salin na hindi pa rin natutugunan
Hindi rin kailangang may mahabang track magpahanggang ngayon. Ito ang ugat kung bakit
record ka sa pagsasalin. At hindi rin kailangang kahit pa sintanda ng sibilisasyon ang pagsasalin,
miyembro ka ng isang samahan sa pagsasalin. hindi pa rin ito napo-professionalize kahit man
Kalimitan, ang kailangan lamang ay mag-member lamang sa bansa.
ng website/agency sa pagsasalin, mag-submit Dahil kadalasan ding itinuturing ang
ng CV o curriculum vitae, magbukas ng dollar pagsasaling teknikal bilang isang mekanikal na
account, o kaya sa Paypal, at puwede ka nang gawain, marami talaga ang umaasa na lamang
makipagsabayan sa pagsasalin. Patunay rito ang sa mga translation softwares na nabanggit
napakaraming online translation jobs websites kanina. Para sa marami, kayang-kaya ng MT
gaya ng: www.translatorsbase.com , www.odesk. na makapagsalin sa Filipino ng mga tekstong
com , www.freelancer.ph, www.elance.com, www. teknikal. Sa totoo lamang po, sa halos sampung
proz.com, www.translatorscafe.com, at marami taon ng pakikipag-ugnayan ko bilang isa sa
pang iba. Ang malala pa, may mga pangyayaring konsultant at kabahagi ng mga riserts kaugnay ng
kapag napansing marunong magsalita ng wikang MT Development ng CCS-NLP Dept ng DLSU,
Filipino ang isang indibidwal, binibigyan na halos duguin na ako sa pagsasalin, pagwawasto
kaagad ng proyekto para sa pagsasalin. Basta ng mga salin, paghahagilap ng mga materyal
nagpi-Filipino, puwede nang magsalin. Bunsod ito na isasalin, pag-unawa sa mga suliranin ng
ng nakagawiang paniniwala na madali lamang ang mga dinedebelop na softwares sa pagsasalin, at
anumang gawaing pagsasalin. Na ang pagsasalin marami pang nakababaliw na pakikipagsapalaran
ay simpleng pagtutumbas lamang ng mga salita makatulong lamang sa pag-unlad ng MT sa
mula sa simulaang lengguwaheng patungo sa Pilipinas, baha-bahagya pa lang din ang nagiging
anumang tunguhang lengguwaheng. Bakit nga pag-evolve nito. Mula sa Tagging ng mga teksto
naman hindi? Magpahanggang ngayon, wala hanggang sa pagbabantay ng QA (Quality
naman kasing anumang licensing agency sa bansa Assessment) ng salin ng mahigit 500, 000 salita
na nangangagasiwa para sa propesyonalisasyon upang magsilbing korpus ng software na aayon
ng pagsasalin at wala ring anumang mekanismo sa itinakdang pamantayan ng National University
sa kasalukuyan na maaaring magsilbing of Singapore na katuwang ng Pamantasan para
tagapagbantay o tagapangalaga ng kapakanan sa pagsasagawa ng proyekto, at hanggang sa
ng mga nagnanais na magtangka at sumabak sa mahikayat ang dalawang departamento – ang
122 Malay Tomo XXVI Blg. 2
Ang Paggamit ng Trigram Ranking bilang Metrong Pansukat sa Similaridad ng mga Wika /
Using Trigram Ranking as Metric for Language Similarity
Nathaniel Oco, Raquel Sison-Buban, Leif Romeritch Syliongka, Rachel Edita Roxas, Joel Ilao
Ang cognate ay tumutukoy sa mga salitang Tumutukoy ang cognate sa mga salitang may
may iisang pinagmulan. Karaniwang ginagamit ito iisang pinagmulan. Karaniwang ginagamit ito
ng mga experto upang suriin ang similaridad ng ng mga eksperto upang suriin ang similaridad
mga wika. Sa prosesong phylogenetics analysis, o pagkakatulad ng mga salita. Sa prosesong
linilista ang mga cognate at iba pang atribyut phylogenetics analysis, inililista ang mga cognate
(hal. kung may verb aspect o reduplication ang at iba pang atribyut (halimbawa kung may verb
wika) sabay ginugrupo ang mga wika na may aspect o reduplication ang wika) kaalinsabay ng
pagkakahalintulad. Sa mga wika na walang pagpapangkat sa mga wikang may pagkakatulad.
nailathalang sanggunian o listahan ng mga Sa mga wikang walang nakatala o listahan ng mga
cognate, hindi maaaring gamitin ang prosesong cognate, hindi maaaring gamitin ang prosesong ito.
ito. Minumungkahi sa riserts na ito ang paggamit Iminumungkahi sa riserts na ito ang paggamit ng
ng trigram ranking, isang proseso na hindi trigram ranking, isang proseso na hindi umaasa
umaasa sa mga cognate, bilang metrong pansukat sa mga cognate, bilang batayan ng pagtukoy sa
sa similaridad ng wika. Sa prosesong ito, (1) mga similaridad ng wika. Sa prosesong ito, (1)
kumokolekta ng mga dokumentong gagamitin kinokolekta ang mga dokumentong gagamitin
bilang training data; (2) gumagawa ng trigram bilang training data; (2) ginagawan ng trigram
profayl gamit ang training data; at (3) kinokompyut profayl gamit ang training data; at (3) kinokompyut
ang similaridad gamit ang ranggo ng mga trigram. ang similaridad gamit ang ranggo ng mga trigram.
Ang trigram ay tatlong magkakasunod na letra Ang trigram ay tatlong magkakasunod na letra
na bahagi ng isang salita. Bilang halimbawa, na bahagi ng isang salita. Bilang halimbawa, ang
ang mga trigram na mabubuo sa salitang “tatlo” mga trigram na mabubuo sa salitang “tatlo” ay ang
ay ang mga sumusunod: tat, atl, at tlo. Base sa mga sumusunod: tat, atl, at tlo. Batay sa resulta,
resulta, ang mga wika na may mataas na trigram ang mga wika na may mataas na trigram ranking
ranking ay magkakalapit na wika. Pinatutunayan ay magkakalapit na wika. Pinatutunayan na rin ito
na rin ito ng mga nasusulat sa mga sanggunian. ng mga nasusulat sa mga sanggunian. Maaaring
Maaaring gamitin ang metrong ito upang sukatin gamitin ang prosesong ito upang tukuyin ang
ang pagkakalapit-lapit ng mga wika sa Pilipinas . pagkakalapit-lapit ng mga wika sa Pilipinas
.
Sa mga bersiyong inilahad, tiyak na mas ang estruktura ng mga pangungusap sa bersiyong
pipiliin ang bersiyong salin para sa publikasyon. ito sa estruktura ng wikang Ingles. Sa ibang salita,
Ano ang mga naging pangunahing konsiderasyon mas ginagamit ang estilo ng lengguwaheng ng
sa isinagawang pagsasalin? wika ng target na mambabasa kaysa sa estilo ng
lengguwaheng ng may-akda .
1. Pragmatiks ng salin
2. Konteksto ng salin
Pansinin na ang estilo ng salin sa
pampublikasyong bersiyon ay umaayon sa Ang saliksik-papel na isinumite ay bunga ng
kahingian ng estruktura ng pangungusap na pag-aaral na kolaboratibo ng mga lumahok sa
nasa karaniwang ayos sa Filipino. Hangga’t paglikom at paglilinis ng datos na ginamit para
maaari, iniwasan ang paggamit ng panandang masubok ang trigram ranking. Kinailangang
pangkayarian na “ay” upang maging maikli, matiyak at masunod ang mga kahingian sa anumang
natural at madulas ang salin. Samakatwid, lihis pananaliksik gaya ng rekisitos sa pagbubuo ng
Ang Pagsasaling Teknikal R. Sison-Buban 125
Abstrak ng pag-aaral na may limitasyon sa bilang tagasalin na matutong ikonsider ang mga tinatawag
ng mga salita at pagbabalangkas ng mga bunga ng na “accomodatory situations,” na maaaring
pag-aaral. Dapat ding ikonsider ang mga teknikal mangailangan ng tinatawag na “structural
na salita o rehistrong panlarangan sapagkat dapat adjustments.” at kung kadalasa’y “textual
ding isaisip na ang mismong pag-aaral ay may manipulations.” Ibig lamang ipakahulugan ni Wils
pinanggagalingang disiplina at may itinakdang na hindi kailangang de-kahon ang pagsasalin.
pamantayan ang publikasyong piniling mamahagi Malaya ang kamay ng tagasalin kung paano niya
ng bunga ng pananaliksik. matitiyak ang kapakinabangang dulot ng materyal
na isinasalin niya.
3. Intensiyon ng orihinal na awtor/salin
Tungkol sa Ebalwasyon ng Salin
Layunin ng grupo ng nagsagawa ng
pananaliksik at nagsulat ng artikulo na mailathala Ayon kay Burton Raffel: “Walang perpektong
at nang sa gayon ay mapalaganap ang iba’t ibang salin.” Lahat ng salin ay pawang mga
pananaliksik na isinagawa ugnay sa MT software aproksimasyon lamang. Dahil walang perpektong
development para sa wikang Filipino. Ang Malay estandard na maaaring gamiting batayan para sa
ang kaisa-isang journal sa Filipino ng DLSU- ebalwasyon ng salin, wala ring halaga kung gayon
Maynila. Binibigyang konsiderasyon din ang isyu ang pakikipagtalo kung tama ba o mali ang naging
na ang mga pananaliksik ugnay sa wikang Filipino salin dahil ang bawat pagturing sa anumang
ay kinakailangang ma-disseminate at maipaabot sa produkto ng salin ay laging kabuhol ng kultura
kaalaman hindi lamang ng mga technical expert/s ng orihinal na teksto na kailangang i-negotiate
na maka-Ingles, kundi higit sa lahat, nararapat na sa kultura ng salin. Kung gayon, ano ang dapat
maging ang mga guro at praktisyoner ng wikang na maging batayan sa pagtukoy ng kaangkupan,
Filipino ay maabot ng naturang kabatiran o apdeyt o kawastuan, at kabuluhan ng isang salin?
pangkaalaman. Ang usapin ng adbokasiyang Simple. Kung ang isasalin ay isang
pang-akademiko vs adbokasiya ng popularisasyon panalangin, marapat lamang na ito’y maging isang
ay mataman pang sinisipat at hinihingan ng payo panalangin. Kung ang isasalin ay isang artikulong
mula sa iba’t ibang larang. pangmeditasyon, kinakailangang ang artikulo ay
makatulong sa pagsasagawa ng meditasyon ng
4. Target na mambabasa ng salin babasa. Kung ang isasalin naman ay isang dula,
kinakailangang ang salin ay maitanghal bilang
Inaasahang ang mga magbabasa ng salin ( kung isang dula. at kung ang isasalin ay isang tekstong
sakali man at ilathala ng publikasyong Malay) teknikal, kailangan itong makatugon sa “utilitarian
ay sinumang marunong magbasa sa wikang function” o halagang pangkapakinabangan nito.
Filipino, mga guro at praktisyoner ng wikang Sa ganitong pagtanaw, inaasahang maiiwasan
Filipino na maaaring nasa Pilipinas at/o ibang natin ang paghahanap ng “mali” sa salin o ang
bansa. Kung gayon, makatwiran lamang na mas tinatawag na “gotcha criticism” kung tatanggapin
bigyang-konsiderasyon ang estilo ng pagwiwika natin ang realidad na sa totoo lamang, wala naman
ng mga inaasahang target na mambabasa bagama’t talagang perpektong akda.
hindi maikakailang sa wikang Ingkes kadalasang Tandaan natin na ang isang tagasalin, bago
nakaangkla ang disiplina ng teknolohiya. magsalin ay isa munang mambabasa. Ang
Ayon nga kay Wills (1969:95), “the notion produksiyon ng salin sa kabilang banda ay
of translation competence, is aptly assessed in laging nasa kontrol ng kokunsumo nito o kung
transfer situations that require at least some sa lengguwaheng ng pagsasalin, ang mga target
degree of adaptation to new and challenging na mambabasa. Aalalahanin nating muli ang mga
textual demands.” Dagdag pa niya, kailangan ng katanungang nakaugat sa teorya ng motibo ng
126 Malay Tomo XXVI Blg. 2
kapakinabangan. May magbabasa ba ng salin? tekstong teknikal; kundi, usapin ito ng paggamit
Ano ang preferens ng mambabasa? Kung tutugma ng lengguwahengng teknikal;
ang preferens ng mambabasa sa matayog na (4) Tulad ng pagsasaling pampanitikan,
layunin ng tagasalin, at kung susuportahan siya ng maituturing ding isang malikhaing gawain
maglalathala ng salin, masasabi nating tagumpay ang pagsasaling teknikal. Mahalaga ang
ang gawaing pagsasalin. Subalit ang realidad, kakayahang pangwika, subalit mahalaga rin
hindi palaging ganito. Kailangang bigyan ng ang kahusayan o kompetensi ng isang tagasalin
konsiderasyon ang bilang ng pahina, ang panahon sa paghanap ng iba’t ibang pamamamaraan ng
ng paglalathala, at ang madalas, ang target na pagpapaliwanag sa kahulugan, pagtitiyak ng
mamimili. Sa maikling salita: “May bibili ba ng layunin sa pagpapakahulugan, pagtutumbas sa
libro? May kikitain ba ang publisher?” mga terminolohiya, at pahayag na kultural; at
higit sa lahat,
(5) Kinakailangan, higit kailanpaman, ngayon
KONGKLUSYON ang panahon upang magkaroon ng isang ahensiya
o isang sangay ng gobyerno na maaaring tumayo
Sa mga iniharap na talakay at mga halimbawa, bilang tagapagbantay, tagapagtaguyod, tagapag-
nabuo ang sumusunod na mga paniniwala: ingat, at tagapangasiwa sa mga usapin na may
kinalaman sa programa at gawaing pagsasalin
(1) Hindi lamang pagsasalin ng nilalaman at ng mga nagsasalin. Totoong mabigat ang
at impormasyon ang inaasahan sa anumang kahingiang ito sa usapin ng pagsasalin, subalit,
pagsasaling teknikal; mahalaga rin ang kakawing isaalang-alang na ang papel ng wikang Filipino
nitong tungkuling pangkomunikasyon na may sa pagtataguyod ng intelektuwalisayong pangwika
pagsasaalang-alang sa konteksto at intensiyon ay hindi matatawaran kung titingnan natin ito sa
ng salin, nagpapasalin, at target na mambabasa konteksto ng globalisasyon.
ng salin sapagkat ang mga salik na ito ang
magbibigay-pahiwatig sa magsasalin kung ano
ang lengguwahengng kanyang gagamitin sa SANGGUNIAN
kanyang salin;
(2) Hindi lamang suliranin sa pagtutumbas sa Almario, Virgilio, et.al. Patnubay sa Pagsasalin.
mga terminolohiya at kaaalaman sa mga wikang Anvil Publishing, Inc. Pasig City. 1996, 2003.
kasangkot sa pagsasalin ang maituturing na Nakalimbag.
suliranin sa pagsasalin; mahalaga ring mabigyan Bassnett-McGuire, Susan. Translation Studies.
London. Methuen & Co.Ltd. 1980. Nakalimbag.
ng karampatang atensiyon at pagpapahalaga
Enriquez, Virgilio C. From Colonial To Liberation
ang mga usapin ng kawastuang pansemantika, Psychology: The Philippine Experience. Manila:
kabisaan ng estilo ng mga pangungusap, at De La Salle University Press, 1994. Nakalimbag.
pagpapahayag na gagamitin sa salin, kahalagahan Gonzalez, Andrew and Villacorta, Wilfrido. The
ng teksto bilang materyal na isinasalin, at mga Language Provision of the 1987 Constitution of the
kaakibat na daynamiks ng mga sitwasyong Republic of the Philippines. Manila: De La Salle
pangkomunikasyon nito; University Press, Inc.. 2001. Nakalimbag.
(3) Walang iisa o tiyak na estilo ng pagsasalin o Hatim, Basil at Ian Mason. Discourse and the
lengguwaheng ng pagsasalin ang makapagbibigay- Translator. Longman Group UK Limited. Longman
garantiya sa pagsasaling teknikal; sapagkat ang House. Burnt Mill. Harlow. Essex. England. 1990.
isang materyal ay maaaring mabago, madagdagan, Nakalimbag.
Hsiu-Hwang, Ho. A Pragmatic Concept of
batay sa kahingian ng pag-aangkop sa sitwasyong
Translation http://humanum.arts.cuhk.edu.
pangkomunikasyon ng mga target na mambabasa; hk/~hhho/ppragcon.htm. 1968. Elektroniko.
ang pagsasaling teknikal ay hindi usapin ng
Ang Pagsasaling Teknikal R. Sison-Buban 127