18-1-2019 Literatuur onderzoek

masterclass academische vaardigheden

Jette van Geffen, Fleur Geesink en Evi van Lent

5VB
 Logboek

Wanneer? Wat? Wie?

29-10-2018 Oriënteren op project allemaal
Powerpoint lezen
Bronnen verdelen
Bronnen bestuderen
05-11-2018 Bronnen bestuderen Evi, Jette
12-11-2018 Bronnen bestuderen allemaal
17-11-2018 Bronnen bestuderen allemaal
24-11-2018 Bronnen bestuderen allemaal
Schema invoeren
31-11-2018 Diagnostische toets allemaal
maken
10-12-2018 Taakverdeling maken allemaal
Artikelen samenvatten
17-12-2018 Artikelen samenvatten allemaal
19-12-2018 Artikelen samenvatten allemaal
07-12-2019 Artikelen samenvatten allemaal
14-01-2019 Verslag afronden allemaal
15-01-2019 Artikel maken Evi
16-01-2019 Verslag afmaken allemaal
17-01-2019 Verslag en layout Jette
afmaken

Onderzochte bronnen

1 https://www.metronieuws.nl/nieuws/extra/2016/05/onderzoekers-vinden-verband-
mobiel-bellen-en-kanker
2 https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/algemeen/straling-mobiele-telefoon-wel-of-
niet-schadelijk/item29841
3 http://www.jcpconline.org/article.asp?issn=2250-
3528;year=2017;volume=6;issue=2;spage=70;epage=72;aulast=Meena
4 https://www.bedrock.nl/is-de-straling-vanaf-je-telefoon-schadelijk/
5 https://eenvandaag.avrotros.nl/item/feit-of-fictie-mobiel-naast-bed-slecht-voor-
hersenen/
6 https://www.nrc.nl/nieuws/2017/08/15/naast-je-mobiel-slapen-slecht-voor-je-hersenen-
12543342-a1570038
7 http://www.ortho-
medicine.com/uploads/1/4/9/9/14995388/ziekten_bestaan_niet_deel_3..pdf
8 https://academic.oup.com/aje/article/161/6/526/80955
9 http://publications.muet.edu.pk/index.php/muetrj/article/view/272/111
10 https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/bem.10083
11 https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/who-mobieltje-veroorzaakt-mogelijk-
kanker~b0896986/
12 https://beingmad.org/dangers-of-mobile-phone-to-students-of-secondary-school/
13 http://webwereld.nl/mobility/81328-onderzoek-straling-mobiel-niet-kankerverwekkend
14 https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Ziek-van-je-mobieltje/6126
15 https://www.ninefornews.nl/straling-mobiele-telefoons-gevaar/
16 https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/kinderen/108513-straling-mobiele-telefoon-
slecht-voor-gezondheid.html
17 http://ikheblastvanstraling.nl/onderzoek-naar-de-effecten-van-straling-op-hersenen/
18 https://rivm.openrepository.com/rivm/bitstream/10029/10181/1/610059004.pdf
19 file:///C:/Users/sjo/Downloads/79_12_Comprehensive.pdf
20 https://ac.els-cdn.com/S1383571810000483/1-s2.0-S1383571810000483-
main.pdf?_tid=2360b0fa-0520-48a8-a494-
83ec45dbb9b0&acdnat=1529317009_b83b015547b0c9ded7fcadf51865dd5e
21http://edition.cnn.com/2008/HEALTH/conditions/09/18/cellphone.sperm/index.html?_s
=PM:HEALTH
22 https://www.gezondheid.be/index.cfm?art_id=1961&fuseaction=art
23 https://www.businessinsider.nl/waarom-de-straling-van-mobieltjes-ongevaarlijk-is/
 Overzich Ontbreke Is de Doel van Feiten Datum Rece auteur Bruikbaa
t n informatie informati of nt r
gebruikt relevante voorzien e- bron meninge bijge- (betrouw
e informatie van n werkt baar)
bronnen verwijzing
en

1 nee ja nee informere feiten 25-05-18 nee Wouter van Loon nee
n
2 ja nee ja informere feiten 31-07-17 ja Rachel van der Pol, ja
n Floortje Gielen
3 ja nee ja informere feiten 31-03-17 nee Jitendra Kumar ja
n Meena, Marenda
Singh Rathore
4 nee ja nee informere feiten onbeken nee onbekend nee
n d
5 nee ja nee informere feiten 07-08- nee Milou Brand nee
n 2017
6 nee nee nee informere feiten 15-08- ja Liza van Lonkhuyzen nee
n 2018
7 ja ja nee informere feiten onbeken nee Wim Verbrugge nee
n d
8 ja nee ja informere feiten 15-03- nee Stefan Löhn, Anders nee
n 2005 Albhom, Per Hall
9 ja nee ja informere feiten July nee Soobia Saeed, ja
n 2017 Asadullah Shaikh,
Shabaz Ahmed Noor
1 ja nee ja informere feiten 12-03- nee Suleyman Dasdag , Nee
0 n 2003
M. Zulkuf Akdag,
Feyzan Aksen,
Fahri Yılmaz,
Mehmet Bashan,
M. Mutlu Dasdag
M. Salih Celik

1 nee ja nee informere feiten 31-05- nee Maarten Keulemans nee

1 n 2011
1 nee nee ja informere feiten 27-08- nee onbekend nee
2 n 2018
1 nee nee ja informere feiten 13-02- nee Jeroen van Riet Paap nee
3 n 2014
1 nee nee ja informere feiten 31-05- nee onbekend ja
4 n 2012
1 nee Ja nee informere feiten 05-03- nee onbekend nee
5 n 2017
1 nee ja ja informere feiten 4-1-13 nee Solnah nee
6 n
1 nee ja nee informere feiten 1-2-16 nee Judith Jobse nee
7 n
1 nee nee ja informere feiten -03-05 nee M. van der Plas nee
8 n
1 Niet
9 openen
2 ja nee ja informere feiten 2005 nee onbekend nee
0 n
2 nee ja ja informere feiten 9-12-1-8 ja Chris Gajilan nee
1 n
2 nee ja ja informere feiten -2-04 nee onbekend nee
2 n
2 ja nee ja informere feiten 5-1-13 nee onbekend ja
3 n
 artikel

De mobiele telefoon; er is geen leven meer zonder dit apparaat te bedenken. Bellen,
‘'appen’', ‘'snappen’, noem het maar op. Het mobieltje zorgt voor een oneindige
stroom van informatie en het verbindt mensen over de hele wereld met elkaar. Maar
heeft het mobieltje ook negatieve gevolgen? De laatste tijd komt er steeds vaker in
het nieuws dat een mobiele telefoon schadelijke stralingen uitzendt. Maar is dit echt
waar? Hoe zit dit nou precies? En heeft het gebruiken van een mobiele telefoon nog
meer slechte gevolgen? Met gebruik van betrouwbare en wetenschappelijke
bronnen zal in dit verslag de waarheid over het tussen de straling van mobiele
telefoons en hersenschade naar boven worden gehaald.

De Wereldgezondheidsorganisatie, beter bekend onder de afkorting WHO,

heeft in 2013 geconstateerd dat je geen hersentumoren krijgt van je mobiele
telefoon. Helemaal zeker waren ze echter niet: een heel klein effect is niet uit te
sluiten. In 2017 heeft de WHO een tegenstrijdig standpunt gepubliceerd, de
organisatie stelde namelijk vast dat het risico op hersentumoren stijgt met twintig
procent bij mensen die hun mobiele telefoons veel utiliseren. Omdat het onderzoek
geen garantie kan bieden, heeft de WHO de straling van mobiele telefoons
ingedeeld in categorie 2: mogelijk kankerverwekkend. De organisatie heeft het op
deze plaats ingedeeld, omdat ze niet met zekerheid kan zeggen of deze stralen
gevaarlijk zijn of niet. Om de indeling van deze categorie in perspectief te plaatsen:
in deze mogelijk gevaarlijke stoffen staat ook koffie.

In een ander onderzoek, uitgevoerd door ondernemer Peter van der Vleuten,
eigenaar van Brainport Biotech Solutions, wordt duidelijk dat mieren ‘ernstige pijn’
ervaren bij blootstelling aan de straling van mobiele telefoons. Dit werd aangetoond
doordat de mieren op hun achterste poten gingen staan, met hun antennes
begonnen te zwaaien. Ze zouden zich in ieder geval erg ongemakkelijk hebben
gevoeld. Toch is het resultaat van dit onderzoek onzeker: er zouden andere factoren
voor deze pijn zijn geweest. Ook verschillen mieren sterk van mensen, waardoor
deze diertjes dus ook anders kunnen reageren.1

Aan de andere kant komen, volgens de wetenschappelijke literatuur, het

geheel van publicaties die empirisch en theoretisch werk in de wetenschap,
hersentumoren niet meer voor dan vroeger. Er is de afgelopen vijftien jaar veel
onderzoek uitgevoerd dat probeerde te achterhalen of mensen met hersentumoren
veel of weinig gebeld hebben. De conclusie van deze onderzoeken was dat er geen
aantoonbaar gevaar dreigt. Het tv-programma Zembla verwijst naar een ander
onderzoek, de Interphone-studie van de WHO. Zij vroegen verschillende patiënten
uit verschillende landen over hun mobiele telefoongebruik. Tussen de patiënten
zaten wel iets meer echte veelbellers. Maar het lijkt erop dat sommige patiënten hun
telefoongebruik overdrijven, er zaten namelijk onrealistisch hoge schattingen tussen.

1 https://www.businessinsider.nl/waarom-de-straling-van-mobieltjes-ongevaarlijk-is/
Of dit onderzoek echt betekent dat dit telefoongebruik een oorzaak is van de
tumoren is betwijfelbaar. Ook hieruit blijkt dat er geen concrete aanwijzingen zijn
voor het verband tussen de straling van mobieltjes en aantasting van de hersenen.2

In het onderzoek van het Nationale Toxicologieprogramma naar de

gezondheidseffecten van straling van mobiele telefoons en andere draadloze
apparaten werden knaagdieren blootgesteld aan elektromagnetische straling in een
vergelijkbare hoeveelheid als mensen die hun telefoon veel gebruiken. Daaruit is
gebleken dat in de beestjes hun hart- en hersencellen zeldzame vormen van kanker
gevonden werden. De knaagdieren ontwikkelden deze vormen vaker als de straling
hoger was. 3

Integendeel zijn er ook veel onderzoekers die erop wijzen dat radio-straling
van mobieltjes niet genoeg energie bevat om chemische verbindingen te verbreken
en elektronen te verwijderen van hun atomen. Deze radio-straling is namelijk niet-
ioniserend, dus het zou volgens deze onderzoeken niet mogelijk kunnen zijn dat
radio-straling de hersenen aantast. Ook bij een onderzoek van de Universiteit van
Tampere uit 2004 is ook ondervonden dat hersentumoren geen verband hebben met
de straling van mobiele telefoons.

Overheden en daarbij ook consumenten zijn bezorgd over de stralingen die

vrijkomen bij het gebruik van een mobieltje en over de mogelijke fysieke gevaren die
het met zich mee kan brengen. Radiofrequenties (RF) van een mobiele telefoon kan
maar tot een bepaalde hoeveelheid opgenomen worden in het menselijk lichaam.
De limiet is 1,6-2 W/kg voor 1 gram weefsel. Als het lichaam langere tijd aan een
hogere hoeveelheid dat de limiet wordt blootgesteld, kan dit effecten veroorzaken op
het lichaam.4

Er zijn meerdere lichamelijke gevaren aan de straling die wordt vrijgegeven bij
telefoongebruik. Naast de problemen die inwendige pijn veroorzaken zoals
hoofdpijn, duizeligheid, slaapproblemen en geheugen veranderingen, kan er ook
kramp in de spieren ontstaat door het kijken op je mobiele telefoon. Ook kan er door
het samenknijpen van je ogen om de kleine letters op je mobiele telefoon
oogklachten ontstaan.

De radiofrequenties die mobiele telefoons bevatten, kunnen bij blootstelling

ook worden geassocieerd met hersenkanker en leukemie, maar er zijn niet genoeg
onderzoeken die dit standpunt ondersteunen.

2 https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Ziek-van-je-mobieltje/6126
3 https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/algemeen/straling-mobiele-telefoon-wel-of-niet-
schadelijk/item29841
4 http://www.jcpconline.org/article.asp?issn=2250-

3528;year=2017;volume=6;issue=2;spage=70;epage=72;aulast=Meena
 Uit het onderzoek ‘Analysis of Brain Tumor Due To the Usage of Mobile
Phones’ wordt er gesteld dat de RF-stralingen van mobiele telefoons wel degelijk
breintumoren kan veroorzaken en er worden er mogelijke technieken gediscussieerd
om deze tumoren te lokaliseren. Er wordt hiervoor MRI cerebrum afbeeldingen en
data van de Brain Web Database gebruikt. Dit hele onderzoek is gebaseerd op het
geloof dat RF-stralingen daadwerkelijk breintumoren veroorzaken, waardoor de
aanname wordt gedaan dat er op z’n minst een kern van waarheid in moet zitten,
dan wel niet helemaal waar moet zijn.5

Het feit dat een mobiele telefoon een onmisbaar communicatiemiddel is, kan
niet omheen worden gedraaid. Het mogelijke gevaar van deze mobiele telefoons,
blijft nog steeds onzeker. Veel onderzoeken tonen aan dat het gebruik van mobiele
telefoons inderdaad breintumoren kan veroorzaken. Daarentegen zijn er ook
onderzoeken die dit standpunt compleet weerleggen en wordt er gezegd dat er geen
concreet bewijs is van breintumoren die ontstaan zijn door stralingen van mobiele
telefoons. Dus wat nu? De meest voor de hand liggende oplossing is meer,
concreter en intensiever onderzoek doen; mensen moeten weten waar ze aan toe
zijn, zodat er kunnen er ook voorzorgsmaatregelen kunnen worden getroffen.

Zolang er geen duidelijke conclusie, is het advies wel om alvast gevaarlijke situaties
te voorkomen en dus ook voorzichtiger omgaan met de situatie. Mogelijke tips zijn:

 Geen gebruik onder kinderen en zwangere vrouwen

 Meer gebruik maken van hands-free en Bluetooth opties
 Geen gebruik achter het stuur en in openbare plekken
 Telefoongesprekken zo kort mogelijk houden
 Geen gebruik voor het slapen gaan

5 http://publications.muet.edu.pk/index.php/muetrj/article/view/272/111
Bibliografie gebruikte bronnen
Business Insider. (2013, januari 5). Waarom de straling van mobieltjes ongevaarlijk
is. Opgehaald van Business insider Nederland:
https://www.businessinsider.nl/waarom-de-straling-van-mobieltjes-
ongevaarlijk-is/
Jitendra Kumar Meena, M. S. (2017, maart 1). Mobile communication: Boon or
bane? Possible dangers of mobile phone usage. Opgehaald van Journal of
Clinical and Preventive Cardiology:
http://www.jcpconline.org/article.asp?issn=2250-
3528;year=2017;volume=6;issue=2;spage=70;epage=72;aulast=Meena

Soobia Saeed, A. S. (2017, juli). Analysis of Brain Tumors Due to the Usage of
Mobile Phones. Analysis of Brain Tumors Due to the Usage of Mobile
Phones. Opgehaald van
http://publications.muet.edu.pk/index.php/muetrj/article/view/272/111
Straling mobiele telefoon wel of niet schadelijk? (2017, augustus 31). Opgehaald van
Dokterdokter: https://www.dokterdokter.nl/gezond-leven/algemeen/straling-
mobiele-telefoon-wel-of-niet-schadelijk/item29841
Veerman, E. (2012, mei 13). De kennis van nu. Opgehaald van Ziek van je
mobieltje?: https://dekennisvannu.nl/site/artikel/Ziek-van-je-mobieltje/6126
 Reflectie

Wat ging er goed, waarom?

Jette: Ik was erg tevreden over de samenwerking. Iedereen had zijn eigen inbreng
en je kon echt bij elkaar terecht als je iets niet snapte. We vulden elkaar goed aan.

Evi: Ik vond de samenwerking in de groep heel fijn, we hadden de taken goed

verdeeld en iedereen heeft zijn eigen stuk afgekregen. Ik ben tevreden over wat we
hebben ingeleverd!
Wat ging er minder goed, waarom?

Jette: We kwamen een beetje traag van start. We wisten namelijk niet zo goed wat
we moesten doen en we waren heel lang bezig met het selecteren van de bronnen.
Ook waren we lang bezig met het samenvatten van de artikelen, wat misschien niet
eens persé nodig was.

Evi: Ik denk dat we het project een beetje onderschat hebben, we zijn vrij lang bezig
geweest met het selecteren van de bronnen. We hebben ons pas de laatste paar
lessen verdiept in het artikel, dit hadden we van tevoren misschien beter op kunnen
letten.
Wat kan er de volgende keer beter?

Jette: We kunnen de volgende keer beter starten door ons goed in te lezen over het
project en een goede planning maken.

Evi: Ik ben heel tevreden over hoe we het gedaan hebben binnen het groepje, ik
vond de samenwerking heel fijn. Ik zou volgende keer alleen eerder beginnen met
het artikel, maar hoe wij het hebben gedaan is ook goed gekomen.