i i i EKG | — jasno i zrozumiale Andrew R. Houghton MA (Oxon.), DM, BM BCh, MRCP (LIK) Consultant Cardiologist, Granthant & District Flspital, Grantham, Lincolnshire, UK and Visiting Cardiologist, Glenfield Hospital, Leicester, UK David Gray DM, MPH, BMedSci, BM BS, PRCP (UK), FRIPH Render in Medicine and Honorary Consultant Physica, Department of Cardiovascular Medicine, University Hospital, Queen's Medical Centre, Nottingham, UK a-medica pressre Originally published by Arnold under the title: ‘Making sense of ECG” (reprint 1998 with updated material) © 2003 Arnold Faia © 2005 for the Polish edition by o1-medica press All rights reserved Wszystkie prawa zastrzezone af ISBN 83-88778-86-2 I wydanie polskie ~ 1999 (dodruk ~ 2001) I wydanie polskie (poszerzone i uzupelnione) ~ 2005 Redakeja I wydania polskiego: dr hab. n. med. Waldemar Banasiak kiego: Maria Jakubowska-Najnigier, ‘Tlumaczenie I wydania pols Katarzyna Tyminiska-Secek Tlumaczenie uzupelnien do II wydania polskiego: Justyna Palarezyk Wszelkie uwagi prosimy kierowaé pod adresem wydawnictwa: a-medica press, skr. poezt. 333, 43-300 Bielsko-Biala esmail: poczta@alfamedica-p! www.alfamedica.pl Uwaga Ciggle wprowadza sig modyfikacje dawkowania poszezegdinych lekéw opisuje nowo dostrzezone dzialania uboczne. Wydawea nie moze wzigé odpowiedzialnosci, bezposrednie} ani postednie), za prawidlo- WoS€ cytowanych w tej ksigzce dawek Iekow. Zobowigzuyjemy zatem Czyleinika, by przed zastosowaniem jakiegokolwiek Ioku zalecanego Ww niniejsze} ksigzce, zapoznal sig najpierw z drukowanymi informacja- ii, jakie zalqcza do Icku producent Podane w tekscie dawki lekdw nie pochodza z oryginalnego wydania angielskiego i sq przypisami Redaktora polskiego wydania ksig2Ki. Druk: Osrodek Wydawniezy , Augustana” Plac M. Lutra, 43-300 Bielsko-Biala Spis tresci |. O$ serca . Zalamek P . Odstep PR Zatamek Q |. Zespol QRS |. Odeinek ST |. Odstep QT. . Zatamek U.. |. Artefakty Skrély usyte w tel Przedmowa do I wydania polskiego .. Przedmowa do II wydania angielskiego ... Podzigkowania Przedmowa do II wydania polskieg PORST: skad cx ig biorg zatamki Losé akeji serca Rytm serca Zalamek T . Stymulatory oraz wszczepialne k Ambulatoryjne monitorowanie EKG EKG wysitkowe .. Resuscytacja krazeniowo-oddechowa Dodatek Przed kolejnym wydaniem tej ksiqzki.. Skorowidz...Skréty uzyte w tekscie AICD = automatic implantable cardioverter defibrillator = implantowany automatyczny kardiowerter-defibrylator AV ~ atrio-ventricular ~ przedsionkowo-komorowy CCU coronary care unit ~ oddzial intensywnej opieki kardiologiczne} CPR — aurdiopulmonary resuscitation — resuscytacja krazeniowo-oddechowa EKG ~ elektrokardiogram EMD. ~ electromechanical dissociation ~ rozkojarzenie elektromechaniczne INR = international normalized ratio = mnormalizowany wskaznik migdzynarodowy in, intravenously ~ dozyinie LBBB ~ left bundle branch block ~ blok Jewej odnogi peczka Hisa LGL ~ Lown-Ganong-Levine LVH ~ left centvicular hypertrophy ~ przerost migSnia lewe} komory serca METS — metabolic equionlent - ekwiwalent metabolicany NZK ~ nagle zatrzymanie krazenia RBBB ~ right biundle branch block — blok prawej odnogi pgczka Hisa RVH — right ventricular lypertrophy ~ praerost migsnia prawej komory serca SA ~ siuo-atvial — zatokowo-przedsionkowy SVT = supmiveutricular tachycardin ~ capstoskurcz. nadkomorowy VE = wnlvicular fibrillation ~ migotanie komér VT = ventricular tuchyeardia ~ czgstoskurcz. komorowy WPW ~ Wolli-Parkinson-White Przedmowa do I wydania polskiego Od momentu wprowadzenia badania elektrokardiograficznego (EKG) do praktyki kliniczne] minglo wiele lat, w trakcie kt6rych zmieni- lo sig podejseie do jego praktycenego wykorzystania, Aktualnie nie jest to badanie zastrzezone dia kardiolog6w i jego interpretacja nie powinna sprawiaé trudnosci ktéremukolwiek ~praktykujacych _lekarzy. Powszechnosé uzycia tego badania naklada obowiqzek na wszystkich lekarzy, majacych kontakt z chorym, interpretacji podstawowych od- chylen od normy. Mam na mysli umiejetnosé rozpoznawania niedo- krwienia migsnia sercowego, cech tworzqcego sig i przebytego zawaly serca oraz grodnych zaburzen rytmu i przewodzenia. Takie podejscie powoduje, Ze elementame umiejgtnosci interpretacji badania pozweolg ~ po pierwsze, szybko postawié prawidlowa diagnoze w sytuacji bezpo- Sredniego zagrozenia Zycia pacjenta, a po drugie umodliwig podjgcie pierwszych decyzji terapeutycanych ~ i dopiero po wykonani powy2- szych czynnosci, albo w ich trakcie, weawanie na pomoc kardiologa Uwazam, Ze nie jest bledem pominigcie jakies rzadkiej patologii w ob- razie EKG, za to wielkim bledem byloby nie rozpoznanie wymienio- hych wyzej nieprawidlowosei w przebiegu schorzeri zagrazajacych Zy- ciu chorego. Podstawowa asada, ktorej nalezy przestrzegaé w codziennej prak- tyce, jest unikaniv interpretacji EKG bez znajomosei obrazu klinicznego chorego. Widzialem niejednokrotnie jak kilku doswiadezonych kardio- logow opisywalo to samo EKG (nie znajgc wywiadu chorego) w r6zny sposdb. A prvecied, jak mawial méj Nauczyciel, wszyscy czytali te same podrgczniki, Warto w Zyciu codziennym pamigtaé 0 tej zasadzie, a nie narazimy sig na przeoczenie istotnych zmian czy te na dokonanie nadinterpretacji analizowanego EKG. na rynku wydawniczym mona kupié szereg podrg EKG ~ sq to ksigzki zaréwno naszych Autoréw, jak ksigzek obcojgzycanych. CzeSé z nich jest napi nym technicznie jgzykiem, co powoduje zniechgcenie ze strony Czytelni- ka do zaglebienia sig w ich lekturg. Niestety, czgSé Autoréw juz od pierwszych stron ksig2ki traktuje przecigtnego Czytelnika jak specjaliste kardiologa. Jak wobec tego poradzié mlodemu lekarzowi, ktéry chce 7