ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !!

ΘΕΜΑ A

Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ερωτήσεις 1-5 και δίπλα
το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.
A1. Σώμα εκτελεί κίνηση που προέρχεται από τη σύνθεση δύο απλών αρμονικών ταλαντώσεων,
ίδιου πλάτους και διεύθυνσης. Οι συχνότητες f1 και f2 ( f1< f2) αντίστοιχα των δύο ταλαντώσεων
διαφέρουν μεταξύ τους 4Hz, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται διακρότημα. Αν η
συχνότητα f1 αυξηθεί κατά 8Hz, ο χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο διαδοχικούς
μηδενισμούς του πλάτους θα:
α) παραμείνει ο ίδιος.
β) μειωθεί κατά 4s.
γ) αυξηθεί κατά 4s.
δ) δε μπορούμε να ξέρουμε γιατί η συχνότητα του διακροτήματος είναι η απόλυτη τιμή της
διαφοράς των δυο συχνοτήτων.
Να επιλέξετε τη σωστή πρόταση
Μονάδες 4
A2. Ακίνητος παρατηρητής αρχίζει, τη χρονική στιγμή to = 0,
να κινείται ως προς ακίνητη πηγή, η οποία εκπέμπει ήχο
συχνότητας fs. Αν ο παρατηρητής κινείται επί τής ευθείας που
τον συνδέει με την πηγή και η σχέση τής συχνότητας fΑ του
ήχου που αντιλαμβάνεται αυτός σε συνάρτηση με το χρόνο t,
δίνεται από το διπλανό διάγραμμα, τότε ο παρατηρητής:
α. πλησιάζει προς την πηγή κινούμενος με σταθερή ταχύτητα,
β. απομακρύνεται από την πηγή κινούμενος με σταθερή
ταχύτητα,
γ. πλησιάζει προς την πηγή κινούμενος με σταθερή επιτάχυνση,
δ. απομακρύνεται από την πηγή κινούμενος με σταθερή επιτάχυνση.
Μονάδες 4
A3. Στο κεκλιμένο επίπεδο του σχήματος, κλίσης φ, έχουμε
λεπτό στρώμα λιπαντικού πάχους l . Αφήνουμε μια γυάλινη πλάκα
μάζας m και πάχους d να ολισθήσει πάνω στο λιπαντικό, και μετά
από λίγο αυτή αποκτά σταθερή ταχύτητα u. Ο συντελεστής ιξώδους
του λιπαντικού είναι
α. n=(mgημφ∙u)/(l∙A) β. n=(mgημφ∙l)/(u∙A)
γ. n=(mgημφ∙u∙l)/A δ. n=(mgημφ∙d)/(u∙A)
Μονάδες 4

ΣΕΛΙΔΑ 1
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης
ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019

A4. 2) Ένα κύμα διαδίδεται προς τα

δεξιά κατά μήκος ενός γραμμικού
ελαστικού μέσου και για t=0 φτάνει στο
σημείο Ο, που θεωρούμε x=0, όπως στο
σχήμα. Για να φτάσει το σημείο Ο σε
μέγιστη απομάκρυνση προς τα πάνω,
περνά χρόνος t΄=0,5s.
a. Η κυματική εικόνα επαναλαμβάνεται
κάθε 1,5m.
β. Η ταχύτητα διάδοσης 3m/s.
γ. H μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης ενός σημείου είναι 0,2π m/s.
δ. Δυο διαδοχικά σημεία σε συμφωνία φάσης απέχουν μεταξύ τους 1,5m.

Μονάδες 4

A5. Σε μια φθίνουσα ταλάντωση που η αντιτιθέμενη δύναμη είναι της μορφής F = –bυ, με b
σταθερό,
α. ο λόγος δύο διαδοχικών πλατών μειώνεται σε σχέση με το χρόνο.
β. η περίοδος της ταλάντωσης εξαρτάται από το πλάτος.
γ. το πλάτος παραμένει σταθερό σε σχέση με το χρόνο.
δ. η περίοδος παραμένει σταθερή σε σχέση με το χρόνο.
Μονάδες 4
Α6. Να χαρακτηρίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι Σωστό ή
Λανθασμένο, γράφοντας στο τετράδιό σας την ένδειξη (Σ) ή (Λ) δίπλα στο γράμμα που
αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση.
α. Στη φθίνουσα ταλάντωση το ποσό ενέργειας που "χάνεται" από το ταλαντούμενο σύστημα σε
κάθε περίοδο είναι σταθερό.
β. Σύμφωνα με την αρχή της επαλληλίας, η συνεισφορά κάθε κύματος στην απομάκρυνση
κάποιου σημείου του μέσου εξαρτάται από την ύπαρξη του άλλου κύματος.
γ. Η κινητική ενέργεια λόγω περιστροφής των αστέρων νετρονίων (pulsars), αυξάνεται στα
τελευταία στάδια της ζωής τους.
δ. Μία σφαίρα κινείται πάνω σε λείο κεκλιμένο επίπεδο, υπό τη δράση μόνο του βάρους της.
Τότε η στροφορμή της δεν είναι ποτέ μηδέν.
ε.Το μήκος κύματος λΑ , που μετρά παρατηρητής Α, πλησιάζοντας ακίνητη ηχητική πηγή , είναι
μικρότερο , από το λs.
Μονάδες 5

ΣΕΛΙΔΑ 2
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης
ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019

ΘΕΜΑ Β

Β.1 Κατά μήκος μιας ελαστικής χορδής, που

οι θέσεις ισορροπίας των μορίων της
βρίσκονται πάνω στον άξονα x'x, έχει
αποκατασταθεί ένα στάσιμο κύμα. Στο σχήμα
έχουμε επιλέξει μια κοιλία ως αρχή αξόνων
κι έχουμε σχεδιάσει δεξιά απ' αυτήν δύο
στιγμιότυπα του στάσιμου κύματος τις
χρονικές στιγμές t1 = 0 και t2 = T/6 = 1 sec.

α) Το μήκος κύματος των κυμάτων που δημιουργούν το στάσιμο είναι 2m.

πx πt
β) Η εξίσωση του στάσιμου κύματος είναι : y = 3 3  10-2 συν ημ , (S.I) .
2 3
γ) Η μέγιστη ταχύτητα ταλάντωσης του σημείου Α (x=4m) είναι 2π 3 cm/sec.
πx πt
δ) Η εξίσωση του στάσιμου κύματος είναι : y = 6  10-2 συν ημ , (S.I).
2 3

Β.1.1. Να επιλέξετε τη σωστή πρόταση

Μονάδα 1
Β.1.2 Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.
Μονάδες 5
Β.2. Ένας τροχός μάζας m=2kg και ακτίνας R=0.4m, στρέφεται σε οριζόντιο επίπεδο με
γωνιακή ταχύτητα μέτρου ω=20rad/s γύρω από
κατακόρυφο άξονα ΟΑ που περνάει από το κέντρο του Lτελ
τροχού (βλέπε σχήμα). Ασκώντας στο σημείο Α
κατάλληλη δύναμη στρέφουμε τον άξονα περιστροφής Lαρχ
κατά 90o σε σχέση με την αρχική του θέση χωρίς να
μεταβάλλουμε το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας του
τροχού. Το μέτρο της μεταβολής της στροφορμής του
τροχού θεωρώντας ότι όλη η μάζα του τροχού είναι
συγκεντρωμένη στην περιφέρειά του είναι:

α. ΔL =12.8 kg  m2 / s , β. ΔL = 6.4 2 kg  m2 / s , γ. ΔL =12.8 2 kg  m2 / s

Β.1.1. Να επιλέξετε τη σωστή πρόταση

Μονάδα 1
Β.1.2 Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας.

ΣΕΛΙΔΑ 3
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης
ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019

Μονάδες 4
Β.3 Στο διπλανό σχήμα φαίνεται μια σανίδα μεγάλου μήκους L και μάζας Μ=8m, η οποία αρχικά
ηρεμεί ακίνητη σε
λείο οριζόντιο L

s υ0
επίπεδο. Στη μια
m1 Γ
άκρη Α της σανίδας
mβ Α
βρίσκεται ακίνητο M
ένα μικρό σώμα
μάζας m1=m. Βλήμα
μάζας mβ=m που κινείται οριζόντια με ταχύτητα μέτρου υ0 συγκρούεται μετωπικά και πλαστικά
με το σώμα μάζας m1 και το συσσωμάτωμα αφού αποκτήσει ταχύτητα υ ολισθαίνει πάνω στην
επιφάνεια της σανίδας εμφανίζοντας με αυτή τριβή ολίσθησης με συντελεστή μ=0,2. Όταν το
συσσωμάτωμα σταματήσει να κινείται σε σχέση με τη σανίδα, βρίσκεται οριακά στο άκρο της.
Δίνεται η επιτάχυνση της βαρύτητας g=10m/s2.

Β.3.1 Η ταχύτητα του βλήματος υ0 είναι :

gL
(α) υ0 = gL (β) υ0 = 2gL (γ) υ0 = 4 gL (δ) υ0 =
2
Μονάδες 2
Β.3.2 Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 5

B.4.Το σώμα μάζας m1 του παρακάτω σχήματος είναι συνδεδεμένο με κατακόρυφο ελατήριο
σταθεράς k = 400 N/m και εκτελεί απλή αρμονική ταλάντωση πλάτους Α1. Τη
χρονική στιγμή t= 0 που διέρχεται από τη θέση x=+x1 με υ=υ1<0 συγκρούεται
μετωπικά και ελαστικά με μικρή σφαίρα μάζας m2 = 4 kg, που κινείται με
ταχύτητα υ2 κατακόρυφα προς τα πάνω. Η χρονική εξίσωση της ταχύτητας
ταλάντωσης του σώματος μάζας m1 μετά την κρούση είναι υ=10συν(10t+π/3)
(S.I.).
B.4.1. Να υπολογίσετε το μέτρο της ταχύτητας του σώματος μάζας m2
ελάχιστα πριν την κρούση:
(α) 5m/s , (β)5 3 m/s, (γ) 10m/s, (δ) 20m/s.

Μονάδες 2
B.4.2. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
Μονάδες 5

ΣΕΛΙΔΑ 4
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης
ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019
ΘΕΜΑ Γ
Το δοχείο μεγάλης επιφάνειας, που φαίνεται στο διπλανό σχήμα, είναι ανοικτό και γεμάτο με
νερό. Η επιφάνεια της διατομής του
δοχείου είναι A1και στο κατώτερο
σημείο του πλευρικού τοιχώματος, σε
βάθος h1=80cm από την ελεύθερη
επιφάνεια του νερού, υπάρχει μικρό
άνοιγμα από το οποίο εξέρχεται
σωλήνας Β, με εμβαδό εσωτερικής
διατομής A2=2cm2. Ο σωλήνας στη
συνέχεια στενεύει σε μικρότερο
σωλήνα Γ, με εμβαδό εσωτερικής διατομής A3=1cm2. Οι διατομές A2 και A3 είναι πολύ
μικρότερες από την επιφάνεια του δοχείου A1. Πάνω στο σωλήνα Β είναι προσαρμοσμένος
λεπτός κατακόρυφος ανοικτός σωλήνας, στον οποίο η στήλη νερού έχει ύψος h2. Από το σωλήνα
Γ το νερό εξέρχεται με ταχύτητα υ3 στον αέρα. Να υπολογίσετε:
Α) την ταχύτητα υ3 του νερού στο σημείο εξόδου του σωλήνα, Γ.
Μονάδες 5

Β) την ταχύτητα υ2 του νερού στο σημείο 2 της εξόδου από το δοχείο.
Μονάδες 5

Γ) την πίεση p2 στο σωλήνα Β, στο σημείο 2.

Μονάδες 5
Δ) το ύψος h2 της στήλης του νερού στον κατακόρυφο λεπτό σωλήνα.
Μονάδες 5
E) Αν σε ύψος H= 0.8m κάτω από το σημείο εκροής Γ υπάρχει δοχείο όγκου V=8∙10-4 m3 και σε
σωστή οριζόντια απόσταση ώστε να πέφτει όλη η ποσότητα του νερού μέσα σε αυτό, να βρείτε
τη χρονική στιγμή που θα γεμίσει αν θεωρήσουμε t=0 τη στιγμή που εκρέει το υγρό από το Γ.
Μονάδες 5
Να θεωρήσετε το νερό ιδανικό ρευστό.
Δίνονται: η επιτάχυνση της βαρύτητας g=10m/s2, η πυκνότητα του νερού ρ=103kg/m3 και η
ατμοσφαιρική πίεση patm=105N/m2.

ΘΕΜΑ Δ
Η τροχαλία Σ του σχήματος μπορεί να περιστρέφεται γύρω από οριζόντιο ακλόνητο άξονα που
διέρχεται από το κέντρο της και είναι κάθετος στο επίπεδό της. Η ροπή αδράνειας της
τροχαλίας ως προς τον άξονά της, είναι Ι=0,01Kgm2 και η ακτίνα της είναι R=0.1m. Γύρω από
την τροχαλία είναι τυλιγμένο πολλές φορές λεπτό αβαρές και μη εκτατό νήμα, το οποίο δεν
ολισθαίνει πάνω στην τροχαλία. Στη μία άκρη του νήματος έχει αναρτηθεί το σώμα Σ1. Στην
άλλη άκρη του νήματος έχει προσδεθεί το σώμα Σ2, το οποίο βρίσκεται πάνω σε λείο οριζόντιο
ΣΕΛΙΔΑ 5
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης
ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019

επίπεδο. Το σύστημα ισορροπεί ακίνητο με τη

βοήθεια ιδανικού ελατηρίου
σταθεράς k=100N/m, στο οποίο έχει
προσδεθεί στο ένα άκρο του το σώμα Σ2, ενώ
το άλλο άκρο του είναι στερεωμένο σε
ακλόνητο στήριγμα. Τα σώματα Σ1 και
Σ2 έχουν μάζα m=1kg το καθένα.
Τη χρονική στιγμή t=0 κόβουμε το νήμα στο
σημείο που συνδέει το σώμα Σ2 με την
τροχαλία, με αποτέλεσμα η τροχαλία να
ξεκινήσει να περιστρέφεται και το σύστημα ελατήριο – Σ2 να ξεκινήσει απλή αρμονική
ταλάντωση. Να βρείτε:
Δ1) To πλάτος της ταλάντωσης του σώματος Σ2.
Μονάδες 5
Δ2) Πόσο έχει κατέβει το σώμα Σ1 από τη χρονική στιγμή μέχρι τη χρονική στιγμή κατά την
οποία το μέτρο της γωνιακής ταχύτητας της τροχαλίας γίνεται αριθμητικά ίσο με τη γωνιακή
συχνότητα της απλής αρμονικής ταλάντωσης του συστήματος ελατήριο – Σ2.
Μονάδες 6

Στη συνέχεια βγάζουμε το Σ2 από το ελατήριο

και συνδέω κατευθείαν το νήμα με το ελατήριο
όπως φαίνεται στο σχήμα 2. Αρχικά κρατάμε
ακίνητο το σώμα, ενώ το ελατήριο βρίσκεται
στην κατάσταση φυσικού του μήκους. Κάποια
στιγμή αφήνουμε ελεύθερο το σύστημα να
κινηθεί. Να υπολογίσετε:

Δ3) την κατακόρυφη απόσταση Hmax που θα

διανύσει το σώμα μάζας m1 μέχρι να
σταματήσει στιγμιαία για πρώτη φορά.

Μονάδες 6
Δ4) Να αποδείξετε ότι τη μέγιστη κινητική ενέργεια του το σώμα την αποκτά όταν έχει κατέβει
κατά h1=Hmax/2 και να την υπολογίσετε.
Μονάδες (8=3+5)
2
Δίνεται: g=10m/s .

ΣΕΛΙΔΑ 6
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης
ΤΕΛΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ (ΟΜΑΔΑ Β) 2019

ΣΕΛΙΔΑ 7
Επιμέλεια: Γ. Κατσικογιώργος- B. Μανιώτης