Latexseminer PDF

LATEX
kurulumu ve yazımı
1 Giriş
LATEX, bir döküman hazırlama sistemidir.
• Dökümanınızı bir yazı editöründe komutlarla yazarak nasıl

görüneceğini tanımlarsınız.
• Dökümanın komutlarla yazımı bittiğinde oluşan dosyayı

derleyip son haline getirirsiniz.
LATEX, güçlü bir sistemdir.
Farklı döküman stillerine (rapor, makale, mektup, kitap,...) göre
• sayfa numarası verir

• referansları yazar
• sağ ve soldan boşlukları ayarlar
• denklemlerin, şekillerin, tabloların numaralarını verir
• çapraz referansları (döküman içindeki denklem, şekil vb.ne
yapılan göndermeleri) ayarlar
• ...
Bu yolla farklı isteklere göre hazırlanmış paketleri kulanarak
istenilen görünümde dökümanlar oluşturabilirsiniz.
Örneğin bir dergiye makale göndermek istiyorsanız
o derginin makale formatının tanımlandığı sınıf (cls)
ya da stil (sty) dosyasını kullanarak, hazırlamak
istediğiniz makalenin sadece içeriği ile ilgilenirsiniz,
makalenizin uygun formatta olmasını kullandığınız
paket sağlayacaktır
2 Genel İşleyiş
LATEX dökümanı hazırlamada 2 aşama vardır.
1. Dökümanın nasıl görüneceğinin tanımlandığı girdi dosyasının

hazırlanması. (*.tex)
2. Girdi dosyasının derlenerek çıktı dosyasının oluştrulması.

(*.dvi, *.pdf, *.ps, *.htm)
2.1 Girdi Dosyası
Herhangi bir yazı editöründe hazırlanmış ve tex uzantısıyla

kaydedilmiş dosyadır.
\documentclass[twocolumn]{article}
\begin{document}
...
\end{document}
girdi dosyasının ilk satırı iken
\end{document}
dökümanın son satırıdır.
ile
\begin{document}
satırları arasındaki yere preamble denir. Preamble da, kullanılan
paketler ve yeni komut ya da özellikler tanıtılır.
\begin{document}
ile
\end{document}
arasındaki yer dökümanın gövdesidir.
2.2 Derleme
Girdi dosyasına MikTeX programı tarafından işlem yapılarak

istenilen formatta çıktı dosyasının oluşturulma işlemidir.
Derleme işlemi sırasında, girdi dosyasında yazılan kodlara göre

formatlı döküman oluşturulur. Kodlarda hata varsa satır numarası
ile bildirilir.
ornek.tex isimli dosyanın derlenmesi sonucunda oluşan dosyalar
• ornek.dvi : (device independent) görüntülenebilen formatlı

çıktı dosyası.
• ornek.log : kodlardaki hataların bildirildiği rapor.

• ornek.aux : çapraz dökümanların bilgisini içeren dosya.
• ornek.toc : (table of contents) içindekiler bilgisini içeren
dosya.
• ornek.lof : (list of figures) şekiller dizini bilgisini içeren dosya.

• ornek.lot : (list of tables) tablolar dizini bilgisini içeren dosya.
2.2.1 Hatalar
Hataların tesbit edilip ayıklanması derleme işleminin en önemli

aşamasıdır.
Hataların bir kısmı derleme işleminin devam etmesini

engellerken bir kısmı engellemez.
Bu son tipteki hatalarda çıktı dosyasının formatı istenildiği gibi

olmazken, derleme işleminin devamını engelleyen hatalarda çıktı
dosyası oluşmaz.
Olası hatalar
• Bir komutun yanlış yazılması

• Açılan bir parantezin kapanmamış olması (ya da kapanan bir
parantezin açılmamış olması)
• Komutu kullanılan bir paketin döküman başında tanıtılmamış

olması
• Matematiksel moda geçmeden matematiksel mod

komutlarının kullanılması ya da yazı modunda değilken yazı
moduna ait komutların kullanılması.
2.3 Çıktı Dosyası
Derleme işlemi sonucu oluşan dvi uzantılı dosyadır.
MikTeX programı dvi uzantılı bu dosyadan başka pdf, ps, html vb.
uzantılardaki dosyaları yaratabilir.
3 Kontrol Komutları
LATEX de kontrol komutları LATEX e ne yapacağını anlatır.
Kontrol komutları \ den sonra yazılır.
• Kontrol Kelimesi : \Large

• Kontrol Sembolü : \$
3.1 Gruplar
Ümit üzüm ye.
iki şekilde oluşturulabilir.
Ümit \bf üzüm \rm ye.

ya da
Ümit {\bf üzüm } ye.

3.2 Değişkenler
LATEX de kontrol komutları zorunlu ya da isteğe bağlı değişkenler

kullanır.
• Zorunlu değişkenler :
\documentclass{article}
• İsteğe bağlı değişkenler :
\documentclass[12pt]{article}
4 begin ve end ortamları
\begin{equation}
yˆ2=5 \int {xˆ2 dx}
\end{equation}
Z
y2 = 5 x2 dx (1)
\begin{ortam_adı}
...
\end{ortam_adı}
şeklinde oluşturulan bir ortamda
\begin{ortam_adı}
ile
\end{ortam_adı}
arasına yazılanlar ortam_adı isimli ortamın formatına göre
şekillendirilir.
• ismi yazılan ortam tanımlanmış olmalıdır.
– Her döküman sınıfında bazı ortamlar tanımlanmıştır.
– ortam, preamble da tanımlanmalıdır.

(\newenvironment)
– ortamın tanımlı olduğu paket preamble da girilmelidir.

(\usepackage{})
• \begin{} ile açılan bir ortam mutlaka \end{} ile

kapanmalıdır.
• ortam isimleri tek kelimedir.
• İç içe açılan birden fazla ortamdan ilk önce en son açılan
ortam kapatılmalıdır. Örneğin
\begin{center}
\begin{itemize}
\end{itemize}
\end{center}
gibi.
5 Formatlı Döküman Oluşturulması
LATEX ile basit bazı komutlar kullanarak istenilen tarzda

dökümanlar oluşturulabilir.
Bu komutların bazıları oluşturulmak istenilen dökümanın sınıfına

bağlıdır.
5.1 Numaralı Bölümler
• \chapter{başlık 1}
• \section{başlık 2}
• \subsection{başlık 3}
• \subsubsection{başlık 4}
• ...
5.2 Dipnotlar
Dipnotun işareti ve yeri otomatik olarak ayarlanır. Örneğin,
Öğrencilerimiz \footnote{özellikle
son sınıflar} zeki çoçuklardır.
Öğrencilerimiz a zeki çoçuklardır.
a
özellikle son sınıflar
5.3 İçindekiler
İçindekiler kısmı oluşturulacak yere \tableofcontents

komutu yazılır.
Bu kısmın yeni bir sayfada oluşturulabilmesi için \newpage

komutu kullanılmalıdır.
Benzer olarak şekiller ve tablolar dizini de \listoffigures

, \listoftables komutlarıyla oluşturulur.
5.4 Çapraz referanslar ve referanslar
Döküman içindeki denklem, tablo, şekil vb. referans verme

çapraz referanslamadır.
Bunun yapılabilmesi için referans verilecek nesne

etiketlenmelidir.
Örneğin,
\begin{table}\label{tablo1}
...
\end{table}
gibi.
Çapraz referans verilmesi ise
\ref{tablo1}
şeklinde olur.
• Etiketler tek kelime olmak koşuluyla herhangi bir kelime ya da
sayı olabilir.
• Etiketler tek olmalıdır. Yani dökümanda iki tane aynı etikete

sahip nesne olmamalıdır.
5.5 Kaynaklar
Kaynaklar (referanslar) ın oluşturulacağı yere thebibliography

ortamı oluşturulur.
\begin{thebibliography}{99}
...
\end{thebibliography}
Herhangi bir referans thebibliography ortamında yazılan
\bibitem{ref1}
R. Barate et al., {\it Studies of
Quantum hromodynamics with the
ALEPH Detector}, Physics Reports
{\bf 294} (1998) 1.
ile verilir. Referansın çağrılması \cite{ref1} ile yapılır.
5.6 Döküman içinde boşluklar
Döküman içinde yatay ve düşey boşluklar \hspace{} ve

\vspace{} komutlarıyla bırakılır. Komutların değişkenleri
bırakılmak istenen boşluğun değeridir.
Geçerli uzunluk birimleri
• in → inç
• cm → santimetre
• pt → punto
• pc → pica (12 pt)
• em → dökümanın o andaki karakter büyüklüğü
Örneğin girdi dosyasında yazılan \hspace{2cm} komutun
yazıldığı yerde 2 cm büyüklüğünde yatay boşluk bırakırken
\vspace{2cm} komutun yazıldığı yerde 2 cm büyüklüğünde
düşey boşluk bırakır.
6 Matematiksel yazım
Matematiksel mod ve yazı modu LATEX in iki ayrı modudur. Her iki
yazım için farklı ortamlar ve farklı komutlar söz konusudur.
Matematiksel moda geçmek için $ kullanılır. $ matematiksel
modu açar, yine aynı işaretle matematiksel mod kapanır. Yani
yazılacak olan matematiksel ifade,
• satır içinde yazılacaksa $ ile $ arasına

• ayrı bir satırda ortalanmış olarak yazılacaksa $$ ile $$
arasına
yazılır.
Örneğin,
$y$ fonksiyonu $4x+5$ ile verilir

y fonksiyonu 4x + 5 ile verilir
şeklinde görünürken
$y$ fonksiyonu $$4x+5$$ ile verilir

y fonksiyonu
4x + 5
ile verilir
şeklinde görünür.
Matematiksel sembollerin ve komutların tanımı, MikTeX
programının kurulumu ile gelen amsmath ve amsfonts
paketlerinde mevcuttur.
Dolayısıyla girdi dosyasının preamble kısmında bu paketlerin

kulanılacağı belirtilmelidir.
\usepackage{amsmath}
\usepackage{amsfonts}
6.1 Latin Harfleri ve Semboller
Latin harfleri ve semboller matematiksel modda komutlarıyla

yazılır. Bir kaç örnek,
• \alpha → α
• \Gamma → Γ
• \hbar → ~
6.2 Alt indis, üst indis
• $a_{k+1}$ → ak+1
• $sˆ{n-1}$ → sn−1
• $c_{n}ˆ{m}$ → cm
n
6.3 Parantezler
Matematiksel ifadelerde kullanılan parantezlerin boyutunun, içine

yazılan ifadenin yüksekliğine göre ayarlanması için açılan
parantezin başına \left kapanan parantezlerin başına
\right yazılmalıdır.
• $(\frac{\frac{4ˆ{x}}{\sin(x)}}
{1-eˆ{x}})$}
4x
sin(x)
→( 1−ex )
• $\left(\frac{\frac{4ˆ{x}}{\sin(x)}}
{1-eˆ{x}}\right)$}
4x
sin(x)
→ 1−ex
LATEX de { ve } parantezleri komutların değişkenlerinin yazıldığı
parantezler olduğundan bu parantezler matematiksel modda şu
şekilde yazılır : \{, \} ya da \left\{, \right\}
6.4 Fonksiyonlar
LATEX de fonksiyonlar da komutlarla yazılır :
• $\cos(x)$ → cos(x)
• $\ln(x)$ → ln(x)
• $\arctan(x)$ → arctan(x)
gibi.
6.5 Toplam Çarpım, İntegral
P
• $\sum$ →
Q
• $\prod$ →
R
• $\int$ →
$${\overset{n}{\underset{k=0}
{{\displaystyle\sum}}}a_k}$$
Xn
ak
k=0
$${\overset{\infty}{\underset{0}
{{\displaystyle\int}}}f(x)dx}$$
Z∞
f (x)dx
0
6.6 Matematiksel modda boşluklar ve yazılar
\quad ve \qquad komutları matematiksel modda -sırasıyla-

artan miktarlarda boşluklar bırakır.
• $a \quad b$ → a b
• $a \qquad b$ → a b
Matematiksel modda yazı yazmak için ise \text{} ortamı
kullanılır. Örneğin,
$\delta_{ij}=0 \quad
\text{i ve eşit değilse}$
δij = 0 i ve eşit değilse
gibi.
Matematiksel moddaki karakterlerin kalın, italik vb. karakterlerde
yazılması istenebilir.
• $\mathbf{F}$ → F
• $\mathit{F}$ → F
6.7 Matris Yazımı
Matris yazımı array ortamında yapılabilir.
\begin{array}{lcl}
...
...
\end{array}
Ortamın değişkenleri olan lcl matrisin kolon sayısı kadardır ve
kolonların sağa yaslanacağını (r),sola yaslanacağını (l),ya da
ortalanacağını (c) söyler.
{lcl} örneğinde matris 3 kolonludur ve ilk kolon sola

yaslanırken ikincisi ortalanır ve üçüncü kolonda sola yaslanır.
Matris yazılırken, array ortamında bir satırın bittiği \\ ile

anlatılırken , bir sütunun bittiği & ile anlatılır.
$$
\left(
\begin{array}{lcl}
a_{11}&a_{12}&a_{13}\\
a_{21}&a_{22}&a_{23}\\
a_{31}&a_{32}&a_{33}\\
\end{array}
\right)
$$
 
a11 a12 a13
 
 a21 a22 a23 
 
a31 a32 a33
array ortamı ile birden fazla denklemin alt alta düzenli bir biçimde
yazılmasıda sağlanabilir.
$$
\begin{array}{lcl}
x_{1}&=&a_{11}x_{1}+a_{12}x_{2}+a_{13}x_{3}\\
x_{2}&=&a_{21}x_{1}+a_{22}x_{2}+a_{23}x_{3}\\
x_{3}&=&a_{31}x_{1}+a_{32}x_{2}+a_{33}x_{3}\\
\end{array}
$$
x1 = a11 x1 + a12 x2 + a13 x3

x2 = a21 x1 + a22 x2 + a23 x3
x3 = a31 x1 + a32 x2 + a33 x3
6.8 equation ortamı
equation ortamı matematiksel mod oluşturmanın bir başka

yoludur. $$ ile oluşturulan matematiksel ortam ile arasındaki tek
fark ortama yazılan nesneye numara vermesidir.
\begin{equation}\label{denk.1}
E=mcˆ2
\end{equation}
E = mc2 (2)
Denklem (\ref{denk.1}) den ...

Denklem (2) den ...
equation ortamı ile array ortamı iç içe kullanılabilir.
\begin{equation}
\begin{array}{lcl}\label{denk.2}
x_{1}&=&a_{11}x_{1}+a_{12}x_{2}+a_{13}x_{3}\\
x_{2}&=&a_{21}x_{1}+a_{22}x_{2}+a_{23}x_{3}\\
x_{3}&=&a_{31}x_{1}+a_{32}x_{2}+a_{33}x_{3}\\
\end{array}
\end{equation}
x1 = a11 x1 + a12 x2 + a13 x3

x2 = a21 x1 + a22 x2 + a23 x3 (3)
x3 = a31 x1 + a32 x2 + a33 x3

7 Resim Ekleme
Resim eklemek için figure ortamı kullanılır.
\begin{figure}[htbp]
...
\end{figure}
Ortamın seçimli değişkenleri resmin sayfanın neresine
ekleneceğini belirtir (here, top, bottom, page of floats).
LATEX dökümanına resim eklemek için kullanılan belli başlı
paketler epsfig, graphicx ve graphics dir.
Eklenecek olan resim eps formatında (eps uzantılı dosya)

olmalıdır. eps dosyası ile girdi dosyası (yani eps uzantılı dosya
ile tex uzantılı dosya) aynı dizinde olmalıdır.
Paket(ler) preamble da şu şekilde verilmelidir,
\usepackage{epsfig}
\usepackage{graphicx}
\begin{document}
...
graphicx paketi ile resim ekleme
\begin{figure}[htbp]\label{nuri}
\centering
\includegraphics[width=3cm,angle=70,height=3cm]{nuri}
\caption{graphicxile nuri}
\end{figure}
Figure 1: graphicx ile nuri

epsfig paketi ile resim ekleme
\begin{figure}[htbp]\label{nuri2}
\centering
\epsfig{file=nuri, width=3cm,angle=70,height=3cm}
\caption{epsfig ile nuri}
\end{figure}
Figure 2: epsfig ile nuri

7.1 Resim Eklemede Karşılaşılan Sorunlar
• Resimler genelde istenilen yere eklenemezler !

– sayfadaki boşluk resmin boyutundan küçüktür, bu durumda
resim figure ortamının seçimli değişkenlerinden ikincisine
yerleştirilmeye çalışılır (htbp).
• eps uzantılı resim dosyası elde etmek -diğer formatlara göre-

biraz daha zahmetlidir.
8 Tablo ekleme
Dökümana tablo ekleme tabular ve table ortamlarıyla olur. Bu

ortamlar matematiksel moddaki array ortamıyla aynı şekilde
çalışır.
\begin{tabular}{c|c}
Sistem&Kesin Çözüm\\
\hline
$S-1/2$ Ising&$1.2425$&\\
$S-1$ Ising&$1.0452$&\\
\end{tabular}
Sistem Kesin Çözüm
S − 1/2 Ising 1.2425
S − 1 Ising 1.0452
\begin{table}\caption{tablo örneği}\label{tablo1}
\begin{tabular}{c|c}
Sistem&Kesin Çözüm\\
\hline
$S-1/2$ Ising&$1.2425$&\\
$S-1$ Ising&$1.0452$&\\
\end{tabular}
\end{table}
Table 1: tablo örneği
Sistem Kesin Çözüm
S − 1/2 Ising 1.2425
S − 1 Ising 1.0452
nmrkrj

Latexseminer PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Latexseminer PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LATEX

LATEX, bir döküman hazırlama sistemidir.

• Dökümanınızı bir yazı editöründe komutlarla yazarak nasıl

• Dökümanın komutlarla yazımı bittiğinde oluşan dosyayı

Farklı döküman stillerine (rapor, makale, mektup, kitap,...) göre

• sayfa numarası verir

LATEX dökümanı hazırlamada 2 aşama vardır.

1. Dökümanın nasıl görüneceğinin tanımlandığı girdi dosyasının

2. Girdi dosyasının derlenerek çıktı dosyasının oluştrulması.

Herhangi bir yazı editöründe hazırlanmış ve tex uzantısıyla

Girdi dosyasına MikTeX programı tarafından işlem yapılarak

Derleme işlemi sırasında, girdi dosyasında yazılan kodlara göre

• ornek.dvi : (device independent) görüntülenebilen formatlı

• ornek.log : kodlardaki hataların bildirildiği rapor.

• ornek.lof : (list of figures) şekiller dizini bilgisini içeren dosya.

Hataların tesbit edilip ayıklanması derleme işleminin en önemli

Hataların bir kısmı derleme işleminin devam etmesini

Bu son tipteki hatalarda çıktı dosyasının formatı istenildiği gibi

• Bir komutun yanlış yazılması

• Komutu kullanılan bir paketin döküman başında tanıtılmamış

• Matematiksel moda geçmeden matematiksel mod

Derleme işlemi sonucu oluşan dvi uzantılı dosyadır.

LATEX de kontrol komutları LATEX e ne yapacağını anlatır.

Kontrol komutları \ den sonra yazılır.

• Kontrol Kelimesi : \Large

Ümit üzüm ye.

iki şekilde oluşturulabilir.

Ümit \bf üzüm \rm ye.

Ümit {\bf üzüm } ye.

LATEX de kontrol komutları zorunlu ya da isteğe bağlı değişkenler

– ortam, preamble da tanımlanmalıdır.

– ortamın tanımlı olduğu paket preamble da girilmelidir.

• \begin{} ile açılan bir ortam mutlaka \end{} ile

LATEX ile basit bazı komutlar kullanarak istenilen tarzda

Bu komutların bazıları oluşturulmak istenilen dökümanın sınıfına

Dipnotun işareti ve yeri otomatik olarak ayarlanır. Örneğin,

İçindekiler kısmı oluşturulacak yere \tableofcontents

Bu kısmın yeni bir sayfada oluşturulabilmesi için \newpage

Benzer olarak şekiller ve tablolar dizini de \listoffigures

Döküman içindeki denklem, tablo, şekil vb. referans verme

Bunun yapılabilmesi için referans verilecek nesne

Çapraz referans verilmesi ise

• Etiketler tek olmalıdır. Yani dökümanda iki tane aynı etikete

Kaynaklar (referanslar) ın oluşturulacağı yere thebibliography

Döküman içinde yatay ve düşey boşluklar \hspace{} ve

• satır içinde yazılacaksa $ ile $ arasına

$y$ fonksiyonu $4x+5$ ile verilir

$y$ fonksiyonu $$4x+5$$ ile verilir

Dolayısıyla girdi dosyasının preamble kısmında bu paketlerin

Latin harfleri ve semboller matematiksel modda komutlarıyla

Matematiksel ifadelerde kullanılan parantezlerin boyutunun, içine

LATEX de fonksiyonlar da komutlarla yazılır :

\quad ve \qquad komutları matematiksel modda -sırasıyla-

Matris yazımı array ortamında yapılabilir.

{lcl} örneğinde matris 3 kolonludur ve ilk kolon sola

Matris yazılırken, array ortamında bir satırın bittiği \\ ile

x1 = a11 x1 + a12 x2 + a13 x3

equation ortamı matematiksel mod oluşturmanın bir başka

Denklem (\ref{denk.1}) den ...

x1 = a11 x1 + a12 x2 + a13 x3

x3 = a31 x1 + a32 x2 + a33 x3

Eklenecek olan resim eps formatında (eps uzantılı dosya)

Paket(ler) preamble da şu şekilde verilmelidir,