HD Thuc Hanh KN

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HAØNH KHÍ NEÙN
HƯỚNG DẪN
THÖÏC HAØNH
KHÍ NEÙN
TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 1

BAØI SOÁ 1 ÑIEÀU KHIEÅN XILANH TAÙC ÑOÄNG ÑÔN
I. Muïc ñích:
Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa xylanh taùc duïng ñôn.
Tìm hieåu van 3/2
Tìm hieåu nguyeân lyù van tieát löu
II. Duïng cuï thöïc taäp: (xem baûng tra linh kieän)
III. Yeâu caàu:
Khi taùc ñoäng vaøo nuùt nhaán S thì xylanh

seõ ñi ra thöïc hieän caáp phoâi cho baêng
chuyeàn , khi thaû nuùt nhaán ra xylanh seõ trôû
veà vò trí ban ñaàu.
IV. Caùc böôùc thöïc haønh xylanh taùc ñoäng ñôn:
1. Choïn linh kieän Khí neùn nhö sô ñoà maïch khí neùn sau:
A
50%
S
1 3
2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

......................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................

............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
3. Laép raùp maïch khí neùn-vaän haønh.
4. Taét nguoàn khí, thaùo gôõ caùc thieát bò traû veà choã cuõ.
5. Traû lôøi moät soá caâu hoûi:
1) Khi nhaán nuùt nhaán S xilanh A coù chuyeån ñoäng duoãi ra khoâng? Taïi
sao?
...........................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
2) Söï hoaït ñoäng cuûa xilanh taùc duïng ñôn thay ñoåi nhö theá naøo khi ñieàu
chænh van tieát löu T?
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
3) Söï hoaït ñoäng cuûa xilanh taùc duïng ñôn thay ñoåi nhö theá naøo khi laép
van tieát löu T theo caùch tieát löu ñöôøng ra?
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................

BAØI SOÁ 2 ÑIEÀU KHIEÅN XILANH TAÙC ÑOÄNG KEÙP
I. Muïc ñích:
1. Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van 5/2.
2. Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa xylanh taùc duïng keùp.
II. Duïng cuï thöïc taäp: Xem phuï luïc A (baûng tra linh kieän, thieát bò)
III. Yeâu caàu:
Khi nhaán vaøo nuùt nhaán S, xilanh taùc

ñoäng keùp A di chuyeån ñi ra vôùi toác ñoä
chaäm. Khi nhaû nuùt nhaán, xilanh ñi veà vôùi
toác ñoä nhanh.
IV. Caùc böôùc thöïc haønh:

1. Veõ maïch khí neùn:
A
60%
60%
T1 T2
4 2
S
5 3
1

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng:

......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
3. Laép raùp maïch khí neùn – vaän haønh.

1. Heä thoáng hoaït ñoäng coù ñuùng vôùi yeâu caàu ñeà ra khoâng?
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
2. Trình baøy caùch laép tieát löu ñöôøng vaøo, tieát löu ñöôøng ra.
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
3. Khi laép tieát löu ñöôøng vaøo chuyeån ñoäng naøo cuûa piston ñi ra
nhanh hôn?
A. Chuyeån ñoäng ñi ra B. Chuyeån ñoäng ñi vaøo
C. Hai chuyeån ñoäng nhö nhau
Giaûi thích: ...............................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................

BAØI SOÁ 3 SÖÛ DUÏNG VAN LOGIC OR
I. Muïc ñích:
1. Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van logic “OR”.
2. Tìm hieåu van 5/2 ñieàu khieån baèng tín hieäu aùp suaát khí neùn.
III. Yeâu caàu:
Khi nhaán S1 hoaëc S2 ôû hai nôi khaùc nhau chuùng ta coù theå ñieàu khieån ñöôïc
chuyeån ñoäng cuûa xilanh.
IV. Caùc böôùc thöïc haønh:
A
60%
60%
T1
S3 4 2
14
5 3
1
A
X Y
2 2
S1 S2
1 3 1 3


......................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
5 . Traû lôøi moät soá caâu hoûi:
1. Veõ baûng traïng thaùi ngoõ ra A cuûa van “OR”
STT X Y A = X+Y
1
2
3
4
2. Veõ maïch logic OR coù 3 ngoõ vaøo.

BAØI SOÁ 4 SÖÛ DUÏNG VAN LOGIC AND
I. Muïc ñích:
Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van logic “AND”.
Tìm hieåu van xaû nhanh
II. Duïng cuï thöïc taäp: Xem phuï luïc A ( baûng tra linh kieän, thieát bò)
III. Yeâu caàu:
Nhaán cuøng luùc hai nuùt nhaán S1 vaø S2 thì

xilanh duoãi ra thöïc hieän quaù trình daäp chi
tieát. Nhaán moät trong hai nuùt nhaán thì xilanh
khoâng hoaït ñoäng.
IV. Caùc böôùc thöïc hieän:

A
2
60%
1
T1 3
S3 4 2
14
5 3
1
2
X Y
2 2
S1 S2
1 3 1 3


......................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
3. Laép raùp maïch khí neùn - vaän haønh.
1. Veõ baûng traïng thaùi ngoõ ra A cuûa van “AND”
STT X Y A = X.Y
1
2
3
4
2. Veõ maïch logic AND coù 4 ngoõ vaøo.

BAØI SOÁ 5 SÖÛ DUÏNG VAN HAØNH TRÌNH
I. Muïc ñích:
- Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van haønh trình.
- Tìm hieåu van 5/2 ñieàu khieån baèng tín hieäu aùp suaát khí neùn.
III. Yeâu caàu:
Khi nhaán nuùt nhaán S1 xilanh A duoãi ra caáp phoâi cho baêng chuyeàn lieân
tuïc, Khi nhaán S2 xilanh A ruùt veà vaø döøng laïi.
V. Caùc böôùc thöïc haønh:
1. Chuaån bò caùc linh kieän khí neùn theo sô ñoà maïch khí neùn sau:
A0 A1
50%
50%
4 2
A+ A-
5 3
1
2
2
A0
A1
1 3
1 3
4 2
14 12
5 3
1
2
2
S1 S2
1 3
1 3


1. Neâu nhöõng öùng duïng phoå bieán cuûa van haønh trình khí neùn.
2. So saùnh söï khaùc nhau giöõa van haønh trình taùc ñoäng 1 phía vaø van
haønh trình taùc ñoäng 2 phía.

BAØI SOÁ 6 SÖÛ DUÏNG VAN THÔØI GIAN

I. Muïc ñích:
- Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van thôøi gian.
- Söû duïng van 5/2 ñieàu khieån baèng tín hieäu aùp suaát khí neùn.
- Söû duïng van haønh trình.
- Söû duïng van logic AND, OR
III. Yeâu caàu:
Khi nhaán nuùt nhaán S1 xilanh A duoãi ra caáp phoâi cho baêng chuyeàn lieân
tuïc, sau moät thôøi gian xylanh A ruùt veà vaø döøng laïi. Khi nhaán S2 xilanh A
ruùt veà vaø döøng laïi.
VI. Caùc böôùc thöïc haønh:
1. Chuaån bò caùc linh kieän khí neùn theo sô ñoà maïch khí neùn sau:
A
A0 A1
50%
50%
T1 T2
4 2
A+ A-
5 3 2
V2 1 1 1
2
A0 OR1
TG 2
1 3
12
11% 3
4 2 1
14 12
2
5 3 1 1
V1 1
OR2
2 2 2
S1 S2 A1
1 3 1 3 1 3


......................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
1.Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van thôøi gian “TG”
2. Neáu khoâng söû duïng van thôøi gian “TG” thì coù duøng phaàn töû naøo
thay theá ñöôïc khoâng? Taïi sao?

BAØI SOÁ 7 ÑIEÀU KHIEÅN MAÙY KHOAN 2 XYLANH
I. Muïc ñích:
Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa heä nhieàu xylanh.
Söû duïng van 5/2 coù 2 ñaàu ñieàu khieån baèng aùp suaát khí.
Tìm hieåu phöông phaùp thieát keá maïch baèng phöông phaùp TAÀNG
III. Yeâu caàu:
Nhaán nuùt nhaán START thì heä thoáng thöïc hieän quaù trình khoan chi tieát.

1. Veõ giaûn ñoà hoaït ñoäng
a1
A
a0
b1
B
b0
1 2 3 4 5 6 7
Chia taàng:
Taàng 1:
Taàng 2:

2. Vieát caùc phöông trình logic ngoõ ra:
E1 = L2 x start x ...................
A+ = ......................................
B+ = ......................................
E2= ........................................
B- = .......................................
A- = .......................................
60%
60%
60%
60%
4 2 4 2
14 14
5 3 5 3
1 2 2 1
1 3 1 3
4 2
14
5 3
2 S3 1
2
1 3
2 1 3
1 3


......................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
............................................................................................................................
5. Laép raùp maïch khí neùn - vaän haønh.
1. Trình baøy ñaëc ñieåm caáu truùc maïch 2 taàng
2. Veõ caáu truùc 3 taàng.

BAØI SOÁ 8 SÖÛ DUÏNG RELAY ÑIEÄN TÖØ
I. Muïc ñích:
Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van ñieän töø .
Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng, öùng duïng cuûa Relay ñieän töø .
Söû duïng nuùt nhaán ñieän.
III. Yeâu caàu:
Nhaán nuùt nhaán START xylanh duoãi ra thöïc hieän quaù trình caáp phoâi.
Nhaán nuùt nhaán STOP xylanh ruùt veà.
1. Chuaån bò linh kieän cho maïch ñoäng löïc khí neùn vaø maïch ñieän sau:
a. Söû duïng van ñieän töø 5/2 coù 1 solenoid
+24V 1 2 3
START KS KS
60%
60%
STOP
4 2 KS A+
A+
5 3 0V
1
2
3

b. Söû duïng van ñieän töø 5/2 coù 2 solenoid
+24V 1 2 3 4
START KS KS KS
60%
60%
STOP
4 2
A+ A-
KS A+ A-
5 3
1
0V
4 2
3
3. Laép raùp maïch khí neùn

4. Laép raùp maïch ñieän - vaän haønh.
1. Trình baøy ñaëc ñieåm cuûa van ñieän töø 5/2 coù 2 solenoid
2. Lieät keâ caùc loaïi nuùt nhaán ñieän thöôøng duøng trong khí neùn

BAØI SOÁ 9 SÖÛ DUÏNG COÂNG TAÉC HAØNH TRÌNH ÑIEÄN
I. Muïc ñích:
Tìm hieåu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa coâng taéc haønh trình ñieän.
Söû duïng Relay ñieän töø .
III. Yeâu caàu:
Nhaán nuùt nhaán START xylanh duoãi ra thöïc hieän quaù trình caáp phoâi lieân
tuïc.
Nhaán nuùt nhaán STOP xylanh ruùt veà vaø döøng vieäc caáp phoâi.
1. Chuaån bò linh kieän cho maïch ñoäng löïc khí neùn vaø maïch ñieän sau:
a. Söû duïng van ñieän töø 5/2 coù 1 solenoid
A0 A1 1 2 3 4 5
+24V
START KS KS K1
K1
60%
60%
A0
STOP
4 2 A1
A+ A+
KS K1
5 3
1
0V
2 4
3 5

b. Söû duïng van ñieän töø 5/2 coù 2 solenoid
A0 A1 +24V 1 2 3 4 5 6
START KS KS K1 K1
K1
60%
60%
A0
STOP
4 2 A1
A+ A-
A+ A-
5 3 KS K1
1
0V
2 6 4
3 5
2. Giaûi thích nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:
3. Laép raùp maïch khí neùn

4. Laép raùp maïch ñieän - vaän haønh.

BAØI SOÁ 10 ÑIEÀU KHIEÅN ÑIEÄN KHÍ NEÙN THEO

PHÖÔNG PHAÙP MODULE
I. Muïc ñích:
Tìm hieåu phöông phaùp ñieàu khieån ñieän khí neùn theo MODULE
Söû duïng Relay ñieän töø .
III. Yeâu caàu:
Nhaán nuùt nhaán START heä thoáng hoaït ñoäng theo sô ñoà treân.
Nhaán nuùt nhaán STOP heä thoáng döøng vieäc caáp phoâi.
1. Veõ giaûn ñoà hoaït ñoäng
a1
A
a0
b1
B
b0
1 2 3 4 5 6 7

2. Veõ maïch ñoäng löïc khí neùn
60%
60%
60%
60%
4 2 4 2
5 3 5 3
1 1
3. Veõ maïch ñieän theo phöông phaùp module
+24V 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
KS
START KS
STOP
RESET
KS
0V
2
4

+24V 13 14 15 16
0V
4.Giaûi thích nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:
5.Laép raùp maïch khí neùn

6.Laép raùp maïch ñieän - vaän haønh.
7.Taét nguoàn khí, thaùo gôõ caùc thieát bò traû veà choã cuõ.

PHỤ LỤC A
BẢNG TRA LINH KIỆN THIẾT BỊ
THIẾT BỊ THỰC HÀNH KHÍ NÉN CƠ BẢN
BÀI BÀI BÀI BÀI BÀI BÀI BÀI BÀI BÀI BÀI
STT Tên thiết bị
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
1 MÁY NÉN KHÍ
2 DÂY KHÍ
3 BỘ BẢO DƯỠNG
4 BỘ CHIA KHÍ
5 XY LANH TÁC ĐỘNG ĐƠN
6 XY LANH TÁC ĐỘNG KÉP
7 NÚT NHẤN 3/2 THƯỜNG MỞ
8 NÚT NHẤN 3/2 THƯỜNG ĐÓNG
9 CÔNG TẮC KHÍ 5/2
10 VAN 5/2 1 ĐẦU ĐIỀU KHIỂN BẰNG KHÍ
11 VAN 5/2 2 ĐẦU ĐIỀU KHIỂN BẰNG KHÍ
12 VAN HÀNH TRÌNH TÁC ĐỘNG 2 CHIỀU
13 VAN HÀNH TRÌNH TÁC ĐỘNG 1 CHIỀU
14 VAN AND
15 VAN OR
16 VAN XẢ NHANH
17 VAN 1 CHIỀU
18 COUNTER KHÍ NÉN
19 RELAY THỜI GIAN KHÍ NÉN
THIẾT BỊ THỰC HÀNH ĐIỆN KHÍ NÉN CƠ BẢN
20 VAN 3/2 1 ĐẦU SOLENOID
23 CÔNG TẮC HÀNH TRÌNH ĐIỆN
24 NÚT NHẤN
25 RELAY
26 CẢM BIẾN TIỆM CẬN-QUANG
27 CẢM BIẾN TIỆM CẬN-ĐIỆN DUNG
28 CẢM BIẾN TIỆM CẬN-ĐIỆN TỪ
29 COUNTER ĐIỆN

PHỤ LỤC B
KÍ HIỆU LINH KIỆN THIẾT BỊ DÙNG TRONG KHÍ NÉN
I. Van ñaûo chieàu:

Van ñaûo chieàu coù nhieäm vuï ñieàu khieån doøng naêng löôïng baèng caùch ñoùng
môû hay thay ñoåi vò trí caùc cöûa van ñeå thay ñoåi höôùng cuûa doøng khí neùn.
1) Kyù hieäu cuûa van ñaûo chieàu:
Vò trí cuûa noøng van ñöôïc kyù hieäu baèng caùc oâ vuoâng lieàn nhau vôùi
caùc chöõ caùi o, a ,b ,c ,… hay caùc chöõ soá 0, 1, 2, …
a o b a b
Vò trí ‘khoâng’ laø vò trí maø khi van chöa coù taùc ñoäng cuûa tín hieäu beân ngoaøi
vaøo. Ñoái vôùi van coù 3 vò trí, thì vò trí ôû giöõa, kyù hieäu ‘o’ laø vò trí ‘khoâng’. Ñoái vôùi
van coù 2 vò trí thì vò trí ‘khoâng’ coù theå laø ‘a’ hoaëc ‘b’, thoâng thöôøng vò trí beân
phaûi ‘b’ laø vò trí ‘khoâng’.
Cöûa noái van ñöôïc kyù hieäu nhö sau: ISO 5599 ISO 1219
Cöûa noái vôùi nguoàn(töø boä loïc khí) 1 P
Cöûa noái laøm vieäc 2 , 4, 6, … A , B , C, …
Cöûa xaû khí 3 , 5 , 7… R , S , T…
Cöûa noái tín hieäu ñieàu khieån 12 , 14… X,Y…
2 2
1 3 1 3
a b
Tröôøng hôïp a laø cöûa xaû khí khoâng coù moái noái cho oáng daãn, coøn cöûa xaû khí coù
moái noái cho oáng daãn khí laø tröôøng hôïp b.
Beân trong oâ vuoâng cuûa moãi vò trí laø caùc ñöôøng muõi teân bieåu dieãn höôùng chuyeån
ñoäng cuûa doøng khí neùn qua van. Khi doøng bò chaën thì ñöôïc bieåu dieãn baèng daáu gaïch
ngang.
4(B) 2(A)
Cöûa noái ñieàu khieån 14(Z) 0 1 12(Y) Cöûa noái ñieàu khieån
Cöûa 1noái vôùi cöûa 4 Cöûa 1noái vôùi cöûa 2
3(R) Cöûa xaû khí khoâng coù moái noái cho oáng daãn
Cöûa xaû khí coù moái 5(S)
noái cho oáng daãn
1(P) Noái vôùi nguoàn khí neùn

Kyù hieäu vaø teân goïi cuûa van ñaûo chieàu:

Hình treân laø kyù hieäu cuûa van ñaûo chieàu 5/2 trong ñoù:
5: chæ soá cöûa
2: chæ soá vò trí
Caùch goïi teân vaø kyù hieäu cuûa moät soá van ñaûo chieàu:
TEÂN THIEÁT BÒ KÍ HIEÄU

2
Van ñaûo chieàu 2/2

1
2
1 3
4 2

1 3
4 2

5 3
1

2) Tín hieäu taùc ñoäng:
a. Taùc ñoäng baèng tay:

Nuùt nhaán
Tay gaït
Baøn ñaïp
b. Taùc ñoäng baèng khí neùn:
Tröïc tieáp baèng doøng khí neùn vaøo
Giaùn tieáp baèng doøng khí neùn ra qua boä

khueách ñaïi
c. Taùc ñoäng baèng cô:
Ñaàu doø
Cöõ chaën baèng con laên , taùc ñoäng 2 chieàu
Cöõ chaën baèng con laên , taùc ñoäng 1 chieàu
Loø xo
Nuùt nhaán coù raõnh ñònh vò

d. Taùc ñoäng baèng nam chaâm ñieän:
Tröïc tieáp baèng nam chaâm ñieän
Taùc ñoäng theo caùch höôùng daãn cuï theå *
II. Van chaén:

Van chaén laø loaïi van chæ cho doøng khí neùn ñi qua moät chieàu, chieàu coøn laïi bò
chaën. Van chaén goàm coù caùc loaïi sau:
- Van 1 chieàu
- Van Logic (OR , AND )
- Van xaû khí nhanh

Van moät chieàu:
Van moät chieàu coù taùc duïng chæ cho doøng khí neùn
ñi qua moät chieàu( töø A qua B) , chieàu ngöôïc laïi bò A B
chaën.
Van logic OR:
A
Khi coù doøng khí neùn vaøo töø P1 thì cöûa P2 bò chaën P1 P2
vaø cöûa P1 noái vôùi cöûa A. Ngöôïc laïi khi doøng khí neùn
vaøo P2 thì cöûa P1 bò chaën, cöûa P2 noái vôùi cöûa A.
Van logic AND: A

Khi coù doøng khí neùn vaøo P1 thì P1 bò chaën, vaø P1 P2
ngöôïc laïi khi coù doøng khí neùn vaøo P2 thì P2 bò chaën.
Chæ khi naøo caû P1 vaø P2 coù doøng khí neùn vaøo thì môùi
coù khí neùn qua cöûa A.
Van xaû khí nhanh: A

Khi doøng khí neùn vaøo cöûa P, chaén cöûa R, cöûa P •
noái vôùi cöûa A. Khi doøng khí neùn vaøo töø A, cöûa P bò
chaën, cöûa A noái vôùi cöûa R, khí ñöôïc xaû nhanh ra P • R
ngoaøi.
III. Van tieát löu:

Van tieát löu coù nhieäm vuï thay ñoåi löu löôïng doøng khí neùn, coù nghóa laø thay ñoåi
vaän toác cuûa cô caáu chaáp haønh.


Van tieát löu coù tieát dieän khoâng ñoåi:
Khe hôû cuûa van coù tieát dieän khoâng thay ñoåi, do
ñoù löu löôïng doøng chaûy khoâng thay ñoåi.
Van tieát löu coù tieát dieän thay ñoåi:

Löu löôïng doøng chaûy qua van thay ñoåi ñöôïc
nhôø vaøo moät vít ñieàu chænh laøm thay ñoåi tieát dieän
cuûa khe hôû.
Kyù hieäu chung:

A B
Coù moái noái ren:
Khoâng coù moái noái ren:
Van tieát löu moät chieàu ñieàu chænh baèng tay:

Nguyeân lyù hoaït ñoäng töông töï nhö van tieát löu
A • • B
moät chieàu ñieàu chænh baèng tay, tuy nhieân doøng khí
neùn chæ coù theå ñi moät chieàu töø A qua B , chieàu
ngöôïc laïi bò chaën.
IV. Van aùp suaát:

Van an toaøn:
Bình thöôøng khi aùp suaát nhoû hôn hoaëc baèng
aùp suaát cho pheùp, cöûa R bò chaën, nhöng khi aùp R(3)
P(1) •
suaát lôùn hôn aùp suaát cho pheùp, cöûa R môû ra, khí
neùn töø cöûa P theo cöûa R thoaùt ra ngoaøi.
Van traøn:
Nguyeân taéc hoïat ñoäng töông töï nhö aùp suaát,
nhöng khi aùp suaát baèng hoaëc lôùn hôn aùp suaát P(1) • A
cho pheùp thì cöûa P noái vôùi cöûa A.

Van aùp suaát ñieàu chænh töø xa : A

Nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa van aùp suaát ñieàu
chænh töø xa: khi coù tín hieäu aùp suaát Z taùc ñoäng
giaùn tieáp qua van traøn, cöûa P noái vôùi cöûa A.
Z P
V. Van chaân khoâng:

Van chaân khoâng laø boä phaän coù nhieäm vuï huùt vaø giöõ chi tieát baèng löïc huùt chaân
khoâng. Chaân khoâng ñöôïc taïo ra baèng bôm chaân khoâng hay baèng nguyeân lyù oáng Ventury.
Khí neùn vôùi aùp suaát p trong khoaûng töø 1,5bar – 10bar seõ theo oáng Ventury theo cöûa R
thoaùt ra ngoaøi. Taïi phaàn cuoái oáng Ventury, chaân khoâng seõ ñöôïc taïo thaønh (cöûa noái U).
Kyù hieäu :
P R
Cöûa noái U seõ noái vôùi moät ñóa huùt laøm baèng nhöïa toång hôïp hoaëc baèng cao
su.
D
Löïc huùt chaân khoâng:
3,14 .D 2
F = ∆p
4
∆p = Pa − Pu
Trong ñoù : F : löïc huùt chaân khoâng (N)
D : Ñöôøng kính ñóa huùt (m)
Pa : aùp suaát khoâng khí ôû ñktc (N/m2)
Pu : aùp suaát khoâng khí taïi cöûa U (N/m2)

VI. Cô caáu chaáp haønh:

1.Yeâu caàu:
Cô caáu chaáp haønh coù nhieäm vuï bieán ñoåi naêng löôïng khí neùn thaønh naêng löôïng cô
hoïc. Cô caáu chaáp haønh coù theå thöïc hieän chuyeån ñoäng thaúng (xilanh) hoaëc chuyeån ñoäng
quay (ñoäng cô khí neùn).
2.Xilanh:

Xilanh taùc duïng ñôn (xilanh taùc duïng moät
chieàu):
AÙp löïc khí neùn chæ taùc duïng vaøo moät phía
cuûa xilanh, phía coøn laïi laø do ngoaïi löïc hay
loø xo taùc duïng.
a. Chieàu taùc duïng ngöôïc laïi do ngoaïi löïc.
b. Chieàu taùc duïng ngöôïc laïi do loø xo.
b
Xilanh taùc duïng 2 chieàu (xilanh taùc duïng
keùp): Kí hieäu chung
AÙp suaát khí neùn ñöôïc daãn vaøo 2 phía
cuûa xilanh, do yeâu caàu ñieàu khieån maø xilanh Kí hieäu theo yeâu
seõ ñi vaøo hay ñi ra tuøy thuoäc vaøo aùp löïc khí caàu ñaëc bieät
neùn vaøo phía naøo.
Xilanh quay :
Hình bieåu dieãn bieåu töôïng cuûa xilanh
quay. Hai ngoõ vaøo ñieàu khieån ñeå ñieàu khieån
piston coù raêng di chuyeån qua laïi.
Khi caàn piston di chuyeån seõ aên khôùp vôùi moät
baùnh raêng laøm baùnh raêng quay. Truïc baùnh
raêng seõ ñöôïc duøng ñeå gaén cô caáu chuyeån
ñoäng.
Xilanh tröôït:
Xilanh tröôït laø loaïi xilanh khoâng coù caàn
piston, coù chieàu daøi chæ baèng moät nöûa so vôùi
xilanh coù caàn piston

3. Ñoäng cô khí neùn:
Kyù hieäu:
a. b.
a. Ñoäng cô quay moät chieàu

b. Ñoäng cô quay hai chieàu
Kyù hieäu bieåu dieãn trong bieåu ñoà traïng thaùi:
Coâng taéc ngaét khi nguy hieåm
Nuùt ñoùng
Nuùt ñoùng & ngaét
Nuùt ngaét
Coâng taéc choïn cheá ñoä laøm vieäc

(baèng tay hoaëc töï ñoäng)
Nuùt töï ñoäng A

Nuùt aán
T
Ñeøn baùo hieäu

Nuùt aán taùc ñoäng ñoàng thôøi

T T
Phaàn töû aùp suaát p
Phaàn töû thôøi gian t
Tín hieäu reõ nhaùnh

•
•
Lieân keát OR
•
Lieân keát AND
Phaàn töû tín hieäu taùc ñoäng baèng cô
S3
Lieân keát OR coù moät nhaùnh phuû ñònh
•

II. CAÙC PHAÀN TÖÛ ÑIEÄN – KHÍ NEÙN:

1) Van ñaûo chieàu ñieàu khieån baèng nam chaâm ñieän:
TEÂN THIEÁT BÒ KYÙ HIEÄU

Van ñaûo chieàu ñieàu khieån tröïc tieáp baèng
nam chaâm ñieän vaø loø xo
Van ñaûo chieàu ñieàu khieån tröïc tieáp baèng

nam chaâm ñieän caû hai phía
Van ñaûo chieàu ñieàu khieån giaùn tieáp baèng

nam chaâm ñieän vaø khí neùn

nam chaâm ñieän caû hai phía

nam chaâm ñieän vaø khí neùn
2) Caùc phaàn töû ñieän:
TEÂN THIEÁT BÒ KYÙ HIEÄU

Coâng taéc:
1 3
Trong ñieàu khieån, coâng taéc, nuùt nhaán 2 4
laø caùc phaàn töû ñöa tín hieäu. Phaàn naøy giôùi
thieäu 2 loaïi coâng taéc thoâng duïng laø coâng 1 2 4
taéc ñoùng môû vaø coâng taéc chuyeån maïch.
Coâng taéc ñoùng Coâng taéc chuyeån
môû maïch
Nuùt nhaán:
1 3
_ Nuùt nhaán ñoùng môû: bình thöôøng 3 vaø 4 2 4
khoâng noái vôùi nhau, khi nhaán nuùt, 3 noái
vôùi 4.
_ Nuùt nhaán chuyeån maïch: thöôøng coù 2 1 2 4
tieáp ñieåm thöôøng kín vaø thöôøng hôû. Khi
nhaán nuùt, tieáp ñieåm thöôøng kín seõ hôû ra vaø Nuùt nhaán ñoùng Nuùt nhaán chuyeån
tieáp ñieåm thöôøng hôû seõ kín laïi môû maïch

Rôle:
Rôle ñöôïc söû duïng nhö phaàn töû xöû lyù tín
hieäu. Coù nhieàu loaïi rôle khaùc nhau tuøy
theo coâng duïng.
Rôle ñoùng maïch:

Khi doøng ñieän vaøo cuoän daây caûm Tieáp ñieåm chính Tieáp ñieåm phuï
öùng, löïc töø tröôøng xuaát hieän seõ huùt loõi saét,
treân ñoù coù laép caùc tieáp ñieåm. Caùc tieáp 1 3 5 13 21 31 41
ñieåm chính ñeå ñoùng môû maïch chính, caùc
tieáp ñieåm phuï ñeå ñoùng môû caùc maïch ñieàu
khieån. 2 4 6 14 22 32 42
Rôle ñieàu khieån:

A1
Rôle ñieàu khieån khaùc rôle ñoùng
3 1
maïch ôû choã laø rôle ñieàu khieån ñoùng môû
cho maïch coâng suaát nhoû vaø thôøi gian ñoùng K
môû raát nhoû.
A2 4 2
Rôle taùc ñoäng muoän:

Khi caáp nguoàn ñieän vaøo cuoän K, thì A
1 3 K
sau moät khoaûng thôøi gian ∆t, caùc tieáp
ñieåm K1 môùi ñöôïc taùc ñoäng. K
2 4
A ∆
t
Rôle thôøi gian nhaû muoän:
B K
Khi ngöøng caáp ñieän cho cuoän huùt K 1 3
thì sau moät thôøi gian ∆t caùc tieáp ñieåm K1 B K
môùi trôû laïi vò trí ban ñaàu. K 1 K
1
2 4
A ∆
t
Coâng taéc haønh trình ñieän - cô: 2 4
Bình thöôøng tieáp ñieåm 1 noái vôùi 2, khi S
con laên chaïm cöõ haønh trình, tieáp ñieåm 1 •
noái vôùi 4.
1
2 4
S 2
a. Khi khoâng taùc ñoäng: 4
• S
b. Khi coù söï taùc ñoäng:
•
1
a b 1

Caûm bieán caûm öùng töø:

Caûm bieán caûm öùng töø hoaït ñoäng döïa treân
nguyeân taéc caûm öùng ñieän töø. Vôùi söï thay Fe
ñoåi khoaûng caùch giöõa caûm bieán vaø vaät seõ
laøm ñoä roäng xung cuûa tín hieäu taïi ngoõ ra
thay ñoåi.
Caûm bieán ñieän dung:
Khi coù vaät caûn seõ laøm ñieän dung cuûa
caûm bieán thay ñoåi daãn ñeán taàn soá rieâng
cuûa boä dao ñoäng beân trong caûm bieán thay
ñoåi,laøm cho taàn soá tín hieäu ngoõ ra cuûa
caûm bieán thay ñoåi.
Caûm bieán quang:
Caûm bieán quang goàm 2 boä phaän:
- Boä phaän phaùt quang
- Boä phaän nhaän quang
Do söï boá trí cuûa 2 boä phaän naøy maø ta
coù 2 daïng caûm bieán quang: caûm bieán
quang 1 chieàu vaø caûm bieán quang phaûn
hoài. Boä phaän nhaän quang seõ nhaän tín hieäu
quang töø boä phaän phaùt göûi veà ñieàu khieån.
PHUÏ LUÏC C
Höôùng daãn söû duïng phaàn meàm FLUIDSIM
1. CAØI ÑAËT PHAÀN MEÀM
2. GIÔÙI THIEÄU CAÙCH THIEÁT KEÁ VAØ MOÂ PHOÛNG MAÏCH KHÍ NEÙN
Khôûi ñoäng phaàn meàm FluidSim-P

Click vaøo bieåu töôïng FluidSim-P treân Desktop hoaëc vaøo
Start/All program/Festo FluidSim/Festo FluidSim
Sau vaøi giaây thì cöûa soå FluidSim-P hieän ra nhö sau:

Phaàn beân traùi laø caùc thieát bò seõ söû duïng trong vieäc thieát keá maïch khí neùn.

Menu bar chöùa caùc chöùc naêng caàn thieát cho vieäc thieát keá vaø moâ phoûng:
Beân döôùi Menu bar laø thanh Tool bar chöùa 9 nhoùm chöùc naêng:
NHOÙM 1: MÔÛ VAØ TAÏO BAÛNG VEÕ MÔÙI
Taïo baûng veõ maïch môùi

Môû baûng veõ maãu
Môû baûng veõ cuõ
Löu baûng veõ hieän taïi.
NHOÙM 2: IN BAÛNG VEÕ
NHOÙM 3:
Undo
Cut
Copy
Paste
NHOÙM 4: SAÉP XEÁP THIEÁT BÒ TRONG MAÏCH
NHOÙM 5: TAÏO LÖÔÙI CHO BAÛNG VEÕ
NHOÙM 6: CHEÁ ÑOÄ ZOOM BAÛNG VEÕ
Phoùng to vaø thu nhoû baûng veõ

Standart view
Previous view
Fit to window
Phoùng to
Thu nhoû
NHOÙM 7: KIEÅM TRA BAÛNG VEÕ

NHOÙM 8: MOÂ PHOÛNG CÔ BAÛN
Moâ phoûng maïch

Stop
Start
Pause
NHOÙM 9: MOÂ PHOÛNG TÖØNG BÖÔÙC
3. MOÂ PHOÛNG MAÏCH SAÜN COÙ

Böôùc 1:
Click vaøo bieåu töôïng hay choïn File/Circuit Preview

Böôùc 2:
Nhaáp ñoâi vaøo baûng veõ caàn choïn
Böôùc 3:
Choïn hay nhaán F9 ñeå moâ phoûng maïch.
4. TAÏO 1 SÔ ÑOÀ MAÏCH MÔÙI
Böôùc 1:
Nhaáp vaøo bieåu töôïng hay choïn File/New
Böôùc 2

Choïn thieát bò töø cöûa soå beân traùi-Total view-Component Library ñöa sang trang
veõ
Nhaáp vaø giöõ traùi chuoät, keùo reâ Xylanh taùc ñoäng ñôn sang trang veõ
Laáy theâm Van 3/2 vaø nguoàn khí neùn
Caáu hình cho van 3/2 baèng caùch Nhaáp ñoâi vaøo bieåu töôïng van 3/2
treân trang veõ

Luùc naøy seõ xuaát hieän cöûa soå Configure Way Valve
Left Actuation: Caáu hình cho phaàn beân traùi cuûa van 3/2.
Right Actuation: Caáu hình cho phaàn beân phaûi cuûa van 3/2.
Description: Moâ taû van, teân cuûa van ñöôïc ñaët taïi ñaây.
Valve Body: Caùc traïng thaùi cuûa Van ñöôïc thieát laäp taïi ñaây.
Initial Position: Choïn traïng thaùi ban ñaàu cho Van
Choïn nhö hình veõ treân sau ñoù nhaán OK. Luùc naøy van 3/2 coù daïng:
2
1 3
Caáu hình cöûa 3 laø cöûa xaû

Nhaáp ñoâi vaøo “3” treân van seõ xuaát hieän cöûa soå Pneumatic Conection
Töø OÂ Terminator Choïn caùc kieåu xaû cho cöûa 3

Noái daây cho maïch
Reâ chuoät ñeán caùc cöûa treân thieát bò cho ñeán khi xuaát hieän bieåu töôïng , nhaáp vaø giöõ
traùi chuoät reâ ñeán ñieåm caàn noái, ñôïi khi xuaát hieän bieåu töôïng thì thaû ra.

Moâ phoûng maïch ñaõ veõ

Ñeán ñaây thì maïch ñaõ thöïc hieän xong, vieäc moâ phoûng coù theå tieán haønh
Choïn hay nhaán F9 ñeå moâ phoûng maïch.
Nhaán vaøo nuùt nhaán ñeå quan saùt chuyeån ñoäng cuûa maïch.

Choïn nuùt Stop hay F5 ñeå keát thuùc quaù trình moâ phoûng.
Thay ñoåi baûng veõ
Xoùa caùc ñöôøng daây noái
Choïn vaøo daây caàn xoùa sau ñoù nhaán DELETE
Keùo vaø thaû theâm van 3/2 vaøo trang veõ, caáu hình van naøy thaønh Van 3/2
1 ñaàu ñieàu khieån baèng khí, 1 ñaàu loø xo.
2
1 3
Sau ñoù saép xeáp theo hình sau:
Noái laïi daây cho maïch theo hình sau:

Moâ phoûng laïi maïch

Coù theå ñöa theâm Parts list vaøo ñeå thoáng keâ thieát bò duøng trong maïch.
State Diagram duøng ñeå quan saùt traïng thaùi cuûa caùc xylanh.
Choïn Insert/Parts List
Choïn Insert/State Diagram
State Diagram
Component Description Designation 0 5 10 15 20
50
40
Single acting cylinder 30
20
10
mm
a
2 3/2 Way Valve
2 0
1 3 a
3/n Way Valve
1 3
0
Parts List
Number Component Description
1 Single acting cylinder
1 3/2 Way Valve
1 Compressed air supply
1 3/n Way Valve

5. MOÄT SOÁ CHÖÙC NAÊNG CAÀN LÖU YÙ KHI THIEÁT KEÁ BAÛNG VEÕ
5.1 Thieát laäp kích thöôùc trang veõ

Maëc ñònh trang veõ laø DIN A4:210 x 297mm. Muoán thay ñoåi kích thöôùc
ta vaøo File/Drawing Size , khi ñoù cöûa soå Drawing Size seõ xuaát hieän
5.2 Saép xeáp thieát bò

Ñaàu tieân choïn caùc thieát bò caàn saép xeáp sau ñoù choïn
5.3 Xoay thieát bò

Nhaán phaûi chuoät sau ñoù choïn Rotate
5.4 Ñònh daïng daây noái
Coù 2 daïng daây noái
Main Line: ñöôøng khí chính.
Control Line : ñöôøng khí ñieàu khieån
Nhaáp ñoâi chuoät vaøo daây caàn thay ñoåi, cöûa soå Pneumatic Line seõ hieän
ra
5.5 Group vaø Ungroup

Choïn thieát bò caàn Group/Ungroup sau ñoù nhaáp phaûi chuoät choïn
Group/Ungroup
5.6 Ñöa TEXT vaøo trang veõ

Choïn Insert/Text ñeå cheøn theâm ñoaïn Text ghi chuù vaøo trang veõ.
Choïn Option/Protect Text Components seõ khoâng thay ñoåi ñöôïc noäi dung Text
5.7 Xuaát baûng veõ sang AUTOCAD

Khi chuyeån thaønh file DXF thì Autocad coù theå ñoïc ñöôïc
Choïn File/DXF Export

HD Thuc Hanh KN

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HD Thuc Hanh KN

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HÖÔÙNG DAÃN THÖÏC HAØNH KHÍ NEÙN

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 1

BAØI SOÁ 1 ÑIEÀU KHIEÅN XILANH TAÙC ÑOÄNG ÑÔN

III. Yeâu caàu:

Khi taùc ñoäng vaøo nuùt nhaán S thì xylanh

IV. Caùc böôùc thöïc haønh xylanh taùc ñoäng ñôn:

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 2

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 3

BAØI SOÁ 2 ÑIEÀU KHIEÅN XILANH TAÙC ÑOÄNG KEÙP

Khi nhaán vaøo nuùt nhaán S, xilanh taùc

IV. Caùc böôùc thöïc haønh:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 4

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng:

3. Laép raùp maïch khí neùn – vaän haønh.

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 5

BAØI SOÁ 3 SÖÛ DUÏNG VAN LOGIC OR

III. Yeâu caàu:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 6

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

2. Veõ maïch logic OR coù 3 ngoõ vaøo.

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 7

BAØI SOÁ 4 SÖÛ DUÏNG VAN LOGIC AND

Nhaán cuøng luùc hai nuùt nhaán S1 vaø S2 thì

IV. Caùc böôùc thöïc hieän:

1. Veõ maïch khí neùn:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 8

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

2. Veõ maïch logic AND coù 4 ngoõ vaøo.

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 9

BAØI SOÁ 5 SÖÛ DUÏNG VAN HAØNH TRÌNH

III. Yeâu caàu:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 10

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

3. Laép raùp maïch khí neùn-vaän haønh.

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 11

BAØI SOÁ 6 SÖÛ DUÏNG VAN THÔØI GIAN

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 12

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 13

BAØI SOÁ 7 ÑIEÀU KHIEÅN MAÙY KHOAN 2 XYLANH

IV. Caùc böôùc thöïc hieän:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 14

2. Vieát caùc phöông trình logic ngoõ ra:

3. Veõ maïch khí neùn:

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 15

4. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

2. Veõ caáu truùc 3 taàng.

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 16

BAØI SOÁ 8 SÖÛ DUÏNG RELAY ÑIEÄN TÖØ

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 17

b. Söû duïng van ñieän töø 5/2 coù 2 solenoid

2. Neâu nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

3. Laép raùp maïch khí neùn

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 18

BAØI SOÁ 9 SÖÛ DUÏNG COÂNG TAÉC HAØNH TRÌNH ÑIEÄN

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 19

b. Söû duïng van ñieän töø 5/2 coù 2 solenoid

2. Giaûi thích nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa maïch:

3. Laép raùp maïch khí neùn

TRÖÔØNG CÑKT CAO THAÉNG BOÄ MOÂN CÔ ÑIEÄN TÖÛ 20

BAØI SOÁ 10 ÑIEÀU KHIEÅN ÑIEÄN KHÍ NEÙN THEO