Kamalayang Pilipino sa baybayin at alibata

Ang baybayin ay isang natatanging pagsulat ng mga PIliino. Ito ang katibayan

sa paghubog sa kulturang Pilipino bago pa dumating ang mga banyagang

mananakop (Almario, 2014). Maituturing na regalo ng kultura at ng kasaysayan ang

wika, paraan at sistema ng pagsulat ng isang komunidad. Sa paglipas ng panahon,

dahil sa globalisasyon ay unti-unting nawawala ang pamanang ito at napapalitan ng

kulturang popular na siyang mas tinatangkilik ng masa . Dahil sa pagbabagong ito ay

tila nakakalimot ang mga Pilipino kung saan nag-mula ang sistema ng pagsulat ,

halimbawa na nalang ay ang pagtawag sa sinaunang paraan ng pagsulat na

‘Alibata’ sa halip na Baybayin (Burce, 2013). Ang Alibata ay ginamit ni Paul Rodriguez

Versoza na hango sa pagkakasunod-sunod ng alpabetong arabiko, ngunit sa

malawakang pananaliksik ng mga eksperto, walang kahit ano mang relasyon ang

baybayin sa alpabetong Arabiko at walang anumag sulat mula sa Timog-Silangang

Asya na tumutugma sa sa alpabetong Arabiko( Buhayin Baybayin,2011).

Kasaysayan

Ang baybayin ay ang pamamaraan ng pagsusulat ng mga sinaunang Pilipino.

Ito ay parehong tumutukoy sa pamamaraan ng pagsulat at hango sa literal na

kahuligan na pag baybay ng mga salita. Ito ay matatagpuan sa isa sa

pinakasinaunang diksyunaryo ng Filipino noong 1613 ang Vocabulario de lengua de

tagala. Ang paggamit ng Baybayin ay naitala noong ika-16 na siglo hanggang sa

pananakop ng kastila nong ika-19 na siglo (Bielenberg, 2008). Bawat lalawigan sa

Pilipinas ay may kanya-kayang pamamaraan sa pagsulat ng baybayin. Ilan ditto ay

ang Kulitan ng Pampanga, Haninu-o at Buhid ng Mindoro, Tagbanwa ng Northern

Palawan, Jawi ng sulu, Kurdita ng Ilocandia, baybayin ng katagalugan, Basahan ng

Bikol, Badlit ng Bisaya, at Kirim ng Mindanao(Madarang, 2018). Mula sa teorya ni Dr.

Bonifacio Commandante isang Marine Biologist, ang baybayin ay pinaniniwaalang

hango sa korte ng taklobo. Ang taklobo ang nagbigay inspirasyon sa mga sinaunang

Pilipino upang mabuo ang pamamaraan ng pagsulat ng baybayin dahil ang Pilipinas

ay napapalibutan ng karagatan (Olivares, 2013).

Pagtanggap sa Baybayin

Ang pagtanggap ng masa sa baybayin ay isang mahalagang yugto upang

mas maunawaan ng mga Pilipino ang kahalagan at pagtibayin ang yaman ng bawat

kulturang nakapaloob sa pamamaraan ng pagsulat ng bawat lalawigan. Sa mga Ilang

bansa sa Asya katulad ng Japan, Saudi Arabia, at Korea, makikita ang paggamit ng

mga bansang ito ng kanilang sariling pamamaraan ng pagsulat. Ang ilang mga

halimbawa nito ay ang mga Commercial establishment, highway signage’s, at maging

sa larangan ng pakikipag-ugnayan.

Taong 2018 ay nagpanukala ng isang batas ang mga mambabatas ng Pilipinas

na pinangunahan ni Represenatative Leopoldo Bataoil. Nakasaad sa House Bill 1022,

“The Bill declares there is a need to promote, protect, preserve and conserve Baybayin

as the National Writing System of the Philippines, using it as a tool for cultural and

economic development to create a consciousness, respect, and pride for the legacies

of Filipino cultural history, heritage and the Country’s authentic Identity.”

Ang panukalang batas na ito ay makakatulong upang mas mapagtibay ang

paggamit ng baybayin sa gobyerno,paaralan, imprastratura, street names, at iba pa.

Ayon kay Palmer(2009) sa pagbanggit ni Ballaran(2016), ang pagsasakatuparan ng

panulat sa kasaysayan ng lipunan ay tunay na nagbibigay ng marka sa pag-unlad sa

pamamagitan ng pagbabago hindi lamang sa sarili nitong lipunan, kundi pati sa

sangkatauhan.

Sa larangan ng edukasyon, mula sa pag-aral ng Pamantasan ng Pilipinas, ang

pagtanggap ng mga guro sa baybayin dahil higit na magiging madali ang sistema ng

pagsulat ,maitataas ang kalidad ng edukasyong Pilipino na nakasasentro sa pagiging

makabayan.

Sanggunian:

1. Ballaran,Jonnie (2016).Katanggapan Ng Baybaying PUP(Panulat Ng Unang

Pilipino) Sa Mga Guro Sa Mataas Na Pampublikong Paaralan Sa Lungsod Ng
 Naga, Camarines Sur. Retrieved from:
https://www.academia.edu/23403734/Katanggapan_ng_Baybaying_PUP_Panul
at_ng_Unang_Pilipino_sa_mga_Guro_sa_Mataas_na_Pampublikong_Paaralan_sa
_Lungsod_ng_Naga_Camarines_Sur_Taong_Panuruan_2015-2016_March_2016

2. Press and public Affairs (2018). House Approves Baybayin as National Writing
System. Retrieved from:
http://www.congress.gov.ph/legisdocs/basic_17/HB01022.pdf

3. Olivares, John (2013). The Baybayin: Musings on a Forgotten History. Retrieved

from:https://www.academia.edu/13998928/The_Baybayin_Musings_on_a_Forgot
ten_History
4. Bielenberg, Aliosha ( 2018): Some Background On Baybayin, A Pre-Hispanic
Filipino Script. Retrieved from: https://blogs.brown.edu/alioshabp/some-
background-on-baybayin-a-pre-hispanic-filipino-script/

5. Virgilio, Alamrio (2014). Baybayin: Ortograpiya at mga tuntunin sa pagsulat sa

wikang tagalog. Retrieved from: kwf.gov.ph/wp
content/uploads/2016/04/Baybayin.pdf

6. N.a, (2011). Buhayin Baybayin . Retrieved from

https://www.youtube.com/watch?v=1Q5G4qcostg

7. Madarang, Catalina Ricci, (2018). Baybayin, kurdita, at iba pa. Origins and
significance of native Philippine Scripts. Retrieved from:
http://www.interaksyon.com/trends-spotlights/2018/11/19/138510/baybayin-
kurdita-at-iba-pa-origins-and-significance-of-native-philippine-scripts/

8. Burce, Jeanny (2013). Pag-aaral ng Baybayin. Retrieved from:

https://nasyonalistikpinoy.wordpress.com/2013/01/22/pagaaral-ng-baybayin/