Componeren en musiceren

MUZIEKREGISTRATIE | Componeren met noten

Docentenhandleiding en antwoordenblad

Niveau Vanaf de 4e klas, alle niveaus

Tijdsindicatie 1 lesuur

Benodigdheden - Opdrachtenbladen met teksten en opdrachten voor leerlingen

- Geluidsfragmenten
Voorbereiding - Opdrachtenblad met teksten en opdrachten voor leerlingen
docent doornemen,
- Controleren of de computer met internet en geluidsboxen (om
fragmenten te laten horen) werkt.
- Kopiëren van de benodigde materialen.
- Eventueel klassikale uitleg voorbereiden en enkele voorbeelden
hierbij zoeken.

Lesomschrijving
De les ‘componeren met noten’ vormt een inleiding op de soorten muziekregistratie die
bestaan. In deze les komt de bladmuzieknotatie met notenbalken voor, tablatuur voor
(bas)gitaar en de notatie om drumpartijen te noteren. Eerst volgt tekstuele uitleg.
Vervolgens komt een solfège opdracht met vier luisterfragmenten. Daarna kunnen
leerlingen de muzieknotatie toepassen door een zelf een stukje te componeren en de
muziek te noteren, of door (indien een leerling geen instrument bespeelt) uit de losse pols
een stukje muziek te noteren. Een medeleerling of u als docent speelt het genoteerde
muziekstukje, zodat de leerling kan horen wat hij/zij heeft gecomponeerd.

Leerdoelen
- De leerling maakt kennis met de verschillende soorten muzieknotatie.
- De leerling kan onderscheid maken tussen verschillende soorten muzieknotatie;
hij/zij kan muzieknotatie herkennen.
- De leerling kan door naar een korte, simpele melodie te luisteren aanwijzen welke
notatie hierbij hoort.
- De leerling kan een zelfbedachte melodie noteren.

Lesopbouw
- Introductie, wat te doen deze les? (5 minuten)
- Tekst lezen / uitleg (15 minuten)
- Uitleg luisteroefeningen, luisteroefeningen maken + bespreken (8 minuten)
- Zelf noteren van een muziekstukje (15/20 minuten)

Toelichting
De notatie van muziek kan vrij ingewikkeld zijn voor leerlingen die hier nog helemaal niet
bekend mee zijn. Als leerlingen hier nog weinig mee gedaan hebben, is het niet verkeerd
een gestructureerde en heldere uitleg hierbij te geven. Voor meer informatie en houvast kunt
u deze website bezoeken. Om de luisteroefening te laten maken, kunt u ook zelf enkele
simpele voorbeelden bedenken op de piano.
Componeren en musiceren

Opdracht 1
Luisteropdracht 1 is afkomstig van de methode Muziekopschool.com. Laat deze video
helemaal horen (niet zien) vanaf de opdrachten tot en met de antwoorden. Leerlingen
krijgen 5 fragmenten te horen waarbij ze de juiste toonladder moeten omcirkelen. Ieder
fragment wordt twee keer herhaald, met een denkpauze van vijf seconden.
Tijdens de tweede keer luisteren, kunnen de leerlingen hun antwoord controleren door de
beweging van de noten te volgen. Eventueel kunt u het fragment nog een derde keer laten
horen. Aan het eind van het filmpje worden de juiste antwoorden besproken.

Bekijk voor meer informatie over notenschrift de website van Muziekopschool.

Opdracht 2
Het noteren van een eigen muziekstuk is erop gericht dat leerlingen leren omgaan met de
notentekens en regels van muzieknotatie. Leerlingen die al een instrument kunnen
bespelen, kunnen op het instrument een melodie bedenken en deze later noteren.
Leerlingen die geen instrument kunnen bespelen, bedenken uit de losse pols een melodie.
Daarna krijgen ze via een andere leerling te horen hoe hun genoteerde melodie klinkt. Wie
weet is het een mooie verrassing!

Antwoordmodel opdracht

Opdracht 1
Fragment 1: C
Fragment 2: B
Fragment 3: A
Fragment 4: C
Fragment 5: B

Bron van deze les

Frank van den Ende heeft in 2013 een eigen muziekmethode gelanceerd:
Muziekopschool.com. Op deze website vindt u handvatten om het vak muziek
op de middelbare school begrijpelijker, makkelijker en leuker te maken. De site
werkt met de volgende categorieën: Spelen, Theorie, Geschiedenis,
Begrippen en Luisteren.