KABANATA 44: ANG PAG-UUSIG NG BUDHI

SCENE 1
(Nabinat at lumubha ang karamdaman ni Maria Clara pagkatapos ng kanyang
pangungumpisal. Bagama’t hindi nya kilala ang kanyang ina ay ito ang binabanggit
niya.)

Maria Clara: Ina…..Aking ina…. Ina…

(Binbantayan siya ng kaibigan niyang dalaga)

Kaibigan: Maria ayos ka lang ba?

(Nandoon rin si Kapitan Tiago at ang mag asawang De Espadana upang siyay
bantayan)

Kapitan Tiago: Ako’y nagpamisa at nangangako akong magbibigay ng limos sa

magapaghimalang Santong Birhen kapalit ng kagalingan ng aking anak.

(Bumaba na ang lagnat ni Maria Clara kaya’t nagtaka si Don Tiburcio sa naging epekto
ng nireseta niya kay Maria.)

Don Tiburcio: (sa isip lamang) Himalang nagging mabuti ang nagging dulot ng aking
gamot.

(Sa tuwa ni Dona Victorina ay hindi nya na sinaktan si Don Tiburcio ng apakan nito ang
kola ng saya nya.Sa halip ay pinagsalitaan niya lang ito.)

Dona Victorina: palibhasa’y pilay ka!

SCENE 2
(Isang hapong nagmimeryenda sina Kapitan Tiago at pamilya ni Don Victorina, pinag-
uusapan nila ang tungkol sa paglipat ng parokya ni Padre Damaso)

Dona Victorina: Nabalitaan nyo po ang tungkol sa paglipat ng parokya ni Padre

Damaso? (tanon niya kay Kapitan Tiago)

Kapitan Tiago: Narinig ko nga ang tungkol riyan .

Linares: Saan po ba sya lilipat?

Padre Salvi: Sa lalawigan ng Tayabas.

Kapitan Tiago: Tiyak na labis na magdaramdam si Maria Clara sa pag alis ni Padre
Damaso sapagkat parang tunay na ama ang turing niya rito.

(Tinapunan ni Padre Salvi ng makahulugang tingin si Kapitan Tiago)

Kapitan Tiago: Marahil ang sakit ni Maria Clara ay dulot ng nagdaang piyesta.

Padre Salvi: Mabuti nga ang hindi mo pagbibigay ng pahintulot na makausap ni Maria si
Crisostomo. Baka lalong lumubha ang kalagayan niya kung nangyari iyon.

(Agad tumutol si Dona Victorina upang ipagmalaki ang kanyang asawa.)

Dona Victorina: Huwag na kayong mabahala sapagkat mahuyas ang aking asawa at
tiyak na lubusan nang gagaling si Clarita. Kung hindi dahil sa aking asawa ay baka
nasa langit na si Clarita. Pasalamat kayo’t wala siyang ibang pasyente na higit na
marangal sa inyo kung hindi’y mapipilitan kayong tumawag ng ibang doktor.

Padre Salvi: Malaki ang aking paniniwala na malaki ang kinalaman ng pangungumpisal
ni Maria Clara sa kanyang dagliang paggaling. Hindi sa tinatawaran ko ang kakayahan
ng isang doktor subalit ayon sa Banal na Aklat maraming napagaling ang mabuting
pangungumpisal.

(Nayamot si Dona Victorina sa tinuran ng pari.)

Dona Victorina: Ipagpatawad ninyo ang aking sasabihin, bakit hindi ninyo gamitin sa
asawa ng alperes ang pangungumpisal upang siyay gumaling.

Padre Salvi: Ginang ang sugat ay walang kauganyan sa sakit ng budhi . Ang kumpisal
ay makapagliligtas ng isang makasalanan gaya ng alperes. Kung nakapangumpisal
siya’y nakaligtas sana siya sa pambubugbog ng asawa.

Dona Victorina: Mabuti nga sapagkat walang hiya ang babaing iyon! (naiinis na
reaksyon ng donya)

Padre Salvi: Nais ko sanang mangumpisal si Maria Clara bukas upang tuluyan siyang
gumaling .

SCENE 3
(Napag isa si Sinang at Maria Clara.)

Sinang: Oras ng muli upang inumin mo Maria ang Pildoras. Ititigil ko lamang daw ang
pagpapainum sa iyo nito sakaling makramdam ka ng pamimingi.

Maria Clara: Sinulatan ba akong muli ni Crisostomo?

Sinang: Marahil ay abala siya upang mabigyang kapatawaran ng arsobispobo sa
kanyang excommunion.

(Nais ni Maria Clara na sulatang uli si Crisostomo Ibarra ngunit pumasok naman si Tiya
Isabel.)

Tiya Isabel: Naantala ko ba ang inyong paguusap?

Maria Clara: Hindi naman po Tiya.

(Matipid na ngumiti si Sinang at umalis.)

Tiya Isabel: Maria Clara halika’t babasahan kita ng sampung utos ng Diyos.

Maria Clara : Sige po tiya.

(Umupupo si Maria malapita sa kanyang Tiya at sinimulan na nito ang pagbabasa ng

sampung utos ng Diyos sa harap niya.

(Pagkatapos ay nagtulos ng isang malaking kandila sa harap ng altar ng mahal na

Birhen at dalawang maliit na kandila para sa Nuestra Senora del Rosario at Nuestra
Senora del Pilar .
 SCENE 4
(Natagalan ang pangungumpisal ni Maria nung gabing iyon. Nakabantay mula sa
malayo si Tiya Isabel. Sa halip na makinig ang pari sa sinasabi ni Maria Clara ay
parang binabasa nito kung ano ang nasa isip ng dalaga. Lumabis ng silid si Padre Salvi
at ito ay namumutla at nangingitim ang labi, kunot ang noo at pawisan . Tila siya ang
hindi nagkamit ng kapatawaran.)