VOORWOORD

Die antieke stede van Falestina waarvan ons in die Bybel lees, verskil aansienlik van ons
moderne stede. Waar stede vandag oor uitgebreide gebiede strek en verskeie toegangs-
weë het, was stede, soos die stad Lagis wat in hierdie werk as voorbeeld dien, betreklik
kleiner met ’n sterk muur daaromheen met slegs een poort wat daartoe toegang verleen
het. Die skrywer slaag goed daarin om met gebruik van grafiese materiaal en foto’s die
ontstaan en opbou van so ’n antieke stad te verduidelik. Lesers wat meer te wete wil kom
van die leefwêreld van die karakters van die Bybel sal hierdie boek uiters insiggewend
vind.
’n Ander aspek wat die skrywer ontleed, is die opgrawingstegnieke wat vandag deur ar-
geoloë in Israel toegepas word. Weens die feit dat hy verskeie opgrawingseisoene in Israel
deurgebring het, waar hy eerstehandse ervaring van hierdie tegnieke opgedoen het, kon
hy die totale opgrawingsproses aan die hand van sy eie fotomateriaal en ervaring op 'n
unieke wyse deurgee. Die leser word van die begin tot die einde geboei en seifs nuuskie-
rig gemaak om self te gaan deel he aan die ontrafeling van die geskiedenis waarvan ons
so baie hoor, maar die wêreld waarbinne dit afgespeel het, so min van weet.
J.A. BURGER
Senior Lektor
Universiteit van Suid-Afrika

FOREWORD
The ancient Palestinian cities that we read about in the Bible were very different from
modern cities. Our cities today extend over large areas and have numerous access routes.
Cities such as Lachish — the example used in this work — were comparatively small, en­
closed by a massive wall with a single gate as its only entrance. The author has succeeded
admirably in illustrating the origin and development of such a city by means of graphic
material and photographs. Readers desirous of information about the life-world of biblical
characters will find this book illuminating.
Another field analysed in this work is the excavation techniques employed by archaeol­
ogists in Israel today. Having gained first class experience of these techniques in the
course of several excavation seasons in Israel, the author is able to describe the entire pro­
cess with reference to his own photographic material and personal experience. The
reader will be fascinated from start to finish, and may even be stimulated to take part in
the unravelling of a history about which one hears a great deal although the world in
which it was enacted is largely unknown to us.
J.A. BURGER
Senior Lecturer
University of South Africa
Geset, gedruk en gebind deur Promedia Publikasies
Marksstraat
Waltloo

Uitgegee en versprei deur Biblia Uitgewers

Posbus 3 6 5 9 5
Menlopark
0102

Set, printed and bound by Promedia Publications

Marks Street
Waltloo

Published and distributed by Biblia Uitgewers

P O Box 3 6 5 9 5
Menlo Park
0102
ISBN 0 -6 2 0 -1 0 8 8 3 -5
TER INLEIDING
Argeologie kan gedefinieer word as die studie van die mens en mensgemaakte dinge van
die vedede. Oral oor die wêreld het die mens sy spoor nagelaat. Hierdie nalatenskap van
die mens lyk nie oral dieselfde nie. S o is daar byvoorbeeld ’n merkbare verskil tussen die
nalatenskap van die bewoners van Sjina en die van Palestina gedurende die vyfde eeu
v. C.
Vir die doeleindes van hierdie publikasie, konsentreer ons op die nalatenskap van die
bewoners van Palestina gedurende (die tydperk 2 5 0 0 -5 0 0 v. C. en meer spesifiek op die
veelvuldige bewoningsterreine of tells (enkv tell) wat gedurende hierdie tyd verspreid oor
Palestina ontstaan het (Wat ’n tell is en hoe dit ontstaan het, word later verduidelik.)
In hierdie tells, wat niks anders is nie as die mines van opeenvolgende antieke stede, le
’n indrukwekkende deel van die bewoners van Palestina se menslike nalatenskap opge-
sluit. Met die inname van Palestina, na die uittog uit Egipte, het die Israeliete sommige
van hierdie antieke stede ingeneem en dit hulle tuiste gemaak. Hier dink ons byvoorbeeld
aan bekende stede soos Jerigo, Lagis, Dan, Berseba, Geser en Megiddo.
Die argeoloog in Palestina (tans die gebied bekend as Israel), beywer horn daarvoor
om hierdie ou stede bloot te lê sodat die kultuur en leefwyse van hul bewoners so akku-
raat as moontlik gerekonstrueer kan word uit die vondste wat gemaak word. Hierdie in-
ligting is weer uiters waardevol vir ’n beter begrip van die mense wat verantwoordelik was
vir die ontstaan van historiese geskrifte soos byvoorbeeld die Bybel. ’n Beter begrip van
hierdie mense help weer om hul geskrifte beter te verstaan.
In die verlede is daar weens ongekontroleerde en onwetenskaplike opgrawingsme-
todes baie skade aan hierdie bewoningsterreine berokken. Opgrawingsmetodes het ’n
lang geskiedenis en het geleidelik ontwikkel tot die hoogs gespesialiseerde metodes wat
vandag algemeen in Israel gebruik word. Hierdie boek verduidelik by wyse van grafiese
sketse en foto’s hoe ’n tell ontstaan het en waiter tegnieke vandag aangewend word om
so ’n bewoningsterrein bloot te lê.
A1 die foto’s in hierdie publikasie is geneem tydens ’n hele paar jaar se opgrawingsakti-
witeite by tell Lagis wat suidwes van Jerusalem, in die heuwelagtige gebied van Judea
geleë is. Hierdie ou antieke stad Lagis het ’n prominente rol gespeel in die geskiedenis
van die Israeliete en later van die Judeërs, van die tyd van Josua tot die wegvoering van
die Judeërs na Babilonië.
Die opgrawingstegnieke wat verduidelik gaan word, word deur die Lagis-ekspedisie
toegepas en is aangepas vir die spesifieke behoeftes van die argeoloog wat vandag in
Israel opgrawings doen.

C.L. uan W. S cheepers

Dosent in B ybelse Argeologie, Uniuersiteit uan Suid-Afrika, Maori 1987
 >óeAtr a. " C c i <v
í'
81e n \o>win ^ ^*><' "jC f'w ^ K t
J ^ -5tí^<W° J « ^■*>*;
T ^ 5*^
INTRODUCTION
Archaeology may be defined as the study_of man and of man-made objects from the past.
Man has left his mark all over the world. This heritage varies from place to place. There is,
for example, a considerable difference between the heritage left by the inhabitants of
China and those of Palestine during the fifth century B.C.
For the purposes of this publication we shall concentrate on the relics left by the resi­
dents of Palestine during the period 2 5 0 0 -5 0 0 B .C j and more specifically on the numer­
ous settlement sites or tells (sing, telffwhich came into existence, scattered all over Pales­
tine, during this period. (What a tell is and how tells originated, will be explained later.)
These tells, which are nothing but the ruins of successive ancient cities, contain a sub­
stantial part of the human heritage of the residents of Palestine. During the occupation of
iPalesffn'S7^fteFtHer exodus from Egypt, the Israelites conquered some of these ancient
'cities and settled there. Here we think o f such well-known examples as Jericho, Lachish,
Dan, Beersheba, Gezer and Megiddo.
The archaeologist operating in Palestine excavates these ancient cities in an attempt to
rgcgostruct the culture arid way of life of their occupants as accurately as possible. This in­
formation is extremely valuablëlrTthat itxasts kght óiTThi^eopÍe responsible for historical
documents like the Bible. This in turn deepens our understanding of their writings.,
In the past some of these settlement sites have Been badly damaged through uncon­
trolled and unscientific excavation methods. Excavation methods have a long history and
only gradually developed into the highly specialised methods generally used in Palestine
V ^ today- book is intended to explain, by means of sketches and photographs, how tells
J came into existence and what techniques are used today to uncover such settlement sites.
^ The photographs in this publication were taken in the course of several years of exca­
vation at Tell Lachish, situated to the south-west of Jerusalem in the hilly country of
Judea. The ancient city of Lachish featured prominently in the history of the Israelites and
■ . N \ ^ later of the Judeans, from the time of Joshua to the Judean exile to Babylonia.
| , The excavation techniques which will be explained are those used by the Lachish ex­
i t iftOA pedition and have been adapted to the specific requirements of the archaeologist in Israel

C.L. van W. S cheepers

Lecturer in Biblical Archaeology, University o f South Africa, March 1987.

ftt)
4 G U . - ^ ~ ~ 11 -I
is m

fs

,Vk<C'
 \ WWvdk V e ^ U aa^ W

& h^ / T * f Wy 9aW W j U j

E E E LD Í/FIC T U R E

BEELD 2/PICTUME 2
W ÊÊÊÊÊÊÊÊtt

...
 BEELD 1.
Die opgrawingsproses en stratigrafiebeginsels waarmee u gaan kennis maak, kan alleen
begryp word nadat ’n studie van die voorkoms en ontstaan van antieke bewoningsplekke
of tells in Palestina gemaak is.
« ju te - 1 Palestina is deel van ’n groep vrugbare lande uit die antieke wêreld wat sodanig in die
Midde-Ooste gerangskik is dat dit ’n denkbeeldige halfmaan vorm — vandaar die naam
Vrugbare Halfmaangebied. In hierdie gebied, wat lande soos Egipte, Siprus, Israel, Sirië,
Turkye, Iran en Irak insluit, kom tells voor met hulle tipiese voorkoms en kenmerke.
IW
PICTURE 1.
To understand the excavation process and stratification principles to which you will be in­
GwgX í ^ * *
troduced, you will first have to study the appearance and development of ancient settle­
CitfKik * “ ment sites or tells in Palestine.
Ê w á to Palestine is one of a group of fertile countries in the ancient Near East which is arranged
roughly in the form of a crescent — hence the name Fertile Crescent. In this area (which
WcwAlL “*
includes such countries as Egypt, Cyprus, Israel, Syria, Turkey, Iran and Iraq) one finds
tells with a distinctive appearanceanH cháracferistícs. ” ”

~&VA0Í',«-V r>v/t;

A * * - 1
^ t iJ ï' W A fb .r >
(\vO*jS

BEELD 2.
’n Aansigfoto van die tell van Lagis illustreer waarom ’n tell maklik uitgeken kan word. Dit
het ’n plat top en betreklike steil hange, wat duidelik verskil van die natuurlike heuwels in
die omgewing wat ronde toppe en minder steil hange het. Hierdie voorkoms is die gevolg
van opeenvolgende menslike bewoning van dieselfde terrein oor etlike duisende jare en
kan beskou word as ’n mensgemaakte heuwel.
Hierdie kenmerkende voorkoms sal beter begryp word nadat die ontstaan en opbou
van ’n tell verduidelik is.

PICTURE 2.
This photograph of Tell Lachish shows why a tell is easily identifiable. It has a flat top and
relatively steep slopes, clearly differing from thejnatural hills in_the_vicinity with their
rounded tops and gentler slopes.Tfris^HTaracteristic appearance is the result of continuous
human occu p ationj^ L Jiig sam e area over thousands of years, culminating in what
amounts to o^rfian-made h m > >
This process will make better sense after the origin and development o^tells have been
described.

3
 «^MO/vuPfi ^ \ £\Wfc--x> \o J\£ £ O ó ^ ^ -
fe tc » £ ,,< ^ 4 k é X kr * l^

BEESLD 3.
Duisende jare voor die Christelike era was die bewoners van die gebied, bekend as die r
Vrugbare Halfmaan, nomades wat met hulle vee agter weivelde en water aan getrek het. :
Omstreeks 2 5 0 0 v.C. het die bewoners van die gebied begin om langer op een terrein te
vertoef en om meer permanente wonings te bou. Sodoende het die proses van verstede-
liking in die gebied begin. Aangesien die bewoners van hierdie stede nog grootliks van
hulle vee afhanklik was, het stede ontstaan waar genoegsame water en weiding beskik-
baar was. Stede is ook verkieslik op ’n heuwel gebou as beveiligingsmaatreël teen vyan-
dige aanslae. As addisionele beveiliging is hoë mure met ’n goed versterkte stadspoort
daarin rondom stede gebou soos duidelik blyk uit die kunstenaarsvoorstelling van Lagis
rondom die agtste eeu v.C.
PICTURE 3.
b i t a r '1 Thousands of years before the Christian era, the inhabitants of the area known as the Fer­
tile Crescent were nomads migrating with their stock in search of pasture and water.
About 2 5 0 0 B.C. the inhabitants of the territory began to settle in one area for longer
periods and to build more permanent homes. In this way the process of urbanisation
began. As the occupants of these cities were still mostly dependent on their livestock, cit­
• feiVfc "V<*<r e -
ies originated in areas where sufficient water and pasture were available. They also pre­
'S v lw í W o ferred to build their cities on hilltops for security against enemy attacks. As an additional
\ v.ffUiYAj\ 4v protection, these cities were enclosed by high walls containing a wpll-fnrtifipd citu gate.
r r r c s \ W -------------- “ — This is clearly depicted in the artist’s representation of Lachish in about the eighth century
BEELD 3/PICTURE 3 v j« V B.C.
BEELD 4/PICTURE 4
BEELD 4.
Die eerste inwoners het ’n geruime tyd lank hulle stad ongestoord opgebou totdat dit
deur ’n vyandige mag of natuurramp soos ’n aardbewing vernietig is. Oorleef sommige
van die inwoners die verwoesting, of kom ’n nuwe groep hulle daar vestig, is die stad nor-
maalweg weer op dieselfde plek opgebou. Nuwe boumateriaal vanuit die omgewing of
buiteland is ingebring. Afhangende van wat oorgebly het van die vorige stad, is dit weer
herstel of bewoon. Deur ’n proses van honderde jare se vernietiging en opbou van die
stad Lagis, het ’n kunsmatige heuwel verrys wat saamgestel is uit ’n verskeidenheid be-
woningslae. Hierdie bewoningslae word strata genoem (enkv stratum). Elke stratum
bevat kultuurvoorwerpe van ’n spesifieke tydperk, afkomstig van die stad se inwoners
van daardie bepaalde tyd.
PICTURE 4.
fry For a long time these first occupants would build up their city undisturbed, until an
\^\ t V l , ‘xOGftj enemy force or some natural disaster such as an earthquake destroyed it. Should some of
the occupants survive the destruction, or should a new group settle there, the city was
usually rebuilt in the same place. New building materials were imported from the sur­
rounding areas or from abroad. Depending on how much remained of the previous city, it
was either repaired or re-occupied. In the course of centuries of alternate destruction and
rebuilding of the city of Lachish, an artificial mound arose consisting of various layers of
occupation, known as strata (sing, stratum). Each stratum contains cultural objects origin­
ating from a specific period, the handiwork of the occupants of the city at that time.
 BEELD 5.
Neeni ons die boumateriaal waarmee woonhuise gebou is in ag, is dit verstaanbaar
waarom ’n gebou maklik vernietig kon word, en tot ’n hoop grond kon verbrokkel. Beeld
5 is ’n voorbeeld van ’n moddersteen wat in die puin bewaar gebly het en wat gebruik
was in die konstruksie van ’n gebou in die stad Lagis. Die afmetings daarvan is ongeveer
50 cm lank, 30 cm breed en 15 cm dik. Modderstene uit verskillende tydperke verskil.
Hierdie feit help die argeoloog om die gebou waarvan dit afkomstig is, te dateer. Modder­
stene is van ’n mengsel van modder en strooi gemaak wat in ’n vorm gegiet en dan in die
son laat droog is.

PICTURE 5.
If we consider the materials from which dwellings were constructed, we can understand
why buildings were easily destroyed and disintegrated into mounds of earth. Picture 5
shows an example of a mUdlSrlck/which was preserved in the rubble and which was used
in the construction of aBuilding in the city of Lachish. Its dimensions are about 50 cm in
length, 30 cm in width and 15 cm in height. The mud bricks from different periods are not
the same. This helps the archaeologist to date the building from which such a brick was
taken. The bricks were made from a mixture of mud and straw which was poured into a
mould and then dried in the sun. ^

BEELD 5 /PICTURE 5 J\>S\ C\í»^ %<\c\ó

BEELD 6/PICTURE 6
Á ^ " BEELD 6.
Gewoonlik is slegs die fondasies van geboue en mure met ongekapte klip gebou en die
res van die mure met modderstene soos die fondasie van ’n grensmuur in Area S op tell
Lagis mooi uitbeeld.. Dit kan verstaan word as in ag geneem word dat daar in die tydperk
geen noemenswaardige ystergereedskap vir die kap van klip in Palestina beskikbaar was
CV nie.

PICTURE 6.
Usually only the foundations of buildings and works were built with undressed stone, the
remainder of the walls consisting of mud brick as indicated by the foundation of this en­
closure wall in Area S of Tell Lachish. This is understandable if one considers that in this
period in Palestine there were no iron tools worth mentioning for dressing stone.
BEELD 7/PICTURE 1

BEELD 8/PICTURE 8

8
 y ^ T^l\? or ^

REELD 7.
’n Voorstelling van ’n tipiese ísraelitiese woonhuisie wat van kleistene gebou is in ’n be-
kende museum in Israel. (Probeer vir u die gebou sonder die dak van die museum voor-
stel.) Die mure is opsetlik nie voltooi sodat die inhoud van die verskillende vertrekke sig-
baar kan wees. Die huisie het ’n oop binneplein gehad wat met klip uitgeplavei is. Onder
dak was die slaapgedeelte regs met ’n deur wat van die binneplein daarheen gelei het.
(Let op die erdeware in die vertrekke.) Die vertrek ver agter was die kombuis wat met ’n
deur (wat soos by die slaapvertrek nie voltooi is nie) aan die binnehof verbind was. Links
was ’n oop onderdakvertrek waar allerhande handewerk verrig is, soos die weef van
matte wat hier geïllustreer word. Die moddersteenmure is jaarliks met modder gepleister
en die dak, van houtbalke en riete, is elke jaar na die reëns met ’n vars laag modder be-
stryk.

PICTURE 7 .
A representation of a typical Israelite dwelling house built of mud brick is to be found in a
famous museum in Israel. (Try and picture the building without the museum’s ceiling.)
— • The walls were deliberately left uncompleted so that the contents of the rooms would be
f D visible. The cottage had an open courtyard paved with stone^Qn the right of this court-
)^ i ^arC* a ^oor "quarters.! (Note the pottery in the rooms.) The room right
at the back was thikitch^n> Its door (incomplete like that of the bedroom) led off the
courtyard. On the left wS^an open roofed area where various handicrafts (such as carpet­
weaving, depicted here) were practised. The mud brick walls were replastered annually
with mud, and the roof of wooden beams and reeds was covered with a fresh layer of
mud every year after the rains.

BEELD 8.
Indien ’n stad deur geweld, vuur of ’n aardbewing verwoes is, het die dak dus eerste inge-
tuimel en daarna het die mure omgeval. Alle erdeware, juwele of gereedskap wat tydens
die vernietiging van die stad in die huis of gebou was, is gevolglik onder die puin vasge-
vang. Soms is die erdeware nie deur die dak of mure beskadig nie, maar in die meeste ge-
valle is dit op die vloer stukkend gebreek en deur die gebreekte modderstene bedek.
Waar dit ongestoord gelaat is, het dit vir honderde jare bewaar gebly, en kan die argeo-
loog dit vandag blootlê.
Potskerwe vasgevang op ’n vloer, lewer uiters waardevolle getuienis vir die argeoloog
omtrent die datering van die vernietiging van die betrokke gebou.

PICTURE 8 .
When a city was destroyed by violence, fire or earthquake, the roofs collapsed first before
the walls fell in. As a result all the pottery, jewelry or implements that were in the house or
building at the time when the city was destroyed, were buried in the rubble. In a few in­
stances the pottery was not damaged by the tumbling roof or walls, but usually it was
smashed on the floor and burried in broken mud bricks. If left undisturbed they were pre­
served for centuries for the modern archaeologist to discover.
Potshards buried on a floor provides invaluable archaeological evidence for dating the
destruction of a building.

9
 l6 o e \ S U r^ tc *

BEELD 9.
Vandag poog die argeoloog om hierdie opeengestapelde bewoningslae bloot te lê en van
mekaar te onderskei. Op grond van wat in elke laag gevind word, maak hy afleidings om-
trent die tydperk wat die stratum bewoon was en die inwoners aan wie die kultuurvoor-
VCfvO-./l' flv \ ft werPe van die betrokke stratum behoort het. Elke stratum wat geidentifiseer kan word,
' ^ ^ 'i^ ^ v v o rd in Romeinse syfers van bo na onder genommer, dus in die teenoorgestelde volg-
orde waarin die strata ontstaan het. Elke stratum word ook o.g.v. die voorwerpe daarin
SURFACE SOIL gevind, gedateer. Die opgrawingsmetode wat gebruik word om die verskillende strata te
■
LEVEL 1—HELLENISTIC 'j. 2-3? BC.
1 r j ic identifiseer en die kultuurvoorwerpe uit elke stratum bloot te le, is ’n ingewikkelde proses
VEL |l-IRON.II, 1000 560 BC waarby opgeleide vakmanne betrokke is.
vi
PICTURE 9.
The modern archaeologist uncovers these accumulated occupation layers and tries to dis­
JLEVELV -MIDDLE BRONZE II. 2000 °1750C
tinguish them from one another. On the basis of what is found in each layer, he makes
LEVEL VI-MIDDLE BRONZE I, 2200-2000 deductions regarding the period in which the stratum was occupied and the people to
LEVEL VII | whom the cultural objects in that stratum (layer) belonged. Each identifiable stratum is
LEVEL VIII I
EARLY BRONZE. 3150-2200 BC numbered in Roman numerals from top to bottom, i.e. the reverse of the order in which
LEVEL IX the strata originated. Based on the discoveries made in a stratum each stratum is dated.
(-OAí^. v)u.cL
LEVEL X
SiL cÁ 5«*^ ! í The excavation method used to identify the various strata and to uncover the artifacts in a
LEVEL XI stratum is a complicated procress involving skilled craftsmen.
VIRGIN SOIL VJUKnl . * "

BEELD 9/PICTURE 9 u***-

BEELD 1 ©/PICTURE 1©
L ac
BEELD 10.
Die argitek of landmeter, wat deel uitmaak van die kernpersoneel van die ekspedisie,
begin deur die terrein waar opgrawings beoog word, op te meet — in hierdie geval die tell
van Lagis. Met behulp van ’n teodoliet en maatstok word alle opmetings gedoen van ’n
sentrale verwysingspunt (“datum point” ) wat gekies word op ’n duidelik waarneembare
punt naby die opgrawingsgebied — indien moontlik op die hoogste punt van die tell. Ter-
selfdertyd maak die landmeter ook ’n opname van die terrein om mensgemaakte opper-
vlakoorblyfsels soos reste van geboue, potskerwe, ornamente of juwele te identifiseer.
Die inligting versamel uit die opmeting en opname van die terrein stel horn in staat om
twee kaarte van die terrein te maak, naamlik ’n kontoerkaart en ’n terreinkaart.

V)oA \ k ^ PICTURE 10.

The architect or surveyor, one of the core staff of the expedition, begins by surveying the
^ o\(\Vr proposed excavation site — in^this case, Tell Lachish. Using a theodolite and levelling rod
he measures the area from á^eritrai~datum pomt^— some clear observable point near the
excavation area, where possible the highest point on the tell. At the same time he surveys
the area for man-made surface relics such as the remains of buildings, potshards, orna­
ments or jewelry. Data collected from the survey a n d jneasurements make it possible to
construct two maps of the site, namely a Contour m apjand a | it^ m a ^ J

v \M o fa j So I $ U j'* t lc
10 11
BEELD 11.
Die kontoerkaart of topografiese kaart dui die hoogte-verandering van die tell aan ten op-
sigte van die omgewing. Dit dui ook natuurlike geografiese bakens aan soos droë
rivierlope en identifiseerbare mensgemaakte bakens bo-op die tell.
Op hierdie kaart dui elke kontoerlyn ’n hoogteverandering van drie meter aan. Verge-
lyk ons die hoogte bo seevlak van die laagste punt aan die noordelike voet van die tell,
21 3 meter met die hoogste punt, 273 meter bo seevlak, merk ons ’n hoogteverandering
van 60 meter wat beteken dat die tell oor die eeue aansienlik uitgestyg het bo die natuur­
like omgewing. Hierdie “groei” van die tell is duidelik uit die foto op die voorblad en in
beeld 2 wat geneem is .van die noordelike hoek van tell Lagis.
Waar die kontoerlyne naby aan mekaar loop, is die oppervlak steil en waar dit ver uit-
mekaar is, is die terrein meer gelyk. Elke punt op ’n kontoerlyn dui dieselfde hoogte bo
seevlak aan. Die kontoerkaart van tell Lagis weerspieël baie duidelik wat met die tipiese
voorkoms van ’n tell bedoel word, aangesien die kontoerlyne duidelik toon dat tell Lagis
’n relatiewe plat top met besondere steil hange het. Hierdie tipiese voorkoms van tell
Lagis, soos ook ander tells, is toe te skryf aan die feit dat dit gedurende die meeste bewo-
ningsfases omring was deur ’n stadsmuur wat erosie teen die hange af beperk het. Daar-
mee saam het elke nuwe groep wat hulle in die stad gevestig het die terrein waarop hulle
hul huise en tempels gebou het gelyk gemaak sodat elke opeenvolgende stad op ’n rela­
tiewe gelyk vlak gebou is. Dit het bygedra tot die kenmerkende plat top van tells vandag.

PICTURE 1 1. U A 'r
ThefEontour or topographical maq/rfidicates the altitudinal difference between the tell and
the surrounding area. It also reflects geographical landmarks' suchr as dry riverbeds and
identifiable human landmarks on the tell top.
On this map every contour indicates an altitudinal change of three metres J f one com­
pares the altitude above sea-level of the lowest point at the northern foot of the tell (213
m) with the highest point (273 m above sea-level), one finds that the altitude increases by
60 metres. This implies that over the centuries the tell had risen steadily higher than the
natural landscape. This gradual ‘growth’ of the tell is evident from the cover picture and in
picture 2, taken from the northern corner of Tell Lachish.
Where the contours are close together the terrain is steep and where they are further
apart it is more level. Every point on a contour line indicates the same altitude above sea-
level. The contour map of Tell Lachish reflects the typical appearance of a tell, as the con­
tours clearly show its relatively flat top and markedly steep slopes. This typical appear­
ance of Tell Lachish (and other tells) is attributable to the fact that during most of the oc­
cupational phases it was enclosed by a city wall which restricted erosion down its slopes.
In addition each successive group of occupants levelled the sites where they built their
homes an^Liemples: The result was that each city was built on a relatively level surface,
thus contributing to the distinctive flat tops of tells today.
 BEE3LD 12.
Die tweede kaart wat die landmeter opstel, is die terreinkaart wat gedurende die opgra-
wings gebruik word om die posisie van enige argeologiese vinding op die tell aan te dui.
Die terreinkaart waarop al die areas aangedui is waar opgrawings beoog word
(P.S.G.D. en R. dui hierdie areas aan), moet onderverdeel word in ’n ruitstelsel waarvan
die lyne presies noord-suid en oos-wes loop. Daar word begin by die sentrale verwysings-
punt wat reeds in beeld 10 ter sprake was. 'n Lyn word presies van noord na suid deur
hierdie punt getrek en ’n tweede lyn van oos na wes loodreg op die noord-suid lyn om
mekaar by die sentrale verwysingspunt te kruis. Ewewydig aan hierdie twee lyne word
nog lyne op skaal weerskante daarvan getrek om die hele terrein op te deel in vierkante
van 5 meter x 5 meter. By Lagis is ’n terreinkaart van afsonderlike opgrawingsareas
gemaak. Kyk byvoorbeeld na area P. Die lyne van die ruitstelsel is bepaal deur die oor-
blyfsels van die Judese Paleisfort. (Let op die oorblyfsels daarvan in Beeld 10.) Die lyne
loop nie noord-suid of oos-wes wat normaalweg die geval is nie.
Die lyne wat ongeveer van bo na onder op die kaart loop, word aangedui met syfers en
die van links na regs met letters van die alfabet. Hierdie ruitstelsel stel die argeoloog in
staat om gedurende die opgrawings enige vinding wat in 'n opgrawingsarea blootgelê
word te lokaliseer. Die vindplek van ’n voorwerp op die tell kan volgens hierdie sisteem
presies bepaal word, ’n Voorwerp wat afkomstig is van Lagis en aangedui is as gevind in
Area P, Stratum III, G-7 beteken dus dat dit afkomstig is uit die derde stratum van die tell
in die vierkant waar lyn G en lyn 7 mekaar kruis. Vir sommige tells soos Lagis, met inge-
wikkelde opeenvolgende bewoningslae, word van elke afsonderlike stratum ’n eie ter-
reinplan geteken waarop alle aspekte daarvan aangedui word.

PICTURE 1 2 .
The surveyor’s second.map/, the site plan, is used in the course of the excavations to indi­
cate the exact position of arcHaeofo§icaTfinds on the tell.
The site map, which reflects all areas where excavations will be undertaken (indicated
iftfkby P, S, G, D and R) is subdivided into ajgrid-systerhj the lines of which run exactly north-
south and east-west. The cartographer starts trom m e central datum point mentioned in
the caption to picture 10 and draws a north-south line exactly through this point. A
second line running east-west is drawn perpendicular on the north-south line, intersecting
it at the datum point. Further lines are then drawn to scale, parallel to the first two across
the whole site, subdividing it into squares of 5 metres by 5 metres.
At Lachish a site map is made of each individual excavation area. Take the site map of
area P as an example. The direction of the lines of the grid system was determined by the
remains of the Judean Palace Fortress (notice its remains on top of the tell in Picture 10).
The lines are not orientated north-south or east-west which is normally the case. The lines
running more or less from the top to the bottom of the map are indicated by numerals
and the ones from left to right are indicated alphabetically. This grid system enables the
archaeologist to locate all finds uncovered in the course of the excavations. The exact
spot of a find can thus be determined. If a find from Lachish is indicated as deriving from
Area P, stratum III, G-7, it would mean that it was found in a square in the third stratum of
the tell where lines G and 7 intersect. In the case of Lachish with complex successive oc­
cupational strata, a separate site map, reflecting all features is drawn of each stratum.

15
BEELD 13/PICTURE 13
BEELD 14/PICTURE 14
BEELD 13«
Aangesien dit onmoontlik is om gelyktydig oor die hele oppervlakte van die tell opgra-
wingswerk te doen, word bepaalde areas op die tell vooraf vir opgrawingswerk geselek-
teer. Elke area wat vir opgrawingswerk gekies word, word met ’n letterkode aangedui. In
die geval van Lagis, dui P die Paleis-area aan, wat die hoogste punt op die tell is. S dui die
Seksie-area aan waar ’n diep snit in die tell gemaak word. G dui die Poort-area aan en R
is die gebied waar ’n bestormingswal tydens ’n Assiriese aanslag op die stad in die jaar
701 v. C. teen die stadsmure gebou is.

PICTURE 13.
As it is impossible to excavate the whole surface of the tell at once, specific excavation
areas are selected in advance. Each selected area is indicated with a code letter. In the
case of Lachish, P indicates the Palace area, the highest point on the tell. S indicates the
Section area, where a deep incision is being made. G indicates the Gate area, and R is the
area where a rampart was built against the city walls during an Assyrian attack on the city
in the year 701 B.C.

BEELD 14.
Voordat in enige van die areas waarop daar besluit is, gegrawe kan word, moet die argeo-
loë in beheer van die ekspedisie besluit op die opgrawingstrategie wat in elke area
gevolg gaan word. Gedurende die vorige eeu en aan die begin van hierdie eeu, het ar-
geologiese ekspedisies probeer om laag vir laag van ’n tell te verwyder, van die boonste
tot die onderste stratum. Hiermee wou hulle ’n volledige prentjie van al die opeenvol-
gende kultuurperiodes vorm. Nodeloos om te sê, hierdie strategie was onsuksesvol, aan-
gesien te veel onproduktiewe geld, tyd en arbeid bestee is om tonne grond te verwyder.
Dit het gelei tot die metode waarna reeds verwys is, om slegs in sekere areas op te grawe.
Hierdie opgrawingstrategie staan bekend as gedeeltelike opgrawing. Hoewel dit vandag
algemeen in Israel gebruik word, het dit ook beperkinge.
Daar is twee metodes waarvolgens gedeeltelike opgrawing gedoen kan word, naamlik
die vertikale en horisontale blootleggingsmetode.
PICTURE 1 4 .
Before excavations can begin in any of the areas selected, the archaeologists in charge of
the expedition have to decide on the excavation strategy to be followed in each area. In
the last century and at the beginning of this century, archaeological expeditions attempted
to remove the layers of a tell one by one, from the top to the lowest stratum. In this way
they hoped to form a complete picture of the successive cultural periods. Needless to say,
this strategy was unsuccessful as too much money, time and labour was spent unproduc­
tive ^ removing tons of earth. This led to the method already, referred to, whereby only
certain areas are excavated, a strategy known as(partial excavation. Although it is com­
monly used in Israel today, it has limitations. There areTwo approaches to partial site ex­
cavation: vertical and horizontal exposure.

17
 b 5m —f

• 18

V
BEELD 1 5 .
Die vertikale blootleggings- of slootmetode (sien beeld 22 vir horisontale blootlegging),
word in area S van tell Lagis gebruik. Die doel van hierdie metode is om ’n diep snitaan
die kant van die tell te maak sodat die opeenvolgende strata daarvan bepaal kan word.
In die praktyk word die area waar die vertikale blootleggingsmetode toegepas gaan
word, in vierkante van 5 m x 5 m verdeel wat ooreenstem met die ruitstelsel wat oor-
spronklik op die terreinkaart aangedui is. (Vgl. Beeld 12.) Vir hierdie metode word egter
slegs twee rye vierkante langs mekaar in die area uitgemeet. ’n Balk of looplys van een
meter, (wat hier in bruin aangedui is), word tussen die oorblywende 4 m x 4 m vierkante
(die geel blokkies), gelaat. In hierdie geel vierkante van 4 m x 4 m word eerste gegrawe.
(Besonderhede oor die praktiese opgrawingswyse volg vanaf beeld 30.)

PICTURE 15._____
The vertical exposure or (tfenchinq method (see picture 22 for horizontal exposure) is
•used in area S on Tell Tachish. According to this method a deep cut is made into the tell
near the edge in order to determine the successive strata.
In practice the area where the vertical exposure method is to be used is divided in a
grid-system of 5 m x 5 m squares, corresponding to those on the original site plan (see
Picture 12). The trenching method, however, requires only two adjoining rows of squares
to be measured across the area to be excavated. A baulk or catwalk one metre wide
(shaded brown in this picture) is left between the 4 m x 4 m squares (shaded yellow) that
remains. The yellow 4 m x 4 m squares will be excavated first. (Details of the actual exca­
vation method are given from picture 3 0 onwards.)

BEELD 1 6 .
Beeld 16 illustreer duidelik hoe die balke eers onaangeraak gelaat word en slegs in die 4
m x 4 m vierkante gegrawe word. Die redes waarom die balke aanvanklik onaange­
raak gelaat word, is eerstens om te kontroleer of die grond se tekstuur aan die wande van
’n vierkant ooreenstem met die van die aangrensende vierkante. Verandering in die kleur
en digtheid van die grond kan aanduiding wees van ’n nuwe bewoningslaag wat betyds
identifiseer moet word. Tweedens dien die kontrolebalke ook as loopvlakke om die grond
uit die opgrawingsareas te verwyder.

PICTURE 1 6 .
Picture 16 shows how the baulks are at first left untouched while the 4 m x 4 m squares
alone are excavated. The reasons why the baulks are initially left untouched are firstly,
to check whether the soil texture in the walls of a square is the same as in the adjoining
squares. In the second place the control baulks also serve as catwaïksTorThë^pêopté who
remove the soil from the excavation areas.

19
20
BEELD 17.
Nadat die balke verwyder is, kan ’n geheelbeeld verkry word van die strukture wat reeds
in die vierkante blootgelê is. Hier in die seksie-area van tell Lagis is die reste van ’n groot
gebou blootgelê. Die ry klippe in die middel, wat reeds in beeld l á sigbaar was, is die fon-
dasie van ’n gebou se noordelike muur. Suid daarvan is die pilaarbasisse waarop die
pilare wat die dak ondersteun het, gestaan het. Die suidelike fondasiemuur is buite beeld,
maar was reeds in beeld 1 $ sigbaar.

PICTURE 1 7 .
When the baulks have been removed, one can form a complete image of the structures
already uncovered in the squares. Here in the section area of Tell Lachish the remains of
a large building were uncovered. The row of stones in the centre, which was already vis­
ible in Picture l,4ýis the foundation of the northern wall of the building. To the south of
this are the bases of the columns which once supported the roof. The southern founda­
tion wall is not in the picture, but was already visible in picture 1\.&>

BEELD 18.
Argeologie is ’n voortdurende vernietigingsproses. Dit wat eers met ’n pik versteur is, kan
nooit weer tot sy oorspronklike staat herstel word nie. A1 manier waarop ’n argeoloog kan
onthou hoe strukture gelyk het, is om dit te fotografeer sodra dit blootgelê is. Die foto-
graaf speel dus ’n uiters belangrike rol by die hele opgrawingsproses. Voordat enige noe-
menswaardige voorwerp of konstruksie verwyder mag word, moet dit eers in die oor­
spronklike posisie waarin dit gevind is, gefotografeer word. Gewoonlik is dit die beste om
foto’s te neem vroeg in die oggend wanneer die verskil in kleur en tekstuur van die grond
nog duidelik sigbaar is.

PICTURE 1 8 .
Archaeology is a process of constant destruction. What has once been disturbed by a
pick, can never be restored to its original state. The only way in which an archaeologist
can remember what a structure looked like is tcAphotoqraph iTfrs soon as it is uncovered.
The photographer therefore plays an extremely important part in the whole excavation
process. Before any significant object or construction may be removed, it must first be
photographed in the position in which it was originally found. The best time for photogra­
phy is usually in the early morning when differences ' " ' >ur and texture are still
clearly visible.

21
BEE2LD 19/PICTUHE 1 9

BEELD 20/PÏCTUHE 2 0

22
BEELD 19.
Wanneer die fotograaf tevrede is met die resultaat van die foto’s, meet die landmeter
weer die area op en bepaal die ruitstelsel presies op dieselfde lyne as die vorige stratum.
Die een meter wye balke tussen die 4 m x 4 m vierkante word weer uitgemeet. Nou kan
die strukture of voorwerpe wat gefotografeer is, verwyder word. Dieselfde opgrawings-
prosedure wat in die vorige stratum gevolg is, word nou herhaal.

PICTURE 1 9 .
Once the photographer is satisfied with the result of the photographs, the surveyor resur­
veys the area and determines the grid-system on exactly the same lines as for the previ­
ous stratum. The metre-wide baulks between the 4 m x 4 m squares are measured again.
Now the structures or objects which were photographed may be removed and the exca­
vation process used for the previous stratum, is repeated.

BEELD 29.
Die werkers het reeds die fondasiemure, wat in beelde 15 en 16 gesien kon word, ver­
wyder en is besig om in die vierkante wat die landmeter opnuut uitgemeet het te grawe.
Dit is nou al ’n meter onder die gebou in beelde 15 en 16. Die stratum waarin hier ge-
grawe word, is reeds die agste bewoningsvlak wat van die oppervlak van die tell geïdenti-
fiseer is en dateer uit ongeveer 1800 v.C. (Let op die blou skadunette wat oor die vier­
kante gespan word om die werkers teen die son te beskerm.)

PICTURE 2 9 .
The workers have removed the foundation wails which were visible in pictures 15 and 16,
and are digging in the new squares which_the surveyor has measured. By now we are one
metre below the building in pictures l|>L,and 1^.' The strata which are here being exca­
vated is the eighth occupation layer to have been identified from the surface of the tell,
and dates to about 1800 B.C. (Note the blue shade nets erected over the squares to shel­
ter the workers against the sun.)

23
M H H M H H
BE£LD 2 1.
Die snit wat by area S in die tell gemaak word, word al dieper. Die skadunette, wat sowat
2,5 m hoog is, verdwyn al onder die oppervlak van die tell. Die snit is dus al byna 3 meter
diep, en behalwe die agt strata wat reeds ontbloot is, vermoed die ekspedisie dat hulle
nog sowat sewe strata gaan blootlê, voordat hulle die grondvlak waarop die eerste be-
woners hul nedersetting gevestig het, sal bereik.

PICTURE 2 1 .
The trench cut into the tell at area S gets steadily deeper. The shade nets, about 2,5m
high, are disappearing below the surface of the tell. This means that the trench is more
than 3 m deep, and besides the eight stratum uncovered so far, the expedition suspects
that about seven more strata will be uncovered before reaching the ground level where
the first occupants established their settlement.

BEELD 2 2 .
Die ander gedeeltelike opgrawingsmetode, waarna vroeër reeds verwys is, is die horison-
tale blootleggings- of groot-area-opgrawingsmetode. In teenstelling met die vertikale
blootleggingsmetode, word hierdie metode aangewend in areas waar ’ n groot horisontale
oppervlakte van ’n bepaalde bewoningsfase of stratum blootgelê wil word. Met hierdie
metode kan ’n meer uitgebreide blik op die algemene argitektuur en uitleg van huise,
tempels, strate of poorte van ’n bepaalde bewoningsfase verkry word. Al die vondste wat
gemaak word, is dus uit dieselfde tydperk afkomstig en help om die kulturele geskiedenis
van daardie betrokke periode te rekonstrueer. ’n Ruitstelsel met balke en vierkante word
oor die betrokke area uitgemeet. Anders as in die vertikale blootleggingsmetode, word
vierkante oor ’n groot gebied uitgemeet, en nie slegs twee langs mekaar nie. Addisionele
vierkante vir verdere blootlegging word bygevoeg afhangende van die tipe strukture of
voorwerpe wat te voorskyn kom. Soos by die vorige metode, word die dwarsbalke
staande gelaat en word daar slegs in die 4 m x 4 m vierkante gegrawe.

PICTURE 2 2 .
The other partial excavation method referred to earlier is the horizontal exposure or large
area excavation method. In contrast to the vertical exposure, this method isHsedin areas
where a large horizontal surface of a specific occupancy phase or stratum is to be uncov­
ered. This method affords a more extensive view of the general architecture or plan of
houses, temples, streets or gates of a specific occupancy phase. All the discoveries made
are therefore from the same period and help to reconstruct the cultural history of that
period. A grid-system comprising baulks and squares are opened in the area involved.
Unlike the vertical exposure method a series of squares are opened simultaneously over a
large surface, and are not confined to two parallel rows. Additional squares for further ex­
posure are added depending on the type of structures or artifacts found. As in the previ­
ous method, the cross beams are left intact and only the 4m x 4m squares are excavated.

25
26
t.v

mm
BEELD 23.
Op tell Lagis word hierdie metode toegepas in die area waar die stadspoort geleë was. Dit
stel die ekspedisie in staat om te bepaal hoe die stadspoorte uit verskillende tydperke aan-
sluit by die strate en geboue van die res van die stad. Dit is die beleid van moderne argeo-
loë om altyd ’n gedeelte van ’n gebou of struktuur wat blootgelê word, onaangeraak te
laat. Die rede hiervoor is dat daar weer later in hierdie gebied gegrawe kan word om
kwelvrae wat moontlik kan opduik, op te los. In hierdie area word die suidelike helfte van
die stadspoort gelaat vir toekomstige navorsing.

PICTURE 23
At Tell Lachish this method is used in the area where the city gate was situated. It enables
the expedition to determine how the city gates from different periods linked up with the
streets and buildings of the rest of the city. It is modern archaeological practice always to
leave untouched a portion of a building or structure which has been uncovered! This
makes it possible to excavate that same area again at a later stage to clear up awkward
questions which may arise. In this area the southern section of the Solomonic gate has
been left for future research

BEELD 24.
Nog ’n area op tell Lagis waar hierdie metode gebruik word, is area P, waar ’n tempel wat
dateer uit die tyd van Josua blootgelê is. Let op die twee vierkante in die voorgrond waar
die klipplaveisel voor die ingang van die gebou reeds sigbaar word. Regs bo in die beeld
is die reste van ’n later gebou sigbaar wat bo-oor die tempel gebou is. Hierdie gedeelte
van die tempel word nie blootgelê nie, omdat genoeg inligting daaroor reeds ingewin is.
Daar bly dus ook hier vir toekomstige ekspedisies nog ’n gedeelte van die tempel oor om
bloot te le.

PICTURE 24.
W vlviA^
Another area on Tell Lachish where this method is used is area P, where a temple dating
from the time of Joshua has been uncovered. Note the two squares in the foreground
where the/sfone paying at the entrance to the building is already visible. In the top right
hand corner of the picture are the remains of a later building which was constructed over
this temple. This pari of the temple is not being uncovered since enough information
about it has already been gathered. Here again part of the temple remains for future ex­
peditions to uncover.

P?\W i <3^ C z X ih f

27
BEELD 25/F1CTURE 25‘.
BEELB 26/PICTURE 26

2®
BEELD 25.
Tot in hierdie stadium het ons aandag gegee aan die opgrawingsmetodes wat vandag in
Palestynse argeologie gebruik word. Vervolgens gaan ons kyk na die persone wat by ’n
opgrawingsekspedisie betrokke is en hoe die opgrawingsproses prakties uitgevoer word.
Elke ekspedisie het ’n kernpersoneel wat bestaan uit argeoloë en gekwaiifiseerde vak-
manne om die menigvuldige afdelings van die projek te behartig. Benewens argeoloë
word argitekte, tekenaars, keramiekrestoreerders, geoloë, taalkundiges en fotograwe be-
nodig. Die groepie in beeld 25 is deel van die kernpersoneel van die Lagis-ekspedisie.

P IC T U R E 2 5 .
Up to now we have been considering the excavation methods used in Palestinian arch­
aeology today. We are now going to examine the persons involved in an excavation ex­
pedition, and how excavations are done.
Each expedition has a core personnel consisting of archaeologists and qualified crafts­
men to handle the many and various sections of the project. Apart from archaeologists
such a project requires the services of architects, draughtsmen, ceramics restorers, geol­
ogists, linguists and photographers. The group in picture 25 is part of the core personnel
of the Lachish expedition.

DCCLU £ 0 .
Die fisiese opgrawing op die terrein word egter grootliks deur vrywilligers gedoen. Hulle is
nie opgeleide argeoloë nie, maar meestal studente vanoor die hele wêreld wat hou van
avontuur, maar ook belang stel.in die kultuur en geskiedenis van Israel. Hierdie vrywilli­
gers werk onder toesig van ervare argeoloë, wat as toesighouers by ’n opgrawingsarea
optree, en is onontbeerlik vir ’n opgrawingsekspedisie in Israel.

P IC T U R E 2 6 .
The physical excavation of the site is done mostly by volunteers. They are not trained
archaeologists but are usually students from all over the world, searching for adventure
but also with an interest in the culture and history of Israel. These volunteers work under
the supervision of experienced archaeologists who act as supervisors in each excavation
area. They are indispensable to an excavation expedition in Israel.

29
 BEELD 27/PICTUHE 27
BEELD 28/PICTUME 2 §

30

-
BEELD 27.
Gedurende die opgrawingseisoen, waí in Israel gewoonlik in die somermaande val, gaan
die ekspedisie tuis in ’n kamp naby die tell. In die geval van die Lagis-ekspedisie, is die
kamp goed toegerus met ’n kombuis en wasgeriewe, en kan tot 2 0 0 mense akkommo-
deer. Normaalweg kan vrywilligers nie vir die hele opgrawingseisoen, wat van Mei tot
September duur, aanbly nie. (Jit vrees vir die hitte kom sommige slegs vir ’n kort tydjie,.
maar raak dan soms so geïnteresseerd wanneer ’n waardevolle ontdekking gemaak
word, dat hulle langer aanbly of seifs ’n volgende seisoen weer kom help grawe.

PICTURE 27., S t v * -
During the excavation/season, which in Israel usually falls in the summer, the expedition
stays in a camp /near TKe teïl7 In the case of the Lachish expedition the camp is well
equipped with aTtitcheh anctablution facilities, and can accommodate up to 2 0 0 people.
Normally volunteers cannot stay for the whole excavation season, which lasts from May
to September. For fear of the heat some come for a short spell only, b " 1
interested when a valuable discovery is made that they stay longer or e<
season to help with the excavation.

BEELD 2 8 .
’n Dag op die opgrawingsterrein begin vieruur in die oggend, wanneer die hele kamp
wakker gemaak word. Hierdie tyd van die dag begin dit al lig word en is almal op hul pro-
duktiefste voordat die son op die tell te warm word. Teen twaalfuur keer die groep terug
na die kamp vir ’n welkome koue stort, ete en middagslapie.

PICTURE 28.
A day on the excavation site begins at four o’clock in the morning when the whole camp
is roused. By this time day is already breaking and everybody is at his most productive
before the heat becomes too intense on the tell. At noon the group returns to the camp
for a welcome cold shower, lunch and a siesta.

31
BEELD 29/PICTURE 29
BEELD 30/PICTURE 3 i

32 l i
BEELD 29.
Oníbyt word 8h30 op die tell genuttig, en bied ’n welkome ruskans aan almal wat nie aan
hierdie uiterste omstandighede gewoond is nie. Rondom dikmelk, joghurt, tamaties en
rooi tee word oor die nuutste verwikkelings in die opgrawingsareas gesels.

PICTURE 29.
Breakfast is enjoyed on the tell at 8h30. A welcome break for everybody not accustomed
to these extreme conditions. Over curds and whey, yoghurt, tomatoes and red tea the
latest developments in the excavation areas are discussed.

BEELD 30.
Soos reeds vroeër gesê, begin die opgrawingsproses in elke area deur die ruitplan van
5 m x 5 m vierkante op die terrein uit te meet Daama word lyne gespan om die een meter
breë balke tussen die 4 m x 4 m vierkante aan te dui. Die Lagis-ekspedisie maak gebruik
van sandsakke wat al langs die kante van die balke gepak word, sodat die balke nie be-
skadig word wanneer vrywilligers daarop beweeg om grond uit die vierkante te verwyder
nie.

PICTURE 30.
As mentioned earlier, the excavation process in each area begins with the opening of the
grid-plan of 5 m x 5 m squares. Ropes are then strung to indicate the metre-wide baulks
between the 4 m x 4 m squares. The Lachish expedition stacks sandbags along the sides
of the baulks to prevent damage when volunteers move along them to remove soil from
the snuares.

33

BEELD 3 1 /PICTURE 3 1
BEELD 32/PICTURE 3 2
34
a mm
BEELD 31«.
Die bogrond in die vierkante word met ’n pik losgemaak en in emmers opgeskep. ’n Stad
soos Lagis is meer as 2 0 0 0 jaar gelede bewoon en baie plante en gras het oor hierdie tyd-
perk daarop gegroei en verweer om ’n laag grond te vorm. Hierdie bolaag bevat gewoon-
lik nie waardevoile voorwerpe nie, en ’n pik kan gebruik word om die grond versigtiglos
te maak. Sodra die bogrond verwyder is en die jongste bewoningslaag bereik word,
m.a.w. die bewoningslaag van die laaste inwoners van die stad, mag ’n pik glad nie meer
gebruik word nie. Kleiner gereedskap word nou gebruik sodat waardevoile voorwerpe
nie beskadig word nie.
PICTURE 3 1 .
The topsoil in the squares is loosened with a pick and scooped up in buckets. A city like
Lachish was occupied more than 2 00 0 years ago and during this time a lot of plants and
grass have grown over it and decomposed to form a layer of soil. This top layer does not
usually contain valuable objects and a pick can be used to carefully loosen the soil. As
soon as the topsoil has been removed and the latest stratum (i.e. the occupation level of
the last occupants of the city) has been reached, picks can no longer be used. Smaller
implements are now used to prevent damage to valuable artifacts.
-PicU BEELD 32.
. S v j f c Die gereedskap wat gebruik word, is spesiaal ontwerp vir die toestande op ’n opgrawings-
f / erre*n* middelste klein pikkie, genoem patish in Arabies, word die meeste gebruik om
c& A /v
grond los te maak. Die reghoekige troffel heel links, word gebruik om die los grond op te
skep en in emmers te laai. Die stopmessie of spachtel dien as skraper waarmee die wande
n van die balke voortdurend vertikaal en glad gehou word. Die besempie en verfkwassie
' fy, s ^ y ^ e g s , word gebruik om voorwerpe wat te voorskyn kom, skoon te vee. Dit is belangrik,
/\ \ j ^ sodat die werker duidelik kan sien waar om te pik en hy nie die voorwerp beskadig nie.
PICTURE 3 2.
The implements used are specially designed for conditions on an excavation site. The
small pick in the middle, called a patish in Arabic, is used mostly to loosen the soil. The
right-angled trowel on the left, is used to scoop the loose soil into buckets. The putty-knife
or spachtel is used as a scraper to keep the sides of the baulks vertical and smooth at all
times. The small broom and paint-brush on the right are used to clean objects which are
uncovered. This is important to enable the worker to see clearly where to pick without da-
maging the object.
-c
cm -V £ W v i.
35
 St John Vianney Sem inary NPC
Course: Biblical Archaeology
Theology Department
Lecturer: Prof. Boshoff

Student: 201648072 £
J. David de Caires e Freitas to
i
1 ft
Topic: Tell M asa: the ima
Due Date: 13 May 2019 ^7

Declaration of non-plagiarism
a. I know that plagiarism is wrong. Plagiarism is the use o f another’s work and then
pretending as if it is my own.
b. I have used the Harvard convention for citation and referencing. Each significant reference
to and quotation in this essay from the work(s) o f other people has been acknowledged and
has been cited and referenced.
b. This essay is my own work.
c. I have not allowed, and will not allow, anyone to copy my work with the intention of
passing it of£ eir own work.
Signed: _
Date: -p u v y

1
1. Introduction
This article presents an imagined excavation at Tell Masa.

Tell Masa is located in East o f Pretoria, next to the township of Mamelodi East. The area
identified has a relatively flat top with a steep embankment on the western side and a slightly
less steep gradient leading up to the top o f the tell on the east side.

This Tell is an unexplored area which was identified through the latest techniques in infrared
satellite imagery which distinguishes different types o f soil to identify possible tell locations
(Parcak, 2012). Using this information, a site visit was done to determine the suitability o f
the area as a tell. Combining this with known geological data for the area, Tell Masa was
identified as the primary candidate for excavations.

Three areas will be excavated, W, G, and Y, which are the water well area, the gate area, and
the purported graveyard area, respectively.

2. Details on Tell Masa

The City o f Tshwane (Pretoria) has an online mapping (GIS) system provides topographical
information. This assignment used the tell looking area at GPS location 25°43'13.90"S,
28°26'43.26"E in East Mamelodi in Pretoria (City o f Tshwane, 2019) as the basis for the
fictional tell called Tell Masa. The topographical information obtained from City of
Tshwane’s online website was used to zoom into the tell to generate the topographical map
for Tell Masa.

The first step at the site was to choose a central datum point (CDP). The highest part o f the
tell was identified o f which it was at a high point o f 1530 metres above sea level. Its location
on the grid is at the bottom left corner o f grid position 1-14.

There are no known rivers nearby as o f yet, but underground water is expected based on
initial findings.

Here follow the archaeological maps for Tell Masa, namely, the topographical map, the
profile sketch o f the tell and site map showing excavation areas and excavation grids.
 T E L L MfrS/V

IS

1600
1580
1560
1540

3
 24

23

22

21

20

19

18

17

16

15

14

13

12

11

10

Figure 3 The Site Plan fo r Tell Masa.

The areas indicated G is for the Gate area, area W is for the water well and area Y for the

graveyard.
{ { ro tk i &

CW A /0

4
BEELD 33/PICTURE 3 3

&EELD 34/PICTURE 3 4

36
BE ELD 33.
Grond wat uit die vierkante kom en geen waardevolle voorwerpe of potskerwe bevat nie,
word in emmers gelaai en in kruiwaens na die stortingsgebied weggery. ’n Stortingsge-
bied moet so gekies word dat dit nie te ver van die opgrawingsarea geleë is nie en ook nie
waar later voortgesette opgrawings behoog word nie. Voordat besluit word op ’n storting­
sgebied, behoort daar vooraf opnames en proefopgrawings in die gebied gemaak te
word.

PICTURE 33.
Soil from the squares which contains no valuable artifacts or shards is collected into buck­
ets and removed to the dumping site in wheelbarrows..A dumping site has to be selected
not too far from the ecavation area but also not whereTicavatioiris are envisaged in the
future. Before a dumping site is decided on, surveys and experimental excavations should
be carried out in the area.

BEELD 34.
Wanneer die bolaag grond losgemaak en verwyder is, begin klippe soms sigbaar word.
Met die grasbesempie word al die klippe en die res van die vierkant deeglik skoon gevëé.
Die areatoesighouer inspekteer elke klip in die vierkant om te bepaal of dit nie moontlik
deel was van ’n bepaalde struktuur nie en of dit maar net los klippe is wat geen bedui-
dende verband met mekaar het nie. Hy inspekteer nie net die klippe in een vierkant nie,
maar kyk ook of daar nie ’n moontlike verband bestaan tussen die klippe in al die vier­
kante van die area nie. Daarna word elke onbeduidende los klip versigtig uit die vierkante
verwyder. Ongeveer drie tot vier persone werk saam in een vierkant en doen voortdu-
rend wat die areatoesighouer beveel.

PICTURE 34.
When the top layer of soil has been loosened and removed, stones sometimes become
visible. Using the small rush broom, all the stones and the rest of the square are thor­
oughly cleaned. Th^arëa" supervisor! inspects each stone in the square to determine
whether it might possibly have formed part of a specific structure or whether they are
simply loose stones without any particular relation to one another. He not only inspects
the stones in one square, but also determines whether there could be a relationship be­
tween the stones of all the squares in the area. Then all insignificant loose stones are care­
fully removed from the squares. About three or four people work together in a square and
punctiliously carry out the area supervisor’s orders.

37
BEELD 35/PICTURE 3 5

BEELB 36/PÏCTURE 3 6
BEELD 3 5 .
Wanneer die onbeduidende klippe verwyder is, is dit moontlik dat bepaalde strukture in
sommige van die vierkante begin vorm aanneem, soos die ry klippe op die voorgrond
toon. Van nou af mag slegs met die patish, of handpikkie, gepik word. Langs een sy van
die vierkant word ’n reghoekige strook sowat 0,5 m ai langs die balk afgebaken. Hierdie
strook word nou versigtig 1^5 cm diep losgepik. Die losgepikte grond word deeglik onder-
soek vir moontlike potskerwe of waardevoile voorwerpe. Wanneer ’n potskerf gevind
word, word dit in ’n plastiekemmer gegooi, wat voorsien is van ’n kaartjie met ’n nommer
(sien beeld 51). Nadat die grond deeglik deursoek is vir enige ander beduidende voor­
werpe, word dit in ’n ander emmer gegooi en na die stortingsgebied verwyder.

PICTURE 3 5 .
Once the insignificant stones have been removed, it is possible that specific structures
may begin to take shape in some of the squares as shown by the row of stones in the fore­
ground. From now on only the patish, or hand-pick, may be used for picking. Along one
side of the square a right-angled strip about 0,5 m wide is staked out along the baulk. This
strip is carefully picked loose to a depth of í p m . The loosened soil is thoroughly exam­
ined for possible shards or valuable artifacts. When a shard is found, it is placed in a plas­
tic bucket with a basket tag (see Picture 51). The remaining soil is dumped into another
bucket and removed to the dumping site.

BEELD 3 6 .
Sodra die grond uit hierdie strook verwyder is, word die res van die vierkant op dieselfde
basis losgepik en die grond verwyder. Voordat die proses weer herhaal word, moet die
oppervlak van die vierkant gelyk geskraap en goed gevee word om te sien of daar nie
enige beduidenis is van ’n vloer wat bereik is, of miskien ’n moddersteenmuur nie. Dit is
uiters noodsaaklik dat ’n vloer of straatvlak betyds opgemerk word en nie vernietig word
nie, want dit is waar een stratum eindig en ’n nuwe begin.

PICTURE 3 6 .
As soon as the soil has been removed from this strip, the rest of the square is picked loose
in the same way and the soil removed. Before the process can be repeated, the surface of
the square must be scraped and thoroughly swept to see whether there is any indication
that a jlo o r, or possibly a mud brick wall, has been reached. It is extremely important that
a floor or street level be spotted in time and not destroyed, as this is where one stratum
ends and a new one starts.
 o^ C k-

BEELD 3 7 .
Vloervlakke varieer afhangende van waar in die stad die opgra wings gedoen word, ’n
Straaí of binnehof was normaalweg met plat klippe geplavei sodat perde en trekdiere nie
sou gly nie. So ’n vloer is maklik om te identifiseer soos in die geval van die plaveisel voor
die Kanaanitiese tempei op tell Lagis waarmee ons vroeër reeds kennis gemaak het.
(Beeld 24)

PICTURE 3 7 .
, Floor levels vary depending on where in the city the excavation is done. A street or court­
yard was usually paved with flat stones for horses and draught animals not to slip. Such a
floor is easily identifiable like this paved area in front of the Canaanite temple on Tell Lach-
ish which we encountered earlier. (Picture 24).

4 ° fi n LM - * e H a- n
u £ iie ~ s f - U .

u 5
l o ^ c .

BEELD 37/P1CTURE 3 7
B EELD 38/PICTURE 3 8
BEELD 3®.
Vloere van geboue is gewoonlik nie geplavei nie, maar met ’n dik laag pleister bedek.
Sulke vloere is moeiliker om te onderskei en ’n geoefende oog is nodig om dit te identifi­
seer. In die Kanaanitiese tempei op tell Lagis, wat uit sowat 1 5 0 0 v. C dateer, is ’n stel
trappe wat goed bewaar gebly het. Hierdie trappe is ’n handige hulpmiddel om die vloer
van die tempei akkuraat te bepaal, omdat die ondierste trap uiteraard op vloervlak was.
Verder is baie voorwerpe wat tydens die vernietiging onder die puin vasgevang is op die
tempei se vloer gevind. Wanneer voorwerpe op ’n horisontale vlak gevind word, kan dit
moontlik ’n indikasie wees van ’n vloer daaronder.

PICTURE 3®.
Usually the floors of buildings were not paved but were covered with a thick layer of plas­
ter. They are not easily distinguished and an experienced eye is needed to identify them.
In the Canaanite temple of Tell Lachish, which dates from about 1 5 0 0 B.C., there is a
well preserved staircase. These steps are a useful aid for accurately placing the floor,of the
temple, as the lowest step must necessarily have been at floor level. Many objects were
found on the temple floor which had been trapped there during destruction. When ob­
jects are found on a horizontal level, they could be indicative of a floor beneath.

h k vie orjy*<\\4.
 BEELD 39/PICTURE 3 9

BEELD 40/PICTURE 40>

i
tv

BEELD 39.
Dit is makliker om ’n vloer te identifiseer wanneer ’n gebou deur ’n brand verwoes was.
Soos ons reeds gesien het, was die gebruik om geboue se dakke van balke en strooi te
maak. Wanneer ’n vyand ’n stad ingeneem het, is die stad soms verbrand om alle spore
van die vorige inwoners nit te wis. Die verbrande strooi en houtbalke het eerste meege-
gee en op die vloer beland. Daarna het die moddersteenmure daarop omgeval, of dit is
deur die veroweraars omgestamp. Hout wat in houtskool verander het, bly vir ’n lang tyd-
perk behoue sonder om te verweer. Wanneer ’n gebou wat deur ’n brand vernietig is
I
vandag opgegrawe word, kan die vloervlak waarop die houtskool van die afgebrande dak
i le dus redelik maklik geidentifiseer word.

PICTIME 39.
It is easier to identify the floor of a building which was destroyed by fire. We know by now
the custom was to construct the roofs of buildings from beams and straw. When an
enemy force conquered a city, the city was sometimes burned down to erase all traces of
the previous occupants. T he charred straw and wooden beams wgjce-thgjirst to collapse
on to the floor. Next the mud brick walls toppled or were knocked down by the con-
qtrerdfs7"Wood, transformed into charcoal, is preserved without decomposing for long
periods. When a building which was destroyed by fire is excavated today, the floor level
on which the charcoal from the burnt-out roof lies can therefore be identified relatively
easily.

B E E L D 40.
Namate die vierkante dieper raak, moet die wande gedurig met ’n spachtel loodreg en
glad gemaak word. Stukkies klip en potskerwe wat in die wande vassteek, moet daar
f gelaat word, omdat die tekenaar voortdurend skaaltekeninge van die balke maak waarop
alle voorwerpe, die grondtekstuur, grondkleur en vloervlakke in die balkwande aangedui
word.

PICTURE 40.
As the squares get deeper a spachtel is used continually to keep the sides vertical and
smooth. Pieces of stone and shards lodged in the sides must be left because the draughts­
man continually makes scale drawings of the baulks indicating all objects, soil texture and
colour and floor levels in the baulk sides.

\ \ V»
Y W $£ —W V
^ jo t *

■
BEELD 4 1 /PICTURE 41
BEELD 42/PICTURE 42
BEELD 41.
Wanneer ’n stad deur vuur vernietig was, help dit ’n argeoloog baie om daardie bepaalde
stratum ook elders op die tell op te spoor. Hy hoef bloot die swart houtskoolstreep, wat
duidelik in die balke sigbaar is, te volg. Op hierdie foto van die bewoningslae van die an-
tieke stad Jerigo toon die swart houtskoolstrepe dat die stad verskeie kere deur vuur ver-
nietig was.

PICTURE 4 1 .
When a city has been destroyed by fire it helps an archaeologist greatly to find that same
stratum elsewhere on the tell. He merely needs to follow the black charcoal line which is
clearly visible in the baulks. In this photograph of the occupation layers of the ancient city
of Jericho, the black charcoal lines show that the city was destroyed by fire serveral times.

BEELD 42.
In sommige gevalle moet baie diep gegrawe word voordat ’n beduidende bewoningslaag
gevind word. In area R op tell Lagis, is byna 7 meter diep deur opvullingsmateriaal ge­
grawe. In ’n stadium in die geskiedenis van die stad is hierdie opvullingsmateriaal teenaan
die binnekant van die stadsmuur opgestapel, blykbaar om die stadsmuur te versterk. Ar-
geoloë beweer dat dit omstreeks die jaar 701 v. C was toe die Assiriërs gedreig het om
Lagis op daardie plek in die stadsmuur binne te val. Die Judeërs het toe hierdie plan
beraam sodat die Assiriërs nie deur die mure kon breek nie. Dit was blykbaar nie sukses-
vol nie, aangesien die stad tog ingeneem is en honderde Judeërs in ballingskap na Assirië
weggevoer is.

PICTURE 42.
In some cases it is necessary to dig very deep before a significant occupation layer is
found. In area R of Tell Lachish they had to dig nearly 7 metres through fill material. At
one stage in the history of the city this fill material had been stacked against the inside of
the city wall, apparently as a reinforcement. Archaeologists maintain that this occurred in
about 701 B.C. when the Assyrians threatened to invade Lachish at that point. The Ju ­
daeans invented this plan to prevent the Assyrians from breaking through the walls. Ap~
parently the scheme was not successful as the city was eventually invaded and hundreds
of Judaeans were carried off into exile to Assyria.

45
B E E L P 43/PICTUM E 4 3

BEELD 44/PSCTUHE 4 4

46
BEELD 43-44.
Tot dusver is gekonsentreer op die tegnieke en gereedskap wat gebruik word om die stra-
tigrafie, of te wel die opeenvolgende bewoningslae van ’n tell te identifiseer. In hierdie be-
woningslae kom egter gebreekte of heel voorwerpe voor wat van kardinale belang is vir
die datering van die betrokke bewoningslaag waarin dit gevind is. Die voorwerpe in beeld
43 is potskerwe gevind op die vloer van ’n indrukwekkende tempel op tell Lagis, waarvan
die grondplan in beeld 4 4 verskyn. Vanweë hulle vorm en vervaardigingstegnieke kon
hulle as komende uit ’n bepaalde tydvak geklassifiseer word en dus sodoende meewerk
om die tempel in stratum VI te plaas, wat die Laat Bronstydperk-bewoning op die tell ver-
teenwoordig.
Daar is heelwat faktore wat bepaal of baie en waardevolle artikels in ’n stratum gevind
sal word of nie. Mens is geneig om te dink dat ’n tempel of koninklike paleis wat blootgelê
word indrukwekkender artikels sal oplewer as byvoorbeeld ’n gewone woonhuis of per-
destal. Die omstandighede wat gelei het tot die vernietiging van ’n stad was egter bepa-
lend vir die artikels wat behoue gebly het. Gestel byvoorbeeld dat die inwoners bewus
was van n dreigende aanslag, dan sou hulle heel waarskynlik betyds gevlug het en hulle
besittings saamgeneem het. In so ’n geval sal weinig waardevolle voorwerpe in die puin
gevind word. Daarenteen sou ’n onverwagte aanval op die stad, die meeste waardevolle
artikels in die geboue se puin behoue laat bly het. Verder kon die oorwinnaars, rowers of
nuwe bewoners die puin deursoek het, en skatte verwyder het. Niemand kan dus vooraf
voorspel hoeveel vondse in ’n area gemaak gaan word nie. Hierin le die onvoorspelbare
element vir die argeoloog, maar terselfdertyd ook die misterie.

PICTURE 43-44.
So far we have concentrated on the techniques and implements used to identify the strati­
graphy, i.e. the successive occupation layers of a tell. These strata contain broken or intact
artifacts which are extremely important for dating the stratum in which they were found.
The articles in Picture 43 are potshards found on the floor of an impressive temple on Tell
Lachish. The floorplan is shown in Picture 44. On the basis of shape and manufacturing
techniques they could be classified as belonging to a specific period, thus helping the
archaeologist to place the temple in stratum VI — that is the Late-Bronze Age occupation
of the tell.
The factors determining the quantity or volume of the finds in a stratum are many and
various. A temple or royal palace when exposed could well yield more impressive finds
than an ordinary dwelling or stables, although this is not necessarily so in all the cases.
The circumstances which led to the destruction of a city would have determined which
articles were preserved. Should the occupants, for instance, have been aware that an
attack was imminent, they would probably have fled in time with their possessions. In
such a case few valuable artifacts will be found. On the other hand an unexpected attack
would have meant that most of the valuable artifacts would be preserved in the rubble of
the buildings. Furthermore the conquerors, looters or new occupants could have
searched the rubble for treasures and removed them. Therefore, when a certain area is
chosen for excavations, there is no way of telling what articles and structures will come to
light. This is the element of unpredictability — even mystery — in archaeological work.
47
 9

B EELD 46/PICTU RE 4 6

48
BEELD 45
In die puin van die Laat Bronstydperk-tempei op tell Lagis is ’n paar brokkies van. die
pleisterlaag waarmee die tempel versier was gevind. Die kleurrykheid van hierdie klein
stukkie is voldoende om ’n idee te vorm van hoe indrukwekkend die binnekant daar
moes uitgesien het. Benewens hierdie stukkie getuienis en enkele meer, het nie veel van
die inhoud van hierdie tempel behoue gebly nie aangesien bewyse gevind is dat dit deur
vuur verwoes is en boonop nog later deur rowers oopgegrawe is op soek na moontlike
skatte wat in die puin vasgevang is.

PICTURE 45
The rubble of the Late-Bronze Age temple on Tell Lachish yielded a few fragments of the
plaster decoration from the temple. The vivid colours of this small fragment is sufficient to
give one some idea of how impressive the interior must have been.
Besides this portion of evidence and a few others, none of the valuable articles of this
temple were preserved. Excavations revealed that it was destroyed by fire and later on
looted by robbers.

BEELD 46»
Opgrawingsprojekte kan oor talle jare strek. In so ’n geval is ’n ekspedisie nie ononder-
broke by die opgrawingsterrein werksaam nie. Daar is ’n tussenpose van ’n jaar, of seifs
langer tussen aktiwiteite by ’n terrein. Gedurende hierdie fases is die terrein blootgestel.
aan natuurelemente soos reën en wind, wat die wande van die balke, wat so sorgvuldig
glad en vertikaal gemaak is, verweer. Soms kan dit egter bydra om die strata van die tell
duideliker bloot te le, sodat seifs die ongeoefende oog dit kan waarneem. In die boonste
helfte van hierdie balk kan die modderstene van ’n gebou wat inmekaargeval het, duide-
lik onderskei word. Daaronder volg ’n ouer bewoningslaag wat as gevolg van die kleur en
tekstuur van die grond onderskei kan word. Onder hierdie laag is seifs nog ’n ouer stra­
tum duidelik waarin ’r^paar groot klippe voorkom. Onderkant die gespande lyn is die
glad afgewerkte balk wat in die jongste opgrawingseisoen blootgelê is.

PICTURE 46.
Excavation projects can extend over many years. In such cases the expedition is not con­
tinuously present at the excavation site. There are intervals of a year or even longer b e­
tween operations at a site. During these phases the site is exposed to the elements such as
rain and wind that erode the sides of the baulks which were so carefully rendered smooth
and vertical. These elements sometimes help to expose the strata of the tell more clearly,
so that even an untrained eye can observe them. In the upper half of this baulk the mud
bricks of a collapsed building are clearly discernible. Below this there is an earlier stratum,
distinguishable by the colour and texture of the soil. Below this, one can discern an even
earlier stratum in which a few large stones occur. Below the strung line is the smoothly
dressed baulk which was exposed during the latest excavation season.

49
50
BEELD 47.
In ’n stoorkamer, noord van die stadspoort van Lagis, is in stratum III op hierdie versame-
ling bergingskruike afgekom waarvan ’n paar die stempel van die koning op hulle hand-
vatsels gehad het. (Sien die skets hieronder van een van die koninklike bergingskruike
met die seëlafdruk van die koning wat op die handvatsel verskyn, langsaan vergroot.)
Hierin was wyn, water en proviand vir die poortwagters geberg. Wanneer sulke erdeware
in die puin te voorskyn kom, mag dit glad nie versteur word nie. Die grond moet eers ver-
sigtig rondom die erdeware losgemaak en verwyder word totdat al die skerwe blootgelê
is. Die mate waarin die erdepotte vernietig is, d.w.s. of die skerwe verspreid oor die vloer
lê of net inmekaar gedruk is, dra by tot die verstaan van die omstandighede waardeur die
betrokke bewoningsfase beëindig is.

PICTURE 47.
These storage jars were found in a storeroom in stratum III, north of the city gate of Lach-
ish. Som e of these jars have the royal seal imprinted on their handles. (See the sketch
below showing one of the royal storage jars together with an enlargement of the royal seal im­
printed on the handle.) These jars were used to store wine, water and provisions for the
gatekeepers. When pottery are found in the rubble, they may not be disturbed. First the
soil around the pottery have to be carefully loosened and removed until all the shards
have been exposed. The measure of damage — that is whether the shards are scattered
across the floor or have merely been crushed — helps us to understand the circumstances
in which that occupancy phase terminated. S e e c/xi jDé&

51
BEELD 48/PICTUME 48
BEELD 49/PICTUBE 4 9

Ê k - ^ V 'V - .■(+ ^L>,’ > iSíte^ •

y f ' ; ■ •; W\\

52
BEELO 48.
Wanneer die skerwe deeglik met ’n kwassie skoongevee is en die vorm van die erdepotte
sigbaar is, word verskeie foto’s uit verskillende hoeke van die skerwe geneem. As die
skerwe eers verwyder is, is die foto’s ’n handige hulpmiddel om die erdeware weer te res-
toreer, want die foto’s toon die oorspronklike posisie waarin die skerwe gevind is. ’n Kera-
miekkenner sal nou reeds, deur slegs te let op die vorm van die erdeware, ’n mening kan
lig oor die tydperk waaruit die erdeware dateer.

PICTURE 48.
When the shards have been brushed clean and the shapes of the earthenware jars are vis­
ible, they are photographed from different angles. Once the shards have been removed,
the photographs are a useful aid for restoring the pottery as they show the original pos­
ition in which the shards were found. At this stage a ceramic expert will already be able to
give an opinion of the period from which the pottery dates, metely by examining their
shape.

BEELD 49.
Ander voorwerpe moet ook eers skoongevee en gefotografeer word voordat dit verwyder
mag word, soos hierdie pylpunt waarvan die agterste houtgedeelte lank reeds verweer
het. Dit is gevind naby die plek in die stadsmuur waar die Assiriërs die stad binnegeval
het. Hierdie pylpunt, soos verskeie ander wat in die omgewing gevind is, is stille getuienis
van die hewige geveg wat in die jaar 701 vC hier moes plaasgevind het.

PICTURE 49.
Other objects must also first be brushed clean and photographed before they are re­
moved, like this arrow head, the wooden shaft of which has long since decomposed. It
was found near the place in the city wall where the Assyrians invaded the city. This arrow
head, like many others found in this area, bears silent witness of the battle which must
have raged here in 701 B.C.

53
 BEELD 50.
Wanneer foto’s van skoongemaakte potskerwe geneem word, plaas die fotograaf ’n
maatstok en plaatjie saam in die íoto. Die maatstok help om die grootte van die skerwe
naastenby te bepaal en op die plaatjie verskyn die dag en maand waarop, en vierkant-
nommer waarin die foto geneem is.

PICTURE 5 0 . ^ 4 t u « l A . T ^ i i
When taking photographs of cleaned shards, the photographer includes a gauge and a
signbord in the photograph. The gauge helps to determine the approximate size of the
shards and on the signbord is indicated the day and the month when the photograph was
taken, as well as the number of the square.

L ast CW ix m

— C
.^
pO
it- If^V- <At rrft

BEELD 50/PICTURE 5 0 *
BEELD 51/PICTURE 5 1
BEELD 51.
Voordat belangrike strukture en voorwerpe verwyder mag word, moet die tekenaar ook
eers ’n skaaltekening van die betrokke vierkant maak waarop al die klippe, modderstene
en ander voorwerpe aangedui word. Hierdie skaaltekeninge, foto’s en ander optekeninge
wat tydens opgrawing op die terrein gemaak word, is uiters belangrik vir die finale verslae
aan die einde van die opgrawingseisoen.

PICTURE 5 1 .
Before important structures and artifacts are removed, the draughtsman must first make a
scale drawing of the relevant square indicating all the stones, mud bricks and other ob­
jects. These scale drawings, photographs and recordings made on site during excavation
are extremely important for the final reports compiled at the end of the excavation

■v
season.

- S ‘t5 |íw £<svílV ■ th e * -■

— c m »U Jt>

54 55

fggggggtKKÊÊÊÊÊÊÊÊKUÊammmÊmmmm
 BEELD 52/PICTURE 5 2
56
 BEELD 52:
Nadat al die nodige foto’s geneem en optekeninge gemaak is, kan die skerwe versigtig in
emmers gepak word. Die toesighouers in die areas dui op ’n kaartjie wat aan die emmer
vasgemaak word, die area en vierkant aan waaruit die potskerwe kom. Verder word 00 k
die datum waarop die skerwe gevind. is en die nommer van die emmer aangedui. (Sien
die skets van ’n tipiese kaartjie hieronder.) S o word emmers met potskerwe wat uit ver-
skillende vierkante en areas kom geïdentifiseer. Nadat ’n keramiekrestoreerder die erde-
pot herstel het, is dit 00 k nodig vir die argeoloë om te weet waar op die tell dit vandaan

PICTURE 52.
When all the necessary photographs have been taken and recordings have been made,
the shards are carefully placed into buckets. On the basket tag which is tied to the bucket,
the area supervisors indicate the area and square in which the shards were found. It also
reflects the date on which the shards were found and the number of the bucket. (See
sketch of a typical basket tag below.) In this way buckets”with shards from different
squares and areas can be distinguished from each other. After the ceramic restorer has re­
stored the jar, it is further important for the archaeologists to know where on the tell the
shards were found.

S ' © \
Te\\: iM is h -■ la j v _

?July
K.f.K*
Loc Zou

Bask.^j^S t\juc aounW "

u' ‘i\ W QWY\

----- _ n _ ,
Adt iAi m
ia

57
 BEELD 53.
Terug by die kamp word eike potskerf deegiik met ’n borseltjie geskrop om te kyk of dit
nie dalk ’n inskripsie of versiering bevat nie.
Dit is moeilik om die motiewe op ’n potskerf te identifiseer terwyl dit nog vuil en vol
grond is. Wanneer dit egter skoongeskrop is, kom die interessantste motiewe soms te
voorskyn, soos die swart kartelmotief op hierdie potskerf. Die Filistyne het rooi en swart
kleure gebruik om hulle erdepotte met kenmerkende motiewe te dekoreer. (Sien houer
hieronder.) Dit is vir die argeoloog vandag ’n handige hulpmiddel om skerwe te eien en te
dateer. Hierdie swart kartelpatroon word alombekend op Filistynse erdeware aangetref.
Hou ons in gedagte dat hierdie potskerf van Lagis afkomstig is en dat Lagis naby Filistea
geleë was waar die Filistyne gewoon het, is dit duidelik dat die Judeërs en die Filistyne in
die tydperk waaruit hierdie skerf dateer, onderlinge kontak moes gehad het.

/ \ Jê w e ^ 'PICTURE S3.
Back at the camp each shard is thoroughly scrubbed with a small brush to see whether it
C Ít& A ^ ® does not bear an inscription or decoration.
It is difficult to identify motifs on a shard when it is dirty and covered with soil. When it has
been scrubbed however, the most fascinating motifs sometimes appear, like the black
zigzag pattern on this shard. The Philistines decorated their earthenware jars with charac­
teristic motifs in black and red. (See bowl below.) This is a useful aid to the modern ar­
chaeologist for identifying and dating shards. This black zigzag pattern is commonly found
on Philistine pottery. If we keep in mind that the shard comes from Lachish which is close
to Philistia where the Philistines lived, it follows that the Judaeans and the Philistines must
have had contact in the period from which this shard dates.

ft*» *' f

So\

C c Jfc w C
jA jc r t ’

o r< V ^ . ■

59
BEELD 54/PICTURE 5 4 \j J V \ W rMuU_ <&/"

BEELD 55/PICTURE 5 5

60
BEELD 54.
Wanneer die potskerwe gewas word, moet ook deeglik gekyk word of dit nie ’n inskripsie
bevat wat in die klei gemaak was terwyl dit nog nat was nie. Die inskripsie op die potskerf
in beeld 5 4 bevat die naam van ’n persoon. Vooraan die naam is daar ook ’n voorvoegsel
wat besit aandui en wat vertaai kan word as “behorende t o t . . . (wat ook al die naam
mag wees)” . Die eienaar van die erdepot waarvan hierdie potskerf afkomstig is, wou dus
onuitwisbaar verewig dat hierdie erdepot aan horn behoort het. Ironies genoeg kon geen
ander skerwe van die houer of vaas waarvan dit afkomstig is, gevind word nie. Dit is ook
merkwaardig dat die voile naam van die persoon op die enkele skerf bewaar gebly het.

PICTURE 5 4 .
Once the shards have been washed, one has to check very carefully whether it does not
perhaps bear some inscription made while the clay was still wet. The inscription on the
shard in Picture 5 4 is the name of a person, with a prefix indicating the possessive case —
that is, “belonging to . . . (whatever the name may be)” . The owner of the original
wanted to record indelibly for all generations his ownership of the pot. Ironically, no
further shards of the original vessel or vase could be found. It is remarkable that the one
shard that was preserved bears the full name of the owner.

BEELD 5 5 .
Die skoon geskropte potskerwe word nou in genommerde sorteringshouers geplaas
waarna dit sorgvuldig een vir een bestudeer en dateer word. Hierdie datering is belangrik,
omdat dit saamhang met die datering van die stratum waarin die skerwe gevind is. Pot­
skerwe wat in ’n digte konsentrasie naby mekaar gevind word, word in aparte houers ge­
plaas sodat ’n keramiekrestoreerder later die erdeware kan restoreer.

PICTURE 5 5 .
The scrubbed shards are now placed in numbered sorting containers, after which they are
carefully studied and dated. This dating is important as it is linked to the dating of the stra­
tum in which the shards were found. Shards found close together in a dense concen­
tration are placed in separate containers for subsequent restoration by a ceramics re­
storer. ----------- ---------------------------

61
BEELD 56.
Skerwe wat moontlik deel kon uitmaak van ’n erdepot, word op lang sorteertafels uitge-
pak. Soos met ’n legkaart, word gemeet en gepas om die skerwe te vind wat bymekaar
hoort ’n Spesiale gom word gebruik om die los skerwe aan mekaar vas te gom.
Die dateringswaarde van erdeware lê veral daarin dat dit so maklik kon breek en weer
vervang moes word. Niemand het moeite gedoen om dit weer te herstel nie, want dit was
maklik om ’n nuwe te maak of by die pottebakker te koop. Omdat erdepotte so ’n kardi-
nale rol in ’n huishouding vervul het, was nuwe potte altyd in aanvraag. Dit het veroor-
saak dat die vorms en vervaardigingstegnieke van erdeware periodiek aangepas moes
word. Hierdie verandering in die voorkoms en tekstuur van die erdepot is deur die eeue
in die veelvuldige skerwe wat in elke stratum vasgevang is, opgesluit. ’n Kenner vanpot-
skerwe kan vandag slegs op grond van die eienskappe van die potskerf ’n redelike akku-
rate datering maak van die plek waar dit gevind is.
Erdeware word gerestoreer nie alleen om die oorspronklike vorm en datering van die
erdepot te bepaal nie. Wanneer die vorm van die pot bekend is, kan verder bepaal word
wie die vervaardigers was en omtrent waar dit gemaak is. Uit die finale vorm kan ook af-
gelei word waarvoor dit gebruik was. Indien ’n pot wat vir ’n spesifieke doel gebruik was
in ’n vertrek of gebou gevind word, kan die identiteit van so ’n vertrek of gebou weer
daaruit afgelei word.

PICTURE 56.
Shards which could be part of an earthenware jar are placed on long sorting tables. As
when doing a jigsaw puzzle, they are measured and fitted to find which shards fit together.
A special glue is used to glue the pieces together.
From a dating point of view, the value of pottery lies in its fragility and replaceability.
Nobody ever bothered to repair a broken pot, for it was simpler to make a new one or
TJuylFIrom a potter, because earthenware jars were so important a part of a household
there was always a demand. As a result the shapes and manufacturing techniques were
adapted from time to time. Such changes in the appearance and texture of pots through
•the ages are reflected in the shards buried in each stratum. A ceramic expert is able to give
a reasonable accurate dating of the area in which a shard is found, simply on the basis of
its characteristic features.
Pottery are restored not only to determine the shape and date of the original earthern-
ware jar. Once the shape of the jar is known, it is possible to determin^ w h o ^ ie manufac­
turers were and (A/hefeltwas moulded7From the final shape one can also deduce what it
was used for. If a jar used for a specific purpose is found in a room or building, the identity
of such a room or ^building may be inferred.

63
 BEELD 57/PICTURE 5 7 aA o^W

'í - 'o w '

64
BEELD 57o
Nadaí al die beskikbare potskerwe gebruik is om die erdepot te restoreer, ontbreek ’n
aantal skerwe gewoonlik. Dit is glad nie ’n skade nie. Die belangrikste dele van ’n erdepot
wat benodig word om dit te restoreer, is die rand van die opening, ’n handvatsel, die
voetstuk en ’n skerf of twee om die ronding van die erdepot te bepaal. Waar daar pot­
skerwe ontbreek, kan dit met kunsklei opgevul word om die erdepot netjies af te rond.
Sketse wat van erdepotte gemaak word beklemtoon hierdie belangrikste dele van die
kruik of vaas deur op een helfte daarvan die motiewe of versiering, indien enige, aan te
bring en die ander helfte gee ’n dwarssnit daarvan om die dikte van die wand en vorm
aan te dui. (Sien skets hieronder.)

PICTURE 57.
When all the available shards have been used to restore the pottery jar, a number of
shards are usually missing. This is no loss. The most important parts required to restore a
jar are the rim of the opening, a handle, the base and one or two shards to determine the
curve of tTie jar. Where Shards are missing, tfTS'gaps can be filled with synthetic clay to
finish the jar neatly.
Sketches of earthenware emphasize these important parts of the pot or jar. On the one
half the motives or decorations are shown and the other half is a cross section depicting
the thickness of the sides and its shape. (See sketch on this page.)

65

4
 C u te s y ' S cwtA\í liA í

\^ .y s ^

v lc c U ^
66

k y tv ^ ^ W fl
 BEELD 58.
Die individuele skerwe van hierdie finaal gerestoreerde erdepot kan duidelik onderskei
word. Waar daar enkele skerwe ontbreek het, is dit opgevul. Dié dele vertoon ligter as die
res. Let op die geronde boom en die klein bek van die kruik. Dit is ’n kruik waarin vloei-
stof vervoer en geberg was. Die geronde boom het voorkom dat water of wyn spat. Die
klein bek het weer die uitgooi van die vloeistof vergemaklik. Hierdie kruik was deel van
die potskerwe wat in die stoorkamer noord van die stadspoort van Lagis gevind is. (Ver-
gelyk die versameling van potskerwe sigbaar in beeld 47.) Dit het ’n inhoudsmaat van
ongeveer 50 liter.
’n Sekere wynproduserende stad in antieke Israel het die naam van die stad op die
kruike waarin hulle wyn versprei is, aangebring. Daardeur het die stad vir homself bekend-
heid as wynproduserende sentrum verwerf. Dit het verder ook die eienaars in staat gestel
om hulle kruike maklik te kon identifiseer. Hierdie identifikasie is gewoonlik met ’n seel op
die handvatsel van die kruik aangebring terwyl die klei nog nat was en voordat die pot
gebak is. Let op die vlerkvormige seël op die handvatsel van die koninklike bergings kruik
in Beeld 58 en vergelyk dit met die seel op bladsy 51.

PICTURE 5 8 .
The individual shards of this completely restored pottery jar can be clearly distinguished.
■^ J i A ^ Where a few shards were missing, the gaps have been filled. These parts are lighter in
colour than the rest. Note the rounded bottom and the small opening of the jar, which
was used to transport and store fluids. The rounded bottom prevented water and wine
from splashing, while the smalljopening facilitated the pouring of the liquid. This jar was
among the shards found in the storeroom to the north of the city gate of Lachish. (See the
collection of shards in Picture 47.) Its capacity was about 5 0 litres.
Wine producers of a particular city in ancient Israel reproduced the name of their city
on the wine jars in which their wine was distributed. In this way they spread the renown of
their city as a wine producing centre. The owners of such jars were moreover able to iden­
tify them easily. This identification name was usually a seal impression made on the
handle of the jar while the clay was still soft, before it was fired. Note the wing shape seal
impression on the hand of storage jar in Picture 58. Compare it with the seal on page 51.

Cbt

Ó 1 ^x

^ ^ Gc^iVdi^ MU>£/ k jy A - Apl L ^ lf

67
Di\^j Sts.'ie do Chf^jT Á r
 BEELD 59/PICTURE 59

^ u w f\£wj t'CW ií\V,

” <y| L u^m sV

-~ ^ V v j^ o Scct/vOk \^--.
6®
BEELB 5 9 .
Na afloop van die opgrawingsaktiwiteite op die terrein, lê die grootste deel van die argeo-
loog se taak nog voor. A1 die nuwe inligting wat ingewin is, die terreinverslae, foto’s,
skaaltekeninge, erdewerk en voorwerpe moet geïntegreer word. Die resultate moet ook
gepubliseer word sodat akademici en ander belangstellendes oor die heie wêreld insae
kan kry in die vordering op die terrein. Behalwe die voorlopige opgrawingsverslae wat die
ekspedisieieier van tyd tot tyd publiseer, word populêre artikels ook in argeologiese tyd-
skrifte gepubliseer.
In die voorafgaande aantal beelde en verduidelikende teks, het u so ’n kykie gekry van
wat die interessante veld van argeologie in die Bybellande behels. Daar is nog ’n magdom
aspekte waaroor interessante boeke geskryf kan word. Vir die doeleindes van hierdie
publikasie sal ek egter hiermee volstaan.

PICTURE 5 9 .
Once the excavation activities on the site have been completed, the major part of the
archaeologist’s task still lies ahead. All the new information gathered, the site reports,
photographs, pottery and artifacts have to be integrated. The results are published to
inform academics and other interested parties all over the world of the progress made on
the site. Apart from the preliminary excavation reports which the expedition director pub­
lishes periodically, popular articles are also published in archaeological magazines.
The foregoing pictures and explanatory text have given you a glimpse into the fascinat­
ing field of archaeology in the biblical countries. There are a multitude of other features
about which interesting books could be written, but for the purposes of this publication
the foregoing will suffice.

OA tv site.
-a^kr tV %lA.^sjy (a tru sJf\

69