PRIKLJUČCI NA RAČUNARA
Računr je elektronički uređaj koji prima, obrađuje,
pohranjuje i daje informacije.
Tipičan računar se sastoji od dva dijela, hardver i
softver
Hardver je svaki elektronički ili
mehanički dio računarskog sistema koji
možete vidjeti ili dodirnuti
Softver je skup instrukcija, pod nazivom program,
koji upravlja radom računara
Postoje tri osnovna hardverska dijela:
1.CPU
je jezgra računara, mikroprocesorski čip koji obrađuje
podatke i koordinira rad svih ostalih jedinica.
2.Glavna memorija sadrži instrukcije i podatke koji
se obrađuju od strane CPU-a. Ona ima dva glavne
dijela: RAM memorija sa direktnim pristupom i
ROM memorije samo za čitanje
3. Periferni uređaji su fizičke jedinice priključene
na računar.
Oni obuhvataju:
Ulazne uređaje, kojima unosite podatke i naredbe
(npr. tastatura i miš).
Izlazni uređaji, koji vam
omogućavaju izvuci rezultati (npr. monitor ištampač).
Memorijski uređaji, se koriste za trajno spremanje
podataka (npr.tvrdi disk i DVD - RW upravljači).
Disk Pogoni se koriste za čitanje i pisanje
podataka na diskovima.
Na poleđini računara su portovi u koje možete
priključiti vanjske uređaje (npr. skener, modem i sl.).
Oni omogućuju komunikaciju između
računara i uređaja.
Vrste kompjuterskih sistema
Od mejnfrejmova do prenosnih kompjutera
Mejnfrejm je najmoćnija vrsta kompjutera. On može da
obrađuje i skladišti veliku količinu podataka. On podržava više
korisnika u isto vrijeme i može da podrži više istovremenih
procesa nego PC. Centralni sistem je veliki server konektovan
sa stotinama terminala širom mreže. Mejnfrejmovi se koriste u
svrhu velikih obračunavanja u bankama, velikim kompanijama
i univerzitetima.
Stoni (desktop) PC ima svoju procesorsku jedinicu (ili CPU),
monitor i tastaturu. Koristi se kao lični kompjuter kući ili kao
radna stanica za grupni rad. Tipični primjeri su IBM PC i Apple
Macintosh. Dizajniran je da se postavi na radni sto. Neki
modeli imaju vertikalno kućište koje se naziva kula (tower).
Laptop (koji se takođe naziva notbuk PC) je lagani kompjuter
koji lako možete prenositi. On može da radi brzo kao i stoni
PC, sa sličnim procesorima, kapacitetom memorije, i disk
uređajima, ali je prenosan i ima manji ekran. Moderni laptopivi
imaju TFT (Thin Film Transistor-tanki sloj tranzistora) ekran
koji daje veoma oštre slike.
Umjesto miša, oni imaju podlogu za dodir (touchpad) ugrađenu
u tastaturu – osjetljivu podlogu koju možete dodirivati da
pomerate pokazivač na ekranu.
Oni nude mnogo opcija konektivnosti: USB (Universal Serial
Bus-univerzalna serijska magistrala) portove za konektovanje
perifernih uređaja, slotove za memorijske kartice, itd.
Oni dolaze sa pakovanjima baterija, koji vam omogućavaju da
koristite kompjuter kada nema dostupnih električnih
priključaka.
Pločasti (tablet) PC izgleda kao knjiga, sa LCD ekranom na
kom možete pisati koristeći specijalnu digitalnu olovku.
Možete savijati i rotirati ekran za 180 stepeni. Vaš rukopis se
može prepoznati i konvertovati u tekst koji možete sređivati.
Takođe možete kucati na odvojenoj tastaturi ili koristiti
prepoznavanje glasa. Prenosan je i svestran.
Lični digitalni asistent (personal digital assistant) ili PDA je
mali kompjuter koji se može držati u jednoj ruci. Izraz PDA se
odnosi na široku paletu ručnih uređaja, palmtopova i džepnih
PC-jeva.
Za unos, kucate na maloj tastaturi ili koristite stylus olovku –
specijalnu olovku koja se koristi sa ekranom na dodir za izbor
stavki, crtanje slika, itd. Neki modeli sadrže prepoznavanje
rukopisa, što omogućava da PDA prepoznaje znakove napisane
rukom. Neki PDA uređaji prepoznaju govor koristeći softver za
prepoznavanje govora.
Oni se mogu koristiti kao mobilni telefoni ili lični organizeri za
skladištenje zabilješki, podsjetnika i adresa. Takođe vam
omogućavaju pristup Internetu preko bežične tehnologije, bez
kablova.
Prenosni kompjuter radi na baterije i nosi se tijelu korisnika,
npr, na kaišu, rancu ili sakou (prsluku); dizajniran je za mobilne
ili operacije bez upotrebe ruku (hands-free). Neki uređaji su
opremljeni bežičnim modemom, malom tastaturom i ekranom;
drugi se aktiviraju glasom i mogu pristupiti emailu ili govornoj
pošti.
Ulazni uređaji: kucaj, klikni i pričaj!
Interakcija sa svojim kompjuterom
 Tastatura

Standardna PC tastatura ima razne grupe tipki.

- Alfanumeričke tipke – one predstavljaju slova i

brojeve, raspoređene kao na pisaćoj mašini.
- Numerička tastatura se nalazi na desnoj strani
glavne tastature i sadrži numeričke tipke i tipke za
editovanje; Num Lock tipka se koristi za
prebacivanje sa numeričkih na funkcije editovanja.
- Funkcijske tipke se nalaze na vrhu tastature i mogu
se programirati da rade specijalne poslove.
- Kursurske tipke uključuju 'tipke sa strelicama' koje
pomeraju tačku unosa, i tipke kao što su Home,
End, Page Up, i Page Down, koje vam
omogućavaju pomeranje po dokumentima.
- Određene tipke se koriste za izdavanje komandi ili
kreiranje alternativnih karaktera. Na primer: Ctrl
menja funkcije drugih tipki (npr, Ctrl + X izbacuje
selektovani dio teksta).
Caps Lock postavlja tastaturu u mod velikih slova
(CAPITALS); utiče samo na slova.
Enter (ili Return) se pritiska da se izaberu opcije iz
menija ili da se započne novi pasus.
Backspace (brisanje) briše znak sa lijeve strane od
trenutne pozicije.

Miš

Miš je uređaj koji se drži u ruci i koji omogućava da

pomerate pokazivač (ili kursor) i selektujete stavke na
ekranu. On ima jednu ili više tipki za komunikaciju sa PC-
om. Točkić za okretanje vam omogućava da pomerate
dokument ili web stranicu. Pokazivač ima izgled kao znak
I, strelica ili ruka koja pokazuje.
Optički miš ima optički senzor umjesto kuglice ispod.
Bežični miš nema kabal; on šalje podatke preko
infracrvenih signala ili radio talasa.
Akcije miša:
- Za kliknuti, pritisnuti i pustiti lijevi taster.
- Za dupli klik, pritisnuti i pustiti lijevi taster dva
puta.
- Za povlačenje, držati taster, pomjerati pokazivač
na novo mjesto, a zatim pustiti taster.
- Za desni klik, pritisnuti i pustiti desni taster; ova
akcija daje prikaz liste komandi.

Unos glasa

Danas takođe možete biti u interakciji sa vašim

kompjuterom glasom sa sistemom za prepoznavanje glasa
koji konvertuje glas u tekst, tako da možete diktirati tekst
direktno u vaš procesor teksta ili email program. Takođe
možete kontrolisati svoj PC sa glasovnim komandama; to
znači da možete pokretati programe, otvarati, skladištiti ili
štampati dokumente. Neki sistemi vam omogućavaju da
pretražujete Web ili četujete koristeći svoj glas umjesto
tastature.