Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 15

saqarTvelos xelovnebiTi Terapiis kavSiris Jurnali

xelovnebiTi
Terapiis
moambe

2019 w. # 2
xelovnebiTi Terapiis moambe

Zvirfaso megobrebo

„xelovnebiTi Terapiis moambe“-s meore nomeri gvsurs davuTmoT mTlianad erT Temas-
autizms. saqarTveloSi dRes didi yuradReba eqceva autizmis mkurnalobas da pre-
vencias bavSvTa asakSi. am Zalian karg programebSi warmatebiT muSaoben Cveni skolis
kursdamTavrebulebic, amitom gvsurs gagiziaroT Cveni gamocdileba, romelic dagvi-
grovda 2015 wlidan autizmis sferoSi xelovnebiT Terapiulad muSaobis Sedegad.

xelovnebiT Terapiuli meTodebiT Tematuri kvleva, masalis ganxilva, saxasiaTo


maCveneblebis gaTvalsaCinoeba, gvexmareba avadmyofobisTvis damaxasiaTebeli ganvasx-
vavoT pirovnulisgan, Sesabamisad Terapiuli procesic davgegmoT individualurad.
es ki saintereso samyaroSi gvaxedebs, rac ara marto xelovnebiTi TerapevtebisaTvis,
aramed yvelasTvis mniSvnelovania, visTvisac adamianuri Rirebulebebi Zvirfasia.

sanam Temas sajaro sivrceSi gamovitandiT, aq warmodgenili Terapevtebi erTi wlis


ganmavlobaSi regularulad vxvdebodiT da sakuTar mosazrebebs vuziarebdiT erT-
maneTs. amjerad giziarebT Tqvenc.

warmatebebi!

Jurnali moamzada saqarTvelos xelovnebiTi Terapiis kavSiris


saredaqcio jgufma. redaqtori- nunu duCiZe
kompiuteruli dizaini- qeTi koRuaSvili

misamarTi: saqarTvelo 0160 Tbilisi g.fanjikiZis q. 22a


tel: 599 10 37 69
el. fosta: kunsttherapie.v@gmail.com

1
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

autizmi warmoadgens neiroganviTarebis darRvevas. bolo monacemebiT, autizmis diag-


nozi 41 bavSvSi erTs aqvs. (sul oriode wlis win 69 bavSvSi erTi iyo).
Sinaarsi
autizmze momuSave yvelaze didi amerikuli organizaciis (Autism Speaks) eqimebi da
mkvlevarebi mTavar problemad autizmis diagnostikis asakis gaaxalgazrdavebas asax-
elebs.

autizmis Sesaxeb 3 Cveulebriv autizmis speqtris mqone bavSvebi sxva bavSvebisagan fizikurad ar gamoirCe-
vian, Tumca qceviT, urTierTobiT, metyvelebiT, swavlis unariT gansxvavdebian. au-
autizmi da xelovnebiTi Terapia - nunu duCiZe 5 tizmis speqtris mqone adamianebSi unarebi SeiZleba cvalebadobdes TvalsaCino niWi-
erebidan mZime darRvevamde. zogierTs sWirdeba daxmareba yoveldRiur cxovrebaSi,
r sainformacio danarTi zogs - ara.

SemTxveva 1 - rusudan sturua rodesac vsaubrobT autizmze yuradReba unda mivaqcioT im simptomebs, romlebic
15 damaxasiaTebelia am adamianebisTvis:
SemTxveva 2 - vera aglaZe 17 • isini ar gamoxataven interess garSemomyofi sagnebisa da adamianebisadmi (mag., ar
aqceven yuradRebas mSoblebis mosvla - wasvlas, saTamaSoebs)
SemTxveva 3 - naTia kakoiSvili 19
• ar aqceven yuradRebas, rodesac eZaxian, ar reagireben da ar asrulebdnen martiv
SemTxveva 4 - nata logua 21 miTiTebebs;

SemTxveva 5 - Sorena SoTniaSvili 23 • uWirT sociumSi adaptacia, TanatolebTan urTierTobis damyareba (mag., iwyeben
tirils, an gaeridebian)

• Tavs arideben mzeriT kontaqts da marto darCenas aniWeben upiratesobas

• uWirT sxva adamianebis emociebis gageba an sakuTari emociebis Sesaxeb laparaki (mag.,
ver xvdebian dedis dadebiT an uaryofiT emocias)

• aqvT metyvelebis problemebi, saerTod ar laparakoben, an meqanikurad imeoreben


uSinaarsod sxvis frazebsa da sityvebs (eqolalia)

• aqvT SezRuduli warmosaxviTi unari, ar TamaSoben warmosaxviT TamaSebs (mag., viTom


Tojinas vaWmev), saTamaSoebs funqciis gareSe iyeneben (mag., manqanebis mwkrivSi daw-
yoba, triali)

• moswonT ganmeorebiTi qmedebebi (stereotipuli moqmedeba)

• axasiaTebT zemgrZnobeloba xmebze.

• rTulad eguebian cvlilebebs.

rac Seexeba autizmis mkurnalobas, ar arsebobs dadasturebuli medikamentozuri


mkurnaloba. rac ufro adreul asakSi moxdeba misi diagnostireba da saWiro Terapie-
biT Careva, miT metia Sansi, rom autisturi speqtris aSlilobis mqone bavSvma, damouk-
ideblad funqcionireba da cxovreba SesZlos.

2 3
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

neirofsiqologebi gvirCeven, bavSvs autizmis gamokvleva CavutaroT Tu:


nunu duCiZe
• 6 Tvis asakSi bavSvi ar icinis;
Tbilisis bavSvTa da mozardTa fsiqikuri janmrTelobis
• 6 Tvis asakSi ar amyarebs TvaliT kontaqts; krizisuli intervenciis samsaxuris xelovnebiTi Terapevti

• 9 Tvis asakSi saxis gamometyvelebas ar icvlis;

• 12 Tvis asakSi ar cdilobs sityvebis (Taviseburad) warmoTqmas;


autizmi da xelovnebiTi Terapia

• 12 Tvis asakSi ar iyenebs saCvenebel TiTs; mkvlevarebisTvis autizmis warmomavloba jer kidev ucnobia, aqtiur diskusias war-
moSobs agreTve sakiTxebi, rogoricaa: autizmi daavadebaa Tu mdgomareoba? fsiqikuri
• 12 Tvis asakSi ar reagirebs saxelze. Tu genetikuri? Sedegad autizmis mkurnalobis sakiTxebSic gansxvavebul midgomas
da meTodebs arCeven. miuxedavad azrTa sxvadasxvaobisa yvela eTaxmeba amerikeli fsi-
yvelaze efeqtur meTodad dRes msoflioSi qcevis gamoyenebiT analizze dafuZnebuli qiatris leo kaneris mier 1943 wels pirvelad autizmis klinikuri suraTis aRweras,
Terapia (ABA) miiCneva da masTan paralelurad xelovnebiTi, metyvelebiTi, fizikuri sadac autizmi Tavs avlens bavSvis adreul asakSi Semdegnairad: bavSvebs uCndebaT me-
da sxva alternatiuli Terapiebi. tyvelebasTan dakavSirebuli problemebi, sityvebs ar iyeneben komunikaciisTvis; ver
eguebian cvalebadobas da aqvT garemos Seucvlelad datovebis survili; gaurbian
sami wlis asakamde dawyebuli intensiuri Terapiuli muSaobis Sedegad autizmis TvalebSi Sexedvas, adamianebTan pirispir Sexvedras da urTierTobas; uCndebaT ste-
speqtris mqone bavSvebs eqnebaT aRniSnuli simptomebis umravlesoba daZleuli da reotipuli qcevebi, xdebian Caketilebi da aqvT maRali donis SfoTva, rasac misi sivr-
ganviTarebaSi winsvla. cis darRvevis SemTxvevaSi panikuri yviriliT gamoxataven.

is faqti rom, autizmi pirvelad aRiwera me-20 saukunis 40-ian wlebSi, zogierTi mkv-
levaris azriT (vaisi, kulevindi, folberi), autizmi kacobriobis cnobierebis evolu-
ciis sakiTxsac SeiZleba ukavSirdebodes. magaliTisTvis erTmaneTs adareben Zvel da
axlandel droSi adamianis cnobierebis mdgomareobebs da masTan dakavSirebul sak-
iTxebs: Zveli drois adamians garemosTan hqonda sruliad sxvanairi damokidebuleba,
vidre Tanamedrove adamians dRes aqvs. Zvelad adamians hqonda mTliani cnobiereba.
misi identoba damokidebuli iyo garemoze. igi cxovrobda tradiciebiT, azrovnebda
Tu qmedebda, mihyveboda winamZRolis mowodebebs, ar hqonda sxvebisgan gamoyofis
saWiroeba da nel-nela mSvidad viTardeboda. garemosTan aseTi damokidebuli urTi-
erToba im drois adamians garkveul dacvis garssac uqmnida.

dRes, individualizaciis progresirebis procesSi, adamians uyalibdeba sxva tipis az-


rovneba, kerZod abstraqtuli. dRes, adamians aRar aqvs garsi, magram am Tavisuflebas
axlavs tkivilic: Tanamedrove adamiani aRar aris garemosTan srul harmoniul urTi-
erTobaSi, adamiani ganicdis gaxleCvas da Sinaganad mudmiv konfliqtSia...

Tu kacobriobis cnobierebis evoluciur cvlilebebs adamianis cxovrebazec ganva-


zogadebT, davinaxavT analogiur process: adamianic dabadebidan zrdasrulobamde
gadis cnobierebis ganviTarebis sxvadasxva etapebs. kerZod, asakis matebasTan erTad
icvleba bavSvis cnobiereba suraTxatovani azrovnebidan (rogorsac Zvel droSi ka-
cobriobis cnobierebis forma warmoadgenda) zrdasrulis abstraqtul azrovnebamde
(rogoric Tanamedrove sazogadoebas aqvs). is gza, rac kacobriobam gaiara Tavisi ar-
sebobis manZilze, individualobis Camoyalibebis, garemosgan gamoyofis da sakuTar
TavSi koncentrirebis procesSi, „Cven“ cnobierebidan - „me“ cnobierebis gzaze, adami-
anis materialur yofaSi sruliad Semosvlas emsaxureba.

zogierTi mkvlevaris azriT (folberi, Saverne, belaseni) me-s gancdis ganuviTare-


bloba aris autizmis centraluri simptomi. isini miiCneven dRevandelobis mTavar

4 5
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

gamowvevad „me“-s ganzomilebidan zemoqmedebas. ganviTarebis Zalebs moiazreben mx-


olod „me“ - Zalebisgan. aqedan gamomdinare es avtorebi yovelgvar Terapiul rCeveb-
sac mxolod individualuri midgomebiT ganixilaven.

adamianis individualobis Temas exeba agreTve autisti bavSvis ganviTarebaSi regresis


dawyebis periodi, roca bavSvma pirvelad unda Tqvas sakuTar Tavze „me“ daaxloebiT
2.5 -3 wlis asakSi. me-s ambobs normaluri ganviTarebis bavSvi maSin, roca masSi iR-
viZebs sakuTari Tavis gancda, me-s Tqma ar xdeba mibaZviT, aramed bavSvi me-s ambobs
sakuTari Sinagani ZaliT. es procesi ar mimdinareobs martivad, bavSvi am dros gaRi-
zianebulia, yvelafers aprotestebs, am momentSi bavSvi Tavs aRiqvams mTlianobidan,
yovladZlierebisa da yovlismomcvelobis mdgomareobidan, gamoyofilad da es aSinebs. rogorc wesi, autist bavSvs ferTan frTxili damokidebuleba aqvs, SeTavazebuli
Tu bavSvis garemo mSvidi da keTilia, bavSvi Zlevs kriziss da ganviTarebas agrZelebs. ferebidan TeTr furcelze saxatavad umetes SemTxvevaSi irCevs TeTr fers, es iqneba
fanqari, zeTovani pasteli Tu saRebavi. miuxedavad imisa rom xatvis dros TeTri feri
autisti bavSvis SemTxvevaSi, manamde normalurad mimdinare ganviTarebis procesi kargad ar Cans, is mainc ganagrZobs xatvas. sxvadasxva ferebis gamoyenebis SemTxvevaSi,
Cerdeba da autizmis pirveli niSnebi iCens Tavs: igi ar ambobs „me“s, sakuTar Tavs xSirad, bolos, yvelafers gadafaravs romelime muqi feriT.
saxeliT an mesame pirSi moixseniebs, TvalebSi Sexedvas gaurbis, garSemo myof ada-
mianebTan da garemosTan wyvets urTierTobas, cvlis sakvebs da misi miRebis wesebs,
erRveva Zilis reJimic, ganmartovdeba, eweva autostimulacias, iqmnis Tavis xelSeux-
ebel samyaros romelic adamianebis gareSe usulo sagnebis fiqsirebiT Tavadve aago,
xolo am sivrcis darRvevis SemTxvevaSi ganwirulad yviris.

am Sexedulebas viziarebT Cvenc da ganvixilavT bavSvis ganviTarebas, rogorc misi in-


dividualobis difuzuri mdgomareobidan TandaTan sxeulSi Semosvlis, garemoSi adap-
taciis da Semoqmed adamianad Camoyalibebis procesad, romelsac adamiani individu-
aluri me-s ZalebiT warmarTavs.

sxvadasxva sirTulis mqone bavSvebTan 25 wliani xelovnebiT Terapiuli muSaobis


gamocdilebiT SemiZleba davadasturo autisti bavSvis is mdgomareoba, rasac aRweren
mkvlevarebi autistebis sivrce - drosTan da emociebis gamoxatvasTan dakavSirebiT.
am SemTxvevaSi me Sevecdebi xelovnebiT Terapiul procesSi saxviTi saSualebebiT gam-
ovlenili autisturi niSnebi gagacnoT da zogadad aseT bavSvebTan muSaobis dros
xelovnebiT Terapiul midgomebze gesaubroT. konkretuli bavSvisa da Terapiuli
procesis mimdinareobis Sesaxeb ki sakuTari gamocdilebidan gvesaubrebian autizmis
programaSi aqtiurad CarTuli xelovnebiTi Terapevtebi.

xelovnebiTi Terapiis seansi CvenTan xatvis *am kerZo SemTxvevaSi ferebis yuTidan amoviRe specialurad Savi da yavisferi
da Zerwvis aqtivobiT mimdinareobs, Tum-
caRa Terapiis procesSi did rols asru- is rom autisti bavSvi jRabnis, patara formebs xatavs, SeTavazebul TeTr furcelze
lebs qviSis yuTSi ganviTarebuli procese- xatvisTvis irCevs TeTr fers, gaurbis ferebis gamoyenebas, mravalferovnebas, Sei-
bi, Tavisufali TamaSebi, roluri TamaSebi, Zleba avxsnaT imiT, rom feri aris moZraoba (sinaTle-sibneles Soris), iwvevs emocias
musika, zRapris mosmena da sxva, Terapevtis da Seesabameba ganwyoba, rasac autistebi ver umklavdebian da ufrTxian.
gadawyvetilebiT monacvleobiTi gamoyen-
eba. rac Seexeba mTliani sasuraTe sibrtyis daqselvas, aq SeiZleba davinaxoT autisti
bavSvis damokidebuleba garemosadmi, sivrcisadmi. sadac dafiqsirebulia yvelaferi.
xelovnebiT Terapiul procesSi, autisti xolo Tu raime am sivrceSi Semova, aucileblad Searxevs mis simebs da daarRvevs sta-
bavSvi xatvis dros ZiriTadad jRabnis an tiur mdgomareobas, mTel qselze moaxdens centralizebul reagirebas ise, rogorc
xatavs erTmaneTTan daukavSirebel Caxveul autisti bavSvi reagirebs garemos cvalebadobaze.
patara wreebs. Zalian sainteresoa misi nax-
atebi, roca sasuraTe sibrtyis mTel sivrc- naxatze dadebuli ferebis erTi muqi feriT gadafarva - esec sivrcis nivelirebis,
es (formatis zomas ar aqcevs yuradRebas) sisavsis, umoZraobis, agreTve uCinrad yofnis gamoxatulebad SeiZleba miviCnioT.
iTvisebs obobis qselis msgavsi xazebiT.

6 7
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

ferebTan damokidebulebis gaCenis mizniT SeiZleba bavSvs mieces gasaferadeblad


konkretuli sagani (mag. Tixis cxoveli, adamiani, mze an sxva). Tixis namuSevars mocu-
lobiTi forma aqvs. autisti bavSvi aferadebs im nawils romelsac xedavs, anu mxolod
wina mxares, (radgan igi sakuTar Tavs or ganzomilebaSi aRiqvavs da sami ganzomile-
ba misTvis problemas warmoadgens). is, rom am sagans aqvs ukana mxare, zeda-qveda
da a.S. saganis SemTxvevaSi TerapevtisTvis amis miTiTeba advilia, bavSvi dafiqrebiT
aferadebs.

TixaSi gamoZerwili Tavisufali namuSevrebi

ferebTan urTierToba maT exmareba stagnaciuri mdgomareobis SecvlaSi, Sinagan amoZ-


Terapiis procesSi
ravebaSi, procesis gancdaSi.
Terapiuli procesi mimdinareobs agreTve, rodesac autist bavSvs „qviSis yuTTan“
am mizniT xatviT TerapiaSi SeiZleba sezonebis, ganwyobebis, zRapris Sinaarsebis xat-
miviyvanT. igi iwyebs sxvadasxva sagnebis erTmaneTis gverdiT Camwkrivebas, an ukle-
va, sadac garda Sinaarsisa, didi mniSvneloba eniWeba sasuraTe sibrtyeze kompozici-
bliv yvelas Camarxvas qviSis siRrmeSi, zogjer SeumCnevlad, zogjer ki agresiuli
ur ganawilebas, ca da miwis gansxvavebas, mZime-msubuqis garCevas da fonisgan sagnis
formiT.
gamoyofas.

pirveli Tavisufali Terapiis Semdeg

rac Seexeba TixaSi muSaobas, maT mier TixaSi gakeTebul Tavisufal namuSevrebs aklia
masa, mTlianoba. isini ZiriTadad Sedgeba calobiTi wvrili nawilebis erTmaneTTan
daukavSirebeli formebisgan.
qviSis yuTi mozomili sivrcis modelia. aq bavSvebi aTvalsaCinoeben Tavis damokide-
bulebas sivrcis, sagnebis, sivrceSi sagnebis ganawilebis mimarT. Terapiul garemoSi,
TixiT Terapiuli procesis ganviTareba sasurvelia daiwyos konkretuli yoveldRiuri
garkveuli drois Semdeg, yalibdeba Terapevtsa da bavSvs Soris ndoba, Sedegad sivr-
cxovrebidan motanili sagnebis ZerwviT, funqciuri datvirTviT (mag., kalaTi xiliT
cis modelSi ganlagebuli sagnebi SeiZleba amoZravdnen. magaliTad navebi daitvir-
savse, bude Citis kvercxebiT da a.S.). Zerwva, xeliT miwis elementTan Sexeba, bavSvze
Ton da mividnen yuTis meore gverdamde. monotonuri moZraobebiT vexebiT bavSvis
maformirebel zemoqmedebas axdens, cxovrebas aaxlovebs, uZlierebs qmnadobis ne-
warmosaxvas, vamTlianebT da vaviTarebT mSvidad siuJets (mag. navebiT gadavcuravT
bas da SemoqmedebiTad aqtiurs xdis. sagnis aSenebis, gamoZerwvis Semdeg ZerwviTi
okeanes).
Terapiis mniSvnelovani etapia am nakeTobis zedapiris gulmodgined damuSaveba. sagnis
zedapiris damuSavebiT vexebiT bavSvisa da garemos Soris arsebuli urTierTobis zR-
qviSis yuTSi, qvis damalobanas TamaSis dros, rodesac qviSaSi damalul qvas monacv-
vars, Sedegad SesaZlebelia garemos zewolaze vimoqmedoT makoreqtireblad. Semdeg
leobiT veZebT da vpoulobT samzeoze gamotaniT - Terapevtisa da bavSvisTvis aRmo-
damuSavebul sagans xasiaTs vaniWebT da vRebavT Sesatyvisi feriT (magaliTad ZaRli
Cenebis, emociuri gaziarebis saukeTeso SemTxvevebia.
keTilia - vardisferi, keTil ZaRls eqneba naTeli saxli - yviTeli feri).

8 9
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

qviSis yuTSi cocxali arsebebis Semotanam (mag. cxovelebis), SeiZleba gvibiZgos am xelovnebiTi Terapiis skola “palitra”
cxovelebisTvis, Sinaarsidan gamomdinare, TixiT gamoqvabulis gakeTebisa an sax-
lis aSenebisken (romelsac aqvT moculoba). Sedegad cxovelebis realur cxovrebaSi
CarTvis SesaZlebloba mogvecema. agreTve qviSis yuTSi, rogorc sivrcul modelSi
- SeiZleba adamianebis funqciurad CarTva mag., raindis, romelime zRapris gmiris miRebis pirobebi
an situaciidan gamomdinare spontanurad SeTxzuli gmiris. ganviTarebuli TamaSis
elementiT bavSvi axdens sakuTari Tavis identificirebas am gmirTan da urCxulis ˆˆ asaki: 24 - 45 weli;
damarcxebiT mefis asulis an vinme sxvis gadarCeniT, icvleba misi damokidebuleba
garemosadmi, sakuTar TavSi grZnobs Zalebs da aRar eSinia.
ˆˆ ganaTleba: umaRlesi, profesiuli;
xelovnebiTi Terapevti Tvals adevnebs Terapiis xangrZlivi procesis ganmavlobaSi
ganviTarebul movlenebs, rogoricaa: bavSvis frTxili daintereseba garemoTi, saku- ˆˆ gamocdileba: sasurvelia xelovnebis romelime dargSi,
Tari garsis moridebulad gaxsna, TerapevtTan erTad yofnis survili, „gaSeSebul-
usicocxlo“ samyaroSi moZraobis Setana, sicocxlis xalisis gaCena, SiSis daZleva, socialur sferoSi;
gaZliereba, sixarulis gulSi Setana, gabrwyinebuli Tvalebi...
ˆˆ miReba xdeba individualuri gasaubrebis Sedegad.
autist bavSvebTan fsiqologebis mravalwliani muSaobis Sedegad aRmoCnda rom maT in-
teleqtis ganviTarebaze zrunvas ar moaqvs emociur da socialur sferoebSi TavisTa-
vad problemebis aRmofxvra. rogorc wesi, inteleqtis Sesamowmebel testSi ar Cans
autisti bavSvis gonebrivi SesaZleblobebis Seferxeba, piriqiT xSirad asakobriv nor-
mas aRemateba kidec.

xelovnebiTi Terapevti Tavisi profesionalizmiT, autist bavSvTan piradi urTierTo-


bis damyarebiT, bavSvis emociuri mdgomareobiT daiteresebiT, gagebiT, siyvaruliani
mopyrobiT, gamoxatvis saSualebebis moZiebiT da Terapiul procesSi mis gverdiT
yofniT, exmareba bavSvs garemos winaaRmdeg specialurad aRmarTuli winaRobis kvlav
daSlaSi, garemos mimarT interesis gaCenaSi, siaxlisadmi SiSis daZlevaSi, emociebis
amocnobaSi da gamovlenaSi, SemoqmedebiTi unarebis gavarjiSebaSi. da es yvelaferi
exmareba mas rogorc emociur, ise socialur sferoSi urTierTobebis CamoyalibebaSi
da ganviTarebaSi.

xelovnebiTi Terapevti Tavisi individualobiT muSaobs bavSvis emociur sferoze da


misi Terapiuli xazi mimarTulia SemoqmedebiTad bavSvis individualobis gaZlier-
ebisken, rac Cveni azriT, avadmyofobasTan brZolis da prevenciis, drois Sesatyvisi
mkurnalobis saSualebaa.

gamoyenebuli literatura
vaisi Tomas (2001 w.) - bavSvebi, gansakuTrebul zrunvas rom saWiroeben ISBN 99928-877-0-2
Saverne olga, belaseni mark (2014 w.) - autisti bavSvi ISBN 978-9941-11-462-5
folber hartvin - Terapiis saxlSi wakiTxuli leqciebi, 2017 – 2018 w.w.
Юхансон Ирис - Особое детство. Москва, 2010
Cveni misamarTi: saguramo, me-9 quCa, saxli 12
Damm Eve-Lis (1984) - „Malen mit Seelenpflege-bedürftigen Kindern“ Verlag Freies eistesleben,
Stuttgart, ISBN 3-7725-0800-6 el. fosta: kunsttherapie.v@gmail.com tel: 599 10 37 69
koning karl (2003) - “samkurnalo diagnostika” ISBN 99940-738-8-5
facebook: xelovnebiTi Terapiis skola “palitra”
Lievegood, Bernardus C., Heilpädagogische Betrachtungen: Hilfen zur Behandlung von
Entwicklungsstörungen, Verlag Freies Geistesleben, Stuttgart, 1995, ISBN-13: 978-3772515415
Fridrich Wilhelm Wilker (1989) – Autizmus, Bestelinummer 07494-7

10 11
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

xelovnebiTi Terapiis skolis “palitra” xelovnebiTi Terapiis skola „palitras“


saswavlo gegma doqtor fiSeris jgufis kursdamTavrebulTa
referatebi da gamofenebi
xelovnebiTi Terapiis skola „palitra“-Si Teoriuli swavla eqvsi trimes-
1 ivnisi, SabaTi
tri mimdinareobs ori wlis manZilze. pirvel wels xelovnebis safuZvlebSi
Seiswavleba xatvis teqnikebi da masala, romelsac mxatvari aswavlis Tavis 11.00 sT. gamofenebi:
saxelosnoSi, agreTve Seiswavleba ferTa Teoriebi (goeTe, iteni, Staineri), 1. Tamuna nadiraZe-bukia
da formis ena qandakebisTvis, rac SemdgomSi Terapiis safuZvlad gardaiqm- 2. Tekla gaCeCilaZe
neba. paralelurad xdeba msoflio xelovnebis istoriis gacnoba, muzeume-
15.00 sT. referatebi:
bis daTvaliereba. Teoriul sagnebSi Seiswavleba adamianis anatomia, fizio-
1. fiqria fircxalaiSvili-sulaZe - gastriti, yabzoba,
logia, embriologia, bavSvis zrda-ganviTareba Svidwleulebis mixedviT, 12
grZnobis organo, temperamentebi. saSvilosnos mioma, kvanZovani koloiduri Ciyvi;
2. Tamar nacvliSvili - kuWis bariatriuli operaciis
meore weli datvirTulia Terapiuli Sinaarsis sagnebiT. Teoriulad gadian Semdgomi mdgomareoba;
medicinis, zogadi fsiqologiis, fsiqiatriis gacnobiTi xasiaTis kursebs,
3. Sorena xuciSvili - Tvalis daavadeba keratokonusi;
samkurnalo pedagogikas, muSaoben seminarulad biografiaSi. xolo Tema: sam-
4. salome sabelaSvili - mkerdis simsivne operaciis Semdgomi
yaros ganviTareba da cnobierebis evolucia, uwyvetad miyveba orive wels.
rac Seexeba xelovnebiT Terapias, aq swavloben metamorfozebs, zRapris mdgomareoba.
arss da suraTxatovani enis gagebas, sakuTari SemoqmedebiTi unarebidan 8 ivnisi, SabaTi
Terapiuli amocanebis povnas, Terapiis individualuri gegmis Sedgenas, 11 sT. gamofenebi:
sxvadasxva xelovnebiTi Terapevtebis (margarita hauSka, lian qolo debi-
1. fiqria fircxalaiSvili-sulaZe
ua, mariane altmaieri da sxva) specialur Terapiul savarjiSoebs. xolo
2. Tamar nacvliSvili
praqtikidan motanili xelovnebiTi Terapiuli SemTxvevebis ganxilva war-
moadgens swavlebis arsebiT nawils. 9 ivnisi, kvira
11 sT. referatebi:
1. gia metreveli - alergia
2. Tekla gaCeCilaZe - RviZlis eqinokokozi,
qolecisteqtomiis Semdgomi mdgomareoba
3. TamTa komaxiZe - sakvercxis kista, koliti, egzema
4. Tamuna nadiraZe-bukia - mkerdis simsivne, operaciis
Semdgomi mdgomareoba
16 ivnisi, kvira
11.00 sT. gamofenebi:
1. gia metreveli
2. Sorena xuciSvili
23 ivnisi, kvira
11.00 sT. gamofenebi:
1. TamTa komaxiZe
2. salome sabelaSvili

12 13
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

gTavazobT seminarul muSaobas:


rusudan sturua

ˆˆ xatva Tbilisis v.bokerias saxelobis neiro ganviTarebis centris


xelovnebiTi Terapiis servisis xelmZRvaneli
zRapari, zRapris suraT-xatovani ena, zRapris arsi;

ˆˆ bavSvi da mozardi, xelovnebiTi Terapiis roli bavSvis

ganviTarebaSi
giorgi 6 wlis aris, mas muqi yavisferi Tma aqvs, wiTeli loyebi, didi mocimcime
bavSvis konstituciuri Taviseburebani da ganviTarebis etapebi Tvalebi, is Zalian energiulia, uWirs gaCereba erT adgilze, interesdeba sxvadasxva
aqtivobebiT, magram uWirs yuradRebis koncentrireba da advilad gadaerTveba erTi
pirveli Svidwleuli 0 -7 w. aqtivobidan meoreze. misi metyveleba ar aris ganviTarebuli asakis Sesabamisad, aqvs
eqolaliebi, da uWirs dialogis warmoeba. giorgis aqvs akviatebebi, romelic peri-
ras da ratom xataven skolamdeli asakis bavSvebi?
odulad ecvleba da xels uSlis yoveldRiur cxovrebaSi. magaliTad xan xis totebiT
meore Svidwleuli 7 -14 w. puberteti xelSi dadis mTeli dRe, xan maionezis qila uWiravs, xan ki patara ixviTac SexvdebiT.
am akviatebebis Seusruleblobis SemTxvevaSi awyobs Zlier tantrums.
temperamentebi
giorgi xelovnebiT Terapiaze ukve 8
mesame Svidwleuli 14 -21 w.
Tvea dadis. rodesac pirvelad movi-
ˆˆ Zerwva da, is mousvenrad oTaxSi yvelafers
xeliT exeboda, mied-moedeboda, misi
maformirebeli Zalebi, formis Zalebis gamoRviZeba, moZraoba, CarTva raime aqtivobaSi mxolod wami-
erad xdeboda. Semdgom seansebze gior-
gardaqmna gis qmedebebi ZiriTadad mimarTuli
iyo ganmeorebiTi moqmedebebisken, in-
ˆˆ seminarul muSaobaSi warmodgenili da ganxiluli iqneba Tematikis teresdeboda cxovelebiT, kubikebiT,
manqanebiT, Tumca funqciurad ar Ta-
mixedviT xelovnebiTi Terapiis praqtikidan SemTxvevebi. maSobda, mxolod daamwkrivebda maT
erT rigSi. aseve awyobda fanqrebs,
pastelebs da flomasterebs ferebis
kursi daiwyeba monawileebTan SeTanxmebis Sedegad. mixedviT da maT saxeldebas axdenda, an
dagvikavSirdiT: tel: 599 10 37 69 nunu duCiZe ubralod akakunebda magidaze...
el. fosta: kunsttherapie.v@gmail.com
giorgi nel-nela dainteresda xatviT.
Tavidan patar-patara monasmebs akeTebda, Semdeg es monasmebi xazebad gadaiqca, xazebi
TandaTan patara sibrtyeebad, Terapiul sivrceSi es sibrtyeebic gaizarda da fera-
dovani gaxda.

2016 wlis seqtembridan xorcieldeba xelovnebiTi Terapevtebis yo-

velTviuri regularuli Sexvedrebi praqtikidan motanil aqtualur

sakiTxebze sasaubrod. ama wlis seqtembridan es sivrce Riaa yvela

moqmedi xelovnebiTi TerapevtisTvis. SemogvierTdiT!


Sexvedris adgili Terapiis saxli (mis. guramiSvilis gamz. 72a.)
Sexvedris dro: Tvis bolo orSabaTi, 19.30 sT. - 22.00 sT.

14 15
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

Semdeg konkretuli formebis xatvac


daiwyo, misi interesi xeebis mimarT Tera- vera aglaZe
piul procesSi gamoviyeneT, Tu Tavdapirve-
Tbilisis mentaluri janmrTelobis centris
lad calkeul xeebs xatavda, axla misma nax-
xelovnebiTi Terapevti
atma Sinaarsi SeiZina, gaCnda miwa, ca, mze,
saxli (wertilebis SeerTebiT agebuli).

rac Seexeba mis ZerwviT aqtivobas, gior-


gis muSaoba TixaSi 5 wuTze met xans ar gr-
Zeldeboda da mxolod Tixis daqucmacebul daTuna aris Tavis asakTan SedarebiT didi tanis, SavTmiani da SavTvala biWuna. saxis
nawilebs abrtyelebda. garkveuli drois gamometyveleba momRimari aqvs, moZraobs mZimed da cota mouqnelad, aqvs Warbi wona.
Semdeg daiwyo am nawilebis SeerTeba, qmnida ufro did sibrtyeebs da Tan zemodan pirvel Terapiul sesiaze ar gamouxatavs CemTan urTierTobis interesi. uari ganacx-
naWdevebs ukeTebda. ada qviSaSi TamaSze, SexebisTanave saswrafod daibana xelebi. zustad igive gameorda
ferad comebTan da TixasTan Sexebisas. Zneli iyo masTan dialogSi Sesvla, mxolod
Cems mier dasmul zogierT kiTxvaze mokle daswavlil pasuxebs maZlevda. ar gamouCe-
nia raimes mimarT namdvili interesi da arc iniciativa gamouxatavs, dadga pasiurad
da elodeboda Cems miTiTebebs.

misi pirveli naxati ase gamoiyureba. erTi


feris pasteliT, nawers mimgvanebuli erTman-
eTTan daukavSirebeli obieqtebi. amasTan dacu-
lia distancia da mindori.

Tavdapirvelad yoveli instruqcia muSaobis procesSi Cemi mxridan xdeboda protes- daviwyeT Terapiuli procesi romlis Tav-
tis mizezi. Tumca Terapiuli muSaobis Sedegad giorgim daiwyo miTiTebebis gaTval- dapirveli amocana iyo ndobis gaCena, rome-
iswineba. xeebis mimarT misi interesi Zerwvis procesSic gamoviyeneT. jer horizonta- lime aqtivobiT daintereseba da sxvadasxva
lurad gaCnda dafaze xeebi, mze miwa, xolo Semdeg moculobac SeiZina, miwidan xeebi masalasTan Segueba, natifi motorikis gavar-
amoizarda. jiSeba. dasawyisSi Zneli iyo misi amoqmedeba,
gamoZraveba. daTuna uxalisod asrulebda Cems
instruqciebs. vxatavdiT dafaze, qviSaSi, furc-
elze. es iyo misi meqanikuri amoZraveba da erT
konkretul aqtivobaze koncentrireba. ori Tvis
Semdeg daTuna aRar ibanda xelebs dasvrisTan-
ave. am periodisTvis Seasrula damoukidebeli
namuSevari - „lokokina“.

nel - nela gadavediT meore amocanis Sesrule-


baze - miscemoda mis naxatebs Sinaarsi, gaef-
eradebina ukeT da gaumjobesebuliyo misi sivr-
ciT - vizualuri unarebi. daTunam Terapiis
xelovnebiT Terapiuli muSaoba giorgisTan dResac grZeldeba: sixaruliT modis, iCens dawyebidan oTx TveSi daiwyo sakuTari inicia-
iniciativas da metad aqtiurad erTveba xelovnebiT Terapiul aqtivobebSi. tiviT robotebis xatva.

eqvs TveSi gadavida adamianebis xatvaze. daxata biWi da Wiamaia. am namuSevarSi is ukve
kargad aferadebs. cota xanSi gaCnda sayrdeni-miwac, es kargad moCans Semdeg naxatSi
- „mama da mze“.

16 17
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

naTia kakoiSvili
Tbilisis v.bokerias saxelobis neiro ganviTarebis centris
xelovnebiTi Terapevti

amis Semdeg daTunam daxata naxati „Cemi ojaxi“. misi TqmiT - gogo mzidan Camovida minda mogiTxroT 8 wlis, Zalian simpaTiur, TiTqos sanTliT gamoZerwil biWunaze
kibiT, biWi Rrublidan. am naxatis Sesrulebisas gamoviyeneT savarjiSo furceli, sa- (saxeliT Segnebulad ar movixseniebT), romelic asakTan SedarebiT maRali tanisaa.
dac varjiSobda kibis da Rrublis daxatvaSi. aqvs mogrZo saxe, maRali Subli, qera, swori, Slili Tma zed Camoyrili da Tu Tva-
lebSi Camoefara, erTi xelis mosmiT majiT cdilobs gaisworos. aqvs ganieri mxrebi,
grZeli zeda kidurebi, romelic uZalRonodaa Camoyrli. fexebi maRali, moZraobs
mZimed, iZulebiT, SigniT Seweul terfebs miaCoCebs, ezareba gadaadgileba, skamzec
mowyvetiT jdeba, fexebsac iqve moikalaTebs da momrgvalebuli Taflisferi Tvale-
biT uintereso mzeras miapyrobs an sivrces, an Tan motanil saTamaSos, romelic xelSi
uWiravs.

oTaxSi Semosvlisas ar momesalma, arc mzeriTi kontaqti daamyara (saxis gamometyvele-


ba mowyenili, Camqrali, ukontaqto) ar gamouxatavs CemTan urTierTobis interesi,
am etapze, daTuna xatavs sakuTari iniciativiT, pasteliT, guaSiT, fanqriT, aferadebs SeTavazebebze: „gavicnoT erTmaneTi“, „oTaxi davaTvalieroT“, „giyvars xatva , Zerwva
kargad, ixatavs dasuraTebuli wignebidan. zRapris wignidan „sami goWi“ gadmoxata ,qviSis yuTSi TamaSi“: moyva Tavis qneva da misi saprotesto, sakmaod xmamaRla, isteri-
bolo scena - mglis Cavardna cecxlSi. es naxati Sesrulebulia Sereuli teqnikiT - uli yvirili inglisur enaze, gaurkveveli teqstiT. mivxvdi rom masTan dialogSi Ses-
pasteliT da Semdeg akvareliT. vla gamiWirdeboda, amitom vecade Semeqmna garemo, romelic daainteresebda: davjeqi
da daviwye xatva masTan axlo mdebare magidasTan, misTvisac davawyve sxvadasxva zomis
TeTri da Savi saxatavi furclebi, feradi fanqrebi da zeTovani pastelebi. garkveuli
drois Semdeg marTlac miujda magidas, fanqris Zebnisas ambobda „Blak“ da xata mxolod
Savi fanqriT. xatvis dros periodulad inglisur teqstebs ambobda, ufro agresiuls,
kompiuteruli TamaSebidan damaxsovrebuls, sityvebis Sinaarsi ar gairCeoda...

ase Seiqmna misi pirveli naxati.

Semdeg sam seanszec Tavisufasli naxatebi daxata, isev Sav-


daTuna saxlSi da baRSi iwonebs Tavs naxatebiT. dedis gadmocemiT, yovel dRe dakave- TeTri, animaciuri, didTava, saSiSi figurebi ganleuli taniT. 
bulia xatviT. es misTvis gadaiqca sayvarel saqmianobad. gaCvenebT mis Tavisufali
naxats - sakuTari idea damoukideblad Seasrula, mTeli mondomebiT gaaferada da
TviTonve daasaTaura - „Zveli gza“.

mTeli weliwadi imuSava daTunam, ise rogorc SeeZlo, Cven erTmaneTisgan bevri ram amavdroulad dainteresda qviSis yuTiT: marxavda saTamaSoebs, orad Slida cxove-
viswavleT da kidev viswavliT. lebs, frinvelebs, an afeTqebda. misi moqmedeba ZiriTadad kompiuteruli TamaSebis,
agresiuli tipis siuJetebiT iyo warmodgenili. cdilobda aravin Careoda, sxva bavS-

18 19
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

vebs ar ekontaqteboda, maT arsebobas arc imCnevda, Tu vinme mis sivrceSi SemTxveviT
moxvdeboda, maSinve isev Zalian xmamaRal yvirils moayolebda, SeiZleba qviSa da sa- nata logua
TamaSoebic gadaeyara.
Tbilisis v.bokerias saxelobis neiro ganviTarebis centris
meoTxe seansis Semdeg mis Tavisufal naxatebze, qcevaze da TamaSze dakvirvebis Sede-
xelovnebiTi Terapevti
gad, davgegme Terapiuli procesi: Sevecade naxatebSi warmodgenili figurebisTvis,
romlebsac mxolod didi Tavi hqondaT, tani gagveCina da sxeulebrivad gagveZlier-
ebina; sayrdeni miwa Segveqmna, agreTve ca da mze. ferebi Semometana, sagnebisTvis da
movlenebisTvis nel-nela namdvili saxelebi da realuri funqciebi damebrunebina.
mag. kurdReli, misTvis iyo ara cxoveli, romelic stafiloTi ikvebeba aramed „dur- gogona momiyvanes eqvsi wlis asakSi, male Sesrulda Svidis.
aleqsi“ (elementze datanili sareklamo niSani).
garegnoba: maRali tanis, qera, Tma - ukan gadaweuli, didi, Taflisferi Tvalebi,
maRali Subli.

Terapiis oTaxSi SemosvlisTanave damoukideblad dajda da daiwyo xatva - sruli


sizustiT gadmohqonda kompiuterSi nanaxi animaciis gmirebi. mTeli seansis ganmav-
lobaSi TavauRebliv xatavda, Tan mReroda inglisurad da warmosTqvamda frazebs
inglisur enaze, xolo CemTan kontaqtSi
ar Semosula.

Semdeg seansebze kategoriulad ar as-


rulebda davalebebs. nebismieri Cemi
SeTavazeba - mTavrdeboda ignoriT an
tantrumiT. ar Sedioda urTierToba-
Si agreTve sxva bavSvebTanac. Terapiis
dagegmvas ver vaxerxebdi, interesiT vak-
mniSvnelovani iyo misi warmosaxvis ganviTareba, raSic qviSis yuTi da TamaSiT Terapia virdebodi process da vcdilobdi mis-
gvexmareba. agreTve davgegme misi gazarmacebuli xelebi da natifi motorika ZerwviT Tvis usafrTxo garemos SeqmniT ndobis
gamecocxlebina Tixaze muSaobiT. mopovebas.

masTan 16 Tviani erToblivi muSaobis Sedegad gegmis ganxorcieleba nabij-nabij, ukve erT dRes mivujeqi gverdiT, aviRe trafaretiani saxazavi, romelzec yvavilebi iyo
qarTuli sityvebis meSveobiT SevZeliT, Cven kidev vagrZelebT Sexvedrebs da amJamad gamosaxuli da furcelze maTi gaferadeba daviwye. SevniSne rom xandaxan malulad
vasrulebT zRapris „komble“-s xatvas, romelic dedis gadmocemiT misTvis sayvareli gamoaparebda-xolme Cemsken Tvals.
mosaTxrobi yofila Cvilobisas.
ramdenime gakveTilis Semdeg, rodesac daiwyo Tavisi animaciuri gmirebis xatva,
mec daviwye trafaretiT yvavilebis gaferadeba. Cumad xeli Semomapara da Cems nax-
atze ramodenime yvavili gamiferada. Semdeg gakveTilze magidaze davaxvedre tra-
fareti. gogonam pirdapir daiwyo misi gamoyenebiT yvavilebis xatva da Semdeg
gaferadeba, zogjer xels mkidebda da im fers mawvdida, romliTac romelime misi
yvavili me unda gameferadebina. roca furceli SevavseT, trafareti aviRe fur-
clidan da daviwye yvavilebisTvis Rero-foTlebis mixatva. momdevno gakveTilze

20 21
xelovnebiTi Terapiis moambe xelovnebiTi Terapiis moambe

trafaretis saSualebiT roca daxata da gaaferada yvavilebi, TviTon miuxata Ti-


Toeul yvavils Rero, xolo foTlebis daxatvisTvis - Cemi daxmareba dasWirda. ase Sorena SoTniaSvili
gaCnda naxatze yvavilebi, TandaTan daemata miwa, gaCnda mindori, ca da mze. yovelive
Tbilisis v.bokerias saxelobis neiro ganviTarebis centris
amas weliwad naxevari dasWirda.
xelovnebiTi Terapevti

minda giamboT patara autist “biWoze,“ romelic oTxi wlis asakSi movida da erTad
gaviareT ori grZeli weliwadi.

pirvel Sexvedrisas, „biWo“ uxmod tiroda da bebiis kalTas amofarebuli, kedelTan


iyuJeboda.
Cveni rCeviT mSoblebma moaxerxes bavSvis cxovrebidan kompiuteris da planSetis
amoReba. Tavidan marTalia igrZnoboda gaRizianeba, magram cota xanSi bavSvma war- garegnoba: Casuqebuli, cota win wamoweuli mucliT, Cafskvnili, Ria feris Tma, mrgva-
mosTqva qarTuli sityvebi da qarTulad daiwyo simRerebi. li Tvalebi da uferuli loyebi.

amJamad gogona rva wlisaa. 2 wlis erTad muSaobis Semdeg igi agrZelebs Terapias karTan mdgomma “biWom“ oTaxs undoblad, SiSnarevi Tvali moavlo da qviSis yuTTan
musikis Terapiaze. imedi maqvs musikiT Terapia ganviTarebis am etapze daexmareba mas mivida. iqve axlos, kedelze Camokidebuli "moZravi" cxovelebisken gaeqca mzera da
garemosTan urTierTobis ukeTesad CamoyalibebaSi. mec xmadabla, TiTqmis CurCuliT daviwye “sami
goWis“ ambis moyola da am naxati cxovelebiT
siuJetis gaTamaSeba...

Cveni pirveli urTierToba usityvod damTavr-


da. mas xma ar amouRia, TvalSi mosaxvedri iyo,
misi ukandaxeuloba da Cumi tirili. ase gagr-
Zelda daaxloebiT 2 Tve: „biWo“ SemosvlisTa-
nave uxmod mividoda kedelTan, aiRebda iqve
mdgar patara skams da miaCerdeboda Camokide-
bul cxovelebs, Tu SevTavazebdi TamaSs, Zerwvas, an xatvas, atirdeboda. mec viwyebdi
jadosnuri zRaparis moyolas, vaxmovanebdi ama Tu im gmirs. erT-erTi zRapris Txro-
bis Semdeg, CurCuliT miTxra: „davxatav“, ase Seiqmna misi pirveli namuSevrebi, sadac
yvelaferi xazebs miRma imaleba...

pirveli Tavisufali namuSevrebi

Terapiis procesSi zRapris moyola grZeldeboda... gancdis, gabedulebis da emociis


gaCenis mizniT daviwye muSaoba masTan feradi qafebiT: Tbili wyliT, sapniT da Rrub-
lis daxmarebiT Sevqmeni TeTri TovliviT qaTqaTa qafi da did furcelze xelisgule-
biT gadavatanine mTel sasuraTe sibrtyeze. amis Semdeg xelisgulebze funjiT wavusvi
akvarelis jer yviTeli feri da davaferine furceli, Semdeg lurji feriT gadavus-

22 23
xelovnebiTi Terapiis moambe

viT zemodan. ori feris furcelze damegobrebiT Seiqmna garemo... didxans curavda
„biWo“ xelisgulebiT, sibrtyeebs qmnida. jadosnuri qafiT iqmneboda mziani garemo da
am procesSi damelaparaka xmadabla, CurCuliT....

morigi Terapis dros vkiTxe:

-am mindorze vin cxovrobs?

-„lokokina“ mipasuxa mxiarulad (daviT WeliZis am leqss Terapiis dros Tixis burTeb-
is gakeTebisas vambobT da ara marto)

„es patara lokokina,


daibada wertilidan,
gaikeTa niJara da ...
moisvena erTi cidam,
mere uceb mounda ,
mzis danaxva, caze,
itriala , itriala, i t r i a l a a a da
dainaxa cxraTvala mze,
gabrwyinebul caze.“

mis naxatSi lokokinamac gaaxila Tvali mwvane mindorze.

mogvianebiT zeTovani pastelebiT, furclis Suagulidan, wertilidan amozrdiT ibade-


bodnen cxovelebi, romlebic patara ambebis gmirebi xdebodnen da garemoSi gamodi-
odnen...

“biWos“ mosvlisas cocxldebodnen zRapris gmirebi. is xan princi iyo, xan raindi da
xan mefe, xelis saTamaSoebic davimegobreT da nel-nela undoblobis kvali gaqra,
misi SiSnarevi Semosvla da CurCuliT saubari Caanacvla sixarulianma Semorbenam „ga-
marjobiT“. „biWo“ Terapiis procesSi damegobrda sxva bavSvebTanac: qviSis yuTSi er-
Toblivad aSenebdnen soflebs, qalaqebs da sxvadasxva personaJis rolSi sixaruliT
TamaSobdnen.

“biWos“ loyebma feri icvala. SeSinebuli SigniT SeyuJuli Tavis samyaroSi gaubedavi
patara - mefed iqca.

24

You might also like