चालू घडामोडी : जून २०१६

Page No : 1 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

न्युक्ललअर सप्लायसस ग्रुप (एनएसजी)

 गेली अनेक वर्षे भारत न्युक्ललअर सप्लायसस ग्रुप (एनएसजी)मध्ये स्थान ममळवण्यासाठी प्रयत्न आहे.
 अमेररका, मेक्लसकोपाठोपाठ निटननेही भारताला या ग्रुपमध्ये सहभागी करून घेण्यासाठी पाक्ठिंबा दर्सवला आहे.
 पार्श्सभूमी व स्थापना
 १९७४मध्ये भारताने अणू चाचणी (बुद्ध हसला) क े ली आणण त्यानींतर अमेररका, रणर्या, क
ॅ नडा, पणिम जमसनी, फ्रान्स, जपान आणण
इींग्लींड या सात देर्ाींनी „न्युक्ललअर सप्लायसस ग्रुप‟ स्थापन क
े ला.
 त्यामुळे एकाअथासने भारतच हा ग्रुप बनण्यासाठी कारणीभूत ठरला.
 अणूतींत्रज्ञान आणण आक्ण्वक र्स्त्रास्त्राींच्या प्रसाराला आळा घालणे, हा या समूहाचा प्रमुख उद्देर् होता. मुख्यत: भारताला
अणूतींत्रज्ञान ममळू नये हा उद्देर् एनएसजीच्या स्थापनेमागे होता.
 १९७५ ते १९७८ या कालावधीत लींडनमध्ये अनेक बैठका पार पडल्या आणण कर्ाची ननयासत क ु ठल्या देर्ाला करता येईल, कु णाला
करता येणार नाही आदी बाबीींवर ननणसय घेण्यात आले.
 त्यानींतर १९९१पयंत एनएसजीची बैठक झाली नाही. १९९१च्या पक्हल्या आखाती युद्धानींतर हा ग्रुप पुन्हा सक्िय झाला.
सदस्य देश
 आजच्या घडीला या ग्रुपमध्ये ४८ सदस्य देर् असून बहुताींर् देर् युरोपीय खींडातले असून चीन, ऑस्टरेणलया व कोररया सारखे देर्
आणर्या खींडातले आहेत तर िाणझलसारखे मोजक े देर् लॅनटन अमेररक े तले आहेत.
 एनएसजीच्या ४८ सदस्य देर्ाींपैकी अमेररका, इींग्लींड, फ्रान्स, चीन आणण रणर्या हे पाच अण्वस्त्रधारी देर् अर्ी जयाींची ओळख आहे
असे आहेत.
 तर उवसरीत ४३ देर्ाींनी एनपीटी म्हणजे न्युक्ललअर नॉनप्रोणलफरेर्न नटरटीवर नक िं वा अण्वस्त्रप्रसार बींदी करारावर स्वाक्षरृा क
े ल्या
आहेत.
 हा करार अन्यायकारक असल्याचे साींगत आजपयंत भारताने या करारावर सही करण्यास नकार नदलेला आहे. त्यामुळेच भारताचा
एनएसजी मध्ये प्रवेर्ाचा मागस बींद होता.
 पानकस्तान व भारत आता मुख्यत: या महत्त्वाच्या ग्रुपमध्ये सामील होण्यास उत्सुक आहेत. चीनचा भारताला मवरोध तर
पानकस्तानला पाक्ठिंबा आहे.
भारताच्या प्रवेशाचा मागस खुला
 जरी एनपीटीवर सही क े ली नसली तरी २००८ मध्ये भारताने अमेररक े र्ी नागरी अणू करार क
े ला.
 या करारानुसार आक्ण्वक र्क्लतचा वापर र्ाींततेसाठी करण्याची, नागरी अणू कायसिम आणण लष्करी अणू कायसिम वेगळे
ठेवण्याची ग्वाही भारताने नदली.
 याबरोबरच भारताचा १९७४पासूनचा सन्माननीय इमतहास बघता (जयामध्ये भारताने मवकमसत क े लेले तींत्रज्ञान अन्य देर्ाींना नदलेले
नाही याचा समावेर् होतो) भारताबद्दल आींतरराष्ट्रीय समुदायात मवश्वास उत्पन्न झाला.
 त्यामुळे या गटामध्ये सहभागी होण्याचा भारताचा मागस खुला झाला आहे.
एनएसजी सदस्यत्वाचे ४ महत्त्वाचे फायदे
 वैद्यकीय क्षेत्रापासून ते अणूउजेपयंत मवमवध क्षेत्राींमध्ये आक्ण्वक तींत्रज्ञान भारताला ममळू र्क
े ल. एनएसजी चे सदस्य असलेल्या
देर्ाींकडे अद्ययावत तींत्रज्ञान आहे जे भारतीय तींत्रज्ञानापेक्षा मवकमसत आहे.
 खननज तेलाींसारखी प्रदूर्षण वाढवणारी इींधने भारत उजास ननर्ममतीसाठी वापरतो. पयासवरण रक्षणासाठी पयासयी उजेचे प्रमाण ४० टक्के
असण्याची गरज आहे. जर एनएसजी मध्ये प्रवेर् ममळाला तर भारतासाठी अणूउजास प्रकल्प आयात करण्याचा मागस अत्यींत सुलभ
होणार आहे.

Page No : 2 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 अत्याधुननक तींत्रज्ञानाने अणू उजेची ननर्ममती क

े ली तर स्वस्त वीज ममळेल आणण मतचा फायदा उत्पादन क्षेत्राला तसेच भारतीय
अथसव्यवस्थेला होईल.
 भारत एनपीटीवर सह्या करूनही हे सवस ममळवू र्कतो, परींतु तसे क े ल्यास भारताचा अण्वस्त्राींचा मागस बींद होतो. त्यामुळे एनएसजी
सदस्यत्व ममळाले तर एनपीटीवर सही करण्याची राहणार नाही आणण लष्करासाठीचा अणू कायसिमही अबामधत राहील.
सींदभस : लोकमत वतसमानपत्र

इस्त्रोचे ऐततहातसक प्रक्षेपण

 „पीएसएलव्ही- सी ३४‟ या प्रक्षेपकाच्या साह्याने एकाच वेळी वीस उपग्रह अवकार्ात सोडण्याच्या भारतीय अवकार् सींर्ोधन
सींस्थेच्या (इस्रो) मोक्हमेस २२ जून रोजी यर् आले.
 श्रीहररकोटा येथील सतीर् धवन अवकार् क ें द्रावरून हे प्रक्षेपण करण्यात आले. या प्रक्षेपणाचे यर्स्वी प्रक्षेपण झाल्याने अींतराळ
क्षेत्रात इस्त्रोने ममळमवलेले हे मोठे यर् आहे.
 अन्य अवकार् सींर्ोधन सींस्थाींच्या तुलनेत इस्त्रोने १० पट कमी खचासत हे प्रक्षेपण क े ले.
 याआधी पीएसएलव्ही-सी ९ च्या साह्याने „इस्रो‟ने २००८ मध्ये एकाच वेळी १० उपग्रह अवकार्ात सोडले होते. मात्र, ते सवस एकाच
कक्षेत सोडले होते.
 एकाचवेळी सवासमधक यर्स्वी उपग्रह प्रक्षेनपत करणारा भारत हा अमेररका आणण रणर्यानींतर मतसरा देर् बनला आहे.
 २०१४ मध्ये रणर्याने एकाचवेळी ३७ उपग्रहाींना यर्स्वीररत्या कक्षेत स्थानपत क े ले होते. तर २०१३मध्ये अमेररक े च्या नासाने २९
उपग्रहाींचे प्रक्षेपण क े ले होते.
 इस्त्रोचे प्रमुख : नकरण क
ु मार
उपग्रहाांबाबत
 अवकार्ात सोडण्यात आलेल्या वीस उपग्रहाींचे एक ू ण वजन १२२८ नकलो आहे. भारत, अमेररका, क ॅ नडा, जमसनी व इींडोनेणर्या या
पाच देर्ाींचे वीस उपग्रह या वेळी सोडण्यात आले.
 या वीस उपग्रहाींमध्ये १७ छोटे परदेर्ी उपग्रह आहेत. काटोसॅट हा भारताचा मुख्य पृथ्वी ननरीक्षण करणारा उपग्रह असून, उवसररत २
उपग्रह भारतीय र्ैक्षणणक सींस्थाींमधील मवद्याथ्यांनी तयार क
े ले आहेत.
भारतीय उपग्रह
 „काटोसॅट- २‟चे वजन ७२७.५ नकलो आहे. दूरसींवेदन आणण ननरीक्षणासाठी प्रामुख्याने याचा उपयोग होईल.
 „काटोसॅट-२‟द्वारे काढण्यात येणारृा छायामचत्राींचा वापर ननयोजनासाठी प्रामुख्याने करण्यात येणार आहे, त्यातही पाणीवाटपाच्या
दृष्ट्ीने त्याचा वापर होणार आहे.
 „सत्यभामा‟ हा उपग्रह चेन्नईतील सत्यभामा मवद्यापीठाने तयार के ला असून, त्याचे वजन दीड नकलो आहे. हररतगृहवायूींची माक्हती
गोळा करण्याचे काम तो करेल.
 „स्वयम्‌‟ हा ९९० ग्रॅम वजनाचा उपग्रह पुण्यातील अणभयाींनत्रकी महामवद्यालयातील (सीईओपी) मवद्याथ्यांनी तयार क े ला
आहे. कम्युननटी रेनडओसाठी त्याचा वापर होणार आहे.
 महासागरात भरकटलेले जहाज नक िं वा जींगलात हरवलेल्या व्यलतीर्ी सींपक स साधण्यासाठी „स्वयम्‟ उपग्रह पुण्यातील उपयुलत
ठरणार आहे.
 हा सींपूणसतः भारतीय बनावटीचा उपग्रह आहे. त्याचा १०० ममणलमीटर बाय १०० ममणलमीटर बाय ११३ ममणलमीटर एवढा लहान
आकार आहे.

Page No : 3 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 जगातील सवांत लहान दुसरा असलेला हा उपग्रह तयार करण्यासाठी महामवद्यालयात २००८ पासून सींर्ोधन सुरू होते. त्यासाठी
इस्रोर्ी करार करण्यात आला होता.
तवदेशी उपग्रह
 लापान-३ (इींडोनेणर्या) : नैमसर्मगक सींसाधने व पयासवरणाच्या अभ्यासाठी पाठवलेला पृथ्वी ननरीक्षण उपग्रह.
 बायरोस (जमसनी) : अमततापमानाच्या घटनाींची माक्हती गोळा करणारा उपग्रह.
 एम ३ एमसॅट (क ॅ नडा) : सागरी ननरीक्षण आणण सींदेर्वहन उपग्रह.
 जीएचजीसॅट-डी (क ॅ नडा) : हररतगृहवायूींची माक्हती गोळा करणारा पृथ्वी ननरीक्षण उपग्रह.
 स्कायसॅट जेन-२ (अमेररका) : गुगलच्या टेरा बेला क ीं पनीचा ११० नकलो वजनाचा अथस इमेणजिंग उपग्रह. या उपग्रहाद्वारे पृथ्वीची उच्च
प्रतीची छायामचत्रे आणण णव्हनडओ काढली जातील.
 डोव्ह उपग्रह (अमेररका) : अमेररक
े च्या पृथ्वी ननरीक्षण करणारे १२ डोव्ह उपग्रह.

ब्रेक्झझट
 युरोपीय महासींघात कायम राहावे अथवा नाही, यासाठी निटनमध्ये झालेल्या मतदानात जनतेने युरोपीय महासींघातून बाहेर पडण्याचा
ऐमतहामसक ननणसय नदला आहे.
 निटनमधील ५१.९ टक्के नागररकाींनी बाहेर पडण्याच्या बाजूने मतदान क
े ले.
 निटनने युरोपीय सींघातून (युरोनपयन युननयनमधून) बाहेर पडण्याच्या प्रक्ियेला „िेक्ग्झट‟ असे नाव देण्यात आले आहे.
 निटनच्या स्पेणलिंगमधील „बी‟ आणण „आर‟ ही अक्षरे आणण „एक्ग्झट‟ (बाहेर पडणे) याींना जोडून „िेक्ग्झट‟ र्ब्द तयार क
े ला आहे.
 अर्ाच प्रकारे पूवी युरोपीय सींघातून ग्रीस हा देर् बाहेर पडण्याची र्लयता होती तेव्हा „ग्रेक्ग्झट‟ असा र्ब्द वापरण्यात आला होता.

युरोपीय सांघ काय आहे?

 दुसरृा महायुद्धातील भीर्षण सींहारानींतर युरोपमध्ये पुन्हा युद्धाचा प्रसींग उद्भवू नये आणण अमधकामधक देर्ाींमध्ये दृढ व्यापारी सींबींध
असावे, या मवचाराने युरोपीय सींघाची स्थापना झाली होती.
 सुरुवातीला जमसनी आणण फ्रान्सच्या पुढाकाराने १९५०मध्ये सहा देर्ाींनी कोळसा आणण पोलादाचा वाटा एकनत्रत क
े ला.
 त्यानींतर ७ वर्षांनी रोम येथे झालेल्या करारानुसार „युरोनपयन इकॉनॉममक कम्युननटी‟ची (ईईसी) स्थापना झाली. निटन त्यामध्ये
१९७३साली सामील झाला.
 या सींघटनेचे नाव पुढे युरोनपयन युननयन (ईयू) असे बदलले आणण सध्या युरोपातील निटन धरून २८ देर् त्याचे सदस्य आहेत.
 सदस्य देर्ाींची सींयुलत बाजारपेठ स्थापन करणे, वस्तू सेवा आणण कामगाराींची मुलत वाहतूक करणे असे त्याचे उद्देर् होते.
 आता त्यात पयासवरण आणण मानवी हक्काींचे सींरक्षण, मवभागीय असमतोल दूर करणे, णर्क्षण व सींर्ोधन या क्षेत्रातील सहकायस याची
भर पडली आहे.
 युरोनपयन कममर्न, युरोपीयन काऊक्न्सल, युरोनपयन पालसमेंट आणण कोटस ऑफ जक्स्टस या ४ उपसींस्थाींच्या माध्यमातून युरोनपयन
युननयनचे काम चालते. त्याचे मुख्यालय िसेल्स येथे आहे.

Page No : 4 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
यापूवी युरोपीय सांघातून कोणता देश बाहेर पडला होता का?
 आजवर कोणताही स्वतींत्र देर् युरोपीय सींघातून बाहेर पडलेला नाही.
 मात्र डेन्माक
स चा एक स्वायत्त भाग असलेल्या ग्रीनलँड या अटलाींनटक महासागरातील मोठय़ा बेटावर १९८२साली या प्रश्नावर सावसमत
घेण्यात आले होते.
 त्या वेळी ग्रीनलँडच्या जनतेने ५२ टक्के मवरुद्ध ४८ टक्के अर्ा फरकाने युरोपीय सींघातून बाहेर पडण्याचा ननणसय घेतला होता.

ब्रब्रटनची युरोपीय सांघातून बाहेर पडण्याची कारणे?

 निटन गेली ४३ वर्षे युरोपीय सींघात आहे. मात्र त्यातही काही बाबतीत निटनने आपले वेगळे अक्स्तत्व राखले होते. निटनमध्ये युरो
या सींयुलत चलनाऐवजी स्टर्ललग पाऊींड हेच चलन प्रचारात होते.
 र्ेंगेन करारानुसार युरोपीय सींघाच्या सदस्य देर्ाींच्या सीमा बरृाच खुल्या करण्यात आल्या होत्या. निटनचा त्यात सहभाग नव्हता.
 सींघाचे सदस्य एकत्र खचाससाठी काही ननधी गोळा करतात आणण त्याींनाही सींघातून मवकासकामाींसाठी काही ननधी परत ममळतो.
 सींघाच्या एक
ू ण ननधीत २०१५ साली निटनचा १२.५७ टक्के म्हणजे ८.५ अब्ज पाऊींड इतका वाटा होता. मात्र त्या प्रमाणात निटनला
ममळणारा परतावा अन्य देर्ाींच्या तुलनेत कमी होता.
 सध्या युरोपमध्ये गरीब देर्ाींतून श्रीमींत देर्ाींत होत असलेले स्थलाींतर आणण त्यातून येणारी अस्वस्थता हेही कळीचे मुद्दे होते.
 गेल्या काही वर्षांत युरोपीय सींघाने निटनच्या नागररकाींच्या रोजच्या जीवनावर मोठा प्रभाव ममळवला असल्याची आणण निटनच्या
स्वतींत्र अक्स्तत्वाला बाधा पोहोचत असल्याची भावना घर करू लागली होती.
 पींतप्रधान डेणव्हड क
ॅ मेरून याींच्या कॉन्झवेनटव्ह (हुजूर) पक्षातील काही सदस्य, युनायटेड नक
िं गडम इींनडपेंडन्स पाटी (यूक
े आयपी)
आणण अन्य स्तराींतून सावसमत घेण्याची मागणी होत होती.
 याच मवर्षयावर निटनने १९७५ साली एकदा सावसमत होते आणण त्या वेळी निनटर् जनतेने युरोपीय सींघात राहण्याचा ननणसय घेतला
होता.
 त्यानींतर इतलया वर्षांत निनटर् जनतेला आपल्या आकाींक्षा व्यलत करण्याची सींधी ममळालेली नाही असा सूर आता उमटू लागला
होता.

सावसमत आणण त्याचा ब्रनकाल

 क
ॅ मेरून याींनी जनतेला वचन नदले होते की जर ते २०१५ सालच्या सावसनत्रक ननवडणुकीत णजिंक
ू न आले तर ते या मवर्षयावर मतदान
घेतील.
 त्यानुसार २३ जून रोजी निटनमध्ये सावसमत घेण्यात आले. तत्पूवी निटनने युरोपीय सींघात राहावे आणण बाहेर पडावे असे म्हणणे
असलेल्या दोन्ही बाजूींना प्रचार करण्याची सींधी देण्यात आली.
 निटनच्या ७१.८ टक्के मतदाराींनी म्हणजे सुमारे ३० दर्लक्ष नागररकाींनी मतदान क
े ले. २३ जूनला मतदान सींपल्यावर मतमोजणी सुरू
होऊन २४ जून रोजी ननकाल जाहीर झाला.
 त्यापैकी ५२ टक्के नागररकाींनी निटनने युरोपीय सींघातून बाहेर पडावे या बाजूने कौल नदला. तर ४८ टक्के नागररकाींनी निटनने युरोपीय
सींघाचे सदस्यत्व कायम ठेवावे या बाजूने मतदान क
े ले.

Page No : 5 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
आता ब्रब्रटनचे आणण युरोपीय सांघाचे भतवतव्य काय?
 निटनचे पींतप्रधान डेणव्हड क
ॅ मेरून याींनी आलटोबपयंत पदत्याग करण्याची घोर्षणा क
े ली आहे.
 णलस्बन करारातील ५०वे कलम लागू करण्याची जबाबदारी नवे पींतप्रधान पार पाडतील, असे क
ॅ मेरून याींनी साींमगतले.
 त्यानुसार निटनने युरोपीय सींघातून बाहेर पडण्याची अमधक
ृ त प्रक्िया सुरू होईल. ती पूणस होण्यास नकमान दोन वर्षांचा नक
िं वा त्याहून
अमधक काळ लागेल.
 त्या काळात निटनला युरोपीय सींघार्ी क
े लेल्या जुन्या कराराींर्ी आणण ननयमाींर्ी बाींधील राहावे लागेल. मात्र सींघाच्या ननणसय
प्रक्ियेत भाग घेता येणार नाही.
 निटनला युरोपीय सींघातील जुन्या सहकारृाींर्ी (उरलेल्या २७ देर्ाींर्ी) कर्ा प्रकारचे व्यापारी सींबींध ठेवायचे आहेत त्यासींबींधी
कराराची रूपरेर्षा ठरवली जाईल.
 सावसमताचा ननकाल निनटर् पालसमेंटवर बींधनकारक नाही आणण पालसमेंटचे सदस्य ममळून तो स्वीकारण्यास नकार देऊ र्कतात. पण
जनतेच्या भावनेमवरोधात जाऊन राजकीय पक्ष तर्ी भूममका घेण्याची र्लयता नाही.
 निटनला पुन्हा सींघात सामील व्हायचे असल्यास तसे करता येऊ र्कते. पण त्यासाठी सवस प्रक्िया नव्याने सुरू कराव्या लागतील
आणण सवस सदस्य अनुक
ू ल असतीलच असे नाही.
 निटन सोडून उरलेल्या २७ देर्ाींननर्ी युरोपीय सींघाचे काम पूवसवत चालू राहील.
 निटनच्या पाठोपाठ अन्य काही देर्ही बाहेर पडण्याची मागणी करू र्कतात. तसेच निटनमध्येही स्कॉटलींडच्या स्वातींत्र्याची मागणी
जोर धरू र्कते, असा अींदाज आहे.

ब्रब्रटनमध्ये फ
ु ट
 निटनमधील इींग्लींड, आयलंड, स्कॉटलींड व वेल्स या चार प्राींताींमध्ये उभी फूट पडल्याचे या सव्मासताद्वारे स्पष्ट् झाले आहे.
 आयररर् व स्कॉनटर् नागररकाींनी मोठ्या प्रमाणात 'इयु'मध्ये राहण्याच्या बाजूने कौल नदला, मात्र इींग्लींडची लोकसींख्या बरीच मोठी
असल्याने ननकाल मवरुद्ध गेला.
 निटनबरोबर राहायचे की नाही, यावर स्कॉटलींडमध्ये गेल्याच वर्षी सावसमत घेण्यात आले, तेव्हा ननसटत्या बहुमताने स्कॉटलींडने
निटनमध्येच राहण्याचा ननणसय घेतला.
 स्कॉनटर् व आयररर् लोक स्वत:ला निनटर् मानण्यापेक्षा युरोनपयन मानणे जास्त पसींत करतात.
 आता 'इयु'मधून बाहेर पडण्याच्या पाश्वसभूमीवर स्कॉटलींडमध्ये पुन्हा सावसमत घ्यावे ही मागणीही गेल्या तीन नदवसाींत पुढे आली.
तर्ीच भावना आयलंडमध्येही आहे.
 क
े वळ कायदेर्ीर व ऐमतहामसक अपररहायसता म्हणून इतका काळ निटनचा भाग बनून राक्हलेले हे दोन प्राींत जर खरोखरच दूर झाले,
तर उरलेला इींग्लींड देर् एकाकी पडेल.

या घटनेचा ब्रब्रटन, युरोप आणण भारतावर होणारा पररणाम

 या घटनेचे निटन आणण जगावर नेमक
े काय पररणाम होतील याबाबत सध्या सार्ींकता असून ते येत्या काही वर्षांत अमधक स्पष्ट्
होईल.
 निनटर् पाऊींडाची नक
िं मत गेल्या ३० वर्षांतील नीचाींकी पातळीवर गेली. सध्या जगभरच्या र्ेअर बाजाराींमध्ये त्याचे पडसाद उमटत
आहेत. ते बरेचसे तात्पुरत्या स्वरूपाचे असतील.
Page No : 6 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.
चालू घडामोडी : जून २०१६
 निटनमधील अथसतज्ञाींच्या मते युरोपीय सींघातून बाहेर पडल्यामुळे २०३० सालापयंत निटनच्या अथसव्यवस्थेचा आकार ३.८ ते ७.५
टललयाींनी कमी होऊ र्कतो.
 सध्या निटनचे १.२ दर्लक्ष नागररक युरोपीय सींघाच्या सदस्य देर्ाींत राहतात. तर अन्य सदस्य देर्ाींचे ३ दर्लक्ष नागररक
निटनमध्ये राहतात.
 युरोपीय सींघाच्या ननयमाींमुळे सदस्य देर्ाींच्या नागररकाींना सामूक्हक पारपत्रावर मुलतपणे नफरता येत होते. आता याबाबत निटन
आणण अन्य देर् काय भूममका घेतात ते पाहावे लागेल.

१ जून
नौदलप्रमुखपदी अ‍ॅडतमरल सुनील लाांबा
 नौदलाचे प्रमुख म्हणून अ‌ॅडममरल सुनील लाींबा याींनी सूत्रे हाती घेतली. अ‌ॅडममरल आर. क
े . धोवन ननवृत्त झाल्याने त्याींची जागा लाींबा
याींनी घेतली आहे.
 नौदलातील नदर्ादर्सन व इतर तींत्रात पारींगत असलेले लाींबा याींना तीन वर्षांचा कालावधी नौदलप्रमुख म्हणून ममळणार आहे.
सुनील लाांबा
 लाींबा हे नडफेन्स सणव्हससेस स्टाफ कॉलेजचे माजी मवद्याथी असून ते देर्ाचे २१वे नौदल प्रमुख आहेत.
 लाींबा याींना तीन दर्काींचा अनुभव असून त्याींनी आयएनएस मसिंधुदुगस व आयएनएस दुनामगरी या युद्धनौकाींवर नॅव्हीगेनटिंग
ऑनफसर म्हणून काम क े ले आहे.
 याणर्वाय त्याींनी चार लढाऊ युद्धनौका आयएनएस काकीनाडा, आयएनएस क्हममगरी, आयएनएस रणमवजय आणण आयएनएस
मुींबईचे प्रमुखपद भूर्षवले आहे.
 मसक
ीं दराबाद येथील कॉलेज ऑफ नडफेन्स मॅनेजमेंटचे ते माजी मवद्याथी असून तेथे त्याींनी अध्यापनही क
े ले आहे.
 परम मवणर्ष्ट् सेवा पदक आणण अमतमवणर्ष्ट् सेवा पदकाींनी ऍडममरल लाींबा याींना सन्माननत करण्यात आले आहे.
 अॅडममरल लाींबा नौसेनेचे प्रमुख होण्याआधी नौसेनेच्या पणिम भागाची जबाबदारी साींभाळत होते. १ जानेवारी १९७८ला ते भारतीय
नौसेनेत सामील झाले.

क
ृ षी कल्याण अतधभार १ जूनपासून लागू
 कें द्रीय अथस सींकल्पात मींजूर झालेला वाढीव सेवाकर व क
ृ र्षी कल्याण अमधभार १ जूनपासून लागू होत असल्याने हॉटेल, टेणलफोन,
मवमान आणण रेल्वे प्रवास यासह अनेक सेवा महाग होणार आहेत.
 मवत्तमींत्री अथसमींत्री अरुण जेटली याींनी माीं डलेल्या व सींसदेने मींजूर क
े लेल्या अथस सींकल्पात सेवाकरात (णर्क्षण उपकरासह) १२.३६
टललयाींवरून १४ टक्के एवढी वाढ करण्यात आली.
 ०.५ टक्के स्वच्छ भारत अणभयानासाठी लावलेला अमधभार आधीपासूनच लागू आहे. त्यात आता क
ृ र्षी कल्याण अमधभार नावाचा ०.५
टक्के नवा अमधभारही सेवाकरावर लावला आहे.
 त्यामुळे जया सेवाींना सेवाकर लागू आहे, अर्ा सेवाींवर १ जूनपासून नवा अमधभार धरून एक
ू ण १५ टक्के कर लागू होईल.

Page No : 7 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 सेवाकराच्या नकारात्मक यादीत समावेर् असलेल्या व पूणसपणे वगळलेल्या ४७ सेवा वगळून सवसच सेवाींना हा वाढीव सेवाकर व
अमधभार लागू होईल.
 क
ृ र्षी कल्याण अमधभारातून ममळणारृा सवस रकमेचा मवननयोग फलत र्ेती सुधारणा व र्ेतकरी कल्याणाच्या कामाींसाठी
के ला जाईल, असे मवत्तमींत्र्याींनी याआधीच जाहीर क
े ले आहे.

ब्रदल्लीत सेबीचे तवशेष न्यायालय

 भाीं डवली बाजार ननयींत्रक „सेबी‟र्ी सींबींमधत तींटे-कजजाींची गमतमान सुनावणी होऊन लवकर तड लागावी यासाठी राजधानी नदल्लीत
मवर्ेर्ष सेबी न्यायालयाची स्थापना करण्यात आली आहे.
 देर्भरात स्थापण्यात आलेले हे चौथे मवर्ेर्ष सेबी न्यायालय आहे. सरकार आणण उच्च न्यायालयार्ी सल्लामसलत करून या मवर्ेर्ष
न्यायालयाींची रचना करण्यात आली आहे.
 या मवर्ेर्ष न्यायालयावर क
ें द्र सरकारकडून एका न्यायाधीर्ाची ननयुलती उच्च न्यायालयाच्या न्यायमूतीर्ी मवचारमवननमय करून क
े ली
जाईल.
 सेबी कायद्यातील दुरुस्तीने „सेबी‟ने ननयमभींग करणारृा क
ीं पन्याींकडून दींडवसुली, दींडवसुली करताना बँक खाते व स्थावर-जींगम
मालमत्ताींवर जप्ती आणण प्रसींगी आरोपीला अटक करण्याचेही अमधकारही ममळमवले आहेत.
 २०१४ मध्ये सेबी कायद्यात करण्यात आलेल्या दुरुस्तीनींतर मुींबई, कोलकाता आणण चेन्नई येथे तीन मवर्ेर्ष न्यायालये कायासक्न्वत
झाली आहेत.

स्वीत्झलंडमध्ये जगातील सवासत लाांब बोगदा

 जगातील सवासत लाींब आणण खोल गोथाडस रेल्वे बोगद्याचे स्वीत्झलंडमध्ये १ जूनमध्ये उद्घाटन झाले.
 मवर्ेर्ष म्हणजे ५७ नकमी लाींबीचा (सुमारे ३७ मैल) हा क्द्वमागी बोगदा असून, त्या बोगद्याचे काम जवळपास १७ वर्षांपासून सुरू होते.
 हा बोगदा स्वीस आल्प्स पवसतराजीच्या खालून जाणार असून, हायस्पीड रेल्वेद्वारे उत्तर आणण दणक्षण युरोपला जोडणार आहे.
 हा बोगदा एस्टसफ्लेडजवळील गोथाडस णखिंडीमधून सुरू होऊन मतमसनो प्राींतात समाप्त होतो. या बोगद्यामुळे झुररच-ममलान प्रवासाचा
वेळ एक तासाने कमी होईल.
 या बोगद्याचा प्राथममक आराखडा क्स्वस अणभयींते कालस एडवडस ग्रुनर याींनी १९४७ मध्ये बनमवला होता. मात्र, प्रर्ासकीय अनास्था
आणण खचासच्या मुद्द्यावरून हे काम रेंगाळत गेले.
 अखेर १९९९ मध्ये त्याला प्रारींभ झाला आणण १७ वर्षांनींतर १२ अब्ज क्स्वस फ्रॅींक खचस होऊन हे काम पूणस करण्यात आले.
 हा बोगदा आल्प्स पवसतराजीच्या पृष्ठभागापासून २.५ नक.मी. खोलीवर असून, खडकाींमधून गेलेला आहे.
 या बोगद्याद्वारे दररोज २६० मालवाहू रेल्वे आणण ६५ प्रवासी रेल्वे धावू र्कतील. या बोगद्यामुळे रस्ता वाहतुकीवरील ताण
कमी होणार असून, अवजड माल वाहून नेणे सुलभ होईल.
जगातील सवासत लाांब रेल्वे बोगदे
 गोथाडस (क्स्वत्झलंड) : ५४ नकमी
 सेईकन (जपान) : ५३.९ नकमी
 चॅनेल टनेल (निटन-फ्रान्सदरम्यान): ५०.५ नकमी

क
ु कने मोडला सतचन तेंडुलकरचा तवक्रम

Page No : 8 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 इींग्लींडचा कणसधार अ‌ॅलेस्टर कु क याने श्रीलींक
े मवरुद्ध कसोटी क्िक
े टमध्ये १० हजार धावा पूणस करताना सवासत कमी वयात १० हजार
धावा करण्याच्या मविम क े ला.
 याआधी हा मविम तेंडुलकरच्या नावावर होता. क
ु क अद्याप ३१ वर्षे १५७ नदवसाींचा आहे आणण समचनने ही काममगरी ३१ वर्षे ३२६
नदवसाींचा असताना क
े ली होती.
 सवांत कमी वयात ७ हजार, ८ हजार, ९ हजार आणण आता १० हजार धावा पूणस करण्याचा मविमही क
ु कच्या नावावर नोंदवला गेला
आहे.
 १० हजार धावाींपयंत पोहोचण्यासाठी क
ु कने कमी वेळ घेतला. भारतामवरुद्ध २००६मध्ये कसोटी कारकीदीस सुरुवात करणारृा या
फलींदाजाने ३७४३ नदवसाींत ही नकमया क े ली. त्याने अन्य एक भारतीय राहुल द्रमवडचा मविम मोडला. द्रमवड ४२९८ नदवसाींत १०
हजार धावा करणारा फलींदाज ठरला होता.
 क
ु क कसोटी क्िक
े टमध्ये १० हजार धावा करणारा जगातील १२वा आणण इींग्लींडचा पक्हलाच फलींदाज आहे.
 याआधी समचन तेंडुलकर, ररकी पॉींनटिंग, जॅक कॅ णलस, राहुल द्रमवड, कु मार सींगकारा, िायन लारा, णर्वनरेन चाींदरपॉल, महेला
जयवधसने, अलेन बॉडसर, स्टीव्ह वॉ आणण सुनील गावस्कर याींनी दहा हजाराींचा टप्पा पूणस क
े ला आहे.

२ जून
इांब्रडया पोस्ट पेमेंट बँक
 देर्भरातील टपाल खात्याच्या कायासलयाींना बँकाींचा दजास बहाल करीत त्याींचे 'इींनडया पोस्ट पेमेंट बँक' असे नामकरण करण्याचा
ननणसय मोदी सरकारने घेतला आहे.
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या क
ें द्रीय मींनत्रमींडळाच्या बैठकीत देर्ात पोस्ट पेमेंट बँकाींसाठी ८०० कोटी
रुपयाींचा ननधीही मींजूर करण्यात आला.
 पोस्ट पेमेंट बँक
े त ग्राहकाकडून एक लाख रुपयाींच्या ठेवी स्वीकारल्या जातील. मात्र या बँक
े ला कजस देता येणार नाही.
 भारतात सध्या १.५४ लाख टपाल कायासलये असून, त्यापैकी १.३९ लाख हे ग्रामीण भागातील आहेत. त्यापैकी ६५० टपाल
कायासलयाींतून पोस्टाच्या प्रस्तामवत देयक बँक
े च्या र्ाखा सुरू होतील.
 या प्रस्तामवत देयक बँक
े चे आमधपत्य अनुभवी मुख्य कायसकारी अमधकारृाकडे सोपमवले जाईल आणण ननष्णात व्यावसामयकाींद्वारे
मतचा कारभार चालमवला जाणार आहे.
 सींपूणस आराखडा हा ८०० कोटी रुपयाींच्या ननधीत बसमवला जाईल, जयापैकी ४०० कोटी रुपये हे भागभाीं डवल, तर ४०० कोटी रुपये
हे अनुदान रूपात सरकारकडून नदले जातील.
दृक्िक्षेपात बँक ब्रनयोजन
 सप्टेंबर २०१७ पासून ६५० र्ाखाींमधून कायासन्वयन
 ८०० कोटी रुपये खचासच्या ननयोजनाचा आराखडा
 माचस २०१७ पासून सवस „ग्रामीण डाक सेवकाीं‟ना हँडहेल्ड आधुननक उपकरणे नदली जातील.
 र्हरी पोस्टमनना आयपॅड आणण स्माटसफोन देण्याचा मवचार

Page No : 9 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

उत्पन्न घोषणा योजना-२०१६

 उत्पन्न घोनर्षत न क
े लेल्या व्यलतीींना आपले उत्पन्न जाहीर करण्यासाठी „उत्पन्न घोर्षणा योजना-२०१६‟ अींतगसत एक सींधी देण्यात
आली आहे.
 जयाींनी यापूवीच्या वर्षासत आपले उत्पन्न पूणसपणे जाहीर क
े ले नसेल, त्याींना या योजनेअींतगसत अघोनर्षत उत्पन्न जाहीर करता येईल.
 १ जून २०१६ ते ३० सप्टेंबर २०१६ या ४ मक्हन्याींच्या कालावधीसाठी ही योजना सुरु राहील. तर, कर, अमधभार, तसेच दींडाच्या रकमेचा
भरणा ३० नोव्हेंबर २०१६पयंत करावा लागेल.
 या योजनेअींतगसत, पात्र व्यलतीींनी घोनर्षत क
े लेल्या उत्पन्नावर ३० टक्के दराने कर आकारला जाईल. घोनर्षत क
े लेल्या उत्पन्नाच्या ४५
टक्के आकारणी राहील.
 देय असलेल्या करावर २५ टक्के क
ृ र्षी कल्याण अमधभार आणण देय करावर २५ टक्के दींड आकारण्यात येईल.
 घोनर्षत क े लेल्या मालमत्तेला सींपत्तीकर कायद्यातून सूट देण्यात येईल. या घोर्षणेबाबत आयकर कायदा आणण सींपत्तीकर
कायद्याअींतगसत कोणतीही चौकर्ी क े ली जाणार नाही.
 परदेर्ातली मालमत्ता नक िं वा उत्पन्न जयासाठी काळा पैसा मवर्षयक कायदा लागू आहे, असे उत्पन्न या योजनेअींतगसत घोनर्षत
करण्यासाठी पात्र राहणार नाही.
 www.incometaxindia.gov.in या सींक
े तस्थळावर योजनेसींदभासत सींपूणस माक्हती उपलब्ध आहे.

रािरीय कौशल्य तवकास पररषद

 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींच्या अध्यक्षतेखाली २ जून रोजी पक्हली सरकारी राष्ट्रीय कौर्ल्य मवकास पररर्षद (एनएसडीएम) सींपन्न झाली.
या बैठकीत घेण्यात आलेले महत्त्वाचे ब्रनणसय
 वर्षस २०१६-१७ दरम्यान जवळपास १.५ कोटी लोकाींना कौर्ल्य प्रणर्क्षण देण्याचे उक्द्दष्ट्.
 सप्टेंबर २०१६ पयंत क
ें द्रीय कौर्ल्य प्रमाणपत्र मींडळ स्थापन करणे यामुळे भारताची कौर्ल्य मवकास यींत्रणा दजेदार होऊ र्क
े ल.
 कौर्ल्य प्रणर्क्षण अभ्यासिमासाठी अनुपयोमगत पायाभूत यींत्रणा अणभयाींनत्रकी महामवद्यालयाींमध्ये वापरणे.
 फायद्यामध्ये चालणारृा सावसजननक उपिम एककाींना एक
ू ण मनुष्यबळाच्या १० टक्क्‌याींपयंत प्रणर्क्षण देण्याचा मानस.
 यावर्षी ५०० प्रधानमींत्री कौर्ल्य क
ें द्राद्वारे भारतीय युवकाींना प्रणर्क्षणाव्यमतररलत मवनामूल्य कौर्ल्य प्रणर्क्षणाची तरतूद.
 यावर्षी ५० मवदेर्ी कमसचारी कौर्ल्य प्रणर्क्षण क
ें द्र उघडणार. याद्वारे देर्ात कौर्ल्य प्रणर्क्षाथींची सींख्या वाढणार.
 औद्योमगक प्रणर्क्षण सींस्था (आयटीआय), क ें द्रीय प्रणर्क्षण सींस्था, पीएमक
े व्हीवाय प्रणर्क्षण क
ें द्र, यींत्रर्ाळा याींच्याद्वारे युवकाींना
कौर्ल्य प्रणर्क्षण प्राप्त व्हावे यासाठी ५०० रोजगार उत्सव
 “भारतीय कौर्ल्य” राष्ट्रीय कौर्ल्य स्पधास ही वर्षस २०१६-१७मध्ये चालू होणार.
 आयटीआयची क्षमता १८.५ लाखाींवरुन २५ लाखाींपयंत पुढच्यावर्षीपयंत वाढमवणार. तसेच ५००० नवीन आयटीआय स्थापन
करणार.
 पारींपाररक कौर्ल्याची ओळख आणण त्याींना प्रोत्साहन देण्यासाठी मवमवध कायसिमाींतगंत प्रणर्क्षण.
पार्श्सभूमी
 भारतात ३५ वयोगटातील ६५ टक्के लोकसींख्या आहे. वर्षस २०२५ पयंत जागमतक लोकसींख्येतील (१८.३ टक्के) कायसकारी वयामध्ये ५
पैकी एक हा भारतीय असेल.
 एनडीए सरकार नोव्हेंबर २०१४ला सत्तेत आल्यानींतर कौर्ल्य मवकास आणण उपिमर्ीलता याद्वारे कौर्ल्य मवकासाचे प्रयत्न
प्रामुख्याने करण्यात आले.

Page No : 10 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 २१ क
ें द्र सरकारची मींत्रालये आणण मवमवध मवभागाींमध्ये ५० कौर्ल्य प्रणर्क्षण कायसिमाींची अींमलबजावणी क
े ली जाते.

णझम्बाब्वेत स्थाब्रनक स्वरुपात डॉलर छापणार

 णझम्बाब्वेत रोख तुटवड्याच्या समस्येचा सामना करण्यासाठी तेथील सरकारने अमेररकी डॉलर स्थाननक स्वरुपात छापण्याचा
ननणसय घेतला आहे. णर्वाय, पैसे काढून घेण्याच्या मयासदेवर बींदी घालण्याचादेखील ननणसय घेण्यात आला आहे.
 २००९साली झालेल्या „हायपरइन्फ्लेर्न„नींतर णझम्बाब्वेने अमेररका आणण दणक्षण अनफ्रक े चे चलन स्वीकारले होते. त्यावेळी
देर्ातील महागाईत २३१ दर्लक्ष टललयाींची वाढ झाली होती. त्यामुळे णझम्बाब्वेची अथसव्यवस्था पार कोलमडली होती.
 सध्या ननमासण झालेल्या रोख तुटवड्यावर उपाय देर्ाच्या आर्मथक धोरणात मोठे बदल करण्याचा ननणसय घेतला आहे.
 े तून रोख रक्कम काढून घेण्याची मयासदा प्रमत नदवस १,००० डॉलरपयंत नक
याअींतगसत बँक िं वा २०,००० दणक्षण अनफ्रकन रँड इतकी
करण्यात आली आहे.
 णर्वाय, तेथील ररझव्हस बँक डॉलर-समकक्ष बॉण्ड नोटा छापणार आहे. तसेच देर्ाबाहेर रक्कम नेण्यावरदेखील बींदी घालण्यात येणार
आहे.
 णझम्बाब्वे डॉलरच्या पुनरुजजीवनासाठी हा उपाय नसून देर्ाबाहेर जात असलेल्या बेकायदेर्ीर गुींतवणूकीला
थाींबवण्यासाठी करण्यात आलेला उपाय आहे.
 णझम्बाब्वेत ननमासण झालेल्या रोख कमतरतेसाठी व्यापारी तूट जबाबदार असल्याचे बोलले जात आहे. पक्हल्या मतमाहीत
देर्ाचे आयात मबल ४९० दर्लक्ष डॉलर झाले होते. परींतू ननयासत क
े वळ १६७ अब्ज डॉलर होती.

३ जून
‘आयओसी’ सदस्यपदासाठी नीता अांबानी याांना नामाांकन
 भारतातील ररलायन्स फाउींडेर्नच्या सींस्थापक अध्यक्षा नीता अांबानी याींना आींतरराष्ट्रीय ऑणलिंनपक सममतीच्या (आयओसी) सदस्या
म्हणून नामाींकन ममळाल्याचे जाहीर करण्यात आले आहे.
 „आयओसी‟वर नामाींकन ममळणारृा त्या पक्हल्या भारतीय मक्हला ठरल्या आहेत. ही ननवडणूक ररओ नद जानेररओ येथे २ ते ४
ऑगस्ट दरम्यान होणारृा „आयओसी‟च्या १२९व्या सत्रात घेण्यात येईल.
 „आयओसी‟वर नव्या ननयुलतीसाठी स्वतींत्र ननवड पद्धती अवलींबण्याचा ननणसय झाला असून, त्याच आधारावर अींबानी याींना नामाींकन
ममळाले आहे.
 अींबानी याींची ननवड झाल्यास त्या वयाच्या ७०व्या वर्षासपयंत „आयओसी‟च्या सदस्या राहतील. नीता अींबानी याींच्या झपाटून काम
करण्याच्या वृत्तीमुळे त्याींची ननवड करण्यात आली आहे.

भारत अमेररक
े दरम्यान करार
 गृह मींत्रालयाने अमेररक े च्या जागमतक दहर्तवाद्याींची माक्हती सींकणलत करणारृा ‘टेररीस्ट क्स्क्रब्रनिंग सेंटर’सोबत
दहर्तवाद्याींसींबींमधत माक्हतीचा देवाण-घेवाणीच्या करारावर स्वाक्षरी क
े ली आहे.

Page No : 11 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींच्या अमेररका दौरृाच्या पाश्वसभूमीवर क
ें द्रीय गृहसमचव राजीव महर्षी आणण अमेररक
े चे राजदूत ररचडस वमास
याींनी या करारावर स्वाक्षरृा क े ल्या.
 „टेरररस्ट क्स्िनीींग सेंटर‟ने आतापयंत जवळपास अकरा हजार दहर्तवाद्याींची माक्हती सींकणलत क े ली आहे. जयामध्ये दहर्तवाद्याींचे
नाव, छायामचत्र, राष्ट्रीयत्व, जन्मतारीख, बोटाींचे ठसे आणण पासपोटस िमाींक आदी बाबीींचा समावेर् आहे.
 या करारानुसार दोन्ही देर्ाींना परस्पराींकडे असलेली दहर्तवाद्याींसींबींधीच्या माक्हतीचे देवाण-घेवाण करता येणे र्लय होणार आहे.
 मात्र या कराराला „रॉ‟सह भारतीय गुप्तचर यींत्रणाींनी मवरोध दर्समवला आहे. अमेररक े ने या कराराचा प्रस्ताव २०१२ मध्येच सादर क
े ला
होता. मात्र सुरक्षा यींत्रणाींच्या मवरोधामुळे यावर कोणताही ननणसय घेण्यात आला नव्हता.
 या करारावर स्वाक्षरृा करण्यात आल्याने आता भारताने औपचाररकपणे अमेररक े च्या एचएसपीडी-६ मध्ये प्रवेर् क
े ला आहे आणण
त्यामुळे अमेररक
े कडील दहर्तवाद्याींची व्यक्लतगत माक्हती भारताला उपलब्ध होणार आहे.
 या करारावर स्वाक्षरृा होण्यापूवी दोन्ही देर्ाींमध्ये चचेच्या अनेक फेरृा झाल्या आणण त्यानींतर दोन्ही देर्ाींनी महत्त्वाच्या
मुद्दय़ाींवरील मतभेद दूर करून करार क
े ला. अमेररक े ने यापूवी ३० देर्ाींसमवेत असा करार क
े ला आहे.
स्वच्छ उजेसाठी सामांजस्य करार
 स्वच्छ ऊजास आणण वैणश्वक तापमानवाढीच्या समस्येचा सामना करण्यासाठी भारत आणण अमेररका या दोन्ही देर्ाींनी सामींजस्य
कराराींवर स्वाक्षरृा क
े ल्या आहेत.
 दोन्ही देर्ाींमध्ये झालेल्या कराराींमुळे सींर्ोधन आणण मवकासाला चालना ममळणार असून, परस्पर सामींजस्याने तींत्रज्ञानाचे हस्ताींतरण
करणेही र्लय होईल. यामुळे हररतगृहवायू उत्सजसनाला चाप बसेल.
 या कराराींमुळे दोन्ही देर्ाींमधील क
ीं पन्याींना सींयुलतपणे काम करण्याची मोठी सींधी उपलब्ध होणार असून, यामुळे पयासवरणमवर्षयक
जागृती होणार आहे.

फोब्ससच्या यादीत भारतीय मक्हला

 आपल्या मेहनतीच्या बळावर उद्योगक्षेत्रात नवीन उींची गाठणारृा अमेररक
े तील ६० श्रीमींत आणण यर्स्वी मक्हलाींची यादी फोब्ससने
जाहीर क
े ली.
 यामध्ये मूळ भारतीय असलेल्या ब्रनरजा सेठी व जयश्री उल्लाल या दोन मक्हलाींचा यात समावेर् आहे. नामवन्यपूणसता आणण
र्ोधाचा ध्यास या दोन मूलभूत गोष्ट्ीींच्या बळावर त्याींनी हे यर् सींपादन क
े ले.
 भारतात जन्मलेल्या ननरजा सेठी या यादीमध्ये १६ व्या स्थानावर, तर जयश्री उल्लाल ३० व्या स्थानावर आहेत.
 आपले पती भारत देसाई याींच्यासोबत ननरजा याींनी आयटी सल्लागार आणण आउटसोर्ससग क
ीं पनी „मसिंटेल‟ची सुरुवात क
े ली.
 ननरजा याींचे वय ६१ वर्षे असून, त्याींची सींपत्ती १.१ अब्ज डॉलसस इतकी आहे. त्याींच्या क
ीं पनीत २५,००० कमसचारी काम करतात.
 या यादीत असलेल्या ५५ वर्षर्षय जयश्री उल्लाल ह्या „अररस्ता नेटवलसस‟च्या अध्यक्षा आणण सीईओ आहेत.
 ४७ कोटी डॉलससची मालमत्ता असलेल्या जयश्री २००८ मध्ये „अररस्ता नेटवलसस‟च्या सीईओ झाल्या. २०१५मध्ये या क
ीं पनीचे उत्पन्न
८३.८० कोटी डॉलससवर पोहोचले. २०१४मध्ये क
ीं पनीची र्ेअरबाजारामध्ये नोंदणी करण्यात आली.
 स्वत:च्या मेहनतीवर उद्योगक्षेत्रात उींची गाठणारृा अमेररके तील श्रीमींत मक्हलाींच्या या यादीत सवासत वरच्या स्थानावर नडआन
हेंनडरलस याींची वणी लागते. त्या „एबीसी सप्लाय‟च्या मालकीण आहेत.
 छत आणण स्लायनडिंगसाठी उपयोगात येणारृा वस्तुींच्या त्या सवासत मोठ्या घाऊक मवतरक आहेत. त्याींची साींपत्तीक स्थस्थती ४.९ अब्ज
डॉलसस इतकी आहे.
 अमेररक
े तील या ६० धनवान मक्हलाींची एक
ीं दर सींपत्ती जवळजवळ ५३ अब्ज डॉलसस इतकी असल्याचे „फोब्सस‟ने म्हटले आहे.

Page No : 12 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

अमेररकी तवमानतळावर भारतीयाांना तवशेष सूट

 भारतीय प्रवार्ाींचा अमेररक े र्ी ‘झलोबल एन्टरी प्रोग्राम’ या नावाने
े तील प्रवास अमधक सुखकर होण्यासाठी भारत सरकारने अमेररक
ओळखला जाणारा ‘इांटरनॅशनल एलस्पब्रडटेड इब्रनणशएब्रटव्ह’ हा करार क
े ला आहे.
 अमेररक
े सोबत मवर्ेर्ष सवलतीसाठी करार करणारा भारत हा ९वा देर् ठरला आहे. या करारामुळे भारतीय प्रवार्ाींना अमेररकी
मवमानतळावर उतरल्यानींतर त्वररत सुरक्षा देण्याची येणार आहे.
 भारताचे अमेररकी राजदूत अरुण मसिंह आणण अमेररकी सीमार्ुल्क आणण सीमा सींरक्षण मवभागाचे उपायुलत क
े मवन मॅललीनन याींनी
या मवर्ेर्ष करारावर स्वाक्षरृा क
े ल्या.
 यानुसार, भारतीय नागररकाींना ठरामवक अमेररकी मवमानतळावर स्वयींचणलत नकऑस्कमाफसत अमेररक
े त लगेचच प्रवेर् ममळणार
आहे.
 भारतानेही अमेररक े हून भारतात येणारृा प्रवार्ाींचा प्रवास सुखकर होण्यासाठी, दीघसकालीन णव्हसा आणण अमेररकी नागररकाींसाठी
इलेक्लटरक-टुररस्ट णव्हसासारखे उपिम हाती घेतले आहेत.
 सद्यस्थस्थतीत, अमेररक
े त भारतीय वींर्ाचे ३० लाख नागररक वास्तव्यास असून, अमेररक
े तील ४० मवमानतळाींवर, १२ प्री-क्ललअरन्स
क्ठकाणाींवर ग्लोबल एन्टरी प्रोग्राम उपलब्ध आहे.

४ जून
महसूलमांत्री एकनाथ खडसे याांचा राजीनामा
 क
ु ख्यात गुींड दाऊद इिाक्हम याच्यार्ी कमथत सींभार्षण व भोसरी जमीन गैरव्यवहारामुळे प्रचींड अडचणीत आलेले महसूलमींत्री
एकनाथ खडसे याींनी अखेर मुख्यमींत्री देवेंद्र फडणवीस याींच्याकडे आपला मींत्रीपदाचा राजीनामा सूपूदस क
े ला.
एकनाथ खडसे याच्यावरील आरोप
 मींनत्रपदाचा दुरुपयोग करून क ु टुींबातील व्यलतीींच्या नावे भोसरी येथे पावणेचार कोटीींच्या अत्यल्प नकमतीत जमीन खरेदी करून १००
कोटी रुपयाींहून अमधक रकमेची भरपाई ममळमवण्यासाठी वादग्रस्त ननणसय घेतल्याचा आरोप.
 तापी खोरृात मसिंचनाची कामे ममळालेल्या णर्वाजी जाधव या ठेक े दारार्ी खडसे याींचे सींबींध असून मसिंचन क
ीं त्राटाींच्या पैर्ातूनच
जाधव याींनी मुलताई साखर कारखाना मवकत घेतल्याचा आरोप अींजली दमाननया याींनी क े ला.
 पानकस्तानात असलेला क ु ख्यात गुींड दाऊद इिाक्हमच्या „कॉल णलस्ट„मध्ये खडसे याींचा मोबाईल िमाींक असल्याचा „हॅकर„ मनीर्ष
भींगाळे याींचा आरोप.
 खडसेंचे जावई प्राीं जल खेवलकर याींनी हरयाणामधून आणलेली णलमोणझन मोटार जळगाव परवाना घेऊन त्यात फेरफार क े ल्याचा
आरोप.
 खडसेंचे सहकारी गजानन पाटील याींनी खडसेंचे नाव साींगून सामाणजक सींस्थेसाठी र्ासकीय जागा ममळवून देण्याकरता सींबींमधताींकडे
एक कोटी रुपयाींची लाचेची मागणी क े ल्याचा आरोप.
एकनाथ गणपतराव खडसे याांची कारकीदस
 मतदार सींघ : मुलताईनगर, जळगाव, महाराष्ट्र
 णर्क्षण : बी.कॉम नागपूर मवद्यापीठ
 मवद्यापीठातील ननवडणुकीपासून सुरवात

Page No : 13 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 १९७८-१९८८ : जयनकसान पीक सींकर्षसण सहकारी सींस्था, मुलताईनगर (सहकारी सींस्थाींच्या मवकासात भरीव कमामगरी)
 १९८०-१९८५ : भाजप तालुका उपाध्यक्ष
 १९८२-१९९० : पींचायतसममती सदस्य, मुलताईनगर.
 १९९१-१९९५ : भाजपचे णजल्हा अध्यक्ष
 १९९९-२००४ : पक्षाचे महाराष्ट्राचे प्रदेर् सरमचटणीस
 २००४ पासून सींपूणस भारतातील भाजपच्या कायसकाररणीत
महारािर सरकारमध्ये
 जून १९९५ ते सप्टेंबर १९९५ दरम्यान उच्चणर्क्षण आणण तींत्रज्ञान णर्क्षण मींत्री
 १९९५ सप्टेंबर-१९९७ जून : अथस-ननयोजन मींत्री
 जून १९९७-ऑलटोबर १९९९ : णर्वसेना-भाजप सरकारच्या पाटबींधारे व आदेर् क्षेत्र मवकास मींत्री
 २००९पासून मवधानसभेतील भारतीय जनता पक्षाचे महाराष्ट्रातील प्रमुख मवरोधी पक्ष नेते
 २०१४नींतर राजयाचे भाजपचे सरकारमध्ये राजयाचे महसूलमींत्री म्हणून कायसभार

पेस-क्हिंतगस जोडीला फ्र

ें च ओपनचे जेतेपद
 भारताचा णलअँडर पेस व त्याची जोडीदार मार्षटना क्हिंमगस याींनी फ्रेंच ओपन ग्रँडस्लॅम टेननस स्पधेत ममश्र दुहेरीचे जेतेपद पटकावले.
 नफणलप चाटसरर कोटसवर पार पडलेल्या ममश्रच्या फायनलमध्ये पेस व मार्षटन या जोडीने दुसरृा सीडेड साननया ममझास व इव्हान डॉनडग
या जोडीचे कडवे आव्हान ४-६, ६-४, (१०-८) असे परतवून लावले.
 णलअँडर पेसचे हे फ्रेंच ओपनमधील ममश्रचे पक्हले जेतेपद ठरले. क्हिंमगससह खेळताना पेसने २०१५मध्ये ऑस्टरेणलयन ओपन,
मवम्बल्डन आणण अमेररकन ओपन स्पधांत ममश्र दुहेरीची जेतेपदे पटकावली होती.
 आता यामध्ये २०१६च्या मोसमातील फ्रेंच ओपनची भर पडली आहे. पेसचे हे कारनकदीतील १८वे तर ममश्रचे १०वे ग्रँडस्लॅम
जेतेपद ठरले आहे.
 सायना-डॉनडग याींनी पेस-मार्षटना याींना कडवी झुींज नदली. मात्र पेस-मार्षटना याींनी दुसरृा सेटमध्ये खेळ उींचावत मोलयाच्या क्षणी
पुनरागमन सामना णजिंकला.

ज्येष्ठ अणभनेत्री सुलभा देशपाांडे याांचे ब्रनधन

 मराठी मचत्रपट सृष्ट्ीतील जयेष्ठ अणभनेत्री सुलभा देर्पाीं डे याींचे ४ जून रोजी ननधन झाले. त्या ७९ वर्षांच्या होत्या.
 मचत्रपट, नाटक, दूरमचत्रवाणीवरील माणलकाींच्या माध्यमातून त्याींनी प्रेक्षकाींच्या मनात स्थान ननमासण क े ले होते.
 त्याींनी साकारलेल्या अनेक भूममकाींपैकी „सखाराम बाईींडर‟मधील चींपा, „र्ाींतता..कोटस चालू आहे‟ मधील बेणारे बाई, „ममसेस
तेंडुलकर‟ या मवनोदी माणलक े तील राणे आजी या भूममका मवर्ेर्ष गाजल्या.
 आपल्या अणभनयाच्या जोरावर त्याींनी प्रेक्षकाींच्या हृदयात स्थान ममळमवले होते. अनेक मचत्रपट, माणलकाींमध्ये त्याींनी आईच्या भूममका
प्रभावीपणे साकारल्या होत्या.
 सींगीत नाटक अकादमी पुरस्कार, नानासाहेब फाटक पुरस्कार, गणपतराव जोर्ी पुरस्कार, वसींतराव कानेटकर पुरस्कार, क ु सुमाग्रज
पुरस्कार, तन्वीर सन्मान अर्ा अनेक पुरस्काराींनी त्याींचा गौरव करण्यात आला.
 „नटवयस प्रभाकर पणर्ीकर रींगभूमी जीवनगौरव पुरस्कार‟ जाहीर करून राजय र्ासनाने त्याींच्या रींगभूमीवरील ननष्ठेचा यथोमचत गौरव
के ला.
 मराठी मचत्रपट : जैत रे जैत, भूममका, हेच माझीं माहेर, मला आई व्हायचींय, चौकट राजा, मवहीर, हापूस, इन्व्हेस्टमेंट इ.

Page No : 14 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

हेवीवेट चॅम्पीयन महांमद अली याांचे ब्रनधन

 गेली अनेक वर्षे पार्षकन्सन आजाराने त्रस्त असलेले मुक्ष्ट्युद्ध खेळातील महान खेळाडू महींमद अली (वय ७४) याींचे ४ जून रोजी
ननधन झाले.
 पार्षकन्सनमुळे ते १९८४ पासून त्रस्त होते. त्या रोगार्ी तेव्हापासून ते लढा देत होते. २०१४मध्ये ते न्युमोननयामुळे आजारी पडले होते.
 मुक्ष्ट्युद्धमधील महान खेळाडू अली याींची हेवीवेट चॅम्पीयन म्हणून ओळख होती. वयाच्या १८व्या वर्षीच अली याींनी रोम
ऑणलक्म्पकमध्ये पदापसणातच सुवणसपदकाची कमाई क े ली.
 जागमतक बॉक्लसिंगमध्ये तीनवेळा मवजेतेपद पटकावणारे मोहम्मद अली याींचा २०व्या र्तकातील सवोत्तम खेळाडू म्हणून गौरवही
करण्यात आला होता.
 अली याींनी १९९६ अटलाींटा ऑणलक्म्पकमध्ये ऑणलक्म्पक जयोत प्रजवणलत क े ली. १९९९ मध्ये सींयुलत राष्ट्र सनदच्छादूत म्हणून अली
याींची ननयुलती करण्यात आली.
 २००५ मध्ये अमेररक े तल्या सवोच्च नागरी सन्मानाने त्याींना गौरवण्यात आले. २००१मध्ये अली याींच्या कारकीदीवर मचत्रपट प्रदर्लर्त
झाला.
 'द ग्रेटेस्ट' अर्ा टोपणनावाने ओळखल्या जाणारृा मोहम्मद अली याींनी १९८१ साली बॉक्लसिंग ररिंगमधून ननवृत्ती घेतली. त्यावेळी
त्याींच्या नावावर ५६ मवजय (त्यातील ३७ नॉकआउट) आणण अवघे पाच पराभव होते.
 मोहम्मद अली याींचे मूळ नाव क ॅ णर्यस लले असे होते. पक्हल्याींदा चॅक्म्पयन बनल्यानींतर ते मॅल्कम एलसच्या मानवी हक्काच्या काळ्या
मुक्स्लम चळवळीर्ी जोो़डले गेले.
 त्यानींतर प्रभामवत होऊन त्याींनी इस्लाम धमासचा स्वीकार क े ला. क ॅ णर्यस लले हे नाव गुलामीचे प्रमतक आहे असे मोहम्मद अलीींना
वाटत होते. म्हणून त्याींनी आपले नाव बदलून मोहम्मद अली असे क े ले.
 णव्हएतनाम युद्धात अमेररक े च्या लष्करात सामील होण्यास अली याींनी नकार नदला. नागरी हक्काींची पायमल्ली करणारृा युद्धात
सहभागी होण्यास नकार नदल्याने अली याींचे अणजिंलयपद स्पधेतील पदक काढून घेण्यात आले.
 त्याींना १०,००० डॉलससचा दींड ठोठावण्यात आला आणण ५ वर्षांची तुरुींगवासाची णर्क्षा ठोठावण्यात आली. ३ वर्षांनींतर त्याींची णर्क्षा
रद्द करण्यात आली.

५ जून
ब्रदनतवशेष : जागततक पयासवरण ब्रदन
ु ब्रनणशया दौरा
उपरािरपतीांचा ट्य
 उपराष्ट्रपती हमीद अन्सारी याींच्या ट्यु ननणर्याच्या दौरृाच्या पाश्वसभूमीवर दहर्तवादामवरुद्ध लढण्यासाठी भारत आणण ट्य ू ननणर्या
याींनी सहकायस करण्याचा ननणसय घेतला आहे.
 ु ननणर्याचे पींतप्रधान हबीब एक्स्सदी याींच्यासोबत प्रामुख्याने दहर्तवादावर चचास क
उपराष्ट्रपती हमीद अन्सारी याींनी ट्य े ली.
 हस्तणर्ल्प आणण माक्हती तींत्रज्ञान क्षेत्रात सहकायस करण्यासाठी एका करारावर त्याींनी स्वाक्षरृा क े ल्या. तसेच नडणजटल
अथसव्यवस्थेर्ी सींबींमधत दोन कराराींवरही स्वाक्षरृा झाल्या.
 आगामी पाच वर्षांत भारत ट्य ु ननणर्यातील ३५० मवद्याथ्यांना प्रणर्क्षण देणार आहे. सींयुलत राष्ट्र सुरक्षा पररर्षदेत स्थान प्राप्त करण्यास
ु ननणर्याने जे समथसन नदले आहे त्याबद्दल अन्सारी याींनी समाधान व्यलत क
भारताच्या प्रयत्नाींना ट्य े ले.

Page No : 15 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

हररतगृह वायूांच्या मोजमापासाठी साठ देशाांच्या अवकाश सांस्था एकत्र

 हररतगृह वायूींच्या प्रमाणाचे मोजमाप करून त्याबाबतची माक्हती ममळवण्यासाठी भारतीय अवकार् सींर्ोधन सींस्था व फ्रेंच अवकार्
सींस्था याींच्यासह साठ देर्ाींच्या अवकार् सींस्था सहकायस करणार आहेत.
 सीओपी-२१ हवामान बदल पररर्षद नडसेंबर २०१५मध्ये पॅररस येथे झाली होती त्यावेळी हररतगृह वायूींचे प्रमाण कमी करण्याचे ठरले
होते.
 या कामात आता उपग्रहाींची मदत माक्हती गोळा करण्यासाठी घेतली जाणार आहे. उपग्रहाींच्या मदतीने पृथ्वीच्या वाढत्या
तापमानाचा आढावा घेता येणार आहे.
 पॅररस कराराच्या प्रभावी अींमलबजावणीसाठी हररतगृहवायू कमी करण्याची क्षमता तपासणे गरजेचे असते व ते फलत उपग्रहाींच्या
मदतीने र्लय आहे.
 सवस अवकार् सींस्थाींनी हवामान बदलाींच्या अभ्यासासाठी माक्हती उपलब्ध करून देण्याचे ठरवले आहे. इस्रोही त्याला वचनबद्ध असून
भारताच्या उपग्रहाींना ममळालेली पृथ्वी ननरीक्षणातील माक्हती उपलब्ध करून नदली जाणार आहे.
 साठ देर्ाींच्या अवकार् सींस्थाींनी पृथ्वीच्या कल्याणासाठी त्याींच्या यींत्रणा, मानवी बुमद्धमत्ता व साधने उपलब्ध करण्याचे ठरवले
आहे. आींतरराष्ट्रीय सहकायासतून हवामान बदल रोखण्यासाठी मोठय़ा प्रमाणात यर् ममळू र्कते.

एल अ‍
ॅण्ड टी तवमा व्यवसायातून बाहेर
 अणभयाींनत्रकी क्षेत्रातील आघाडीच्या लाससन अ‍ॅण्ड टुिोने सामान्य मवमा व्यवसायातून पाय मागे घेतला असून याच क्षेत्रातील स्पधसक
क
ीं पनी एचडीएफसी अगोने त्यावर ताबा ममळमवला आहे.
 गेल्या आर्मथक वर्षांत ४८३ कोटीींचे हप्ता सींकलन नोंदमवणारृा एल अ‍ॅण्ड टी जनरल इन्र्ुरन्स क
ीं पनीचा हा ताबा व्यवहार ५५१
कोटी रुपयाींमध्ये पार पडला.
 एल अ‍ॅण्ड टी जनरल इन्र्ुरन्स क ीं पनी लाससन अ‍ॅण्ड टुिो समूहाने सहा वर्षांपूवी स्थानपत
ीं पनी ही सामान्य मवमा व्यवसायतील उपक
क
े ली.
 समूहाने कोणत्याही मवदेर्ी भागीदाराणर्वाय प्रथमच या व्यवसायात णर्रकाव क
े ला होता. मवमवध २८ कायासलये असलेल्या एल अ‍ॅण्ड
टी जनरल इन्र्ुरन्स क
ीं पनीत ८०० हून अमधक कमसचारी आहेत.
 आर्मथक वर्षस २०१५-१६ मध्ये ४८३ कोटी रुपयाींचे मवमा सींकलन नोंदमवणारृा या कीं पनीने वार्षर्षक तुलनेत ४० टक्के वाढ नोंदमवली
आहे.
 एल अ‍ॅण्ड टी जनरल इन्र्ुरन्सला एचडीएफसी अगोमध्ये मवलीन करून करून घेण्याबाबत मवमा ननयामक (आयआरडीएआय)कडे
परवानगी मामगतली आहे.
 एचडीएफसी आणण जमसनीतील म्युननच रे समूहातील अगो याींची एकनत्रत सवससाधारण मवमा क ीं पनी एचडीएफसी अगो भारतात या
क्षेत्रात चौथ्या स्थानावर आहे.

गरबाईन मुगुरुजा फ्र

ें च ओपन तवजेती
 गरबाईन मुगुरुजा क्हने फ्रेंच ओपन टेननस स्पधेच्या मक्हला एक े रीच्या अींमतम फेरीत सेरेना मवणलयम्सचा ७-५, ६-४ असा पराभव
करीत आपल्या कारनकदीतील पक्हल्या ग्रँडस्लॅमच्या मवजेतेपदावर णर्क्कामोतसब क े ले.
 या मवजयाबरोबरच चौथ्या मानाींनकत मुगुरुजाने जगातील नींबर वन सेरेनाला स्टेफी ग्राफच्या २२ एक े री ग्रँडस्लॅम मवजेतेपदाच्या
मविमाची बरोबरी करणारृा जेतेपदापासून वींमचत ठेवले.
 २२ वर्षीय मुगुरुजा १९९८नींतर अराींत्सा सँचेज मवकाररयोनींतर पॅररसमध्ये मक्हला चॅक्म्पयन बनणारी पक्हली स्पेनची खेळाडू ठरली.

Page No : 16 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 प्रथमच मोठ्या स्पधेत फायनल गाठून मवजेतेपद पटकावण्याची ही सलग मतसरी वेळ आहे. याआधी फ्लामवया पेनेटाने गेल्या वर्षी
अमेररकन ओपन णजिंकली, तर एींजेणलक कबसरने यावर्षी ऑस्टरेणलयन ओपनमध्ये ही काममगरी क
े ली होती.

भलती क
ु लकणीला सुवणसपदक
 भारताच्या मक्हला ग्रँडमास्टर भलती कु लकणी आणण ग्रँडमास्टर एस. पी. सेतुरामन याींनी आणर्याई खींडननहाय मक्हला आणण खुल्या
बुमद्धबळ अणजिंलयपद स्पधेत सुवणसपदक णजिंक ू न इमतहास घडवला.
 सींपूणस स्पधेत र्ानदार काममगरी करणारृा भलतीने अखेरच्या फेरीत णव्हएतनामच्या होआींग मथ बाओमवरुद्धची लढत बरोबरीत
सोडवून अव्वल स्थान पटकावले. भलतीने सवासमधक ७ गुणाींची कमाई क े ली.
 कझाकस्तानच्या नदनारा सादुआकासोव्हा आणण भारताच्या सौम्या स्वाममनाथन याींच्यापेक्षा ती अध्यास गुणाने वरचढ ठरली. सौम्याला
काींस्यपदकावर समाधान मानावे लागले.
 याचप्रमाणे पुढील वर्षी होणारृा मक्हला मवश्व अणजिंलयपद स्पधेसाठी भलती आता पात्र ठरली आहे.

६ जून
पुदुच्चेरीचे दहावे मुख्यमांत्री व्ही. नारायणसामी
 कॉींग्रेसचे वररष्ठ नेते आणण माजी कें द्रीय मींत्री व्ही. नारायणसामी याींनी ६ जून रोजी पुदुच्चेरीच्या मुख्यमींनत्रपदाची र्पथ घेतली. व्ही.
नारायणसामी हे पुदुच्चेरीचे दहावे मुख्यमींत्री ठरले.
 लेप्टनींट गव्हसनर नकरण बेदी याींनी नारायणसामी आणण त्याींच्या मींनत्रमींडळातील पाच सदस्याींना पदाची आणण गोपनीयतेची र्पथ
नदली.
 मींनत्रमींडळात ए. नमाणर्वायम, एम. क ीं दासामी, एच.ओ.एच.एफ. र्जाहन, आर. कमलाकन्नन आणण मल्लादी राव याींचा समावेर्
आहे.
 तीस सदस्यीय पुदुच्चेरी मवधानसभेत कॉींग्रेस आघाडीचे १७ आमदार आहेत. त्यात कॉींग्रेसच्या १२ आमदाराींचा समावेर् आहे.
 नारायणसामी हे यूपीएच्या दुसरृा सरकारमध्ये पींतप्रधान कायासलयाचे राजयमींत्री होते, तर यूपीएच्या पक्हल्या सरकारमध्ये सींसींदीय
कायस राजयमींत्री होते.
 पुदुच्चेरीत १६ मे रोजी झालेल्या मवधानसभा ननवडणुकीत नारायणसामी ररिंगणात नव्हते. आता त्याीं ना पोटननवडणुकीतून ननवडून यावे
लागेल. त्यासाठी कॉींग्रेसच्या एखाद्या नवीन आमदाराला आपल्या पदाचा राजीनामा द्यावा लागेल.

जोकोतवचचे कररअर ग्रँडस्लॅम पूणस

 जागमतक िमवारीतील प्रथम मानाींनकत सर्मबयाच्या नोव्हाक जोकोमवच याने क्द्वतीय मानाींनकत निटनच्या अँडी मरेचे कडवे आव्हान
३-६, ६-१, ६-२, ६-४ असे परतवून कारनकदीत प्रथमच फ्रेंच ओपन चॅक्म्पयनचा बहुमान ममळवला.
 पक्हला सेट ३-६ ने गमावल्यानींतर जोकोमवचने र्ानदार पुनरागमन करत हा सामना णजिंक ू न कररअर ग्रँडस्लॅमही पूणस क
े ले. यापूवी
फ्रेंच ओपनमध्ये त्याला २०११, २०१४ आणण २०१५ ला उपमवजेतेपदावर समाधान मानावे लागले होते.
 जोकोमवचने आता सहा ऑस्टरेणलयन, तीन मवम्बल्डन, दोन यूएस ओपन आणण एक फ्रेंच ओपन मवजेतेपदाींसह एक ू ण १२
ग्रँडस्लॅम पटकावले आहेत.

Page No : 17 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 जोकोमवच सवासमधक ग्रँडस्लॅम णजिंकण्याच्या यादीत ऑस्टरेणलयाच्या रॉय एमरसनसोबत मतसरृा स्थानी आहे. त्याच्या पुढे पीट सॅम्प्रास,
नदाल (प्रत्येकी १४ ग्रँडस्लॅम) आणण फेडरर (१७ ग्रँडस्लॅम) आहेत.
 टेननसमवश्वात चारही मानाच्या ग्रँडस्लॅम णजिंक
ू न कररअर स्लॅम पूणस करणारा नोव्हाक जोकोमवच आठवा खेळाडू ठरला. १९३५ मध्ये
निटनचे नदग्गज फ्रेड पेरी याींनी सवसप्रथम कररअर ग्रँडस्लॅम पूणस क
े ले.
 त्यानींतर डॉन बज (अमेररका), रॉड लेवर (ऑस्टरेणलया), रॉय एमससन (ऑस्टरेणलया), आींद्रे अगासी (अमेररका), रॉजर फेडरर
(क्स्वत्झलंड), राफेल नदाल (स्पेन) आणण त्यानींतर नोव्हाक जोकोमवच याींनी कररअर ग्रँडस्लॅम पूणस क
े ला आहे.

नोव्हाक जोकोतवचची ग्रँडस्लॅम जेतेपदे

ऑस्टरेणलयन ओपन २००८, २०११, २०१२, २०१३, २०१५, २०१६

फ्रेंच ओपन २०१६

मवम्बल्डन २०११, २०१४, २०१५

अमेररकन ओपन २०११, २०१५

क्क्रक्स्टना-क
ॅ रोणलना तवजेत्या
 फ्रान्सची क्िक्स्टना मल्दादेनोमवक आणण क ॅ रोणलना गार्मसया याींनी फ्रेंच ओपन टेननस स्पधेत रणर्याच्या एकतेररना मकारोवा आणण
एलेना वेक्स्ननाचा पराभव क े ला.
 पाचव्या मानाींनकत क्िक्स्टना- क ॅ रोणलनाने ६-३, २-६, ६-४ अर्ा फरकाने अींमतम सामन्यात रोमहर्षसक मवजयाची नोंद क े ली. यासह
त्याींनी मक्हला दुहेरीच्या अणजिंलयपदावर नाव कोरले.

भारत आणण कतारदरम्यान सात करार

 कतारमधून हवाला रॅक े टमाफसत भारतात होणारृा बेकायदा अथसपुरवठ्याला तसेच दहर्तवाद्याींना होणारृा अथसपुरवठ्याला यापुढे
चाप बसमवण्यासाठी भारत आणण कतारदरम्यान महत्त्वपूणस करारावर स्वाक्षरृा करण्यात आल्या.
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी हे सध्या कतारच्या दोन नदवसीय दौरृावर असून त्याींच्यात व कतारचे आममर र्ेख ताममम मबन हमाद अल
थानी याींनी यावेळी सात मवमवध कराराींवर स्वाक्षरृा क े ल्या.
 हे करार प्रत्यक्षात येण्यापूवी उभय देर्ाींच्या अमधकारृाींमध्ये तसेच या दोन नेत्याींमध्ये मवस्तृत चचास झाली.
 दहर्तवादाींचे पाक्ठराखे व तसेच दहर्तवादी कारवाया करण्यासाठी पैसे पुरवणारृा गुन्हेगाराींना एकटे पाडण्याच्या आवश्यकतेवर
उभय देर्ाींचे एकमत झाले.
 हवालामाफसत येणारा पैसा तसेच दहर्तवाद्याींना होणारा अथसपुरवठा रोखण्यासाठी उभय देर्ाींच्या गुप्तहेर यींत्रणाींनी परस्पराींना माक्हती
पुरवावी, यावरही या बैठकीत णर्क्कामोतसब झाले.
 या बैठकीपूवी मोदी याींना येथील राजणर्ष्ट्ाचारानुसार मानवींदना देण्यात आली.

तमस्टर युब्रनव्हसस मनोहर ऐच याांचे ब्रनधन

 बॉडीमबल्डर व माजी ममस्टर युननव्हसस मनोहर ऐच याींचे वृद्धापकाळामुळे कोलकाता येथे ननधन झाले. ते १०४ वर्षांचे होते.
 अवघी ४ फूट ११ उींची असलेल्या ऐच याींनी १९५२मध्ये ममस्टर युननव्हससचा मान पटकावला. १९५१मध्ये पार पडलेल्या ममस्टर युननव्हसस
स्पधेत त्याींना दुसरृा िमाींकावर समाधान मानावे लागले होते.

Page No : 18 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 भारतीय वायुदलात काम करणारृा ऐच याींनी ३० व्या वर्षी म्हणजेच १९४२ साली वेट णलक्फ्टिंग करण्यास सुरूवात क
े ली आणण
त्यानींतर दर्कभराने त्याींनी 'ममस्टर युननव्हसस'चा णखताब णजिंकला.
 मनोहर ऐच याींनी „पॉक े ट हलयुसणलस‟ असे सींबोधण्यात येत असे. मनोहर याींनी तीनवेळा एणर्यन गेम्समध्ये सुवणसपदकही णजिंकले.
त्याींचा र्ेवटचा बॉडी मबक्ल्डिंग र्ो २००३ साली झाला होता.

डॉ. एणलनॉर झेणलएट याांचे ब्रनधन

 भारतातील, मवर्ेर्षत: महाराष्ट्रातील दणलत आणण बौद्ध धम्म चळवळीच्या महत्त्वाच्या अभ्यासक, प्रमसद्ध अमेररकन लेणखका,
मवदुर्षी डॉ. एणलनॉर झेणलएट याींचे अमेररक
े त ननधन झाले. त्या ८९ वर्षांच्या होत्या.
 डॉ. एणलनॉर झेणलएट या डॉ. बाबासाहेब आींबेडकराींच्या कायसकतृसत्वाने भारून आींबेडकराींच्या नेतृत्वातील अस्पृश्योद्धाराच्या
चळवळीच्या अभ्यासासाठी स्वत:ला वाहून घेतलेल्या मवदुर्षी म्हणून प्रमसद्ध होत्या.
 अमेररक े तील ममनेसोटातील कालसटन कॉलेजमध्ये त्या दणक्षण भारताचा इमतहास हा मवर्षय णर्कवत होत्या. झेणलएट याींची भारत
तसेच अमेररक े त भारतातील दणलत चळवळीच्या महत्त्वाच्या अभ्यासक आणण भाष्यकार म्हणून मान्यता आहे.
 दणलत चळवळ, भारतातील मध्ययुगीन कालखींडातील सींतकवी आणण डॉ. बाबासाहेब आींबेडकराींच्या मवचारधारेवर आधाररत
सध्याची बौद्ध धम्मचळवळ अर्ा मवर्षयाींवर त्याींनी ८० लेख आणण ३ ग्रींथाींचे सींपादन क
े ले आहे.
 वसींत मून याींचे आत्मचररत्रही डॉ. झेणलएट याींनी सींपानदत क
े ले आहे. त्याींच्या या कायासमुळे पक्हले दणलत आत्मचररत्र अमेररक
े त
नेण्याचे श्रेय डॉ. झेणलएट याींनाच जाते.
डॉ. एणलनॉर झेणलएट याांनी सांपाब्रदत क
े लेले ग्रांथ
 ररइन्वायनटिंग रेव्हल्यूर्न: न्यू सोर्ल मूव्हमेंट इन इींनडया
 चॅलेंज टू िाह्मननझम अॅण्ड कास्ट
 दणलत अॅण्ड डेमॉि ॅ नटक रेव्होल्यूर्न
 अनटचेबल सेंट्स: अॅन इींनडया फनॉममनन्
 फ्रॉम अनटचेबन टू दणलत: एस्से ऑन द आींबेडकर मुव्हमेंट
 द एललपेररएन्स ऑफ क्हिंदुइझम : एस्से ऑन ररणलजन इन महाराष्ट्र

एनएसजी गटासाठी क्स्वत्झलंडचा भारताला पाठीांबा

 अणुसाक्हत्य पुरवठादार गटाचे (एनएसजी) सदस्यत्व भारताला ममळण्यासाठी क्स्वत्झलंडने पाक्ठिंबा नदला आहे. या गटाची बैठक
होण्याआधी क्स्वत्झलंडने पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींच्या दौरृात हा पाक्ठिंबा जाहीर क
े ला आहे.
 अणुसाक्हत्य पुरवठादार गटात भारताला सदस्यत्व ममळावे यासाठी आमचा पाक्ठिंबा आहे असे क्स्वत्झलंडचे अध्यक्ष जोहान स्नायडर-
अम्मान याींनी साींमगतले.
 भारताने या सदस्यत्वासाठी १२ मे रोजी अजस क े ला आहे. त्यावर णव्हएन्नामध्ये ९ जून व सोल येथे २४ जून रोजी बैठकाींत चचास होणार
आहे. एक ू ण ४८ सदस्य देर् या गटात आहेत.
 काही भारतीय लोकाींचा काळा पैसा क्स्वस बँकाींत असून त्याला आळा घालण्यासाठी उपाययोजना करण्याचे तसेच, व्यापार,
गुींतवणूक व व्यावसामयक प्रणर्क्षण या क्षेत्रात सहकायस करण्याचेही दोन्ही देर्ाींनी मान्य के ले.

Page No : 19 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

७ जून
मोदीांना अफगाणणस्तानच्या सवोच्च नागरी सन्मान
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींना अफगाणणस्तानच्या सवोच्च नागरी सन्मान “आममर अमानुल्लाह खान” पुरस्काराने सन्माननत करण्यात
आले.
 हेरातमधील ऐमतहामसक अफगाण-भारत मैत्री धरणाचे उद्घाटन क े ल्यानींतर राष्ट्रपती अर्रफ घानी याींनी मोदीींना हा सन्मान प्रदान
के ला आहे.
 हा पुरस्कार प्राप्त करणारे ते पक्हले भारतीय आणण जगातील थोडलयात परदेर्ी नेत्याींमधील एक आहेत.
आतमर अमानुल्लाह खान पुरस्कार
 अफगाणणस्तान नागररकाींसोबतच परदेर्ी नागररकाींनी क
े लेल्या सेवेची प्रर्ींसा करण्यासाठी अफगाण सरकारद्वारा नदला जाणारा हा
सवोच्च नागरी पुरस्कार आहे.
 अफगाणणस्तान सरकारने वर्षस २००६ मध्ये या पुरस्काराची स्थापना क े ली.
 हा पुरस्कार, अफगाणणस्तानचे राष्ट्रीय नायक, अमानुल्लाह खान (गाजी) याींच्या नावावर नदला जातो. जे अफगाणणस्तानच्या स्वातींत्र्य
लढाईतले लढवय्ये होते.
 राष्ट्रीय नायक, राजा अमानुल्लाह याींनी अफगाणणस्तानच्या आधुननकतावादी सींमवधानाचे नेतृत्व क े ले आणण त्यात समान अमधकार व
व्यक्लतगत स्वातींत्र्याचे मुद्दे समामवष्ट् क
े ले.
 त्याींनी देर्ाचे आधुननकीकरण क े ले. मुली आणण मुलाींकरीता र्ाळा सुरू क
े ल्या तसेच युरोप व आणर्यासोबत अफगाणणस्तानचा
व्यापार वृध्दीींगत क े ला.
 राजा अमानुल्लाह याींचे भारतासोबत मजबूत सींबींध होते आणण वर्षस १९२९ मध्ये ते काही कालावधीकरीता येथे आले होते.

याआधी हा पुरस्कार तमळालेल्या व्यलती

मसबगातुल्लाह मुजानददी पूवस अफगाणणस्तानचे राष्ट्रपती

अब्दुल सलाम अणजमी अफगाणणस्तानचे मुख्य न्यायाधीर्

जॉजस बुर् अमेररक

े चे राष्ट्राध्यक्ष

नुरसूल्तान नजरबायेव कजानकस्तानचे राष्ट्रपती

ररसेप तईप एरडोगन तुर्षकचे राष्ट्रपती

जेम्स जोन्स नाटोचे जनरल

कालस एक
े नबेरी अफगाणणस्तानमधील अमेररक
े चे राजदूत

आरबीआयच्या द्वैमातसक पतधोरण जाहीर

 ररझव्हस बॅींक
े ने (आरबीआय) द्वैमामसक पतधोरण जाहीर करताना, रेपो रेट ६.५० टललयाींवर आणण रोख राखीव गुणोत्तर (सीआरआर)
४ टललयाींवर कायम ठेवले आहे.
 यापुढील काळात मान्सूनची प्रगती आणण मवमवध आर्मथक घडामोडी मवचारात घेऊन पुढील पतधोरण
आढाव्यात व्याजदरकपातीबाबत मवचार क े ला जाईल, असे आरबीआयचे गव्हनसर रघुराम राजन याींनी स्पष्ट् क
े ले.

Page No : 20 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

पतधोरण आढावा ठळक वैणशष्ट्ये

दर पूवीचा नवीन

रेपो दर ६.५ ६.५

ररव्हसस रेपो दर ६ ६

मार्लजनल स्टँनडिंग फॅमसणलटी ७ ७

बँक रेट ७ ७

सीआरआर ४ ४

पांतप्रधान अमेररका दौरृावर

 तीन नदवसाींच्या अमेररका दौरृावर आलेले पींतप्रधान नरेंद्र मोदी अमेररकन राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा याींना भेटून क्व्दपक्षीय सींबींधाींचा
आढावा घेणार आहेत तसेच अमेररकन काँग्रेसच्या सींयुलत अमधवेर्नामध्ये भार्षण करणार आहेत.
 अमेररकन काँग्रेसमध्य भार्षण करणारे ते भारताचे पाचवे पींतप्रधान आहेत. राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा याींच्या ननमींत्रणावरुन मोदी
अमेररका दौरृावर आले आहेत.
 क्स्वत्झलंड दौरृावरुन मोदी वॉणर्िंग्टनमध्ये दाखल झाले. या दौरृात मोदीींनी न्यूक्ललयर सप्लायर ग्रुपमध्ये (एनएसजी) भारताच्या
समावेर्ासाठी महत्वपूणस असलेला क्स्वत्झलंडचा पाक्ठिंबा ममळवला. क्स्वत्झलंड एनएसजीचा सदस्य आहे.
 २०१४ पासून मोदी याींचा हा चौथा अमेररका दौरा असून, सध्या मोदी पाच देर्ाच्या दौरृावर आहेत. अफगाणणस्तानवरुन कतार,
क्स्वत्झलंड, अमेररका आणण त्यानींतर मोदी मेक्लसकोला जाणार आहेत.
 अमेररका दौरृावर असलेल्या पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींच्या उपस्थस्थतीत अमेररके ने काही प्राचीन मुत्यास भारताला परत क
े ल्या आहेत.
 यात जैन मुती, िॉींझच्या गणेर्मुतीचा समावेर् आहे. चोरी नक िं वा अन्य मागासने अमेररक े त आलेल्या २०० मुत्यास प्राचीन भारतीय
मुत्यास अमेररका भारताला परत करणार आहे.

‘जीआरडीआय’मध्ये भारत दुसरृा क्रमाांकावर

 जागमतक नकरकोळ उद्योग मवकास ननदेर्ाींकामध्ये (जीआरडीआय) भारताने ३० मवकसनर्ील देर्ाींच्या यादीत १३ िमाींकाींनी झेप
घेत सध्या दुसरे स्थान पटकावले आहे.
 देर्ाींतगसत उत्पादन (जीडीपी) वाढ व थेट परकी गुींतवणुकीमध्ये पारदर्ीपणा या ननकर्षाींवर भारताने या यादीमध्ये दुसरे स्थान
ममळमवले आहे. या यादीत चीन पक्हल्या िमाींकावर आहे.
 २०१३ ते २०१६ या आर्मथक वर्षांदरम्यान यामध्ये भारताच्या नकरकोळ बाजारात ८.८ टललयाींनी वाढ झाली आहे. तसेच, वार्षर्षक
मविीचा आकडा १० अब्ज डॉलरच्यावर (१ नटरलीयन) गेला.
 जगभरातील मवकसनर्ील देर्ाींमध्ये उद्योगाींना पूरक अर्ा देर्ाींमध्ये भारत आता दुसरृा िमाींकावर पोचला आहे.
 „ग्लोबल ररटेल डेव्हलपमेंट इींडेलस‟तफे दरवर्षी ३० मवकसनर्ील देर्ाींना ही िमवारी देण्यात येते. नकरकोळ क्षेत्रातील व्यापारासाठी
हे देर् नकती सुलभ व अनुक ू ल आहेत या ननकर्षाींवर ही श्रेणी ठरवली जाते.
 उद्यमर्ीलतेमध्ये सातत्य दाखवणारे या यादीतील पक्हले पाच देर् : चीन, भारत, रणर्या, णव्हएतनाम, मचली

पुदुच्चेरीत व्हीआयपीांच्या सायरन वापरावर बांदी

Page No : 21 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 पुदुच्चेरीच्या नायब राजयपाल नकरण बेदी याींनी अमतमहत्त्वाच्या (व्हीआयपी) व्यलतीींच्या वाहनाींवरील सायरनच्या वापरावर
बींदी घालण्याचा ननणसय घेतला आहे. यामध्ये राजभवनातील सुरक्षा रक्षक वाहनाींचा देखील सामावेर् आहे.
 रुग्णवाक्हकाींना आणण अमिर्मन दलाच्या वाहनाना मात्र सायरनचा वापर करता येणार आहे. मात्र, व्हीआयपी वाहनाींचे मवर्ेर्षामधकार
रद्द करण्यात आले आहेत.
 व्हीआयपी वाहनाींसाठी आता वाहतूक थाींबमवली जाणार नसून, सामान्य लोकाींची या वाहनाींमुळे गैरसोय होणार नाही याची काळजी
घेतली जाणार आहे.
 प्रवार्ाींची गैरसोय होऊ नये म्हणून वाहतूक र्ाखेच्या पोणलसाींना वाहतूक ननयमनासाठी योग्य सींख्येत कमसचारी व अमधकारी
नेमण्याचे आदेर् नदले असल्याचेही या प्रमसद्धीपात्राकामध्ये म्हटले आहे.

सेरेना जगातील सवासतधक कमाई करणारी मक्हला खेळाडू

 „फोब्सस‟ने जगातील गेल्या वर्षसभरात जास्त कमाई करणारृा मक्हला खेळाडूींची यादी जाहीर क े ली. त्यात टेननसपटू सेरेना मवणलयम्स
जगातील सवासमधक जास्त कमाई करणारी मक्हला खेळाडू ठरली आहे.
 „फोब्सस‟ च्या सवेक्षणानुसार, सेरेना मवणलयम्सने गेल्या वर्षसभरात सवासमधक २८.९ दर्लक्ष डॉलससची कमाइस क े ली आहे. तर गेली ११ वर्षे
माररया र्ारापोवा ही सवासमधक जास्त उत्पन्न ममळवणारी खेळाडू होती.
 माररया र्ारापोवाची यींदाच्या वर्षासतील कमाइस २१.९ दर्लक्ष डॉलसस आहे. नायक े , पोर्स, टॅग हायर, अमेररकन एलसप्रेस अर्ा बड्या
िँडसाठी माररया र्ारापोवा काम करत होती.
 पण वर्षासच्या सुरूवातीलाच मतच्यावर उत्तेजक द्रव्य सेवनाचा ठपका लागला. त्यामुळे काही प्रायोजक क ीं पन्याींनी मतच्यासोबत काम
करण्यास तयार झाला नाहीत. याचा पररणाम मतच्या आर्मथक व्यवहारात नदसून आला.
सवांत महागड्या मक्हला खेळाडू

ि. खेळाडू कमाई (दर्लक्ष डॉलसस)

१. सेरेना मवणलयम्स २८.९

२. माररया र्ारापोवा २१.९

३. रोंडा रौसी १४

४. डॅननका पॅटरीलस १३.९

५. अॅमिएझ्का रदवाींस्का १०.२

उमांग बेदी फ
े सबुकचे भारतातील नवे एमडी
 सोर्ल नेटवर्ककगमध्ये सवासमधक लोकनप्रय असलेल्या फेसबुकने भारतातील व्यवस्थापकीय सींचालकपदी उमींग बेदी याींची
ननयुलती क े ली आहे.
 सध्या फेसबुकच्या भारतातील व्यवस्थापकीय सींचालकपदी नकर्मथगा रेड्डी आहेत. त्याींच्या जागी उमींग बेदी याींची ननवड करण्यात
आली आहे. नकर्मथगा रेड्डी या अमेररक
े तील फेसबुकच्या मुख्यालयात उच्च पदावर काम करणार आहेत.
 उमींग बेदी हे फेसबुकच्या आधी अॅडोब क ीं पनीच्या दणक्षण आणर्या मवभागाचे व्यवस्थापकीय सींचालक म्हणून कायसरत होते.
 आणर्यातील इतर देर्ाींच्या तुलनेत सध्या भारतात फेसबुक वापरकत्यांचे प्रमाण जास्त आहे.

Page No : 22 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

८ जून
भारताचा ‘एमटीसीआर’मध्ये प्रवेश
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींच्या अमेररका दौरृाच्या पक्हल्या टप्प्यामध्ये „ममसाईल टेलनॉलॉजी क ीं टरोल ररजीम‟मध्ये (एमटीसीआर)
भारताचा प्रवेर् झाला आहे.
 ही सींघटना श्रीमींत देर्ाींची मलतेदारी मानली जाते; आता या सींघटनेत भारताचा प्रवेर् झाल्याने मवकमसत देर्ाींप्रमाणे
आपल्यालाही आधुननक क्षेपणास्त्र तींत्रज्ञान ममळू र्क
े ल.
 या सींघटनेतील भारताच्या प्रस्तामवत प्रवेर्ाबाबत कोणत्याही सदस्य देर्ाने मवरोध न क े ल्याने भारताचा या सींघटनेतील प्रवेर्
सोपा झाला.
 या सींघटनेचे सदस्य होता यावे म्हणून भारताने मागील वर्षीच अजस क े ला होता; पण सदस्य राष्ट्राींनी मवरोध क
े ल्याने हा प्रवेर्
बारगळला होता.
 याबरोबरच आक्ण्वक पुरवठादार देर्ाींच्या समूहाचे (एनएसजी) सदस्यत्व भारताला ममळावे म्हणूनही अमेररक
े ने आपला पाक्ठिंबा
नदला आहे.
ां टरोल ररजीम (एमटीसीआर)
तमसाईल टेलनॉलॉजी क
 जगातील आघाडीचे क्षेपणास्त्रननर्ममती करणारे ३४ देर् हे „एमटीसीआर‟चे सदस्य आहेत. या गटाची स्थापना १९८७मध्ये झाली.
 रासायननक, जैमवक आणण आक्ण्वक र्स्त्राींचा मारा करणारृा बॅणलक्स्टक क्षेपणास्त्राींचे आणण अन्य मानवरक्हत यींत्रणाींचा प्रसार
रोखण्याचे उक्द्दष्ट् या गटाचे आहे.
 „एमटीसीआर‟च्या ननयमाींचे २००८पासून पालन करणारृा पाच देर्ाींमध्ये भारताचा समावेर् आहे. एमटीसीआरमधील प्रवेर्ामुळे
भारताला आता अमेररक े कडून डरोन मवमाने खरेदी करणेही र्लय होणार आहे.

अॅमेझॉनची भारतात आणखी तीन अब्ज डॉलर गुांतवणूक

 अमेररक े तील सवांत मोठी ई-कॉमसस कीं पनी अॅमेझॉनने भारतात आणखी तीन अब्ज डॉलर गुींतवणूक करण्याचा ननणसय घेतला आहे.
 या गुींतवणूकीमुळे भारतातील स्टाटसअप उद्योगाला चालना ममळेल, तसेच कल्पक आणण नडणजटल उद्योजकतेचे प्रमुख क ें द्र म्हणून
भारताचे स्थान आणखी मजबूत होईल.
 यावेळी पार पडलेल्या एका कायसिमात अॅमेझॉनचे मुख्य कायसकारी अमधकारी जेफ बेझोस याींना मोदीींच्या हस्ते जेफ आींतरराष्ट्रीय
नेतृत्व पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.
 अॅमेझॉन भारतातील हैदराबाद येथे यावर्षी „वेब सणव्हससेस ललाऊड ररजन‟ स्थापन करणार आहे. त्यामुळे येथे मोठ्या प्रमाणात
रोजगारननर्ममती होणार आहे.

माररया शारापोवावर दोन वषांची टेब्रनस बांदी

 पाच ग्रँडस्लॅम जेतेपदे पटकावणारी रणर्याची टेननसपटू माररया र्ारापोवाला मेलडोननयम या प्रमतबींमधत उत्तेजकाच्या
सेवनप्रकरणी दोर्षी आढळल्याने दोन वर्षांच्या टेननस बींदीची णर्क्षा सुनावण्यात आली आहे.
 बींदीमवरोधात र्ारापोव्हाने आींतरराष्ट्रीय िीडा लवादाकडे दाद मागण्याचा ननणसय घेतला आहे.
 ऑस्टरेणलयन ओपन ग्रँडस्लॅम स्पधेदरम्यान र्ारापोवा उत्तेजक द्रव्य सेवन चाचणीत दोर्षी आढळली होती. त्यामुळे आींतरराष्ट्रीय टेननस
फेडरेर्नने (आयटीएफ) माचसपासूनच मतच्यावर तात्पुरती बींदी घातली होती.
 माचस मक्हन्यात पत्रकार पररर्षदेद्वारे या चाचणीत दोर्षी आढळल्याचे र्ारापोव्हाने जाहीर क े ले. वैद्यकीय उपचाराींचा भाग म्हणून
२००६पासून मेलडोननयमचा समावेर् असलेले और्षध घेत होते, अर्ी कबुली र्ारापोव्हाने नदली.

Page No : 23 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 जागमतक उत्तेजक मवरोधी सींघटनेने (वाडा) यींदा २०१६च्या सुरुवातालीला या और्षधाचा समावेर् बींदी घालण्यात आलेल्या
और्षधाींमध्ये करण्यात आला.
 मात्र ही यादी र्ारापोव्हाने वाचली नाही. त्यामुळे गेली नकत्येक वर्षे सेवन करत असलेले और्षध बींदी घातलेल्या और्षधाींच्या यादीत
असल्याचे मतला कळले नाही.
 टेननस सींघटनेच्या आचारसींक्हतेनुसार उत्तेजक सेवनप्रकरणी दोर्षीींसाठी चार वर्षांच्या बींदीची तरतूद आहे. मात्र र्ारापोव्हाने स्वत:हून
चुकीची कबुली नदल्याने र्ारापोव्हाच्या णर्क्षेचा कालावधी कमी झाला.

‘णव्हसणलिंग वूड्‍स’मध्ये लता मांगेशकर णशष्यवृत्ती

 णव्हसणलिंग वूड्‌स इींटरनॅर्नल इक्न्स्टट्य ू टने नुकतेच दहाव्या वर्षासत पदापसण क े ले. याननममत्ताने सींस्थेचे सींस्थापक-अध्यक्ष नदग्दर्सक
सुभार्ष घई याींनी गानसम्राज्ञी भारतरत्न लता मींगेर्कर याींच्या नावाने णर्ष्यवृत्तीची घोर्षणा क े ली.
 सुभार्ष घई त्याींची मुलगी मेघना आणण काही मवद्याथ्यांनी लता मींगेर्कर याींची भेट घेतली. लता मींगेर्कर याींना „णव्हसणलिंग वूड्‌स
माएस्टरो अवॉडस‟ स्वीकारण्याची मवनींती त्याींनी क े ली.
 लता मींगेर्कर णर्ष्यवृत्तीद्वारे मवद्याथ्यांना दोन-तीन वर्षे १०० टक्के र्ुल्कमाफी नदली जाईल.
 „णव्हसणलिंग वूड्‌स‟मध्ये तीन वर्षांपासून जयेष्ठ अणभनेते नदलीप क ु मार याींच्या नावानेही मवद्याथ्यांना णर्ष्यवृत्ती नदली जाते.

९ जून
जागततक शाांतता ब्रनदेशाांकात भारत १४१वा
 इक्न्स्टटय़ूट फॉर इकॉनॉममलस अँड पीस या सींस्थेने जगातील एक ू ण १६३ देर्ाींची र्ाींततेच्या मुद्द्यावर यादी जाहीर क
े ली.
या जागमतक र्ाींतता ननदेर्ाींकात भारताचा १४१वा िमाींक लागला आहे.
 बुरूींडी, सर्मबया व बुर्षकना फोसो या देर्ाींपेक्षाही भारतात अर्ाींतता जास्त आहे असा या िमवारीचा अथस होतो. २०१५ मध्ये
क्हिंसाचारामुळे भारतात ६८० अब्ज डॉलससचे नुकसान झाले असे या पाहणी अहवालात म्हटले आहे.
 या यादीत सीररया पक्हल्या िमाींकावर आहे, त्यानींतर दणक्षण सुदान, इराक, अफगाणणस्तान व सोमाणलया याींचे िमाींक आले आहेत.
 आइसलँड हा जगातील सवासत र्ाींततापूणस देर् ठरला असून त्याखालोखाल डेन्माक स व ऑक्स्टरया याींचा समावेर् आहे. या
यादीत पानकस्तान १५३वा तर अफगाणणस्तान १६०वा आहे.
 या अहवालानुसार भारतातील देर्ाींतगसत क्हिंसाचार, अींतगसत कलह, लष्करीकरण यामुळे भारताची स्थस्थती वाईट आहे.
देर्ात दहर्तवादाचा धोका पानकस्तानला सीमा लागून असल्यामुळे आहे.

एनएसजी सदस्यत्वासाठी मेक्लसकोचाही भारताला पाक्ठिंबा

 आक्ण्वक पुरवठादार देर्ाींच्या समूहाचे (एनएसजी) सदस्यत्व भारताला ममळण्यासाठी क्स्वत्झलंड, अमेररक े पाठोपाठ मेक्लसकोनेही
भारताला पाक्ठिंबा नदला आहे.
 पाच देर्ाींच्या दौरृावर गेलेले पींतप्रधान मोदी मेक्लसकोमध्ये पोहचले. मेक्लसकोचे अध्यक्ष एनररक पेना ननतो याींची त्याींनी भेट
घेतली.
 ननतो याींच्यासोबत झालेल्या क्द्वपक्षीय बैठकीत अनेक मवर्षयाींवर चचास करण्यात आली. भारत आणण मेक्लसको ममळून अींतराळ क्षेत्रात
एकनत्रतररत्या काम करणार आहेत.

Page No : 24 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

अमेररक
े त भारताचा सहावा वाणणज्य दूतावास
 अमेररक े तील भारतीयाींच्या गरजाींची पूतसता करण्यासाठी वायव्य अमेररक े तील भागात सहावा वाणणजय दूतावास मसयाटल येथे सुरू
करण्यात येणार आहे.
 वॉणर्िंग्टन, न्यूयॉकस , सॅनफ्राक्न्सस्को, णर्कागो, हय़ूस्टन, अ‌ॅटलाींटा येथे भारताचे वाणणजय दूतावास आहेत.
 सींयुलत ननवेदनात दोन्ही देर्ाींनी लोकपातळीवर सींपकाससाठी काही नवीन उपाययोजनाही जाहीर क े ल्या आहेत. दोन्ही देर्ाींच्या
नागररकाींसाठी णव्हसा प्रक्िया सुलभ करण्यात आली आहे.
 अमेररक े त णर्कणारृा भारतीय मवद्याथ्यांची सींख्या १ लाख ३३ हजार असून, ती २०१४-१५ मध्ये १९ टललयाींनी वाढली आहे.
 अमेररकी दूतावास व वाणणजय दूतावास याींनी २०१५ या आर्मथक वर्षांत ७६ हजार मवद्याथ्यांना णव्हसा नदला आहे.
 अमेररक े तील मवद्याथ्यांनाही भारतात णर्क्षणाच्या सींधी उपलब्ध क े ल्या जात आहेत. २०१५ मध्ये काही लाख अमेररकी लोकाींनी
भारताला भेट नदली आहे.

मुरगाांव बांदराला २ पुरस्कार

 नौकानयन मींत्रालयाकडून मुरगाींव पोटस टरस्टला दोन प्रमतष्ठेच्या पुरस्काराींनी गौरवण्यात आले.
 २०१५-१६ सालात सवासमधक रहदारी राक्हलेले बींदर म्हणून मुरगाींवने बहुमान ममळमवला. तसेच „आरएफडी‟ ननकर्षावरही मुरगाींवने
सवासमधक गुण ममळवून प्रथम पुरस्कार पटकावला.
 कें द्रीय जहाज बाींधणी, भूर्षृष्ठ वाहतूकमींत्री ननतीन गडकरी याींच्या हस्ते मुरगाींव पोटस टरस्टचे अध्यक्ष आय. जेयक
ु मार याींनी पुरस्कार
स्वीकारले.

‘पॅन’सांदभासत तक्रारीांसाठी ‘इन्कम टॅलस स्पशस’ पोटसल

 पॅन (पमसनन्ट अकाउींट नींबर) काडाससींदभासत कोणतीही तिार आयकराच्या सींक े तस्थळावर नोंदवता यावी, यासाठी आयकर
मवभागाने 'इन्कम टॅलस स्पर्स' हे पोटसल सुरू क
े ले आहे.
 पॅनमवर्षयक प्रश्नाींचे ननराकरण करण्यासाठी incometax.sparshindia.com या पोटसलवर लॉगइन करून तिार नोंदवता येईल.
 यामध्ये यूटीआयटीएसएल नक िं वा एनएसडीएल या सींस्थाींकडे नोंदणी झालेल्या पॅन काडांसींदभासतही तिार दाखल करता येणार
आहे.

णिक्स्तयानो रोनाल्डो सवासतधक कमाई करणारा खेळाडू

 फोब्जसने प्रमसद्ध क
े लेल्या जगातील सवासमधक कमाई करणारृा खेळाडूींच्या पक्हल्या र्ींभर जणाींच्या यादीत एकाही भारतीय
खेळाडूला स्थान ममळवता आलेले नाही.
 सुप्रमसद्ध फुटबॉलपटू णिक्स्तयानो रोनाल्डो हा यादीत अव्वल स्थानी असून, त्याची कमाई ८ कोटी ८० लाख अमेररकी डॉलसस इतकी
आहे.
 यातील ५ कोटी ६० लाख अमेररकी डॉलसस रोनाल्डोचे मानधन आहे, तर ३ कोटी २० लाख अमेररकी डॉलर तो जाक्हरातीींच्या
माध्यमातून कमावत असल्याचे जाहीर करण्यात आले आहे.
 अजेंनटनाचा फुटबॉलपटू णलओनल मेसी यादीत दुसरृा स्थानावर असून, त्याची कमाई ८ कोटी १० लाख अमेररकी डॉलरच्या घरात
आहे.
 मतसरृा स्थानावर बास्क े टबॉलपटू लेिोन जेम्स, तर चौथ्या स्थानावर टेननसपटू रॉजर फेडरर आहे.

Page No : 25 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

सुझूकी मोटससच्या अध्यक्षाांचा राजीनामा

 जपानस्थस्थत मोटार क ीं पनी सुझूकी मोटर कॉपोरेर्नचे अध्यक्ष आणण मुख्यामधकारी ओसामू सुझूकी याींनी मुख्य कायसकारी अमधकारी
(सीईओ) पदाचा राजीनामा नदला आहे.
 सुझूकीच्या लहान वाहनाींची इींधन कायसक्षमता ही अमधक दाखमवणारी सदोर्ष चाचणी यींत्रणा वापरात असल्याने ननमासण झालेल्या
वादाच्या पाश्वसभूमीवर कापनीचे अध्यक्ष सुझूकी याींनी हा ननणसय घेतला आहे.
 कीं पनीने या प्रकरणात दोर्षी असलेल्याींसाठी णर्क्षेचे स्वरूप ननणित क े ले आहे. यामध्ये क ीं पनीचे कायसकारी उपाध्यक्ष व मुख्य तींत्रज्ञान
अमधकारी ओसामू होंडा याींना ननवृत्ती देण्यात आली आहे.
 णर्वाय सदोर्ष चाचणी यींत्रणेर्ीसींबींमधत कीं पनीच्या काही सींचालकाींच्या वेतनात कपात करण्यात आली आहे.
 क ीं पनीने घडलेल्या प्रकरणासाठी ग्राहकाींकडे नदलमगरी व्यलत करणारे ननवेदन क ीं पनीने प्रमसद्ध क
े ले आहे.

टी. एस. जॉन याांचे ब्रनधन

 क े रळचे माजी मवधानसभा अध्यक्ष टी. एस. जॉन याींचे ९ जून रोजी ननधन झाले. ते ७४ वर्षांचे होते. वृद्धापकाळाने त्याींचे रुग्णालयात
ननधन झाले.
 व्यवसायाने वकील असलेले जॉन क े रळ कॉींग्रेसचे सींस्थापक सदस्य होते. कलोप्परा मवधानसभा मतदारसींघातून ते चार वेळा ननवडून
आले होते.
 णर्वाय, ए. के . अँथनी याींच्या मींनत्रमींडळात जॉन मींत्री होते.

१० जून
पी-नोट्सबाबत ब्रनयम कठोर
 देर्ाच्या भाीं डवली बाजारात मवदेर्ातून होणारृा गुींतवणुकीचे एक पसींतीचे माध्यम असलेल्या पार्षटमसपेटरी नोट्स अथासत पी-
नोट्सला वेसण घालणारृा कठोर ननयमाींची बाजार ननयींत्रक „सेबी‟ने १० जून रोजी घोर्षणा क े ली.
 यामुळे आता गुींतमवल्या जाणारृा ननधीचा स्रोत खुला क े ल्याणर्वाय आणण त्याींचे अींमतम लाभाथी याींची ओळख पटवून
नदल्याणर्वाय पी-नोट्सचा पयासय मवदेर्ी सींस्थाींना यापुढे वापरता येणार नाही.
 काळा पैसा र्ोधण्यासाठी क ें द्र सरकारने स्थापलेल्या मवर्ेर्ष तपास दल (एसआयटी)च्या णर्फारर्ीींनुसार, सेबीने „ऑफर्ोअर
डेररव्हेनटव्ह इन्स्टुमेंट्स (ओडीआय)‟ ननयमाींतील दुरुस्ती मींजूर के ली आहे.
 नव्या ननयमाींमुळे पी-नोट्स गुींतवणुकीला भारतातील „क े वायसी‟ ननयम आणण काळा पैसा प्रमतबींधाचा कायदा लागू होईल.
 पी-नोट्सधारक सींस्थाींना दर मक्हन्याला सेबीकडे अहवाल द्यावा लागेल आणण जया गुींतवणूकदाराींना लाभ हस्ताींतररत क े ला त्याींचीही
माक्हती सेबीला द्यावी लागेल. प्रचणलत पद्धतीनुसार ही माक्हती देण्याचे बींधन नव्हते.
 गेल्या मक्हन्यात पी-नोट्सधारकाींची ओळख पटवून देणारे „क े वायसी‟ ननयम कडक करण्यासींबींधाने सेबी अध्यक्ष यू. क
े . मसन्हा याींनी
सूतोवाच क े ले होते.
‘पी-नोट्स’ आणण काळा पैसा
 मवदेर्ातील गुींतवणूकदाराींना उपलब्ध झालेला वेळ वाचमवणारा आणण नकफायती असा हा पयासय आहे.
 भारतातील नोंदणीक ृ त मवदेर्ी मवत्तसींस्थाींकडून हा पयासय मवदेर्स्थ गुींतवणूकदाराींना त्याींच्या भारतातील बाजारात प्रत्यक्ष
नोंदणीणर्वाय (म्हणजे त्याींची ओळख गोपनीय राखून) नदला जातो.

Page No : 26 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 काळ्या पैर्ाला, इतक े च नव्हे तर दहर्तवाद्याींच्या पैर्ाला या माफसत दलाल स्टरीटवर पाय फुटत असल्याचे यापूवी „एसआयटी‟ने
मबननदक्कत म्हटले आहे.
 भारतीय भाीं डवली बाजारात झालेल्या एक ू ण मवदेर्ी गुींतवणुकीचा १० टक्के क्हस्सा म्हणजे साधारण २.२ लाख कोटी रुपये हे पी-
नोट्समाफसत आले आहेत.
 २००७ साली बाजार मवलक्षण तेजीत असताना हे प्रमाण तत्कालीन एक ू ण मवदेर्ी गुींतवणुकीच्या ५५ टललयाींपयंत वधारले होते.
परींतु त्यानींतर ननयामकाींच्या कठोर पमवत्र्यानींतर सध्या हे प्रमाण ९.३ टललय़ाींवर उतरले आहे.

भारत णव्हएतनामला ‘ब्राह्मोस’ ब्रनयासत करणार

 भारत णव्हएतनामला „िाह्मोस‟ ही अत्याधुननक ि ू झ क्षेपणास्त्रप्रणाली मवकणार आहे. „एमटीसीआर' गटामधील प्रवेर्ाने भारताला
क्षेपणास्त्राींची ननयासत करणे आता र्लय होणार आहे.
 र्स्त्रास्त्र आयातीमध्ये जगात मोठी बाजारपेठ मानल्या जाणारृा भारताने आता र्स्त्रास्त्र ननयासतीकडे लक्ष पुरमवण्यास सुरवात क े ली
आहे.
 णव्हएतनामसह आणखी पींधरा देर्ाींना ही अत्याधुननक क्षेपणास्त्रे ननयासत करण्याचा भारताचा प्रयत्न आहे. चीनच्या वाढत्या प्रभावाला
आळा घालण्याच्या दृष्ट्ीनेही भारताने पावले टाकण्यास सुरवात क े ली आहे.
 भारत व रणर्याच्या सींयुलत मवद्यमाने िाह्मोस क्षेपणास्त्राींची ननर्ममती करण्यात आलेली आहे.
 क ें द्रातील मोदी सरकारने नुकतीच रणर्याकडे „िाह्मोस‟ एरोस्पेसची मागणी क े ली आहे. या एरोस्पेसमधूनच क्षेपणास्त्राींची ननर्ममती
क े ली जाते.
 त्यानींतर अन्य देर्ाींना ही क्षेपणास्त्रे मवकण्यास चालना देण्यात येणार आहे. पींधरा देर्ाींना ही क्षेपणास्त्रे देण्याचा भारताचा प्रयत्न
आहे.
 यामध्ये पक्हल्या प्राधान्यिमाच्या यादीत णव्हएतनामसह इींडोनेणर्या, दणक्षण आनफ्रका, मचली व िाझीलचा समावेर् आहे. त्यानींतर
दुसरृा यादीध्ये आणखी अकरा देर् आहेत.
ब्राह्मोस : अत्याधुब्रनक क्षेपणास्त्र
 ध्वनीच्या मतप्पट वेगवान असलेली िाह्मोस ही क्षेपणास्त्रप्रणाली सध्या जगातील सवांत अत्याधुननक मानली जाते.
 २९० नकलोमीटर मारा करण्याची क्षमता असलेले „िाह्मोस‟ हे क्षेपणास्त्र जमीन व समुद्र तसेच पाणबुडीवरून डागता येते. हवेतून मारा
करण्याबाबत सध्या „िाह्मोस‟च्या चाचण्याही सुरू आहेत.
भारत आणण चीन सांबांध
 क्हिंदी महासागरात गेल्या काही वर्षांत चीनचा वाढता प्रभाव हा भारतासाठी मचिंतेचा मवर्षय बनलेला आहे. त्याचप्रमाणे
र्ेजारी पानकस्तानलाही चीन सातत्याने मदत करीत असतो. तसेच चीनने अलीकडेच श्रीलींक े तही पाणबुडी ठेवली आहे.
 त्या पाश्वसभूमीवर भारताच्या या प्रयत्नाींना मवर्ेर्ष महत्त्व आहे. अमेररका व हनोईर्ी भारताची वाढती जवळीक चीनला अणजबात
खपणार नाही.
 चीनच्या वाढत्या लष्करी बळाला उत्तर म्हणून भारताने अत्याधुननक िाह्मोस ि ू झ क्षेपणास्त्र णव्हएतनामला मविी करण्याचे प्रयत्न
जोमाने वाढवले आहेत.

अफगाणणस्तानमध्ये भारतीय मक्हलेचे अपहरण

 एनजीओमध्ये काम करणारृा जुनडथ नडसुजा या भारतीय मक्हलेचे काबूलमध्ये अपहरण करण्यात आले आहे. जुनडथ नडसुजा
कोलकातामधील आगा खान डेव्हलपमेंट नेटवक स ची कमसचारी आहे.
 अफगाणणस्तानमधील प्रर्ासन जुनडथ नडसुजाच्या सुटके साठी प्रयत्न करत आहे. भारतीय दुतावासदेखील अफगाणणस्तानमधील
अमधकारृाींच्या सींपकासत आहे.

Page No : 27 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 ताणलबानने हे अपहरण क
े ले असल्याची र्ींका व्यलत करण्यात येत आहे.

अणखल शमास याांना आांतररािरीय डब्लीन साक्हत्य पुरस्कार

 भारतीय अमेररकी लेखक अणखल र्मास याींना त्याींची दुसरी कादींबरी „फॅममली लाइफ‟साठी प्रमतक्ष्ठत आींतरराष्ट्रीय डब्लीन साक्हत्य
पुरस्कार घोनर्षत झाला आहे.
 आयलंडकडून हा पुरस्कार नदला जातो. एक लाख युरो, असे या पुरस्काराचे स्वरूप आहे. कादींबरीसाठी नदला जाणारा हा जगातील
सवासमधक रकमेचा पुरस्कार आहे.
 डक्ब्लन पुरस्कारासाठी १६० नामाींकने आली होती. त्यातून र्मास याींच्या कादींबरीची ननवड करण्यात आली.
 नदल्लीत जन्मलेले र्मास न्यूयॉक
स मध्ये वास्तव्याला आहेत. त्याींना त्याींच्या आत्मकथेसाठी २०१५ मध्ये ४० हजार पौंडाींचा फोणलयो
पुरस्कार ममळाला होता.
 „फॅममली लाइफ‟ ही कादींबरी णलक्हण्यासाठी र्मास याींना १३ वर्षे लागली. पुरस्कारातील रकमेतून भावाच्या नावे णर्ष्यवृत्ती सुरू
करण्याचा त्याींचा मानस आहे.

‘टाइम’च्या यादीत उद्योजक उमेश सचदेव

 „टाइम‟ मामसकाच्या सहस्राब्दीच्या दहा जणाींच्या यादीत तरुण भारतीय उद्योजक उमेर् सचदेव याींचा समावेर् करण्यात आला आहे.
 „टाइम‟च्या यादीतील या व्यलती अर्ा आहेत जया सवससामान्य नागररकाींचे जीवन बदलण्यासाठी प्रयत्न करीत आहेत.
 सचदेव आपले ममत्र रवी सरावगी याींच्यासोबत यूननफोर सॉफ्टवेअर क ीं पनी चालवीत आहेत. ते असा फोन तयार करीत आहेत जया
माध्यमातून कोणत्याही भार्षेत आदान-प्रदान करता येऊ र्कते.
 यूननफोरचे उत्पादन जगातील २५ पेक्षा अमधक भार्षा आणण १५० बोली भार्षेत सेवा देऊ र्कते. तसेच या फोनच्या माध्यमातून
र्ेतकरृाींना हवामानाची माक्हती ममळू र्कते.

११ जून
भारत, अमेररका आणण जपानचा ‘मलबार’ नौदल सराव
 भारत आणण अमेररका या दोन्ही देर्ाींच्या नौदलाींनी जपानसह उत्तर प्रर्ाींत महासागरात १० जूनपासून मलबार सरावाला सुरवात
के ली.
 या मतन्ही देर्ाींचा दरवर्षी होणारा मलबार नौदल सराव अलीकडच्या काळातील सवांत मोठा युद्ध खेळ म्हणून ओळखला जातो.
 भारतीय नौदलाने सासेबो येथे सुरू झालेल्या या सरावात सातपुडा, सह्याद्री, र्लती आणण नकचस या चार युद्धनौका उतरमवल्या आहेत.
हा मवसावा नौदल सराव आहे.
 १९वा सराव चेन्नईमध्ये आयोणजत करण्यात आला होता आणण यामध्ये जपानी नौदल स्वसींरक्षण दलाचा समावेर् करण्यात आला
होता.
 नकनारृावरील सरावाचा टप्पा १३ जून रोजी सींपणार असून, त्यानींतर १४ ते १७ जून दरम्यान प्रर्ाींत महासागरात समुद्री टप्प्यात
खरृा युद्धकौर्ल्याला सुरवात होईल.
 मतन्ही नौदलाींची परस्पराींमधील कायसक्षमता वाढमवणे आणण नौदल सुरक्षा मोक्हमेसाठी एकसमान कायसपद्धती मवकमसत करणे , हा या
सरावाचा प्राथममक उद्देर् आहे.

Page No : 28 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

ऑणलिंब्रपकसाठी महारािराच्या प्राथसनाची ब्रनवड

 ११ जून रोजी अणखल भारतीय टेननस सींघटनेने (एआयटीए) ररओ ऑणलिंनपकसाठी भारतीय सींघाची घोर्षणा क े ली.
यामध्ये महाराष्ट्रातील बार्ीची रक्हवासी प्राथसना ठोंबरे क्हची सींघात ननवड करण्यात आली आहे.
 पुरुर्ष दुहेरीत णलअँडर पेससह रोहन बोपण्णा खेळताना नदसेल. तर, मक्हला दुहेरीत भारताची आघाडीची टेननसपटू साननया ममझासच्या
जोडीला मराठमोळी प्राथसना ठोंबरे असणार आहे.
 ममश्र दुहेरीत साननया ममझासच्या जोडीला रोहन बोपण्णा असणार आहे. तर णलअँडर पेसबरोबर प्राथसना ठोंबरे असणार आहे.
 २१ वर्षीय प्राथसनाने आजवर आयटीएफ स्पधांमध्ये एक े रीत पाच तर दुहेरीत दहा मवजेतेपदे ममळवली आहेत.
 २०१४साली इक्न्चऑन इथे झालेल्या आणर्याई िीडास्पधेत प्राथसनाने साननयाच्या साथीने काींस्यपदक ममळवले होते.
 साननयानींतर दुहेरीत भारतीय खेळाडूींमध्ये ती दुसरी आहे. जागमतक िमवारीत ती २०९व्या स्थानावर आहे.
 प्राथसना हैदराबादमधील साननया ममझासच्या अॅक ॅ डमीत साननयाचे वडील इम्रान याींच्या मागसदर्सनाखाली सराव करते.

ररओ ऑणलक्म्पकमध्ये अणभनव तबिंद्रा ध्वजवाहक

 ऑणलक्म्पक इमतहासातील पक्हला आणण आतापयंतचा एकमेव वैयक्लतक सुवणसपदक मवजेता नेमबाज अणभनव मबिंद्रा याला आगामी
ररओ ऑणलक्म्पकमध्ये भारतीय चमूचा ध्वजवाहक म्हणून ननवडण्यात आले.
 ऑणलक्म्पकच्या उद्घाटन समारींभामध्ये मबिंद्रा मतरींगा उींचावून भारतीय चमूचे नेतृत्त्व करेल. त्याचप्रमाणे मबिंद्रा ररओ स्पधेत भारतीय
सींघाचा सनदच्छा दूतही आहे.
 याआधी २०१२ ऑणलक्म्पकवेळी ध्वजवाहक म्हणून मबिंद्राचा मवचार झाला होता. परींतु, दोनवेळा ऑणलक्म्पक पदक णजिंकणारृा
सुर्ीलक ु मारला आयओएने हा सन्मान नदला होता.
 मबिंद्राची ही पाचवी ऑणलक्म्पक स्पधास आहे. तो ऑणलक्म्पकमधील एकमेव वैयक्लतक सुवणसमवजेता भारतीय खेळाडू आहे.
 २००८ साली १० मीटर एअर रायफलमध्ये सुवणसवेध घेताना त्याने भारतासाठी अणभमानास्पद काममगरी क े ली होती.
 यींदाच्या ऑणलक्म्पकमध्ये भारताचा आतापयंतचा सवासत मोठा चमू सहभागी होत आहे. १० जूनपयंत भारताच्या एक ू ण ९६ खेळाडूींनी
ऑणलक्म्पक पात्रता ममळवली असून २०१२ सालच्या लींडन ऑणलक्म्पकमध्ये भारताच्या चमूमध्ये ८३ खेळाडूींचा समावेर् होता.
 मवर्ेर्ष म्हणजे अजूनही भारतीय सींघात खेळाडूींची वाढ होण्याची र्लयता असून ही सींख्या १००चा आकडा पार करण्याची दाट
र्लयता आहे.

१२ जून
सायना नेहवाल ऑस्टरेणलयन बॅडतमिंटन स्पधेत तवजयी
 भारतीय सायना नेहवाल क्हने मक्हला एक े रीच्या अींमतम सामन्यात चीनच्या सन यू क्हचा पराभव करीत ऑस्टरेणलयन ओपन बॅडममिंटन
स्पधेचे मवजेतेपद पटकावले.
 सायनाचे ऑस्टरेणलयन ओपन सुपर सीररजचे हे दुसरे जेतेपद आहे. यापूवी मतने २०१४ मध्ये ऑस्टरेणलयन ओपन स्पधेत
मवजेतेपद ममळमवले होते.
 लींडन ऑणलक्म्पकमध्ये काींस्य णजिंकणारृा सायनने अींमतम लढतीत चीनची १२व्या िमाींकावरील सून यू क्हचा ११-२१, २१-१४, २१-१९
असा ३ सेटमध्ये सरळ पराभव क े ला.

Page No : 29 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 उपाींत्य फेरीत सायनाने सातव्या मानाींनकत चीनच्या मयहान वाींगला २१-८, २१-१२ असे सहज पराभूत करत अींमतम फेरीत प्रवेर् क
े ला
होता.

राज्यसभा ब्रनवडणूक ब्रनकाल

 राजयसभेच्या २७ जागाींसाठी झालेल्या ननवडणुकीत भाजपने सवासमधक ११, तर समाजवादी पक्षाने त्यापाठोपाठ ७ जागा णजिंकल्या.
 काँग्रेसने ६ जागाींवर मवजय ममळमवला, तर बहुजन समाज पक्षाने २ जागा णजिंकल्या.
 हरयाणातून भाजप समर्मथत अपक्ष उमेदवार झी समुहाचे मालक सुभार्ष चींद्र याींनी अनपेणक्षत असा नाट्यमय मवजय नोंदमवला.
 छत्रपती णर्वाजी महाराजाींचे वींर्ज आणण कोल्हापूरचे युवराज सींभाजी राजे छत्रपती याींची मोदी सरकारने राजयसभेवर
राष्ट्रपतीननयुलत सदस्य म्हणून ननवड क
े ली.

प्रख्यात पत्रकार इांदर मल्होत्रा याांचे ब्रनधन

 जयेष्ठ राजकीय समीक्षक व प्रख्यात पत्रकार इींदर मल्होत्रा (८६) याींचे हृयमवकाराच्या तीव्र झटलयाने ११ जून रोजी ननधन झाले.
 „युनायटेड प्रेस ऑफ इींनडया‟तून आपल्या कारकीदीला सुरुवात करणारृा मल्होत्रा याींनी नींतर टाइम्स ऑफ इींनडयासह महत्त्वाच्या
दैननकाींचे सींपादकपद भूर्षमवले.
 निटनमधून प्रमसद्ध होणारृा „गार्षडयन‟ या प्रमतक्ष्ठत दैननकातही त्याींनी १९६५ ते १९९५ या काळात लेखन क े ले. ते १९८६-८७ मध्ये
नेहरू फेलो आणण १९९२-९३ मध्ये वुडरो मवल्सन फेलोही होते
 त्याींनी १५ वर्षे „स्टेट्समन‟मध्ये काम क े ले. राजकीय प्रमतननधी म्हणून त्याींनी या दैननकात काम करण्यास सुरुवात क े ली. त्यानींतर
ते याच दैननकात सहाय्यक सींपादक झाले.
 मल्होत्रा याींनी अमेररका व निटनमधील सवस प्रमुख मवद्यापीठाींसह भारतात तसेच परदेर्ात अनेक व्याख्याने नदली आहेत.
 अखेरच्या वर्षांमध्ये त्याींनी मवमवध ननयतकाणलकाींसाठी क े लेल्या स्तींभलेखनातून भारताच्या राजकीय इमतहासाचे खोलवर दर्सन
घडवले. त्याींचा „ररअर व््य़ू‟ हा स्तींभ लोकनप्रय होता.
 त्याींनी मवमवध मवर्षयाींवर पुस्तक
े णलक्हली. त्यात माजी पींतप्रधान इींनदरा गाींधी याींच्या जीवनावर णलक्हलेल्या ग्रींथाचाही समावेर् आहे.
 पींतप्रधान पींनडत नेहरू ते मवद्यमान पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींचा कायसकाळ पाक्हलेल्या ननवडक पत्रकाराींत त्याींचा समावेर् होता.

पोस्टमॅन मोबाईल ॲप
 स्पीड पोस्ट, रणजस्टर पत्र, टपाल आदीींच्या मवतरणाची योग्य वेळेवर खातरजमा करुन घेण्यासाठी टपाल मवभागाच्या
वतीने „पोस्टमॅन मोबाईल ॲप‟ सुरु करण्यात आले आहे.
 क ें द्रीय दूरसींचार मींत्री रमवर्ींकर प्रसाद याींच्या हस्ते मछिंदवाडा येथे या सेवेचे उद्घाटन करण्यात आले. महाराष्ट्रातील मुींबईतही भाीं डुप
येथे या मोबाईल ॲपचे उद्घाटन करण्यात आले.
 टपाल वस्तू प्राप्त करणे, ई-हस्ताींक्षर घेणे, त्याच क्ठकाणी सेंटरल सव्हसर मध्ये सींबींमधत माक्हती अपलोड करणे आदी
या ॲक्प्लक े र्नची वैणर्ष्ट्ये आहेत.
 व्यवसाय मवकास, टपाल आणण बचत बँक कायासन्वयन या माध्यमातून सरकारला २०१५-१६मध्ये एक ू ण १६७५ कोटी रुपयाींचा
महसूल प्राप्त झाला आहे. या महसूलात गेल्या वर्षीच्या तुलनेत १० टक्के वाढ नोंदवण्यात आली आहे.
 देर्ातील आर्मथक समावेर्कतेला प्रोत्साहन देण्यासाठी टपाल मवभागाच्या अींतगसत इींनडया पोस्ट पेमेंट बँक सुरु करायला
मींनत्रमींडळाने १ जून २०१६ रोजी मींजूरी नदली आहे.
 त्यानुसार „माय गव्ह‟ वेबसाईटवर लोगो नडझाईन आणण घोर्षवालय स्पधास सुरु करण्यात आली आहे.

Page No : 30 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

१३ जून
रािरपती आब्रफ्रकन देशाांच्या दौरृावर
 आनफ्रका खींडातील घाना, आइव्हरी कोस्ट आणण नामीमबया या तीन देर्ाींच्या दौरृासाठी राष्ट्रपती प्रणव मुखजी याींनी १३ जून रोजी
प्रयाण क े ले. राष्ट्रपतीींचा हा मवदेर् दौरा सहा नदवसाींचा आहे.
 राजकीय आणण आर्मथकदृष्ट्या भारतासाठी महत्त्वाच्या असलेल्या या तीन देर्ाींमध्ये लोकर्ाहीची पाळेमुळे रुजली असून, येथील
राजकीय व्यवस्था मजबूत मानली जाते.
 या देर्ाींबरोबर असलेल्या सींबींधाींना अमधक मजबूत करत व्यापार वाढमवण्यासाठी राष्ट्रपतीींच्या या दौरृावेळी प्रयत्न करण्यात येणार
आहे.
 राष्ट्रपती पदावर येण्यापूवी मुखजी याींनी घाना आणण आइवरी कोस्ट या देर्ाींना भेटी नदल्या आहेत, तर नामीमबयाला भारताचे
राष्ट्रपती पक्हल्याींदाच भेट देणार आहेत.

णलिंलडइन मायक्रोसॉफ्टने खरेदी क

े ले
 व्यावसामयक नेटवर्ककग साईट्सच्या क्षेत्रातील नदग्गज क ीं पनी „णलिंलडइन‟ „मायिोसॉफ्ट‟ने मवकत घेतली आहे. २६ अब्ज डॉलरमध्ये
झालेल्या या व्यवहाराला दोन्ही क ीं पन्याींच्या सींचालक मींडळाने मींजुरी नदली आहे.
 णलिंलडइनवर सध्या ४३.३ कोटी यूजसस असून, मवमवध क्षेत्रातील व्यावसामयक नेटवर्ककगसाठी या वेबसाईटचा वापर करतात.
 दोन्ही क
ीं पन्याींमध्ये झालेल्या व्यवहारानुसार णलिंलडइनच्या प्रत्येक र्ेअरला १९६ डॉलर इतका भाव ममळाला आहे
 णलिंलडइन ही आता मायिोसॉफ्टच्या समूहातील एक क ीं पनी झाली असून, मतचे सीईओ जेफ मवनर यापुढे सत्या नाडेला याींच्या
मागसदर्सनाखाली काम करणार आहेत.

भारतातील एकमेव सांस्क

ृ त वृत्तपत्र सुधमास सांकटात
 भारतातील सध्या चालू असलेल्या सुधमास या बहुदा एकमेव सींस्क ृ त वृत्तपत्राला पुढील मक्हन्यात ४६ वर्षे पूणस होत असून या
वृत्तपत्राची आर्मथक स्थस्थती हलाखीची आहे.
 हे वृत्तपत्र म्हैसूर येथून ननघते त्याचा खप ३००० आहे. या वृत्तपत्राची वार्षर्षक वगसणी चारर्े रुपये आहे व खपही कमी होत आहे.
 वृत्तपत्राचे सींपादक सींपथ क ु मार याींनी हे वृत्तपत्र नटकवण्यासाठी क ें द्र सरकारकडे आर्मथक मदत मामगतली आहे.
 सुधमास हे नफा ममळवण्यासाठी नसून पत्रकाररता व सींस्क ृ त याींच्या आवडीतून काढलेले ननयतकाणलक आहे असे सींपादकाींनी म्हटले
आहे.
 सुधमास हे वृत्तपत्र कलाले नादादूर वरदराजा अय्यींगार या सींस्क ृ त पींनडताींनी १९७० मध्ये सींस्क ृ त भार्षा प्रसारासाठी सुरू क
े ले होते.

१४ जून
उद्योगपती तवजय मल्या फरार घोब्रषत
 भारतातील बॅींकाींची तब्बल नऊ हजार कोटी रुपयाींचे कजे थकवून भारत सोडून गेलेले उद्योगपती मवजय मल्या याींना मुींबईतील मवर्ेर्ष
न्यायालयाने फरार घोनर्षत के ले आहे.
 अींमलबजावणी सींचालनालयाने मुींबईच्या मवर्ेर्ष न्यायालयात मल्ल्या याींना फरार घोनर्षत करण्याची मागणी क
े ली होती.
Page No : 31 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.
चालू घडामोडी : जून २०१६
 एकापेक्षा अमधक अटक वॉरींट आणण आर्मथक गैरव्यवहारप्रकरणी अजामीनपात्र अटक वारींट असल्याने आर्मथक
गैरव्यवहार प्रमतबींधक कायद्यातील कलम ८२ खाली मल्ल्या याींना फरार घोनर्षत करण्यात आले आहे.
 आयडीबीआय बँक े च्या ९०० कोटी रुपयाींच्या कजस घोटाळ्याप्रकरणी नुकतीच मवजय मल्ल्या याची मुींबई आणण बेंगळुरू येथील १,४११
कोटी रुपयाींची मालमत्ता ईडीने जप्त क े ली आहे.
 मवजय मल्ल्याला ईडीने भारतात परत येण्यासाठी अनेकदा समन्स पाठवले होते. मल्ल्यामवरोधात रेड कॉनसर नोटीसही प्रमसद्ध
करण्यात आली होती. तसेच एनप्रलमध्ये मल्ल्याचा पासपोटस रद्द क े ला आहे.

चीन व दणक्षण पूवस आणशयाई देशाांच्या पररािर मांत्रयाांची बैठक

 दणक्षण मचनी समुद्रामधील सागरी सीमारेर्षेच्या वादावरुन ननमासण झालेल्या तणावग्रस्त पररस्थस्थतीच्या पाश्वसभूमीवर चीन व दणक्षण पूवस
आणर्यामधील इतर देर्ाींच्या परराष्ट्र मींत्र्याींच्या बैठकीस १४ जून रोजी प्रारींभ झाला.
 दणक्षण मचनी समुद्रामधील बेटाींच्या मालकीहक्कावरुन येथील राजकीय पररस्थस्थती तणावग्रस्त झाली आहे. युलसी या चीनमधील
र्हरामध्ये ही बैठक होत आहे.
 आमसआन या दणक्षण आणर्यामधील १० देर्ाींच्या सींघटनेमधील ४ देर्ाींनी दणक्षण मचनी समुद्रामधील चीन दावा करत असलेल्या
भागावर आपला अमधकार असल्याचे म्हटले आहे.
 या वादग्रस्त भागामध्ये चीनकडून तेल व नैसर्मगक वायुसाठी उत्खनन करण्यात येत असल्यासींदभासत णव्हएतनामने तीव्र
ननर्षेध नोंदमवला आहे.
 तसेच चीनच्या जवळजवळ सींपूणस दणक्षण मचनी समुद्रावरील दाव्यामवरोधात नफलीपीन्सने सींयुलत राष्ट्रसींघाकडे धाव घेतली आहे.
 या पाश्वसभूमीवर होत असलेली ही बैठक अत्यींत सींवेदनर्ील मानली जात आहे.

जगातील १० बुतिमान देशाांची यादी

 अमेररक े तील ममन्नेआपोणलस या र्हरातील 'गॅझेट ररव्ह्यू' क ीं पनीने बुमद्धमत्ता, णर्क्षण व्यवस्था व काही चाचण्याींच्या आधारे एक सव्हे
के ला असून त्याद्वारे जगातील १० बुमद्धमान देर्ाींची नावे जाहीर क े ली आहेत.
 यामध्ये पक्हल्या िमाींकावर हाँगकाँग, दुसरृा स्थानी दणक्षण कोररया व मतसरृा िमाींकावर जपान असून र्ेवटच्या म्हणजेच १० व्या
स्थानावर स्वीडन हा देर् आहे.
जगातील १० बुतिमान देश
ि. देर् बुध्याींक
१. हाँगकाँग १०७
२. दणक्षण कोररया १०६
३. जपान १०५
४. तैवान १०४
५. मसिंगापूर १०३
६. नेडरलँडस १०३
७. इटली १०२
८. जमसनी १०२
९. ऑक्स्टरया १०१
१०. स्वीडन १०१

Page No : 32 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

चीनमधील तरुणाांना वीयसदान करण्याचे आवाहन

 चीनमध्ये वाढत असलेली जयेष्ठाींची सींख्या आणण काम करणारृा लोकाींची कमी होत असलेली सींख्या यामुळे सरकार मचिंतेत असून
सरकारने चीनमधील तरुणाींना वीयसदान करण्याचे आवाहन क े ले आहे.
 चीन सध्या देर्ातील स्पमस बँकाींमधील वीयासच्या कमतरतेचा सामना करतो आहे. त्यामुळेच चीन सरकारतफे हे पाऊल उचलण्यात
आले आहे.
 हे सींकट लक्षात घेऊन तरुणाींना आकर्षर्षत करण्यासाठी स्पमस डोनेट करणारृास १००० डॉलसस देण्यापासून ते मोफत
आयफोनपयंतच्या आकर्षसक योजना राबमवण्यात येत आहेत.
 अलीकडेच चीन सरकारने देर्ातील लोकाींना दोन अपत्याींना जन्म देण्याची परवानगी नदली आहे.

हॅतमल्टनकडून जेतेपद मोहम्मद अली याांना अपसण

 फॉम्युसला-वन र्यसतीमधील अव्वल दजासचा खेळाडू लुइस हॅममल्टनने क ॅ नेनडयन ग्राीं. नप्र. र्यसतीत ममळवलेले मवजेतेपद नदवींगत महान
बॉक्लसिंगपटू मोहम्मद अली याींना अपसण क े ले आहे.
 हॅममल्टनने फॉम्युसला-वन र्यसतीत आतापयंतच्या कारनकदीतील ४५वा मवजय ममळवला. सेबॅक्स्टयन व्हेटेलने या र्यसतीत सुरुवातीला
आघाडी घेतली होती. मात्र नींतर हॅममल्टनने त्याला मागे टाकले.
 त्याने ही र्यसत एक तास, ३१ ममननटे, ५.२९६ सेक ीं दाींत पूणस क
े ली. त्याच्यानींतर पाच सेक ीं दाींनी व्हेटेलने र्यसत पार क
े ली. मवल्यम्स
सींघाच्या व्हालटेरी बोटासने मतसरे स्थान ममळवले.

१५ जून
भारतासांबांधी तवधेयक अमेररकन तसनेटने फ
े टाळले
 भारतास „व्यूहात्मक व सींरक्षणात्मक क्षेत्रातील जागमतक भागीदार‟ असे मवर्ेर्ष स्थान देण्यासींदभासतील तरतूद असलेले मवधेयक
े मधील मसनेटने फेटाळून लावले.
अमेररक
 हा प्रस्ताव सींमत झाल्यास भारतास अमेररक े चा व्यूहात्मक व सींरक्षणात्मक क्षेत्रातील जागमतक भागीदार देर् असा दजास ममळणार
होता.
 मोदी व अमेररक े चे राष्ट्राध्यक्ष बराक ओबामा याींच्यामध्ये झालेल्या चचेनींतर भारताला अमेररका „मेजर नडफेन्स पाटसनर‟ करून घेणार
असल्याची घोर्षणा क े ली होती.
 यामुळे अमेररक े च्या अत्यींत ननकटवतीय ममत्रदेर्ाींना पुरमवण्यात येणारृा सींरक्षणमवर्षयक तींत्रज्ञान व व्यापारासाठी भारत पात्र ठरणार
होता
 एनडीएएला मसनेटने मोठ्या बहुमताने मींजुरी दर्समवली होती. परींतु, यानींतर सुचमवण्यात आलेल्या काही दुरुस्त्या सींमत करण्यात
मसनेटला अपयर् आले.
 ररपक्ब्लकन पक्षाचे प्रभावर्ाली नेते जॉन मॅकक े न याींनी भारताला राष्ट्रीय सींरक्षण अमधकार कायद्यात दुरुस्ती करण्याची सूचना क े ली
आहे. भारताला भागीदार न करता आल्याबाबत त्याींनी नदलमगरी व्यलत क े ली आहे.

भारत व घानामध्ये सांरक्षण क्षेत्रात सहकायस

Page No : 33 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.
चालू घडामोडी : जून २०१६
 भारत व घानाला दहर्तवादाचा समान धोका असल्याने सुरक्षा व सींरक्षण क्षेत्रातील सहकायासची व्याप्ती वाढमवण्याचा ननणसय घेतला
असल्याचे या दोन्ही देर्ाींनी जाहीर क
े ले.
 राष्ट्रपती प्रणव मुखजी याींनी पणिम आनफ्रकी देर्ाींच्या दौरृात घानाला भेट नदली. घानाचे अध्यक्ष जॉन द्रमाणी महामा याींच्यार्ी
मुखजी याींची मवमवध मवर्षयाींवर चचास झाली.
 आींतरराष्ट्रीय दहर्तवाद ही एक आपत्ती असून, दोन्ही देर् त्याच्या छायेखाली आहे. त्यामुळेच अमधक सुरक्षा आणण सींरक्षण क्षेत्रात
परस्पर सहकायस वाढमवण्यात येणार आहे.
 घानाच्या मवकासासाठी सवलतीच्या दरातील कजसरूपाने भारतातफे करण्यात येणारृा मदतीबद्दल घानाने क ृ तज्ञता व्यलत
के ली आहे.
 तसेच कॉक्न्टनींट कोमेंडा साखर कारखाना व एलममना मत्स्यप्रक्िया प्रकल्पाींसारख्या आर्मथक-सामाणजक योजनाींमध्ये भारताच्या
सहकायासबद्दल घानाच्या अध्यक्षाींनी मुखजी याींचे आभार मानले.

स्टेट बँक
े च्या सांलग्न बँकाांच्या तवलीनीकरणाला मांजुरी
 स्टेट बँके च्या पाच सींलि बँकाींच्या मवलीनीकरणाला क
ें द्र सरकारने मींजुरी नदली आहे. क
ें द्रीय मींनत्रमींडळाच्या झालेल्या बैठकीत हा
ननणसय घेण्यात आला.
 यामध्ये स्टेट बँक ऑफ मबकानेर अँड जयपूर, स्टेट बँक ऑफ त्रावणकोर, स्टेट बँक ऑफ म्हैसूर, स्टेट बँक ऑफ पनटयाला आणण
स्टेट बँक ऑफ हैदराबाद या बँकाींचा समावेर् आहे.
 सरकारच्या या ननणसयानींतर र्ेअर बाजारात स्टेट बँक आणण सींलि बँकाींच्या समभागाींच्या नकमतीत २० टललयाींपयंतची
वाढ पाहायला ममळाली.
 मवलीनीकरणाची ही प्रक्िया माचस २०१७ पयंत पूणस करण्यात येणार असल्याचे स्टेट बँक े कडून साींगण्यात आले आहे.

े सबुकचे आत्महत्या प्रततबांधक टूल

फ
 आत्महत्या वेळीच रोखल्या जाव्यात यासाठी फेसबुकने आत्महत्या प्रमतबींधक (सुसाईड नप्रव्हेंन्र्न) असे एक नवे टूल मवकमसत क े ले
असून, हे टूल नुकतेच भारतात लाँच करण्यात आले.
 फेसबुकवर मेसेज टाक ू न आत्महत्या क े लेली अनेक प्रकरणे देखील देर्ात समोर आली होती. त्यामुळेच फेसबुकने पुढाकार
घेऊन „सुसाईड नप्रव्हेंन्र्न‟ हे नवे टूल भारतात दाखल क े ले.
 जया व्यलती तणावात आहेत, अर्ा व्यलती आत्महत्येसारखे टोकाचे पाऊल उचलण्यापूवी काही पोस्ट टाकत असतील तर त्या
पोस्टचा अींदाज घेऊन हे टूल ममत्रपररवाराला नोनटनफक े र्न पाठवते.
 फेसबुक यूजरच्या पोस्टमध्ये काही मवपरीत नदसल्यास ते कळमवण्याची सोय या टूलमध्ये करण्यात आली आहे.
 दरम्यान, हे टूल अमेररका, ऑस्टरेणलया आणण निटनमध्ये याआधीच सुरू करण्यात आले होते. फेसबुकच्या या टूलला या देर्ाींत
चाींगला प्रमतसाददेखील ममळाला.
 फेसबुकने हे टूल भारतात „एएएसआरए‟ आणण „द लाइव्ह लव्ह लाफ फाऊींडेर्न‟ या स्थाननक क ीं पन्याींच्या मदतीने सुरू क
े ले आहे.

Page No : 34 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

१६ जून
नागरी तवमान धोरणाला मांजुरी
 कें द्र सरकारने दीघसकाळ प्रतीक्षेत असणारृा नागरी मवमान धोरणाला मींजुरी नदली असून त्यातील ननयमाींमुळे मवमानप्रवास स्वस्त
आणण सुखकर होणार आहे.
 या धोरणामुळे मवमान सवससामान्याींच्या आवालयात येणार आहे, तर मवमान वाहतूक क्षेत्रात भारत जगात मतसरृा िमाींकावर पोहचेल.
 देर्ाींतगसत मवमानसेवेचा मवकास व्हावा आणण प्रवार्ाींचे क्हत जोपासत दळणवळण क्षेत्रात िाींती व्हावी, या उद्देर्ाने २२ प्रमुख मुद्दे
असलेले धोरण नागरी उड्डाण मवभागाने तयार क े ले आहे.
या धोरणाची ठळक वैणशष्ट्ये
 या धोरणानुसार लहान र्हरे व महानगराींमध्ये एक तासाच्या मवमान प्रवासासाठी यापुढे क
ु ठलीही एअरलाइन्स क
ीं पनी २५००
रुपयाींपेक्षा जास्त भाडे आकारू र्कणार नाही.
 लहान र्हराींना मोठ्या महानगराींर्ी जोडून दळणवळण सुलभ करणे हे या धोरणाचे प्रमुख उक्द्दष्ट् आहे. त्यासाठी मवमानाींच्या
उड्डाणाींवर सवलती व प्रोत्साहनपर योजना राबमवण्यात येणार आहे.
 देर्ाींतगसत मवमान वाहतूक क्षेत्रामध्ये २०२२पयंत ३० कोटी, तर २०२७पयंत ५० कोटी मवमान मतनकटे मवकण्याचे क ें द्राचे
उक्द्दष्ट् आहे. आींतरराष्ट्रीय वाहतुकीसाठी २०१७ पयंत २० कोटी मतकीट मविीचे उक्द्दष्ट् आहे.
 मवमान उड्डाणाींसींबींधी तिारी असल्यास मवमान वाहतूक महाननदेर्क (डीजीसीए) याींच्याकडे सींपक स साधण्याची मवर्ेर्ष सुमवधा. तसेच
सुरक्षामवर्षयक टरेनक िं ग सुमवधेचाही समावेर्.
 ओव्हर बुनक िं गचीं कारण साींगून प्रवार्ाला बोर्कडग करू न नदल्यास नुकसानभरपाईची रक्कम वाढवून २० हजार रुपये करण्यात आली
आहे.
 प्रमोर्नल आणण मवर्ेर्ष सवलतीच्या मतकीटभाड्याींसह सवस मतनकटाींवर ररफींड द्यावा लागेल. प्रवार्ाने मतकीट रद्द क े ल्यास बेमसक
फेअरपेक्षा जास्त क ॅ न्सलेर्न चाजस आकारता येणार नाही.
 मवमान क ीं पन्याींना होणारृा तोट्यातील ८० टक्के रक्कम क ें द्र सरकार देणार आहे.
 सवलतीींच्या मवमान उड्डाणाींवर मवमान क ीं पन्या आता अमधक अमधभार लावणार आहेत.
 टरॅव्हल एजींट नक िं वा ऑनलाइन मतकीट काढलेल्या प्रवार्ाींना परताव्याची रक्कम १५ नदवसाींत देणे बींधनकारक असेल.
 १५ नकलो सामानानींतर ५ नकलोपयंतच्या अमतररलत सामानावर प्रमत नकलो १०० रुपये आकारले जाणार नाहीत.
 आींतरराष्ट्रीय व्यवसायाकररता पाच वर्षांच्या देर्ाींतगसत हवाई सेवेची अट रद्द करण्याबरोबर २० मवमान ताफ्याींसह स्थाननक क ीं पन्याींना
मवदेर्ात मवस्तार करता येईल. एअर एणर्या व एअर मवस्तारा या मवमान क ीं पन्याींना नव्या धोरणाचा लाभ होणार आहे.

कनासटकात ई-तसगारेटवर बांदी

 कनासटक राजयात ई-मसगारेटची मविी, मवतरण व उत्पादनावर तातडीने बींदी घालण्यात आल्याची घोर्षणा राजयाचे आरोग्य व क ु टुींब
कल्याणमींत्री यू. टी. खादर याींनी क
े ली.
 बींदी असतानाही ई-मसगारेटची मविी करण्याचे आढळून आल्यास कठोर कारवाई करण्यात येईल. ऑनलाइनद्वारा मविी करण्यात
येत असल्याची तिार आल्यास सींबींमधत वेबसाइटवरही बींदी घालण्यात येणार आहे.
 ई-मसगारेटवर बींदी घालणारे पींजाब हे देर्ातील पक्हले राजय आहे. सध्या पींजाबसह चींडीगडमध्ये ई-मसगारेटवर बींदी आहे.
ई-तसगारेट काय आहे?
 तींबाखूच्या मसगारेटपेक्षा ई-मसगारेट वेगळी आहे. बॅटरीवर चालणारृा ई-मसगारेटमध्ये तींबाखू नसते.
 ननकोनटन आदी रासायननक पदाथांच्या द्रवाचे काटसरीज गरम करून त्यातून येणारृा धुराचे धूम्रपान करण्यात येते. इलेलटरॉननक
मसगारेटचाच हा प्रकार आहे.

Page No : 35 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 चीनचा और्षध व्यापारी होन णलक याने २००३मध्ये या आधुननक ई-मसगारेटची ननर्ममती क
े ली. ऍपल, चेरी, मॅींगो आदी मवमवध
फ्लेवरमध्ये ई-मसगारेट ममळू र्कते.

ततस्ता सेटलवाड याांच्या एनजीओची मान्यता रद्द

 सामाणजक कायसकत्यास मतस्ता सेटलवाड याींची एनजीओ „सबरींग टरस्ट‟ची मान्यता रद्द करण्यात आली आहे. या टरस्टचे लायसन्स रद्द
के ल्याचे गृहमींत्रालयाने साींमगतले आहे.
 एफसीआरएचे उल्लींघन क े ल्याप्रकरणी मतस्ता सेटलवाड याींच्या एनजीओवर कारवाई करण्यात आली आहे. सप्टेंबर २०१५मध्ये
सबरींग टरस्टला एफसीआरएचा परवाना रद्द करण्यात आला होता.
 मतस्ता आणण त्याचे पती जावेद याींच्या मवरोधात परदेर्ी पैर्ाचा गैरवापर क े ल्याचा आरोप आहे. या प्रकरणाचा गुजरात पोलीस
आणण सीबीआय तपास करत आहेत.
 ऑगस्ट २०१५मध्ये सीबीआयने या दोघाींमवरोधात एफआयआर दाखल क े ले होते. अमेररकास्थस्थत फोडस फाऊींडेर्नकडून मतस्ता
एनजीओसाठी पैसा गोळा करत होती. मात्र पैर्ाचा दुरुपयोग क
े ल्याचे चौकर्ीअींती समोर आले आहे.

१७ जून
स्वदेशी ‘क्हिंदुस्थान टबो टरेनर-४०’चे यशस्वी उड्डाण
 पूणसपणे देर्ी बनावटीच्या „क्हिंदुस्थान टबो टरेनर-४०‟ (एचटीटी-४०) या मवमानाने बेंगळुरूमध्ये सींरक्षणमींत्री मनोहर पर्ररकर याींच्या
उपस्थस्थतीत यर्स्वीपणे र्ुभारींभीय उड्डाण क े ले.
 वैमाननकाींच्या सुरुवातीच्या टप्प्यातील प्रणर्क्षणासाठी या मवमानाचा वापर करण्यात येणार आहे. भारतीय हवाई दल ७० „क्हिंदुस्थान
टबो टरेनर-४०‟ मवमानाींची खरेदी करणार आहे
 दोन जणाींची बसण्याची क्षमता असलेल्या या मवमानाची ननर्ममती क्हिंदुस्थान एरोनॉनटलस णलममटेड क ीं पनीने क े ली आहे.
 या मवमानाचे वजन २८०० नकलोग्रॅम असून यामध्ये ९५० एसएचपी ललास टबो प्रॉप इींणजनचा वापर क े ला आहे.
 हवाई दलाच्या सध्याच्या मागण्या मवचारात घेऊन नडझाइन करण्यात आलेल्या मवमानात प्रणर्क्षण मवमानासाठी र्स्त्रास्त्राींचा समावेर्
करण्याचाही मवचार करण्यात आला आहे.

युवा व बालसाक्हत्य पुरस्काराची घोषणा

 साक्हत्य अकादमीच्या कायसकारी मींडळाच्या इींफाळ येथे झालेल्या बैठकीत २०१६साठीच्या युवा पुरस्कार आणण बालसाक्हत्य
पुरस्काराींची घोर्षणा करण्यात आली.
 मराठी भार्षेतील युवा पुरस्कारासाठी मनक्स्वनी लता रवीींद्र याींच्या „ब्लॉगच्या आरश्यापल्याड‟ या लघुकथासींग्रहाची ननवड करण्यात
आली.
 तर बालसाक्हत्य पुरस्काराने राजीव ताींबे याींना बालसाक्हत्याच्या क्षेत्रातील त्याींच्या एक
ीं दर काममगरीबद्दल पुरस्क
ृ त करण्यात आले
आहे.
 कोंकणी भार्षेतील युवा पुरस्कारासाठी अन्वेर्षा अरुण मसिंगबाळ याींच्या „सुलुस‟ काव्यसींग्रहाची ननवड करण्यात आली.
 तर बालसाक्हत्य पुरस्कारासाठी नदलीप बोरकर याींच्या „नपिंटूची कल्लभोनवड्डी‟ या लघुकादींबरीची ननवड करण्यात आली.

Page No : 36 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 पन्नास हजार रुपयाींचा धनादेर् आणण गौरवमचन्ह असे या दोन्ही पुरस्काराींचे स्वरूप आहे. बालसाक्हत्य पुरस्काराींचे मवतरण १४ नोव्हेंबर
म्हणजे बालनदनी क े ले जाते.

भारतातून चहाची तवक्रमी ब्रनयासत

 गेल्या आर्मथक वर्षासत (२०१५-१६) भारतातून २३२.९२ दर्लक्ष नकलो चहाची ननयासत झाली आहे. त्याबदल्यात देर्ाला ४,४९३.१०
कोटी रुपये ममळाले आहेत.
 यामुळे भारताला ३५ वर्षांनींतर चहा ननयासतीत २३० दर्लक्ष नकलोचा टप्पा पार करण्यात यर् आले आहे. यापुवी १९८०-८१ साली
देर्ातून २३१.७४ दर्लक्ष नकलो चहाची ननयासत झाली होती.
 गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ननयासतीचे प्रमाण १७ टललयाींनी वाढले आहे. रणर्या, इराण, जमसनी, पानकस्तान, बाींग्लादेर्, सींयुलत अरब
अममरात आणण पोलींडसारख्या देर्ाींनी अमधक चहा खरेदी क े ल्याने ननयासत वाढली आहे.
 गेल्या सींपुणस आर्मथक वर्षासत देर्ात १,२३३.१४ दर्लक्ष टन चहाचे उत्पादन झाले. हे आतापयंतचे सवासमधक उत्पादन आहे.

ब्रब्रटनमध्ये मक्हला खासदाराची हत्या

 निटनमध्ये मवरोधी पक्ष लेबर पाटीतल्या ४१ वर्षीय मक्हला खासदार जो कॉलस याींची हत्या झाली. उत्तर इींग्लींडस्थस्थत जो कॉलस
याींच्या पररसरातच त्याींची हत्या करण्यात आली आहे.
 त्याींच्यावर आधी चाक ू ने हल्ला क े ला आणण नींतर गोळी झाडण्यात आली. ही घटना निनटर्च्या युरोपीय सींघ सदस्यत्वाच्या
पाश्वसभूमीवर घडल्याची र्लयता आहे.
 कॉलस इींग्लींडमध्ये होणारृा २३ जूनच्या जनमत सींग्रहाच्या आधी निटेन युरोपीय सींघात राहण्याचे समथसन करत होत्या.
 याक स र्र पोणलसाींनी ५२ वर्षांच्या एक व्यलतीला या हत्येप्रकरणी अटक क
े ली आहे.

१८ जून
सीओईपीच्या तवद्यार्थयांचा ‘स्वयम्’ उपग्रह
 पुणे येथील कॉलेज ऑफ इींणजनीअररिंगच्या (सीओईपी) मवद्याथ्यांनी एक लघू उपग्रह तयार क े ला आहे. त्याींनी या
उपग्रहाला „स्वयम्‟ असे नाव नदले आहे.
 मवद्याथ्यांनी बनमवलेला भारतीय बनावटीचा हा पक्हलाच लघू उपग्रह आहे. तसेच भारतातील दुसरृा िमाींकाचा कमी वजनाचा
उपग्रह म्हणूनही „स्वयम्‟चे वेगळेपण आहे.
 हा उपग्रह २२ जून रोजी इस्रोच्या श्रीहरीकोटा येथील प्रक्षेपणतळावरून इतर २० उपग्रहाींसोबत अवकार्ात झेपावणार आहे.
 साधारणपणे एक वर्षस हा उपग्रह कायसरत राहील. प्रक्षेपण झाल्यानींतर उपग्रह व सीओईपीमध्ये उभारण्यात आलेल्या ननयींत्रण कक्षार्ी
सींपकस होण्यास १५ नदवसाींचा कालावधी लागेल.
 या लघू उपग्रहाच्या ननर्ममतीसाठी ५० लाखाींचा खचस झाला आहे. या लघू उपग्रहाचे वजन ९९० ग्रॅम असून त्याची लाींबी, रुींदी आणण
उींची प्रत्येकी साधारण १० सेंटीमीटर एवढी आहे. सहा सोलर पॅनेलच्या मदतीने उपग्रह कायसरत राहणार आहे.
२० उपग्रह एकाच वेळी अवकाशात पाठवणार
 २२ जून रोजी सकाळी ९ वाजून २५ ममननटाींनी श्रीहरीकोटा येथील सतीर् धवन स्पेस सेंटर येथून „पीएसएलव्हीसी-३४‟ हा प्रक्षेपक
„स्वयम्‟सह एक
ू ण २० उपग्रह घेऊन अवकार्ात झेपावणार आहे.

Page No : 37 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 यामध्ये १८ उपग्रह हे मवदेर्ी आहेत, तर ताममळनाडू येथील सत्यभामा मवद्यापीठातील काही प्राध्यापकाींनी तयार क
े लेल्या एका
उपग्रहाचाही यामध्ये समावेर् आहे. णर्वाय पुण्याच्या मवद्याथ्यांचा „स्वयम्‟ही असणार आहे.

मानव तवकास अहवाल २०१५

 „युनायटेड नेर्न्स डेवेलपमेंट प्रोग्रॅम‟ (यूएनडीपी)च्या नुकत्याच प्रमसध्द झालेल्या मानव मवकास अहवालात भारताचा िमाींक
२०१५या वर्षासत १८८ देर्ाींमध्ये १३०वा असल्याचे घोनर्षत झाले आहे.
 २०१४ मध्ये भारताचा िमाींक १३४वा होता. मानव मवकास ननदेर्ाींकानुसार भारताची थोडी प्रगती झाल्याचे नदसते.
 मानव मवकासात पक्हल्या तीन देर्ाींत नॉवे, ऑस्टरेणलया, क्स्वत्झलंड या देर्ाींचा अनुिमे पक्हला, दुसरा आणण मतसरा िमाींक लागतो.
तर आपल्या र्ेजारच्या चीनचा िमाींक ९०वा आहे.
मानव तवकास ब्रनदेशाांक
 मानव मवकास ननदेर्ाींक हा „यूएनडीपी‟ने जगातील ननरननराळ्या देर्ातील लोकाींचा मवकास नकती झाला आहे, यासाठी तयार
के लेला ननदेर्ाींक आहे.
 आरोग्य सींपन्न जीवन, ज्ञान व कौर्ल्य मवकासाच्या सींधीींची उपलब्धता, उत्क ृ ष्ट् जीवनमानाची पातळी हे मानवी मवकासाचे प्रमुख
ननकर्ष मानण्यात आले आहेत.
 मुख्यत्वे, आयुष्यमयासदा, णर्क्षण आणण राष्ट्रीय उत्पन्न/दर डोई उत्पन्न या आधारे हा अभ्यास क े ला जातो. यातून णर्क्षण, आरोग्य,
सींधीची समानता, रोजगार, उत्पन्न, मवर्षमता अर्ा अनेक बाबीींचे मवश्लेर्षण के ले जाते.
 मवकासासाठी योजना तयार करताना ननरननराळ्या देर्ाींना याचा उपयोग होतो.

भारत आणण थायलांड दरम्यान महत्वपूणस करार

 भारत आणण थायलींड याींच्यात महासागर तसेच सींरक्षण सहकायस अमधक मजबूत करण्याबाबत १७ जून रोजी महत्त्वपूणस करार झाले.
 भारत-म्यानमार-थायलींड या तीन देर्ाींत नत्रपक्षीय राजमागस योजना आणण मोटार वाहन करार, तसेच आर्मथक सहकायासबाबत
लवकरात लवकर करार करण्यावर भर देण्यात आला.
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी आणण थायलींडचे पींतप्रधान जनरल प्रयुत चान ओ चा याींच्यात हैदराबाद हाउसमध्ये क्द्वपक्षीय णर्खर पररर्षद
झाली. त्यानींतर या दोन्ही नेत्याींनी करारासींदभासत घोर्षणा क
े ली.
 उभय देर्ाींत साींस्क ृ मतक देवाण-घेवाण तसेच नालींदा मवद्यापीठ आणण मचयाींग मई मवद्यापीठ याींच्यात र्ैक्षणणक सहकायासबाबतच्या
करारावर हस्ताक्षर करण्यात आले.
 या वेळी मोदी याींनी थायलींडच्या नागररकाींसाठी ई-णव्हसा योजनेची घोर्षणा के ली. त्यानुसार थायलींडच्या नागररकास एकाच णव्हसावर
दोनदा भारतात येणे र्लय होणार आहे.
 थायलींडचे पींतप्रधान प्रयुत हे पत्नी नारापोनस चान ओ चा आणण उच्चस्तरीय प्रमतननधी मींडळासमवेत भारत भेटीवर आले आहेत.

हॉकी चॅक्म्पयन्स टरॉफीमध्ये भारताला रौप्य

 चॅक्म्पयन्स टरॉफी हॉकी स्पधेच्या अींमतम फेरीत प्रथमच धडक मारलेल्या भारतीय सींघाला पेनल्टी र्ूटआऊटमध्ये ऑस्टरेणलयाकडून १-
३ असा पराभव पत्करावा लागला व रौप्य पदकावर समाधान मानावे लागले.
 सींपुणस सामन्यात जबरदस्त बचावाच्या जोरावर भारतीय सींघाने ऑस्टरेणलयाला चाींगलेच झुींजवले.
 पक्हल्या दोन क्वाटसससमध्ये ऑस्टरेणलयाने सातत्याने भारतीय गोलपोस्टवर आिमण क े ले. पण अनुभवी श्रीजेर्ने ऑस्टरेणलयाची सवस
आिमणे ननष्फळ ठरमवली.

Page No : 38 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 ऑस्टरेणलयाकडून डॅननएल बेले, मसमॉन ऑचसडस आणण अरन झलेवस्की याींनी ननणासयक गोल क
े ले. तर भारताकडून एकमेव गोल
हरमनप्रीत मसिंग याने क
े ला.
 सहा देर्ाींच्या राऊींड रॉमबन स्पधेला १९७८मध्ये प्रारींभ झाल्यानींतर भारताने प्रथमच अींमतम फेरी गाठण्याची काममगरी क
े ली.
 भारताने आतापयंत क े वळ १९८२च्या अ‌ॅमस्टडसम स्पधेत काींस्यपदकाचा मान ममळवलेला होता. या स्पधेत भारताला ७ वेळा चौथ्या
िमाींकावर समाधान मानावे लागले आहे.

एनआयएफटीच्या अध्यक्षपदी चेतन चौहान

 ु ट ऑफ फॅर्न टेलनॉलॉजीच्या (एनआयएफटी) अध्यक्षपदी माजी क्िक
नॅर्नल इक्न्स्टट्य े टपटू आणण दोन वेळा खासदार झालेले
चेतन चौहान याींची ननवड झाली आहे.
 ते भारतीय जनता पक्षाच्या वतीने उत्तर प्रदेर्मधील अमरोहा मतदारसींघाचे दोन वेळा खासदार होते.
 सध्या चौहान याींच्याकडे सध्या नदल्ली व णजल्हा क्िक े ट असोमसएर्नच्या (डीडीसीए) उपाध्यक्षपदाचा कायसभार आहे.
ते बीसीसीआयचे पदामधकारी म्हणूनही कायसरत आहेत.
 एनआयएफटीच्या अध्यक्षपदाचा कायसकाळ हा तीन वर्षांचा असतो. एनआयएफटीच्या २००६मधील घटनेनुसार ननयामक
मींडळाच्या अध्यक्षपदी प्रमतक्ष्ठत णर्क्षणतजज्ञ नक
िं वा वैज्ञाननक नक
िं वा तींत्रज्ञ नक
िं वा व्यावसामयकाची ननवड करण्यात येते.

सतीश क
ु मार व मीराबाई ररओसाठी पात्र
 भारताचे णर्वाणलिंगम सतीर् क ु मार व सैखोम मीराबाई चानू याींना ररओ ऑणलक्म्पक िीडा स्पधेत वेटणलक्फ्टिंगमध्ये
प्रमतननमधत्व करण्याची सींधी ममळाली आहे.
 या खेळाडूींनी अनुिमे पुरुर्ष व मक्हला गटाच्या राष्ट्रीय चाचणी स्पधेत अव्वल िमाींक ममळवल्यामुळे त्याींना ही सींधी प्राप्त झाली आहे.
 उझबेनकस्तानमध्ये झालेल्या वररष्ठ आणर्याई स्पधेतील काममगरीच्या आधारे भारताने ऑणलक्म्पकासाठी दोन प्रवेणर्का ननणित क े ल्या
होत्या.
 सतीर्ने ७७ नकलो गटात स्नॅचमध्ये १५१ नकलो, तर ललीन व जक स मध्ये १८५ नकलो असे एक ू ण ३३६ नकलो वजन उचलले.
 मीराबाईने ४८ नकलो गटात दोन राष्ट्रीय मविम प्रस्थानपत क े ले. मतने स्नॅचमध्ये ८५ नकलो वजन उचलताना स्वत:च नोंदवलेला ८४
नकलो हा मविम मोडला.
 मतने ललीन व जक स मध्ये एन क
ुीं जुराणी देवीने नोंदवलेल्या १०७ नकलो मविमाची बरोबरी क े ली. मतने एक
ू ण १९२ नकलो वजन उचलत
कुीं जुराणीने नोंदवलेला १९० नकलो हा मविम मोडला.

१९ जून
पांतप्रधानाांच्या हस्ते दुराईअप्पा स्टेब्रडयमचे उद्घाटन
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदी आणण श्रीलींक
े चे अध्यक्ष मैत्रीपाल मसरीसेना याींनी सींयुलतपणे जाफना येथील फेरबाींधणी क
े लेल्या दुराईअप्पा
स्टेनडयमचे उद्घाटन क
े ले.
 हे उद्घाटन मोदी याींनी नवी नदल्लीतून णव्हनडओ कॉन्फरक्न्सिंगद्वारे क
े ले, तर मसरीसेना घटनास्थळी प्रत्यक्ष उपस्थस्थत होते.
 दुराईअप्पा स्टेनडयमच्या फेरबाींधणीसाठी भारताने क
े लेल्या आर्मथक मदतीसाठी मसरीसेना याींनी भारताचे आभार मानले.

Page No : 39 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 जाफनाचे पक्हले महापौर नदवींगत अल्फ्रेड थींबीराजा दुराईअप्पा याींच्या स्मरणाथस बाींधलेल्या या स्टेनडयमच्या दुरुस्तीसाठी भारताने
सात कोटी रुपयाींचा ननधी पुरमवला होता.
 या स्टेनडयमध्ये दुसरृा आींतरराष्ट्रीय योग नदनाच्या पाश्वसभूमीवर योगासने करण्यात आली. यामध्ये सुमारे आठ हजार नागररकाींनी
सहभाग घेतला होता.

अन्नू राणी व णशवलाल तसिंहला सुवणसपदक

 बुडापेस्ट ओपन अ‌ॅथलेनटलस स्पधेत भारताच्या अन्नू राणी व णर्वलाल मसिंहने उत्क
ृ ष्ट् काममगरी करून भालाफेक प्रकारात अनुिमे
मक्हला व पुरुर्ष गटात सुवणसपदक णजिंकले.
 राष्ट्रीय मविम प्रस्थानपत करणारृा अन्नू राणीने ५७.२४ मीटर भाला फेक
ू न सुवणसपदक आपल्या नावावर क
े ले. या गटात दणक्षण
आणर्याई स्पधेतील मवजेती सुमन देवीने ५५.३८ मीटर भाला फेक
ू न रौप्यपदक णजिंकले.
 पुरुर्षाींच्या गटात णर्वलाल मसिंहने ७६.७४ मीटर भाला फेक
ू न सुवणसपदक णजिंकले. राणजिंदर मसिंहला रौप्यपदकावर समाधान मानावे
लागले.

युब्रनव्हर्ससटी ऑफ णजहादला ३० कोटी रुपयाांची मदत

 पानकस्तानच्या खैबर पख्तुनख्वॉ प्राींताच्या सरकारने „युननव्हर्मसटी ऑफ णजहाद‟ अर्ी ओळख असलेल्या दारूल उल हक्काननया या
मदरर्ाला ३० कोटी रुपयाींची मदत नदली आहे.
 १९४७मध्ये स्थापन करण्यात आलेल्या या मदरसाचे मुख्य सध्या मौलाना सामी उल-हक आहेत. हे मौलाना पानकस्तानमधील ४०
पेक्षा जास्त सींघटनाींची एकनत्रत सींस्था असलेल्या नदफा-इ-पानकस्तानचेही अध्यक्ष आहेत.
 नदफा-इ-पानकस्तानमध्ये जमात उद दवा आणण मसपाह-इ-सहाबा याींसारख्या दहर्तवादी सींघटनाींचाही समावेर् आहे.
 या मदरर्ामध्ये ताणलबानचा प्रमुख मुल्ला ओमर याच्यासक्हत इतर अनेक अफगाण ताणलबानी दहर्तवाद्याींनी णर्क्षण घेतले आहे.
ओमर याला या मदरसाकडून मानद डॉलटरेटही देण्यात आली आहे.
 तेहररक-इ-इन्साफ या इम्रान खान याींच्या पक्षाचे सरकार या प्राींतामध्ये आहे.

२० जून
हवाई आणण सांरक्षण क्षेत्रात १०० टक्क
े एफडीआय
 पींतप्रधान नरेंद्र मोदीींच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या बैठकीत क
ें द्र सरकारने और्षधननर्ममती, हवाई आणण सींरक्षण क्षेत्रात १०० टक्के थेट
परदेर्ी गुींतवणूकीला (एफडीआय) मींजुरी देण्याचा ननणसय घेतला.
 याणर्वाय मवमा, ई- कॉमसस, पेन्र्न, िॉडकाक्स्टिंग आणण मसिंगल िँड ररटेल क्षेत्रातदेखील १०० टक्के एफडीआयला मींजुरी देण्यात
आली आहे.
 व्यवसाय सुलभता वाढून देर्ात अमधक परकीय गुींतवणूक यावी व त्यातून गुींतवणूक, उत्पन्न व रोजगार यात वाढ व्हावी या
उद्देर्ाने „एफडीआय‟ धोरण आता अमधक उदार व सुगम करण्यात येत असल्याचे सरकारचे म्हणणे आहे.

Page No : 40 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 थेट परकीय गुींतवणूक क्षेत्रातली नोव्हेंबरनींतरची ही दुसरी मोठी सुधारणा आहे. नोव्हेंबर २०१५मध्ये सरकारने १२ क्षेत्राींमधील
एफडीआयच्या ननयमाींमध्ये णर्मथलता आणली होती.
सांरक्षण
 सींरक्षण क्षेत्रात ४९ टललयाींच्या वर थेट मवदेर्ी गुींतवणुकीला परवानगी देण्यात आली आहे. जयामुळे देर्ाला आधुननक तींत्रज्ञान ममळू
र्क े ल.
 एफडीआयच्या या गुींतवणुकीसाठी र्स्त्र अमधननयम १९५९च्या अींतगसत छोटे हत्यार आणण अन्य युद्ध सामग्री बनमवणारृा उद्योगाींनाही
हे ननयम लागू करण्यात आले आहेत.
 याआधी सींरक्षण क्षेत्रात के वळ अद्ययावत तींत्रज्ञान पुरमवण्याच्या अटीवर ४९ टक्के गुींतवणूक र्षनबधमुलत होती. आता ही अट काढून
टाकण्यात आली आहे.
औषध ब्रनर्समती
 और्षधननर्ममती क्षेत्रात स्वयींचणलत मागासनेत ७४ टललयाींपयंत गुींतवणूक करता येणार आहे. ७४ टललयाींपेक्षा जास्त गुींतवणुकीसाठी
सरकारची परवानगी घ्यावी लागेल.
 नव्या प्रकल्पाींमध्ये मात्र सरकारी मींजुरीणर्वाय १०० टक्के एफडीआयला मींजुरी देण्यात आली आहे.
हवाई सेवा
 नागरी मवमान वाहतूक क्षेत्रात स्वयींचणलत ४९ टललयाींपयंत गुींतवणूकीस मींजुरी होती. आता क
ें द्र सरकारच्या पूवससींमतीने ४९
टललयाींपुढे १०० टक्के परकीय गुींतवणूक करता येणार आहे.
 मवमानतळाींचे आधुननकीकरण करण्यासाठी १०० टक्के मवदेर्ी गुींतवणुकीला परवानगी देण्यात आली आहे. यापूवी ७४ टललयाींवरील
मवदेर्ी गुींतवणुकीसाठी सरकारची परवानगी घ्यावी लागत होती.
खासगी सुरक्षा सेवा
 खासगी सुरक्षा सेवेत सरकारच्या मींजुरीनींतर आता ७४ टक्के मवदेर्ी गुींतवणुकीला परवानगी असेल. सध्या या क्षेत्रात ४९ टक्के मवदेर्ी
गुींतवणुकीला परवानगी आहे.
खाद्यपदाथस
 खाद्यपदाथस व्यापारात सरकारी परवानगीनींतर १०० टक्के गुींतवणूक करता येणार आहे.
 खाद्यपदाथासची ननर्ममती वा प्रक्िया भारतात झाली असेल तर खाद्यपदाथासच्या ई-व्यापार क्षेत्रातही सरकारी परवानगीनींतर १०० टक्के
एफडीआय मींजूर करण्यात आला आहे.

मलेणशयामध्ये नेताजी सुभाषचांद्र बोस याांचा पुतळा

 „आझाद क्हिंद सेने‟च्या नऊ सदस्याींच्या उपस्थस्थतीत कौलालींपूर (मलेणर्या) येथील „भारतीय साींस्क
ृ मतक क
ें द्र‟ पररसरात नेताजी
सुभार्षचींद्र बोस याींच्या काींस्य पुतळ्याचे अनावरण करण्यात आले.
 यावेळी उपस्थस्थत असलेल्या „आझाद क्हिंद सेने‟च्या नऊ सदस्याींमध्ये तीन मक्हलाींचा समावेर् होता. या तीन मक्हला „आझाद क्हिंद
सेने‟च्या „झार्ी राणी रेणजमेन्ट‟चा भाग होत्या.
 „झार्ी राणी रेणजमेन्ट‟च्या ९० वर्षीय सदस्य मीनाक्षी पेरुमा याींनी कायसिमादरम्यान बींगाली आणण तामीळ भार्षेत „आझाद क्हिंद सेने‟चे
गीतदेखील गायले.
 गेल्या वर्षी मलेणर्या दौरृादरम्यान पींतप्रधान नरेंद्र मोदी याींनी येथील भारतीय साींस्क
ृ मतक क
ें द्राचे „नेताजी सुभार्ष चींद्र बोस भारतीय
साींस्क
ृ मतक क ें द्र‟ असे नामकरण करण्याची घोर्षणा क े ली होती.

ऑणलक्म्पक मशाल हाती घेणारी सवांत वयस्क व्यलती

Page No : 41 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 जगातील सवांत वयस्क स्काई डाइव्हरचा गौरव ममळमवल्याच्या तीन वर्षांनींतर १०६ वर्षीय ऐडा जेमान्लयू ऑणलक्म्पक मर्ाल हाती
घेणारी सवांत वयस्क व्यलती बनली आहे.
 जेमान्लयूने अ‌ॅलेलझाीं डर काप्तारेंकोचा मविम मोडला होता. अ‌ॅलेलझाीं डर याने २०१४च्या सोची क्हवाळी ऑणलक्म्पक मर्ाल ररलेत
सहभाग नोंदवला होता. तेव्हा त्याींचे वय १०१ होते.
 जेमान्लयूने अमेजेनेयाचे र्हर मकापात ऑणलक्म्पक मर्ाल हाती घेतली.
 ऑणलक्म्पक मर्ालीचा हा प्रवास ९५ नदवसाींचा आहे. ही मर्ाल िाझीलच्या ३२५ र्हराींतून जाणार आहे.
 मर्ालीचा प्रवास ५ ऑगस्ट रोजी ररयोच्या माराकाना स्टेनडयममध्ये सींपणार आहे. यादरम्यान जवळपास १२ हजार धावपटू सहभागी
होतील.

मोहमद मोसी याांना ४० वषे कारावासाची णशक्षा

 देर्ाची गुनपते कतारला पुरवल्याच्या गुन्ह्यासाठी इणजप्तचे पदच्युत इस्लामवादी अध्यक्ष मोहमद मोसी याींना स्थाननक न्यायालयाने
४० वर्षे कारावासाची णर्क्षा सुनावली आहे.
 याच प्रकरणात „मुस्लीम िदरहूड‟च्या सहा सदस्याींना सुनावलेली मृत्युदींडाची णर्क्षा न्यायालयाने कायम क े ली आणण इतर दोघाींना २५
वर्षे जन्मठेपेची णर्क्षा सुनावली आहे.
 मोसी याींना याच प्रकरणी १५ वर्षांचा अमतररलत तुरुींगवास सुनावण्यात आल्यामुळे त्याींच्या क ै देची मुदत ४० वर्षे झाली आहे. हा
ननकाल अींमतम नसून त्यामवरुद्ध अपील क े ले जाऊ र्कते.
 लोकर्ाही मागासने ननवडून आलेल्या देर्ाच्या पक्हल्या अध्यक्षाींना २०१३ साली हटवण्यात आल्यानींतर क्हिंसाचार करण्याच्या
आरोपाखाली मुस्लीम िदरहूडचा सवोच्च मागसदर्सक मोहमद बाडी आणण या प्रमतबींमधत सींघटनेच्या इतर ३५ सदस्याींना गेल्या
मक्हन्यात जन्मठेपेची णर्क्षा सुनावण्यात आली होती. या णर्क्षेमवरुद्धचे अपील प्रलींमबत आहे.

२१ जून
ब्रदनतवशेष : आांतररािरीय योग ब्रदन (दुसरा)
सनवे तायहूलाइट जगात सवासत वेगवान व कायसक्षम महासांगणक
 चीनचा नवा सनवे तायहूलाइट हा महासींगणक जगात सवासत वेगवान व कायसक्षम ठरला आहे. तो ९३ पद्म (पद्म : १ वर पींधरा र्ून्य)
आकडेमोडी सेक
ीं दाला करू र्कतो.
 सनवे तायहूलाइट सींगणक नॅर्नल रीसचस सेंटर ऑफ पॅरलल कम्प्युटर इींणजननयररिंग अँड टेलनॉलॉजी या सींस्थेने तयार क े ला असून
त्यात चीनननर्ममत सींस्कारक वापरले आहेत.
 चीनमधील नॅर्नल सुपरकॉम्प्युनटिंग सेंटर या सींस्थेचा मतयानहे २ हा महासींगणक गेली सहा वर्षे टॉप ५०० यादीत पक्हल्या
िमाींकावर होता.
 सनवे तायहूलाइट हा सींगणक मतयानहे २ पेक्षा दुप्पट वेगवान व मतप्पट कायसक्षम आहे. मतयानहे सींगणक सेक ीं दाला ३३.८६ पद्म
गणने करीत होता. तो आता दुसरृा िमाींकावर आहे.
 टायटन हा ि े एलस ४० सींगणक अमेररक े च्या ऊजास खात्याच्या ओकररज नॅर्नल लॅबोरेटरीत बसवला असून त्याचा वेग सेक ीं दावा
१७.५९ पद्म इतका आहे. तो मतसरृा िमाींकावर आहे.

Page No : 42 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 आयबीएम ब्लू जीन म्हणजेच मसक्वोया हा लॉरेन्स णलव्हरमोर नॅर्नल लॅबोरेटरीतील महासींगणक चौथ्या िमाींकावर असून जपानचा
फुणजत्सु येथील क
े महासींगणक पाचव्या िमाींकावर आहे.
 अमेररके चा मीरा, नटरननटी, युरोपचा नपझजेन्ट. जमसनीचा हॅझेल हेन, सौदी अरेमबयाचा र्ाहीन २ हे महासींगणक पक्हल्या
दहामध्ये आहे.
 चीनकडे १६७ तर अमेररक े त १६५ महासींगणक आहेत. यादीतील पक्हले दोनही महासींगणक चीनचे आहेत. वर्षांतून दोनदा वेगवान
महासींगणकाची यादी जाहीर क े ली जाते.

एसबीआयद्वारे दारूगोळा ब्रनर्समती करणारृा क

ां पन्याांना तवत्तपुरवठा
 सावसजननक क्षेत्रातील सवांत मोठी बँक असणारी भारतीय स्टेट बँक दारूगोळा ननर्ममती करणारृा क ीं पन्याींना मवत्तपुरवठा करीत
असल्याचे उघड झाले आहे.
 अर्ाप्रकारे दारूगोळा ननर्ममती करणारृा क ीं पनीमध्ये गुींतवणूक करणारृा जगभरात १५८ बँका आहेत. त्यातील स्टेट बँक ही
पक्हलीच भारतीय बँक ठरली आहे.
 'डच क ॅ म्पेन ग्रुप पॅक'द्वारा जारी करण्यात आलेल्या यादीमध्ये स्टेट बँक े चे नाव आहे. गुींतवणूक करणारृा अन्य बँकाींमध्ये जेपी
मॉगसन, बारललेज, बँक ऑफ अमेररका, ि े नडट सूस आदी नामवींत बँकाींचाही समावेर् आहे.
 या बँकाींनी जून २०१२ ते एनप्रल २०१६पयंत ललस्टर बॉम्ब तयार करणारृा सात क ीं पन्याींमध्ये २८०० कोटी डॉलरची गुींतवणूक क े ली
आहे.

हररका द्रोणावली कझाब्रकस्तानच्या बुतिबळ स्पधेत तवजयी

 ग्रँडमास्टर हररका द्रोणावली क्हने कझानकस्तानच्या युरामसयान मबल्ट्स बुमद्धबळ स्पधेत सवोत्क
ृ ष्ट् मक्हला खेळाडूचा
पूरस्कार ममळमवला आहे.
 भारताच्या दुसरृा िमाींकाच्या खेळाडूने २५०० डॉलर आणण ६० ईएलओ गुण ममळमवले. यासोबतच ती स्पधेत पक्हल्या १०
खेळाडूींच्या यादीत सहभागी झाली.
 हररकाने गेल्या अठवड्यात हींगेरीच्या जलाकारोस आतींरराष्ट्रीय बुमद्धबळ महोत्सवातदेखील सवोत्क
ृ ष्ट् खेळाडूचा पुरस्कार पटकावला
होता. यात ती ललामसकल रँनक िं गच्या यादीत नवव्या स्थानावर होती.
 हररका आणण मयफान याींनी स्पधेच्या अखेरीस समान १२.५ गुण ममळमवले होते आणण मतने टायिेकरमध्ये मवजय ममळमवला.

२२ जून
जगातील सवासत मोठे क
ॅ मेरा सांग्रहालय
 भारतीय छायामचत्रणाचा ऐमतहामसक ठेवा जतन करण्याच्या उद्देर्ाने गुडगावमध्ये जगातील सवासत मोठे क
ॅ मेरा सींग्रहालय उभे राहत
आहे.
 ऑगस्ट मक्हन्यात जागमतक छायामचत्रणनदनी म्हणजेच १९ ऑगस्ट रोजी हे सींग्रहालय खुले करण्याचा मानस आहे.
 गुडगाव महानगरपाणलका आणण छायामचत्रकार आनदत्य आयस याींच्या सहकायासतून हे सींग्रहालय उभे राहणार आहे. आयस याींच्याकडे
सध्या क
ॅ मेरृाचे दुर्ममळ ६०० ते ७०० मॉडेल आहेत.

Page No : 43 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 रघू राय, रघुबीर मसिंग, क ु लवींत राय, दयाननता मसिंग, पाब्लो बाथसलोमेव, होमाई वायरवाला या महान व्यलतीींनी भारताचे नाव
छायामचत्रण क्षेत्रात उजजवल के ले आहे.

पाब्रकस्तानातील कव्वाली गायक साबरी याांची हत्या

 पानकस्तानातील प्रख्यात कव्वाली गायक अमजद साबरी याींची अज्ञात इसमाींनी मोटारसायकलवरून येऊन गोळ्या घालून हत्या
के ली.
 साबरी कारने प्रवास करीत असताना काही अज्ञाताींनी त्याींच्या कारवर गोळीबार सुरू क
े ला, त्यामध्ये त्याींचा जागीच मृत्यू झाला, तर
इतर जखमीींना कराचीतील अब्बासी र्हीद रुग्णालयात दाखल करण्यात आले आहे.
 अमजद साबरी हे पानकस्तानचे प्रख्यात गझलगायक गुलाम फरीद साबरी याींचे मचरींजीव होते. साबरी हे आत्ममवभोर मुलत कव्वाली
गायनासाठी सुपररमचत होते.
 पानकस्तानातील साबरी गायन घराणे सुफी सींगीत व गूढ कमवताींसाठी प्रमसद्ध आहे.

उत्तर कोररयाकडून क्षेपणास्त्राांची चाचणी

 उत्तर कोररयाने देर्ाच्या पूवस सागरी तटाजवळील भागामध्ये दोन मध्यम पल्ल्याच्या क्षेपणास्त्राींची चाचणी क े ली.
 याींपैकी पक्हली चाचणी अपयर्ी ठरली. या चाचणीींतगसत डागण्यात आलेले क्षेपणास्त्र सुमारे १५० नकमी अींतर कापल्यानींतर
समुद्रामध्ये कोसळले. मात्र यानींतर काही तासाींनी करण्यात आलेल्या क्षेपणास्त्राने ४०० नकमी अींतर पार क े ले.
 गेल्या काही मक्हन्याींत उत्तर कोररयाकडून चार वेळा क्षेपणास्त्र चाचणीचा अयर्स्वी प्रयत्न करण्यात आला आहे.
 क्षेपणास्त्र तींत्रज्ञानाचा वापर करण्यासींदभासत उत्तर कोररयावर सींयुलत राष्ट्रसींघाच्या ठरावाद्वारे बींदी घालण्यात आली आहे. उत्तर
कोररया आक्ण्वक क्षेपणास्त्राची ननर्ममती करण्यासाठी प्रयत्नर्ील आहे.

मेस्सीचा तवक्रमी ५५वा गोल

 अजेंनटनाचा स्टार स्टरायकर णलओनेल मेस्सीने कोपा अमेररका स्पधेच्या उपाींत्य सामन्यात गोल करून आपल्या देर्ाकडून सवासमधक
आींतरराष्ट्रीय गोल करण्याचा मान ममळवला आहे.
 अमेररके सोबत झालेल्या उपाींत्य लढतीत मेस्सीने कारकीदीतील ५५वा गोल क े ला. या सामन्यात ४-० असा मवजय ममळवत अजेंनटना
सींघ सलग दुसरृाींदा कोपा अमेररका स्पधेच्या अींमतम फेरीत दाखल झाला.
 अजेंनटनाचा स्टार फुटबॉलपटू गॅनिएल बनटस्टुटाच्या नावावर सवासमधक ५४ गोल्सची नोंद होती. मेस्सीने ५५ वा गोल करून
गॅनिएलला मागे टाकले.
 १९९३ नींतर अजेंनटनाला एकदाही कोपा अमेररका चर्षक णजिंकता आलेला नाही. २०१५ मध्ये अींमतम सामन्यात मचलीने अजेंनटनाला
पराभवाचा धक्का नदला होता.

सॉफ्टबँक अध्यक्षपदावरून ब्रनक

े श अरोरा पायउतार
 जगभर ई-कॉमसस क ीं पन्याींसाठी अथसबळ ननमासण करणारृा जपानच्या बलाढ्य सॉफ्टबँक समूहाच्या अध्यक्षपदावरून भारतीय वींर्ाचे
ननके र् अरोरा याींना अखेर पायउतार व्हावे लागले.
 सॉफ्टबँकचे सींस्थापक मासायोर्ी सन याींचे वारसदार मानले गेलेले अरोरा याींच्याबद्दल गुींतवणूकदाराींमधील नाराजी याचे कारण
ठरली.
 एके काळी गुगलमध्ये वररष्ठ स्थानावर असलेले अरोरा हे दोनच वर्षांपूवी सॉफ्टबँकमध्ये रुजू झाले होते. आता ते क ीं पनीच्या
सल्लागाराची भूममका पार पाडतील.

Page No : 44 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 त्याींच्या राजीनाम्यानींतर सॉफ्टबँकचे सींस्थापक ५९ वर्षीय सन याींनी मुख्य कायसकारी अमधकारीपदासह अध्यक्षपदही स्वत:कडे
घेतले आहे.
सॉफ्टबँक
 सन याींनी १९८१मध्ये सॉफ्टवेअर मवतरण क ीं पनी म्हणून सॉफ्टबँकची स्थापना के ली. मतचा जपानमधील व्यवसाय दूरसींचार क्षेत्रातील
आघाडीच्या व्होडाफोनने २००६ मध्ये ताब्यात घेतला.
 यानींतर मतचे रूपाींतर मोबाइलवर आधाररत सेवा क ीं पनीत करण्यात आले. या क्षेत्रातील जपानमधील मतसरी मोठी क ीं पनी सॉफ्टबँक
बनली.
 जूनच्या सुरुवातीला सॉफ्टबँकने आघाडीची मचनी ई-कॉमसस क ीं पनी अणलबाबामधील क्हस्सा आधीच्या ३२ टललयाींवरून २७
टललयाींवर १० अब्ज डॉलर मोबदल्यात आणला.
 सॉफ्टबँकची भारतातील गुींतवणूक १ अब्ज डॉलरच्या पुढे गेली आहे. स्नॅपनडल, ओला क ॅ ब्स, हाऊमसिंग डॉट कॉम, ओयो
रुम्ससारख्या क
ीं पन्याींमध्ये मतची गुींतवणूक आहे.
 स्नॅपडीलसारख्या कीं पनीत ६२ कोटी डॉलरची गुींतवणूक करणारृा सॉफ्टबँकच्या इमतहासात अरोरा याींच्या रूपात प्रथमच
समूहाबाहेरील व्यलतीकडे अध्यक्षपद गेले होते.

२३ जून
‘एससीओ’मध्ये भारताचा प्रवेश
 भारताने र्ाींघाय सहकायस सींघटनेत (एससीओ) २३ जून रोजी पूणस सदस्य म्हणून प्रवेर् क
े ला. भारताबरोबर पानकस्तानने देखील
एससीओमध्ये पूणस सदस्यत्व प्राप्त क
े ले आहे.
 एससीओच्या पूणस सदस्यत्वावर णर्क्कामोतसब होण्यासाठी भारताला एक वर्षासच्या कालावधीत ३५ आक्षेप नोंदवावे लागणार आहेत
आणण आता भारत सींघटनेच्या सवस बैठकाींना उपस्थस्थत राहू र्कणार आहे.
शाांघाय कोऑपरेशन ऑगसनायझेशन (एससीओ)
 या सींघटनेची स्थापना २००१मध्ये झाली.
 चीन, कझाकस्तान, नकगीझस्तान, रणर्या, ताणजकीस्तान आणण उझबेनकस्तान हे या सींघटनेचे सींस्थापक देर् होत.
 या देर्ाींपैकी उझबेनकस्तान वगळता इतर देर् १९९६ मध्ये स्थापन झालेल्या „र्ाींघाय फाइव्ह‟ या गटाचे सदस्य होते.
 अफगाणणस्तान, बेलारूस, इराण व मींगोणलया हे „एससीओ‟र्ी ननरीक्षक देर् म्हणून सींलि आहेत.
 दहर्तवाद, फुटीरतावाद आणण टोकाची भूममका या तीन अपप्रवृत्तीींमवरोधात लढण्यासाठी आणण उपखींडीय समृद्धीसाठी
यींत्रणा ननमासण करण्याकररता र्ाींघाय सहकायस सींघटना (एससीओ) स्थापन झाली.

वस्त्रोद्योग क्षेत्रासाठी तवशेष पॅक

े ज
 क
ें द्र सरकारने वस्त्रोद्योग क्षेत्रातील रोजगारननर्ममती व ननयासतीला प्रोत्साहन देण्यासाठी मवर्ेर्ष पॅक
े जला २३ जून रोजी मींजुरी नदली.
 वस्त्रोद्योग व पररधान क्षेत्रातील मवर्ेर्ष पॅक े ज हे रोजगारननर्ममतीसाठी अत्यींत महत्त्वाचे असून, यामुळे भारताला ननयासतवृद्धीसाठी
चाींगली सींधी ननमासण होणार आहे.
 सरकारच्या ननणसयामुळे येत्या तीन वर्षांत एक कोटी रोजगार तयार होतील. या क्षेत्रात ७० टक्के रोजगार मक्हलाींना ममळतो, त्यामुळे
एका अथासने मक्हला सक्षमीकरणाला हातभार लागणार आहे.

Page No : 45 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

पॅक
े जची वैणशष्ट्ये
 या क्षेत्रातील दरमहा १५००० रुपयाींपेक्षा कमी वेतन असलेल्या नव्या कमसचारृाींना भमवष्य ननवासह ननधी योजनेंतगसत पक्हल्या तीन
वर्षांसाठी क ें द्र सरकारतफे अींर्दान १२ टक्के असेल.
 या कमसचारृाींसाठी „ईपीएफ‟मधील गुींतवणूक ऐक्च्छक असेल.
 कमसचारृाींना आठवड्यातील आठ तास ओव्हरटाइम करता येईल.
 रोजगार वाढमवण्यासाठी तयार कपडे ननर्ममतीतील उद्योगाींचे अींर्दान १५ टललयाींवरून २५ टक्के करणार.

स्वीडनमध्ये ‘इलेक्लटरक रोड’

 इींधनावर चालणारृा वाहनाींतून ननमासण होणारृा प्रदूर्षणावर ननयींत्रण ममळमवण्यासाठी स्वीडनमध्ये „इलेक्लटरक रोड‟ तयार
क े ला असून, या रस्त्याची नुकतीच यर्स्वी चाचणी घेण्यात आली.
 इलेक्लटरक रस्त्यावर धावणारृा एका टरकला हायनिड इलेक्लटरक मोटारीच्या माध्यमातून ऊजास पुरमवण्याचा प्रयोग यावेळी करण्यात
आला.
 सावसजननक रस्त्यावर अवजड वाहतुकीसाठी इलेक्लटरक ऊजेचा वापर करण्याचा प्रयोग करणारा स्वीडन हा जगातील पक्हला
देर् ठरला आहे.
 स्वीडनमधील „टरॅनफकव्हक े ट‟ नावाच्या वाहतूक प्रर्ासन मवभागाने हा रस्ता तयार क
े ला आहे.
इलेक्लटरक रोड
 पेटरोल-नडझेलसारख्या इींधनाणर्वाय इलेक्लटरक ऊजास वापरून वाहन चालमवण्याची व्यवस्था असलेल्या रस्त्याींना „इलेक्लटरक
रोड‟ म्हटले जाते.
 अर्ा रस्त्याींवर बॅटरीवर चालणारृा वाहनाींना पुढे जाण्यासाठी सींपूणस रस्त्यावर ऊजास पुरमवण्याची (चार्जजग) व्यवस्था क
े लेली असते.
 हा प्रयोग म्हणजे इींधनमुलत वाहनाींच्या नदर्ेने जाण्याची एक पायरी आहे. इलेक्लटरक रोडमध्ये काबसन उत्सजसनच होत नसल्याने
प्रदूर्षण थाींबमवता येते. पयासवरणपूरक वाहतुकीचा हा एक मागस आहे.

‘व्हाइस मीब्रडया’चा ‘टाइम्स’सोबत सहकायस करार

 „व्हाइस मीनडया‟ कीं पनीने मवस्ताराच्या दृष्ट्ीनीं महत्त्वपूणस पाऊल टाकत भारतातील सवासत मोठी मीनडया क ीं पनी असलेल्या „टाइम्स‟
समूहार्ी सहकायस करार क े ला आहे.
 „टाइम्स‟र्ी झालेल्या भागीदारी करारानुसार, „व्हाइस मीनडया‟ मुींबईत ननर्ममती क ें द्र सुरू करणार असून टेणलणव्हजन, मोबाइल,
नडणजटल मीनडया क्षेत्रात सींयुलतपणे काम करणार आहे.
 त्याचबरोबर, „व्हाइसलँड‟ हे पेड टीव्ही नेटवक स ही सुरू करणार आहे. या करारामुळीं „व्हाइस‟ला मीनडयातील मवस्तारासाठी टाइम्स
िँडची मोठी मदत ममळणार आहे.
 या कराराअींतगसत व्हाइस मीनडया देर्ात क्ठकक्ठकाणी स्टुनडओ उभारणार असून त्याद्वारे दैनींनदन घडामोडीींसह लाइफस्टाइलर्ी
सींबींमधत मवमवध कायसिम २४ तास प्रसाररत करणार आहे.

मेरी कोमला ररओमध्ये प्रवेश नाही

 लींडन ऑणलक्म्पकमधील काींस्यपदक मवजेती भारताची बॉलसर मेरी कोमला ररओ ऑणलिंनपकमध्ये मवर्ेर्ष प्रवेणर्क े द्वारे स्थान देण्याची
मवनींती आींतरराष्ट्रीय ऑणलिंनपक सममतीने (आयओसी) फेटाळली आहे.
 भारतीय ऑणलिंनपक असोमसएर्न आणण बॉक्लसिंग इींनडयाच्या अस्थायी सममतीने मतला मवर्ेर्ष प्रवेणर्क
े द्वारे ररओ ऑणलक्म्पकमध्ये स्थान
देण्याची मवनींती क े ली होती.

Page No : 46 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 मेरी कोमला पात्रता स्पधेत पराभव स्वीकारावा लागला होता. ऑणलक्म्पकमध्ये पुन्हा पदक ममळवण्याची क्षमता मतच्याकडे
असल्यामुळेच मतच्याकररता मवर्ेर्ष प्रवेणर्का ममळवण्याचे प्रयत्न सुरू करण्यात आले होते.

अांजू जॉजसचा क
े रळ क्रीडा पररषदेच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा
 के रळचे िीडा मींत्री ई. पी. जयराजन याींच्याकडून भ्रष्ट्ाचाराचे आरोप करण्यात आल्यामुळे भारताची आघाडीची धावपटू अींजू बॉबी
जॉजसने क े रळ िीडा पररर्षदेच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा नदला आहे.
 अींजूने राजीनामा नदल्यानींतर या पररर्षदेत असलेल्या अन्य १३ सदस्याींनीही पदे सोडली आहेत. त्यात नामाींनकत व्हॉलीबॉलपटू टॉम
जोस याींचाही समावेर् आहे.
 अींजूच्या जागी आता मतचे बींधू अणजत माकोस याींची ननयुलती झाली आहे. भारतीय अॅथलेनटलस फेडरेर्नचे ते आींतरराष्ट्रीय मान्यता
असलेले प्रणर्क्षक आहेत.
 अींजूला ओमन चींडी याींच्या नेतृत्वाखालील याआधीच्या यूडीएफ सरकारने िीडा पररर्षदेच्या अध्यक्षपदी ननयुलत क े ले होते.
 िीडा पररर्षदेच्या अन्य सदस्याींत भारतीय राष्ट्रीय हॉकी सींघाचा गोलरक्षक पीआर श्रीजेर्, व्हॉलीबॉलपटू टॉम जोसेफ आणण अ‌ॅथणलट
प्रीजा श्रीधरन याींचा समावेर् आहे.
 अींजू बॉबी जॉजस मवश्व चॅक्म्पयनणर्पमध्ये काींस्यपदक णजिंकणारी भारताची एकमेव मक्हला अ‌ॅथणलट आहे.

२४ जून
भारतीय क्क्रक
े ट सांघाच्या मुख्य प्रणशक्षकपदी अब्रनल क
ुां बळे
 भारतीय क्िक े ट सींघाच्या मुख्य प्रणर्क्षकपदी अननल कुीं बळे याची ननवड करण्यात आली आहे. क ुीं बळे याींच्याकडे एका वर्षाससाठी
मागसदर्सनाची धुरा असेल.
 समचन तेंडुलकर, सौरव गाींगुली आणण व्हीव्हीएस लक्ष्मण याींच्या ननवड सममतीने २१ उमेदवाराींमधून अननल क ुीं बळे याची ननवड क े ली.
 टी-२० मवश्वकरींडक स्पधेनींतर रवी र्ास्त्री याींचा कायसकाळ सींपला होता. त्यानींतर णझिंबाब्वे दौरृासाठी हींगामी प्रणर्क्षक म्हणून सींजय
बाींगर याींची ननयुलती झाली होती.
 भारतीय क्िक े टच्या प्रणर्क्षकपदाची जबाबदारी ममळालेला क ुीं बळे हा कनासटकचा दुसरा प्रणर्क्षक आहे. युवा आणण „अ‟ सींघाचे
प्रणर्क्षक म्हणून माजी कणसधार राहुल द्रमवड याींची यापूवीच ननयुलती झाली आहे.
अब्रनल क
ुां बळे याांची कारब्रकदस
 लेगक्स्पनर असलेल्या क ुीं बळेने १३२ कसोटी सामन्याींमध्ये ६१९ बळी घेतले असून मुथय्या मुरलीधरन (८०० बळी) व र्ेन वॉनस (७०८
बळी) याींच्यानींतर सवासमधक मवक े टच्या िमवारीत तो मतसरृा स्थानी आहे.
 त्यासोबतच, नाबाद ११० धावाींच्या खेळीसह त्याने कसोटीत २,५०६ धावाही क े ल्यात.
 एकनदवसीय सामन्याींमध्ये क ुीं बळेने २७१ सामन्याींमध्ये ३३७ गडी बाद क े ले आहेत आणण ९३६ धावा क े ल्या आहेत.
 आींतरराष्ट्रीय क्िक
े टमध्ये ९५६ बळी घेणारा क ुीं बळे हा एकमेव भारतीय गोलींदाज आहे.
 १९९९मध्ये पानकस्तानमवरुद्ध कसोटीच्या एका डावात सवस १० बळी घेण्याचा परािम क ुीं बळेच्या नावावर आहे.
पुरस्कार व सन्मान
 १९९५मध्ये अजुसन पुरस्कार
 १९९६मध्ये मवस्डेन पुरस्कार

Page No : 47 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 २०१२पासून आयसीसी क्िके ट सममतीच्या अध्यक्षपदी ननयुलती

 २०१५मध्ये „हॉल ऑफ फेम‟ बहुमान
क्क्रक
े ट ब्रनवृत्तीनांतरची कामतगरी
 कनासटक क्िक े ट असोमसएर्नचे अध्यक्षपद
 राष्ट्रीय क्िक
े ट अकादमीचे अध्यक्षपद
 बीसीसीआयच्या ताींनत्रक सममतीचे सदस्य
 रॉयल चॅलेंजसस बींगळुरूचे मागसदर्सक
 मुींबई इींनडयन्सचे प्रमुख मागसदर्सक

एलआयसी अध्यक्षाांचा राजीनामा

 सावसजननक क्षेत्रातील एकमेव आयुर्मवमा क ीं पनी भारतीय आयुर्मवमा महामींडळाचे (एलआयसी) अध्यक्ष एस. क े . रॉय याींनी व्यक्लतगत
कारणाने पदाचा राजीनामा नदला.
 रॉय याींच्या राजीनाम्याला पींतप्रधानाींच्या अध्यक्षतेखालील क ें द्रीय ननयुलती मींडळाने सींमती नदली आहे. त्याींच्या ननयोणजत
कायसकाळाची आणखी दोन वर्षे णर्ल्लक होती.
 त्याींच्या जागी नव्या उमेदवाराच्या ननवडीची प्रक्िया येत्या मक्हन्यात पूणस होईल, तोवर रॉय हेच अध्यक्ष म्हणून कायसभार पाहतील.
 जून २०१३ मध्ये सींयुलत पुरोगामी आघाडी सरकारच्या कारकीदीत रॉय याींची पाच वर्षांसाठी अध्यक्षपदी ननयुलती झाली.
ते १९८१पासून महामींडळाच्या सेवेत आहेत.
 एलआयसीच्या आींतरराष्ट्रीय व्यवसायाची त्याींच्यावर जबाबदारी होती. त्याींच्या कारकीदीत एलआयसीचा ६५ टललयाींवर घसरलेला
बाजारक्हस्सा पुन्हा ७१ टललयाींपयंत वाढला आहे.
 अध्यक्षाने मुदतीपूवी बाहेर पडण्याचा एलआयसीत परींपराच राक्हली आहे. या आधी माजी अध्यक्ष जी. एन. वाजपेयी हे मुदतीपूवी
राजीनामा देऊन सेबीच्या सींचालक मींडळावर गेले होते.
 रॉय याींच्यापूवीचे अध्यक्ष टी. एस. मवजयन हेही सींपूणस कायसकाळ पूणस करण्याआधीच मवमा ननयामक प्रामधकरणावर अध्यक्ष म्हणून
रुजू झाले.

तवकास क
ृ ष्णन आणण मनोज क
ु मार ररओसाठी पात्र
 मवकास क ृ ष्णन आणण मनोज कु मारने (६४ नकलो) बाक
ू (अझरबैझान) येथे एआयबीए जागमतक पात्रता बॉक्लसिंग स्पधेची उपाींत्य
फेरी गाठून ररओ ऑणलक्म्पकमधील आपले स्थान ननणित क े ले.
 मनोज कु मारने लाईट वेल्टरवेट (६४ नकलो) गटातील उपाींत्यपूवस फेरीत ताणजनकस्तानच्या राखीमॉव र्ाकवकतद्झॉन याचा ३-०
असा पाडाव क े ला.
 मवकासने ममडलवेट (७५ नकलो) गटात कोररयाच्या ली डॉींगयुन याच्यामवरुद्ध ३-० असा मवजय सींपादला.
 ऑणलिंनपकसाठी आता भारताचे एक ू ण तीन मुक्ष्ट्योद्धे पात्र ठरले आहेत. याआधी चीनला झालेल्या आणर्याई पात्रता स्पधेद्वारे णर्वा
थापाने ऑणलक्म्पकमधील स्थान ननणित क े ले आहे.
 माजी आणर्याई काींस्यपदक मवजेता मनोज आणण मवकास दोघेही २०१२च्या लींडन ऑणलक्म्पकसाठी पात्र ठरले होते. मनोजचे
उपाींत्यपूवस फेरीत आव्हान सींपुष्ट्ात आले होते, तर मवकास प्राथममक फेरीत पराभूत झाला होता.

‘इनमोबी’ क
ां पनीला दांड

Page No : 48 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 ग्राहकाींच्या सींमतीणर्वाय त्याींच्या ठावक्ठकाण्याची (लोक े र्न्स) माक्हती घेतल्याप्रकरणी अमेररक
े च्या फेडरल टरेड
कममर्नने „इनमोबी‟ या भारतीय क ीं पनीला ९ लाख ५० हजार डॉलससचा दींड ठोठावला आहे.
 इनमोबीवर पक्हल्याींदा चार दर्लक्ष डॉलससचा दींड ठोठामवण्यात आला होता, परींतु क ीं पनीची आर्मथक पररस्थस्थती पाहता तो कमी
करण्यात आला.
 याणर्वाय क ीं पनीने जमा क
े लेली सवस माक्हती नष्ट् करावी असा आदेर् देण्यात आला.
 कीं पनीने लहान मुलाींची माक्हतीही जमा क े ली असल्याने त्याचा दुरुपयोग होऊ नये म्हणून „मचल्डरन ऑनलाइन प्रायव्हसी प्रोटेलर्न
ॲलट„नुसार (कोप्पा) हे आदेर् देण्यात आले आहेत.
काय आहे इनमोबी?
 इनमोबी ही मोबाईलद्वारे जाक्हरात करणारी भारतीय कीं पनी आहे.
 बींगळूमध्ये क
ीं पनीचे मुख्यालय असून क
ीं पनीत एक हजार पेक्षा अमधक कमसचारी कायसरत आहेत.
 भारतामध्ये २००७साली स्थापन झालेल्या या क
ीं पनीच्या जगभर १७ र्ाखा आहेत.

२५ जून
राजकोट : नॅशनल अथस अवर क
ॅ ब्रपटल २०१६
 काबसनचे उत्सजसन कमी करण्याबरोबर नवीकरणीय ऊजास वापरास नदलेले प्राधान्य यामुळे गुजरातमधील राजकोट र्हराला „नॅर्नल
अथस अवर क ॅ नपटल २०१६‟ पुरस्कारने गौरमवण्यात आले आहे.
 „वल्डस वाइल्ड फींड फॉर नेचर‟च्या (डब्ल्यूडब्ल्यूएफ)वतीने आयोणजत „ग्लोबल अथस अवर मसटी चॅींलेज‟ (ईएचसीसी) स्पधेत २१
देर्ाींतील १२५ र्हराींचा सहभाग होता,
 या वेळी ग्लोबल अथस अवर क ॅ नपटल पुरस्कारासाठी सममतीने फ्रान्सची राजधानी पॅररस या र्हराची ननवड क
े ली.
 हवामान बदलामवरोधात लढा देण्यासाठी दीघसकालीन प्रयत्न करणारृा र्हराींची ननवड ईएचसीसी स्पधेतून क े ली जाते.
 यींदा राजकोटला हा मान ममळाला असून, मवमवध देर्ाींतील इतर १७ र्हराींनाही नॅर्नल अथस अवर क ॅ नपटल पुरस्काराने
सन्माननत करण्यात आले.
 मवकास साधताना काबसनचे उत्सजसन कमी करणे, नवीकरणीय ऊजास वापरास प्राधान्य देणे यासाठी राजकोटने अवलींबलेली धोरणे
उल्लेखनीय असून, त्याची दखल घेत या र्हराची ननवड करण्यात आली.
 या स्पधेत राजकोटणर्वाय भारतातील ११ र्हराींनीही सहभाग दर्समवला होता. त्यापैकी पुणे, कोइमतूर या र्हराींनी अींमतम
फेरीतपयंत मजल मारली होती.
 या स्पधेत सहभागी होणारृा र्हराींचे मूल्यमापन करून जगातील एका र्हराची ग्लोबल अथस अवर क ॅ नपटल व प्रत्येक देर्ातील
एका र्हराची नॅर्नल अथस अवर क ॅ नपटल या पुरस्काराींसाठी ननवड के ली जाते.
 यापूवी ठाणे, कोइमतूर तसेच नवी नदल्ली या र्हराींना नॅर्नल अथस अवर कॅ नपटल हा सन्मान प्राप्त झाला आहे.

मेहबुबा मुफ्ती तवजयी

 जम्मू-काश्मीरमधील अनींतनाग मवधानसभा पोटननवडणुकीत जम्मू-काश्मीरच्या मुख्यमींत्री व पीडीपीच्या नेत्या मेहबुबा मुफ्ती याींनी
मवजय ममळवला आहे.

Page No : 49 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 मुफ्ती याींनी त्याींचे ननकटचे प्रमतस्पधी काँग्रेसचे क्हलाल र्ाह अहमद याींचा ११ हजार मताींच्या फरकाने पराभव क
े ला. नॅर्नल
कॉन्फरन्सचे उमेदवार इक्फ्तकार हुसेन ममसगर मतसरृा स्थानावर फेकले गेले.
 मुफ्ती मोहम्मद सईद याींच्या ननधनामुळे अनींतनाग मवधानसभेची जागा ररलत झाली होती. सईद याींच्या ननधनानींतर मुख्यमींनत्रपदी
आलेल्या मेहबुबा याींनी येथून ननवडणूक लढमवली.

बाांगलादेशातील श्रोत्याांसाठी आकाशवाणी मैत्री

 भारत व बाींगलादेर्ातील श्रोत्याींसाठी „आकार्वाणी‟ येत्या २८ जूनपासून „आकार्वाणी मैत्री‟ नावाची नवी वाक्हनी सुरू करणार
आहे.
 राष्ट्रपती प्रणव मुखजी याींच्या हस्ते कोलकत्यात होणारृा समारींभात या बींगाली भार्षेतील वाक्हनीचे उद्घाटन होणार आहे.
 या वाक्हनीवर भारत व बाींगलादेर्ातील कला, सींस्क ृ ती, साक्हत्य, सींगीत, िीडा सींबींमधत कायसिम प्रसाररत क े ले जाणार आहेत.
 पणिम बींगाल सरकारच्या „बाींगलादेर् बेतार‟ या वाक्हनीकडे येथील कायसिमाींसाठी क ीं टेंट तयार करण्यात येणार आहे.
 या वाक्हनीवर सींगीत कायसिम तसेच प्रश्नमींजुर्षा, मवमवध मवर्षयाींवर चचास अर्ाींसारखे कायसिम प्रसाररत क े ले जातील. त्यामध्ये भारत व
बाींगलादेर्ातील नागररक एकाचवेळी सहभाग घेऊ र्कणार आहेत.
 पणिम बींगाल व बाींगलादेर्ातील र्ेती तसेच ननसगस साधारणतः सारखाच आहे, त्यामुळे दोन्ही भागाींतील र्ेतकरृाींना या वाक्हनीचा
लाभ होणार आहे.
 बाींगलादेर्ातील अनेक लोक भारतात आरोग्य सुमवधा घेण्यास येतात, त्याींच्यासाठीही कायसिम सादर क े ले जाणार आहेत.
 साधारणपणे नदवसभरात साडेसहा तास या वाक्हनीवरून कायसिम प्रसाररत क े ले जातील. त्यानींतर हा कालावधी सोळा तासाींपयंत
वाढमवला जाणार आहे.

२६ जून
आयफा पुरस्कार २०१६
 स्पेनमधील मानद्रद येथे १७व्या आयफा २०१६च्या पुरस्काराींची घोर्षणा करण्यात आली.
 या पुरस्कार सोहळ्यात रणवीरमसिंग, दीनपका पदुकोण व नप्रयाींका चोप्रा याींची प्रमुख भूममका असलेल्या „बाजीराव मस्तानी„
मचत्रपटाला सवासमधक नऊ पुरस्कार ममळाले.
 यापाठोपाठ नपक ू मचत्रपटाला पाच पुरस्कार ममळाले. सलमान खानची भूममका असलेल्या 'बजरींगी भाईजान'ला सवोत्कृ ष्ट् मचत्रपटाचा
सन्मान ममळाला.
पुरस्कार तवजेते
 सवोत्क
ृ ष्ट् मचत्रपट - बजरींगी भाईजान
 सवोत्कृ ष्ट् अणभनेता - रणवीरमसिंग (बाजीराव मस्तानी)
 सवोत्क ृ ष्ट् अणभनेत्री - दीनपका पदुकोण (नपक ू )
 सवोत्क ृ ष्ट् नदग्दर्सक - सींजय लीला भन्साळी (बाजीराव मस्तानी)
 सवोत्क ृ ष्ट् सहाय्यक अणभनेता - अननल कपूर (नदल धडकने दो)
 सवोत्क ृ ष्ट् सहाय्यक अणभनेत्री - नप्रयाींका चोप्रा (बाजीराव मस्तानी)
 सवोत्क ृ ष्ट् उदयोन्मुख अणभनेत्री - भूमी पेडणेकर (दम लगा क े हैर्ा)

Page No : 50 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 सवोत्क ृ ष्ट् पटकथा : जूही चतुवेदी (नपक ू )

 स्पेर्ल अवॉडस फॉर वुमन ऑफ द ईअर : नप्रयाींका चोप्रा
 सवोत्क ृ ष्ट् डेब्यू कपल अवॉडस : सूरज पींचोली आणण आमथया र्ेट्टी
 बेस्ट परफामेंस इन ए नेगेटीव्ह रोल : दर्सन क ु मार
 बेस्ट परफॉमेंस इन कॉममक रोल : दीपक डोनियाल (तनु वेड्स मनु ररटसन्स)
 सवोत्क ृ ष्ट् पदापसण (पुरुर्ष) : मवकी कौर्ल (मसान)
 सवोत्क ृ ष्ट् पाश्वसगामयका : मोनाली ठाक ु र (मोह-मोह क े धागे : दम लगा क े हईश्र्ा)
 सवोत्क ृ ष्ट् पाश्वसगायक : पपोन (मोह-मोह क े धागे : दम लगा क े हईश्र्ा)
 सवोत्क ृ ष्ट् णलररलस : वरुण ग्रोवर (दम लगा क े हईश्र्ा)

हॉतवत्झर तोफा खरेदीस मांजुरी

 सुमारे ७५० दर्लक्ष डॉलर खचस करून भारतीय लष्करासाठी हललया वजनाच्या १४५ हॉमवत्झर तोफा अमेररक े कडून घेण्याच्या
प्रस्तावाला सरींक्षण मींत्रालयाने मींजुरी नदली आहे.
 तसेच देर्ी बोफोसस म्हणून मवकमसत करण्यात आलेल्या धनुर्ष तोफाींचे देर्ातच मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन करण्याच्या
प्रस्तावाींनादेखील सींरक्षण मींत्रालयाकडून मींजुरी ममळाली.
 मनोहर पर्ररकर याींच्या अध्यक्षतेखाली झालेल्या „नडफेन्स अ‌ॅक्क्वणझर्न कौक्न्सल‟च्या (डीएसी) बैठकीत या प्रस्तावाींना मींजुरी देण्यात
आली.
 या बैठकीत सुमारे २८ हजार कोटी रुपयाींच्या नव्या सींरक्षणसामग्री खरेदीच्या प्रस्तावाींवरही चचास झाली.
 अमेररक े कडून घेतल्या जाणारृा हॉमवत्झर तोफाींची २५ नकमी अींतरावर मारा करण्याची क्षमता असून, चीन सीमेवर अरुणाचल प्रदेर्
आणण मतबेटमधील डोंगराळ भागात त्या तैनात करण्याची योजना आहे.
धनुष तोफा
 १९८०च्या दर्कात बोफोसस तोफा खरेदी करताना मवदेर्ी उत्पादकाने तींत्रज्ञानाचेही हस्ताींतरण क
े ले होते.
 त्याचा उपयोग करून कोलकाता येथील ऑडसनन्स फॅलटरी बोडासने ३८ नकमी पल्ल्याच्या, ओढून नेता येणारृा „धनुर्ष‟ तोफा
मवकमसत क े ल्या आहेत.
 देर्ी बोफोसस म्हणून ओळखल्या जाणारृा या तोफाींचे उत्पादन करण्याच्या आघाडीवर समाधानकारक प्रगती होत असल्याचीही
„डीएसी‟ने नोंद घेतली.
 अर्ा तीन तोफा प्रत्यक्ष वापरकत्यासच्या उपयोगासाठी ३० जूनपयंत व आणखी ३ सप्टेंबरअखेर उपलब्ध करून नदल्या जातील.
त्यानींतर या तोफाींचे देर्ातच मोठ्या प्रमाणावर उत्पादन क
े ले जाईल.

णजतु रायला रौप्य

 नपस्तूल नक िं ग म्हणून ओळखला जाणारृा णजतू रायने तीनवेळा ऑणलक्म्पक पटकावणारृा कोररयन जाँगोह णजनवर मात
करत आयएसएसएफ वल्डसकप नेमबाजी स्पधेत रौप्यपदक प्राप्त क े ले.
 १० मीटर एअर नपस्तूलच्या फायनल्यमध्ये क े लेली १९९.५ गुणाींची कमाई त्याला रौप्यपदक ममळवून देणारी ठरली.
 तीनवेळा ऑणलक्म्पक णजिंकणारृा जाँगोहने प्राथममक फेरीत १७८.८ गुणाींची कमाई करत अव्वल िमाींक पटकावला होता; पण
फायनल्समध्ये णजतूने मागे टाकल्याने त्याला िाँझवर समाधान मानावे लागले.
 णजतूचे हे यींदाच्या मोसमातील दुसरे तर वल्डसकपमधील एक ू ण सहावे पदक ठरले आहे.
 ररओ ऑणलक्म्पकचा यजमान देर् असलेल्या िाझीलच्या फेणलप अक्ल्मदा वूने सुवणसपदक पटकावले. त्याचे यींदाच्या मोसमातील हे
दुसरे सुवणस आहे.
Page No : 51 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.
चालू घडामोडी : जून २०१६

द्युती चांदचा ररओप्रवेश

 भारताची अॅथणलट द्युती चींद ही ररओ ऑणलक्म्पकमधील प्रवेर् ननणित झालेली ९९वी खेळाडू ठरली आहे. अलमती, कझाखस्तान येथे
पार पडलेल्या १०० मीटरच्या र्यसतीत चमकदार काममगरी करत द्युतीने ही काममगरी क े ली.
 ऑणलक्म्पक प्रवेर्ासाठी १०० मीटरच्या र्यसतीत ११.३२ सेक ीं द हा माक स पार करणे महत्त्वाचे होते. द्युतीने ही र्यसत ११.३० सेक
ीं दात
पूणस क े ली.
 यींदा नवी नदल्लीत एनप्रलमध्ये पार पडलेल्या फेडरेर्न कप राष्ट्रीय अॅथलेनटलस स्पधेत द्युतीचा ररओ ऑणलक्म्पक प्रवेर् थोडलयात
हुकला होता. तेव्हा मतने १०० मीटरची र्यसत ११.३३ सेक ीं दात पूणस क े ली होती.
 द्युतीव्यमतररलत ओपी जैर्ा आणण लणलता बाबर या भारतीय अॅथणलट्सने ऑणलक्म्पक प्रवेर् ननणित क े ला आहे.
 तैवान येथे पार पडलेल्या अॅथलेनटलस चॅक्म्पयनणर्पमध्येही द्युतीने सुवणसपदक पटकावले होते.
 १९८०मधील पी.टी उर्षानींतर प्रथमच भारताची अॅथणलट ऑणलक्म्पकमधील १०० मीटरसाठी पात्र ठरली आहे.
 २०१४मध्ये द्युतीवर बींदी घालण्यात आली होती. मतच्या र्रीरातील हॉरमॉन्समध्ये तुलनेत पुरुर्षाींचे हॉरमॉन्स जास्त असल्याने
आयएएएफने ही बींदी घातली होती.

टीएनसीए अध्यक्षपदी एन. श्रीब्रनवासन

 आींतरराष्ट्रीय क्िक
े ट पररर्षदेचे (आयसीसी) माजी चेअरमन एन. श्रीननवासन याींची १५व्याींदा तममळनाडू क्िक े ट सींघटनेच्या
(टीएनसीए) अध्यक्षपदी ननवड झाली आहे.
 टीएनसीएच्या ८६व्या वार्षर्षक सवससाधारण बैठकीत श्रीननवासन याींना अध्यक्षपदी मबनमवरोध ननवडण्यात आले.
 बीसीसीआयचे माजी अध्यक्ष श्रीननवासन हे २००२-०३ मध्ये पक्हल्याींना टीएनसीएचे अध्यक्ष ननवडले गेले होते. त्या वेळी त्याींनी
बीसीसीआयचे माजी अध्यक्ष एसी मुथय्या याींना पराभूत क े ले होते.
 २०१३साली आयपीएलमध्ये त्याींचा जावई गुरुनाथ मयप्पनचे नाव स्पॉट नफक्लसिंगमध्ये पुढे आल्यामुळे त्याींना सुनप्रम कोटासच्या
आदेर्ानींतर बीसीसीआयच्या अध्यक्षपदाचा राजीनामा द्यावा लागला होता.

२७ जून
कोपा अमेररका स्पधेत तचली तवजयी
 कोपा अमेररका फुटबॉल स्पधेच्या अींमतम सामन्यात गतमवजेत्या मचलीने अजेंनटनाचा पराभव करून मवजेतेपद ममळमवले.
 ननधासररत वेळेत आणण जादावेळेतही सामना गोलर्ून्य बरोबरीत राक्हल्याने सामन्याचा ननकाल पेनल्टी र्ूट आउटवर ठरला. यात
मचलीने ४-२ अर्ी बाजी मारून सलग दुसरृाींदा स्पधेचे मवजेतेपद पटकावले.
 मचलीचा कणसधार िाव्हो याने गोलकीपर म्हणून अमतर्य सुरेख काममगरी करत सींघाचा मवजय साकारला. त्यालाच सामनावीर घोनर्षत
करण्यात आले.
 अजेंनटनाला २०१५च्या कोपा अमेररका स्पधेतही मचलीने अींमतम सामन्यात पराभूत के ले होते. त्या वेळी मचली स्पधेचे यजमान होते.
 तो सामनाही ननधासरीत आणण जादा वेळेत गोलर्ून्य बरोबरीत राक्हल्याने सामन्याचा ननकाल पेनल्टी र्ूट आउटवर ठरला.
त्यात मचलीने अजेंनटनाला ४-१ अर्ी मात देऊन मवजेतेपद पटकावले होते.
कोपा अमेररका स्पधेबद्दल

Page No : 52 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 कोपा अमेररका ही कॉन्मेबॉल ह्या दणक्षण अमेररक

े मधील फुटबॉल मींडळाद्वारे आयोणजत क े ली जाणारी एक फुटबॉल स्पधास आहे.
 कोपा अमेररकाच्या मवजेत्याला नफफा कॉन्फेडरेर्न्स चर्षक स्पधेत आपोआप आमींत्रण ममळते. इ.स. १९१६ साली पक्हली कोपा
अमेररका स्पधास भरवली गेली.
 २०१६ची कोपा अमेररका सेन्तेनाररयो कोपा अमेररका स्पधेची ४५वी आवृत्ती अमेररका देर्ामध्ये खेळवली गेली.
 कॉन्मेबॉल ह्या फुटबॉल सींघटनेला व कोपा अमेररका स्पधेला १०० वर्षे पूणस झाल्याबद्दल स्पधेची ही मवर्ेर्ष आवृत्ती प्रथमच दणक्षण
अमेररका खींडाच्या बाहेर आयोजीत करण्यात आली.
 ह्या स्पधेत कॉन्मेबॉलमधील १० तर कॉन्कक
ॅ फमधील ६ असे एक
ू ण १६ राष्ट्रीय सींघ सहभाग घेत आहेत.

मेसीची ब्रनवृत्ती
 अजेंनटनाचा स्टार खेळाडू णलओनेल मेसीला पेनल्टी र्ूटआउटमध्ये गोल करण्यात आलेल्या अपयर्ाने ननरार् झालेल्या मेसीने
आींतरराष्ट्रीय कारनकदीतून ननवृत्ती घेत असल्याचे जाहीर क
े ले.
 अजेंनटनाने १४ वेळा कोपा अमेररका स्पधेचे मवजेतेपद पटकावले आहे. मात्र, १९९३नींतर त्याींना मवजेतेपदाने हुलकावणी नदली आहे.
 अजेंनटनाला २०१४च्या मवश्वकरींडक स्पधेत अींमतम सामन्यात जमसनीमवरुद्ध; तर गेल्या वर्षी याच स्पधेत सॅींटीयागोमध्ये मचलीमवरुद्ध
पराभूत व्हावे लागले होते.3
 या अपयर्ामुळे अजेंनटनाला सलग मतसरृा स्पधेच्या अींमतम फेरीत अपयर्ाला सामोरे जावे लागले आहे.
णलओनेल मेसीची कारकीदस
 राष्ट्रीयत्व: अजेंनटना
 जन्म: २४ जून १९८७ (वय २९)
 जन्म क्ठकाण : रोसाररओ, अजेंनटना
 ललब : बार्मसलोना
 आींतरराष्ट्रीय सामने : ११३
 आींतरराष्ट्रीय गोल : ५५
 आींतरराष्ट्रीय सामन्यात पदापसण : १७ ऑगस्ट २००५ मव. हींगेरी
 वल्डसकप : १४ सामने ५ गोल
 बॅलड डीओर पुरस्कार : ५ (२००९, २०१०, २०११, २०१२, २०१५)
 वल्डसकप गोल्डन बॉल : २००९, २०११
 ऑणलक्म्पक प्लेअर ऑफ टुनासमेंट : २००८
इतर महत्वाचे
 मेसीने १७ ऑगस्ट २००५ रोजी म्हणजे वयाच्या १८व्या वर्षी अजेंनटनाकडून आींतरराष्ट्रीय फुटबॉलमध्ये पदापसण क े ले.
 मेसीने १ माचस २००६मध्ये पक्हला आींतरराष्ट्रीय गोल क
े ला. िोएणर्यामवरुद्ध त्याने हा गोल क
े ला.
 २००८च्या बीणजिंग ऑणलक्म्पकमध्ये अजेंनटनाने सुवणसपदक ममळवले. त्या सींघात मेसीचा समावेर् होता.
 २०१३मध्ये मेसीने अजेंनटनाकडून खेळताना पक्हली हॅटनटरक नोंदवली. क्स्वत्झलंडमवरुद्धच्या मैत्रीपूणस लढतीत त्याने ही काममगरी
के ली.
 याच वर्षी मेसीने गुआटेमालामवरुद्ध हॅटनटरक नोंदवून नदएगो मॅराडोनाला (आींतरराष्ट्रीय गोलमध्ये) मागे टाकले.
 २०१४च्या वल्डस कपमध्ये अजेंनटनाने अींमतम फेरीत धडक मारली. पण अजेंनटनाला उपमवजेतेपदावर समाधान मानावे लागले.
 २०१६च्या कोपा अमेररका स्पधेत पनामामवरुद्ध मेसीने १९ ममननटाींत हॅटनटरक नोंदवली.
 मेसी हा अजेंनटनाकडून सवासमधक सामने (११३) आणण सवासमधक गोल करणारा (५५) खेळाडू आहे.
 मेसी हा आींतरराष्ट्रीय मैत्रीपूणस लढतीत सवासमधक गोल करणारा (२७) अजेंनटनाचा खेळाडू आहे.

Page No : 53 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 मेसीने २०१२मध्ये बारा आतरराष्ट्रीय गोल क े ले आणण एका क ँ लेंडर वर्षासत सवासमधक गोल करणारृा अजेंनटनाच्याच गॅनिएल
बनटस्टुटार्ी बरोबरी क े ली.
 तसेच २०१२मध्येच एक ू ण ९१ गोल के ल्याने त्याची नोंद मगननजबुकमध्ये झाली.
 मेस्सीने आजपयंतच्या कारनकदीत ५००पेक्षा जास्त गोल क े ले आहेत.
 नफफाच्या जागमतक सींघात मेस्सीला आजवर ९ वेळा स्थान ममळाले आहे.
 जगातील सवोत्क ृ ष्ट् फुटबॉलपटूच्या पुरस्काराच्या नामाींकनामध्ये पक्हल्या मतघाींच्या यादीत मेस्सी आजपयंत सवासमधक म्हणजे
नऊवेळा समावेर् राक्हला आहे.

तबल क
ु ब्रनिंगहम याांचे ब्रनधन
 प्रमसद्ध फॅर्न छायामचत्रकार मबल क ु ननिंगहम याींचे हृदयमवकाराच्या धललयाने ननधन झाले. ते ८७ वर्षांचे होते.
 क ु ननिंगहम याींनी ४० वर्षे न्यूयॉक स टाइम्समध्ये फॅर्न छायामचत्रकार म्हणून काम क े ले होते. क ु ननिंगहम हे न्यूयॉक स च्या
रस्त्यावर उदयोन्मुख छायामचत्रकार म्हणून प्रमसद्ध होते.
 त्याींच्या ननधनाबद्दल न्यूयॉक स टाइम्सने त्याींना समर्षपत छायामचत्रकार आणण साींस्क ृ मतक मानववींर्र्ास्त्रज्ञ होते, अर्ा र्ब्दाींत
आदराीं जली वाक्हली.
 नपर्व्याींवरील फुलाींच्या नक्षीसाठीही प्रमसद्ध होते. मात्र, अनेक लोकाींच्या मते ही कोणतीही फॅर्न नसून क े वळ मूखसपणा आहे, असे
त्याींचे म्हणणे होते.

भारताचे आणखी चार खेळाडू ररओसाठी पात्र

मोहांमद अनास
 भारताचा धावपटू मोहींमद अनास याने पोणलर् अॅथलेनटलस चँनपयनणर्प स्पधेत ४०० मीटर प्रकारात राष्ट्रीय मविम मोडीत काढत
ऑणलिंनपकसाठीची पात्रता प्राप्त क
े ली.
 अनास याने ररओ ऑणलिंनपकसाठी आवश्यक असणारी ४५.४० सेक ीं दाींची वेळ गाठत पात्र ठरला. या प्रकारात पात्र ठरणारा अनास हा
एकमवसावा भारतीय धावपटू ठरला आहे.
सरबानी नांदा
 ओनडर्ाची धावपटू सरबानी नींदाने अल्मटी (कझाकस्तान) येथे झालेल्या मक्हलाींच्या २०० मीटर प्रकारात २३.०७ सेक ीं द अर्ी
वेळ नोंदवली.
 ररओसाठी मक्हलाींच्या २०० मीटर धावण्याच्या र्यसतीत पात्र ठरण्याचा ननकर्ष २३.३० सेकीं द असा होता. तो मतने पूणस करून
ऑणलक्म्पकमधील प्रवेर्ाचे स्वप्न साकार क
े ले.
 या वर्षी मतने दणक्षण आणर्याई स्पधेत मक्हलाींच्या २०० मीटर धावण्याच्या र्यसतीत सुवणसपदक, तर मक्हलाींच्या १०० मीटर
र्यसतीत रौप्यपदक ममळवले होते.
अांब्रकत शमास
 पुरुर्षाींच्या लाींब उडीत अींनकत र्मासने ८.१९ मीटर अर्ी काममगरी नोंदवली. याच बरोबर त्याने नवा राष्ट्रीय मविमही नोंदमवला.
यापूवीचा राष्ट्रीय मविम ८.०९ मीटर असा होता.
 ररओसाठी पुरुर्षाींच्या लाींब उडीसाठी पात्र ठरण्याचा ननकर्ष ८.१५ मीटर होता.
 हररयाणाच्या अींनकतने या वर्षी झालेल्या दणक्षण आणर्याई स्पधेत सुवणसपदक, तर गेल्या वर्षीच्या राष्ट्रीय स्पधेत सुवणसपदक ममळवले
होते.
अतनू दास

Page No : 54 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 भारतीय मतरींदाजी सींघटनेने अतनू दासची ररओ ऑणलक्म्पकमध्ये पुरुर्षाींच्या ररकव्हससाठी ननवड क
े ली आहे.
 अतनू प्रथमच ऑणलक्म्पकमध्ये खेळणार आहे. ऑगस्टमध्ये होणारृा या स्पधेत पुरुर्ष गटात अतनू हा एकमेव भारतीय
मतरींदाज आहे.

२८ व २९ जून
एमटीसीआरमध्ये भारताचा प्रवेश
 ीं टरोल ररणजम : एमटीसीआर) सदस्य म्हणून ३० जून रोजी भारताचा
क्षेपणास्त्र तींत्रज्ञान ननयींत्रण गटात (ममसाईल टेलनॉलॉजी क
समावेर् झाला आहे.
 या गटात समावेर् झाल्याचा फायदा अण्वस्त्र प्रसाराचे जागमतक ननयम सुधारण्यासाठी होणार आहे. जागमतक स्तरावरील ननयासत
ननयींत्रण गटात भारताचा प्रथमच समावेर् झाला आहे.
 परराष्ट्र समचव एस. जयर्ींकर याींनी समावेर्ाच्या कागदपत्राींवर सही क
े ली. भारताचा समावेर् झाल्याने या गटातील देर्ाींची सींख्या
३५ झाली आहे.
 चीनच्या अडवणुकीच्या धोरणामुळे भारताचा „एनएसजी‟ गटात प्रवेर् ममळमवण्यास अपयर् आले होते.
 भारताचा अमेररक े बरोबर अणुकरार झाल्यापासूनच भारत एनएसजी, एमटीसीआर, द ऑस्टरेणलया ग्रुप आणण वासेनार ऍरेंजमेंट या
गटाींमध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रयत्न करत होता.
ां टरोल ररणजम
तमसाईल टेलनॉलॉजी क
 ॅ नडा, फ्रान्स, जमसनी, इटली, जपान, निटन आणण अमेररका या सात देर्ाींनी ममळून या
एमटीसीआरची १९८७ स्थापना झाली होती. क
गटाची स्थापना क
े ली होती.
 क्षेपणास्त्रे, रॉक
े ट यींत्रणा, मानवरक्हत मवमाने आणण या सींबींमधत तींत्रज्ञानाच्या प्रसारावर ननयींत्रण ठेवणे, हा या गटाचा मुख्य उद्देर्
आहे.
 या गटाच्या ननयमानुसार, तीन हजार नकलोमीटरपयंत पाचर्े नकलो वजनाचे क्षेपणास्त्र वाहून नेण्याची क्षमता असणारृा तींत्रज्ञानावर
बींधने आहेत. तसेच, सवससींहारक र्स्त्राींच्या व्यापारावरही ननयींत्रण ठेवले जाते.
 „एमटीसीआर‟मध्ये प्रवेर् ममळाल्याने भारताला अत्याधुननक क्षेपणास्त्र तींत्रज्ञान मवकत घेता येणार आहे. तसेच, „प्रीडेटर‟सारखे
मानवरक्हत अत्याधुननक डरोन मवमानेही घेता येणार आहेत.
 तसेच रणर्याच्याबरोबरीने मवकमसत क े लेल्या िाम्होस क्षेपणास्त्राची ननयासत करण्याची सूटही ममळणार आहे, अर्ी माक्हती परराष्ट्र
मींत्रालयाने नदली आहे.
 चीनने २००४ मध्ये एमटीसीआरचे सदस्यत्व ममळवण्यासाठी प्रयत्न क े ले होते. पण उत्तर कोररयाला क्षेपणास्त्र तींत्रज्ञान नदल्याच्या
आरोपावरून चीनचा अजस त्यावेळी नामींजूर करण्यात आला होता.

आरबीआयच्या डेप्युटी गव्हनसरपदी एन.एस. तवर्श्नाथन

 कें द्रीय ननवड सममतीकडून ररझव्हस बँक े च्या डेप्युटी गव्हनसरपदी एन.एस. मवश्वनाथन याींची ननयुलती करण्यात आली. एन.एस.
मवश्वनाथन हे ररझव्हस बँक
े चे कायसकारी सींचालक म्हणून कायसरत होते.
 आयएफसीआय णलममटेडच्या दक्षता मवभागाचे मुख्य व्यवस्थापक म्हणूनही त्याींनी काम पाक्हले आहे. अथसर्ास्त्रात पदव्युत्तर णर्क्षण
घेणारे मवश्वनाथन पींजाब नॅर्नल बँक, देना बँक े तही वररष्ठ पदावर होते.
 ३ जुलै रोजी डेप्युटी गव्हनसरपदावर असणारृा एच.आर.खान याींचा कायसकाळ सींपुष्ट्ात आल्यामुळे मवश्वनाथन याींची या पदावर
ननयुलती झाली आहे.
Page No : 55 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.
चालू घडामोडी : जून २०१६
 एच. आर. खान याींनी डेप्युटी गव्हनसरपदाच्या पाच वर्षांच्या कायसकाळात पायाभूत सुमवधा व मवत्तीय बाजार, परदेर्ी गुींतवणूक व
व्यवहार, पेमेंट आणण सेटलमेंट, माक्हती-तींत्रज्ञान, परकीय चलन आणण अींतगसत ऋण व्यवस्थापन या मवभागाींची जबाबदारी
साींभाळली होती.
 ररझव्हस बँक
े चे एक
ु ण चार डेप्युटी गव्हनससस असतात. यापैकी दोघाींची ननवड अींतगसत पद्धतीने होते (एच. आर. खान आणण आर. गाींधी),
तर उवसररत दोघाींपैकी एक व्यावसामयक बँकर (बँक ऑफ बडोदाचे माजी अध्यक्ष एस.एस. मुींद्रा) आणण पतधोरण सममतीचा मुख्य
अथसतजज्ञ (उर्लजत पटेल) असतो.

दुकाने, मॉल्स, तथएटर २४ तास खुली

 दुकाने, मॉल्स, मथएटर २४ तास व ३६५ नदवस खुली ठेवण्यास मान्यता देणारा र्ॉप अँड एस्टॅक्ब्लर्मेंट अॅलट क ें द्रीय मींनत्रमींडळाने
३० जून रोजी मींजूर क े ला.
 हा कायदा मींजूर क े ल्यामुळे मसनेमा मथएटर, स्टोअसस, रेस्तराँ, बँका, र्ॉनपिंग कॉम्प्लेलस, दुकाने (जी फॅलटरी अॅलट अींतगसत येत
नाहीत ती) आणण कामाची आस्थापने वर्षसभर चोवीस तास खुली राहण्याचा मागस मोकळा झाला आहे.
 कामगार मींत्रालयाच्या णर्फारर्ीवरून हा कायदा मींजूर करण्यात आला असून, आपापल्या गरजेप्रमाणे त्यातील तरतुदी बदलण्याचा
अमधकार राजयाींना देण्यात आला आहे.
कायद्यातील तरतुदी
 कायद्याींतगसत होणार याींचा समावेर् : सावसजननक क्ठकाणी असणारी मनोरींजनाची क ें द्रे, र्ॉनपिंग मॉल, रेस्तराँ, स्थाननक बाजारपेठा,
फॅलटरी अॅलट १९४८ अींतगसत न येणारी आस्थापने.
 या णर्वाय दहा नक िं वा अमधक कमसचारी कायसरत असणारी आस्थापने.
 कायदा लागू न होणारी क्ठकाणे : ररझव्हस बँक ऑफ इींनडया, इन्र्ुरन्स क
ीं पन्या.
 मक्हला कमचासरृाींनाही रात्रपाळीत काम करण्यास परवानगी.
 कामाच्या क्ठकाणी सवस कमसचारृाींसाठी आवश्यक सुरक्षा, नपण्याचे पाणी, क ॅीं टीन, प्राथममक उपचार सुमवधा, स्वच्छतागृहे अर्ा
प्राथममक सुमवधा उपलब्ध करून देणे बींधनकारक.
 आयटी तसेच बायोटेलनोलॉजीसारख्या क ु र्ल कमसचारृाींसाठी प्रमतनदन ९ तास व आठवड्याचे ४८ तासच कामाची वेळ बींधनकारक
करण्याचा ननयमही याद्वारे णर्मथल होणार.
 या कायद्यामुळे ईझ ऑफ डुइींग मबझनेसला चालना ममळणार तसेच मोठ्या प्रमाणात रोजगारननर्ममती होण्याची र्लयता आहे.

आयएमसीच्या अध्यक्षपदी दीपक प्रेमनारायण

 इींनडयन मसचट्स चेंबरचे (आयएमसी) नवे अध्यक्ष म्हणून दीपक प्रेमनारायण याींची ननवड करण्यात आली आहे. चेंबरच्या १०८व्या
वार्षर्षक सवससाधारण सभेत प्रेमनारायण अध्यक्षपदाचा कायसभार स्वीकारला.
 २०१६-१७ या आर्मथक वर्षांसाठी त्याींची ननवड झाली आहे. मालमत्ता व्यवस्थापन, स्थावर मालमत्ता, आदरामतथ्य, मवत्तीय सेवा आदी
क्षेत्राींतील आयसीएस ग्रुपचे प्रेमनारायण हे सींस्थापक आणण कायसकारी सींचालक आहेत.
 फस्टसरँड बँक, नटरींगल रीअल इस्टेट इींनडया फींडवर ते सींचालक म्हणून आहेत. चेंबरचे उपाध्यक्ष या नात्याने ते या आधी कायसरत होते.

चीनचे पक्हले जेट तवमान

 चीनमध्ये बनमवण्यात आलेल्या पक्हल्या जेट मवमानाने चेंगडू ते र्ाींघाय असे व्यावसामयक उड्डाण यर्स्वीपणे पूणस क े ले.
 ७० प्रवार्ाींसह उड्डाण क
े लेले „एआरजे२१-७००‟ हे जेट मवमान आता व्यावसामयक मवमान क ीं पन्याींना टक्कर देण्यास सजज झाले
आहे. चीनमध्ये सध्या सत्तेत असलेल्या कम्युननस्ट पक्षाने चीनमध्ये सुरू क
े लेल्या बदलातील हे एक पाऊल आहे.

Page No : 56 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६
 आत्तापयंत परदेर्ी बनावटीच्या मवमानाींवर अवलींबून असलेल्या चीनच्या माक
े टसाठी ही मवमाने आर्ेचा नकरण ठरत आहेत.
 „कमर्लर्अल एअरिाफ्ट कॉपोरेर्न ऑफ चीन‟या सरकारी मालकीच्या ननर्ममती क्षेत्रातील क
ीं पनीमाफसत ही मवमाने बनमवण्यात आली
आहेत.
 आता यापुढे जाऊन „सी९१९‟ या क
ीं पनीमाफसत बोइींग आणण एअरबससारखी मोठी मवमाने बनमवण्याचा चीनचा मानस आहे.
 २१व्या र्तकातील „एणर्यन ररजनल जेट‟ म्हणून या मवमानाचे नाव „एआरजे २१-७००‟ असे ठेवण्यात आले आहे.

३० जून
सातव्या वेतन आयोगाच्या णशफारशी मांजूर
 सातव्या वेतन आयोगाच्या बहुताींर् णर्फारर्ी स्वीकारून देर्ातील सुमारे एक कोटी क ें द्र सरकारी कमसचारी व ननवृमत्तवेतनधारकाींवर
कें द्र सरकारने वेतनवर्षांव क
े ला आहे.
 यामुळे सुमारे २३.५ टक्के वेतनवाढ झाली असून सुमारे ५० लाख क ें द्र सरकारी कमसचारी आणण ५८ लाख ननवृमत्तवेतनधारकाींना १
जानेवारी २०१६ पासून पूवसलक्ष्यी प्रभावाने ही सुधाररत वेतनश्रेणी लागू होणार आहे.
 या वेतनवाढीचा मतजोरीवर १.०२ लाख कोटीींचा म्हणजे देर्ाींतगसत एक ू ण उत्पन्नाच्या ०.७ टक्के इतका भार पडणार आहे. या वेतन
आयोगासाठी सुमारे ७० हजार कोटी रुपयाींची तरतूद करण्यात आली आहे.
 वेतन आयोगाने गेल्या वर्षी नडसेंबरमध्ये कननष्ठ कमसचारृाींच्या मूळ वेतनात १४.२७ टक्के वाढ सुचवली होती.
 सहाव्या वेतन आयोगाने २० टक्के वाढ सुचवली होती. पण सरकारने ती २००८ मध्ये अींमलबजावणी करताना दुप्पट क े ली होती.
 आता सातव्या आयोगाच्या वेतनवाढीत सवस भत्ते ममळून २३.५५ टक्के वाढ होत आहे. ७० वर्षांत प्रथमच सवासत कमी
वेतनवाढ कमसचारृाींना ममळाली आहे, असे क ें द्रीय कमसचारृाींचे म्हणणे आहे.
भत्त्याांसाठी स्वतांत्र सतमती
 कें द्र सरकारी कमसचारृाींना सध्या १९४ भत्ते लागू आहेत. त्यात सुसूत्रता आणण्यासाठी ५१ भत्ते पूणसपणे रद्द करण्याची व आणखी ३७
प्रकारचे भत्ते इतर भत्त्याींमध्ये ममळमवण्याची णर्फारस आयोगाने क े ली होती.
 याचे दूरगामी पररणाम होतील हे लक्षात घेऊन आयोगाच्या णर्फारर्ी तूतासस लागू न करता त्यावर अमधक सखोल मवचार
करण्यासाठी मवत्त समचवाींच्या अध्यक्षतेखाली सममती स्थापन क े ली जाईल. सममती चार मक्हन्याींत अहवाल देईल.
 सममतीच्या णर्फारर्ीींवर अींमतम ननणसय होईपयंत कमसचारृाींना लागू असलेले भत्ते सध्याप्रमाणेच ममळत राहतील. याखेरीज
आणखीही दोन सममत्या स्थापन करण्याचे मींनत्रमींडळाने ठरमवले आहे.
वेतन आयोग
 सरकार दर दहा वर्षांनी कमसचारृाींच्या वेतनवाढीसाठी वेतन आयोगाची स्थापना करते.
 वेतन आयोग मवद्यमान वेतनात दुरुस्ती करून णर्फारस अहवाल क ें द्राला सादर करते.
 थोडय़ाफार फरकाने क ें द्राकडून हा अहवाल स्वीकारला जातो व त्याचीच पुनरावृत्ती राजय सरकारेही करतात.
 पक्हला वेतन आयोग १९४६ साली श्रीननवास वरदचारी याींच्या अध्यक्षतेखाली ननयुलत झाला.
 या आयोगाच्या णर्फारर्ीींनुसार क ें द्रीय सेवेत असलेल्या कमसचारृाींचा बेमसक पगार १० रुपयाींवरून ५५ रुपयाींपयंत वाढवण्यात आला.
ती ४५० टललयाींची वाढ होती.
 दुसरा वेतन आयोग न्या. जगन्नाथदास याींच्या अध्यक्षतेखाली १९५७ साली नेमला गेला. या आयोगाच्या णर्फारर्ीींमुळे
कमसचारृाींना ५० टक्के वेतनवाढीचा लाभ झाला.

Page No : 57 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

 १९७० साली न्या. रघुवीर दयाळ याींच्या अध्यक्षतेखाली ननयुलत मतसरृा वेतन आयोगाने १९७३ साली सादर क े लेल्या अहवालानुसार
क ें द्रीय कमसचारृाींना २५० टक्के वेतनवाढ ममळाली.
 १९८३ साली पी.एन. मसिंघल याींच्या अध्यक्षतेखाली ननयुलत चौथ्या वेतन आयोगाने ४ वर्षांत ३ टप्प्याींत आपला अहवाल सादर क े ला.
त्यातील णर्फारर्ीींनुसार क ें द्रीय कमसचारृाींना तब्बल ४०० टक्के वेतनवाढीचा लाभ झाला.
 १९९४ साली ननयुलत पाचव्या वेतन आयोगाचे अध्यक्ष न्या. एस. रत्नावेल पाींनडयन याींनी १९९७ साली सादर क े लेल्या अहवालानुसार
कमसचारृाींना ३५० टक्के वेतनवाढ ममळाली.
 मनमोहन मसिंग याींच्या नेतृत्वाखालील यूपीएच्या काळात ननयुलत न्या. बी.एन. श्रीक ृ ष्ण याींच्या सहाव्या आयोगामुळे क ें द्रीय
कमसचारृाींच्या वेतनात सरासरी ४० टक्के वाढ झाली.
 अर्ोक क ु मार माथुर याींच्या अध्यक्षतेखालील सातव्या वेतन आयोगाने गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये आपला अहवाल सादर करताना
क ें द्रीय कमसचारृाींच्या मूळ पगारात १४.२७ टक्के वाढ देण्याची णर्फारस क े ली होती.

टोपेडो पाणतीर भारतीय नौदलाकडे सुपूतस

 सींरक्षणमींत्री मनोहर परीकर याींनी अमधक ृ तपणे „वरुणास्त्र‟ पाणतीर (टोपेडो) भारतीय नौदलाकडे सुपूतस क े ले.
 जड वजनाच्या पाणबुडीमवरोधी पाणतीर नौदल प्रमुख सुनील लाींबा याींच्या उपस्थस्थतीत डीआरडीओ येथे झालेल्या कायसिमात
नौदलाकडे सोपमवण्यात आले.
 नौदल मवज्ञान आणण तींत्रज्ञान प्रयोगर्ाळेने (एनएसटीएल) हे पाणतीर मवकमसत क े ले आहे. आधुननक तींत्रज्ञानाच्या साहाय्याने
वरुणास्त्राची रचना करण्यात आली आहे.
 भारत डायनाममलस णलममटेडने वरुणास्त्राची ननर्ममती क े ली आहे. हे वरुणास्त्र पाणबुडीबरोबरच मोठी जहाजेही उद्ध्वस्त करू र्कते.
 वरुणास्त्राच्या ननर्ममतीत डीआरडीओला नॅर्नल इक्न्स्टट्य ू ट ऑफ ओसन टेलनॉलॉजीनेही मदत क े ली आहे.
 अलीकडेच बींगालच्या खाडीत वरुणास्त्राचे यर्स्वी प्रक्षेपण झाले. प्रक्षेपणादरम्यान वरुणास्त्र समुद्रात र्ेकडो नकलोमीटर अींतरापयंत
मारा करण्यात यर्स्वी ठरले.
 लढाऊ मवमानानींतर स्वदेर्ी र्स्त्राींच्या ननर्ममतीच्या नदर्ेने देर्ाची ही एक मोठी काममगरी आहे. वरुणास्त्र नदल्ली श्रेणी, कोलकाता
श्रेणी, कमोतास श्रेणी याींसारख्या मोठ्या जहाजाींमध्ये बसमवले जाईल.
वरुणास्त्राची क्षमता
 वरुणास्त्र पाणतीर समुद्राच्या आत पाण्यामध्ये ४० समुद्री मैल प्रमततास वेगाने र्त्रूच्या पाणबुडीवर तसेच मोठ्या जहाजाींवर हल्ला
करून ते उद्‌ध्वस्त करू र्कते.

Page No : 58 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.

चालू घडामोडी : जून २०१६

स्पधास परीक्षाांच्या तयारीसाठी आमचे इतर अॅप

आजच गुगल प्ले स्टोअर मध्ये जाऊन डाऊनलोड करा.

© वरील नोट्सबाबत सवस हक्क MPSC TOPPERSच्या अधीन असून, यातील कोणताही भाग MPSC TOPPERSच्या लेखी परवानगीणर्वाय कोणत्याही प्रकारे पुनमुसनद्रत नक
िं वा
पुनप्रसकाणर्त करता येणार नाही. तसेच याचा व्यावसामयक स्तरावर वापर करता येणार नाही. असे करताना आढळल्यास कॉपीराईट कायद्याींतगसत कारवाई करण्यात येईल.

Page No : 59 ननयममत चालू घडामोडीींसाठी आमचे मोबाईल अॅप डाउनलोड करा.