Professional Documents
Culture Documents
30 Bin Kişinin Öldüğü Felaketten Kurtulan Tek Kişi Bir Idam Mahkumuydu
30 Bin Kişinin Öldüğü Felaketten Kurtulan Tek Kişi Bir Idam Mahkumuydu
30 Bin Kişinin Öldüğü Felaketten Kurtulan Tek Kişi Bir Idam Mahkumuydu
Pelee Yanardağı Felaketi’ni (Diğer adıyla Saint Pierre Felaketi) duymuş muydunuz?
Pelee Dağı, Karayipler’deki Fransa’ya bağlı Martinique adasında bulunan bir yanardağdır. 1397
metre yüksekliğindeki dağ, 1902 yılında patlayarak adadaki Saint Pierre şehrinde yaşayan 30 bin
kişinin ölümüne sebep olmuştur.
30 bin kişinin öldüğü felaketten kurtulan tek kişi bir idam mahkumuydu
10 Mayıs 1902’de Fransa için bir temsilci seçmek üzere adada sandık başına gidilecekti. Bir
tarafta, adadaki beyaz üstünlüğünü temsil eden ve uzun zamandır iktidarda bulunan İlerici Parti.
Karşı tarafta, Martinique'in siyah ve melez çoğunluğunu temsil eden, yeni kurulmuş Radikal Parti
vardı. Bu seçim politik olarak büyük önem taşıyordu ve 10 Mayıs’ta ortalık kızışacaktı.
Pelee dağı, Nisan ayında hareketlenmeye başladı. Yanardağ ağzından küller fışkırıyordu.
Endişelenen insanlar adadan göç etmeyi düşündü ama birkaç ay önce Fransa Hükümeti
tarafından atanan Vali Mouttet buna izin vermedi. Çünkü sadece beyazların göç edecek maddi
imkana sahip olduğunu biliyordu ve onlar göç ettiği zaman seçim kaybedilirdi. Adanın en büyük
gazetesiyle anlaşarak korkulacak bir şeyin olmadığına insanları ikna etti. Ama durum ne yazık ki
tehlikeliydi.
Mayıs başında daha da hareketlenen volkan, yakındaki dağ köylerini yok etti. O köylerde yaşayan
yüzlerce insan hayatını kaybetti. Çevre köylerde yaşayan herkes, Saint Pierre şehrine göç edince
şehrin nüfusu 30 bine fırladı.
7 Mayıs gecesi vali, halkı rahatlatmak için şehri ziyaret etti ve bir otelde konakladı. Dağdan kül
yağmaya devam ettiği için o gece durumun ciddiyetini kendi gözleriyle göen vali adayı terk etmek
gerektiğinin farkına vardı. Bunu insanlara açıklamak için yarın sabahı bekledi.
Ama ertesi sabah saatlerinde Pelee dağı patladı ve vali tahliye emirlerini asla veremedi.
Yanardağdan fışkıran alevler dakikalar içinde şehri yok etti. Alevlerden kaçmak isteyen insanlar
kendilerini denize atsa da bir faydası olmadı. Denize akan alevler o insanları da öldürdü.
20. yüzyılın en büyük felaketleri arasında yer alan bu olayda 30 bin kişi öldü. Kurtarma ekipleri,
bölgeye ulaştığı zaman sadece 3 kişinin kurtulduğunu gördü.
Bunlardan biri şehrin dışında yaşayan bir kadındı. Bir hendeğe sığınarak kurtulmuştu ama
yaraları ağır olduğu için sonrasında çok yaşayamadı.
Bir tanesi yine şehrin dışında yaşayan bir adamdı ve evinin bodrumuna saklanarak kurtulmuştu.
O da ciddi şekilde yaralanmıştı.
En ilginç kısım ise burası... Felaketten son sağ kurtulan kişi ise bir idam mahkumuydu. Üstelik
idam günü de o gündü, 8 Mayıs’tı... Kalın duvarlı bir yeraltı hapishanesinde yatan Auguste
Ciparis, şehrin içinden tek sağ kurtulan kişiydi. Onu yargılayanlar, onu ölüm cezasına mahkum
edenler ölmüştü. Onun ölümünü bekleyen 30 bin kişiden her biri ölmüştü o gün. Ama 8 Mayıs
1902 günü öleceğini bilen tek kişi olan Ciparis yaşıyordu.
DAM EDİLECEĞİ GÜN HERKES
ÖLDÜ, SADECE O KALDI!
Felaketten son sağ kurtulan kişi ise bir idam mahkumuydu.
Pelée, Karayipler'de Antil Denizinde, Fransa'ya bağlı Martinique adasında bulunan 1397 m
yüksekliğindeki yanardağdır.
Yöresel destanlarda "tanrıça" olarak anılan Pelée, 8 Mayıs 1902'de patladığında, buhar, duman,
kül ve yanan gazlar üç dakikadan daha kısa bir sürede St. Pierre liman kentini yutmuş, 30 bin
kişinin ölümüne neden olmuştur.
Patlamadan kısa süre sonra National Geographic Society tarafından adaya inceleme yapmak
üzere gönderilen Jeolog T.Hill başkanlığında, aralarında Israel Russel'ın da bulunduğu bir grup
uzman, St. Pierre'de kurtulan tek insanın kalın duvarlarla örtülü bir hücrede cezasını çekmekte
olan bir mahkûm olduğunu görmüştür. Bu nedenle, 20. yüzyılın Pompei'si veya modern Pompei
olarak adlandırılan yanardağ patlaması
Bu püskürme sonradan kül, gaz ve kızgın bulut saçan yanardağ püskürmelerinin " Pelee tipi"
olarak adlandırılmasına neden olmuştur.
Serkan Beyde
18 Temmuz 2017
Tarih
0
6 ay önce
OPelee Dağı Patlaması, 20. yüzyılın en feci volkanik felaketiydi. Bir dakikadan az bir
sürede yanardağ, Güney Amerika‘da bulunan Karayipler’in Martinique’teki en büyük
şehri olan St. Pierre şehrinin tamamına ulaştı. 30 binden fazla kişi öldü ve sadece üç
kişi hayatta kaldı.
Felaket Öncesi
8 Mayıs 1902 tarihine kadar, büyük patlamadan günler öncesinde yanardağdan
dumanlar çıkmaya başladı, ancak yerli halk tehlikenin boyutlarını kestirememişti. Bir
çoğu endişelenecek bir durum olmadığını düşünüyordu ki aniden şehri kül bulutu
kapladı.
Felaketin büyüklüğü anlaşıldığında şehri panik sardı ama artık çok geçti. Şehir
halkının bir kısmı ise patlama sırasında şehri terk etmişti.
Gazeteler, şehrin güvenli olduğuna dair haberler yayınladı. Şehirden kaçmaya çalışan
bir çok insana engel olunması da felaketin boyutlarını kat kat artırdı.
Şanslı olanlar çok kısa bir süre içinde can verdi. Bir çoğu ise sıcağı hissederek
çığlıklar içinde hayatını kaybetti. Şehir alevler içinde kalmıştı, beyaz kül bulutu
yağmaya devam ediyordu.
Patlama sırasında şehirde bulunanlardan sadece üç kişi hayatta kaldı. Havivra Da Ifrile
adlı on yaşındaki kız bir mağaranın içine sığınmış daha sonra yardıma gelen bir
tekneye çıkmıştı. Léon Compère-Léandre, patlama sırasında kendini kaynayan
okyanusa attı, bütün vücudu yanıklar içerisindeydi fakat hayatta kalmayı başardı.
Diğer kurtulan ise Louis-Auguste Cyparis isimli bir tutuklu. Yanardağ patladığında bir
taş hücrede kilitli kalmıştı ve tesadüfen bu hücre şehirdeki en güvenli yerlerden
biriydi. Patlamadan sonra, Cyparis, vücudu yanmış olarak yardım bekliyordu.
Geriye kalanlar o kadar şanslı değildi. Aziz Pierre şehri bir anda yok oldu ve herkes
öldü.
Kurtarma çalışmaları
Kentin katedralinde bulunan Meryem Ana heykeli