Professional Documents
Culture Documents
Module 6 Esp
Module 6 Esp
Baitang : 7
Bilang ng Araw : 1
Balik-Aral:
1. Ano kaibahan ng tao sa iba pang nilalang na may buhay?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
2. Bakit kailangan tahakin natin ang landas tungo sa kabutihan?
_______________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
Lakbay-Aral:
Basahin at unawain ang susunod na texto.
Ngayon naman, marahil naririnig mo ang mga katagang: “Malinis ang konsiyensiya ko” o kaya
naman “Hindi maatim ng aking konsiyensiya…”
a. Sa tulong ng konsiyensiya, nakikilala ng tao na may bagay siyang ginawa o hindi ginawa.
Halimbawa nito, iniwan sa pangangalaga mo ang iyong nakababatang kapatid dahil
umalis ang iyong ina. Ngunit sinabayan mo ang pag-aalaga ng panonood ng telebisyon.
Dahil dito, nahulog ang kapatid mo. Nagkaroon ito ng gasgas sa braso. Pagdating ng iyong
ina, hindi lang pala gasgas ang tinamo ng iyong kapatid, nakita ng nanay mo may bukol
din ito sa noo. Nang tanungin ka, sinabi mong napadikit lang sa dingding kaya’t
nagkaroon ng gasgas, subali’t di mo alam kung bakit may bukol ito. Hindi mo man aminin
ang iyong ginawa at itanggi ang katotohanan, makumbinsi mo man ang iba at ika’y
paniwalaan, ang iyong konsiyensiya ay nakaaalam ng tunay na nangyari. Ang
konsiyensiya ay tumatayong testigo sa pagkakataong ito sapagkat nagpapatunay ito sa
kilos na ginawa o hindi ginawa ng tao.
c. Gamit ang konsiyensiya, nahuhusgahan kung ang bagay na ginawa ay nagawa nang
maayos at tama o nagawa nang di maayos o mali. Halimbawang binale-wala mo ang
bulong ng konsiyensiya na sabihin sa iyong ina ang tunay na pangyayari, hindi na
natahimik ang iyong kalooban. Mas tumindi pa ang pagkabagabag nito lalo na nang
nilagnat ang kapatid mo. Kaya’t sinabi mo ang totoong nangyari sa iyong ina. Napagalitan
ka man subali’t nawala ang iyong pag-aalala at nakadama ka ng kapayapaan ng kalooban.
Sa kalagayang ito, ang konsiyensiya ay mararamdamang nagpapahintulot,
nagpaparatang o maaaring nagpapahirap sa tao. Ang konsiyensiya ang bumabagabag sa
tao kapag gumawa siya ng masama. Ito ang tinutukoy ng katagang “hindi ako matahimik,
inuusig ako ng aking konsiyensiya”.
Ipinakikita dito na ang konsiyensiya ay nakakabit sa isip ng tao; kaya’t ito ay kakayahan ng isip
na maghusga ng mabuti at masama. Ang konsiyensiya ang batayan ng isip sa paghuhusga ng tama o
mali. Paano nga ba nalalaman ng konsiyensiya ang tama at mali? Ibinabatay ng konsiyensiya ang
pagsukat o paghusga sa kilos sa obhektibong pamantayan ng Likas na Batas-Moral.
SARILI
DI
MAGANDA
MAGANDA
Gawain 3.
Karagdagang Gawain:
Batay sa sitwasyon sa nakaraang gawain, ano ang iyong magiging tugon sa pangyayari. Lagyan check
ang iyong magiging tugon at ipaliwanang.
SAN JOSEF NATIONAL HIGH SCHOOL
San Josef Sur, Cabanatuan City
Edukasyon sa Pagpapakatao 7
Baitang : 7
Bilang ng Araw : 1
Balik-aral:
Sagutin ang mga sumusunod na katanungan:
1. Ano ang likas na Batas Moral?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Bakit mahalaga nag likas na batas moral sa pagtungo ng tao sa kabutihan?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Paano mo isinasabuhay ang likas na batas moral sa iyong mga pangaraw-araw na kilos o gawi?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Lakbay-Aral:
Ang Likas na Batas-Moral ay likas sa tao dahil sa kanyang kalayaan. Kaya’t ang walang kalayaan
ay di sakop ng batas na ito. Nakasaad sa batas na ito ang dapat gawin at di dapat gawin ng tao; kaya’t
ito ang gumagabay sa kilos ng tao. Layon ng batas-moral na pagkalooban ang tao ng kinakailangang
batayan upang makagawa siya ng tamang pasya at kilos. Higit sa lahat, layunin ng batas na ito ang
kabutihan ng tao. Ang tao ang iisang nilikha na maaaring gumawa ng masama: ang sumira ng kapwa
at sumira ng kanyang sarili. Ito ang dahilan kung bakit ipinagkaloob ang Likas na Batas-Moral.
Maiiwasang gawin ng tao ang masama kung susundin niya ang batas na ito.
Ayon kay Lipio, binibigyang-direksiyon ng batas-moral ang pamumuhay ng tao. Sinusunod niya
ang batas-moral upang magawa ang mabuti, magkaroon ng paggalang sa kapwa at makipagtulungan
sa mga taong binigyan ng kapangyarihang pangalagaan ang kapakanan ng lahat. Subali’t hindi
nangangahulugang ang tao ay natatakpan ng mga batas na dapat niyang
sundin araw-araw, bagkus, kailangan niyang gawin ang tama ayon sa
kanyang pagkatao. Samakatuwid, ang konsiyensiya ay ang personal na
pamantayang moral ng tao. Ito ang kakayahang isagawa ang malalawak
na pangkalahatang batas-moral sa pamamagitan ng sariling kilos. Ito
ang ginagamit sa pagpapasiya kung ano ang tama at kung ano ang mali
sa kasalukuyang pagkakataon.
Uri ng Konsiyensiya
2. Mali. Ang paghusga ng konsiyensiya ay nagkakamali kapag ito ay nakabatay sa mga maling
prinsipyo o nailapat ang tamang prinsipyo sa maling paraan. Ayon pa rin kay Agapay, mali ang
konsiyensiya kung hinuhusgahan nito ang mali bilang tama at ng tama ang mali. Gamit pa rin
ang halimbawa sa itaas. Naisip mo na biyaya sa iyo ang sobrang sukli dahil nagkaroon ka ng
baon sa araw na iyon. Katwiran mo pa, hindi mo naman ginusto na magkamali ang tindera sa
pagsusukli. Hindi masama na itinago mo ang pera nagpasalamat ka pa dahil nagkamali ang
tindera.
Itinuturing ang konsiyensiya bilang batas-moral na itinanim ng Diyos sa isip at puso ng tao. Sa
pamamagitan ng konsiyensiya nakagagawa ang tao ng mga pagpapasiya at nasusunod ang batas-moral
sa kaniyang buhay. Dahil dito, ang konsiyensiya ang pinakamalapit na pamantayan ng moralidad.
Sinusuri nito ang kilos kung ito ay tama o mali. Ang konsiyensiya ay likas sa tao upang maghusga sa
mabuti o masama na maaaring gawin. Taliwas sa komersiyal ng sabon o sa katauhan na nasa kanan at
kaliwang bahagi ng tao, ang paghuhusga ng konsiyensiya ay hindi nagmumula sa labas ng tao. Ang tao
mismo ang naghuhusga ng mabuti o masama na kaniyang gagawin gamit ang kaniyang konsiyensiya.
May pagkakataon na inaakala ng tao na ang maliit na bagay ay hindi nagkakaroon ng malaking
epekto sa kanyang pagkatao. Ito ang nagaganap sa kaniyang konsiyensiya nang hindi niya
namamalayan. Karaniwang sinasabi ang mga katagang: maliit na bagay lang naman, ngayon lang o
minsan lang upang pangatwiranan ang maling ginawa. Kung patuloy na babale-walain ng tao ang
kaniyang konsiyensiya, darating ang pagkakataon na ito ay magiging manhid sa pagkilala ng tama.
Epekto nito, ang tao ay maaaring maging katulad ng hayop sa kanyang pagpapasya at pagkilos.
Kamalayan
Likas
Kalayaan
na
Batas
-
Mora
l
Gawain 2.
Panuto:
Sitwasyon 1:
Batayan ng Paghuhusga
Paghuhusga ng Konsiyensiya
(Likas na Batas-Moral)
Sitwasyon 2:
Batayan ng Paghuhusga
Paghuhusga ng Konsiyensiya
(Likas na Batas-Moral)
Karagdagang Gawain:
Ngayong batid mo na ang prinsipyo ng likas na batas moral, ano ang mga babaguhin mo sa iyong
sarili? (Sumulat ng isang sanaysay na may tatong talata na binubuo ng tatlo hanggang limang
pangungusap sa bawat talata.)
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
SAN JOSEF NATIONAL HIGH SCHOOL
San Josef Sur, Cabanatuan City
Edukasyon sa Pagpapakatao 7
Baitang : 7
Bilang ng Araw : 1
Lakbay-Aral:
May mga ilang paliwanag kung bakit ipinagkanulo ni Hudas si Hesus. Ayon (Matthew 26:14–
16), ipinagkanulo ni Hudas si Hesus para sa 30 piraso ng pilak. Ayon sa (John 12:4–6), ang isa sa
pangunahing kahinaan ni Hudas ay tila ang salapi. Ayon sa Luke 22:3–6 at John 13:27, si Satanas ay
pumasok kay Hudas at tinawag siyang gawin ito. Isinasaad ng (John 6:64, Matthew 26:25) na nakita sa
hinaharap ni Hesus ang pagkakanulo ni Hudas at ayon sa (John 13:27–28) ay pinayagan ni Hesus ang
pagkakanulo ni Hudas. Ayon sa Ebanghelyo ni Hudas na isinalin sa Ingles noong 2006, iniutos ni Hesus
kay Hudas na ipinagkanulo siya.
Si Hudas ay paksa ng mga kasulatang pilosopikal kabilang ang The Problem of Natural Evil ni Bertrand
Russell at ang "Three Versions of Judas" ni Jorge Luis Borges. Kanilang isinaad ang mga problematikong
ideolohikal sa kontradiksiyon sa pagitan ng mga aksiyon ni Hudas at sa kanyang walang hanggang
kaparusahan. Ikinatwiran ni John S. Feinberg na kung nakita na sa hinaharap ni Hesus ang pagkakanulo
ni Hudas, kung gayon, ang pagkakanulo ni Hudas ay hindi isang akto ng malayang kalooban (free
will) at kaya ay hindi dapat maparusahan. Ayon sa ibang mga skolar, ginawa ito ni Hudas ayon sa
pagsunod sa kalooban ng diyos. Ayon sa John 13:18, John 17:12, Matthew 26:23–25, Luke 22:21–
22, Matt 27:9–10, Acts 1:16, Acts 1:20, si Hudas ay maliwanag na nakatali sa katuparan ng mga layunin
ng diyos. Gayunpaman ayon sa Matthew 26:23–25, kahabag-habag ang taong magkakanulo sa kanya!
Mabuti pa sa taong iyon ang hindi na siya ipinanganak!. Ang kahirapan na likas sa kasabihang ito ang
pagiging magkasalungat nito. Kung si Hudas ay hindi ipinanganak, ang anak ng tao ay maliwanag na
hindi mamamatay ayon sa nasusulat tungkol sa kanya. Ang konsekwensiya ng pakikitungong ito ay ang
mga aksiyon ni Hudas ay nakikitang kinakailangan at hindi maiiwasan ngunit tumutungo sa
kapahamakan. Si Erasmus ay naniwalang si Hudas ay malayang magbago ng kanyang kalooban ngunit
ikinatwiran ni Martin Luther bilang pagtutol dito na ang kalooban ni Hudas ay hindi mababago.
Ipinagpalagay na ang kapahamakan ni Hudas ay hindi mula sa pagkakanulo niya kay Hesus kundi sa
kadeperaduhan na nagsanhi sa kanyang magpatiwakal. Gayunpaman, ayon sa John 17:12, si Hudas ay
napahamak na bago pa man siya nagpatiwakal. Ang pagkapamahak ni Hudas ay hindi inaayunan ng
lahat. Ikinatwiran ng iba na walang indikasyon ni si Hudas ay kinondena sa walang hanggang
kaparusahan. Ang iba ay nangatwirang si Hudas ay may malayang kalooban na tanggapin o itakwil si
Hesus sa anumang panahon bago ang kanyang kamatayan. Ayon sa kristiyanong si Adam Clarke "siya
(Hudas) ay nakagawa ng isang kasuklam-suklam na akto ng kasalanan... ngunit siya ay nagsisi
(Matthew 27:3–5) at kanyang ginagawa ang maaari niyang gawin upang ibalik ang kanyang masamang
akto: kanyang ginawa ang kasalanan hanggang kamatayan, i.e ang isang kasalanan na sumasangkot sa
kamatayan ng katawan, (kung ang kahabagan ay inalok ni Kristo sa mga mamamatay tao? (Luke 23:34)
na ang parehong habag ay hindi iaabot sa sawing si Hudas?"
1. Sino si Hudas?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Ano ang kasalanang nagawa ni Hudas?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Nabatid ba ni Hudas sang kamalian na kanyang ginawa? Ipaliwanag ang sagot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
4. Ano ang aral na nahinuha mo sa texto?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Gawain 2. Kilalanin ang iyong sarili. Isulat ang mga gawi na palagian mong ginagawa. Ihanay kung
ito ay mabuti o masama batay sa sinasabi ng iyong konsesiya.
MABUTI MASAMA
Karagdagang Gawain: Pag-isipan at sagutin mo ang tanong na ito:
1. Saan ibinabatay ng iyong konsiyensiya ang kaniyang paghuhusga kung tama o mali ang isang
kilos?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Paano ka nakasisigurong tama ang paghuhusga nito?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
SAN JOSEF NATIONAL HIGH SCHOOL
San Josef Sur, Cabanatuan City
Edukasyon sa Pagpapakatao 7
Baitang : 7
Bilang ng Araw : 1
Balik-Aral: Buuin ang web sa paglalagay ng mga salitang kaugnay ng Likas na Batas Moral.
........
Likas na
.......... Batas ........
Moral
........
Lakbay-Aral:
"Tamang Desisyon"
Sa araw araw nating buhay ay may mga pagkakataon na kailangan nating gumawa ng desisyon.
at madalas ay nabibigyan tayo ng dalawang pagpipilian; gawin ang tamang alam mo o gawin ang
tamang alam ng nakararami? Alin nga ba ang dapat nating sundin? Isang halimbawa ang nakita ko
ukol dito:
Ipagsahalimbawa natin na may mga batang naglalaro sa dalawang klaseng riles ng tren. Isa ay di
ginagamit, at ang isa naman ay ginagamit. Mas maraming bata ang naglalaro sa riles na ginagamit ng
tren at may nagiisang batang naglalaro sa riles na di ginagmait. Nagkataon na may padaang tren at
may kakayahan kang pagpalitin ang daanan ng tren. Sa iyong palagay saan mo dapat padaanin ang
tren sa riles na may isang bata lang o dun sa may madaming bata?
Marami sa atin na sa unang tingin ay masa magandang padaanin na lang ang tren sa may nag
iisang bata lang dahil mas maraming masasagip na buhay kung ililipat ang tren sa riles na di
ginagamit. Ngunit kung iisipin natin hindi kaya naging hindi tayo patas sa pagdedesisyon dahil sa
nakita natin angdami ng bata? Nakakaawa naman ang nag iisang batang gumawa ng tama, mas pinili
nyang maglaro sa riles na di ginagamit ngunit mas pinili nating sya ang mabangga ng tren dahil nag
iisa sya. Hindi din natin naisip na kaya di ginagamit ang riles na iyon dahil maaaring sira ito at ang
paglipta ng dan ng tren ay maari pang makapatay sa mas nakararaming sakay ng tren??
Ating alalahanin na ang desisiyon ng nakararami ay hindi laging tama, mapa sa pulitika, sa ating
pamayanan o kahit sa ating sariling mga buhay. Bago tayo sumunod sa gusto ng nakararami ay pag
isipan muna nating maigi ang ating magiging desisyon kung ito ba ay tama, isipin din nating ang ating
mga sariling desisyon dahil maaring ito ay makasama din sa iba.
Pagtupad sa gawaing-bahay
Pakikipag-ugnayan sa kapatid
Uri o paraan ng pakikipagkaibigan
Pakikipag-ugnayan sa magulang
Paggawa ng gawain sa paaralan
Gawin ang “Kontrata ng mga Pasya at Kilos na Pauunlarin Ko”. Gawing gabay ang unang
halimbawa kung paano ito gagawin.
Halimbawa:
Naglalaro
ako ng
computer
games
Kung
tuwing bago
gawin ang
homework
ko.
Nalulungkot
ako dahil
naging
pabaya ako.
Nagsisisi
ako dahil
Damdami
wala akong
n ko
maisumiten
g
homework
kinabukasa
n.
Miyerku Huweb Biyerne
Linggo Lunes Martes Sabado
les es s
Uunahin ko
ang
paggawa ng
homework
bago
Kaya
maglibang
tulad ng
paglalaro ng
computer
games.
Ipinangangako kong tutuparin ang mga tinukoy kong pagbabago sa loob ng isang linggo.
____________________________ ____________________________
___________________________
Lagda ng Magulang
Karagdagang Gawain:
Sumulat ng isang repleksiyon sa pagbabagong gagawin mo sa iyong sarili matapos ang iyong
aralin sa module na ito.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________